doctutaj - Miasto i Gmina Piwniczna
download 
Reklamacja Transkrypt
tutaj - Miasto i Gmina Piwniczna
MIASTO I GMINA PIWNICZNA-ZDRÓJ PLAN ROZWOJU UZDROWISKA Piwniczna-Zdrój 2016 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój I. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ OBSZARZE UZDROWISKA SYTUACJI NA 1. Położenie Powiat nowosądecki, w skład którego wchodzi gmina Piwniczna-Zdrój usytuowany jest w południowej części województwa małopolskiego, w bardzo atrakcyjnym turystycznie oraz cennym pod względem przyrodniczym i krajobrazowym obszarze. Dużą część jego powierzchni zajmują pasma górskie (Beskid Sądecki, Beskid Niski, Beskid Wyspowy). Powiat graniczy bezpośrednio ze Słowacją. Przez powiat przepływa Dunajec wraz z głównymi dopływami – Popradem i Kamienicą. Rysunek 1. Schematyczna mapa województwa małopolskiego Źródło: Opracowanie własne na podstawie źródeł internetowych Powiat nowosądecki jest największym pod względem powierzchni powiatem ziemskim regionu. Przez powiat nowosądecki przebiegają ważne szlaki komunikacyjne kraju i regionu, w tym droga krajowa nr 28 (zwana trasą karpacką, biegnąca od Zatoru do przejścia granicznego w Medyce) Obszar powiatu, pomimo peryferyjności swojego położenia w regionie, usytuowany jest stosunkowo niedaleko ważnych ośrodków miejskich regionu. Położenie powiatu w dobrze 2 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój skomunikowanym obszarze, w stosunkowo niewielkiej odległości od stolicy Małopolski, przy granicy ze Słowacją oraz na atrakcyjnym turystycznie obszarze należy do jego atutów. Strukturę administracyjną Powiatu tworzą: Gminy miejskie: Grybów; Gminy miejsko-wiejskie: Krynica Zdrój, Muszyna, Piwniczna-Zdrój, Stary Sącz; Gminy wiejskie: Chełmiec, Gródek n. Dunajcem, Grybów, Kamionka Wielka, Korzenna, Łabowa, Łącko, Łososina Dolna, Nawojowa, Podegrodzie, Rytro. Rysunek 2. Schematyczna mapa powiatu nowosądeckiego Źródło: Opracowanie własne na podstawie źródeł internetowych Miejsko-wiejska gmina Piwniczna-Zdrój położona jest południowej części powiatu, nad rzeką Poprad i należy do gmin górskich. Sąsiaduje z gminami Rytro, Nawojowa, Łabowa, Krynica oraz Muszyna, a także bezpośrednio ze Słowacją. Gmina Piwniczna-Zdrój posiada powierzchnię 12 646 ha, co stanowi 8,2 % powierzchni powiatu. Pod względem wielkości powierzchni gmina Piwniczna-Zdrój jest piątą gminą w powiecie nowosądeckim. Tabela 1. Porównanie powierzchni gmin powiatu nowosądeckiego Jednostka Jednostka miary Powierzchnia w ha w% Powiat nowosądecki ha 154980 100,0% Grybów miasto ha 1695 1,1% 3 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Chełmiec ha 11197 7,2% Gródek nad Dunajcem ha 8819 5,7% Grybów ha 15315 9,9% Kamionka Wielka ha 6498 4,2% Korzenna ha 10695 6,9% Krynica-Zdrój ha 14513 9,4% Łabowa ha 11915 7,7% Łącko ha 13295 8,6% Łososina Dolna ha 8476 5,5% Muszyna ha 14144 9,1% Nawojowa ha 5021 3,2% Piwniczna-Zdrój ha 12646 8,2% Podegrodzie ha 6473 4,2% Rytro ha 4190 2,7% Stary Sącz ha 10088 6,5% Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS W skład gminy Piwniczna-Zdrój wchodzi miasto Piwniczna-Zdrój oraz 6 sołectw: Kokuszka, Głębokie, Wierchomla, Łomnica, Zubrzyk i Młodów. Tabela 2. Porównanie powierzchni miast powiatu nowosądeckiego Miasto Jednostka miary Powierzchnia w ha Grybów miasto ha 1695 Krynica-Zdrój - miasto ha 3968 Muszyna - miasto ha 2443 Piwniczna-Zdrój ha 3830 Stary Sącz - miasto ha 1500 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Spośród wszystkich miast powiatu nowosądeckiego największa powierzchniowo jest Krynica-Zdrój. Piwniczna-Zdrój jest drugim miastem pod względem powierzchni na terenie powiatu. Trzy miasta powiatu nowosądeckiego posiadają status uzdrowiska: Krynica-Zdrój, Muszyna oraz Piwniczna-Zdrój. Ponadto, miejscowością uzdrowiskową jest także należąca do gminy Muszyna miejscowość Żegiestów. Miasto Piwniczna-Zdrój położone jest w południowo-zachodniej części gminy. Jest jednym z pięciu miast powiatu nowosądeckiego. Pomimo położenia w obszarze górskim, miasto cechuje się wysoką dostępnością komunikacyjną – przebiega przez nie droga krajowa nr 87, łącząca Nowy Sącz z granicą ze Słowacją oraz droga wojewódzka nr 971 łącząca Piwniczną Zdrój, Muszynę i Krynicę Zdrój, a także stanowiąca połączenie pomiędzy drogą krajową nr 87 a drogą 4 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój krajową nr 75. W mieście Piwniczna-Zdrój znajduje się przejście graniczne ze Słowacją Piwniczna-Zdrój – Mnisek nad Popradem. Położenie miasta należy do jego atutów. Wysoka dostępność komunikacyjna, bliskość Słowacji, górskie położenie, lecznictwo uzdrowiskowe oraz wysokie walory przyrodniczo- krajobrazowe sprawiają, że Piwniczna-Zdrój jest jedną z bardziej znanych i chętnie odwiedzanych miejscowości wypoczynkowych w Małopolsce. Polityka rozwoju województwa małopolskiego na lata 2011-2020 opiera się na podziale regionu na mniejsze jednostki – subregiony. Obszar województwa podzielony został na pięć subregionów funkcjonalnych, składających się z grupy powiatów o porównywalnej sytuacji gospodarczej, podobnym poziomie życia mieszkańców i zbliżonym potencjale rozwojowym: Krakowski Obszar Metropolitalny (KOM), Subregion tarnowski, Subregion sądecki, Subregion podhalański, Małopolska Zachodnia. Rysunek 3. Podział województwa małopolskiego na subregiony Źródło: www.subregiony.malopolska.pl 5 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Dla każdego subregionu wytyczona została indywidualna ścieżka rozwoju, aby jak najlepiej wykorzystać specyfikę i unikatowy potencjał każdego z tych obszarów. Powiat nowosądecki wchodzi w skład subregionu sądeckiego. Obejmuje on miasto Nowy Sącz oraz powiaty: limanowski, nowosądecki i gorlicki. Do głównych kierunków jego rozwoju należy rozwój funkcji Nowego Sącza jako subregionalnego ośrodka rozwoju. Ponadto, ze względu na posiadane walory przyrodniczo-krajobrazowe, atrakcyjność miejscowości górskich oraz tradycje lecznictwa uzdrowiskowego, ważnym kierunkiem rozwoju subregionu jest wykorzystanie posiadanego potencjału turystycznego. 2. Cechy przestrzeni Gmina Piwniczna-Zdrój jest gminą miejsko-wiejską. Miasto Piwniczna-Zdrój położone jest w zachodniej części gminy, bezpośrednio sąsiadują z nim sołectwa Kokuszka, Głębokie, Łomnica i Młodów. Rysunek 4. Mapa gminy Piwniczna-Zdrój Źródło: Opracowanie własne na podstawie źródeł internetowych Gmina Piwniczna-Zdrój cechuje się niską gęstością zaludnienia, niższą od średniej dla powiatu nowosądeckiego oraz województwa małopolskiego. Pod względem gęstości zaludnienia gmina Piwniczna-Zdrój zajmuje czternaste miejsce w powiecie, mniejszą gęstość posiadają jedynie gminy Muszyna i Łabowa. 6 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Tabela 3. Porównanie gęstości zaludnienia gmin powiatu nowosądeckiego w porównaniu do średniej dla powiatu i województwa w 2014 roku Jednostka Gęstość zaludnienia os./km2 Grybów miasto Chełmiec Gródek nad Dunajcem Grybów Kamionka Wielka Korzenna Krynica-Zdrój Łabowa Łącko Łososina Dolna Muszyna Nawojowa Piwniczna-Zdrój Podegrodzie Rytro Stary Sącz POWIAT NOWOSĄDECKI WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE 358 245 104 161 155 133 116 49 121 126 83 168 84 197 92 232 137 222 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Powyższe dane wskazują na to, że mimo iż gmina Piwniczna-Zdrój jest gminą miejskowiejską, posiada niższą gęstość zaludnienia od większości gmin wiejskich powiatu. Świadczy to o niskiej koncentracji zabudowy na terenie gminy i bardzo dużym udziale terenów niezabudowanych. Miasto Piwniczna-Zdrój posiada najniższą gęstość zaludnienia spośród miast powiatu nowosądeckiego. Jest jedynym miastem, dla którego wartość wskaźnika nie przekracza 200 osób na km2. Tabela 4. Porównanie gęstości zaludnienia miast powiatu nowosądeckiego w 2014 roku Miasto Grybów miasto Krynica-Zdrój - miasto Muszyna - miasto Piwniczna-Zdrój Stary Sącz - miasto Gęstość zaludnienia (os./km2) 358 277 206 156 603 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Miasto Piwniczna-Zdrój cechuje się typowo górskim położeniem, silnym uzależnieniem funkcjonalności przestrzeni od warunków środowiska naturalnego i ukształtowania terenu oraz 7 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój wysokimi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Miasto ulokowane jest na stokach gór, koncentrując się ku centralnie położonej dolinie Popradu. Specyficzną i niezwykle korzystną dla rozwoju miasta cechą położenia jest promienisty układ grzbietów bocznych wskutek czego najwyższe szczyty Beskidu Sądeckiego (Radziejowa i Jaworzyna Krynicka) są turystycznie dostępne z Piwnicznej. Obszar miasta i gminy charakteryzuje się wysokim potencjałem hydrologicznym, w strefie największej gęstości sieci rzecznej i źródeł. Objęty jest strefą szczególnej ochrony zasobów wodnych ze względu na występowanie wód słodkich i płytkich wód mineralnych. Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16.08.1994 r. szczawy występujące w Piwnicznej, Głębokiem , Łomnicy zostały zaliczone do wód leczniczych, przy czym wody lecznicze Piwnicznej i Głębokiego zaliczone zostały do kopalin podstawowych, a wody lecznicze Łomnicy pozostały kopalinami pospolitymi. Miasto Piwniczna-Zdrój cechuje się Wysokiem zalesieniem – lasy zajmują ponad 50% jego powierzchni, co jest rzadko spotykaną wartością na obszarze miejskim. W mieście znajduje się siedziba Nadleśnictwa Piwniczna-Zdrój. Miasto i Gmina posiada własny zakład leśno-drzewny w Kosarzyskach, który w imieniu samorządu gminy wykonuje zarządzanie mieniem leśnym. Lasy znajdujące się na terenie miasta to skupiska roślinności o dużych walorach przyrodniczych, na co wpływ miały dobre gatunki do ich wzrostu, wynikające z żyznych siedlisk lasu górskiego i lasu mieszanego górskiego, zajmujących łącznie ok. 97 % siedlisk leśnych. Pozostałe typy siedlisk należą do boru mieszanego górskiego – 1 % i lasu łęgowego górskiego – 2 %. Lasy w mieście i gminie Piwniczna-Zdrój, w szczególny sposób są przydatne i wykorzystywane dla celów turystycznych. Dotyczy to kwalifikowanej turystyki pieszej, spacerów leśnych, biwaków na terenach przyleśnych oraz turystyki poznawczej, poprzez m.in. ścieżki dydaktycznoprzyrodnicze i spacerowe w lasach. W zagospodarowaniu turystycznym lasów wyróżnić należy zagospodarowanie stoków Kicarza w kierunku miejskiego i zdrojowego parku leśnego oraz ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne Popradzkiego Parku Krajobrazowego na granicach gminy w Piwnicznej-Zdroju, Młodowie, Łomnicy i Kokuszki. Wiele innych terenów leśnych, przy trasach turystycznych jest przydatne dla celów rekreacyjnych. Możliwość ich zagospodarowania wynika przede wszystkim z potrzeb korzystania przez turystów z terenów leśnych i konieczności