gazetka 5,2013

Artykuły:
Zapraszamy do zapoznania się z najnowszym numerem
gazetki, w który udzielamy odpowiedzi na nurtujące Was
pytania.
ŻYCZYMY MIŁEJ LEKTURY!
1. Rozwój seksualny osób z niepełnosprawnością
intelektualną.
2. Jak rozwija się wrażliwość na dotyk?
3. W skrócie : Dlaczego Toamatis?
4. W skrócie : Dlaczego Integracja Sensoryczna?
Rozwój seksualny osób z niepełnosprawnością
intelektualną
Co to jest seksualność? Seksualność to płciowość. Każdy z nas jest osobą
seksualną.
Seksualność w życiu człowieka pełni wiele funkcji:








wyznacza gatunkową odmienność kobiety i mężczyzny,
wyznacza rolę społeczną,
ma związek z temperamentem,
jest rodzajem aktywności,
jest źródłem energii witalnej popychającej człowieka ku
innemu,
bazą do odczuwania szczęścia,
stanowi podstawę płodności,
naturalnym podłożem instynktu opieki nad potomstwem.
Seksualność podlega rozwojowi, z wiekiem zmienia formy i funkcje. Jeden ze
sposobów przedstawiania seksualności odnosi się do stadiów:




Seksualność dziecięcą,
Seksualność młodzieńczą,
Seksualność dorosłą,
Seksualność starczą.
Wszystkie występują u osób z niepełnosprawnością intelektualną. Mogą
pojawiać się z opóźnieniem w stosunku do wieku, mogą zatrzymać się na
określonym stadium bez przechodzenia w następne. Seksualność może być
źle ukierunkowana, być przeżywana w sposób niepełny bądź przesadnie
zaznaczony. Typowe jest brak harmonii pomiędzy tempem rozwoju
biologicznego, umysłowego, uczuciowego, duchowego i zachowania.
Seksualność dziecięca- Wyraża się przede wszystkim w potrzebie więzi i
przynależności do dorosłego człowieka.
Przejawami spóźnionej dziecięcej seksualności są:
•
dążenie do stałej bliskości z matką,
•
labilność nastroju,
•
zależność od zachowania ważnego dorosłego,
•
przyleganie fizyczne,
•
obłapianie, tulenie się,
•
obnażanie,
•
domaganie się dowodów miłości,
•
niepełna świadomość zróżnicowania sfer organizmu dostępnych
dla kontaktu z obcymi oraz bliskimi-w tym sfer erogennych,
•
preferowanie zabiegów pielęgnacyjnych wokół ciała. Mogą tu
występować zachowania seksualne popędowe, np. masturbacja,
badanie własnego ciała.
,
Seksualność młodzieńcza- Następuje odejście od bezpośredniej relacji z
rodzicami na rzecz zwrócenia się ku rówieśnikom, bycia w grupie, zdobycia
jej akceptacji. Pojawia się potrzeba podobania się. Pojawiają się napięcia
seksualne i czynności seksualne, poszukiwanie wiedzy na temat seksu.
Występują fascynacje erotyczne, pierwsze miłości, budowanie planów
wspólnego życia. Warunkiem przejścia z f. dziecięcej do młodzieńczej jest
osiągniecie takiego poziomu funkcjonowania, który pozwala na w miarę
samodzielne funkcjonowanie (15-21lat). I tu zapewne przyda się nam kilka
rad:











Bądź zawsze krok przed dzieckiem- uprzedzaj co się będzie dziać z
jego ciałem zanim zacznie dojrzewać. Bądź przy tym spokojny,
uśmiechnięty.
Powiedz: „każdy chłopiec zmienia się w mężczyznę, każda
dziewczynka zmienia się w kobietę i stają się dorosłe. Ty też”,
Wyjaśnij po co dojrzewamy płciowo: „ciało zmienia się po to, by
mogło stać się dorosłym, dojrzałym. Osoba dojrzała płciowo, to
znaczy zdolna do ciąży, bycia matką i ojcem”.
Opowiadaj o tym co się dzieje, zmienia w okresie dojrzewania, nawet
jeśli wydaje ci się, że ta wiedza jest trudna dla twojego dziecka,
Nawiązuj do zmian w ciele w każdej możliwej sytuacji: w łazience,
podczas mycia i ubierania,
Wykorzystuj naturalne sytuacje do rozmów z dzieckiem, np. gdy
widzicie karmiącą matkę, gdy w otoczeniu znajdują się podpaski,
prezerwatywy,
Ciesz się, gdy dziecko zadaje Ci pytania, to znaczy że ci ufa. Na każde
odpowiadaj, używając adekwatnych słów, nie nazywaj jego pytań
głupimi,
wyjaśnij córce jak dojrzewają chłopcy, chłopcu jak dojrzewają
dziewczynki,
Korzystaj z książek dla dzieci z obrazkami, zdjęciami, komentarzami,
Rozmawiaj z córką o miesiączce zanim zacznie miesiączkować,
Zdarza się, ze twoja córka z powodu zaburzeń hormonalnych przed
miesiączką stanie się bardziej agresywna i autoagresywna,





