Generuj PDF - Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji

Transkrypt

Generuj PDF - Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
CENTRALNE LABORATORIUM KRYMINALISTYCZNE POLICJI
Źródło:
http://clk.policja.pl/clk/wydawnictwo/biblioteka/problemy-kryminalistyk/problemy-kryminalistyki/102147,Problemy-Kryminalis
tyki-2752012.html
Wygenerowano: Czwartek, 2 marca 2017, 18:08
PROBLEMY KRYMINALISTYKI 275/2012
Spis treści/Contents
Genetyczne aspekty uzależnienia od narkotyków. Część II. Nikotyna, alkohol, opioidy, kannabinoidy 5
Genetic aspects of drug addiction. Part II. Nicotine, alcohol, opiates, cannabinoids
prof. dr hab. Bogdan Szukalski
konsultant naukowy w Zakładzie Neurochemii Instytutu Psychiatrii i Neurologii
Streszczenie
Badania bliźniąt i dzieci adoptowanych wskazują, że czynniki genetyczne odgrywają ważną rolę w etiologii palenia tytoniu.
Wyniki licznych badań na zwierzętach oraz ochotnikach sugerują, że genetyczny polimorfizm wpływający na
farmakokokinetykę i farmakodynamikę nikotyny może stanowić podstawę do opracowania nowych metod leczenia
uzależnień od nikotyny. Dalsze badania będą prawdopodobnie dotyczyć interakcji między genami i czynnikami
środowiskowymi z zastosowaniem bardziej doskonałych technik jak neuroobrazowanie.
Uzależnienie od alkoholu jest ciężką, przewlekłą, nawracającą chorobą, której ryzyko wystąpienia w ponad 50% wynika z
podatności genetycznej. U biologicznego potomstwa alkoholików choroba alkoholowa (alkoholizm) występuje 3–5 razy
częściej niż u potomstwa niealkoholików. Alkoholizm w wywiadzie rodzinnym jest złym prognostykiem jeśli chodzi o
nadużywanie alkoholu i uzależnienie od niego.
Przeciwbólowe opioidy są szeroko stosowane i nadużywane, jednak duże osobnicze różnice wrażliwości na nie ograniczają
efektywną terapię przeciwbólową i zwiększają ryzyko nadużywania. W ostatnim okresie badania prowadzone na myszach
wsobnych oraz z zablokowaną ekspresją różnych genów wykazały, że opioidowy receptor μ (MOP), kodowany przez gen
OPRM 1, odgrywa kluczową rolę w znieczulających i uzależniających właściwościach narkotyków opioidowych. Szybki postęp
badań na tym polu prowadzi do lepszego zrozumienia relacji między polimorfizmem genów i wrażliwością na opioidy, a tym
samym do bardziej precyzyjnego, dostosowanego do indywidualnego zapotrzebowania pacjenta, dawkowania leków
przeciwbólowych.
Zaburzenia związane ze stosowaniem kannabinoidów (nadużywanie i uzależnienie) mają charakter dziedziczny. Główny
receptor kannabinoidowy w mózgu, CB1, jest kodowany przez gen CNR 1 występujący na chromosomie szóstym.
Słowa kluczowe: uzależnienie od tytoniu, dziedziczność, receptory kannabinoidowe, zależność od alkoholu, OPRM1, OPRM2
Summary
There is consistent evidence from twin and adoption studies that genetic factors play a role in the aetiology of cigarette
smoking. Animal and human studies suggest that genetic polymorphisms influencing pharmacokinetics and
pharmacodynamics of nicotine may have great potential for aiding smoking treatment. Future research is likely to include
the study of gene and environment interaction and the more sophisticated technologies such as neuroimaging.
Alcohol dependence (AD) is a common, chronic and relapsing disorder. Compelling epidemiological evidence indicates that >
50% of the risk for becoming alcoholics stems from genetic susceptibility. Positive family history of alcoholism is a strong
predictor of becoming alcoholic. Overall biological offsprings of alcoholics are three to five times more likely to develop AD
than offsprings of non alcoholics.
Opiate analgesics are widely used and abused drugs. Individual differences in opiate sensitivity can hamper effective pain
treatment and increase risks of drug abuse.