utrzymania właściwych struktur w lasach naturalnych. Wiele obszarów leśnych zasługuje na objęcie ochroną zachowawczą, ze względu na występujące ekotypy drzew i ich zgodność z siedliskami. Obszary o stosunkowo dobrze zachowanej szacie leśnej i łąkowej oraz oznaczające się atrakcyjnym krajobrazem obejmują znaczne fragmenty lasów na stokach dolin: Czercza oraz na stokach głównej Doliny Popradu. O wysokich walorach przyrody i krajobrazu miasta Piwniczna-Zdrój świadczy fakt, że 97 % obszaru miasta i gminy objęte jest prawną ochroną w ramach Popradzkiego Parku Krajobrazowego (uchwała Nr 169/XIX/87 WRN w Nowym Sączu z dnia 11.11.1987 r., 8 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Rozporządzenie Wojewody Nowosądeckiego z dnia 15.05.1998 r. – Dz. Urz. Woj. Małopolskiego Nr 20/98). Ponadto, teren objęty jest wymogami określonymi dla „Obszaru Krajobrazu Chronionego”. W mieście usytuowane są także pomniki przyrody: dąb szypułkowy, grupa drzew na Starym Cmentarzu - dwie lipy, osiem jesionów, dwie brzozy, dąb, robinia akacjowa oraz lipa szerokolistna. Ochrona przyrody i krajobrazu miasta Piwniczna-Zdrój należy do priorytetowych zadań władz samorządowych. Społeczno-gospodarczo-administracyjne centrum miasta tworzy staromiejski zespół lokacyjny Miasta o średniowiecznej metryce wraz z położonym przy ul. Rzeszutki zamkniętym cmentarzem rzymsko-katolickim. Wymieniona strefa wyznaczona jest na obszarze położonym na górnej terasie Miasta, na przeciwległym brzegu rzeki Poprad w stosunku do obszaru uzdrowiskowego. Stare miasto ulokowane jest zgodnie z modułowo wytyczonym, magdeburskim planem urbanistycznym o dobrze zachowanym, szachownicowym układzie z podłużnym Rynkiem o wymiarach 60 m x 110 m, oraz czterema ulicami opartymi na przedłużeniu pierzei wraz z charakterystycznymi kwartałami zabudowy rynkowej. Na terenie Rynku znajduje się kilka zabudowań pochodzących z XIX w. Mieści się tu Urząd Miasta i Gminy, kościół, ośrodek kultury, ośrodek pomocy społecznej, poczta, stacja pogotowia ratunkowego, policja, straż pożarna, szkoły, muzeum, bank oraz inne obiekty usługowo-handlowe. Dodatkowym atutem jest położony w centrum Rynku park wraz z zabytkową cysterną. Jednakże stan poszczególnych elementów architektury wymaga interwencji, gdyż na przestrzeni lat uległy one (w większości przypadków) samoistnej degradacji tracąc tym samym funkcjonalność oraz wpływając niekorzystnie na estetykę Miasta. Na terenie miasta Piwniczna-Zdrój znajduje się wiele zabytkowych budynków i obiektów, które dodatkowo podnoszą jego atrakcyjność dla odwiedzających. Są to między innymi: Kościół p.w. Narodzenia NMP wzniesiony w latach 1881-1885 r., Studnia miejska- „cysterna”- urządzenie przeciwpożarowe; Przystanek kolejowy drewniany z muru pruskiego z 1908/09 r., Wille i budynki mieszkalne w różnych częściach miasta, Cmentarz choleryczny na Nakle. Cmentarz żydowski- kirkut nad Popradem. Zapora przeciw rumowiskowa na potoku Czercz, kamienna o wysokości 5 m, zamykająca zbiornik o pojemności ok. 9700 m3. Do głównych problemów sfery przestrzennej miasta należy niedostateczne zagospodarowanie jego centralnej części oraz otoczenia Pijalni Wód Mineralnych. Konieczna jest poprawa jakości przestrzeni ścisłego centrum miasta, by w możliwie najbardziej efektywny sposób pełniła ona swoje funkcje, podkreślała miejski charakter Piwnicznej-Zdrój oraz integrowała lokalną społeczność i odwiedzających. Ponadto, podjęcia interwencji wymaga 9 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój najbliższe otoczenie Pijalni Wód Mineralnych, w szczególności tereny znajdujące się po drugiej stronie rzeki Poprad. Są to tereny zdegradowane, niezagospodarowane, z zaniedbaną zielenią oraz pozostałościami po zniszczonych budynkach. Ich odpowiednie zagospodarowanie mogłoby rozwiązać kolejny problem związany z przestrzenią miejską w Piwnicznej-Zdroju – niskie skomunikowanie centralnej części miasta z Pijalnią Wód Mineralnych, które wpływa negatywnie zarówno na ruch turystyczny (turyści często wybierają, czy odwiedzają zabytkową część miasta, czy Pijalnię Wód, trudno jest szybko i komfortowo, bez konieczności objeżdżania dużej części miasta samochodem, przedostać się z centrum do obszaru Pijalni i odwiedzić oba miejsca np. w czasie krótkiego spaceru), jak i na jakość życia mieszkańców (trudności z komunikacją pomiędzy poszczególnymi osiedlami, konieczność przemieszczania się samochodem). 3. Stan środowiska Obszar całej Gminy Piwniczna-Zdrój położony jest na terenie Karpat Zachodnich w dwóch pasmach Beskidu Sądeckiego - Jaworzyny Krynickiej (od wschodu) i Radziejowej od zachodu. Centrum gminy, miasto Piwniczna-Zdrój położone jest w dolinie Popradu, prawego dopływu Dunajca, oddzielającego od siebie te pasma górskie. Rzeźbę krajobrazową kształtują wzniesienia górskie pasma Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej. W krajobrazie górskim dominują lasy, w których wyróżnić można trzy piętra: Pogórza (lasy mieszane liściasto - iglaste) Regla dolnego (lasy bukowo-jodłowe) Regla górnego (bory świerkowe) występujące w najwyższych partiach pasma Radziejowej. Lasy zajmują około 60 % powierzchni gminy. Tereny Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój położone są w terenie górskim, przy czym najniżej leży przysiółek Witkowskie (357 m npm), a najwyżej podszczytowe partie Wielkiego Rogacza (1140 m npm). Najwyższym szczytem górskim w na terenie gminy jest Eliaszówka (1024 m npm). Piwniczna leży w regionie bioklimatycznym VI „podgórskim i górskim”. Jest to uzdrowisko dolinne o typie bioklimatu umiarkowanie bodźcowym. Piwniczna jako stacja klimatyczna znana była już od roku 1884. Posterunek meteorologiczny w Piwnicznej założono w 1911 r. Po II wojnie światowej obserwacje wznowiono w 1946 r. Średnie roczne zachmurzenie wynosi w Piwnicznej 64% i jest nieco mniejsze niż w Żegiestowie i Muszynie. Najlepsze warunki solarne występują u schyłku lata i początku jesieni. Natomiast okres od maja do lipca charakteryzuje się nieco większym zachmurzeniem. 10 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Wśród uzdrowisk leżących w dolinie Popradu Piwniczna- Zdrój odznacza się najwyższą temperaturą powietrza, zarówno średnią dobowa (6,9 st. C), jak i mierzoną o godz. 12 GMT (11 st. C). Średnia roczna wilgotność względna powietrza w Piwnicznej-Zdroju wynosi 61%. Średnia roczna suma opadów 805 mm prawie nie różni się od notowanych w innych uzdrowiskach usytuowanych w dolinie Popradu. Najwięcej dni z opadem obserwuje się w czerwcu, a następnie w grudniu oraz w maju i lipcu. Najmniej dni z opadem jest w październiku. Warunki opadowe charakteryzują się duża zmiennością. Pokrywa śnieżna zalega przez 83 dni w roku. W Piwnicznej-Zdroju przeważają wiatry z kierunku zachodniego i wschodniego. Największą prędkość wiatru notuje się w kwietniu. W Piwnicznej-Zdroju prawie nie pojawiają się silne wiatry (powyżej 20 km/h) Normy zanieczyszczeń w Piwnicznej-Zdroju nie są przekraczane w stosunku do norm obowiązujących dla uzdrowisk. Co prawda zanieczyszczenie powietrza jest tu nieco większe niż np. w Żegiestowie, do czego przyczynia ruch samochodowy oraz duża zaciszność PiwnicznejZdroju. Nie sprzyja to samooczyszczaniu powietrza. Czynniki te powodują, że w okresie zimowym może dochodzić do okresowej, ponadnormatywnej koncentracji zanieczyszczeń. Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza na terenie gminy jest ciepłownictwo. Emisja zanieczyszczeń pochodzi głownie z indywidualnych palenisk domowych, domów wczasowych i ośrodka sanatoryjnego (tzw. emisja niska). W gospodarstwach domowych podstawowym czynnikiem grzewczym jest węgiel kamienny, koks, miał węglowy. Udział paliw węglowych w ogrzewaniu gospodarstw domowych w gminie Piwniczna-Zdrój jest wysoki i wynosi powyżej 80 %. Źródła niskiej emisji mają negatywny wpływ na jakość powietrza, ponieważ w procesie ogrzewania budynków i wody użytkowej spalane są nieodnawialne surowce energetyczne, co powoduje emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do atmosfery (szczególnie zły wpływ na jakość powietrza ma spalanie węgla kamiennego). Niekorzystny wpływ dostarczania ciepła i ciepłej wody użytkowej do mieszkań i obiektów użyteczności publicznej potęguje niska wydajność energetyczna budynków i systemów ich ogrzewania (nieocieplone ściany zewnętrzne i stropy, przestarzałe piece, itp.), która powoduje konieczność spalenia większej ilości surowców do uzyskania pożądanego efektu, niż w budynkach nowych, o wysokiej klasie energetycznej. Dodatkowo, w kotłowniach i paleniskach indywidualnych spala się często także przedmioty z tworzyw nieprzeznaczonych do palenia (takich jak plastik, guma, tekstylia), przez co do atmosfery emitowane są szkodliwe związki chemiczne. Niska emisja szczególnie negatywnie wpływa na jakość powietrza w gęsto zabudowanych osiedlach i miejscowościach, gdzie zaburzona jest wentylacja i naturalny ruch powietrza, takich jak miasto Piwniczna-Zdrój. 11 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Przez teren gminy przepływa rzeka Poprad (z południa na północ). Wpadają do niej od wschodu (dopływy prawobrzeżne) potoki Wierchomlanka, Łomniczanka Jaworzynka i Głęboczanka, a od zachodu Czercz przepływający przez Kosarzyska. Obszar gminy znajduje się w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 437, Dolina rzeki Dunajec- Nowy Sącz. Wody podziemne w rejonie Piwnicznej - Zdroju występują w obrębie dwóch pięter wodonośnych związanych z utworami: czwartorzędowymi - piaskami i żwirami akumulacji rzecznej; trzeciorzędowym – piaskowcowymi warstwami w utworach fliszowych. W obrębie piętra trzeciorzędowego stwierdza się występowanie zarówno wód zwykłych jak i mineralnych. Wody zwykłe pochodzą z infiltracji opadów atmosferycznych zaś ich skład chemiczny kształtuje się w wyniku kontaktu ze skałami piaskowcowymi. Wody mineralne powstają w wyniku nasycenia wód zwykłych dwutlenkiem węgla, migrującym ku powierzchni z głębszych partii podłoża w systemie spękań i uskoków. W wyniku tego procesu woda nabiera większej agresywności w stosunku do skał otoczenia i rozpuszcza je bardziej intensywnie. W takich warunkach powstają wody mineralne typu szczaw, które rozsławiły w całej Polsce rejon doliny Popradu, w tym również Piwnicznej-Zdroju. 4. Struktura demograficzna Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, w 2014 roku na terenie gminy Piwniczna-Zdrój mieszkało 10 677 osób, z czego 5 967 osób (55,9 %) to mieszkańcy miasta Piwniczna-Zdrój. W badanym dziesięcioletnim okresie, obejmującym lata 2005-2014, liczba mieszkańców gminy rosła, z niewielkimi wahaniami. Ogółem, w analizowanym okresie liczba mieszkańców gminy wzrosła o 353 osoby (3,4 %). 