Pokaż córce czym jest podpaska, jak się ją zakłada zanim zacznie
miesiączkować,
Za wszelką cenę staraj się nauczyć córkę samodzielnego odklejania
podpaski, zawijania w papier, wyrzucania do kosza i wklejania
nowej,
Jeśli córka nie może zaakceptować podpaski, odkleja, wyrzuca,
próbuj różnego rodzaju. Może problem tkwi w fakturze, grubości.
Kolorystyka podpaski, zapach może zadziałać zachęcająco lub
odrzucająco,
Wytłumacz córce, ze powinna się częściej podmywać,
Postaw na maksymalną samodzielność, niech wykonuje jak
najwięcej czynności higienicznych sama, a w tym golenie nóg, pach,
bikini-TO STANDARD a Twoja córka też jest kobietą,
A kiedy syn staje się mężczyzną…





Zamień dziecinne nazewnictwo intymnych części ciała na
prawidłowe,
Polucje to normalna reakcja organizmu. Nie okazuje
negatywnych emocji,
Porozmawiaj z synem „że to normalne. Tak ma każdy
chłopak. To objaw, że dojrzewasz. Kiedy Ci się to zdarzy
wyrzuć bieliznę do prania, umyj się i po sprawie”
Wytłumacz synowi jak należy dbać o higienę intymnych części
ciała. Jeśli syn wymaga pomocy, niech robi to ojciec,
Zadbaj, aby twój syn miał własny zestaw kosmetyków i
regularnie ich używał. Warto wprowadzić tą regułę zanim
zacznie się proces dojrzewania, aby ukształtować nawyki,
Seksualność dojrzała- to zdolność zdobycia partnera, zdolność do
prokreacji i opieki nad potomstwem. Osoba dojrzała seksualnie realizuje
swoje potrzeby seksualne i potrafi wziąć odpowiedzialność za ich skutki dla
siebie, partnera i ewentualnie potomstwa.
Seksualność starcza- Seks nie jest już ciału potrzebny i nie budzi już
zainteresowania.
W przypadku części osób niepełnosprawnych umysłowo odnosi się
wrażenie jakby z pominięciem fazy dojrzałości (czasem i faz poprzednich)
przeszły od razu do fazy starczej. Może to wynikać niedorozwoju popędu
seksualnego, albo wyparcia potrzeb seksualnych.
Jakie zachowania
seksualne są wpisane w naszą naturę? Otóż: pocałunki, masturbacja,
obnażanie się, oglądanie zdjęć, filmów pornograficznych, tworzenie
rysunków z piersiami, penisami, dotykanie narządów płciowych, stosunek
seksualny, Publiczne obnażanie się- nie krzycz, nie zawstydzaj a
wyprowadź i okazuj aprobatę dla ciała. Jednocześnie tłumacz dlaczego
chodzimy w ubraniu, tulenie, głaskanie, zabawy seksualne (w doktora,
mamę, tatę, męża, żonę, szpital itp.)- to nic złego a nawet norma i czysta
ciekawość.
Czemu służy masturbacja?