Recent studies using inbred and knockout mice have revealed that the μ opioid peptide (MOP) receptor encoded by the
OPRM1 gene has a mandatory role in the analgesic and addictive properties of opiate drugs. Rapid advances in this research
field are leading to improved understanding of the relationships between gene polymorphisms and opiate sensitivities that
will enable more-accurate prediction of the opiate sensitivity and opiate requirements in individual patients.
Twin studies have shown that cannabis use disorder (abuse/dependence) are highly heritable. The main cannabinoid
receptor in the brain is called CB1 and is encoded by the CNR1 gene, which is located on chromosome 6.
Keywords: tobacco addiction, heritability, cannabinoid receptors, alcohol dependence (AD), OPRM1, OPRM2
CIT czy CQT?
CIT or CQT?
prof. dr hab. Józef Wójcikiewicz
kierownik Katedry Kryminalistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Katedra Kryminalistyki i Bezpieczeństwa Publicznego
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Streszczenie
Autor polemizuje z artykułem J. Widackiego, który twierdzi, że technika badań poligraficznych, oparta na testach CQ, nie ma
gorszej podbudowy naukowej od techniki opartej na testach CIT i że ma ona nie gorszą wartość diagnostyczną od techniki
CIT. Na potwierdzenie tezy przeciwnej są prezentowane poglądy autorów, a także wyniki licznych badań laboratoryjnych oraz
przeprowadzonych w autentycznych sprawach karnych.
Słowa kluczowe: badanie wariograficzne (poligraficzne), technika CQT, technika CIT, wartość diagnostyczna
Summary
The Author undertakes the polemics with of the article of Jan Widacki, who maintains that a CIT based Polygraph technique is
not inferior scientifically from CIT based technique and represents no lower diagnostic value than CIT. In order to prove the
opposite thesis, views of authors are presented along with the results of a series of laboratory studies and the ones
conducted in real criminal cases.
Keywords: Polygraph examination, CQT technique, CIT technique, diagnostic value
Biometryczne rozpoznawanie mówców w kryminalistyce
Biometric recognition of speakers in forensic examination
Waldemar Maciejko
ekspert z zakresu badań fonoskopijnych w Biurze Badań Kryminalistycznych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Streszczenie
Automatyczne Rozpoznawanie Mówców (ARM) jest jedną z najszybciej rozwijających się metod biometrycznych. Współczesne
systemy, dzięki efektywnemu przetwarzaniu sygnału mowy oraz skutecznym metodom rozpoznawania, mogą być
wykorzystane w wielu dziedzinach m.in. identyfikacji kryminalistycznej. W pracy opisano krótką historię rozwoju ARM,
przedstawiono system zgodny ze współczesnym stanem wiedzy w zakresie przetwarzania sygnału oraz metod
rozpoznawania. Opisano również metody oceny pracy systemu.
Słowa kluczowe: Automatyczne Rozpoznawanie Mówców, GMM, UBM, DET, EER, LR, wartość diagnostyczna metody
Summary
Automatic Speaker Recognition (ARM) is one of the most extensively developed biometric techniques. The highly effective
signal processing and recognition methods can be successfully implemented in various fields, such as forensic science. This
paper describes brief history of ARM development, state – of – the – art signal processing and recognition methods, including
techniques of systems assessment.
Keywords: Authomatic Speaker Recognition, GMM, UBM, DET, EER, LR, method's diagnostic value
Praktyczne aspekty związane z oględzinami miejsca zdarzenia z użyciem nadtlenków acetonu i urotopiny.
Badania zabezpieczonych śladów
Practical aspects related to scene investigation with use of acetone peroxide and hexamethylenetetramine.
Examination of secured evidence
asp. Marta Magdzińska
ekspert w Sekcji Chemii i Biologii Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku
podinsp. Grażyna Kucułyma
ekspert w tej sekcji
Streszczenie
Wykorzystanie nadtlenków urotropiny (HMTD) i acetonu (TATP) do celów przestępczych, m.in. konstrukcji zapalników
stosowanych w urządzeniach wybuchowych, wymusiło konieczność opracowania metod analitycznych umożliwiających
identyfikację ich pozostałości po wybuchu w materiale dowodowym. W artykule przedstawiono sposoby przygotowania
próbek do badań metodami: SPME i ekstrakcji z zastosowaniem odpowiednich rozpuszczalników, a następnie ich analizę
metodą chromatografii gazowej. Zwrócono również uwagę na występującą zależność pomiędzy pozytywnymi wynikami
badań, a czasem oraz prawidłowym sposobem zabezpieczenia materiału.
