Funkcje systemu zarządzania wiedzą

Systemy informatyczne w
zarządzaniu wiedzą
„W poszukiwaniu rozwiązania problemu, najbardziej pomocna jest
znajomość odpowiedzi”
Funkcje systemu zarządzania wiedzą
Podstawowa – dostarczenie użytkownikowi informacji, która po
przetworzeniu umożliwia skuteczne podejmowanie
decyzji. Nieodzowne jest stosowanie systemów informatycznych.
Pełnią one jednak rolę wspomagająca zarządzanie wiedzą w
organizacji a nie zarządzają.
Inne funkcje
• gromadzenie danych (ich klasyfikacja wg poziomu ważności)
• przechowywanie danych – ich archiwizacja
• zarządzanie danymi (wszelkiego rodzaju analizy)
Hierarchia wiedzy
Wiedza w gestii ludzi
Dane w hierarchii wiedzy: fakty, obrazy,
dźwięki, liczby ….
Interpretacja danych – analizy, syntezy,
agregacje itd. – dają informacje
(przefiltrowane i podsumowane dane często
zamienione we wzory)
Informacje są podstawą wiedzy po
dodaniu do nich działania i zastosowania.
(wykorzystanie wzorów w danym kontekście w celu
osiągnięcia zaplanowanych efektów jest widzą. W
trzystopniowej hierarchii są nią: instynkty, idee,
przepisy, procedury które pozwalają podjąć decyzję)
Rola systemów informatycznych w
zarządzaniu wiedzą – wspomagająca
(nawet najinteligentniejsze systemy nie są w chwili
obecnej w stanie podejmować decyzji – systemy
deterministyczne i rozmyte)
Systemy Zarządzania Wiedzą
ICONS (Intelligent CONtent Management) – Rodan System
Portale korporacyjne jako najbardziej zaawansowane systemy pod
względem funkcjonalności
Portal korporacyjny
1. SAP (Systems Applications and Products in Data Processing)
Kompletne rozwiązania korporacyjne umożliwiajace użytkownikom spersonalizowany i
wygodny dostęp do wszystkiego, czego potrzebują, w dowolnym czasie i miejscu w
bezpieczny sposób poprzez INTERNET, aby zrealizować swoje zadania
2. IBM (International Business Machines)
Centralny interfejs WWW do wszystkiego, co w przeciwnym wypadku byłoby osobną i
niekompatybilną informacja rozproszoną w wielu oddzielnych aplikacjach
(interfejs pomiędzy użytkownikiem – pracownikiem, dostawcą, klientem lub partnerem
oraz systemami informatycznymi w przedsiębiorstwie)
Współczesny portal korporacyjny
Interfejs pomiędzy użytkownikiem – pracownikiem, dostawcą,
klientem lub partnerem oraz systemami informatycznymi w
przedsiębiorstwie
Funkcje:
- wsparcie dla pracy zespołowej;
- zarządzanie użytkownikami;
- import i eksport dokumentów;
- nawigacja i wyszukiwanie.
Role:
- sprawne zarządzanie informacjami i danymi;
- usprawnienie kontaktów międzyludzkich;
- platforma wymiany informacji;
- narzędzie do wspomagania pracy zespołowej.
(koncepcja zarządzania wiedzą pozwalająca uznać te systemy jako klasy IPSS
(Integrated Performance Supporting Systems) – wspomagające efektywność
Działanie systemów klasy IPSS
-brak odpowiedzi w systemie
-przekierowanie do ekspertów
-archiwizowanie odpowiedzi w
systemie
-proces poszukiwania odpowiedzi
odbywa się w środowisku systemu
-archiwizacja pytań i odpowiedzi
-katalogowanie informacji
-rejestracja ekspertów
-zadawanie pytań w obrębie
katalogu
Portale:
- AskMe, Orbital;
-Pyton Management
- Guru Sp z o.o. .
