opis miejscowości

POŁOśENIE
Gmina Suchowola zlokalizowana w środkowej części Województwa Podlaskiego jest jedną z większych jednostek
samorządowych Powiatu Sokólskiego. Zajmuje powierzchnię 255 km2, z czego 11,5 % naleŜy do otuliny Biebrzańskiego Parku
Narodowego (obszar NATURA 2000). Gminę zamieszkuje łącznie ok. 7.800 osób i składa się na nią 50 miejscowości.
Siedzibą władz samorządowych jest miasteczko Suchowola liczące ok. 2,5 tys. mieszkańców. Jest ono równieŜ
miejscem, gdzie skupiły się główne podmioty gospodarcze i firmy usługowe.
W Suchowoli krzyