PDF 480 KB

Toksykologia w ratownictwie
chemicznym.
Dr n. med. DOROTA KLIMASZYK
Oddział Toksykologii z Ośrodkiem Informacji
Toksykologicznej
Szpital Miejski im. F. Raszei w Poznaniu
Poznań 2013 r.
Ośrodki Toksykologiczne
w Polsce
Istotne czynniki w warunkach
chemicznych zdarzeń masowych
•
Plany kryzysowe jednostek
administracji państwowej
•
Współpraca służb
odpowiedzialnych za
bezpieczeństwo chemicznekoordynacja i logistyka
•
Organizacja opieki
przedszpitalnej
•
Transport poszkodowanych
•
Przygotowanie szpitali
Kluczowa rola Ministerstwa Zdrowia
Polityka – wytyczne – normy –
plany
oraz rola Ministerstwa Zdrowia
Polityka, wytyczne normy
Mobilizacja dodatkowych zasobów
Szczebel
ogólnokrajowy
Organizacja i wsparcie międzynarodowe
Program przygotowań kryzysowych
Szczebel wojewódzki
Opracowanie i wdrożenie
Działania przygotowawcze
Plany minimalizowania skutków
Plany minimalizowania podatności na
zagrożenia
Plany postępowania w sytuacjach
kryzysowych
Należy dopuścić
udział społeczności
Plany z zakresu odbudowy i uzdrowienia
sytuacji
Szczebel ogólnokrajowy i wojewódzki = wsparcie społeczności w ich pracy
Masowe zdarzenia chemicznewpływ działań w fazie przedszpitalnej na sprawne
opanowanie skutków w warunkach szpitalnych
• Postępowanie ratownicze w miejscu zdarzenia- odtrutki
• Specyfika triage’u w przypadku gazów silnie toksycznych
• Dekontaminacja i transport- bezpieczeństwo personelu
• Racjonalne rozśrodkowanie poszkodowanych
KIERUNKI TRANSPORTU POSZKODOWANYCH
BEZPIECZEŃSTWO !
-
Szpitalne Oddziały Ratunkowe
-
Ośrodki Toksykologii
Klinicznej
-
Oddziały Intensywnej Terapii
-
Oddziały Wewnętrzne i
Pediatryczne
Przygotowanie szpitala działania w
warunkach awaryjnych
Celem nadrzędnym !!!
(szczególnie w przypadku zdarzeń chemicznych)
jest zapewnienie maksymalnego
bezpieczeństwa
zarówno ofiarom jak i personelowi.
W przygotowaniach uwzględnia się 2 kryteria:
•umiejętność zabezpieczenia pojedynczego skażonego
pacjenta
•umiejętność zabezpieczenia wielu poszkodowanych w
zdarzeniach masowych
Ocena proporcji:
zdarzenie- możliwości szpitala
• Wypadek niskiego poziomu:
15-20 osób (duże szpitale)
• Wypadek średniego poziomu:
> 30 osób (duże szpitale)
• Wypadek wysokiego poziomu:
> 70-100 osób (duże szpitale)
Piramida przygotowania
kryzysowego
wg Adini 2006
Trening
Umiejętności i ćwiczenia
personelu
Zasoby i wiedza
personelu
Wyposażenie i infrastruktura
Planowanie i strategie zarządzania
Przygotowanie do masowych zdarzeniach
chemicznych i toksykologicznych:
1. Środki ochrony osobistej personeluzapobieganie kontaminacji wtórnej
2. Triage specyficzny dla zdarzeń chemicznych
3. Infrastruktura umożliwiająca sprawną i
bezpieczną dekontaminację
4. Magazyn odtrutek i dodatkowe zasoby
wyposażenia i sprzętu dla dużej liczby
poszkodowanych
Triage
• Specyficzny dla masowych zdarzeń
chemicznych
• Konieczność wykonywania wielokrotnego
re-triage’u
Kolor czerwony
Czynniki neurotoksyczne np. tlenek węgla:
• Zaburzenia świadomości
• niezdolny do samodzielnego poruszania się,
• zaburzenia oddychaniaconscious
• Nudności, wymioty,
Cyjanki:
• Nierzytomny,
• drgawki,
• bezdech,
• Niestabilność krążenia (circulatory intact)
Środki parzące/ żrące:
oparzenie dróg oddechowych
Fosgen:
depresja oddechu
Kolor żółty
Czynniki neurotoksyczne:
• poprawa po ciężkich objawach zatrucia lub w wyniku podania
odtrutek
• lub jedno i drugie
Cyjanki/ cyjanowodór:
• Poprawa, żyje po 5 minutach od zainhalowania gazu lub aerozolu
Środki parzące/ żrące:
• Uszkodzenia skórne > 5% ale < 50% powierzchni skóry w wyniku
narażenia na postać płynną trucizny
• lub jakiekolwiek uszkodzenia skóry po narażeniu na pary
• znaczne uszkodzenia oczu
• stany patologiczne dróg oddechowych zaczynające się po
> 6 godzinach od narażenia
Kolor zielony
Czynniki neurotoksyczne:
Przytomny, świadomy
Może chodzić
Może sam sobie udzielić pomocy
Środki parzące/ żrące:
Uszkodzenia skórne < 5% powierzchni skóry w miejscach
nie stanowiących zagrożenia życia
niewielkie uszkodzenia oczu
niewielkie uszkodzenia górnych dróg oddechowych
Kolor czarny
Fosoforoorganiczne:
– Bez tętna i oddechu (mimo zastosowania intensywnego
leczenia)
Cyjanki:
– Brak tętna
Substancje parzące:
– Oparzenia/uszkodzenia skóry >50% powierzchni
