docBiuletyn EY Advisory - EY
download 
Reklamacja Transkrypt
Biuletyn EY Advisory - EY
DORADZTWO BIZNESOWE MAJ 2006 Badanie dotyczące nieetycznych zachowań i nadużyć Wprowadzenie Coraz większe naciski ze strony akcjonariuszy i ustawodawców na stałe wprowadziły tematykę nadużyć oraz w szerszym znaczeniu - kwestie etyki biznesowej do spraw, którymi zajmują się menedżerowie wszystkich szczebli w przedsiębiorstwach na całym świecie. Badanie Ernst & Young analizuje poglądy szeregowych pracowników na znaczenie przypisywane nadużyciom, wartości stojące za zasadami i regulacjami, promowanie właściwych zachowań przez kadrę zarządzającą oraz skalę nieetycznych zachowań, które pozostają niewykryte. Wszelkie formy nieetycznych zachowań, włącznie z nadużyciami, dotyczą ludzi, a zatem popełniane są przez wszystkich pracowników – nie tylko kierownictwo. Niniejszy dokument przedstawia kluczowe wnioski oparte na wynikach badania przeprowadzonego w Holandii, Niemczech, Francji, Szwajcarii, Austrii, Polsce, Czechach i na Węgrzech. Dział Usług Dochodzeniowych Ernst & Young zlecił wykonanie badania opinii pracowników na temat nieetycznych zachowań i nadużyć* w ośmiu krajach europejskich, obejmujących pięć Wiele firm i organizacji przeprowadziło różne badania wśród kierownictwa firm państw Europy Zachodniej dotyczące ich doświadczeń w zakresie (Holandia, Niemcy, Francja, nieetycznych zachowań w ich organizacjach, lecz niewiele wiadomo o Szwajcaria, Austria) oraz trzy postrzeganiu tego zagadnienia przez kraje Europie Środkowej szeregowych pracowników. (Polska, Czechy, Węgry). Telefoniczne wywiady z pracownikami międzynarodowych koncernów zostały przeprowadzone w lutym i marcu 2006 roku. * nadużycia rozumiane jako działania na szkodę pracodawcy, które naruszają obowiązki pracownika wobec pracodawcy DORADZTWO BIZNESOWE Kluczowe wyniki badania Nieetyczne zachowanie (nadużycia, korupcja, nieuczciwość) nie jest postrzegane wśród pracowników z państw Europy Zachodniej jako kwestia istotna dla firmy (tylko 2% uznała kwestię za bardzo istotną), lecz w Europie Środkowej waga nieetycznych zachowań jest znacznie wyraźniejsza (6% uznało kwestię za bardzo istotną). Pomimo, że zarządzający spółkami giełdowymi poświęcają wiele uwagi problematyce nadużyć, to przekaz dotyczący tego zagadnienia nie dociera do szeregowych pracowników. Wizerunek publiczny firmy (w Europie Środkowej), rentowność, rozwój firmy oraz reorganizacje i restrukturyzację zatrudnienia (w Europie Zachodniej, a w szczególności we Francji) – są postrzegane przez pracowników jako daleko istotniejsze zagadnienia niż nieetyczne zachowanie, co sugeruje, iż respondenci przejmują się w większym stopniu kwestiami bezpośrednio ich dotyczącymi. Pracownicy nie postrzegają nieetycznych zachowań jako tematu, który byłby uznawany za istotny przez ich pracodawcę. Rentowność, wzrost czy wizerunek firmy to kluczowe tematy. Gdy oceniamy ryzyko potencjalnych nadużyć zarówno w samej firmie, jak i poza nią, czynniki takie jak nadmierny nacisk na rentowność, wzrost i wizerunek znacząco zwiększają to ryzyko. Przypadki firm takich jak Enron czy Ahold są typowymi przykładami. 20% respondentów z Europy Środkowej oraz 24% z Europy Zachodniej uważa, iż w 2005 roku doszło do większej liczby przypadków nieetycznych zachowań w ich firmach niż zostało ujawnionych. Pomimo faktu, że stosunkowo niewielka liczba respondentów uważała nieetyczne zachowania za istotny problem w swoich firmach, zaskakująco wysoki procent osób we wszystkich krajach objętych badaniem jest zdania, iż w rzeczywistości liczba nieetycznych zachowań w ich firmach była znacznie większa niż ujawniona lub wykryta. Opinia, iż dochodzi do większej liczby incydentów niż jest wykrywanych zachęca pracowników do wyciągania wniosku, że można łatwo uniknąć konsekwencji za nieetyczne zachowania – zapobieganie nie działa, a wykrywanie nie ujawnia wszystkich naduzyć. BADANIE DOTYCZĄCE NIEETYCZNYCH ZACHOWAŃ I NADUŻYĆ 2 DORADZTWO BIZNESOWE Znaczenie obowiązywania zasad korporacyjnych w ograniczaniu liczby nieetycznych zachowań było blisko o połowę wyższe w Europie Środkowej niż w Europie Zachodniej (38%), a ponadto: 83% respondentów z Europy Zachodniej uważa, że pracuje w firmach posiadających jasno określone zasady dotyczące nieetycznych zachowań, co w Europie Środkowej dotyczy jedynie 71% respondentów 70% respondentów z Europy Zachodniej i 60% z Europy Środkowej jest pewna, iż wszyscy pracownicy ich firmy zostali zapoznani z zasadami, a pomimo to jedynie dwie trzecie respondentów z Europy Zachodniej i połowa z Europy Środkowej uważa, iż wszyscy pracownicy