Słowa kluczowe: materiały wybuchowe, HMTD, TATP, SPME, chromatografia gazowa
Summary
The use of haxamethylene triperoxide diamine (HMTD) and ecotne peroxide (TAPT) for criminal purposes, the construction of
fuses in explosives among others, provided for the necessity of developing analytical methods to allow for identification of
post-blast residues in evidential material. The article presents the ways of sample preparation for examination winth SPME
method and extraction with use oif relevant solvents, followed by GC analysis. The relation between positive results of
analysis and time and correct collection of material has also been highlighted.
Keywords: explosives, HMTD, TATP, SPME, gas chromatography
Oprogramowanie do analizy śledczej tworzone we współpracy z Katedrą Informatyki Stosowanej
Politechniki Łódzkiej – SQLite, Torrent Analyzer, Konwerter Dźwięku
Criminal analysis software developed in co-operation with Applied Information Technology Department of Łódź
University of Technology – SQLite, Torrent Analyzer, Sound Converter
Tomasz Pawlicki
ekspert w Sekcji Dokumentów Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi
Arkadiusz Bolewski
Katedra Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej
Paweł Kubicz
Katedra Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej
dr inż. Andrzej Romanowski
Katedra Informatyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej
Streszczenie
Niniejszy artykuł prezentuje kilka istotnych, z punktu widzenia informatyki śledczej, zagadnień praktycznych, które zostały
podzielone na trzy części. Część pierwsza zawiera opis możliwości analizy informacji przechowywanych w bazach danych
SQLite. Na przykładzie odtwarzania danych dotyczących czatów prowadzonych za pomocą komunikatora internetowego
Gadu-Gadu przedstawiono procedurę uzyskiwania informacji z kontenera bazodanowego. SQLite jest obecnie jednym z
najpopularniejszych rozwiązań bazodanowych, szczególnie dla systemów wbudowanych i jest używany przez wiele
popularnych programów; m.in. Skype, Firefox czy też omawiany komunikator GG. Kolejne dwa zagadnienia przedstawiają
część wyników prac badawczych dotyczących opracowywania nowoczesnych narzędzi informatycznych na potrzeby
kryminalistyki prowadzonych we współpracy z LK KWP Łódź oraz Politechniką Łódzką. Pierwszy z opisanych projektów to
Torrent Analyzer, który jest aplikacją pozwalającą na analizę plików konfiguracyjnych najpopularniejszych klientów sieci
BitTorrent: µTorrent, BitComet oraz Vuze (dawniej Azureus). Wynikiem działania programu jest wygenerowanie raportu
uwzględniającego najważniejsze, z punktu widzenia eksperta, informacje takie jak: nazwa pliku, ścieżka zapisu, data dodania,
ilość danych wysłanych i pobranych. Kolejny projekt to Konwerter Dźwięku, który służy do konwersji plików dźwiękowych.
Dokonywana jest ona z formatu Adaptive Multi-Rate (AMR) do formatu Audio Waveform (WAV). Format AMR jest często
spotykany w analizie nagrań pochodzących z dyktafonów cyfrowych i telefonów komórkowych. W procesie konwersji
wykorzystywana jest biblioteka Open Source SoX. Prezentowane oprogramowanie działa pod kontrolą systemów z rodziny
Windows (XP, Vista, 7).