Fosgen:
– Objawy uszkodzenia tkanki płucnej w stopniu umiarkowanym,
ale bez możliwości natychmiastowego rozpoczęcia terapii
– Oparzenia/uszkodzenia skóry >50% powierzchni
Substancje o wysokim ryzyku kontaminacji wtórnej
Substancje szczególnie niebezpieczne z powodu wysokiego ryzyka
kontaminacji wtórnej nawet po jednorazowym lub krótkotrwałym
kontakcie:
• Środki fosforoorganiczne (w formie ciekłej, gazowej i stałej)
• Cyjanki (w formie stałej)
• Cyjanowodór (gaz)
• Kwasy i zasady żrące (w formie ciekłej i stałej)
• Gazy paralityczno-drgawkowe
Substancje o wysokim ryzyku skażenia wtórnego przy kontakcie
wziewnym i przezskórnym:
• Węglowodory i rozpuszczalniki organiczne
• Rtęć organiczna
• Nitrozoaminy
• Bromek etylenu
Środki ochrony indywidualnej (PPE) wg OSHA
Poziomy zabezpieczeń od najwyższego:
•A- maksymalna ochrona dróg oddechowych (aparat powietrzny ze
zbiornikiem powietrza z ciśnieniem dodatnim) i skóry (strój całkowicie
hermetyczny-TECP)
•B- maksymalna ochrona dróg oddechowych (aparat powietrzny ze
zbiornikiem powietrza lub strój z przewodem dostarczającym
powietrze z ciśnieniem dodatnim), niższy stopień zabezpieczenia
skóry- niehermetyczny
•C- średnia ochrona dróg oddechowych (maska pełnotwarzową z
filtrem absorbującym czynniki chemiczne lub biologiczne) i skóry (nie
chroni przed substancjami żrącymi)
•D- niewielka ochrona dróg oddechowych (maska jednorazowa),
niewielka ochrona skóry (rękawice lateksowe, standardowy strój
ochronny pracownika ochrony zdrowia
Dekontaminacja przedszpitalna
• Według obowiązujących zasad osoby skażone
nie mogą opuścić rejonu katastrofy przed
wykonaniem dekontaminacji.
• Z doświadczenia wiadomo jednak że znaczna
grupa poszkodowanych, którzy są w stanie
poruszać się samodzielnie dociera do szpitali
własnym transportem lub środkami komunikacji
publicznej- ryzyko importu katastrofy do szpitala
• W przypadku substancji o wysokim potencjale
skażenia ryzyko kontaminacjj wtórnej istnieje
nawet po wykonaniu dekontaminacji wstępnej.
Dekontaminacja w warunkach
szpitalnych
• Częściowa/Całościowa
• Pionowa/ Pozioma
Naczelną zasadą powinna być izolacja
szpitala od czynników skażeniarejony dekontaminacyjne zlokalizowane
poza głównym budynkiem szpitala.
Dekontaminacja szpitalna
Rejon dekontaminacji:
• Triage
predekontaminacyjny
• Stanowiska do
dekontaminacji pionowej i
poziomej
• Sprzęt do dekontaminacji
(szczotki, płyny, gąbki itd.)
• Bezpieczny odpływ skażeń
• Zabezpieczenie skażonej
odzieży i przedmiotów
wartościowych
Rejon
postdekontaminacyjny:
• Triage
postdekontaminacyjny
• Sprawne kierowanie
pacjentów w
zależności od ciężkości
obrażeń
• Odzież zastępcza dla
pacjentów
• Informacja dla rodzin
poszkodowanych
Skażona odzież i przedmioty osobiste
• Konieczne umieszczenie w zamkniętych
pojemnikach- profilaktyka kontaminacji
wtórnej. Odzież i przedmioty wartościowe w
osobnych najlepiej przezroczystych workach.
• Personel zabezpieczony na poziomie C nie ma
prawa zajmowania się skażoną odzieżą i
przedmiotami- nie jest wystarczająco
ochroniony
• Personel medyczny nie powinien zajmować
się zabezpieczaniem przedmiotów w
warunkach kryzysowych
Odtrutki- przechowywanie i
dystrybucja
• Na poziomie szpitalnym
• Na poziomie regionu
• Na poziomie krajowym
Izrael- przygotowanie szpitali
• Co 3 – 5 lat ćwiczenia przygotowania szpitali
do zdarzeń chemicznych
• ćwiczenia obejmowały umiejętności
udzielania pomocy poszkodowanym ale
także stosowania PPE przez personel
szpitalny
• 25% symulowanych ofiar (100-400 osób w
tym dorośli i dzieci) wymagała intensywnej
terapii i wspomagania oddechu
• W ciągu 8 lat przeprowadzono 30 ćwiczeń
w 21 największych szpitalach
Postulaty:
• przygotowanie infrastruktury i wyposażenia w
szpitalach mających pełnić kluczową rolę w
chemicznych zdarzeniach masowych (poziom
wojewódzki, powiatowy, miejski)
• integracja planów zabezpieczenia awaryjnego
wszystkich instytucji odpowiedzialnych za
bezpieczeństwo chemiczne w regionie
• cykliczne szkolenia i ćwiczenia personelu
szpitalnego na wypadek zdarzeń chemicznych ( z
rozpisaniem szczegółowych ról poszczególnym
zespołom)
• stworzenie baz odtrutek i leków uruchamianych w
nagłych zdarzeniach masowych.