Instrukcja użytkowania Cessna 172M SP-FYE
Transkrypt
Instrukcja użytkowania Cessna 172M SP-FYE
INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA LOTNICZEGO typu Continental serii O-200-A Nr silnika 231292-R ZATWIERDZAM Z up. PREZESA URZĘDU LOTNICTWA CYWILNEGO DATA …………………. 25-11-2007 PODPIS………………… ULC-0I INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Niniejsza instrukcja jest tłumaczeniem oryginalnej instrukcji producenta silników lotniczych Teledyne Continental serii A i C oraz O-200 wydanej w języku angielskim pod nazwą „OPERATOR'S MANUAL CONTINENTAL AIRCRAFT ENGINES A & C series & O-200” oznaczenie FORM X30012, wydanie z grudnia 1980 Wydanie polskie 25 listopada 2007 Tłumaczenie zostało wykonane przez Juliusza Werenicza Upoważnienie ULC Nr 105C z dnia 17.01.2001 r. ................................................. (data, podpis) Prawa autorskie do niniejszego tłumaczenia zachowuje Juliusz Werenicz Adres e-mail: [email protected], tel. 602 688 573. ULC- 02 25-11-2007 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Kopia strony tytułowej oryginału 25-11-2007 ULC-03 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Tłumaczenie strony tytułowej oryginału Silniki 4 cylindrowe serie A i C oraz O-200 SILNIKI LOTNICZE CONTINENTAL INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA Continental MOTORS Teledyne Technologies Company FORMULARZ X30012 1980 TELEDYNE INDUSTRIES INC ULC- 04 25-11-2007 Zatwierdzone przez FAA GRUDZIEŃ 1980 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R WYKAZ AKTUALNYCH STRON I WPROWADZONYCH ZMIAN Wykaz Aktualnych Stron obejmuje daty wydania oryginalnych i zmienionych stron jak również zestawienie wszystkich stron w IU. Strony, które podlegały wprowadzonym zmianom będą miały daty wprowadzenia tych zmian. Poziom zmiany Wydanie ………………………..1 Wydanie PL…………………….1 Zmiana Nr strony ULC-01 ULC-02 ULC-03 ULC-04 ULC-05 ULC-06 i do ii 1-1do 1-8 2-1 do 2-10 3-1 do 3-4 4-1 do 4-18 5-1 do 5-6 6-1 d0 6-4 7-1 do 7-6 8-1 do 8-4 9-1 do 9-4 10-1 do 10-6 Data wydania (zmiany) .12.1980 25.11.2007 Temat strony Strona tytułowa instrukcji-wydanie PL Uwagi do wydania polskiego (PL) Kopia strony tytułowej oryginału Tłumaczenie strony tytułowej oryginału Wykaz aktualnych stron Strona niezapisana Wprowadzenie Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Rozdział 4 Rozdział 5 Rozdział 6 Rozdział 7 Rozdział 8 Rozdział 9 Rozdział 10 25-11-2007 Data wprowadzenia 25-11-2007 25-11-2007 25-11-2007 25-11-2007 25-11-2007 25-11-2007 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 12.1980 ULC-05 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA ULC-06/06 25-11-2007 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R WPROWADZENIE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKÓW LOTNICZYCH SERII A i C oraz O-200 UWAGA SILNIK(I) OPISANY(E) W NINIEJSZEJ INSTRUKCJI MUSI BYĆ UZYTKOWANY ZGODNIE Z POSTANOWIENIAMI ZAWARTYMI W TEJ INSTRUKCJI. UCHYBIENIA BĘDĄ NIEPRAWIDŁOWE TRAKTOWANE UŻYTKOWANIE JAKO ZWALNIAJĄCE PRODUCENTA SILNIKA Z ODPOWIEDZIALNOŚCI NINIEJSZA INSTRUKCJA NIE OBEJMUJE GWARANCJI ZARÓWNO POŚREDNICH JAK I BEZPOŚREDNICH. INFORMACJE I INSTRUKCJI DOSTARCZAJĄ TECHNICZNYCH PROCEDURY ZAWARTE W UŻYTKOWNIKOWI INFORMACJI I WSKAZAŃ STOSOWNYCH DLA ZAPEWNIENIA BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA. FORMULARZ X30012 ZATWIERDZONE PRZEZ FAA GRUDZIEŃ 1980 i WPROWADZENIE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R SPIS TREŚCI Wprowadzenie……………………………………………………….. i Rozdział 1 Szczegóły użytkowania i ograniczenia………….…. 1-1 Rozdział 2 Procedury normalnego użytkowania………………. 2-1 Rozdział 3 Procedury awaryjne w locie…………………………. 3-1 Rozdział 4 Osiągi silnika…………………………………………. 4-1 Rozdział 5 Warunki otoczenia odbiegające od normy…………. 5-1 Rozdział 6 Opis silnika……………………………………………. 6-1 Rozdział 7 Obsługa oraz przeglądy…………………………….. 7-1 Rozdział 8 Wykrywanie i usuwanie usterek…………………... 8-1 Rozdział 9 Przechowywanie i przywracanie do użytkowania.. 9-1 Rozdział 10 Wybrana terminologia………...................................... 10-1 ii INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R WPROWADZENIE WPROWADZENIE Postanowienia dotyczące użytkowania zawarte w niniejszej instrukcji zostały opracowane na podstawie wyczerpujących i kompleksowych badań osiągów silników w powiązaniu z samolotem. Wymagania, przestrogi i ostrzeżenia w odniesieniu do użytkowania silnika nie są przeznaczone do przesadnie rygorystycznego przestrzegania, lecz są podane dla umożliwienia pilotowi uzyskania z silnika maksymalnych osiągów w sposób bezpieczny i efektywny. Nadmierne, nieprawidłowe lub niestaranne użytkowanie jakichkolwiek elementów wyposażenia może być przyczyną ewentualnego uszkodzenia. W przypadku silnika samolotu powinno być oczywiste, że uszkodzenia mogą mieć katastrofalne konsekwencje. Postanowienia dotyczące uszkodzeń zawarte w instrukcji nie dotyczą nieautoryzowanych operacji w obszarach niezbadanych w pracach rozwojowych nad silnikiem lub w obszarach, w których doświadczenie okazywało się być niepożądane albo szkodliwe. UWAGI, PRZESTROGI i OSTRZEŻENIA są podawane w całej instrukcji. Interpretacja ich jest następująca: UWAGA. Szczególnie interesująca informacja, która może ułatwiać użytkowanie wyposażenia. PRZESTROGA. Informacja podana dla podkreślenia znaczenia niektórych postanowień lub dla przeciwdziałania możliwości uszkodzenia silnika lub agregatów. OSTRZEŻENIE Informacja, której zlekceważenie może skutkować poważnymi uszkodzeniami bądź prowadzić do zniszczenia silnika lub narażenia na niebezpieczeństwo personelu. W celu pozyskania aktualnej informacji technicznej, należy zapoznać się z opublikowanym ostatnim Biuletynem Serwisowym Teledyne Continental Motors. Niniejsza instrukcja i powiązane instrukcje są aktualne i oparte o bieżącą wiedzę Teledyne Continental Motors w czasie ich publikowania. Formularze i subskrypcja są dostępne u dystrybutora oraz Technical Publications Department Teledyne Continental Motors P.O. Box 90 Mobile, Alabama 36601 iii WPROWADZENIE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R OSTRZEŻENIE Silnik musi być montowany na samolocie zgodnie z wszystkimi wymaganiami i ograniczeniami wymienionymi w szczegółowej specyfikacji dla silników lotniczych Teledyne Continenetal. Jakiekolwiek przypadki odchyleń spowodowane montażem lub użytkowaniem takim jak ewolucje akrobacyjne będą uważane jako uchybienia i Teledyne Continental Motors będzie zwolnione od odpowiedzialności. iv INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA ROZDZIAŁ1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA Przy zwiększaniu mocy należy zachować następującą kolejność czynności: najpierw wzbogacić mieszankę, po czym zwiększyć otwarcie przepustnicy. Przy zmniejszaniu mocy przymykać przepustnicę, po czym regulować mieszankę. PRZESTROGA Nie należy nigdy dopuścić do przekroczenia ograniczeń temperatury głowic cylindrów i temperatury oleju. Uzyskanie temperatur około maksymalnych powinno być możliwe tylko przy wystąpieniu niekorzystnych warunków użytkowania, takich jak użycie dużej mocy, mała prędkość lotu, ekstremalne temperatury otoczenia itp. Jeżeli obserwuje się nadmierną temperaturę i nie można rozpoznać przyczyny, lub jeżeli jest wymagane nienormalne ustawienie zasłonek i/lub mieszanki dla utrzymania temperatury, w takim przypadku przeprowadzić należy przegląd dla określenia przyczyny. Możliwe przyczyny utrzymywania się wysokich temperatur mogą zawierać się w złamanych lub brakujących deflektorach, niedziałających zasłonkach, zakleszczeniu zestawu sterowania temperaturą lub ograniczeniu strumienia z dyszy paliwa (w wyniku zubożenia mieszanki w cylindrach). Wadliwe przyrządy lub termopary mogą wskazywać zbyt wysokie (niskie) temperatury. Dla poznania procedur wykrywania niesprawności należy odnieść się do rozdziału 9 instrukcji i/lub instrukcji naprawy głównej samolotu.. OSTRZEŻENIE Nie należy stosować jakiegokolwiek śmigła, które nie jest certyfikowane i nie jest szczegółowo określone do użytkowania z tym silnikiem 1-1 ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-3 ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-5 ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-6 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-7 ROZDZIAŁ 1 SZCZEGÓŁY UZYTKOWANIA I OGRANICZENIA 1-8 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA PRZESTROGA Niniejszy rozdział odnosi się do użytkowania silnika zgodnie ze standardowymi warunkami środowiska. Pilot powinien dokładnie zapoznać się z rozdziałem 5.” Warunki otoczenia odbiegające od normy”. Ilekroć napotykane są warunki otoczenia odbiegające od normy lub przewiduje się ich napotkanie, to powinny być wykonane procedury i czynności przewidziane dla normalnego użytkowania. Dla przykładu, jeżeli samolot będzie czasowo użytkowany w granicznie wysokich lub niskich temperaturach, to celowym powinno być dokonanie wcześniejszej wymiany oleju oraz wykonanie planowej obsługi. OGÓLNE Żywotność silnika jest zdeterminowana dbałością o jego utrzymanie. Należy starannie wykonywać zalecenia zawarte w przedmiotowej instrukcji. Powszechnie używane silniki są dotarte przed opuszczeniem zakładu. Dlatego też nie jest wymagany harmonogram docierania. Przez okres do pierwszej wymiany oleju (25 godzin), powinien być używany zwykły olej mineralny lub antykorozyjny olej MIL-C-6529 Typ II. Minimalna liczba oktanowa paliwa klasy lotniczej dla silników wynosi 80/87. Jeżeli paliwo o minimalnie wymaganej liczbie oktanowej nie jest dostępne użyć należy paliwa o wyższej LO. Nigdy nie należy stosować paliwa o niższej liczbie oktanowej. OSTRZEŻENIE Użycie paliwa o niższej liczbie oktanowej, powoduje przedwczesny zapłon oraz/lub detonację, która może uszkodzić silnik w pierwszym momencie użycia dużej mocy, co skutkuje zniszczeniem silnika. Jest to najbardziej prawdopodobne podczas startu. Jeżeli samolot został przypadkowo napełniony nieodpowiednim paliwem to zbiorniki paliwa muszą być całkowicie opróżnione, po czym przeprowadzona odpowiednia obsługa i pełen przegląd. 2-1 ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R PRZYGOTOWANIE DO URUCHOMIENIA SILNIKA Przed każdym lotem silnik i śmigło muszą być sprawdzone dla wykrycia ewentualnych uszkodzeń, nieszczelności układu paliwowego i olejowego oraz zabezpieczenia i odpowiedniej obsługi. 1. Ustawić wyłącznik zapłonu w pozycję – OFF (WYŁĄCZONY). 2. Użyć wszystkich urządzeń sterujących i sprawdzić czy działają w pełnym zakresie. 3. Upewnić się, że zbiorniki paliwa zostały napełnione paliwem odpowiedniego rodzaju i jakości. 4. Spuścić paliwo z wszystkich drenaży odstojników i filtrów do czystego pojemnika. Jeżeli stwierdza się obecność wody lub ciał obcych, spuszczać należy aż do wycieku tylko czystego paliwa. 5. Sprawdzić poziom oleju w misce olejowej. 6. Sprawdzić zabezpieczenie osłony silnika. URUCHOMIENIE SILNIKA 1. Rozdzielacz paliwa – ON (WŁĄCZONY). 2. Wyłącznik główny – ON (WŁĄCZONY). 3. Wyłącznik zapłonu – ON (WŁĄCZONY). 4. Mieszanka – FULL RICH (PEŁNA BOGATA). 5. Przepustnica – PEŁNE OTWARCIE. 6. Pompa wstrzykowa – użyć 3 do 5 wstrzyków. UWAGA Liczba wstrzyków uzależniona jest od temperatury silnika. Praktyczna znajomość cech silnika umożliwi użytkownikowi na użycie odpowiedniej ilości wstrzyków. 2-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA Jeżeli silnik jest gorący nie należy wstrzykiwać paliwa przed rozruchem. Po użyciu pompy wstrzykowej, ustawić uchwyt pompy w pozycję całkowicie wyłączonej „OFF” dla zapobieżenia przedostawaniu się paliwa z pompy do silnika. 7. Przepustnica – OTWARTA ok. 2,5 cm (1 cal). 8. Włączyć rozrusznik aż do uruchomienia silnik, po czym zwolnić. PRZESTROGA Nigdy nie włączać ponownie rozrusznika dopóki śmigło obraca się, ponieważ spowoduje to uszkodzenie rozrusznika. Jeżeli rozrusznik będzie pracował przez czas 30 s a silnik nie uruchomił się, zwolnić wyłącznik i pozwolić na ostudzenie rozrusznika przez czas 3 do 5 minut przed wykonaniem kolejnej próby uruchomienia. Jeżeli silnik został zalany należy postępować następująco: 1. Przepustnica – PEŁNE OTWARCIE. 2. Mieszanka – IDLE CUTOFF (BIEG JAŁOWY-ODCIĘTA) 3. Rozrusznik – kręcić aż do uruchomienia silnika, po czym zwolnić. 4. Przepustnica – cofnąć do 1200 obr/min. 5. Mieszanka – FULL RICH (PEŁNA BOGATA). 9. Sprawdzić ciśnienie oleju. Jeżeli w czasie do 30s (60 s w niskiej temperaturze) brak jest wskazań ciśnienia oleju, wyłączyć silnik i ustalić przyczynę. PRÓBA NA ZIEMI, PODGRZANIE SILNIKA Silniki lotnicze Teledyne Continental są chłodzone powietrzem. Intensywność chłodzenia jest uzależnione od prędkości postępowej samolotu. Dla zabezpieczenia przed przegrzaniem silnika jest bardzo ważne przestrzeganie poniższych zaleceń. 2-3 ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R 1. Przód samolotu skierować pod wiatr. 2. Unikać długotrwałej pracy na biegu jałowym przy małych obrotach. Przy takiej pracy silnika mogą zostać zanieczyszczone świece zapłonowe. 3. Pozostawić mieszankę w pozycji – FULL RICH (PEŁNA BOGATA). (Patrz "Użytkowanie na wysoko położonych lotniskach” Rozdział 5 z wyjątkami). 4. Podgrzewać silnik przy obrotach 900-1200 obr/min. SPRAWDZENIE PRZED STARTEM 1. Utrzymać obroty silnika około 900 do 1000 obr/min, co najmniej przez jedną minutę przy wysokich temperaturach otoczenia i przez czas niezbędny przy niskich temperaturach dla przeciwdziałania kawitacji w pompie oleju i zapewnienia odpowiedniego smarowania. 2. Otwierać powoli przepustnicę, aż obrotomierz wskaże około 1200 obr/min. Podgrzewać silnik przy tych obrotach przez dodatkowy czas zależnie od temperatury otoczenia. Czas ten może być wykorzystany na kołowanie przed startem. Minimalnie dopuszczalna temperatura oleju przed rozpoczęciem próby silnika wynosi 75°F. PRZESTROGA Nie należy zwiększać obrotów silnika w czasie jego próby dopóki temperatura oleju nie osiągnie minimalnie dopuszczalnej 75°F. 3. Wszystkie naziemne operacje wykonywać z zasłonkami silnika, (jeżeli są zamontowane) całkowicie otwartymi, z mieszanką ustawioną w pozycji w „pełni bogata”. 4. Czas pracy na ziemi ograniczyć do niezbędnego dla podgrzania i próby silnika. UWAGA Przy pracy silnika na biegu jałowym na ziemi może wystąpić oblodzenie gaźnika. W takim przypadku przed startem podczas sprawdzaniu iskrowników ustawić ogrzewanie gaźnika w pozycję ON (WŁĄCZONE). 2-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA Utrzymać to ustawienie aż do momentu otwarcia przepustnicy do zakresu startowego, po czym ustawić podgrzew gaźnika w pozycję COLD AIR (POWIETRZE ZIMNE). Umożliwia to przy starcie uzyskanie maksymalnej moc silnika. Obserwować należy pracę silnika, czy nie występują symptomy oblodzenia (nierównomierna praca lub spadek obrotów) podczas wznoszenia i włączyć pełne podgrzewanie przy pierwszych objawach oblodzenia, utrzymując je do pełnego usunięcia lodu. Kolejnymi korektami zakresu podgrzewania gaźnika ustawić w pierwszej pozycji, przy której nie powstaje lód w gaźniku. 5. Zwiększyć obroty silnika do 1700 obr/min tylko przez czas potrzebny na wykonanie następującego sprawdzenia: a. Sprawdzenie iskrowników: Przestawić wyłącznik iskrowników najpierw w pozycję R (PRAWY) i zaobserwować obroty silnika, po czym powrócić do pozycji BOTH (OBYDWA) dla oczyszczenia świec zapłonowych. Przestawić przełącznik w pozycję L (LEWY) i zaobserwować wartość obrotów. Różnica obrotów pomiędzy obydwoma iskrownikami pracującymi pojedynczo nie powinna być większa niż 75 obr/min a maksymalny spadek obrotów na pojedynczym iskrowniku nie może być większy niż 150 obr/min. Jeżeli nie ma spadku obrotów przy sprawdzaniu iskrowników należy sprawdzić obwód wyłącznika iskrownika. OSTRZEŻENIE Brak spadku obrotów przy sprawdzaniu iskrowników może wskazywać na niesprawność w obwodzie iskrownika. Przy pokręcaniu ręką śmigła (w czasie przygotowania przedlotowego) silnik może uruchomić się samoczynnie i spowodować uszkodzenia ciała obsługującego personelu. Tego rodzaju niesprawność musi być naprawiona przed rozpoczęciem użytkowania silnika. PRZESTROGA Nie należy nie doceniać wagi sprawdzenia iskrowników przed startem. Przy pracy na jednym iskrowniku zauważalny jest spadek obrotów i normalnie wynosi od 25 do 75 obr/min oraz nieznaczna nierównomierność pracy silnika przy wyłączeniu każdego z iskrowników. 2-5 ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Jeżeli spadek obrotów jest większy niż 150 obr/min może to wskazywać na niesprawność iskrownika lub świec zapłonowych. Nieznaczne zanieczyszczone świece zapłonowe mogą być oczyszczone następująco: 1. Iskrowniki – obydwa włączone 2. Przepustnica – 2200 obr/min 3. Mieszanka – przesunąć w kierunku IDLE CUTOFF (BIEG JAŁOWYODCIĘTA) aż do „piku” obrotów i utrzymać w nim przez 10 s. Cofnąć mieszankę do pozycji w pełni bogatej. 4. Iskrowniki – sprawdzić ponownie. Jeżeli parametry pracy silnika nie mieszczą się w określonych granicach użytkowych to silnik musi być sprawdzony i naprawiony przed dalszym użytkowaniem. Należy unikać długotrwałej pracy na pojedynczym iskrowniku dla uniknięcia zanieczyszczenia świec zapłonowych PRZESTROGA Nie utrzymywać obrotów silnika przekraczających 1700 obr/min dłużej niż jest to potrzebne dla sprawdzenia przyrządów silnikowych. Odpowiednie chłodzenie silnika będzie uzależnione od prędkości postępowej samolotu. Należy przerwać próbę, jeżeli wartości temperatury i ciśnienia są zbliżone do granicznych. 5. Wskazania przyrządów b. Ciśnienie oleju. Zawór nadmiarowy ciśnienia oleju będzie utrzymywał ciśnienie w określonych granicach, jeżeli temperatura oleju jest w określonych granicach a silnik nie jest nadmiernie zużyty lub zanieczyszczony. Wahania ciśnienia lub niskie ciśnienie oleju mogą być spowodowane zanieczyszczeniem zaworu nadmiarowego lub zakrzepnięciem oleju w układzie olejowym. 