Inne narzędzia IT
Systemy zarządzania dokumentami (Document Management):
umożliwiają gromadzenie i klasyfikowanie dokumentów, ułatwiają ich
wyszukiwanie i dostęp do nich, a także rejestrowanie prac wykonanych na
tych dokumentach (np. kontrolowanie ich wersji, śledzenie wprowadzonych
zmian)
Systemy obiegu pracy (Workflow): (wspierają realizacje procedur
postępowania z dokumentami. Narzedzia służą do automatyzacji całego lub
części procesu biznesowego. System przydziela poszczególne zadania
pracownikom i zarządza harmonogramem ich realizacji. Umożliwia
usprawnienie zarządzania procesami w przedsiębiorstwie)
Systemy wspomagania decyzji, systemy eksperckie: (są to
interaktywne systemy komputerowe wykorzystywane w pełnieniu funkcji
planistycznych i decyzyjnych. Umożliwiają kierownikom uzyskanie
wyselekcjonowanej, skondensowanej i przeanalizowanej informacji oraz
ułatwiają podejmowanie nierutynowych decyzji, czyli umożliwiają
zarządzanie informacją )
PODZIAŁ WIELKICH SYSTEMÓW
Wzorce architektoniczne
→ Wzorce architektoniczne – uogólnione spojrzenie na strukturę systemu
→ Są wykorzystywane przy tworzeniu głównych części systemu – widocznych na
pierwszy rzut oka
→ Pozwalają na generacje podsystemów
→ Związki pomiedzy podsystemami pozwalają dopasować opracowywany system do
któregoś z wzorców architektonicznych
- Architektura trójwarstwowa
- Wzorzec potoków i filtrów
- Wzorzec architektury obiektowej
PODZIAŁ WIELKICH SYSTEMÓW
Architektura trójwarstwowa
(system obsługi zamówień)
<<subsystem>>
Interfejs Użytkownika
<<subsystem>>
Reguły biznesowe
<<subsystem>>
Baza Danych
Trzy warstwy - aby reguły biznesowe działały – muszą korzystać z bazy danych
Przypisanie poszczególnych części systemu do kolejnych warstw: Formularz – część Interfejsu Użytkownika;
Dane zebrane w związku z zamówieniem – warstwa Bazy Danych; Proces pobierania zamówienia – warstwa
Reguł Biznesowych
Korzyści: Jedna baza danych; zestaw procesów biznesowych - spójny
PODZIAŁ WIELKICH SYSTEMÓW
Wzorzec potoków i filtrów
(system obsługi zamówień)
<<subsystem>>
Przyjmowania Zamówień
<<subsystem>>
<<subsystem>>
Przyjmowania Przesyłek
Obsługa Płatności
<<subsystem>>
Baza Danych
Pewien syststem przyjmuje dane, w pewien sposób je przetwarza, a następnie je zwraca, potem kolejny
element pobiera zwrócone informacje, przetwarza itd.
Elementy są niezależne i tak naprawdę nic nie wiedza o sobie.
Przyjmowanie zamówień wykonuje prace i umieszcza ją na stosie zamówień
Wysyłanie przesyłek pobiera stos zamówień, przygotowuje je i wysyła tworząc stos płatności
Te są pobierane przez Obsługe płatności i są realizowane;
DUŻA NIEZALEŻNOŚĆ PODSYSTEMÓW – ZALEŻNOŚĆ OD STRUMIENIA DANYCH ZAPISYWANYCH
SIOS
PODZIAŁ WIELKICH SYSTEMÓW
Wzorzezc architektury obiektowej
(system obsługi zamówień)
<<subsystem>>
Przyjmowanie zamówień
<<subsystem>>
Wysyłanie przesyłek
<<subsystem>>
Obsługa płatności
Podsystemy zdefiniowane wokół danych i związanych z nimi funkcjami
Pomiędzy podsystemami istnieją zależności, ale podsystemy nie wiedzą nic o sobie:
Przyjmowanie zamówień zawiera zamówienia i funkcje które je przetwarzają
Obsługa płatności zajmuje się opłatami, kredytami i kontami
Wysyłanie przesyłek zajmuje się przesyłkami i informacjami adresowymi.
Tutaj każda funkcja jest niezależna lokalizowana w jednej części – w trójwarstwowej każda funkcja istnieje w
trzech warstwach – w potokach i filtrach funkcje komunikują się za pomocą danych.
Proces zarządzania danymi
Zarządzanie danymi obejmuje czynności:
• gromadzenie danych (ich klasyfikacja wg poziomu ważności)
• przechowywanie danych
• zarządzanie danymi (wszelkiego rodzaju analizy)
Systemy informatyczne służące w/w celom to tzw.
Systemy Baz Danych (SBD)
Zaleta: prostota przeszukiwania np. od klucza
Edytor tekstu czy skomplikowana
baza danych
Stosowanie edytorów tekstów do tworzenia baz danych
jest właściwe jedynie w przypadku gromadzenia
niewielkiej ilości informacji, bądź operacje wykonywane na
tych danych nie będą skomplikowane.
Narzędzia Exel-owe Works-owe dają możliwość
wyszukiwania ale niewielką
Etapy rozwoju baz danych
Etap 1 - zwany tradycyjnym – poszczególne programy
użytkowe miały niezależne dane, procedury i modele.