Słowa kluczowe: SQLite, Gadu-Gadu, komunikator internetowy, P2P, BitTorrent, klient BitTorrent, torrent, µTorrent,
BitComet, Vuze, Azureus, AMR, AWB, WAV, The Adaptive Multi-Rate, 3GPP, SoX, .NET
Summary
This article presents information about three computer forensics problems. The first part is devoted to analysis of SQLite
container database file. SQLite is currently employed by many popular programs such as Skype, Firefox or Gadu Gadu
instant messenger. The later one is used as an example for proposed data retrieving procedure. The other problems cover
results of research on computer forensics tools conducted in cooperation between Lodz Voivodship Police Department
Forensic Lab and Technical University of Lodz. Paper presents two software projects developed to support forensic labs
experts. The first one is “Torrent Analyzer” – an application for analysis of configuration files of the most popular BitTorrent
clients: µTorrent, BitComet and Vuze (formerly Azureus). Program supports generation of analysis report, as well. Report
includes information like: file name, save path, creation time and date, amount of uploaded and downloaded data. Another
project, “Konwerter Dźwięku” is an application dedicated to sound files format conversion. “Konwerter Dźwięku” converts
Adaptive Multi-Rate files (AMR) to Audio Waveform (WAV) format. Source files of the open source sound editor Sound
Exchange SoX library is employed in the process of conversion. Presented software runs under control of Windows OS family
(XP, Vista, 7).
Keywords: SQLite, P2P, BitTorrentts, µTorrent, BitComet, Vuze, Azureus, AMR, AWB, WAV, 3GPP, SoX
Mefedron i jego nowe pochodne – aspekty toksykologiczne, medyczne i prawne
Mephedrone and its new derivatives – toxicological, medical and legal aspects
lek. Rafał Skowronek
przewodniczący Studenckiego Koła Naukowego przy Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej i Toksykologii
Sądowo-Lekarskiej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Rafał Celiński
specjalista-chemik w tej katedrze
dr med. Czesław Chowaniec
p.o. kierownik tej katedry
lek. Anna Skowronek
Streszczenie
W ostatnich latach w naszym kraju obserwujemy coraz większą popularność legalnych substancji psychoaktywnych, tzw.
dopalaczy, które dla wielu osób stanowią zamiennik klasycznych narkotyków. Do niedawna jedną z takich legalnych
substancji był mefedron - 4-metylometkatynon (4-MMC), syntetyczny analog katynonu, zawartego w egzotycznej roślinie
khat. Mefedron jest stymulantem ośrodkowego układu nerwowego o działaniu empatogennym i halucynogennym. Jego
synteza nie jest skomplikowana. Najczęściej przyjmowany jest drogą donosową w dawce 5-125 mg przez „klubowiczów” w
wieku 15-24 lat i uzależnionych od amfetamin. Działania niepożądane, jak pocenie się, bóle i zawroty głowy czy zwiększenie
ciśnienia tętniczego, występują u około 56% użytkowników. Mefedron ma silny potencjał uzależniający, przede wszystkim
psychicznie. Zatrucia tym nowym narkotykiem były już przyczyną niezamierzonych zgonów, szeroko nagłośnionych na
Wyspach Brytyjskich i w Szwecji. Również w Polsce odnotowano przypadki zatrucia śmiertelnego i rozwinięcia zależności
mefedronowej. Celem pracy jest toksykologiczna, medyczna i prawna charakterystyka mefedronu i jego nowych pochodnych,
dostępnych także na polskim rynku narkotykowym, w oparciu o dostępną literaturę naukową i obowiązujące przepisy prawne.
W tym celu przeszukano bazę medyczną PubMed, wpisując hasła: „mephedrone” i „4-Methylmethcathinone” oraz dokonano
przeglądu polskich czasopism z lat 2008-2011, które poruszają problematykę narkomanii.
Słowa kluczowe: mefedron, katynony, rośliny psychoaktywne, „dopalacze”, narkotyki projektowane, zatrucia
Summary
In the recent years in our country we observe growing popularity of the legal psychoactive agents, so-called ‘dopalacze’,
which for many people are the substitute of classical drugs. Not long ago, one of these legal substances was mephedrone –
4-methylmethcathinone (4-MMC), synthetic analog of cathinone, contained in the exotic plant khat. Mephedrone is the
stimulant of central nervous system with empatogenic and hallucinogenic action. Its synthesis is not complicated. Mostly it is
taken intranasally in dose 5-125 mg by 15-25-year-old ‘clubbers’ and addicted to amphetamines. Adverse effects, as
hyperhidrosis, headaches and vertigoes or hypertension, occur in approximately 56% of users. Mephedrone has strong
addictive potential, mainly psychical. Intoxications with this new drug were cause of unintentional deaths, widely publicized
in the Great Britain and Sweden. Also in Poland cases of fatal intoxication and developing of mephedrone addiction were
noted. The aim of the study is toxicological, medical and legal characterization of the mephedrone and its new derivatives,
available on the polish drug market, on the basis of accessible scientific literature and valid law. According to aim, PubMed
medical base was searched, writing terms: ‘mephedrone’ and ‘4-Methylmethcathinone’ and review of Polish journals from
2008-2011, which approach a problems of drug addiction, was performed.