2-6 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA c. Temperatura oleju: Chłodnica olejowa będzie utrzymywać temperaturę oleju w określonym zakresie, dopóki magistrale olejowe chłodnicy i kanały powietrzne są drożne. Temperatura oleju powyżej przewidzianej wielkości może powodować spadek ciśnienia oleju prowadzący do przedwczesnego zużycie ruchomych części silnika. d. Temperatura głowic cylindrów. Każde przekroczenie dopuszczalnej temperatury może spowodować uszkodzenie cylindra oraz tłoka. Odpowiednie chłodzenie cylindra jest zależne od właściwego ustawienia deflektorów na głowicy i tulei cylindra oraz innych połączeń w przedziałach ciśnieniowych poddanych działaniu ciśnienia dynamicznego pomiędzy żebrami cylindrów. Odpowiednie chłodzenie uzależnione jest również od procedur użytkowania. Skład mieszanki paliwowo-powietrznej będzie wpływać na temperaturę cylindra. Nadmiernie zubożona mieszanka będzie powodować przegrzewanie nawet, gdy układ chłodzenia jest w dobrym stanie. Lot z użyciem dużej mocy i mała prędkość powietrzna mogą powodować przegrzanie na skutek zmniejszenia strumienia chłodzącego powietrza. Odpowiednie chłodzenie silnika uzależnione jest od ciśnienia dynamicznego powietrza, wytwarzanego ruchem do przodu samolotu. e. Ładowanie akumulatora. Amperomierz powinien wskazywać dodatni stopień ładowania dopóki moc wykorzystana przy uruchomieniu będzie uzupełniana przez obwód ładowania akumulatora chyba, że obciążenie prądnicy jest duże, wymagane bieżącymi potrzebami. W tym przypadku wskazania amperomierza powinny powrócić na dodatnią stronę wkrótce po zmniejszeniu obciążenia. Niski stopień ładowania jest normalny po początkowym doładowaniu akumulatora. Zerowe lub ujemne wskazania z nieobciążonym akumulatorem wskazują na niesprawność alternatora lub układu regulatora alternatora. 2-7 ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R START 1. Ustawić mieszankę w pozycji – FULL RICH (PEŁNA BOGATA). Jeżeli są zamontowane zasłonki, to powinny być ustawione w położeniu określonym przez producenta samolotu. 2. Powoli zwiększyć otwarcie przepustnicy do pełnego. PRZESTROGA Unikać gwałtownych ruchów przepustnicą. WZNOSZENIE Całe wznoszenie przy dużej mocy musi być wykonywane z mieszanką ustawioną na - FULL RICH (PEŁNA BOGATA) i zasłonkami, jeżeli są zastosowane, ustawionymi tak, aby uzyskać żądaną temperaturę. PRZELOT 1. Po nabraniu wysokości ustawić przepustnicę tak, aby obroty nie przekraczały wybranego zakresu pracy silnika w przelocie trasowym. 2. Jakiekolwiek nieprawidłowości w obrotach silnika, temperaturze oleju i ciśnieniu oleju mogą wskazywać na niesprawność silnika. Należy wówczas lądować tak szybko jak to możliwe dla zbadania przyczyn. 3. Na wysokościach większych niż 5 000 ft powyżej poziomu morza, wyregulować skład mieszanki dla mocy najlepszego wzbogacenia przez przesunięcie w stronę zubożania aż do pozycji, przy której uzyskuje się największe obroty przy stałej pozycji przepustnicy. Cofać w stronę pozycji - FULL RICH (PEŁNA BOGATA) aż obroty będą miały tendencję do spadku. Stosując tą procedurę uzyskuje się ustawienie mocy z mieszanką nieco po stronie bogatej dla zapobieżenia przegrzaniu silnika. Ponownie należy wyregulować ustawienie składu po każdej zmianie ustawienia przepustnicy lub zmianie wysokości lotu. PRZESTROGA Nie należy zubożać mieszanki dopóki regulacja nie spowoduje zwiększenia obrotów. Nadmierne zubożenie mieszanki może spowodować uszkodzenie silnika. 2-8 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UŻYTKOWANIA ZNIŻANIE I LĄDOWANIE 1. Ustawić sterowanie mieszanką w pozycję FULL RICH (PEŁNA BOGATA) podczas zniżania. 2. Jeżeli wykonywane jest długotrwałe szybowanie to w krótkich okresach czasu zwiększać moc dla przeczyszczenia cylindrów i utrzymania temperatury na wypadek gdyby wymagane było natychmiastowe użycie mocy. 3. Podgrzew gaźnika jest dostępny tylko przy silniku pracującym powyżej zakresu jałowego. Podgrzew gaźnika należy włączać przed zamknięciem przepustnicy i zamykać podgrzew gaźnika przed otwarciem przepustnicy tak, aby zakres pełnej mocy był dostępny w miarę potrzeby. WYŁĄCZENIE SILNIKA 1. W normalnych warunkach silnik będzie wystarczająco ochłodzony w trakcie zniżania i kołowania, aby można było ustawić wyłącznik zapłonu w pozycję OFF (WYŁĄCZONY) bez dodatkowego chłodzenia na biegu luzem. Jeżeli czas kołowania nadmiernie się wydłużył należy ochłodzić silnik na obrotach 800 do 1000 obr/min przez czas dwie do trzech minut przed wyłączeniem. 2. Jeżeli silnik jest wyposażony w gaźnik Stromberg NA-53A1, to należy wyłączać silnik na biegu jałowym przez ustawienie wyłącznika zapłonu w pozycji WYŁĄCZONY (OFF). Gdy silnik zatrzymuje się otworzyć szybko przepustnicę i zostawić ją otwartą dla zapobieżenia samozapłonowi. Jeżeli silnik jest wyposażony w gaźnik MarvelSchebler model MA-3PA, wyłączyć silnik przez ustawienie mieszanki w pozycji „całkowicie uboga”, która działa jak IDLE CUTOFF (BIEG JAŁOWY-ODCIĘTA). Nie należy otwierać przepustnicy, ponieważ to uruchamia pompę przyspieszacza i szybkie otwarcie będzie zalewać silnik. 2-9 ROZDZIAŁ 2 PROCEDURY NORMALNEGO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA 2-10 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 3 PROCEDURY AWARYJNE W LOCIE ROZDZIAŁ 3 PROCEDURY AWARYJNE W LOCIE Jeżeli niesprawność może wystąpić w locie to powinno się przewidzieć działanie mogące wyeliminować lub zmniejszyć jej skutki. Niektóre niesprawności, które mogą się pojawić, są wymienione w tym rozdziale. Zalecone działania naprawcze są również ujęte, jednak to powinno być rozpoznane tak, aby nie pojedyncze procedury były konieczne do zastosowania do każdej sytuacji. Pełna znajomość układów samolotu i silnika będzie dla pilota bezcenną wartością w ocenie zaistniałej sytuacji i podjęcia odpowiedniego działania. NIERÓWNOMIERNA PRACA SILNIKA Należy obserwować silnik, czy nie ma widocznych uszkodzeń lub nie pojawił się dym lub płomienie. Znaczna intensywność nierównomiernej pracy silnika może wskazywać na uszkodzenie łopat śmigła. Jeżeli stwierdza się wystąpienie takich objawów, należy postępować zgodnie z instrukcją producenta samolotu. 1. Przyrządy kontroli silnika – sprawdzić. Jeżeli pojawią się nienormalne wskazania przyrządów należy postępować zgodnie z zaleceniami podanymi w punkcie - nienormalne wskazania przyrządów silnikowych (niniejszy rozdział). 2. Mieszanka – wyregulować stosownie do wymaganej dla użytego ustawienia mocy. Nie przechodzić dowolnie do “w pełni bogatej”, ponieważ nierównomierna praca silnika może być spowodowana nadmiernie bogatą mieszanką. 3. Iskrowniki – sprawdzić – włączone BOTH (OBYDWA). Jeżeli po wykonaniu powyższych czynności nierównomierna praca silnika nie ustąpi, powinny być podjęte kolejne działania dla oceny układu zapłonu. 3-1 ROZDZIAŁ 3 PROCEDURY AWARYJNE W LOCIE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R 1. Przepustnica – zmniejszyć moc aż do zminimalizowania nierównomierności pracy silnika. 2. Iskrowniki – przełączyć jednorazowo na jeden z iskrowników. Jeżeli silnik pracuje płynnie, wykonać lot na jednym iskrowniku i ustawić moc potrzebną do kontynuowania lotu. Nie wykonywać lotu tym sposobem przez dłuższy czas niż bezwzględnie potrzebny. Samolot powinien wylądować dla wykonania niezbędnej naprawy. Jeżeli nie stwierdza się poprawy w pracy silnika, to dalszy lot należy kontynuować przełączając na obydwa włączone iskrowniki. PRZESTROGA Silnik może zupełnie zaprzestać pracy, po wyłączeniu jednego iskrownika, jeżeli drugi iskrownik jest uszkodzony. Jeżeli zdarzy się taki przypadek, należy cofnąć przepustnicę do biegu jałowego i ustawić mieszankę na IDLE CUTOFF (BIEG JAŁOWY-ODCIĘTA) przed ponownym włączeniem iskrownika. Zabezpieczy to przed odbiciem zapłonu (“strzał w gaźnik”). Po włączeniu iskrownika przesunąć mieszankę i przepustnicę do wymaganych ustawień. OSTRZEŻENIE Jeżeli nierównomierna praca silnika jest znaczna lub, jeżeli nie została ustalona przyczyna to niebawem może nastąpić uszkodzenie silnika. W takim przypadku zalecane jest postępowanie zgodnie z procedurami awaryjnymi zawartymi w IUL. W każdym przypadku możliwość wystąpienia uszkodzenia silnika można zminimalizować przez zmniejszenie mocy. NIENORMALNE WSKAZANIA PRZYRZĄDÓW SILNIKOWYCH WYSOKA TEMPERATURA GŁOWIC CYLINDRÓW 1. Mieszanka – wyregulować odpowiednio do przepływu paliwa dla użytej mocy. 2. Zasłonki – otworzyć, (jeżeli są zamontowane). 3. Prędkość lotu – zwiększyć. Jeżeli temperatury nie można utrzymać w przewidzianych granicach, zmniejszyć moc, lądować tak szybko jak to praktycznie możliwe, określić niesprawność i naprawić przed dalszym lotem. 3-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 3 PROCEDURY AWARYJNE W LOCIE WYSOKA TEMPERATURA OLEJU UWAGA Długotrwałym wskazaniom wysokiej temperatury oleju zazwyczaj będzie towarzyszyć spadek ciśnienia oleju. Jeżeli temperatura oleju utrzymuje się na normalnym poziomie, wskazania wysokiej temperatury oleju mogą być spowodowane niesprawnością termometru lub termopary. Jeżeli ciśnienie oleju spada a temperatura oleju wzrasta należy postępować następująco: 1. Zasłonki – otworzyć, (jeżeli są zamontowane). 2. Prędkość lotu – zwiększyć. 3. Moc – zmniejszyć, jeżeli wykonane czynności w p. 1 oraz 2 nie spowodowały zmniejszenia temperatury. PRZESTROGA Jeżeli te czynności nie przywróciły temperatury oleju do normalnej, może to zakończyć się niesprawnością lub poważnym uszkodzeniem silnika. W takim przypadku zalecane jest postępowanie zgodnie z procedurami awaryjnymi zawartymi w Instrukcji Użytkowania w Locie.. NISKIE CIŚNIENIE OLEJU Jeżeli ciśnienie oleju spada bez widocznych przyczyn poniżej normalnych wskazań 30 do 60 psi, należy dokładnie obserwować temperaturę i ciśnienie oleju. Jeżeli ciśnienie oleju spadnie poniżej 30 psi, należy spodziewać się uszkodzenia silnika i postępować zgodnie z procedurami awaryjnymi zawartymi w Instrukcji Użytkowania w Locie samolotu. URUCHOMIENIE SILNIKA W LOCIE PRZESTROGA Całkowite wyłączanie silnika dla celów treningowych I szkoleniowych powinno być minimalizowane. Uszkodzenia silnika powinno być symulowane przez zmniejszenie mocy. 3-3 ROZDZIAŁ 3 PROCEDURY AWARYJNE W LOCIE INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Do uruchamiania silnika w locie wymagane jest stopniowe zwiększanie przepływu paliwa od odcięcia na biegu jałowym tak, aby silnik uruchomił się po uzyskaniu odpowiedniego składu mieszanki. Mieszanka może być wzbogacona i moc ustawiona zgodnie z wymaganą. 