dla wielu osób niepełnosprawnych może być jedynym, dostępnym im
sposobem redukcji napięcia seksualnego oraz doświadczenia
przyjemności seksualnej,
redukcji lęku nerwicowego, nieradzenie sobie z emocjami,
sposobem obniżenia napięcia mięśniowego,
formą wyrównania niedoboru bodźców i aktywności-nuda, brak
bodźców,
sposobem na zwrócenie na siebie uwagi,
formą przeciwstawienia się kontaktowi ze światem zewnętrznym,
ucieczką przed nadmiarem bodźców,
Z „głodu emocjonalnego”- dla zabicia poczucia osamotnienia- dlatego
dbaj o potrzeby emocjonalne swojego dziecka,
Radzeniu sobie z zaburzeniami sensorycznymi,
Kiedy zauważysz, że twoje dziecko masturbuje się, wytłumacz mu, że może
masturbować się w gdy jest samo, w miejscu intymnym, odosobnionym, z
przestrzeganiem zasad higieny.
A Ty uznaj, że masturbacja jest normalna!!!!
Jak kształtować seksualność naszego dziecka?









przez dostarczanie pozytywnych wrażeń (dotyku,
czułości, bliskości) od poczęcia dziecka,
dbanie, akceptowanie, wyrażanie własnej seksualności,
akceptowanie seksualności dziecka,
wzmacnianie,
podkreślanie,
eksponowanie
kobiecości/męskości dzieci adekwatnie do wieku,
dbanie o wygląd, higienę, estetykę dziecka,
dostrzeganie zmian zachodzących u dziecka- fizycznych,
psychicznych, seksualnych,
kształtowanie/ podnoszenie świadomości własnego
ciała. Rozmowa z dzieckiem o zmianach, które nadejdą
bądź już się pojawiają,
uczenie szacunku do własnej i cudzej intymności,
uczenie
akceptowanych
społecznie
sposobów
rozładowania napięcia seksualnego.
Na zakończenie kilka ciekawostek, które być może uspokoją zdumionego
rodzica:





Osoby z niepełnosprawnością intelektualną dążą do kontaktów
intymnych głównie dla zaspokojeni potrzeby przynależności,
czułości i przyjaźni,
Seksualność genitalna ma wyraźnie mniejsze znaczenie i potrzeby
te rodzą się naturalnie w procesie bliższego poznania. Nie stanowią
jednak głównego celu w dążeniu do bycia z KIMŚ.
Posiadanie partnera jest sprawą prestiżu w otoczeniu,
Osoby z N.I., które mają intymnych parterów emocjonalnych
znacznie lepiej funkcjonują społecznie i osobowościowo. Sprawniej
radzą sobie z większością ról życiowych,
Osoby te mają szczególną motywację do skompensowania braków
wynikających z separacji z rodzicami.
Ewa Rajkowska
psycholog szkolny
Jak rozwija się wrażliwość na dotyk ?
W trzecim tygodniu ciąży, kiedy przyszła mama orientuje się, że jest w ciąży,
zarodek w jej łonie zaczyna reagować na dotyk. Zmysł dotyku rozwija się jako
pierwszy. Około sześciotygodniowy płód czuje, gdy ktoś dotyka jego warg lub
nosa. Później wrażliwość na dotyk rozszerza się na całe ciało. W dziesiątym
tygodniu obejmuje ona brodę, powieki i ręce, a w dwunastym na dotyk reaguje
już prawie cała powierzchnia ciała. Niewrażliwe pozostają tylko wierzch i tył
główki, aż do końca ciąży. Ma to swoje uzasadnienie , ponieważ główka ulega
odkształceniom podczas przechodzenia przez kanał rodny. Chociaż płód reaguje
na dotyk już we wczesnym okresie rozwoju jego wrażliwość w niczym nie
przypomina świadomego doznawania bodźców dotykowych przez osobę
dorosłą. Proste odruchy bezwarunkowe pojawiają się wcześnie np. cofniecie
głowy lub nogi pod wpływem dotyku. Nieco później te informację zostają
scalane z informacjami płynącymi ze zmysłu równowagi czy słuchu. W trzecim
trymestrze ciąży to scalanie informacji umożliwia powstanie bardziej złożonych
reakcji bezwarunkowych połączonych z otwieraniem ust czy odwracaniem
główki w stronę, skąd dziecko poczuło muśnięcie. Obszar kory czuciowej rozwija
się dzięki informacjom płynącym z dotyku. Kiedy dziecko wierci się, kopie,
dotyka swoich nóżek czy twarzy, obraca się uderzając co rusz o łożysko
dostarcza sobie mnóstwa bodźców somatosenosomotorycznych. Wówczas płód
może niejasno jeszcze uświadamiać sobie doznania dotykowe. Przedwcześnie
urodzone dzieci, nawet te dwudziestopięciotygodniowe reagują na bodźce
dotykowe. Rekcje te są wolne i niedojrzałe. Stają się coraz szybsze i dojrzalsze w
ostatnich tygodniach ciąży i tuż przed porodem zaczynają przypominać rekcje
dojrzałe i bardziej zaawansowane niż te, które wzbudzane są przez bodźce
słuchowe czy wzrokowe. Podsumowując jeśli coś się dzieje w umyśle
noworodka to wiąże się to ze świadomością dotyku. Mimo to zmysł dotyku jest
daleki od dojrzałości. Na tą dojrzałość trzeba czekać około roku. W dniu swoich
pierwszych urodzin informacje dotykowe są czterokrotnie szybciej
opracowywane przez dziecko niż w chwili narodzin. Szybkość ta podwoi sie
jeszcze za nim dziecko skończy sześć lat, dochodząc do poziomu bardzo
zbliżonego do poziomu reakcji człowieka dorosłego. Wraz z upływem lat dziecko
nabywa doświadczeń dotykowych i mapa sensomotoryczna ciała w mózgu
zostaje uporządkowana. Dotyk staje się wyraźny i określony oraz
przyporządkowany danemu obszarowi ciała.
opracowanie Agnieszka Pepłowska - terapeuta SI na podstawie Lise Eliot " Co
tam się dzieje"
.
W skrócie: Dlaczego Tomatis?
Metodę kształcenia uwagi słuchowej zwaną także treningiem słuchowym lub
metodą stymulacji audio-psycho-lingwistycznej wynalazł francuski
otolaryngolog, neurolog i foniatra prof. A. Tomatis. Podstawowym celem tej
metody jest wspieranie funkcji słuchowej dzięki czemu następuje poprawa
koncentracji, jakości uczenia się oraz rozwijanie zdolności językowych i
komunikacyjnych, a także zwiększenie kreatywności oraz poprawa zachowań
społecznych.
Metoda polega na słuchaniu dźwięków poprzez urządzenie zwane „uchem
elektronicznym”, które jest modelem ludzkiego ucha – ćwiczy ono ucho w taki
sposób, aby mogło pracować bez zakłóceń. Ćwiczenia te stymulują centralny
system nerwowy , a szczególności korę mózgową, która stanowi centrum
