inflacja i bezrobocie _uzupełnienie wykładu

Dezinflacja:
Oznacza obniżanie się stopy inflacji z wyższego jej
poziomu na niższy, pod wpływem określonej polityki
gospodarczej, czy też oczekiwań podmiotów rynkowych
i ich zachowań związanych z ustalaniem cen.
POJĘCIA DEZINFLACJA NIE WOLNO MYLIĆ
Z DEFLACJĄ!
13
Deflacja:
Ciągły spadek poziomu cen. Zmniejszenie ilości pieniędzy
w obiegu, które prowadzi do powstania nadwyżki
globalnej podaży rynkowej nad efektywnym popytem
i powoduje spadek cen i zatrudnienia.
DEFLACJA TO ODWROTNOŚĆ INFLACJI.
14
Podział inflacji:
•
•
•
•
Ze względu na tempo wzrostu,
Ze względu na przyczyny powstania,
Ze względu na przejawy i skutki
Ze względu na tendencje występujące
w procesach wzrostu gospodarczego.
15
Ze względu na tempo wzrostu:
• Pełzająca – wzrost cen nie przekracza kilku % rocznie (4 – 5%), nie
powoduje zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych (łagodna,
trwała, jednocyfrowa),
• Krocząca – wskaźnik cen mieści się w granicach od 4 – 9%rocznie. Ma
tendencję do wymykania się z pod kontroli (biegnąca, kłusująca,
stąpająca),
• Galopująca (superinflacja) – gdy % wzrostu cen wyraża się liczbą
dwucyfrową i mogą powstawać napięcia o charakterze społeczno –
gospodarczym (np. strajki). Rynki finansowe zamierają. Inflacja wymyka się
z pod kontroli,
• Megainflacja – stan pośredni pomiędzy inflacją galopującą a hiperinflacją.
Nie dochodzi jeszcze do zupełnego zaniku funkcji pełnionych przez
pieniądz.
• Hiperinflacja – charakteryzuje się nagłym, gwałtownym przyspieszeniem
wzrostu ogólnego poziomu cen, dlatego też określa się ją jako histeryczną
16
i szalejącą. Charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem cen.
Ze względu na przyczyny powstania:
• Popytowa – przyczyną wzrostu cen jest nadmierny popyt
w stosunku do istniejącej podaży i ludzie, konkurując
o ograniczony zasób dostępnych dóbr i usług „ciągną cenę
w górę”,
• Kosztowa/podażowa – (pchana przez koszty), w której
przyczyną wzrostu cen są rosnące koszty produkcji. Może
również być skutkiem podwyżek płac,
– Płacowa – płace stanowią znaczną część kosztów produkcji,
a tym samym wchodzą w skład cen dóbr i usług; przyczyną jest
wzrost płac i wynagrodzeń przewyższający wzrost wydajności pracy.
Wzrost płac przewyższający wzrost wydajności pracy może wynikać z
nacisków związków zawodowych na pracodawców lub stosowanych
wadliwych wskaźników waloryzacji wynagrodzeń.
17
Ze względu na źródło powstania:
• Zewnętrzna – egzogeniczna – źródła poza
krajem,
• Wewnętrzna – endogeniczna – źródła
wewnątrz kraju.
18
Ze względu na przejawy i skutki:
• Otwarta – często nazywana jest inflacją cenową. Przejawia się w
nieskrępowanym żadnymi ograniczeniami wzroście cen do
poziomu równoważącego na bieżąco strumieniu popytu i podaży,
• Tłumiona – często nazywana inflacją zasobową (odłożoną,
odroczoną, zawieszoną). Administracyjna kontrola cen
uniemożliwia swobodne regulowanie procesów rynkowych przez
mechanizm cenowy. Pojawia się nadwyżkowy strumień popytu,
który może zostać zrealizowany przy danym poziomie cen, co
prowadzi w konsekwencji do odkładania się niezrealizowanych
zasobów pieniężnych uczestników rynku.
19
Ze względu na tendencje występujące
w procesach wzrostu gospodarczego:
• Stagflacja – (popytowa, podażowa) cechuje ją
równoczesne występowanie stagnacji
gospodarczej i wysokiej stopy inflacji,
• Slumpflacja – oznacza łączne występowanie
dwóch procesów, a mianowicie inflacji oraz
recesji oznaczającej głęboki spadek produkcji
i zatrudnienia.
20
Teorie Inflacji
Teoria
Monetarna M.
Friedmana
Teoria J.M.
Keynesa
Teoria kosztowa
A.W. Phillipsa
Inflacja zawsze
i wszędzie jest zjawiskiem
pieniężnym
Zakłada występowanie „luki
inflacyjnej”, czyli różnicy między
tym co przedsiębiorstwa mogą
wyprodukować a tym, co
konsumenci chcą kupić.
Odkrył związek między stopą
bezrobocia a tempem wzrostu
płac nominalnych
Istnieje możliwość substytucji
między wyższą stopą inflacji a
niższą stopą bezrobocia
(i odwrotnie)
21
Według teorii kosztowej przyczyną inflacji
jest wzrost kosztów produkcji niezależnie od
agregatowego popytu na towary.
22
Przyczyny wzrostu kosztów:
• Inflacja płacowa, gdy następuje wzrost płac niezależnie
od popytu na pracę,
• Inflacja wywołana przez zyski, gdy przedsiębiorstwa
wykorzystują swoją pozycję monopolistyczną, aby
podnosić ceny niezależnie od popytu na ich wyroby,
• Inflacja wywołana przez ceny dóbr importowanych,
• Inflacja wywołana przez podatki, gdy wzrost podatków,
przerzucany jest na ceny.
23
Koszty inflacji:
Spadek siły nabywczej pieniądza
Niedopasowanie stóp %
Przypadkowa i niekontrolowana
redystrybucja dochodów
Podatkowe pełzanie przedziałowe
(Taksflacja)
24
Skutki inflacji:
Spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (np. na nisko oprocentowanych lokatach)
Brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej
Nacisk pracowników na wzrost płac
Spadek wartości i zaufania do pieniądza
Ograniczenie produkcji
Rozbieżność między planowanymi a rzeczywistymi zyskami
Wyższe dochody nominalne
25
Osoba bezrobotna:
W Polsce, w sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba
niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy
zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia
w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w
szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we
właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:
28
ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów
nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej,
nie osiągnęła wieku emerytalnego (obecnie 67 lat),
nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni pow. 2
ha przeliczeniowych
nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie
zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy,
nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności,
nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę
najniższego wynagrodzenia,
nie pobiera zasiłku stałego lub renty socjalnej
29
Forma występowania:
Ukryte
Rejestrowane
Wcześniejsze emerytury
z powodu braku możliwości
zatrudnienia.
Zjawisko braku odpowiedniej pracy
dla osób wykształconych.
Liczba osób bezrobotnych, czyli
posiadających określone w
ustawie cechy
i zarejestrowanych w urzędach
pracy.
Osoba jest gotowa do pracy, ale jej
nie szuka, ponieważ wcześniejsze
doświadczenia sprawiły, że nie ma
wiary w znalezienie pracy.
38
Skutki bezrobocia:
• Niewykorzystany, nieproduktywny potencjał ludzki,
• Znaczne koszty materialne związane z utrzymaniem
bezrobotnych oraz służb zajmujących się ich
problemami i obsługą,
• Spadek dochodów rodzin, rozszerzenie się
społecznych kręgów ubóstwa,
• Degradacja psychiczna i moralna osób pozostających
bez pracy,
• Zjawisko patologii społecznej – alkoholizm,
narkomania, przestępczość…,
• Utrata kwalifikacji.
41