12 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Wykres 1. Liczba mieszkańców gminy Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 (stan na 31.12.2014) 12000 10690 10693 10688 10683 10667 10314 10398 10459 10483 10505 10000 8000 6000 4000 5708 5780 5794 5793 5836 6002 6004 5993 5981 5967 4606 4618 4665 4690 4669 4688 4689 4695 4702 4700 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2000 0 Gmina Piwniczna-Zdrój Miasto Piwniczna-Zdrój Obszar wiejski gminy Źródło: Opracowano na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Większą dynamikę wzrostu liczby mieszkańców odnotowano w mieście Piwniczna-Zdrój – w latach 2005-2014 liczba osób mieszkających w mieście wzrosła o 4,5 %. W tym samym okresie liczba mieszkańców miejscowości wiejskich zwiększyła się o 2,0 %. Mieszkańcy gminy Piwniczna-Zdrój stanowią 5 % ludności powiatu nowosądeckiego. Pod względem liczby ludności gmina Piwniczna-Zdrój jest dziesiątą gminą powiatu. Tabela 5.Liczba ludności poszczególnych gmin powiatu nowosądeckiego w 2014 roku Jednostka Grybów miasto Chełmiec Gródek nad Dunajcem Grybów Kamionka Wielka Korzenna Krynica-Zdrój Łabowa Łącko Łososina Dolna Muszyna Liczba ludności (os.) 6063 27386 9194 24617 10100 14197 16862 5831 16116 10702 11693 13 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Nawojowa Piwniczna-Zdrój Podegrodzie Rytro Stary Sącz POWIAT NOWOSĄDECKI 8424 10667 12729 3853 23396 211830 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS W badanym okresie korzystnie kształtowały się wartości przyrostu naturalnego na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, pomimo ostatnio zaobserwowanego spadku jego wartości. W latach 2005-2014 przyrost naturalny był stale dodatni, w 2014 roku był niższy od średniej dla województwa (1,4) oraz dla powiatu (4,7). Tabela 6. Przyrost naturalny w gminie Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Gmina Piwniczna-Zdrój 3,4 6,4 5,0 4,8 5,2 2,3 5,1 3,6 1,4 1,3 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Saldo migracji w latach 2005-2014 było w większości lat ujemne. W 2014 roku różnica pomiędzy zameldowaniami a wymeldowaniami wynosiła -42. Tabela 7. Saldo migracji w gminie Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Gmina Piwniczna-Zdrój -74 4 4 -3 -49 -36 -51 -45 -13 -42 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Na podstawie analizy kształtowania się liczby mieszkańców w latach 2005-2014 oraz czynników mających na nią wpływ, można stwierdzić, iż liczba ludności gminy Piwniczna-Zdrój może w kolejnych latach w dalszym ciągu wykazywać niewielką tendencję wzrostową, z niewielkimi wahaniami. Potwierdza to prognoza sporządzona w oparciu o dane zawarte w „Programie na lata 2003-2030” (GUS): Tabela 8. Prognoza liczby ludności gminy Piwniczna-Zdrój do 2023 roku 2016 Liczba ludności 11,04 2017 11,21 2018 11,40 2019 2020 11,56 11,68 2021 11,70 2022 11,73 2023 11,74 Źródło: Opracowano na podstawie „Programu na lata 2003-2030” (GUS) 14 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Korzystnie przedstawia się podział mieszkańców gminy Piwniczna-Zdrój ze względu na ekonomiczne grupy wieku. Największy udział w liczbie mieszkańców gminy ogółem mają osoby w wieku produkcyjnym (63,6 %). Drugą pod względem liczebności grupę stanowią osoby w wieku przedprodukcyjnym (21,3 %). Wykres 2. Udział osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w liczbie ludności ogółem w gminie Piwniczna-Zdrój w 2014 roku 15,1 21,3 63,6 w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym Źródło: Opracowano na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Udział osób w wieku poprodukcyjnym w liczbie ludności ogółem w gminie PiwnicznaZdrój jest większy, niż wynosi średnia dla powiatu, natomiast mniejszy od średniej dla województwa, co oznacza, iż zjawisko starzenia się lokalnej społeczności postępuje wolniej na terenie gminy, niż regionu, ale szybciej, niż na terenie powiatu. Jednocześnie, gmina PiwnicznaZdrój cechuje się najwyższym udziałem osób w wieku produkcyjnym w liczbie ludności ogółem. Tabela 9. Porównanie udziału liczby osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w ludności ogółem na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, powiatu nowosądeckiego i województwa małopolskiego w 2014 roku W wieku przedprodukcyjnym W wieku produkcyjnym W wieku poprodukcyjnym Gmina PiwnicznaZdrój 21,3 % 63,6 % 15,1 % Powiat nowosądecki 23,6 % 62,3 % 14,1 % Województwo małopolskie 19,0 % 62,8 % 18,2 % Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS 15 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Przewaga liczby osób w wieku przedprodukcyjnym nad liczbą osób w wieku poprodukcyjnym jest pozytywną cechą struktury demograficznej gminy, minimalizuje ryzyko wystąpienia zjawiska starzenia się społeczności gminnej i powiązanych z nim trudności (ubytek pracowników na rynku pracy, zwiększone obciążenia socjalne, itp.). Analizując liczebność kobiet i mężczyzn w poszczególnych grupach wiekowych, można zauważyć, że kobiety zdecydowanie przeważają w grupie osób w wieku poprodukcyjnym, w grupie osób w wieku produkcyjnym liczniejsi są mężczyźni, natomiast w grupie osób w wieku przedprodukcyjnym liczba osób obu płci jest porównywalna. Przewaga mężczyzn w liczbie osób w wieku produkcyjnym jest typowa dla obszarów wiejskich i mniejszych miast. Kobiety częściej kontynuują edukację na poziomie wyższym i częściej decydują się na życie w dużych ośrodkach miejskich. Największa różnica została odnotowana pomiędzy liczbą kobiet a mężczyzn w wieku poprodukcyjnym. Jest to wynikiem ogólnoeuropejskiego trendu – w krajach europejskich, a także w pozostałych wysoko rozwiniętych krajach na całym świecie, średnia długość życia kobiet jest dłuższa od średniej długości życia mężczyzn. Pomimo korzystnego kształtowania się podziału ludności ze względu na ekonomiczne grupy wieku, negatywnym zjawiskiem sfery demograficznej gminy jest obserwowany od kilku lat systematyczny spadek liczby mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym i wzrost liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym. Udział obu grup w liczebności ogółem systematycznie się zmienia na korzyść osób w wieku poprodukcyjnym i za kilka lat przewaga liczebna osób w wieku przedprodukcyjnym nad osobami w wieku poprodukcyjnym może zostać zniwelowana. Wykres 3. Udział poszczególnych grup ludności gminy Piwniczna-Zdrój według ekonomicznych grup wieku w liczbie mieszkańców ogółem w latach 2005-2014 (w %) 70,0 59,8 60,5 61,2 62,0 62,6 62,6 63,0 63,3 63,5 63,6 26,3 25,7 24,9 24,0 23,3 23,1 22,6 22,1 21,7 21,3 13,9 13,9 13,9 14,0 14,2 14,3 14,4 14,6 14,8 15,1 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym Źródło: Opracowano na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS 16 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój W najbliższych latach przewidywane jest utrzymanie się tego trendu i dalszy wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym przy systematycznym spadku liczby osób w wieku przedprodukcyjnym. Trend ten został zdiagnozowany na całym obszarze powiatu nowosądeckiego. Zjawisko wzrostu udziału osób w podeszłym wieku w ogólnej liczbie mieszkańców, zwane także zjawiskiem starzenia się społeczeństw, jest jednym z najbardziej charakterystycznych trendów demograficznych większości krajów Europy i Ameryki Północnej. Cechuje ono zarówno kraje o najbardziej rozwiniętych gospodarkach, jak również grupę państw o niższym poziomie rozwoju, w których tryb życia społeczeństw, cechy struktury demograficznej i różnorodne zjawiska socjologiczne mają podobny przebieg. Do głównych przyczyn i czynników wpływających na wielkość zjawiska należą: wydłużenie przeciętnej długości życia ludzkiego, rozwój medycyny, spadek dzietności. Coraz większy udział osób starszych w społeczeństwie powoduje wzrost kosztów ubezpieczeń społecznych oraz wzrost zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne i socjalne. W Polsce także odnotowano występowanie zjawiska starzenia się społeczeństwa. W 2005 roku udział osób w wieku przedprodukcyjnym w ludności kraju ogółem wynosił 20,6%, w 2014 roku zmniejszył się do 18,0%. W tych samych latach udział osób w wieku poprodukcyjnym wzrósł z 15,4% w 2005 roku do 19,0% w 2014 roku. W województwie małopolskim w analogicznym okresie udział mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym spadł z 21,6% do 18,1%, podczas gdy stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do liczby mieszkańców ogółem wzrósł z 16,5% do 19,5%. (źródło danych: Bank Danych Lokalnych GUS). Sporządzone prognozy wskazują na to, iż zjawisko starzenia się lokalnej społeczności na terenie gminy Piwniczna-Zdrój będzie się nasilać, co niesie za sobą określone konsekwencje: m.in. wzrost liczby seniorów, zwiększone zapotrzebowanie na świadczenia zdrowotne, większy popyt na usługi skierowane do osób starszych. Ponadto, miasto Piwniczna-Zdrój cechuje się następującymi wskaźnikami dotyczącymi sfery demograficznej: Tabela 10. Ważniejsze wskaźniki demograficzne miasta Piwniczna-Zdrój na tle powiatu nowosądeckiego w 2014 roku wyszczególnienie PiwnicznaZdrój powiat nowosądecki charakter wskaźnika na tle powiatu kobiety na 100 mężczyzn 102 101 neutralny małżeństwa na 1000 ludności urodzenia żywe na 1000 ludności 6,7 9,7 6,3 12,3 pozytywny negatywny zgony na 1000 ludności 8,5 7,4 negatywny Źródło: opracowanie własne na podstawie danych www.polskawliczbach.pl 17 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 5. Bezrobocie i rynek pracy Zgodnie z danymi Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, stopa bezrobocia dla powiatu nowosądeckiego wynosiła w grudniu 2015 roku 13,6 % i była wyższa od średniej dla regionu (8,4 %). W latach 2014-2015 stopa bezrobocia na terenie powiatu była wyższa od wskaźnika dla regionu. Największa różnica pomiędzy wskaźnikiem powiatowym a wojewódzkim w badanym okresie została odnotowana w styczniu 2014 roku (6,3 %), natomiast najniższa – w czerwcu 2015 (4,1 %). Tabela 11. Porównanie stopy bezrobocia w powiecie nowosądeckim i w województwie małopolskim w poszczególnych miesiącach roku 2014 i 2015 12,8 12,9 12,9 13,1 8,5 8,3 8,2 8,2 13,6 12,9 8,6 XI XII 12,9 X 8,8 IX 13,4 VI II 9,2 VI I 14,1 VI 9,6 15,2 10,3 V 14,9 14,6 9,9 IV 10,1 14,5 9,7 III 15,2 14,1 9,6 II 10,3 14,4 9,8 I 14,6 XI I 10,0 XI 14,9 X 10,1 IX 15,4 VI II 10,3 VI I 16,0 VI 10,7 V 16,8 17,9 11,7 IV 11,2 18,2 12,0 WOJ. MAŁO POLSK IE III 18,3 Powiat nowos ądecki II 12,0 I 2015 r. 8,4 2014 r. Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie Zgodnie z danymi Powiatowego Urzędu Pracy dla Powiatu Nowosądeckiego (stan na III kwartał 2015), liczba bezrobotnych mieszkańców gminy Piwniczna-Zdrój zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła 491 osób (5,2 % wszystkich bezrobotnych na terenie powiatu), wśród których 63,1 % stanowiły kobiety. Poniższa tabela prezentuje strukturę osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP dla Powiatu Nowosądeckiego na koniec III kwartału 2015 roku: Tabela 12. Dane dotyczące liczby i struktury bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy PiwnicznaZdrój (stan na III kwartał 2015 r.) Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych – ogółem, w tym: mężczyźni kobiety Bezrobotni wg wykształcenia wyższe PiwnicznaZdrój liczba % 491 100 181 36,9 310 63,1 491 100 69 14,1 powiat nowosądecki liczba % 9490 100 3605 38,0 5885 62,0 9490 100 1413 14,9 % 5,2 5,0 5,3 5,2 4,9 18 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe podstawowe i niepełne podstawowe Bezrobotni wg okresu pozostawania bez pracy do 1 1-3 3-6 6-12 12-24 pow. 24 m-cy 138 55 148 81 491 67 72 86 86 72 108 28,1 11,2 30,1 16,5 100 13,6 14,7 17,5 17,5 14,7 22,0 2635 978 3114 1350 9490 1280 1462 1195 1778 1474 2301 27,8 10,3 32,8 14,2 100 13,5 15,4 12,6 18,7 15,5 24,2 5,2 5,6 4,8 6,0 5,2 5,2 4,9 7,2 4,8 4,9 4,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP dla Powiatu Nowosądeckiego. Zwraca uwagę fakt, iż najwięcej bezrobotnych jest wśród osób z wykształceniem zawodowym oraz pozostających bez pracy ponad 24 miesiące. Powyższe dane wskazują, iż na terenie gminy Piwniczna-Zdrój oraz całego powiatu problemem jest długotrwałe bezrobocie (trwające ponad 2 lata) wśród osób mających stosunkowo niskie kwalifikacje. Konieczne jest podejmowanie takich działań, które generować będą miejsca pracy dla osób bezrobotnych z tych grup. Dużą szansę na poprawę sytuacji stanowi rozwój branży turystycznej oraz obsługa ruchu turystycznego. W usługach turystycznych i okołoturystycznych często dla pracodawców liczą się bardziej indywidualne predyspozycje (np. umiejętność pracy z ludźmi, sumienność i dobra organizacja czasu), niż wykształcenie. Dlatego też, poprawa atrakcyjności miasta PiwnicznaZdrój, która ma na celu między innymi zwiększenie liczby odwiedzających, podniesienie popytu na usługi branży turystycznej i uzdrowiskowej oraz, co za tym idzie, tworzenie nowych miejsc pracy tego typu, może przyczynić się do zmniejszenia skali tych zjawisk. Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w Krakowie, w 2013 roku na terenie gminy Piwniczna-Zdrój zatrudnionych było 1 077 osób (statystyki nie obejmują zatrudnionych w podmiotach gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie), co stanowiło 4,6 % wszystkich osób zatrudnionych na terenie powiatu. W mieście Piwniczna-Zdrój pracowało 700 osób, co stanowiło 65,0 % pracujących na terenie gminy. Tabela 13. Liczba osób pracujących na terenie gminy Piwniczna-Zdrój i powiatu nowosądeckiego w 2013 roku 23219 11132 Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo 330 Gmina Piwniczna-Zdrój 1077 530 Miasto Piwniczna-Zdrój 700 352 Ogółem ogółem Powiat nowosądecki w tym kobiety Przemysł, budownictwo Usługi 8936 13953 40 301 736 33 219 448 19 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Źródło: Województwo Małopolskie. Podregiony. Powiaty. Gminy 2014 Kobiety stanowią 49,2 % wszystkich pracujących na terenie gminy Piwniczna-Zdrój (analogiczny wskaźnik dla powiatu wynosi 47,9 %). Podobnie jak na obszarze całego powiatu, na terenie gminy Piwniczna-Zdrój największy udział w liczbie pracujących posiadają zatrudnieni w usługach (68,3 %). Duże znaczenie dla lokalnego rynku pracy ma sektor usług nierynkowych. Jest to charakterystyczne dla mniejszych ośrodków miejskich i obszarów wiejskich, gdzie do głównych pracodawców należą urzędy, szkoły publiczne i inne instytucje o charakterze publicznym. Niski jest odsetek pracujących w rolnictwie, jednak w powyższych statystykach nie ujmuje się podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz gospodarstw indywidualnych w rolnictwie. Konieczne jest położenie nacisku na wzrost liczby miejsc pracy w usługach rynkowych, w tym w szczególności turystycznych i około turystycznych, umożliwiających wykorzystanie posiadanego przez gminę potencjału do rozwoju turystyki i lecznictwa uzdrowiskowego. 6. Gospodarka Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, w 2014 roku na terenie gminy Piwniczna-Zdrój działalność prowadziło 913 podmiotów gospodarki narodowej. Ich liczba w latach 2005-2014 rosła, wykazując się dużą dynamiką. Ogółem, w stosunku do roku 2005, liczba podmiotów gospodarczych wzrosła o 182 (24,9%). Większość podmiotów prowadzi działalność na terenie miasta Piwniczna-Zdrój (60,8% podmiotów ogółem w 2014 roku). Wykres 4. Liczba podmiotów gospodarczych na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, miasta PiwnicznaZdrój i obszarów wiejskich gminy w latach 2005-2014 1000 900 800 766 780 506 501 238 260 279 2005 2006 2007 731 888 867 860 881 568 547 544 554 313 320 320 316 327 2009 2010 2011 2012 2013 825 844 511 531 314 2008 700 600 500 493 400 300 913 555 358 200 100 0 Piwniczna-Zdrój 2014 Piwniczna-Zdrój - miasto Piwniczna-Zdrój - obszar wiejski 20 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Źródło: Opracowano na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Obszar wiejski cechuje się znacznie wyższą dynamiką wzrostu liczby podmiotów gospodarczych. W badanym okresie liczba przedsiębiorstw działających na obszarze wiejskim wzrosła o 120 (50,4 %), podczas gdy na terenie miasta przybyły 62 podmioty gospodarcze, (wzrost o 12,5 %). Pod względem branż, dominują podmioty sekcji F według klasyfikacji PKD 2007 – budownictwo. W 2014 roku stanowiły one 35,6% wszystkich podmiotów. Drugą pod względem liczebności podmiotów gospodarczych branżą jest handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów, motocykli oraz artykułów gospodarstwa domowego. (sekcja G) – 17,0 %. Wykres 5. Podział podmiotów gospodarczych w gminie Piwniczna-Zdrój ze względu na rodzaj działalności (wg sekcji PKD 2007) w 2014 roku 350 325 300 250 200 155 150 100 50 65 63 41 17 1 2 62 16 11 7 38 22 32 32 7 17 0 A – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, B – górnictwo i wydobywanie, C – przetwórstwo przemysłowe, D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, E – dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją, F – budownictwo, G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle, H – transport i gospodarka maszynowa, I – działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi J – informacja i komunikacja, pośrednictwo finansowe, K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa, L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości M- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, N – działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca, O – administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne, P – edukacja 21 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Q - opieka zdrowotna i pomoc społeczna R - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją S - pozostała działalność usługowa T - gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Źródło: Opracowano na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Na terenie gminy Piwniczna-Zdrój dominują tradycyjne branże – handel oraz budownictwo. Wciąż na terenie gminy zbyt mało zlokalizowanych jest firm przemysłu wysokich technologii i nowoczesnych usług, co powoduje, iż osoby posiadające wysokie kwalifikacje, wyspecjalizowane w innowacyjnych branżach poszukują pracy w położonym w pobliżu Nowym Sączu lub Krakowie. Miasto Piwniczna-Zdrój byłaby szczególnie dobrym miejscem lokalizacji innowacyjnych zakładów, które wymagają dobrego stanu środowiska (np. przemysł farmaceutyczny), jednak atrakcyjność miasta dla inwestorów tego typu jest niewielka – miasto jest małe, położone w górach oraz na peryferiach województwa, stąd głównym kierunkiem rozwoju jego sfery gospodarczej powinna być branża turystyczna i pełne wykorzystanie istniejących walorów i uwarunkowań. Niemniej jednak, podnoszenie ogólnej atrakcyjności miasta oraz wzmacnianie jego miejskiego charakteru i oddziaływania jako ośrodka gospodarczego i turystycznego, przyczyniłoby się do zwiększenia zainteresowania miastem u dużych inwestorów, zwłaszcza tych, których celem byłby rynek zagraniczny (bliskość Słowacji). Wskaźnik aktywności gospodarczej gminy, określony jako liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 10 tys. ludności, zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS w 2014 roku wynosił 856 i był niższy od średniej dla województwa małopolskiego (1059) natomiast wyższy od średniej dla powiatu nowosądeckiego (709). 7. Turystyka Gmina Piwniczna-Zdrój posiada dogodne warunki do rozwoju turystyki. Jej obszar cechuje się wysokimi walorami turystyczno-przyrodniczymi, miasto Piwniczna-Zdrój posiada status uzdrowiska, a rozwój turystyki, wzmocnienie jej roli w lokalnej gospodarce oraz wykorzystanie istniejącego potencjału należy do głównych kierunków rozwoju gminy. Rozwojowi turystyki na przedmiotowym obszarze sprzyja położenie w pobliżu Nowego Sącza, zadowalająca dostępność komunikacyjna, wzrastająca popularność turystyki, rokrocznie rosnąca liczba osób odwiedzających województwo małopolskie. 22 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Do czynników hamujących rozwój branży turystycznej na terenie gminy należy między innymi niedostateczny poziom rozwoju infrastruktury turystycznej oraz niedostateczna liczba podmiotów gospodarczych prowadzących działalność związaną z obsługą odwiedzających. Podstawową działalnością ukierunkowaną na obsługę turystów jest działalność związana z usługami gastronomicznymi i zakwaterowaniem. Klasyfikacja PKD 2007 grupuje podmioty gospodarcze tego typu w sekcji I - działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Poniższa tabela prezentuje liczbę podmiotów tej sekcji na terenie gminy Piwniczna-Zdrój w porównaniu do obszaru powiatu nowosądeckiego i województwa małopolskiego. Tabela 14. Porównanie liczby podmiotów sekcji I na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, powiatu nowosądeckiego oraz województwa małopolskiego w 2014 roku Gmina PiwnicznaZdrój Liczba podmiotów sekcji I Udział podmiotów sekcji I w liczbie podmiotów ogółem Powiat nowosądecki Województwo małopolskie 63 609 13 578 6,9 % 4,1% 3,8% Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Na terenie gminy Piwniczna-Zdrój funkcjonują 63 podmioty sekcji I, stanowią one 6,9 % podmiotów gospodarczych ogółem. Gmina Piwniczna-Zdrój charakteryzuje się wyższym udziałem podmiotów sekcji I w podmiotach ogółem, niż wynosi średnia dla powiatu i województwa małopolskiego. Do właściwej obsługi turystów konieczna jest przede wszystkim odpowiednio rozwinięta baza noclegowa. Na terenie gminy Piwniczna-Zdrój w 2014 roku działało 18 całorocznych obiektów noclegowych, w tym 3 hotele. Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, w 2014 roku w porównaniu do wskaźników wojewódzkich, zarówno gmina Piwniczna-Zdrój, jak i powiat nowosądecki prezentują się korzystniej w stosunku do średniej dla województwa. Tabela 15. Porównanie wskaźników dotyczących obiektów noclegowych w gminie PiwnicznaZdrój, powiecie nowosądeckim i województwie małopolskim w 2014 roku Turystyczne obiekty noclegowe - wskaźniki ogółem ogółem hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty ob. ob. Gmina PiwnicznaZdrój 18 5 Powiat nowosądecki 162 46 województwo małopolskie 1418 449 23 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój hotelowe miejsca noclegowe na 1000 ludności ogółem hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty hotelowe udzielone noclegi na 1000 ludności ogółem hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty hotelowe korzystający z noclegów na 1000 ludności ogółem hotele, motele, pensjonaty, inne obiekty hotelowe msc. 141,09 59,14 25,92 msc. 45,94 18,16 12,05 - 16 975,44 7828,75 3021,89 - 5 315,83 1973,75 1746,22 3 562,95 1379,69 1114,22 1 782,41 657,51 801,62 osob a osob a Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Powyższe wskaźniki wskazują, iż baza noclegowa na terenie gminy Piwniczna-Zdrój oraz powiatu nowosądeckiego jest lepiej rozwinięta, niż na obszarze całego regionu, co ma korzystny wpływ na wykorzystanie przez gminę posiadanego potencjału turystycznego i uzdrowiskowego. Posiadające status uzdrowiska miasto Piwniczna-Zdrój, dzięki swojemu specyficznemu, górskiemu położeniu oraz wysokim walorom przyrodniczo-krajobrazowym jest jednym z chętniej odwiedzanych miejsc w Małopolsce, a turystyka stanowi ważną branżę lokalnej gospodarki. Z tego powodu, odpowiedni poziom rozwoju infrastruktury turystycznej stanowi jeden z ważnych kierunków polityki prorozwojowej miasta, warunkuje wykorzystanie istniejącego potencjału turystycznego oraz ma istotny wpływ na funkcjonowanie jego sfery gospodarczej. Ze względu na dogodne ukształtowanie terenu oraz warunki atmosferyczne, miasto i gmina Piwniczna-Zdrój jest także ośrodkiem sportów zimowych, wśród których najpopularniejsze jest narciarstwo. Na terenie gminy funkcjonuje 15 wyciągów narciarskich (dwie stacje narciarskie – Kokuszka i Wierchomla Mała), wypożyczalnie sprzętu, szkółki narciarskie. Ponadto, organizowane są kuligi, istnieje możliwość wypożyczenia skutera śnieżnego, przy obiektach działają punkty gastronomiczne i stołówki. Ponadto, na terenie miasta i gminy funkcjonuje ośrodek jazdy konnej. Podstawowe dane dotyczące funkcjonowania infrastruktury turystycznej na terenie miasta Piwniczna-Zdrój: 1. Sanatorium, domy wypoczynkowe, gospodarstwa agroturystyczne, schroniska, domy noclegowe: o sanatorium leczniczo-uzdrowiskowe „Limba": 1 o domy wypoczynkowe, pensjonaty, ośrodki campingowe, schroniska turystyczne, bacówki : 30 24 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój o gospodarstwa agroturystyczn:e 14 2. Inne: o ośrodki narciarstwa i wypoczynku zimowego (Wierchomla Mała, Kokuszka ): 2 o Leśny Park Zdrojowy, o Park Węgielnik – Skałki, o Trasy rekreacyjno - biegowe na Obidzy, o Punkty widokowe – wieża widokowa na Eliaszówce, platforma widokowa w Parku Węgielnik-Skałki, o Park Zdrojowy z Pijalnią Wód, o Otwarte kąpielisko na Radwanowie (kompleks basenów otwartych), o Lodowisko na Radwanowie, o Hala sportowo-widowiskowa. 3. Szlaki Turystyczne: o Liczne szlaki turystyczne piesze jak również rowerowe m.in. na Radziejową (1262 m n.p.m.), Wieli Rogacz (1182 m n.p.m.), Eliaszówkę (1024 m n.p.m.) na której znajduje się 20m wieża widokowa, Niemcową (1001m n.p.m.), Łabowską Halę (1064m n.p.m.), Pisaną Halę (1043m n.p.m.). 4. Trasy Rowerowe o Kosarzyska - Zaczerczyk - Piwniczna /dł. trasy 10,5 km; różnica poziomów 270 m, stopień trudności-średnia/, o Sucha Dolina - Obidza - Rogacz - Niemcowa - Błankowa - Kosarzyska /dł. trasy 18 km; różnica poziomów 580 m; stopień trudności - bardzo trudna/, o Sucha Dolina - Zwór - Świni Groń - Piwowarówka - Piwniczna /dł. trasy 11,5 km; różnica poziomów 360 m; stopień trudności - bardzo trudna/, o Piwniczna Zawodzie - Skorupy - Jarzębaki - Łomnica Zdrój - Piwniczna /dł. trasy 15,5 km; różnica poziomów 340 m; stopień trudności -średnia/, o Piwniczna Zawodzie - Skorupy - Jarzębaki - Kokuszka - Piwniczna /dł. trasy 11 km; różnica poziomów -350 m; stopień trudności –średnia/. W toku analizy obecnej sytuacji związanej z poziomem rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie miasta Piwniczna-Zdrój zidentyfikowano braki w infrastrukturze okołoturystycznej oraz pogarszający się jej stan jako jeden z czynników hamujących rozwój tej branży lokalnej gospodarki. Wpływa to też na zanikanie funkcji turystycznej niektórych obszarów miasta. Niekorzystnie na rozwój funkcji turystycznych wpływa niedostateczna dostępność komunikacyjna niektórych dzielnic oraz niepełne wykorzystanie terenów położonych nad rzeką Poprad. 25 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Miasto Piwniczna-Zdrój jest znane ze swych naturalnych zasobów wód mineralnych i z funkcjonującego w oparciu o nie uzdrowiska. Pierwszego odwiertu wody mineralnej dokonano w 1932 i wtedy też wybudowano łazienki i pijalnię wody mineralnej, a miasto uzyskało status uzdrowiska. Obecnie, w mieście funkcjonuje sanatorium leczniczouzdrowiskowe, pijalnia wód mineralnych oraz zakład butelkowania wód mineralnych. Ujęcia wód mineralnych znajdują się w dzielnicy Zawodzie, położonej we wschodniej części miasta. Usytuowany jest tam wspomniany zakład sanatoryjny, pijalnia wód oraz zakład ich butelkowania, otoczone parkiem zdrojowym. Dla funkcji wypoczynkowo-turystycznych miasta duże znaczenie mają tereny zielone z wieloma ścieżkami spacerowymi, usytuowane na górze Kicarz. Obszar otoczenia strefy uzdrowiskowej wymaga podjęcia działań rewitalizacyjnych i naprawczych. Szczególnej interwencji wymagają tereny znajdujące się po drugiej stronie rzeki Poprad. Są to tereny zdegradowane, niezagospodarowane, z zaniedbaną zielenią oraz pozostałościami po zniszczonych budynkach. Dalsza ich degradacja może prowadzić do zaburzenia turystycznej, rekreacyjnej i uzdrowiskowej funkcji całego otoczenia Pijalni, konieczne jest więc wzmocnienie i wykorzystanie istniejących uwarunkowań oraz potencjału. W związku z tym, że miasto Piwniczna-Zdrój jest w dużej mierze znana dzięki zasobom wód mineralnych i uzdrowisku, utrata tych walorów miałaby bardzo negatywne konsekwencje dla lokalnej gospodarki i branży turystycznej. Rewaloryzacja otoczenia obszaru zdrojowouzdrowiskowego należy więc do priorytetowych zadań naprawczych i jest jednym z głównych kierunków rozwoju Gminy. 8. Infrastruktura techniczna 8.1.Sieć drogowa Połączenia komunikacyjne zapewniają miastu szlaki drogowe (droga krajowa Nr 87 o długości – 28 km, na trasie – Nowy Sącz – Stary Sącz – Piwniczna-Zdrój – granica państwa oraz droga wojewódzka Nr 971, na trasie – Krynica-Zdrój – Piwniczna-Zdrój) i kolejowe (zelektryfikowana linia kolejowa Tarnów – Muszyna – granica państwa w Leluchowie, w granicach której ruch lokalny odbywa się miedzy przystankami w znajdującymi się w sołectwach części gminnej jednostki tj.: Młodowie, Łomnicy-Zdroju, Wierchomli Wielkiej i Żubrzyku oraz na terenie miejskim). Zwrócić uwagę należy również na fakt, że przystanek na terenie miasta obsługuje ponadto pociągi międzynarodowe oraz pospieszne pociągi krajowe. Za główny problem związany z lokalną siecią drogową należy wskazać niedostatecznie dobrą jakość dróg oraz brak wystarczającej liczby miejsc parkingowych. 26 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 8.2.Gospodarka wodno-ściekowa Ukształtowanie terenu gminy Piwniczna-Zdrój uniemożliwia budowę jednolitego systemu sieci wodociągowej zarówno w Piwnicznej-Zdroju, jak i w pozostałych miejscowościach gminy. Istniejące warunki powodują, że wodę pitną dla mieszkańców i na potrzeby gospodarcze Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój pokrywają ujęcia własne, a woda rozprowadzana jest wodociągami lokalnymi – główne z nich to : wodociąg Miasta, wodociąg Łomnicy i wodociąg Zawodzie. Na terenie Miasta i Gminy Piwniczna – Zdrój funkcjonują 2 oczyszczalnie ścieków. Oczyszczalnia w Piwnicznej-Zdroju, typu BIOCOMPAKT zmodernizowana w 2003 roku. Przepustowość oczyszczalni (zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym) wynosi 710m3/d. Docelowo planowana jest jej rozbudowa o kolejny reaktor i doprowadzenie do przepustowości 1300 m3/dobę. Zgodnie z danymi Banku Danych Lokalnych GUS, w 2014 roku na terenie gminy Piwniczna-Zdrój długość czynnej sieci rozdzielczej wodociągowej wynosiła 21,3 km, natomiast długość czynnej sieci kanalizacyjnej – 40,0 km. Według danych za 2014 rok, z sieci wodociągowej korzystało 3463 mieszkańców gminy, a z sieci kanalizacji sanitarnej 4956 osób. Podstawowe dane dotyczące poziomu rozwoju gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy przedstawia poniższa tabela: Tabela 16. Poziom rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w gminie Piwniczna-Zdrój w 2014 roku Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania woda dostarczona gospodarstwom domowym ludność korzystająca z sieci wodociągowej zużycie wody w gospodarstwach domowych ogółem na 1 mieszkańca km 21,3 szt. 573 dam3 osoba 41,8 3463 m3 3,9 km 40,0 szt. 1015 dam3 osoba 150 4956 Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej przyłącza prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania ścieki odprowadzone ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Z sieci wodociągowej w 2014 roku korzystało 32,5 % mieszkańców gminy PiwnicznaZdrój, natomiast z sieci kanalizacji sanitarnej – 46,5 %. W przypadku stopnia zwodociągowania, gmina Piwniczna-Zdrój jako całość posiada wskaźnik niższy od średniej powiatowej 27 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój i wojewódzkiej. Niższe są też wartość wskaźnika w rozbiciu na miasta i obszary wiejskie. Pod względem stopnia skanalizowania, gmina Piwniczna-Zdrój jako całość prezentuje się niekorzystnie na tle regionu, natomiast wartość wskaźnika jest wyższa od średniej powiatowej. W przypadku miasta Piwniczna-Zdrój jej skanalizowanie jest niższe od wskaźnika powiatowego i wojewódzkiego, natomiast odwrotna sytuacja ma miejsce przy porównaniu obszarów wiejskich, które w gminie Piwniczna-Zdrój cechują się najkorzystniejszymi wartościami wskaźnika skanalizowania. Tabela 17. Porównanie stopnia zwodociągowania i stopnia skanalizowania gminy Piwniczna-Zdrój powiatu nowosądeckiego i województwa małopolskiego w 2014 roku Gmina PiwnicznaZdrój Stopień zwodociągowania Stopień skanalizowania Miasto PiwnicznaZdrój 32,5 46,5 27,0 55,0 Powiat nowosądecki Powiat nowosądecki miasta 50,9 35,9 68,8 70,6 Stopień zwodociągowania Stopień skanalizowania Województwo małopolskie Stopień zwodociągowania Stopień skanalizowania Województwo małopolskie - miasta 80,5 59,8 Obszary wiejskie gminy 39,4 35,6 Obszary wiejskie powiatu 47,1 28,6 Obszary wiejskie województwa 95,1 87,1 66,7 33,9 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Na terenach nieskanalizowanych w przeważającej części nieczystości sanitarne z budynków niepodłączonych do kanalizacji komunalnej odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych, znajdujących się na terenach posesji. Obniża to znacznie standardy sanitarne obszaru oraz sprawia właścicielom posesji, na których znajdują się zbiorniki, wiele problemów związanych ze zbieraniem się ścieków oraz z ich wywożeniem (należy między innymi zapewnić dostęp wozom asenizacyjnym do zbiorników, utrzymywać szczelność zbiorników, itp.). Coraz bardziej popularne stają się natomiast oczyszczalnie przydomowe. Niedostateczny rozwój sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na obszarach zamieszkanych, zabudowanych powoduje duże zagrożenie dla środowiska naturalnego oraz wód powierzchniowych i podziemnych. Zwiększa się ryzyko przedostania ścieków bytowych do otoczenia, co spowodować może zanieczyszczenia gleb i wód oraz stanowić może duże zagrożenie epidemiologiczne. Niewłaściwa gospodarka wodno-ściekowa może pogorszyć jakość środowiska naturalnego gminy, a także niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie ekosystemów znajdujących się na przedmiotowym obszarze. Jest to szczególnie istotne ze względu na posiadane przez gminę zasoby wód mineralnych. 