Keywords: mephedrone, cathinones, psychoactive drugs, ‘legal highs’, designer drugs, intoxications
Odpowiedź spektralna śladów linii papilarnych ujawnionych metodą cyjanoakrylową i skontrastowanych
barwnikami Ardrox i Safranina O na wybranych podłożach
Selected backgrounds spectral response of latent fingerprints developed with cyanoacrylate and contrasted
with Ardrox and Safranine O
podkom. Tomasz Szczepański
specjalista w Zakładzie Daktyloskopii Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji
Anna Chyczewska
specjalista w tym zakładzie
asp. Krzysztof Klemczak
asystent w tym zakładzie
Streszczenie
Popyt na badania kryminalistyczne z zakresu wizualizacji śladów daktyloskopijnych rodzi potrzebę opracowywania nowych
metod ujawniania śladów daktyloskopijnych i doskonalenia już stosowanych. Przeprowadzone badania poszerzają wiedzę o
odpowiedzi spektralnej próbek w zakresie widzialnym w postaci odwzorowań linii papilarnych ujawnionych metodą
cyjanoakrylową i następnie skontrastowanych barwnikami Ardrox, Safranina O. W miejscu odbitych listewek skórnych oraz
występowania bruzd dokonano pomiarów absorpcji i fluorescencji z użyciem spektrometru sprzężonego z kamerą. Wybrane
metody zostały przebadane zarówno w sekwencji, jak i każda oddzielnie, na pięciu rodzajach typowych podłoży niechłonnych.
Badania potwierdzają wpływ podłoży o niechłonnej charakterystyce na czytelność ujawnianych śladów daktyloskopijnych.
Dotyczy to zarówno barwy podłoża, jak i jego powinowactwa do polimeru cyjanokrylowego oraz adsorpcji barwników Ardrox i
Safranina O. Przeprowadzone pomiary posłużyły do określenia optymalnych warunków obserwacji śladów ujawnionych
metodą cyjanaokrylową skontrastowanych badanymi barwnikami fluorescencyjnymi.
Słowa kluczowe: ślady linii papilarnych, metoda cyjanoakrylowa, Ardrox, Safranina O, obrazowanie hiperspektralne
Summary
A demand for forensic examination in the area of enhancement of latent fingerprints creates the need to develop new or
improve already existing detection methods. The study expands the knowledge on visible range spectral response of
latent fingerprints developed by means of cyanoacrylate and contrasted with Ardrox and Safranine O dyes. The locations
of reflected skin ridges and grooves were subject to measurement of absorption and fluorescence with use of
spectrometer coupled with camera. Selected methods have been tested both in sequence and each separately, on five
types of typical non-absorbent substrates. The study confirms the influence of non-absorbent substrates on legibility of
latent fingerprints. This applies to substrate colour, substrate’s affinity to cyanoacrylate polymer and the adsorption of
Ardrox and Safranine O. The measurements were used to determine the optimal conditions for observation of latent
prints developed with cyanoacrylate and contrasted with fluorescent dyes.
