Raport za kwiecień do pobrania

Raport nr 4/2007
dotyczący najważniejszych doniesień prasowych z zakresu HIV/AIDS, które ukazały się
w kwietniu 2007 roku.
WPROWADZENIE
W kwietniowej prasie w 20. tytułach ukazały się 32 publikacje dotyczące HIV/AIDS.
Wśród nich były takie, gdzie HIV/AIDS wymieniono tylko przy okazji innego omawianego
tematu. Kwiecień zatem jest miesiącem, w którym od początku roku pojawiło się najmniej
publikacji związanych z wyżej wymienioną problematyką.
Przeglądając prasę warto zwrócić uwagę na raport WHO o sytuacji zdrowotnej
ludności świata, szczególnie na wnioski z niego płynące dotyczące bezpośrednio HIV/AIDS i
na sukcesy polskich naukowców na polu walki z HIV/AIDS. Poza tym można znaleźć
informacje na temat nowego leku na AIDS, który być może powstanie z ludzkiej krwi. Z
kwietniowej prasy dowiemy się także jak wygląda sytuacja bułgarskich pielęgniarek
skazanych na śmierć w Libii i o kontrowersyjnych propozycjach premiera Australii i
polskiego Urzędu ds. Repatriacji i Uchodźców.
Ze względu na małą ilość publikacji uwzględniono tylko te tytuły, które publikowały więcej
niż jedną informację na temat HIV/AIDS.
Tabela 1.
Tytuły gazet i czasopism publikujących więcej niż jedna informacje na temat HIV/AIDS w kwietniu 2007
roku.
Miejsce Tytuł
Ilość publikacji
1.
Rzeczpospolita
4
2.
Nasz Dziennik
3
3.
Najwyższy Czas
3
4.
Dziennik Wschodni 2
5.
Dziennik Bałtycki
2
6.
Przekrój
2
Wykres 1.
Ranking gazet i czasopism zawierających więcej niż jedna publikację na temat HIV/AIDS w kwietniu
2007 roku.
1
Przekrój
2
Dziennik Bałtycki
2
Dziennik Wschodni
2
Najwyższy Czas
3
Nasz Dziennik
3
4
Rzeczpospolita
EPIDEMIOLOGIA
Epidemie groźne dla świata
Co roku 7 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia. Celem tegorocznych
obchodów jest nakłanianie rządów, organizacji oraz biznesu do „inwestowania w zdrowie i
budowanie bezpiecznej przyszłości.”
Raport o sytuacji zdrowotnej ludności świata opublikowany przez Światową
Organizację Zdrowia w 2003 r. mówi o zagrożeniach dla zdrowia, na jakie narażona jest
ludzkość. Obecne zagrożenia dla zdrowia – te istniejące i te nowe, dotychczas nieznane,
powodują, że żaden kraj nie może czuć się w stu procentach bezpieczny. Najwięcej do
zrobienia jest w państwach biednych, gdzie funkcjonowanie systemów ochrony zdrowia
zachwiane i osłabione jest przez konflikty zbrojne, katastrofy naturalne oraz szczególne
obciążenie chorobami jak HIV/AIDS, malaria czy gruźlica. HIV/AIDS wymienia się jako
jedną (obok zapalenia płuc, malarii, chorób biegunkowych, Odry, krztuśca, niedożywienia) z
przyczyn zgonów dzieci poniżej 5. roku życia w krajach rozwijających się. W przypadku osób
w wieku 15-59 lat HIV/AIDS jest ich główną przyczyną. W rejonie Afryki Subsaharyjskiej 6
tys. osób każdego dnia umiera w wyniku HIV/AIDS.
Wirus HIV, z którym żyje już na świecie ponad 40 mln osób, uznany został za
największe
globalne zagrożenie.
Eksperci przewidują,
że w ciągu najbliższego
dwudziestolecia ogólna liczba zgonów z powodu AIDS przekroczy 70 milionów. Zważywszy
na to, że już teraz co roku umiera na tę chorobę 3 mln ludzi, w tym prawie 400 tys. dzieci,
przewidywania ekspertów mogą budzić niepokój.