procesów myślenia. Stymulacja odbywa się przez dźwięki określonej
częstotliwości.
Dziecko może dobrze słyszeć, ale nie oznacza to, że potrafi równie dobrze
słuchać , czyli ma prawidłowo rozwiniętą uwagę słuchową. Może mieć
trudności z prawidłową selekcją i analizą dźwięków, rozróżnianiem wysokich i
niskich częstotliwości, a także nie posiadać umiejętności jednoczesnego
kojarzenia znaku graficznego z dźwiękiem, co jest konieczne w przypadku
poprawnego czytania i pisania. Dodatkowo może temu towarzyszyć
nadpobudliwość psychoruchowa.
Wszystkie ww. czynniki mogą obniżać motywację dziecka do nauki, wzbudzać
zniechęcenie i negatywnie wpływać na wiarę we własne możliwości. Brak
uwagi słuchowej powoduje także problemy szkolne jak dysleksja czy
dysgrafia. Uwaga słuchowa wiąże się też z lateralizacją, czyli dominacją
lewego ucha. Zaletą prawego ucha jest to, że przetwarza ono informacje
dźwiękowe znacznie szybciej i precyzyjniej niż lewe. Metoda Tomatisa jest
pomocna zarówno w przypadku rozwijania uwagi jak i wykształcania
prawidłowej lateralizacji słuchowej.
Elektroniczne ucho to urządzenie wzmacniające , które może zmniejszać i
zwiększać zakres częstotliwości dźwięków docierających do każdego ucha.
Automatyczny przełącznik bramka umożliwia przetworzenie jednego rodzaju
dźwięków np. wysokich sonaty Mozarta na inne niskie, powodując w ten
sposób pracę mięśni ucha wewnętrznego (trening). Urządzenie to umożliwia
regulacje głośności docierających dźwięków docierających do ucha lewego
zmuszając ucho prawe do wytężonej pracy.
Trening słuchowy odbywa się w blokach 15 i 8 dniowych po dwie godziny
dziennie. Między blokami konieczne są przerwy od 4 do 8 tygodni. Sesje są 3 :
pierwsza to trening 30 godzinny, druga i trzecia to treningi 15 godzinne.
mgr Agnieszka Pepłowska
W skrócie: Dlaczego Integracja Sensoryczna?
INTEGRACJA SENSORYCZNA to proces organizujący docierające do mózgu
informacje płynące z ciała i środowiska.
W procesie tym mózg rozpoznaje, segreguje, rejestruje, interpretuje i łączy te
informacje tak, by mogły być użyte w reakcji na wymagania płynące z
otoczenia w celowym działaniu.
Na skutek różnych czynników wpływających na rozwój dziecka podczas ciąży,
czynników okołoporodowych i pojawiających się w późniejszym rozwoju może
dojść do zaburzeń w procesach integracji sensorycznej.
J. Ayres podkreśla, że kiedy wszystkie systemy sensoryczne i procesy
integracyjne przebiegają prawidłowo i kiedy wrażenia są sprawnie
organizowane na odpowiednich poziomach systemu nerwowego, to rozwój
ruchowy, emocjonalny i poznawczy dziecka dokonuje się bez zakłóceń.
Natomiast gdy dochodzi do zakłóceń procesów integracyjnych, pojawiają się
różne dysfunkcje w procesach percepcyjnych i ruchowych oraz w zachowaniu.
Zaburzenia integracji sensorycznej rzadko są diagnozowane jako
samodzielne schorzenie. Najczęściej są tzw. Zaburzeniami towarzyszącymi,
diagnozowanymi wraz z innymi problemami rozwojowymi.
Schorzenia , którym mogą towarzyszyć zaburzenia integracji sensorycznej:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Autyzm
ADD (zespół deficytu uwagi)
ADHD
Zespół Downa
Porażenie mózgowe
Traumatyczne uszkodzenie mózgu
Zespół kruchego chromosomu X
Upośledzenie umysłowe
Przedwczesne przyjście na świat
CZYM SĄ ZABURZENIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (POTENCJALNE OZNAKI
ZABURZEŃ INTEGRACJI SENSORYCZNEJ)
Nadwrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe
Zbyt mała wrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe i
słuchowe
 Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom aktywności
 Problemy z koordynacją
 Opóźnienia w rozwoju mowy lub zdolności językowych
 Opóźnienia w rozwoju zdolności ruchowych (mała i duża
motoryka)
 Problemy z nauką
 Niska samoocena
 Kłopoty z dobrą organizacją
 Kłopoty z zachowaniem
Przyjrzyjmy się poszczególnym układom, które są bardzo ważne w procesie
Integracji Sensorycznej, zwróćmy uwagę na zachowanie naszego dziecka co
może nas niepokoić i dlaczego tak się dzieje:


UKŁAD PRZEDSIONKOWY
UKŁAD PROPRIOCEPTYWNY
Odpowiada za:
Odpowiada za:









odbieranie informacji związanych z działaniem siły grawitacji
Orientację w położeniu ciała w stosunku do powierzchni ziemi
Informowanie OUN o położeniu głowy w relacji do szyi i reszty ciała
oraz otaczającej przestrzeni
Podtrzymywanie prawidłowego napięcia mięśniowego
Wyzwolenie odruchów niezbędnych do utrzymania pozycji ciała w
spoczynku
Wyzwalanie odruchów ocznych i koordynacji pracy obu oczu
Poczucie bezpieczeństwa grawitacyjnego
Ma wpływ na rozwój mowy
Oraz na autonomiczny układ nerwowy (przewód pokarmowy,
odruch wymiotny)
UKŁAD PRZEDSIONKOWY:
Objawy nadwrażliwościBrak tolerancji ruchów obrotowych głowy lub całego ciała
Niepewność grawitacyjna
Lęk przed huśtaniem
Może występować nadwrażliwość emocjonalna, dotykowa,
słuchowa
Objawy niedowrażliwości•
•
•
•
•
Wzmożona aktywność ruchowa (potrzeba biegania, skakania,
huśtania się, problemy z koncentracją uwagi).
Poczucie cielesnej obecności ciała, odczuwanie ciężaru ciałą i
poszczególnych jego części w przestrzeni
•
Poruszanie poszczególnymi częściami ciała bez kontroli wzroku
•
Swobodne wykonywanie ruchów precyzyjnych
•
Percepcję kształtów drobnych przedmiotów
•
Percepcję położenia narządów jamy ustnej podczas mówienia
•
Tworzenie lateralizacji
UKŁAD PROPRIOCEPTYWNY:
•
Objawy nadwrażliwości- nie odnotowano.
Objawy niedowrażliwościNiekontrolowane chaotyczne ruchy
Duża ilość ruchów mimowolnych
Ściskanie ołówka podczas rysowania (oraz innych narzędzi w
trakcie wykonywania czynności manipulacyjnych)
•
Nieumiejętne podskakiwanie
UKŁAD DOTYKOWY
•
•
•
Zmysł dotyku ma wpływ na:
•
Poznawanie swojego ciała
•
Wczesne poznawanie przedmiotów
•
Rozpoznawanie przedmiotów bez pomocy wzroku
•
Różnicowanie bodźców dotykowych
•
Rozwój emocjonalny
UKŁAD DOTYKOWY:
•
•
•
•
•
•
•
Dziecko nie lubi bliskości
Może unikać kontaktu dotykowego
Drażni je ubieranie
Drażni je mycie włosów
Nie lubi bawić się w piasku
Nie lubi dotykać mas plastycznych
Ma trudności z koncentracją uwagi
Objawy niedowrażliwości:
•
•
•
Dziecko samo dostarcza sobie bodźców dotykowych(obija się o
sprzęty, uderza się po twarzy…)
Nie potrafi różnicować miejsc w które jest dotykane
Może mieć trudności z odczuwaniem, że ma na sobie ubranie
DYSFUNKCJA SENSORYCZNA NA POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH ROZWOJU
Od przyjścia na świat do pierwszego roku życia
MOŻLIWE OBJAWY:












Chroniczny płacz/ niemal całkowity brak płaczu
Zbyt długi/krótki sen
Lubi dotyk tylko niektórych materiałów
Przytłoczone nawet najmniejszym hałasem/nic nie jest go w stanie
wystraszyć
Prawie wszystko sprawia, że czuje się wystraszone
Nie lubi być dotykane i przytulane/ domaga się, aby wciąż je
dotykać i przytulać
Jego bose stopy nie są w stanie znieść dotyku dywanu, podłogi itp.
Stale, intensywnie reaguje (np. wymiotami, krzykiem) na niektóre
bodźce dotykowe lub smaki
Ważne etapy rozwoju dużej motoryki są opóźnione lub w ogóle nie
zostały osiągnięte (np. chwytanie grzechotki, samodzielne siadanie)
Ważne etapy rozwoju małej motoryki są opóźnione lub w ogóle nie
zostały osiągnięte (np. samodzielne ssanie, próby ściąganie
skarpetek itp.)
Silnie pożąda niektórych odczuć zmysłowych, np. bujania, ślizgania
Bardzo negatywnie reaguje na niektóre odczucia zmysłowe, np.
bujanie, ślizganie, skakanie
DODATKOWE MOŻLIWE OBJAWY DOTYCZĄCE KOMUNIKACJI, ROZWOJU
SPOŁECZNEGO I EMOCJONALNEGO:








Niezbyt interesują je twarze, gry towarzyskie („a kuku!”, miny)
Rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy
Nie gaworzy
Nie da się go uspokoić
Znacznie bardziej interesuje je przedmioty niż ludzie
Zachowuje się jakby było głuche
Bez przerwy mówi
Bawi się tylko jedną lub dwiema konkretnymi zabawkami
Przedszkolak:
Dziecko w wieku szkolnym
MOŻLIWE OBJAWY:
MOŻLIWE OBJAWY:




