28 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 8.3.Energia elektryczna Na terenie gminy nie ma elektrowni, ani elektrociepłowni. Linia wysokiego napięcia 110 kW przebiega przez miejscowości Witkowskie – Borownice - Piwniczna - Zdrój - Czercz Zapotok - Majerz - Łomnica Zdrój - Wierchomla Wielka - Wierchomla Mała. Linie niskiego napięcia doprowadzają energię elektryczną do poszczególnych miejscowości i przysiółków. Na terenie miasta i gminy Piwniczna - Zdrój znajdują się 22 stacje trafo (transformatory). 8.4.Ciepłownictwo Dominującym źródłem ciepła dla domów prywatnych oraz wszystkich obiektów użyteczności publicznej, sanatoriów i domów wypoczynkowych są kotłownie na olej opałowy. W zabudowaniach mieszkalnych wykorzystywane są takie nośniki energii jak olej opałowy, gaz propan-butan, eko-groszek, węgiel i drewno. Niestety w sezonie grzewczym do opalania pieców wykorzystywane są ze względów oszczędnościowych najgorsze gatunki węgla, zdarza się także spalanie odpadów. Predysponowanym dla gminy Piwniczna-Zdrój źródłem ciepła jest energia pozyskiwana z promieni słonecznych. Gmina znajduje się w rejonie gdzie roczne nasłonecznienie wynosi około 1300 kWh/m2. 8.5.Gospodarka odpadami Od 1 lipca 2013 roku obowiązuje nowy system gospodarki odpadami. Gmina zobowiązana jest zorganizować system gospodarki odpadami komunalnymi, zgodnie z zapisami ustawy oraz z uwarunkowaniami miejscowymi. Odpady komunalne są odbierane wyłącznie z gospodarstw domowych, na których zamieszkują mieszkańcy. Właściciele nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady (prowadzący działalność gospodarczą, różnego rodzaju instytucje, zakłady pracy, itp.), są zobowiązani posiadać indywidualne umowy na odbieranie odpadów komunalnych z podmiotem uprawnionym do ich odbioru. 29 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 9. Lecznictwo uzdrowiskowe 9.1.Informacje ogólne Uzdrowisko Piwniczna-Zdrój wypracowało silną pozycję na rynku leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, schorzeń dolnych dróg oddechowych, schorzeń układu pokarmowego, schorzeń narządu ruchu, otyłości, stanów nerwicowych i stanów osłabienia ogólnego, przy zastosowaniu naturalnych surowców leczniczych. Schorzenia te w szczególny sposób dotykają mieszkańców regionów uprzemysłowionych. Wzrost zachorowań na w/w schorzenia związany jest nie tylko z rozwojem cywilizacji, stylem pracy i wypoczynku, ale również starzeniem się społeczeństwa. We współczesnym społeczeństwie postindustrialnym rośnie procentowy udział ludzi starszych i niepełnosprawnych. Stąd coraz większe są potrzeby tych grup społecznych, które dla prawidłowej rehabilitacji, a w konsekwencji większej samodzielności, a nawet dla wznowienia aktywności zawodowej, wymagają realizacji zadań związanych z rehabilitacją, rekreacją, turystyką i kulturą. Początki lecznictwa w Piwnicznej Zdroju sięgają do 1880r, kiedy lwowski lekarz odkrył lecznicze właściwości wód mineralnych i klimatu i sprowadził pierwszych pacjentów. W 1932r dokonano pierwszego odwiertu wody mineralnej i zbudowano łazienki kąpieli mineralnych, borowinowych i pijalnie wód. Był to początek rozwoju uzdrowiska. Tabela 18. Zasoby uzdrowiskowe Miasta Piwniczna-Zdrój Wyszczególnienie Zidentyfikowano Złoża surowców leczniczych Klimat o właściwościach leczniczych Zakłady i urządzenia służące lecznictwu uzdrowiskowemu Dbałość o środowisko naturalne Infrastruktura techniczna w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, gospodarka odpadami TAK TAK TAK TAK TAK Źródło: UMiG Piwniczna-Zdrój W Piwnicznej-Zdroju istnieją dobre warunki do leczenia chorób układu oddechowego, układu trawienia oraz chorób reumatologicznych. Związki mineralne zawarte w naturalnej wodzie mineralnej „Piwniczanka” wpływają również na obniżenie cukru we krwi i moczu, poziomu cholesterolu, zapobiegają również niedokrwieniu mięśnia sercowego. Skład wód mineralnych : o Kationy w mg/l wapniowy 181, magnezowy 92, sodowy 115, potasowy 13,6, litowy 0,5 o Aniony mg/l 30 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój fluorkowy 0,23, siarczanowy 28,4, wodorowęglanowy 1255, o łącznie 1756 o średnio nasycona dwutlenkiem węgla od 1500-4000mg/l Jedynym funkcjonującym na terenie uzdrowiska zakładem lecznictwa uzdrowiskowego jest sanatorium „LIMBA”. 9.2. Sanatorium uzdrowiskowe „LIMBA” Nazwa podmiotu: - HANDLOWO-USŁUGOWA SPÓŁDZIELNIA OSÓB PRAWNYCH „SAMOPOMOC CHŁOPSKA” W WARSZAWIE ODDZIAŁ W PIWNICZNEJ ZDROJU Sanatorium Uzdrowiskowe „Limba”, 33 – 350 Piwniczna Zdrój ul. Krynicka 3 Podstawowe kierunki leczenia : o schorzenia górnych dróg oddechowych o schorzenia dolnych dróg oddechowych o schorzenia narządu ruchu o schorzenia układu trawienia Liczba pacjentów korzystających ze świadczeń w ostatnich 6 latach ( w układzie rocznym): o 2009 – 5 158 osób o 2010 – 5 035 osób o 2012– 5 349 osób o 2013 – 4 784 osoby o 2014 – 4 623 osoby o 2015– 4 722 osoby Łącznie, w latach 2009 – 2015 w Sanatorium Uzdrowiskowym „Limba” przebywały 29 671 osoby ( dane wg sprawozdania KT-1). Usługi lecznicze świadczone przez sanatorium prowadzone są na przestrzeni całego roku. Procent obłożenia bazy w stosunku rocznym: 88% - 90 %. Sanatorium składa się z dwóch dwupiętrowych budynków: A i B, połączonych łącznikiem. Funkcję głównego budynku pełni pawilon A, w którym znajdują się: o recepcja, gabinety zabiegowe, gabinet pielęgniarski, sala gimnastyczna, kuchnia i jadalnia, kawiarnia z parkietem do tańca, sala ping - pongowa, pomieszczenia gospodarcze (m.in. kotłownia, magazyny), pomieszczenia administracyjne (gabinet dyrektora, gabinet kierownika d.s. administracyjno-gospodarczych, gabinet kierownika d.s. lecznictwa, księgowość) 31 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój o pokoje. Pawilon B usytuowany jest nieco za pawilonem A. W budynku tym znajdują się gabinety zabiegowe i pokoje dla kuracjuszy. Część hotelowa: o Baza noclegowa Sanatorium liczy 200 miejsc w pokojach dwuosobowych z pełnym węzłem sanitarnym, oraz w pokojach o podwyższonym standardzie z łazienkami i aneksem kuchennym. Wszystkie pokoje posiadają balkon. o Jadalnia liczy 160 miejsc konsumenckich. Część lecznicza o Sanatorium dysponuje profesjonalną bazą leczniczą z nowoczesnym sprzętem specjalistycznym. Kuracjusze otoczeni są całodobową opieką medyczną: o Profil leczniczy – schorzenia górnych dróg oddechowych, schorzenia dolnych dróg oddechowych, schorzenia układu pokarmowego, schorzenia narządu ruchu, otyłość, stany nerwicowe i stany osłabienia ogólnego, stany po mastektomii o Obsada personalna: Lekarze : 3 osoby. Pielęgniarki – 6 osób.personel średni fizjoterapeuci – 13. personel ogólnie – 60 osób całorocznie. Leczenie w Sanatorium Uzdrowiskowym „Limba”, oprócz wykorzystywania sprzętu specjalistycznego, odbywa się też na bazie naturalnych bogactw Piwnicznej - Zdrój, takich jak: wody mineralne i klimat, Zabiegi borowinowe wydaje sanatorium, sprowadzając borowinę z Czarnego Dunajca. Funkcjonowanie Ośrodka opiera się na stosowaniu w leczeniu, rehabilitacji i profilaktyce wyżej omówionych czynników w różnego rodzaju zabiegach. Niejednokrotnie, aby odnieść zadawalający rezultat leczenia, kuracjusz korzysta z różnych zabiegów z wykorzystaniem wszystkich tych czynników. Pomieszczenia dla pacjentów: o pokoje dwuosobowe: liczba – 100 sztuk , powierzchnia – 12,6 m2 każdy; o gabinety lekarskie – liczba 2 sztuki, powierzchnia – 35,80m2; o gabinety pielęgniarsko-zabiegowe: liczba - 1, powierzchnia - 17,40m2; o jadalnia: liczba miejsc – 160; o pomieszczenia sanitarne; o - magazyny i pomieszczenia pomocnicze. Działy przyrodolecznictwa wydają około 800 zabiegów dziennie. Tabela 19. Zabiegi prowadzone w sanatorium "Limba" Dział Balneoterapia z użyciem wód mineralnych Rodzaj zabiegu kąpiele kwasowęglowe inhalacje z wód mineralnych masaż i płukanie jamy ustnej. Liczba stanowisk 1 8 1 Obsada personalna Fizjoterapeuta 32 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój Zabiegi balneologiczne z użyciem borowiny Ozonoterapia Hydroterapia (zabiegi wodolecznicze) Klimatoterapia Termoterapia Światłolecznictwo Ultrasonoterapia Elektrolecznictwo Magnetoterapia Leczenie ciepłem Masaże Kinezyterapia kąpiel borowinowa okłady borowinowe, galwanoborowina. kąpiel sucha w O3 kąpiel perełkowa, hydromasaż, masaż wibracyjny, masaż wirowy kończyn górnych, masaż wirowy kończyn dolnych, masaż mechaniczny Hydro Jet. talassoterapia, terenoterapia. 2 5 1 2 2 1 2 1 1 1 krioterapia miejscowa. naświetlanie światłem widzialnym, miejscowe i ogólne, naświetlanie ultrafioletowe, miejscowe i ogólne, naświetlanie promieniowaniem podczerwonym, naświetlanie światłem spolaryzowanym, naświetlanie światłem laserowym niskoenergetycznym (laser biostymulacyjny). zabiegi ultradźwiękowe, fonoforeza. zabiegi z użyciem prądu stałego (galwanizacja, jonoforeza, kąpiel elektryczno – wodna), elektrodiagnostyka, zabiegi z użyciem prądów impulsowych małej częstotliwości (diadynamic, przezskórna stymulacja TENS, prądy Traberta – elektrostymulacja, tonoliza) 1 1 magnoter d 56 mata SANOTERM sauna na podczerwień klasyczny częściowy, segmentarny, mechaniczny. CERAGEM – Masaż limfatyczny ćwiczenia indywidualne i zbiorowe z użyciem przyrządów. Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta instruktor kulturalno – oświatowy Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta 1 1 2 2 1 1 Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta 8 stanowisk 2 3 2 3 Fizjoterapeuta Fizjoterapeuta masażysta masażysta 2 1 UGUL – 8 stanowisk do ćwiczeń Fizjoterapeuta Sanatorium uzdrowiskowe „Limba” prowadzi działalność leczniczą w zakresie: o turnusy sanatoryjne - są to turnusy 21 - dniowe, na które kuracjusze są kierowani na podstawie umów z Narodowym Funduszem Zdrowia, sanatorium dla dorosłych i rehabilitacja w sanatorium - 28 dni; 33 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój o turnusy rehabilitacyjne – 14-dniowe, mające na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności, umowy PFRON na podstawie wpisów do rejestru ośrodków i organizatorów turnusów rehabilitacyjnych; o wczasy lecznicze – zgodnie z umowami o współpracy z biurami podróży. Sanatorium przystosowane jest dla osób niepełnosprawnych. Posiada tzw. platformy schodowe służące do transportu osób niepełnosprawnych oraz co roku sanatorium wzbogaca się o nowy specjalistyczny sprzęt, poszerzając przez to swoją ofertę o nowe rodzaje zabiegów. Leczenie w Sanatorium Uzdrowiskowym „Limba”, oprócz wykorzystywania sprzętu specjalistycznego, odbywa się też na bazie naturalnych bogactw Piwnicznej, takich jak: wody mineralne, klimat, borowina. Umożliwia to również podnoszenie poziomu jakości świadczonych usług. 9.3.Obiekty towarzyszące lecznictwu uzdrowiskowemu i turystyce Na terenie Uzdrowiska znajdują się obiekty o charakterze turystyczno-rekreacyjnym wykorzystywane dla potrzeb Uzdrowiska: 1. Pijalnia wód mineralnych zlokalizowana w dzielnicy Zawodzie Jest to obiekt jednokondygnacyjny o charakterze kawiarnianym, gdzie podawana jest naturalna woda mineralna z ujęć „Piwnicznaka” oraz smaczne desery. Obiekt ze względu na swą funkcje wykorzystywany jest głównie w okresie letnim. Okazjonalnie organizowane są tu wernisaże i kameralne koncerty. Stylizowana architektura obiektu oraz fakt położenia w malowniczym Parku Zdrojowym przyciąga kuracjuszy. Ze względu na zużycie techniczne obiekt wymaga prac remontowych i dostosowawczych zwłaszcza do wykorzystywania 34 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój w okresie zimowym. Brak specjalistycznej konserwacji okalających go terenów zielonych, wieloletnie założenia parkowe wymagają gruntownej modernizacji. Głównym zadaniem jest wymiana istniejących roślin poprzez nasadzenia i ukształtowanie przestrzenne Parku Zdrojowego. W stosunkowo niewielkiej odległości znajduje się wolnostojąca pergola ze swobodnym wypływem kolejnego – nieeksploatowanego – odwiertu wody mineralnej. Miejsce to stanowi ciekawy element krajobrazowy oraz atrakcje dla spacerujących kuracjuszy, którzy mogą do woli korzystać z wód mineralnych 2. Leśny Park Zdrojowy na Górze Kicarz W bezpośrednim otoczeniu obiektu sanatorium zagospodarowano część terenów leśnych, tworząc ścieżki spacerowe. Planowana jest rozbudowa sieci ścieżek w leśnym Parku Zdrojowym, tworząc na obszarze góry Kicarz trasy biegowe wraz z towarzysząca infrastrukturą turystyczną. 35 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 3. Ciągi spacerowo turystyczne: Na terenie gminy funkcjonują wyznaczone ścieżki dla spacerów górskich: o Piwniczna Zdrój - Kicarz - Szlak pieszy górski, o Piwniczna Zdrój - Majerz - Szlak pieszy górski. Nie brak tu też licznych szlaków turystycznych o zróżnicowanej trudności, wyznaczonych i utrzymywanych przez PTTK. 4. Obiekty sportowo rekreacyjne W roku 2015, została oddana do użytku nowa hala sportowo-widowiskowa. Wiodącą rolą Hali jest funkcja sportowa. Obiekt posiada plac do gry o wymiarach 20 x 40m oraz widownie na ok. 230 miejsc. Jest doskonale przygotowany do odbywania w nim codziennych treningów, nauki tańca czy fitnessu. Jest w nim również siłownia i ścianka wspinaczkowa o wymiarach; powierzchnia 260m2; wys. 15,20m, szer.17,5m, przewieszenie 4,51m. Profesjonalny budynek stwarza możliwości organizacji lokalnych i międzynarodowych turniejów sportowych, ale także wszelkich imprez kulturalnych i rozmaitych widowisk. W sezonie letnim funkcjonuje kąpielisko na Radwanowie – kompleks ogólnodostępnych basenów na świeżym powietrzu. Baseny zewnętrzne posiadają 2 zjeżdżalnie. Jest także trzytorowa pływalnia pod dachem (18x6 m, 1-1,8 m głębokość). Przy basenach funkcjonuje zaplecze gastronomiczne. Nowo powstałe kąpielisko cieszy się dużą popularnością zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów. Obiekt jest czynny codziennie od 10:00 do 20:00 w sezonie letnim. Uzdrowisko posiada urządzone boisko sportowe o nawierzchni trawiastej, głównie wykorzystywane przez klub sportowy „Ogniwo”. Wzdłuż bulwarów nad Popradem zlokalizowany jest kompleks rekreacyjno-sportowy nad rzeką Poprad z boiskiem wielofunkcyjnym, skate parkiem, ogródkiem jordanowskim dla najmłodszym, kręgielnią na świeżym powietrzu. W/w wymienione powstały w latach 20102012. Nadal istnieje duże zapotrzebowanie na tego typu obiekty rekreacyjne w całym obszarze uzdrowiska. Koniecznym jest zwiększenie liczby ogólnodostępnych obiektów rekreacyjnych głównie; ciągów pieszo rowerowych, placów zabaw, siłowni zewnętrznych, miejsc rekreacyjnych przeznaczonych do aktywnego spędzania czasu na świeżym powietrzu.. 9.4. Naturalne surowce lecznicze na terenie uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój w całości znajduje się w centralnej części prowincji szczaw karpackich. Strefa ta rozciąga się od Szczawnicy przez Piwniczną, Żegiestów, Muszynę, Krynicę 36 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój i Wysową, a w kierunku południowym przechodzi na teren Słowacji. Czynnikiem warunkującym występowanie wód mineralnych są dyslokacje, tworzące system głębokich szczelin, którymi z głębi ziemi migruje dwutlenek węgla. Nasyca on płytkie wody infiltracyjne i powoduje tworzenie się szczaw o mineralizacji rzędu 2,9 – 3,9 g/dm3. Stały dopływ dwutlenku węgla oraz wód pochodzenia atmosferycznego przyczynia się do ciągłej odnawialności zasobów szczaw w tym rejonie. Na terenie miasta i gminy wody mineralne występują powszechnie w postaci samoczynnych wypływów lub w studniach i otworach wiertniczych pomiędzy Głębokiem i Wierchomlą. W Głębokim występują 3 źródła dzikie i 3 ujęcia, o wydajności 1,0 m 3/h. W omnicy – 15 źródeł dzikich i 5 ujęć, o wydajności około 0,5 m3/h, a w Wierchomli – 5 źródeł dzikich i 3 ujęcia. Największe zasoby wód mineralnych zostały potwierdzone wierceniami geologicznymi w Piwnicznej i Łomnicy. Dominującym typem wód mineralnych na tym terenie są szczawy wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowe, żelaziste. Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 1994r. szczawy występujące w miejscowości Piwniczna, Głębokie i Łomnica Zdrój zostały zaliczone do wód leczniczych, przy czym wody lecznicze Piwnicznej i Głębokiego zostały jednocześnie zaliczone do kopalin podstawowych, a wody lecznicze Łomnicy pozostały kopaliną pospolitą. Dla złoża wód leczniczych na terenie miasta i gminy został zatwierdzony „Obszar i teren górniczy Piwniczna-Zdrój I”, o powierzchni 8,17 km2. W jego obrębie znajdują się wszystkie ujęcia wód leczniczych (P-1,P-2,P-4,P-5,P-6) wraz ze strefami spływu wód i prawdopodobnego zasilania. Stanowi to całą wschodnią część miasta, począwszy od lewego brzegu Popradu i „Nakła” przez Łomnickie, Śmigowskie, Zabanie, Zawodzie, Walczaki i Międzybrodzie. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujęć wód mineralnych i leczniczych na „obszarze górniczym Piwniczna-Zdrój I” wynoszą łącznie 15,1 m3/h, tj. 260,2 m3/d. Dla złoża wód leczniczych w Głębokim jest proponowany ale nie zatwierdzony obszar górniczy. Woda mineralna Piwniczanka dostępna jest w pijalniach przy ul. Zdrojowej. Liczne źródła wód mineralnych z Głębokiego, Łomnicy i Wierchomli dostępne są bezpośrednio w miejscach ich wypływów. Stanowi to dużą atrakcję dla odwiedzających, gdyż nieczęsto można ugasić pragnienie smaczną, gazowaną wodą wypływającą wprost z ziemi czy litej skały. Część z wód posiada ujęcia w postaci kraników lub ciekawie ocembrowanych studni, które ułatwiają czerpanie. Zdroje, z których bije zdrowa, kwaśna woda o nieprzeciętnych i zróżnicowanych smakach, ściągają od dawna rzesze turystów, kuracjuszy oraz mieszkańców okolicznych miejscowości, gotowych stać nieraz w długich kolejkach, by się w nią zaopatrzyć. 37 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój 10. Analiza SWOT Analiza SWOT jest nieodzownym elementem programowania polityki rozwoju oraz opracowania programów działań ukierunkowanych na osiągnięcie określonych, długofalowych efektów na obszarach nimi objętych. Polega ona na pogrupowaniu istotnych cech badanego obszaru ze względu na ich pozytywny lub negatywny wpływ na jego rozwój, a także na zdefiniowaniu czynników zewnętrznych, mogących wspomóc lub zakłócić przebieg procesu rozwojowego. Analiza umożliwia ich logiczne pogrupowanie i czytelne zestawienie, dzięki czemu łatwiejsze jest określenie czynników wewnętrznych i zewnętrznych stymulujących proces rozwoju jednostki terytorialnej lub miejscowości, a także identyfikacja problemów i zagrożeń, które na rozwój będą miały wpływ negatywny, hamujący. Analiza SWOT jest jedną z najczęściej stosowanych metod analizy strategicznej, bazuje na diagnozie stanu obecnego. SWOT to skrót pierwszych liter angielskich słów: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse), threats (zagrożenia). Analiza stanowi pomoc przy dokonywaniu oceny zasobów i otoczenia diagnozowanej jednostki oraz określaniu priorytetów jej rozwoju. W celu uzyskania klarownej analizy, będącej punktem wyjścia do określania obszarów problemowych i działań, jakie mają zostać przeprowadzone, traktuje się mocne i słabe strony jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia władz samorządowych i społeczności lokalnej, na które w większości mają wpływ, a szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, znajdujące się w otoczeniu bliższym i dalszym, na których występowanie ani samorząd lokalny, ani mieszkańcy przedmiotowej jednostki z reguły nie mają wpływu, mogą je natomiast wykorzystać w procesie rozwoju lub muszą neutralizować negatywne zjawiska z nimi związane. Poniższa tabela prezentuje analizę SWOT dla Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój, wykonaną zgodnie z opisaną metodologią. Tabela 20. Analiza SWOT Mocne strony dogodne położenie, dostępność komunikacyjna; położenie w obszarze górskim, wysokie walory krajobrazowe i przyrodnicze; występowanie wód mineralnych i leczniczych oraz innych surowców służących lecznictwu uzdrowiskowemu (np. borowiny); status miasta uzdrowiskowego posiadany przez miasto Piwniczna-Zdrój duża lesistość gminy i miasta; korzystne