Z danych wynika, że najdynamiczniej wirus rozprzestrzenia się w Europie ŚrodkowoWschodniej. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania, to zdaniem specjalistów, w tym
rejonie już za kilka lat liczba zakażonych HIV może się zwiększyć aż czterokrotnie. Obecnie
2
najwięcej nowych zakażeń występuje na terenie Federacji Rosyjskiej, na Ukrainie, Łotwie i
Estonii. Na liście krajów, w których najprawdopodobniej będzie wzrastać liczba zachorowań,
są również państwa afrykańskie ( głównie Nigeria, Etiopia), ale też Indie, Chiny, Brazylia i
państwa Azji Środkowej.1
POLITYKA PAŃSTWA
Kontrowersyjna decyzja Urzędu ds. Repatriacji i Uchodźców
Prasa doniosła, że od maja wszyscy starający się o azyl w naszym kraju będą musieli
poddać się obowiązkowi przetestowania w kierunku HIV. Taką decyzję podjął Urząd ds.
Repatriacji i Cudzoziemców. Przeciwko niej protestują organizacje zajmujące się pomocą
uchodźcom, obawiając się, że taki obowiązek może doprowadzić do dyskryminacji
zakażonych w ośrodkach, w których zamieszkają.
Resort zdrowia – twierdzi wiceminister zdrowia Bolesław Piecha – uważa, że takie
testy do dobry pomysł pod warunkiem, że wynik badania nie będzie wpływał na decyzję o
przyznaniu bądź odmowie udzielenia azylu. Dodaje, że resort jest gotów zapłacić za leczenie
uchodźców, u których badanie wykryje zakażenie HIV.
Do pomysłu sceptycznie podchodzi Krajowe Centrum ds. AIDS. Jego dyrektor Anna
Marzec – Bogusławska zwraca uwagę, że badania wykonane cudzoziemcom po przyjeździe
do Polski mogą być niewystarczające, gdyż nie można wykluczyć, że zakażona osoba
znajduje się akurat w tym czasie w okresie okienka serologicznego, czyli w fazie, kiedy w jej
organizmie nie wytworzyły się jeszcze przeciwciała. Poza tym na całym świecie organizacje
międzynarodowe rekomendują dobrowolność testów na HIV. Wykonywanie ich bez
zapewnienia odpowiedniego poradnictwa może prowadzić do pogwałcenia praw człowieka –
dodaje pani dyrektor. 2
Zakażonym wstęp wzbroniony
W Australii natomiast premier tego kraju, Jon Howard, opowiedział się za
wprowadzeniem zakazu wjazdu do kraju imigrantów zakażonych wirusem HIV lub chorych
na AIDS. Mogłyby – według niego – zdarzyć się pojedyncze przypadki, gdzie osoby chore
mogłyby wjechać do kraju, ale generalnie granice Australii powinny być dla nich szczelnie
1
2
W oparciu o: Renata Krzyszkowska. Powstrzymać epidemie. Przewodnik Katolicki z dnia 01.04.2007 r.
Na podstawie: Grzegorz Praczyk. Minister sprawdza koszty. Rzeczpospolita z dnia 18.04.2007 r.
3
zamknięte. Te słowa wypowiedział premier podczas wizyty w Melbourne. W tym mieście i w
całym stanie Wiktoria zanotowano największy w ostatnich latach wzrost zakażeń wirusem
HIV. Lekarze twierdzą, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest właśnie imigracja.
Słowa premiera spotkały się od razu z krytyką organizacji broniących praw chorych
na AIDS, które głosem Dawida Pulsa przeciwstawiają się takiej dyskryminacji, słusznie
twierdząc, że wirus HIV nie stanowi żadnego nadzwyczajnego zagrożenia dla zdrowia
społeczeństwa. 3
ASPEKTY MEDYCZNE
Czy powstanie lek na AIDS z ludzkiej krwi?
Niemieccy badacze z Uniwersytetu w Ulm na łamach pisma „Cell” ogłosili, że w
ludzkiej krwi znajduje się potencjalny środek hamujący namnażanie wirusa HIV. Tym
środkiem – jak twierdzą- jest fragment jednego z białek – cząsteczka o nazwie VIRIP. Potrafi
ona zapobiec zainfekowaniu wirusem komórek układu immunologicznego człowieka, a w
konsekwencji rozwojowi AIDS. Działa również na szczepy, które uodporniły się na działanie
dotychczas dostępnych leków. Już dawno znana jest zadziwiająca zdolność wirusa do
modyfikowania swojej struktury, w związku z czym przybywa również jego lekoopornych
odmian.