Nadmiernie się denerwuje i niepokoi
Ma wysoką/niską tolerancję na ból
Brak nawyków dotyczących snu
Przeszkadzają mu niektóre ubrania, metki, dotyk niektórych
powierzchni
Jest wybredne podczas posiłków
Może być bardzo wrażliwe lub ignorować na hałas w swoim
otoczeniu
Silnie pożąda lub nie może znieść niektórych czynności
Ślini się
Żuje ubrania, kocyk, zabawki
Jest niezdarne manualnie
Ma kłopoty z równowagą i koordynacją
Żadna z rąk nie jest u niego dominująca
Ma niewłaściwą posturę
Spada z krzesła
Woli towarzystwo dorosłych od innych dzieci
Ma kłopoty z modulacją głosu
Używa monotonnego głosu
Mówi w dziwnym rytmie
Zadaje pytania, ale często nie czeka na odpowiedź
Rzadko nawiązuje kontakt wzrokowy
Ma wahania nastroju
Ma kłopoty z perseweracją
Traktuje kolegów z wyższością
Rzadko pokazuje coś palcem
Łatwo przytłacza je nadmiar bodźców
Jest mało elastyczne i nalega na trzymanie się codziennej rutyny
Ignoruje zabawki spoza swojej sfery zainteresowań
Poświęca uwagę jednemu tematowi, ignorując wszystkie inne













Jest nadmiernie lub niedostatecznie wrażliwe na ból/temperaturę
Przez większość czasu krzyczy lub szepcze
Niektóre dźwięki bardzo mu przeszkadzają
Może mieć kłopoty z trzymaniem rąk przy sobie
Wciąż dotyka innych uczniów lub różnych przedmiotów
Nie potrafi skupić na czymś wzroku ani uwagi
Łatwo ześlizguje się z krzesła
Nie może nieść widoku, zapachu lub smaku niektórych potraw
Pod wpływem dotyku niektórych powierzchni robi mu się
niedobrze lub się krztusi
Jest niezdarne (potyka się, wpada na coś)
Problemy w kontaktach towarzyskich stają się bardziej widoczne
Jest impulsywne
Potrzebuje pomocy i nadzoru osób dorosłych w wielu sferach
(organizacja czasu, kontakty międzyludzkie, nauka)
A oto kilka propozycji ćwiczeń możliwych do wykonania w warunkach
domowych z zakresu Integracji Sensorycznej:
•
Potrzebne plastykowe butelki z nakrętkami i kolorowa woda, np.
ustaw od najmniejszej do największej do największej, ustaw według
wskazanej kolejności, nalewanie wody, przenoszenie wody w
naczyniu przez tor przeszkód,
•
Pranie różnych ubrań/ skarpet w krochmalu/ piasku/ kisielu,
•
Zbieranie parami mokrych rzeczy,
•
Luneta z rolki papieru/ dziurki od klucza/ paska do spodni i mówi co
widzi. Można to wykonać na krześle obrotowym/ kocu złożonym na
4 części.
•
Wyszukaj z worka/ naczynia z ziarnem coś miłego, małego,
twardego,
•
Wymachy szarfą do przodu, do tyłu, rysowanie kół/ ósemek,
•
Rozciąganie pościeli, skręcanie pościeli,
•
Na kocu/ deskorolce odpychanie nogami lub rękoma od ściany,
•
Taczki,
•
Chód kraba z woreczkami,
•
Podnoszenie miednicy z pozycji kraba,
•
Malujemy rękami farbą wewnętrzną i zewnętrzną stroną dłoni.
Odciskanie w masie solnej,
•
Odbijanie na zmianę dwiema stronami paletki od tenisa piłek różnej
wielkości/ balona. Odbijanie z leżenia na plecach,
•
Tor z przeszkodami: jedna osoba prowadzi przez tor przeszkód drugą
osobę z zawiązanymi oczami przez tor przeszkód,
•
Rysowanie na plecach. Rysowanie i odgadywanie figur, cyfr,
kolejności rysowania,
•
Masaż butelkami z ciepłą i zimną wodą,
•
Zawijanie w papier toaletowy, folię aluminiową, koc,
•
Wodzenie wzrokiem za światłem latarki na ścianie i łapanie
„zajączków”,
•
Turlanie (samodzielnie),
•
Podskoki (ze skakanką, do kół),
•
Na deskorolce rzucanie do celu,
•
Łapanie do siatki kulek z papieru,
•
Stanie na odwróconej misce i łapanie rzucanych przedmiotów,
•
Stymulacja węchowa: rozpoznawanie z zamkniętymi oczami
zapachów, zapamiętywanie kolejności ekspozycji
•
………… a teraz twórcza inwencja 
mgr Magdalena Kołodziejska -terapeuta SI