Keywords: latent fingerprints, cyanoacrylate metod, Ardrox, Safranine O, chemical imaging
Analiza przypadku dotyczącego pożaru zakładu meblarskiego
Fire incident in furniture shop – case study
podinsp. dr inż. Renata Włodarczyk
adiunkt w Wydziale Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Administracji Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie
Streszczenie
Artykuł traktuje o problemach związanych z dochodzeniami w sprawach dotyczących wybuchów pożarów. Przytoczono
przypadek pożaru zakładu meblarskiego, który pokazuje jak wiele jest do zrobienia w usystematyzowaniu prowadzonych
wzajemnie czynności i uaktywnieniu współpracy między funkcjonariuszami Państwowej Straży Pożarnej a policją. Wszelkie
działania w trakcie akcji gaśniczej, kryminalistycznego badania miejsca zdarzenia oraz późniejszy proces wykrywczy powinny
być ukierunkowane i sensownie prowadzone, bo tylko wtedy przyniosą spodziewane efekty pracy, pozwolą na analizę
dotychczas prowadzonych działań i na tej podstawie umożliwią stworzenie prawidłowej wersji kryminalistycznej i wyjaśnienie
wszystkich okoliczności dotyczących zaistnienia zdarzenia. Problemy z fachowością i rzetelnością ekip pracujących na
poszczególnych etapach postępowania związanego z pożarem ciągle się przewijają w doniesieniach literaturowych oraz
opisujących przypadki z praktyki kryminalistycznej. Nieustannie są więc aktualne, bo z jednej strony – nie do wszystkich
dociera fakt konieczności solidnego przeprowadzenia czynności oględzinowych na miejscu zdarzenia, z drugiej zaś strony –
brak dokonywania stosownych analiz z poszczególnych etapów poznawczych i wyciągania wniosków z dotychczas
przeprowadzonego procesu wykrywczego negatywnie skutkuje na przebieg postępowania przygotowawczego. Dotyczy to
również konieczności wzywania przez prowadzącego kompetentnych biegłych lub ekspertów m.in. z zakresu pożarnictwa,
którzy od razu mogą wiele wyjaśnić – znając specyfikę powstania i cechy charakterystyczne pożaru, lokalizację oraz
rozmieszczenie śladów i dowodów rzeczowych, etc. To wszystko sprzyja rozwiązaniu w stosunkowo krótkim czasie zagadki
dotyczącej sprawy o zaistnieniu pożaru, a tym samym szybkie jej zakończenie.
Słowa kluczowe: pożar, podpalenie, pogorzelisko, kryminalistyczne badanie miejsca zdarzenia, miejsce powstania pożaru,
oględziny, czynności oględzinowe, ślady i dowody rzeczowe, proces wykrywczy, wersja kryminalistyczna, analiza przypadku
Summary
The article explores common problems related to fire investigation. It illustrates a case of fire breaking out in a furniture
company and points to the need for harmonization of actions performed jointly by Firefighters and Police Officers as well as
encourages mutual cooperation between the two involved parties. It goes without saying that all actions performed during
firefighters interventions, fire scene investigations as well as processing of fire-related cases shall be taken in a sensible and
appropriate manner. Such approach to fire investigation can guarantee successful achieving of expected results. It also
allows to properly analyze all actions taken so far in relation to a fire investigation as well as construct forensic scenario
explaining all the circumstances surrounding the case.
Forensic literature often focuses on problems related to lack of competence among members of teams involved in various
stages of fire investigation. On the one hand, not all understand the importance of a properly conducted investigation on a
fire site. On the other, lack of proper analyses and conclusions, formulated on various stages of fire investigation, negatively
affects preparation of pre-trial proceedings. It seems that competent experts, familiar with all the circumstances related to
breaking out of a fire, knowing its characteristic features, site as well as location of traces and forensic evidence, can
provide a satisfactory explanation as to its origin and cause. All this leads to solving of a fire-related case in a relatively short
time.
Keywords: fire, arson, site of a fire, forensic fire investigation, traces, forensic evidence, processing of crime, forensic
scenario, case analysis
Violetta Kwiatkowska-Wójcikiewicz: „Oględziny miejsca. Teoria i praktyka”, Towarzystwo Naukowe
Organizacji i Kierownictwa – Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „Dom Organizatora”, Toruń 2011, s.
369
Violetta Kwiatkowska-Wójcikiewicz: „Oględziny miejsca. Teoria i praktyka” (Crime scene investigation. Theory
and practice), Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa – Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności „Dom
Organizatora”, Toruń 2011, pp. 369
dr Józef Gurgul
emerytowany prokurator Ministerstwa Sprawiedliwości
Ocena: 3/5 (1)
Tweetnij

Podobne dokumenty