Lek powstały na bazie VIRIP wpisywałby się w zupełnie inną kategorię niż te znane,
dotychczas dostępne na rynku. Działa bowiem inaczej niż one – zapobiega przywiązaniu
„molekularnej kotwicy” wirusa do komórki, którą ten chce zaatakować.
Naukowcy podkreślają, że już wcześniej wiele prowadzonych badań sugerowało, że
niektóre obecne we krwi związki mogą hamować replikację wirusa HIV, nie wiadomo było
jednak
jakie dokładnie. Autorzy badań z użyciem najnowocześniejszych technologii
przebadali ponad milion białek. W ten sposób odkryli cząsteczkę VIRIP, która występuje we
krwi w dość dużych ilościach. Jej potencjał może być wzmocniony przez dokonanie
niewielkich zmian w chemicznej strukturze tego fragmentu białka. Podobnymi zdolnościami
charakteryzuje się jego syntetyczny odpowiednik.
Ocenia się, że choć jest to bardzo wczesne stadium badań, to perspektywy na przyszłość są
obiecujące.4
3
Na podstawie: Turyści z HIV niemile widziani. Dziennik z dnia 14.04.2007 r., Nie wpuszczać nosicieli wirusa
HIV. Rzeczpospolita z dnia 14.04.2007 r.
4
W oparciu o: Izabela Redlińska. Lek na AIDS z ludzkiej krwi. Rzeczpospolita z dnia 21.04.2007 r.
4
HIV to nie wyrok
W dzisiejszych czasach zakażenie HIV, wbrew często panującej opinii, jest
traktowane jako choroba przewlekła poddająca
się leczeniu.
Dzięki istniejącym lekom
można choremu umożliwić niemal normalne życie przez wiele lat.
Układ immunologiczny organizmu zakażonego HIV potrafi przez jakiś czas (ok. 10
lat) skutecznie spowalniać tempo replikacji wirusa i ograniczyć proces niszczenia komórek.
Nie jest jednak w stanie całkowicie go zwalczyć, gdyż głównym celem jego ataku są właśnie
komórki odpornościowe. Jeśli jednak chory nie jest leczony, organizm tę walkę przegrywa.
Staje się bezsilny wobec drobnoustrojów, które w normalnych warunkach nie wywołują
żadnych objawów chorobowych. Wtedy zakażenie przechodzi w stadium AIDS. Dlatego tak
ważne jest, aby osoba zakażona była pod ciągłą kontrolą specjalisty, który, jeśli zachodzi taka
potrzeba, włączy odpowiednie leczenie. Dzięki lekom antyretrowirusowym, które hamują
namnażanie wirusa HIV, układ immunologiczny zachowuje częściową sprawność i chroni
organizm przed wieloma patogenami chorób ( tzw. wskaźnikowych), które pojawiają się, gdy
odporność jest przez wirus zniszczona.
Od wielu już lat trwają próby wyprodukowania szczepionki profilaktycznej przeciw
HIV. Na razie jednak bez powodzenia. Jest natomiast szansa na otrzymanie szczepionki
terapeutycznej, tzn. takiej, którą się podaje osobie już zakażonej. Pozwala ona na
przywrócenie choremu utraconej sprawności układu immunologicznego i kontrolę replikacji
HIV bez podawania leków. Taka szczepionka została już przetestowana na zwierzętach,
obecnie przeprowadzane są testy na ludziach.
Naukowcy całego świata poszukują coraz to nowych leków pomocnych w zwalczaniu
HIV. Także polscy naukowcy z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN oraz
Narodowego Instytutu Leków mają duże osiągnięcia na tym polu. W ramach współpracy
międzynarodowej prowadzą badania dotyczące poszukiwania substancji skutecznych wobec
ciągle powstających nowych lekoopornych szczepów HIV.
Polacy pracują także nad znalezieniem metody pozwalającej szybko i tanio zdiagnozować
dzieci narodzone z matek zakażonych HIV (na świecie badania takie wykonywane są w
bardzo dobrze wyposażonych klinikach i są bardzo drogie). Badania powinny być wykonane
w ciągu pierwszych trzech miesięcy
życia. Wiadomo, że w przypadku diagnozowania
niemowląt nie można stosować testów takich jak u dorosłych (stwierdzających zakażenie na
podstawie obecności przeciwciał anty HIV), ponieważ dzieci rodzą się z przeciwciałami
5
matczynymi. U nich potwierdzeniem zakażenia jest wykrycie materiału genetycznego wirusa
RNA HIV w surowicy krwi lub prowirusowego DNA HIV zainfekowanej komórki.