Obok siebie istniały dane, sposób ich przetwarzania oraz
opisy obiektu
Program użytkowy 1
Program użytkowy 2
Model
Procedura
Dane
Model
Procedura
Dane
1
1
1
2
2
2
Tradycyjne systemy baz danych – mała elastyczność i
niezbyt duże możliwości, niewątpliwie związane z
ograniczeniami sprzętowymi (jednostanowiskowe)
itd.
Etapy rozwoju baz danych
Etap 2 – systemy baz danych z oprogramowaniem do
zarządzania danymi – możliwość współużytkowania danych
przez wielu użytkowników, systemy drugiej generacji
Program użytkowy 1
Model
1
Procedura
1
Program użytkowy 2
Model
2
Procedura
2
Program użytkowy N
Model
N
Procedura
N
System Zarządzania Danymi
Dane
1
Dane
2
itd.
Dane
N
Współużytkowanie dzięki dostępowi bezpośredniemu do
PAO. Zbiory danych oddzielone od programu który nimi
zarządza. Informacje w oddzielnych plikach.
Etapy rozwoju baz danych
Etap 2 – systemy baz danych z oprogramowaniem do
zarządzania danymi – możliwość współużytkowania danych
przez wielu użytkowników, systemy drugiej generacji
Program użytkowy 1
Model
1
Procedura
1
Program użytkowy 2
Model
2
Procedura
2
Program użytkowy N
Model
N
Procedura
N
System Zarządzania Danymi
Dane
1
Dane
2
itd.
Dane
N
Współużytkowanie dzięki dostępowi bezpośredniemu do
PAO. Zbiory danych oddzielone od programu który nimi
zarządza. Informacje w oddzielnych plikach.
Etapy rozwoju baz danych
Etap 3 – w obrębie jednego systemu może istnieć wiele baz
danych pod warunkiem, że zawartości poszczególnych baz będą
rozdzielone i nie powiązane ze sobą
Program użytkowy 1
Model
1
Procedura
1
Program użytkowy 2
Model
2
Procedura
2
Program użytkowy N
Model
N
Procedura
N
System Zarządzania Bazami Danych
Baza
danych
Zestaw baz danych – system baz danych obsługiwanych
przez System Zarządzania Bazami Danych
itd.
System zarządzania bazami danych
System Obsługi Baz Danych – zawiera mechanizmy
programistyczne pozwalające na efektywną obsługę baz danych,
zaliczamy do nich:
• środki do gromadzenia, utrzymywania i administrowania
zbiorami danych
• środki zapewniające bezpieczeństwo i spójność danych
• sprawny dostęp do danych
• aparat aktualizacji i przetwarzania danych
• mechanizmy wielodostępu – transakcyjność
• reguły autoryzacji
• mechanizmy odtworzenia bazy w przypadku awarii
• środki optymalizacji bazy
• mechanizmy umożliwiające pracę w środowisku rozproszonym
• pakiety statystyczne
• interfejsy do innych systemów
Rodzaje baz danych
Relacyjne Bazy Danych – najbardziej popularne, budowa oparta
o pojęcie rekordów oraz pól. Każdą RBD można potraktować
jako tabelę złożoną z „wierszy” – rekordów i „kolumn” pól.
(każdy rekord składa się z określonej ilości pól)
W relacyjnych bazach danych wprowadzono algebrę relacji
gdzie relację łączą tabele w których rekordach występują
wspólne pola
Obiektowe Bazy Danych – stanowią grupę obiektów których
własności zostały określone zgodnie z obiektowym modelem
danych. Implikuje to naturalną rozszerzalność bazy bez
wprowadzania zmian do systemu. Możliwe są dwa sposoby
rozszerzenia bazy danych: rozszerzenie zachowania się obiektu
i dziedziczenie. Zachowanie może być rozszerzone poprzez
dołączenie dodatkowych programów (medod) do już
istniejących. W dowolnym momencie życia systemu można
zdefiniować nowe klasy korzystając z już istniejących.
Rodzaje baz danych
Relacyjne
Obiektowe
Cechy
podstawowe
-dane zawarte w tabelach
-tabele składają się z kolumn
-typy predefiniowane
-zmienna liczba wierszy
-klucze zewnętrzne zamiast
wskaźników
-obiekt świata rzeczywistego jest
odzwierciedlany przez obiekt bazy
-typ obiektowy
-złożone typy danych
-enkapsulacja
-dziedziczenie:
strukturalne – potomek dziedziczy
strukturę danych
behavioralne – potomek dziedziczy
metody i operatory
Zalety
-niezależność od języka
programowania
-dobrze zdefiniowana teoria
-zarządzanie nawet wielką
ilością danych