3-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA Zawarte w tym rozdziale wykresy nie przedstawiają uzyskiwanych osiągów przez konkretne silniki, lecz stanowią odniesienia dla dostarczenia danych w określaniu stanu mocy podczas startu, wznoszenia i w czasie przelotu. Dla otrzymania rzeczywistych danych należy odnieść się do tabelarycznych danych dotyczących wznoszenia i przelotu w Instrukcji Użytkowania w Locie samolotu. WYKORZYSTANIE KRZYWYCH OSIĄGÓW SILNIKA W PRZELOCIE Dla określenia aktualnej mocy, należy zastosować następującą procedurę: 1. Zaznaczyć obroty i ciśnienie ładowania na wykresie osiągów wysokościowych (punkt „A”) 2. Zaznaczyć obroty i ciśnienie ładowania na wykresie osiągów na poziomie morza (punkt „B”) 3. Przenieść p. „B” na poziomie morza na wykres wysokościowy (punkt „C”). 4. Wykreślić linię z „C” przez „A”. 5. Zaznaczyć p. „D” na bezwzględnej wysokości barometrycznej i odczytać moc. 6. Wnieść poprawkę na temperaturę dolotową następującym sposobem: a. Dodać 1% na każde 10°F poniżej Ts. b. Odjąć 1% na każde 10°F powyżej Ts. (Ts = Temperatura STD) 4-1 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R PRZESTROGA Przy zwiększaniu mocy, najpierw wzbogacić mieszankę, po czym zwiększyć otwarcie przepustnicy - w takiej kolejności. Przy zmniejszaniu mocy przymykać przepustnicę, po czym regulować skład mieszanki. 4-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA Rys. 1. Model A65 – Krzywa osiągów na poziomie morza 4-3 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 2. Model A75 – Krzywa osiągów na poziomie morza 4-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA Rys. 3. Modele C75 i C85 – Krzywa osiągów na poziomie morza 4-5 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 4. Model C90 – Krzywa osiągów na poziomie morza 4-6 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA Rys. 5. Model O-200 – Krzywa osiągów na poziomie morza 4-7 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 6. Model A65 – Krzywa osiągów wysokościowych 4-8 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA 4-9 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 7. Model A75 – Krzywa osiągów wysokościowych 4-10 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA 4-11 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 8. Model C75 i C85 – Krzywa osiągów wysokościowych 4-12 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA 4-13 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 9. Model C90 – Krzywa osiągów wysokościowych 4-14 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA 4-15 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys.10. Model O-200 – Krzywa osiągów wysokościowych 4-16 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA 4-17 ROZDZIAŁ 4 OSIĄGI SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA 4-18 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORM Y ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY Szczególnej uwagi wymagają trzy obszary użytkowania, (a) skrajnie niskie temperatury, (b) skrajnie wysokie temperatury oraz (c) gęstość powietrza na wysoko położonych lotniskach. Przedstawione zalecenia mogą ułatwić użytkowanie i uzyskanie zadawalających osiągów silnika w niepomyślnych warunkach otoczenia. UŻYTKOWANIE W NISKICH TEMPERATURACH (Temperatury poniżej zamarzania) UWAGA Przed użytkowaniem oraz/lub przechowaniem silnika w niskich temperaturach otoczenia, zapewnić należy możliwość użycia oleju klasy i lepkości SAE 30. W przypadku tymczasowego użytkowania w niskich temperaturach wymiana oleju na SAE 30 nie jest usprawiedliwiona, raczej rozważone powinno być hangarowanie samolotu pomiędzy lotami. Uruchamianie silnika w skrajnie niskich temperaturach jest z zasady trudniejsze niż w warunkach normalnych temperatur. Długotrwałe wystawienie na działanie niskiej temperatury tak, że jego temperatura zbliży się do temperatury otoczenia powoduje, że olej gęstnieje stwarzając większe trudności rozrusznikowi przy obracaniu wału korbowego silnika. Powoduje to mniejszą prędkość obrotową i ponad normalny ubytek pojemności akumulatora. W niskich temperaturach występuje słabe odparowanie paliwa, komplikując procedurę rozruchu. Nieudane uruchomienie (niepowodzenie w utrzymaniu obrotów po uruchomieniu) często spowodowane jest osiadaniem wilgoci i jej kondensacją na świecach zapłonowych. Wilgoć może zamarznąć i musi być usunięta przez wstępne podgrzewania silnika lub wykręcenie i oczyszczenie świec zapłonowych. WSTĘPNE PODGRZEWANIE Wstępne podgrzanie oraz użycie zestawu zasilania pomocniczego ułatwi rozruch w niskich temperaturach i jest wymagane, gdy silnik został wychłodzony w temperaturze -12°C (10°F) i niższej, dłużej niż 2 godziny. 5-1 ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Udane uruchomienie bez tych środków może być przeprowadzone w temperaturach poniżej normalnych pod warunkiem posiadania na samolocie akumulatora w dobrym stanie technicznym oraz odpowiednio przygotowanych układów paliwowego i zapłonu. Zalecane są następujące procedury przy wstępnym podgrzewaniu, uruchamianiu, podgrzewaniu silnika, próbie naziemnej i startu. 1. Wybrać odpowiednią wielkość grzejnika do ogrzania wymaganej objętości powietrza. Małe grzejniki elektryczne, wstawiane w otwory osłony silnika nie zapewniają ogrzania oleju i mogą podgrzać silnik powierzchownie. OSTRZEŻENIE Stosowanie powierzchownego wstępnego podgrzania może powodować uszkodzenia w silniku. Zminimalizowany zabieg wstępnego podgrzania silnika może być wystarczający do jego uruchomienia, lecz nie rozmrozi oleju w misce olejowej, przewodach, chłodnicy, filtrze itd. Z zasady, podgrzewanie jest stosowane do górnych części silnika przez kilka minut, po których silnik jest uruchamiany i rozpoczyna normalną pracę. Użytkownik może otrzymać fałszywe informacje we wskazaniach temperatury oleju i temperatury głowic cylindrów, spowodowane wstępnym podgrzewaniem. Granicznie, strumień gorącego powietrza podgrzewający termopary głowicy cylindra i dajnik temperatury oleju może dać informacje o całkowitym podgrzaniu silnika; jednakże olej w misce olejowej i w filtrze, (jeżeli jest zamontowany) jest relatywnie odległy i nie zostanie podgrzany tak szybko jak cylinder. Gdy podgrzewanie jest bezpośrednie, przewody olejowe są zazwyczaj „otulone” materiałem, który jest dobrym izolatorem, podgrzewanie nie jest równomierne. Rozmrożenie oleju w podobnych przewodach może wymagać znacznego podgrzania. Silnik można uruchomić i zadowalająco próbować, lecz może zostać on uszkodzony z powodu niedostatku smarowania spowodowanego zakrzepnięciem oleju w różnych częściach układu. Wielkość uszkodzeń będzie zmienna i może nie ujawnić się przez wiele godzin użytkowania. Z drugiej strony silnik może być poważnie uszkodzony i może zawieść po ustawieniu dużej mocy. Nieprawidłowe lub niedostateczne wstępne podgrzanie przy wskazywaniu właściwych temperatur oleju i TGC (EGT) mogą zachęcić pilota do przedwczesnego wykonania operacji naziemnych i startu. 5-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY Wymagane procedury gruntownego wstępnego podgrzania dotyczą wszystkich części silnika. Gorące powietrze powinno być skierowane bezpośrednio na miskę olejową i zewnętrzne przewody olejowe, jak również cylindry, uchwyt powietrza i chłodnicę oleju. Nadmiernie gorące powietrze może uszkodzić niemetalowe podzespoły, takie jak uszczelnienia, rury giętkie, paski napędu, stąd też nie należy przyspieszać procesu wstępnego podgrzewania. Przed uruchomieniem próbować pokręcić silnikiem ręcznie lub rozrusznikiem aż do uzyskania swobodnych obrotów. Po uruchomieniu obserwować dolne lub górne ciśnienie oleju i kontynuować podgrzewanie aż do uzyskania płynnej pracy silnika i możliwości swobodnego przemieszczania sterowania silnikiem. Nie przymykać zasłonek silnika w osłonie silnika dla przyspieszenia podgrzania, ponieważ miejscowe przegrzanie może spowodować uszkodzenie przewodów zapłonowych i innych podzespołów silnika. 2. Gorące powietrze powinno być skierowane przede wszystkim na strefę miski olejowej i filtra oleju. Klapa lub pokrywa korka spustu oleju mogą umożliwić dostęp do tej strefy. Zastosować należy ciągłe podgrzewanie przez 15 do 30 minut i pokręcać ręką śmigłem, wykonując 6 do 8 pełnych obrotów w przedziałach 5lub 10-minutowych. 3. Okresowo dotykać górę silnika i jeżeli wyczuwalne jest podgrzanie, podgrzewać bezpośrednio górne podzespoły silnika przez czas około pięciu minut. Powinno to umożliwić wystarczające podgrzanie cylindrów i przewodów paliwa, przyczyniając się do odparowania paliwa do uruchomienia. Jeżeli dostępna jest wystarczająca ilość giętkich przewodów grzewczych, kontynuować podgrzewanie strefy miski olejowej. Inaczej będzie to zmuszać do przemieszczenia źródła ciepła od miski olejowej do górnych części silnika. 4. Silnik należy uruchomić natychmiast po zakończeniu procesu podgrzewania. Od chwili, kiedy silnik będzie ciepły, stosować normalne procedury uruchamiania. UWAGA Ponieważ olej w przewodzie olejowym do manometru może być skrzepnięty, to może minąć do 60 s do pokazanie się wskazań ciśnienia. Jeżeli manometr oleju nie pokaże ciśnienia w czasie do 1 minuty, wyłączyć silnik i ustalić przyczynę. 