Nasi naukowcy zmodyfikowali także metodę oddzielenia plemników od wirusa HIV.
Takie „czyste” plemniki są wprowadzane drogą sztucznej inseminacji do macicy kobiety.
Sztuczna inseminacja w odróżnieniu od zapłodnienia „in vitro” jest o wiele tańsza i nie niesie
ze sobą ryzyka ciąż mnogich. Metoda ta pozwala mieć nadzieję na urodzenie zdrowego
dziecka w związkach, w których mężczyzna zakażony jest HIV.
W Polsce dzięki
zastosowaniu tej metody urodziło się już kilkanaścioro dzieci i w żadnym wypadku nie
stwierdzono zakażenia matki, a tym samym dziecka.5
ASPEKTY SPOŁECZNE
Jaki będzie los bułgarskich pielęgniarek?
W Bułgarii panuje coraz większe przekonanie, że władze w Trypolisie są coraz bliższe
uwolnienia pięciu skazanych na śmierć pielęgniarek.
Sofijski dziennik „Sega” podał, że Libia nie domaga się już zamachowca z Lockerbie
w zamian za uwolnienie pięciu Bułgarek. Gazeta powołuje się na francuskiego polityka,
byłego ministra kultury Jacka Langa, który spotkał się w Trypolisie z Muammarem Kadafim.
Według polityka obecnie sprawa uwolnienia pielęgniarek zależy od odszkodowania dla
rodzin dzieci zakażonych wirusem HIV. Libijczycy żądają odszkodowań w wysokości 10 mln
dolarów za każde dziecko. Ponadto Libia domaga się większego zaangażowania
Europejczyków w utworzony w 2005 roku przez Bułgarię, USA i Unię Europejską fundusz na
rzecz pomocy dzieciom. 6
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE
O AIDS inaczej
W Sokółce odbyły się zorganizowane przez Starostwo Powiatowe i Powiatową Stację
Sanitarno - Epidemiologiczną warsztaty edukacyjne dla nauczycieli i pielęgniarek szkolnych
prezentujące nowe formy pracy z młodzieżą w zakresie profilaktyki HIV/AIDS. Warsztaty w
5
6
Podaję za: Danuta Kalińska. HIV to nie AIDS. Gazeta Farmaceutyczna z dnia 01.04.2007 r.
W oparciu o: Teraz tylko pieniądze. Gazeta Wrocławska z dnia 11.04.2007 r.
6
oparciu o podręcznik wydany przez Krajowe Centrum ds. AIDS „Zapobieganie HIV/AIDS i
chorobom przenoszonym drogą płciową. Edukacja młodzieży szkolnej” poprowadził Wiesław
Sokoluk z Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego oraz Krystyna Sokołowska ze
stowarzyszenia „Mały Książe”. 7
Niemcy walczą z AIDS
W Niemczech żyje około 49 tys. osób zakażonych wirusem HIV. Fundacja tenisisty
Michaela Sticha zorganizowała kampanię przeciwko AIDS. W czasie jej trwania lekarze
odwiedzali szkoły i odpowiadali na pytania uczniów dotyczące HIV/AIDS. Jednemu z
plakatów reklamowych towarzyszył slogan, który spotkał się z kontrowersyjnymi opiniami:
„Między życiem i śmiercią jest tylko 0,003 lateksu”. 8
INNE
A to ciekawe..
Rezus, jeden z gatunków makaka, jest najczęściej wykorzystywaną do badań małpą
naczelną. Jest też głównym modelem podczas badań nad AIDS. Zespołowi naukowców
zwołanemu przez amerykański Narodowy Instytut Badań nad Genomem Człowieka udało się
niedawno poznać sekwencje kodu genetycznego rezusa. To dopiero druga małpa naczelna,
której genom udało się zsekwencjonować. Badacze podkreślają, że może to przynieść
wyjątkowe korzyści, gdyż badanie nad rezusem trwają od ponad stu lat i znane są doskonale
zarówno reakcje organizmu małpy, jak i jego podobieństwa do organizmu człowieka. Dzięki
temu uda się być może wyjaśnić genetyczne podłoże naturalnej odporności na wirusa HIV,
jakie obserwuje się u niektórych ludzi. 9
Spis publikacji prasowych na temat HIV/AIDS, które ukazały się w kwietniu 2007 r.