ich firm stosują się do określonych zasad. Najwyraźniej w państwach Europy Środkowej uważa się, że istotną kwestią jest posiadanie określonych zasad odnośnie nieetycznych zachowań, chociaż zaledwie połowa osób jest zdania, że pracownicy w ich firmach zasad tych przestrzegają. W Europie Zachodniej zasady takie uznaje się za mniej istotne, co wskazuje, iż pracownicy mają większe zaufanie odnośnie zachowania swoich kolegów. Jedna trzecia do połowy pracowników nie wierzy w efekty wprowadzenia takich zasad. Ludzie wykazują tendencję do akceptacji zasad, do których stosowaliby się również wówczas, gdyby nie były one sformalizowane. Wszelkie inne sytuacje wymagają zapobiegania, wykrywania i działań odstraszających. BADANIE DOTYCZĄCE NIEETYCZNYCH ZACHOWAŃ I NADUŻYĆ 3 DORADZTWO BIZNESOWE 38% respondentów w Europie Środkowej i 22% w Zachodniej nie dostrzega promowania właściwych zachowań przez kadrę zarządzającą („tone at the top”) w swoich firmach, uważając, iż kierownictwo wytycza inne zasady dla siebie, a inne dla reszty firmy. Ten ciekawy wynik badania może być postrzegany jako poważne ostrzeżenie stawiane wobec promowania właściwych zachowań przez kadrę zarządzającą („tone at the top”). Wyniki w Europie wskazują, że w świetle tego problemu kierownictwo musi wyraźnie poprawić swoją komunikację z pracownikami. Postrzeganie zachowań zarządu przez pracowników wzmacnia lub neguje wszelkie standardy korporacyjne. Ponieważ większość pracowników podąża za przykładem swoich szefów, przykład dawany przez kierowników ma decydujące znaczenie dla kultury etycznej przedsiębiorstwa. Idąc dalej, zarząd może tylko wprowadzać takie zasady, których sam przestrzega. 10% respondentów w Europie Środkowej oraz 8% w Europie Zachodniej uważało, że poprzez swoje własne zachowanie dokonali czegoś nieetycznego w roku ubiegłym. Dodatkowo, jeden na pięciu respondentów w Europie Środkowej i jeden na ośmiu w Zachodniej postrzegało swoich współpracowników jako osoby bardziej nieetyczne niż oni sami. Ponownie, wyniki te wskazują na zaskakująco wysoki poziom powszechności nieetycznych zachowań w pracy – dokonywanych samemu lub przez współpracowników. Podkreśla to znaczenie wprowadzenia i zakomunikowania przez kierownictwo pełnego zakresu środków zaradczych odnoszących się do nieetycznych zachowań i mających je ograniczać. Reakcje w rodzaju „nie jestem jedyny” wskazują na usprawiedliwianie nieetycznych zachowań. Dopóki pracownicy odnoszą wrażenie, iż inni popełniają więcej złych czynów niż oni sami, mogą nadal uważać się za osoby postępujące właściwie. Sytuacja ta wymaga silnej, jednoznacznej komunikacji skierowanej z góry w dół organizacji, jakie zachowanie jest etyczne, a jakie nie. BADANIE DOTYCZĄCE NIEETYCZNYCH ZACHOWAŃ I NADUŻYĆ 4 DORADZTWO BIZNESOWE Wnioski Restrykcyjne mechanizmy kontrolne w środowisku biznesowym są istotne, ale niewystarczające jako środek w aktywnym zapobieganiu nieetycznym zachowaniom. Pomimo iż nieetyczne zachowania, takie jak nadużycia nie są postrzegane jako istotna kwestia przez większość respondentów, wyniki badania wskazują, iż firmy koncentrują się przede wszystkim na rentowności, ekspansji oraz (w Europie Zachodniej) cięciach kosztów – czyli dziedzinach powiązanych z przyczynami nieetycznych zachowań wśród pracowników. Ludzie są kluczem do rozwiązania problemu – to oni postępują nieetycznie. Badanie wskazuje, iż zachowania promowane przez kadrę zarządzającą („tone at the top”) służą pracownikom jako uzasadnienie nieetycznych zachowań i nieprzestrzeganie zasad. Jasny, zwięzły, właściwie przekazany i odpowiednio wzmocniony komunikat skierowany do pracowników jest ważny. Jednakże przykładne zachowanie kierownictwa – zgodne ze standardami odnoszącymi się do wszystkich – jest postrzegane jako najbardziej skuteczne. Respondenci biorący udział w badaniu We wszystkich krajach (z wyjątkiem Czech gdzie przeprowadzono 82 wywiady), przeprowadzono 100 wywiadów telefonicznych z pracownikami międzynarodowych koncernów. Pracownicy w trakcie przeprowadzania wywiadów przebywali w domu. Na potrzeby badania jako koncern międzynarodowy zdefiniowano firmę, działającą w co najmniej trzech państwach, zatrudniającą przynajmniej tysiąc pracowników. Na Państwa pytania odpowie: Iwona Kozera Partner [email protected] Telefon +48 22 557 7000 Fax +48 22 557 7001 Mariusz Witalis Doświadczony Menedżer [email protected] Telefon +48 22 557 7950 Fax +48 22 557 7001 BADANIE DOTYCZĄCE NIEETYCZNYCH ZACHOWAŃ I NADUŻYĆ 5 ERNST & YOUNG © 2006 Ernst & Young Wszelkie prawa zastrzeżone. Ernst & Young jest zarejestrowanym znakiem towarowym. www.ey.com/pl