5-3 ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R 5. Utrzymać obroty silnika 1 000 obr/min aż do uzyskania wskazań wymaganej temperatury oleju. Dokładnie obserwować ciśnienie oleju i w tym czasie należy być czujnym na nagły jego wzrost lub spadek. Przymknąć przepustnicę, jeżeli jest wymagane utrzymanie ciśnienia oleju poniżej 100 psi. Jeżeli ciśnienie oleju nagle spadnie do mniejszego niż 30 psi, wyłączyć silnik i sprawdzić układ olejenia silnika. Jeżeli nie zostało stwierdzone uszkodzenie lub nieszczelności, dodatkowo wstępnie podgrzać silnik przez 15 do 20 minut przed ponownym uruchomieniem. 6. Przed startem zwiększyć obroty do 1700 obr/min. Jeżeli jest to niezbędne, należy utrzymać zbliżone obroty dla zabezpieczenia przed zwiększeniem ciśnienia oleju powyżej 100 psi. UWAGA Obserwować ciągle ciśnienie oleju w czasie próby silnika. 7. Sprawdzić iskrowniki normalnym sposobem. UŻYTKOWANIE W WYSOKICH TEMPERATURACH (Temperatura otoczenia powyżej 32°C ( 90°F) PRZESTROGA Przy użytkowaniu w obszarach o wysokich temperaturach, należy być wyczulonym na wyższy od normalnego poziom kurzu, zanieczyszczeń oraz piasku w powietrzu. Należy systematycznie sprawdzać filtry powietrza i być przygotowanym do ich czyszczenia i wymiany stosownie do potrzeb. Warunki pogodowe mogą powodować podnoszenie poziomów zapylenia i zapiaszczenia, na których występuje uszkadzanie silników powyżej poziomu ziemi. Jeżeli samolot wykonuje loty bezpośrednio w takich warunkach, zalecana jest wymiana oleju skoro tylko zajdzie taka potrzeba. Nie należy celowo użytkować silnika w warunkach silnego zapylenia i/lub burzy piaskowej. Należy używać przeciwpyłowy pokrowiec na osłonę silnika dla dodatkowej ochrony podczas postoju samolotu. Wykonywanie lotów w warunkach wysokich temperatur zazwyczaj nie stwarza problemów, ponieważ temperatury otoczenia na wysokości lotu będące rzadko wyższe i wystarczają do zabezpieczenia układu chłodzenia stosowanego na współczesnych konstrukcjach. Jednakże istnieją trzy rodzaje operacji wykonywanych w wysokich temperaturach otoczenia wymagające szczególnej uwagi ze strony użytkownika. Są to (1) uruchomienie gorącego silnika (2) naziemne operacje w warunkach wysokich temperatur otoczenia oraz (3) start i początkowe wznoszenie. 5-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY 1. Uruchomienie gorącego silnika. Po wyłączeniu silnika temperatura różnych zespołów będzie zmierzać do wyrównania, gorętsze części takie jak cylindry i olej będą stygnąć, podczas gdy inne części będą nagrzewać się z powodu braku przepływu strumienia powietrza odbierającego ciepło z tych części silnika, które są chłodzone. Po upływie pewnego czasu od wyłączenia silnika wewnętrzne zespoły będą miały ustaloną temperaturę w pobliżu temperatury otoczenia. Ten okres czasu będzie zdeterminowany temperaturą i prędkością wiatru i może trwać kilka godzin. Schładzanie wygrzanych elementów silnika trwa ogólnie w krańcowym przypadku 30 minut do jednej godziny od wyłączenia. W trakcie tego czasu układ paliwowy będzie ochładzał się, co powoduje, że paliwo w pompie i w przewodach paliwowych „gotuje się” oraz paruje. W trakcie próby następnego rozruchu pompa paliwa, (jeżeli jest zamontowana) będzie początkowo podawać mieszaninę paliwa i par paliwa. Przewody dyszy wtryskiwacza paliwa będą napełniane zmienioną wielkością paliwa i oparów. Aż do momentu napełnienia wewnętrznego układu paliwowego ciekłym paliwem mogą wystąpić trudności z uruchomieniem i niestabilna praca silnika. Jeszcze inne zmienne problemy związane z warunkami tworzenia oparów paliwa są zawarte w samym paliwie. Świeże paliwo zawiera określone stężenie dodatków lotnych. Większe jego stężenie ułatwia parowanie paliwa i będzie stanowić znaczny problem towarzyszący parowaniu paliwa w układzie paliwowym. Czas, ciepło lub poddanie warunkom na wysokości będzie “starzeć” paliwo lotnicze powodując rozproszenie lotnych składników. Zmniejsza to tendencje paliwa do parowania. Problemy z rozruchem mogą wystąpić, jeżeli lotność nie jest adekwatna do parowania paliwa. Użytkownik zapoznany z tymi warunkami może podjąć odpowiednie kroki dla uporania się z problemami towarzyszącymi uruchamianiu silnika w warunkach niskich/wysokich temperatur otoczenia. Głównym celem powinno być zapewnienie wydolności układu chłodzenia. Mniejsza moc wykorzystywana podczas zajścia do lądowania będzie pozwalać na ochłodzenie silnika przed następną próbą uruchomienia. Skrócenie użytkowania na ziemi do minimum jest wymagane dla utrzymania temperatur w minimalnych dolnych wartościach. Podczas kołowania zasłonki powinny być całkowicie otwarte. Na postoju samolot powinien być ustawiony pod wiatr tak, aby można było wykorzystać możliwości jego ochłodzenia. 5-5 ROZDZIAŁ 5 WARUNKI OTOCZENIA ODBIEGAJĄCE OD NORMY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Próba ponownego uruchomienia może być bardzo utrudniona przed upływem czasu 30 min do 1 godziny od wyłączenia silnika. W trakcie tego przedziału czasowego opary będą mniej wydzielać się i stwarzać mniej problemów z uruchomieniem. Procedura uruchomienia gorącego silnika jest taka sama jak procedura uruchamiania w normalnych warunkach, z wyjątkiem większego otwarcia przepustnicy podczas obracania wału korbowego. 2. Naziemne operacje w warunkach wysokich temperatur otoczenia. Temperatury oleju i głowic cylindrów powinny być obserwowane ciągle podczas kołowania i pracy silnika. Użytkować samolot z zasłonkami całkowicie otwartymi. Nie zwiększać obrotów do wysokich z wyjątkiem operacji wymagających sprawdzenia pracy silnika. Jeżeli start nie jest wykonywany natychmiast po przeprowadzeniu próby silnika, samolot powinien być ustawiony pod wiatr z silnikiem pracującym na obrotach 900 do 1000 obr/min. 3. Start i początkowe wznoszenie. Temperatury powinny być ciągle obserwowane i utrzymywane odpowiednią prędkością lotu dla zachowania odpowiedniego chłodzenia silnika. UŻYTKOWANIE NA WYSOKO POŁOŻONYCH LOTNISKACH Przed startem z lotniska położonego na wysokości powyżej poziomu 5 000 ft mieszanka powinna być zubożona do uzyskania maksymalnych obrotów przy pełnym otwarciu przepustnicy w warunkach statycznych. 5-6 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 6 OPIS SILNIKA ROZDZIAŁ 6 OPIS SILNIKA Oryginalny opis modeli silników Continental zawiera wykaz mający w sobie liczbę, która wskazuje rozmiar otworu cylindra i moc znamionową. Stosowane litery serii oznaczają: A – średnicę otworu cylindra 3-7/8 cala, C– średnicę otworu cylindra 4-1/16 cala. Moc nominalna w HP wynosi 65, 75, 85 i 90. Kolejno litery serii i oznaczenia mocy, rysunku i w podobnych przypadkach - litera przyrostka lub dwie, w kompletnym modelu wskazuje montaż pewnych części albo wyposażenie przeznaczonego do dostosowania podstawowego silnika do różnych typów i modeli samolotów. Wybite numery i przyrostek literowy oznaczają: - 8: nie wyposażony w rozrusznik oraz prądnicę -12: zamontowany rozrusznik, prądnica i towarzyszące części. -14: zamontowane tuleje zawieszenia silnika typu LORD. -16: dodatkowo przewidziana pompa próżniowa. F: zamontowany wał korbowy z kołnierzem (zastępuje wał stożkowy). H: skrzynia korbowa i wał korbowy dostosowywane do zasilania układu sterowania hydraulicznego zmianą skoku śmigła. J: zamontowane wyposażenie Ex-Cell-O wtrysku paliwa (zastępuje gaźnik). UWAGA Ex-Cell-O już nie dostępna Znaczenie oznaczeń opisu modeli O-200-A jest następujące: O - " bokser " - odnosi się do rozmieszczenia cylindra 200 - odnosi się do pojemności skokowej w calach sześciennych. A - odnosi do właściwego modelu silnika. SMAROWANIE Olej jest zasysany z miski olejowej przez rurę ssąca rozszerzającą się w dół do miski olejowej i dostarczany pod ciśnieniem do filtra oleju, który filtruje z oleju jakiekolwiek ciała obce. 6-1 ROZDZIAŁ 6 OPIS SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Z filtra olej przechodzi przez otwory magistrali olejowej w pokrywie skrzyni korbowej i w skrzyni korbowej do wszystkich łożysk napędów, przez wał korbowy do czopów korbowych. Olej silnikowy z pompy oleju jest kierowany przez otwory magistrali w skrzyni do hydraulicznych popychaczy. Po wejściu do popychaczy, wychodzi z nich przez mechanizm rozrządu w głowicy przez wgłębienia popychaczy mechanicznych i jest podawany na dźwignie zaworowe i mechanizm rozrządu. Ściekający olej przechodzi przez trzony zaworów i prowadnice zaworów. Olej powraca do skrzyni korbowej przez osłony popychaczy mechanicznych i ścieka do miski przez otwory z tyłu skrzyni korbowej. Ściany cylindra i tłoki są smarowane rozbryzgowo. Nadmiar olej ze skrzyni korbowej jest zwracany do miski olejowej. Zawór nadmiarowy ciśnienia jest ustawiony w przybliżeniu na 35 funtów ciśnienia przy obrotach 1900 do 2300 obr/min. Na silnikach tak wyposażonych, olej z pompy jest kierowany do łącznika chłodnicy olejowej z lewej dolnej strony skrzyni korbowej. Olej przechodzi przez łącznik do chłodnicy, płynie przez rdzeń chłodnicy i wraca do wylotu łącznika. Okno wylotu łącznika kieruje strumień oleju do otworu wlotowego prowadzącego do lewej magistrali olejowej. Kulka zaworu sterującego obciążona sprężyną zamyka przejście bocznikowe w łączniku pomiędzy wlotem i wylotem magistrali. W przypadku wzrostu ciśnienia wytwarzanego przez pompę z powodu ograniczenia przez chłodnicę przepływu zimnego oleju, zawór będzie otwierał przepływ oleju przez bocznik chłodnicy. UKŁAD PALIWOWY Paliwo jest podawane do gaźnika grawitacyjnie lub poprzez napędzaną krzywką pompę paliwową w zależności od montażu. Mimośród w tylnej części wałka rozrządu przewidziany jest dla uruchamiania ramienia dźwigni pompy paliwa. Gdy wymagany jest montaż podwójnej pompy paliwa, przeniesienie napędu na druga pompę paliwową odbywa się poprzez popychacz. Kolanko wlotu do pompy jest połączone z zasilającym przewodem paliwa. Rura zasilająca pompy jest połączoną z kolankiem wylotu pompy i wlotem do gaźnika. Zawór sterujący w pompie pozwala na przepływ paliwa tylko w kierunku do gaźnika. 