1.
Antykoncepcja dla ciebie. Tele Świat z dnia 23.04.2007 r.
2.
Batalion twardych chłopców. Forum z dnia 23.04.2007 r.
3.
Choroby przenoszone drogą płciową. Twój weekend z dnia 26.04.2007 r.
4.
Czym się zajmują organizacje pożytku publicznego. Dziennik Bałtycki z dnia 16.04.2007 r.
7
Zob.: O AIDS inaczej. Kurier Poranny z dnia 16.04.2007 r.
Zob.: Niemcy walczą z AIDS. Przekrój z dnia 04.04.2007 r.
9
Zob. : W skrócie. Przekrój z dnia 19.04.2007 r.
8
7
5.
Dąbek Iwona. Nie błądzi ten, kto pyta o ubezpieczenia na życie. Gazeta Ubezpieczeniowa z dnia
03.04.2007 r.
6.
Kalińska Danuta. HIV to nie AIDS. Gazeta Farmaceutyczna z dnia 01.04.2007 r.
7.
Kościelniak Piotr. Wstydliwą chorobę trudniej leczyć. Rzeczpospolita z dnia 26.04.2007 r.
8.
Kowalska Katarzyna. Przede wszystkim bezpiecznie. Bravo z dnia 19.04.2007 r.
9.
Krzyszkowska Renata. Powstrzymać epidemię. Przewodnik Katolicki z dnia 08.04.2007 r.
10. Limitowana kolekcja Converse. A4 z dnia 01.04.2007 r.
11. Modrzejewska Roma. Leczymy u nas chorych na AIDS. Dziennik Wschodni z dnia 07.04.2007 r.
12. Niemcy walczą z AIDS. Przekrój z dnia 04.04.2007 r.
13. Nie wpuszczać nosicieli wirusa HIV. Rzeczpospolita z dnia 14.04.2007 r.
14. O AIDS inaczej. Kurier Poranny z dnia 16.04.2007 r.
15. Pabis Małgorzata. W Polsce mamy dobrą sytuację. Nasz Dziennik z dnia 28.04.2007 r.
16. Pocałunek w Indiach. Express Ilustrowany z dnia 20.04.2007 r.
17. Poseł LPR chce badać Afrykanów. Rzeczpospolita z dnia 06.04.2007 r.
18. Postęp na Pacyfiku. Najwyższy czas z dnia 21.04.2007 r.
19. Postęp w Afryce. Najwyższy czas z dnia 07.04.2007 r.
20. Postęp w Ameryce Północnej. Najwyższy czas z dnia 21.04.2007 r.
21. Praczyk Grzegorz. Minister sprawdza koszty. Rzeczpospolita z dnia 18.04.2007 r.
22. Redlińska Izabela. Lek na AIDS z ludzkiej krwi. Rzeczpospolita z dnia 21.04.2007 r.
23. Stanisławski Piotr. W skrócie. Przekrój z dnia 19.04.2007 r.
24. Stępień Ewa. Leczmy u nas chorych na AIDS. Dziennik Wschodni z dnia 05.04.2007 r.
25. Ten pocałunek może go drogo kosztować. Express Bydgoski z dnia 28.04.2007 r.
26. Teraz tylko pieniądze. Gazeta Wrocławska z dnia 11.04.2007 r.
27. Turyści z HIV niemile widziani. Dziennik z dnia 14.04.2007 r.
28. Urban Katarzyna. Przyczyny nieskuteczności permisywnej edukacji seksualnej. Nasz Dziennik z dnia
28.04.2007 r.
29. Weltrowski Piotr. Być jak najbliżej chorego człowieka. Dziennik Bałtycki z dnia 18.04.2007 r.
30. Wrońska Dorota. Talidomid lek o dwóch twarzach. Wiedza i życie z dnia 01.04.2007r.
31. Załoga Małgorzata. Jak żyć z astmą ? Gazeta Wyborcza z dnia 28.04.2007 r.
32. Zięba Antoni. Porównanie sytuacji zdrowotnej w wybranych krajach. Nasz Dziennik z dnia
28.04.2007r.
8