ukształtowanie powierzchni, duża Słabe strony silne uzależnieniem funkcjonalności przestrzeni od warunków środowiska naturalnego i ukształtowania terenu; duży udział terenów niezabudowanych, niezagospodarowanych w obrębie miasta Piwniczna-Zdrój; niedostateczne zagospodarowanie centralnej części miasta Piwniczna-Zdrój oraz otoczenia Pijalni Wód Mineralnych; tereny zdegradowane, niezagospodarowane, z zaniedbaną zielenią 38 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój dostępność szczytów górskich z terenu miasta; bardzo dobry stan środowiska; objęcie większości obszaru gminy i miasta ochroną w ramach Popradzkiego Parku Krajobrazowego; zachowany układ staromiejski centrum miasta Piwniczna-Zdrój; obiekty zabytkowe znajdujące się na terenie gminy i miasta; wzrost liczby mieszkańców w badanym 10letnim okresie; dodatni przyrost naturalny w badanym 10letnim okresie; prognozowany dalszy wzrost liczby ludności; korzystny podział mieszkańców pod względem ekonomicznych grup wieku; wzrost liczby podmiotów gospodarczych w badanym 10-letnim okresie; dogodne warunki do rozwoju turystyki; zróżnicowana infrastruktura turystyczna: baza noclegowa, gastronomiczna, sieć szlaków turystycznych i ścieżek tematycznych; dobrze rozwinięta baza noclegowa, będąca podstawą do rozwoju całej branży turystycznej; prawie 100-letnia tradycja świadczenia usług uzdrowiskowych, doświadczenie w tym zakresie, różnorodność usług uzdrowiskowych, wysoki standard tych usług; wysoka jakość i rozpoznawalność marki wody mineralnej „Piwniczanka”. Szanse stosunkowo niedalekie położenie od miasta powiatowego; położenie wśród innych miejscowości turystyczno-uzdrowiskowych, możliwość stworzenia wspólnego produktu turystycznego lub wspólnej promocji na większą skalę; przebiegająca przez obszar gminy droga oraz pozostałościami po zniszczonych budynkach w otoczeniu Pijalni Wód Mineralnych; niskie skomunikowanie centralnej części miasta z Pijalnią Wód Mineralnych; niska spójność przestrzenna miasta; duże zróżnicowanie przestrzenne i funkcjonalne poszczególnych części miasta; niedostateczne wykorzystanie przestrzeni publicznej i jej niska funkcjonalność; zagrożenia dla środowiska naturalnego wynikające z niedostatków systemu gospodarki ściekami i odpadami oraz źródeł niskiej emisji; niekorzystne saldo migracji w badanym 10letnim okresie; nasilanie się zjawiska starzenia się lokalnej społeczności; wysokie bezrobocie na terenie całego powiatu; wysokie bezrobocie wśród kobiet na terenie miasta i gminy, duży udział osób z wykształceniem zawodowym oraz pozostających bez pracy ponad 24 miesiące wśród osób bezrobotnych; duży wpływ sektora usług nierynkowych na rynek pracy; dominacja tradycyjnych branż w gospodarce; niższa aktywność gospodarcza od średniej dla regionu; braki w infrastrukturze okołoturystycznej oraz pogarszający się jej stan; niewystarczający rozwój usług turystycznych i około turystycznych mimo posiadanych zasobów; niedostateczny standard usług turystycznych, brak innowacyjnych rozwiązań opartych na wysokiej jakości w turystyce; niedostateczna promocja walorów turystycznych; zanikanie funkcji turystycznej niektórych obszarów miasta; niski stopień skanalizowania miasta w porównaniu do miast powiatu i regionu. Zagrożenia zagrożenia dla środowiska naturalnego wynikające z zanieczyszczeń zewnętrznych, dużego natężenia ruchu na przebiegających przez gminę drogach, peryferyjność położenia; duża konkurencja ze strony innych jednostek w pozyskiwaniu funduszy unijnych; 39 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój krajowa nr 87 oraz droga wojewódzka nr 971; położenie na terenie gminy przejścia granicznego, bliskość Słowacji; możliwość pozyskania środków zewnętrznych, w tym funduszy unijnych, na projekty związane z poprawą jakości sfery przestrzennej, gospodarki, turystyki, itp.; polityka prorozwojowa powiatu i regionu; wdrażanie na terenie Unii Europejskiej polityki zrównoważonego rozwoju, zakładającej ochronę posiadanych zasobów i racjonalne gospodarowanie przestrzenią; rosnąca popularność turystyki uzdrowiskowej; rosnąca popularność wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz innych rozwiązań prośrodowiskowych, sprzyjająca ochronie posiadanych przez gminę zasobów; wzrost popularności „czystych” przemysłów (takich jak turystyka, lecznictwo uzdrowiskowe, rekreacja) i korzystny ich odbiór przez społeczność lokalną; popularność weekendowych wyjazdów w miejsca o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych wśród mieszkańców dużych miast położonych w pobliżu (Nowego Sącza, Krakowa); wzrost znaczenia usług turystycznych, rekreacyjnych i uzdrowiskowych w gospodarce lokalnej i ponadlokalnej; promocja całego regionu jako obszaru o wysokich walorach, który warto odwiedzić. konkurencyjność ze strony sąsiednich gmin i miast jako miejsc atrakcyjnych turystycznie, także oferujących usługi uzdrowiskowe; niedostatecznie sprecyzowana polityka dotycząca funkcjonowania uzdrowisk na szczeblu krajowym; brak jasno sprecyzowanych w polityce zdrowotnej instrumentów i mechanizmów funkcjonowania i rozwoju uzdrowisk, w szczególności w zakresie zmian struktury własnościowej spółek uzdrowiskowych, finansowania inwestycji i lecznictwa; duża kapitałochłonność inwestycji w infrastrukturę komunalną i komunikacyjną, zarówno lokalnych, jak i ponadlokalnych (np. związanych z modernizacją drogi krajowej i wojewódzkiej); ograniczenie dla procesów inwestycyjnych wynikające z istniejących form ochrony przyrody i konieczności ochrony posiadanych walorów; uznanie wydatków na turystykę, rekreację, lecznictwo uzdrowiskowe za zbędne w przypadku pogorszenia się sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych. 40 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój SPIS TABEL Tabela 1. Porównanie powierzchni gmin powiatu nowosądeckiego ........................................................... 3 Tabela 2. Porównanie powierzchni miast powiatu nowosądeckiego .......................................................... 4 Tabela 3. Porównanie gęstości zaludnienia gmin powiatu nowosądeckiego w porównaniu do średniej dla powiatu i województwa w 2014 roku ......................................................................... 7 Tabela 4. Porównanie gęstości zaludnienia miast powiatu nowosądeckiego w 2014 roku............... 7 Tabela 5.Liczba ludności poszczególnych gmin powiatu nowosądeckiego w 2014 roku ................ 13 Tabela 6. Przyrost naturalny w gminie Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 .................................... 14 Tabela 7. Saldo migracji w gminie Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 .............................................. 14 Tabela 8. Prognoza liczby ludności gminy Piwniczna-Zdrój do 2023 roku............................................ 14 Tabela 9. Porównanie udziału liczby osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w ludności ogółem na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, powiatu nowosądeckiego i województwa małopolskiego w 2014 roku............................................. 15 Tabela 10. Ważniejsze wskaźniki demograficzne miasta Piwniczna-Zdrój na tle powiatu nowosądeckiego w 2014 roku ............................................................................................................ 17 Tabela 11. Porównanie stopy bezrobocia w powiecie nowosądeckim i w województwie małopolskim w poszczególnych miesiącach roku 2014 i 2015 ............................................ 18 Tabela 12. Dane dotyczące liczby i struktury bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy PiwnicznaZdrój (stan na III kwartał 2015 r.) .................................................................................................... 18 Tabela 13. Liczba osób pracujących na terenie gminy Piwniczna-Zdrój i powiatu nowosądeckiego w 2013 roku ............................................................................................................ 19 Tabela 14. Porównanie liczby podmiotów sekcji I na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, powiatu nowosądeckiego oraz województwa małopolskiego w 2014 roku ..................................... 23 Tabela 15. Porównanie wskaźników dotyczących obiektów noclegowych w gminie PiwnicznaZdrój, powiecie nowosądeckim i województwie małopolskim w 2014 roku ................. 23 Tabela 16. Poziom rozwoju sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w gminie Piwniczna-Zdrój w 2014 roku................................................................................................................................................ 27 Tabela 17. Porównanie stopnia zwodociągowania i stopnia skanalizowania gminy PiwnicznaZdrój powiatu nowosądeckiego i województwa małopolskiego w 2014 roku .............. 28 Tabela 18. Zasoby uzdrowiskowe Miasta Piwniczna-Zdrój .......................................................................... 30 Tabela 19. Zabiegi prowadzone w sanatorium "Limba" ................................................................................. 32 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Schematyczna mapa województwa małopolskiego ..................................................................... 2 Rysunek 2. Schematyczna mapa powiatu nowosądeckiego ............................................................................ 3 Rysunek 3. Podział województwa małopolskiego na subregiony ................................................................. 5 Rysunek 4. Mapa gminy Piwniczna-Zdrój ............................................................................................................... 6 41 Plan Rozwoju Uzdrowiska Miasto i Gmina Piwniczna-Zdrój SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Liczba mieszkańców gminy Piwniczna-Zdrój w latach 2005-2014 (stan na 31.12.2014) .................................................................................................................................................. 13 Wykres 2. Udział osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w liczbie ludności ogółem w gminie Piwniczna-Zdrój w 2014 roku ....................................................... 15 Wykres 3. Udział poszczególnych grup ludności gminy Piwniczna-Zdrój według ekonomicznych grup wieku w liczbie mieszkańców ogółem w latach 2005-2014 (w %) ........................... 16 Wykres 4. Liczba podmiotów gospodarczych na terenie gminy Piwniczna-Zdrój, miasta Piwniczna-Zdrój i obszarów wiejskich gminy w latach 2005-2014 ..................................... 20 Wykres 5. Podział podmiotów gospodarczych w gminie Piwniczna-Zdrój ze względu na rodzaj działalności (wg sekcji PKD 2007) w 2014 roku .......................................................................... 21 42