6-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 6 OPIS SILNIKA UKŁAD DOLOTOWY Kolektor dolotowy jest przymocowany do dwóch kołków śrubowych w kołnierzu u dołu skrzyni korbowej. Gaźnik jest przymocowany do kołnierza z dołu kolektora dolotowego. Kanał powietrzny przez kolektor dolotowy rozgałęzia się na cztery poziome wyloty, do których mocowane są poprzez gumowe złącza i zaciski rury dolotowe do każdego cylindra. Dolotowe komory powietrzne są mocowane z dołu do kołnierza gaźnika z przodu końcówek rozgałęziających się w górę do wielu konturów prostopadłego filtra powietrza. Rura zasilania gorącym powietrzem i rurka drenażowa paliwa są przyłączone do komór dolotowych. UKŁAD ZAPŁONOWY Nieekranowane przewody zapłonowe i nieekranowane świece zapłonowe są standardowym wyposażeniem silników serii A oraz C. Zabezpieczony przeciw zakłóceniom radiowym układ zapłonowy jest montowany na modelach silników serii O-200 i dostępny jako handlowa opcja na silnikach serii A i C. We wszystkich przypadkach przewidziane są podwójne układy zapłonowe z przewodami zapłonowymi łączącymi prawy iskrownik z górnymi świecami oraz lewy iskrownik z dolnymi świecami. Wcześniejsze modele serii A i C były wyposażone w iskrowniki J.I. Case, Eiseman lub Scintilla. Aktualnie produkowane silniki są wyposażane także w iskrowniki Bendix lub Slick. Sprzęgło impulsowe jest standardowym wyposażeniem we wszystkich używanych iskrownikach, jednakże na wcześniejszych seriach A i C sprzęgło impulsowe było montowane w lewym iskrowniku z prawym iskrownikiem napędzanym przez koło zębate montowane bezpośrednio na wałku wirnika. Funkcją sprzęgła impulsowego jest zatrzymanie wirnika iskrownika dokładnie przed momentem rozwarcia przerywacza, dopóki koło zębate napędu kontynuuje obrót dla wytworzenia iskry. Drugą funkcją sprzęgła impulsowego jest zwolnienie wirnika w przybliżeniu w ZZ umożliwiając sprzęgłu na przyspieszony ruch obrotowy przez jego neutralna pozycję, rozwarcie przerywacza, wytworzenie gorącej iskry przy prędkości obrotowej. 6-3 ROZDZIAŁ 6 OPIS SILNIKA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Rys. 11. Schemat układu zapłonowego 6-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY Maksymalna sprawność użytkowania i żywotność silnika może być oczekiwana, gdy realizowany jest rozsądny program przeglądów. Niedostateczna obsługa i zlekceważenie wymagań użytkowania, powodują obniżenie żywotności i niezawodności użytkowania nowoczesnego silnika samolotu. Paliwo ………….………………paliwo klasy lotniczej o LO 80/87 OSTRZEŻENIE Użycie paliwa o niższej liczbie oktanowej, może spowodować zniszczenie silnika w pierwszym momencie użycia dużej mocy. Jest to najbardziej prawdopodobne podczas startu. Jeżeli samolot został przypadkowo napełniony złym paliwem to zbiorniki paliwa muszą być całkowicie opróżnione, po czym przeprowadzona odpowiednia obsługa i pełen przegląd. Olej (pierwsze 25 godzin użytkowania): W normalnym użytkowaniu olej mineralny (bez detergentowy) l MIL-C-6529 Typ II SAE 50 powyżej 7°C (40*F) SAE 30 poniżej 7°C (40*F) Pojemność miski olejowej…………………………4.5 USqts. Okresy wymiany oleju.……………………………50 godz. UWAGA Użycie oleju wielosezonowego jest dopuszczalne. PRZESTROGA Po okresie docierania używać tylko oleje zgodne z wymaganiami Teledyne Continental Motors MHS-24,. 7-1 ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ZATWIERDZONE MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE Dostawca Znak towarowy Phillips Petroleum Company Phillips 66 Aviation Oil Type A Shell Oil Company Aeroshell Oil W Continental Oil Conco Aero S Texaco, Inc. Texaco Aircraft Engine Oil - Premium AD Mobil Oil Company Mobil Aero Oil Castrol Limited (Australia) Castrolaero AD Oil Pennzoil Company Pennzoil Aircraft Engine Oil Sinclair Oil Company Sinclair Avoil Exxon Company, U.S.A. Exxon Aviation Oil EE BP Oil Corporation BP Aero Oil Quaker State Oil & Refining Co Quaker State AD Aviation Engine Oil Delta Petroleum Company Delta Avoil Oil Union Oil Company of California Union Aircraft Engine Oil HD Gulf Oil Company Gulfpride Aviation AD Phillips Petroleum Company X/C Aviation Multiviscosity SAE 20W-50 Red Ram Limited (Canada) Red Ram Aviation Oil 20W-50 Shell Oil Company Aeroshell Oil W, SAE W15W-50 PRZEGLĄDY Następujące procedury i harmonogramy są zalecane w odniesieniu do silników, które są przedmiotem normalnego użytkowania. Jeżeli samolot poddawany surowym warunkom takim jak szkolenie, graniczne warunki pogodowe rzadkie użytkowania, to przeglądy powinny być bardziej obszerne i w zmniejszonych interwałach czasowych. 7-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY PRZEGLĄD PRZEDLOTOWY Przed każdym lotem silnik i śmigło powinny być przeglądnięte, czy nie ma uszkodzeń, wycieków oleju oraz powinny być odpowiednio obsłużone i zabezpieczone. Zazwyczaj nie jest wymagane otwarcie osłony silnika do przeglądu przedlotowego. PRZEGLĄD PO 50 GODZINACH I 100 GODZINACH Szczegółowe informacje dotyczące regulacji, napraw i wymiany zespołów mogą być zawarte w odpowiedniej instrukcji naprawy głównej. Następujące elementy powinny być sprawdzone podczas normalnego przeglądu: PRZEGLĄD PO 50 GODZINACH 1. Stan silnika Spadek obrotów na iskrowniku Obroty pełnej mocy: Sprawdzić Sprawdzić Obroty biegu jałowego: Sprawdzić Zapisać wszystkie wartości nieodpowiadające specyfikacjom silnika w kolejności wymaganej naprawą lub regulacją. 2. Filtr powietrza: Sprawdzić i oczyścić lub wymienić w miarę potrzeby. 3. Przewody zapłonowe: Sprawdzić przetarcie i pogorszenie stanu 4. Iskrowniki: Sprawdzić i uregulować tylko wtedy, gdy nie są zgodne z p.1. 5. Oględziny: Sprawdzić ogólny stan: węże, przewody, druty, osprzęt, deflektory itd. 6. Regulacje i naprawy Przeprowadzić wymaganą obsługę każdego elementu ze stwierdzona usterką. 7. Stan silnika 8. Olej Wykonać próbę silnika zgodnie z wymaganiami dla każdego elementu obsługiwanego w p.6. Sprawdzić wycieki oleju i paliwa przed powrotem do użytkowania. Spuścić olej dopóki silnik jest gorący. Napełnić miskę olejem. 7-3 ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R PRZEGLĄD PO 100 GODZINACH Wykonać wszystkie pozycje wymienione dla obsług 50 godzinnych oraz dodatkowo: Sprawdzić sprężanie (odnieść się do Biuletynu Serwisowego M73-19) 1. Zawory/cylindry 2. Świece zapłonowe Sprawdzić, oczyścić, uregulować przerwy (jeżeli zachodzi potrzeba) i wkręcić. Rotacyjna zmiana pozycji świec z dolnej na górną i odwrotnie polepsza żywotność świeć. 3. Cylinder, żebra, deflektory Sprawdzić 4 Połączenia sterowania Sprawdzić i przesmarować 5. Złącza giętkie paliwowe Sprawdzić pogorszenie stanu, szczelność i olejowe oraz przewody przetarcia. 6. 7. Wylot Klapkę powietrzną alternatora Sprawdzić stan mocowania i szczelność Sprawdzić działanie 8. Iskrowniki Sprawdzić. W miarę potrzeby wyregulować kąt wyprzedzenia zapłonu. UWAGA Drobne zmiany regulacji iskrowników mogą być wykonywane w czasie bieżącej obsługi silnika. Czas i wysiłek związany z regulacją iskrowników zgodnie z wymaganiami jest nieznaczny a użytkownik uzyska dłuższą żywotność styków i świec zapłonowych, płynną pracę silnika i mniej korekt pomiędzy rutynowymi przeglądami. 7-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY 9. Zawór nadmiarowy ciśnienia oleju 10. Wałek przepustnicy i cięgna Przesmarować 11. Regulacje i naprawy Przeprowadzić pełną próbę silnika. Przed przekazaniem do użytkowania sprawdzić szczelność układu paliwowego i olejowego. Sprawdzić i oczyścić 7-5 ROZDZIAŁ 7 OBSŁUGA I PRZEGLĄDY INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA 7-6 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 8 WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK ROZDZIAŁ 8 WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK W poniższych tabelach wykrywania i usuwania usterek omówione są objawy, które mogą być rozpoznane i mieć zinterpretowane wyniki w ustalaniu prawdopodobnych przyczyn oraz podjęcia odpowiednich działań naprawczych. Dla uzyskania dodatkowych informacji o bardziej szczegółowych procedurach wykrywania usterek należy odnieść się do Instrukcji naprawy głównej oraz Biuletynów Serwisowych. Cała obsługa silnika powinna być wykonywana przez wykwalifikowanego mechanika. Jakiekolwiek próby regulacji, naprawy oraz wymiany części podejmowane przez niewykwalifikowany personel mogą spowodować uszkodzenie silnika. OSTRZEŻENIE Nie należy podejmować prób użycia tej instrukcji jako wiodącej przy wykonywaniu napraw bieżących lub naprawy głównej silnika. Do takich operacji musi być użyta Instrukcja Naprawy Głównej Silników. 8-1 ROZDZIAŁ 8 WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK A. SILNIK NIE URUCHAMIA SIĘ 1. 2. 3. 4. 8-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R Brak paliwa a. Sprawdzić czy jest wystarczająca ilość paliwa w zbiorniku dla zapewnienia odpowiedniego przepływu do gaźnika. b. Sprawdzić prawidłowość ustawienia pływaka i zaworu iglicowego w gaźniku. c. Upewnić się, czy otwory odpowietrzające w korkach wlewowych zbiornika paliwa są otwarte. Nadmiar lub niedostatek paliwa a. Kilkakrotnym nieudanym próbom uruchomienia towarzyszy słaby lub przerywany zapłon i kłęby czarnego dymu wydobywające się z rury wylotowej, co wskazuje na nadmiar paliwa lub zalanie silnika. Może to być naprawione przez ustawienie wyłącznika zapłonu w pozycji OFF (WYŁĄCZONY) i wykonanie trzech do czterech pełnych przekręceń śmigłem wału korbowego. b. Jeżeli jest niedostatek paliwa, powtórzyć czynności wymagane przy rozruchu silnika. Niesprawny zapłon a. Sprawdzić przewody zapłonowe, prawidłowość ich połączeń, brak przerw w izolacji i możliwe zwarcia końcówek. b. Sprawdzić izolatory świec zapłonowych, czystość elektrod i prawidłowość przerw. Przerwy elektrod powinny mieścić się w granicach 0.46 mm – 0.56 mm (0.018” – 0.022”). c. Sprawdzić stan iskrowników zgodnie z danymi instrukcyjnymi iskrowników oraz połączenia z masą dla możliwości wystąpienia zwarcia pomiędzy iskrownikiem a wyłącznikiem. Zimny olej W niskich temperaturach otoczenia, olej smarny staje się bardzo gęsty. Z wyłącznikiem zapłonu ustawionym w pozycji OFF (WYŁĄCZONY) przekręcić kilkakrotnie ręcznie śmigłem wał korbowy w celu likwidacji przerw w ciągłości przepływu, spowodowanych chłodnym olejem pomiędzy tłokami, pierścieniami i ściankami cylindrów. W zerowej temperaturze (wg °F) wskazane jest wstępne podgrzanie oleju silnika dla likwidacji wymienionej w tej pozycji niesprawności. INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R B. NISKIE CIŚNIENIE OLEJU 1. Sprawdzić ilość i jakość oleju w misce 2. 3. Sprawdzić obecność brudu na filtrze i oczyścić filtr w pełni. Sprawdzić zawór nadmiarowy oleju, czy nie ma brudu w gnieździe i czy nie jest zakleszczony nurnik w swojej prowadnicy. Sprawdzić zużycie łożysk. Zdemontować miskę olejową, sprawdzić i oczyścić filtr oleju w końcówce rury ssaka. 4. 5. C. D. ROZDZIAŁ 8 WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK WYSOKA TEMPERATURA OLEJU 1. Sprawdzić czy jest wystarczająca ilość oleju w misce. 2. 3. 4. Sprawdzić zabrudzenie oraz rozcieńczenie oleju. Uszkodzenia wymagające demontażu deflektorów, nakładanie się oraz poluzowanie lub złamania deflektorów i złamania żeber cylindrów. Długotrwała praca na ziemi przy dużych obrotach. 5. Sprawdzić żaluzje chłodnicy, (jeżeli są zamontowane) i ich otwarcie 6. Sprawdzić czy mieszanka nie jest nadmiernie zubożona. MAŁA MOC 1. 2. 3. 4. Sprawdzić tor i wyważenie śmigła. Jeżeli śmigło było wystawione na wpływ wilgotnej pogody przez dłuższy czas łopaty mogą być wypaczone, nadmierny skok, lub przy śmigle z regulowanym skokiem, skok może być za duży. Sprawdzić ogólnie układ zapłonowy. 5. Sprawdzić szczelność strumienia powietrza w układzie dolotowym. Sprawdzić pełne otwarcie przepustnicy oraz możliwość pełnego otwarcia zaworu podgrzewu gorącym powietrzem gaźnika. Sprawdzić warunki oblodzenia 6. Sprawdzić prawidłowość wskazań obrotomierza. 8-3 ROZDZIAŁ 8 WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK E. NIERÓWNOMIERNA PRACA SILNIKA 1. Sprawdzić wyważenie śmigła, tor łopat i dokręcenie kołpaka oraz/lub sworzni mocujących. 2. Wykręcić świece zapłonowe, oczyścić, uregulować przerwy na elektrodach (w miarę potrzeby) i ponownie wkręcić. 3. Sprawdzić ogólnie układ zapłonowy. 4. Sprawdzić czy nie jest zakleszczony zawór. 5. Sprawdzić zawieszenie silnika, czy nie jest przerwane i odpowiednie dokręcenie sworzni węzłów zawieszenia. Sprawdzić prawidłowość pracy gaźnika. 6. F. D. 8-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R SILNIK NIE PRZYSPIESZA PRAWIDŁOWO 1. Sprawdzić czy silnik został wystarczająco podgrzany. 2. Sprawdzić sterowanie mieszanką, czy nie jest ustawiona zbyt uboga. 3. Sprawdzić sterowanie ogrzewaniem gaźnika i prawidłowość ustawiania się w pozycji OFF (WYŁĄCZONY). 4. Sprawdzić zużycie prowadnic zaworów dolotowych i pierścieni tłokowych. 5. Sprawdzić dyszę biegu jałowego w gaźniku, prawidłowość regulacji oraz drożność. SILNIK NIE PRACUJE PRAWIDŁOWO NA BIEGU LUZEM 1. Sprawdzić prawidłowość regulacji biegu jałowego. 2. Sprawdzić szczelność strumienia powietrza w układzie dolotowym. 3. Sprawdzić prawidłowość przerw w świecach. 4. Sprawdzić czy nie ma brudu w dyszy biegu jałowego. 5. Sprawdzić warunki oblodzenia 6. Przy słabym sprężaniu sprawdzić szczelność zaworów, zakleszczenie lub zużycie pierścieni tłokowych INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 9 PRZECHOWYWANIE I PRZYWRACANIE DO UZYTKOWANIA ROZDZIAŁ 9 PRZECHOWYWANIE I PRZYWRACANIE DO UŻYTKOWANIA A. PRZECHOWYWANIE W STANIE ZDATNOŚCI DO LOTÓW (7 do 30 dni). 1. Przygotowanie do przechowywania. Jeżeli samolot, który był użytkowany ma być przechowywany przez czas dłuższy niż tydzień w normalnych warunkach klimatycznych to należy przygotować silnik do przechowywania w następujący sposób: a. Silnik powinien pracować aż do momentu, kiedy temperatura oleju uzyska normalny użytkowy zakres. Całkowicie spuścić olej z miski i wkręcić korek spustowy. b. Napełnić miskę całkowicie do znacznika na wskaźniku prętowym olejem MIL-C-6529 typ II, który zostanie zmieszany z normalnym olejem używanym jako olej smarny, stanowiąc tym samym ochronę przeciw korozyjną. c. Uruchomić silnik, na co najmniej pięć minut utrzymując obroty w od 1200 do 1500 obr/min z temperaturą oleju i głowic cylindrów w normalnym zakresie użytkowym. 2. Podczas przechowywania w stanie zdatności do lotów. a. Co każde siedem dni przechowywania w stanie zdatności do lotów należy pokręcić śmigłem ręcznie bez uruchamiania silnika. Po wykonaniu sześciu pełnych obrotów wału korbowego ustawić śmigło na 45° do 90° od pozycji, w której znajdowało się. b. Jeżeli pod koniec trzydziestu (30)dni samolot nie będzie przywrócony z przechowywania do użytkowania, należy uruchomić silnik i wykonać próbę. Preferowaną metodą jest wykonanie przez samolot lotu przez trzydzieści (30) minut. Jeżeli lot nie jest możliwy do wykonania, należy przeprowadzić próbę na ziemi przez czas trzydzieści (30) minut i uzyskać (bez przekraczania) normalne temperatury użytkowe oleju i głowic cylindrów. 3. Przygotowanie do użytkowania. 9-1 ROZDZIAŁ 9 PRZECHOWYWANIE I PRZYWRACANIE DO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R a. Jeżeli silnik posiada całkowity czas użytkowania więcej niż dwadzieścia pięć (25) godzin, to olej MIL-C-6529 należy spuścić po naziemnym podgrzaniu silnika. Przed lotem napełnić zalecanym olejem. Zwrócić należy uwagę, że olej MIL-C-6529 jest zalecanym olejem podczas pierwszych dwudziestu pięciu (25) godzin użytkowania. B. PRZECHOWYWANIE CZASOWE (do 90 dni) 1. Przygotowanie do przechowywania a. Wykręcić górne świece zapłonowe, po czym spryskać olejem konserwującym (olej smarny – kontaktowy i lotny inhibitor korozji, MIL-L-46002, Grade 1) (221° F- 250° F.) przez otwory górnych świec zapłonowych każdego cylindra z tłokiem w pozycji w przybliżeniu w ZW (Zwrot Wewnętrzny). Pokręcać wałem korbowym tak, aby spryskiwać każdą parę przeciwległych cylindrów. Zatrzymać wał korbowy tak, aby tłok nie był ustawiony w pozycji ZZ (Zwrot Zewnętrzny). UWAGA Do ochrony silników Teledyne Continental podczas przechowywania czasowego i przez czas nieokreślony zalecany jest niżej podany olej ochronny: MIL-L-46002, Grade 1 Oleje: NOX Rust VCI-105 - Daubert Chemical Company 4700 S. Central Avenue Chicago, Illinois TECTYL859A - Ashland Oil, Inc. 1401 Winchester Ave. Ashland, Kentucky 9-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 9 PRZECHOWYWANIE I PRZYWRACANIE DO UZYTKOWANIA b. Ponownie spryskać każdy cylinder bez pokręcania wałem. Dla całkowitego pokrycia wszystkich powierzchni wnętrza cylindra przemieszczać dyszę lub pistolet spryskiwacza od góry do dołu cylindra. c. Wkręcić świece zapłonowe. d. Zabezpieczyć wnętrze silnika przez wtryśnięcie wyżej wymienionego oleju (w przybliżeniu 50 g – 2 uncje) przez wlew oleju. e. Uszczelnić wszystkie wystawione na wpływy atmosfery otwory silnika za pomocą odpowiednich korków lub odpornej na wilgoć taśmy i zamocować czerwone chorągiewki w każdym punkcie. f. Silniki z zamontowanymi śmigłami, zabezpieczone dla przechowania zgodnie z niniejszym rozdziałem powinny mieć doczepne etykiety zamocowane do śmigła w widocznym miejscu z następującym napisem na etykietce: ”NIE POKRĘCAĆ SMIGŁEM – SILNIK ZAKONSERWOWANY” 2. Przygotowanie do użytkowania a. Usunąć uszczelnienia, taśmy papier i chorągiewki z wszystkich otworów. b. Wykręcić dolne świece zapłonowe i ręcznie wykonać śmigłem kilka obrotów dla usunięcia nadmiaru oleju konserwacyjnego i ponownie wkręcić świecie zapłonowe. c. Przeprowadzić próbę silnika zgodnie z normalną procedurą normalnej i sprawdzić szczelność. d. Oczyścić dokładnie samolot i przeprowadzić jego wizualny przegląd, po czym wykonać lot próbny zgodnie z instrukcjami producenta płatowca. . 9-3 ROZDZIAŁ 9 PRZECHOWYWANIE I PRZYWRACANIE DO UZYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA 9-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA UWAGA Informacje zawarte w tym rozdziale nie koniecznie mają zastosowanie do przedmiotowych silników. UWAGA (NOTE). Informacja zawarta w tym rozdziale niewymagająca zastosowania do silnika(ów) w tym miejscu. ADMP (ABSOLUTE DRY MANIFOLD PRESSURE). Bezwzględne ciśnienie ładowania suchego. Stosowane jest do określenia linii bazowej standardowych osiągów silników. Jest ciśnieniem bezwzględnym mierzonym w kolektorze dolotowym w calach Hg. OTOCZENIE (AMBIENT) Termin stosowany do określenia parametrów otaczającej atmosfery w konkretnym czasie. Np. temperatura otaczająca lub ciśnienie otaczające. BHP Moc efektywna w HP. Moc silnika aktualnie przekazywana na wał śmigła. Jest ona uwzględniona, ponieważ poprzednio została zmierzona moc na wale silnika. Wymagana moc silnika powinna być odnoszona do mocy efektywnej. BSFC (BRAKE SPECIFIC FUEL CONSUMPTION). Jednostkowe zużycie paliwa - na jednostkę mocy. W funtach na godzinę na HP. Np. dla silnika uzyskującego 300 HP spalającego 150 funtów paliwa na godzinę BSFC = 0.5. WYCHŁODZENIE WYSOKOŚĆ KRYTYCZNA WYSOKOŚĆ BAROMETRYCZNA ISA STAN DYNAMICZNY (COLD SOAKING) Długotrwałe wystawienie obiektu na działanie niskiej temperatury tak, że jego temperatura zbliży się do temperatury otoczenia. (CRITICAL ALTITUDE). Maksymalna wysokość, na której zespół działa przy 100% wydolności. Np. silnik posiadający krytyczną wysokość 16 000 ft nie może uzyskać 100% znamionowego ciśnienia ładowania powyżej 16 000 ft. (DENSITY ALTITUDE) Efektywna wysokość bazująca na dominującej temperaturze i ciśnieniu ekwiwalentnych dla takiej samej standardowej wysokości barometrycznej. (DYNAMIC CONDITION). Termin odnoszący się do właściwości ciała będącego w ruchu 10-1 ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R CIŚNIENIE PRZECIWNE DO SPALIN (EXHAUST BACK PRESSURE) Ciśnienie przeciwne do przepływy spalin, stworzone głównie przez wielkość i kształt układu wylotu spalin. Ciśnienie atmosferyczne również wpływa na to ciśnienie. E.G.T. (EXHAUST GAS TEMPERATURE).Temperatura spalin. Pomiar tej temperatury jest czasami wykorzystywany jako środek pomocniczy do sterowania przepływem paliwa. 4 SUWY (FOUR CYCLE). Skrót do "cykl czterech suwów". Należy to odnieść do czterech suwów tłoka w silniku pracującym w cyklu czterosuwowym (dolot, sprężanie, praca oraz wylot). WTRYSK PALIWA (FUEL INJECTION). Proces dozowania paliwa do silnika inny niż za pomocą gaźnika. MAGISTRALA Hg (GALERY). Przejście w silniku lub podzespole. Ogólnie odnosi się do przepływu oleju. Cale słupa rtęci. Metoda pomiaru ciśnienia, szczególnie ciśnienia atmosferycznego lub ciśnienia ładowania. WILGOTNOŚĆ (HUMIDITY). Wilgotność względna podawana w procentach jest stosunkiem ilości pary wodnej zawartej w powietrzu do ilości pary wodnej, która nasyca powietrze przy danej temperaturze. SPRZĘGŁO IMPULSOWE (IMPULSE COUPLING). Urządzenie mechaniczne używane w niektórych iskrownikach do opóźniania zapłonu i wytworzenia wyższego napięcia w czasie obracania wału przy rozruchu GRANICZNE ZUBOŻENIE MIESZANKI (LEAN LIMIT MIXTURE). Zaakceptowane zubożenie mieszanki dla danych warunków ustawienia mocy. Nie jest konieczne zubożanie mieszanki w silniku, który wykonuje tą operację. CIŚNIENIE ŁADOWANIA (MANIFOLD PRESSURE). Ciśnienie zmierzone w kolektorze dolotowym. Zazwyczaj mierzone jest w calach Hg. MIESZANKA (MIXTURE). Proporcje udziału paliwa do powietrza wykorzystywanego do spalania. 10-2 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA NORMALNE ZASYSANIE (NORMALLY ASPIRANT- ENGINE). Termin stosowny w odniesieniu do silników zasilanych powietrzem bezpośrednio z atmosfery do cylindra. Dotyczy niedoładowywanych silników. NRP (NORMAL RATED POWER). Normalna moc nominalna LICZBA OKTANOWA (OCTANE NUMBER). Wielkość, która określa przeciwstukowe (antydetonacyjne) właściwości paliwa. Dla paliw z odpornością antystukową większą niż 100 są podawane osiągowe LO. ZESTAW TERMOSTATU (OIL TEMPERATURE UNIT). Urządzenie do zmiany kierunku przepływu oleju z bezpośredniego przez lub na omijający chłodnicę, stosownie do potrzeb dla utrzymania temperatury oleju w użytkowym zakresie. (OVERBOOST VALVE). Urządzenie stosowane do zabezpieczenia w niektórych silnikach przed nadmiernym ciśnieniem ładowania w przypadku niesprawności lub nieprawidłowego działania sterowania mocą silnika. ZAWÓR NADMIAROWY CIŚNIENIA ŁADOWANIA GÓRNOZAWOROWY (OVERHEAD VALVE). Konfiguracja silnika, w której zawory są umieszczone w samej głowicy cylindra. WIELKOŚCI ZNAMIONOWE (PERFORMANCE RATING). Układ wielkości znamionowej stosowany do opisywania zdolności paliwa do odporności na temperaturę i ciśnienie spalania porównywalnego z paliwem o LO 100.Np. silnik z wyższym stopniem sprężania i wyższą temperaturą spalania wymaga wyższej LO niż silnik o niższym stopniu sprężania. LO 100/130 wskazuje odpowiednio uboższą (100) i bogatszą (130) mieszankę WYSOKOŚĆ BAROMETRYCZNA (ALTITUDE PRESSURE). Zazwyczaj podawana w stopach wykorzystuje ciśnienie barometryczne bezwzględne (statyczne) ekwiwalentne odniesione do wysokości powyżej poziomu morza (29.92” Hg). PROPELLER LOAD CURVE Krzywa obciążenia śmigła. Wykres mocy w funkcji obrotów silnika ze śmigłem o stałym skoku. 10-3 ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R SKOK ŚMIGŁA (PROPELLER PITCH). Kąt zawarty pomiędzy cięciwą śmigła a płaszczyzną obrotu. CIŚNIENIE DYNAMICZNE (RAM). Wzrost ciśnienia powietrza spowodowany ruchem do przodu. MOC NOMINALNA (RATED POWER). Maksymalna moc, przy której silnik może być użytkowany. Moc nominalna może być określona w HP (KM, kW) lub w procentach PRZERYWACZ (RETARD BREAKER). Urządzenie stosowane w iskrownikach OPÓŹNIAJĄCY do opóźniania zapłonu w czasie rozruchu silnika. Jest stosowane dla ułatwienia rozruchu. MIESZANKA GRANICZNIE BOGATA (RICH LIMIT). Najwyższy stopień wzbogacenia mieszanki dozwolony dla niektórych warunków mocy. Nie jest wymagane maksymalne wzbogacenie w warunkach, w których silnik będzie pracować. DŹWIGNIA ZAWOROWA (ROCKER ARM). Urządzenie mechaniczne do przekazania ruchu popychacza na zawór. POMPA ODSYSAJĄCA (SCAVENGE PUMP). Pompa (szczególnie pompa olejowa) do zapobieżenia gromadzeniu się cieczy w niektórych miejscach. (SONIC VENTURI). Zwężka ograniczająca przepływający strumienia powietrza. Wykorzystywana zwłaszcza w układach kabin ciśnieniowych do ograniczania przepływu powietrza. ZWĘŻKA VENTYURI WARUNKI STD (STANDARD DAY). Ogólne panujące warunki atmosferyczne określane przez temperaturę, ciśnienie, wilgotność itp. STAN STATYCZNY (STATIC CONDITION). Termin odnoszący się do właściwości ciała będącego w spoczynku. MISKA (SUMP). Najniższa część układu. W silniku z mokrą miską olejowa, zasilany jest silnik olejem. T.D C Górny martwy punkt. Termin - odpowiednik ZZ (zwrot zewnętrzny) określający pozycję, gdy linia łącząca oś obrotu wału korbowego w osi korbowodu do osi sworznia tłokowego jest linią prostą. Synchronizacja zapłonu i zaworów jest określana w stopniach przed lub po ZZ (TDC). 10-4 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA WSPÓŁCZYNNIK CIEPLNY (THERMAL EFFICIENCY). Odnosi się do silnika i oznacza procentową ilość ciepła całkowitego zamienionego na moc użytkowa. T.I.T (TURBINE INLET TEMPERATURE). Temperatura na wlocie do turbiny. Zmierzona tempera spalin wchodzących do turbiny turbodoładowarki. MOMENT (TORQUE). Moment skręcania lub działania dźwigni mierzony w funtostopach (kilogramometrach). TURBOSPRĘŻARKA DOŁADOWUJĄCA (TURBOCHARGER) Urządzenie używane do zwiększenia wielkości dostarczanego powietrza do układu wlotowego silnika w czasie jego użytkowania, przez napędzaną spalinami turbinę, która bezpośrednio napędza sprężarkę pompującą powietrze do układu dolotowego silnika. BLOKADA OPARAMI (VAPOR LOCK). Stan, w którym właściwy przepływ cieczy przez układ jest zakłócony przez tworzące się opary. Niektóre ciecze przechodzą w stan oparów po odpowiednim podgrzaniu. Wielkość podgrzania potrzebna do parowania będzie uzależnione od ciśnienia wywieranego na ciecz. LEPKOSC (VISCOSITY). Właściwość cieczy do stawiania oporu przepływowi. W odniesieniu do oleju, wysoka lepkość odnosi się do gęstszego lub “grubszego” oleju, podczas gdy olej o niskiej lepkość jest rzadki. Lepkość względna jest określana przez specyficzny “ciężar” oleju, taki jak 30 “ciężar” lub 50 „ciężar” (30 "weight” lub 50 "weight" – w skrócie 30W lub 50W). Niektóre oleje są specyfikowane jako wielo-lepkościowe jak 10W30. W takim przypadku oleje te są bardziej trwałe i odporne na tendencję do rzednięcia przy ogrzewaniu lub gęstnienia przy ochładzaniu. LOTNOŚĆ (VOLATILITY). Tendencja cieczy do parowania. WSPÓŁCZYNNIK (VOLUMETRIC EFFICIENCY). Współczynnik napełnienia. ZdolNAPEŁNIENIA ność silnika do napełnienia cylindrów ilością powietrza w porównaniu do jego pojemności skokowej cylindrów w warunkach statycznych powietrza. ”Naturalnie zasysający” silnik zawsze będzie miał nieco mniej niż 100%, podczas gdy doładowanie pozwala uzyskać współczynnik napełnienia ponad 100%. PRZEPUSTNICA SPALIN (VASTEGATE VALVE). Zespół stosowany na silnikach z turbodoładowaniem do zmiany kierunku wylotu spalin przez/lub dookoła turbiny, gdy jest to niezbędne do zachowania obrotów turbiny. 10-5 ROZDZIAŁ 10 WYBRANA TERMINOLOGIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA SILNIKA Continental O-200-A S/N 231292-R STRONA CELOWO POZOSTAWIONA NIEZAPISANA 10-6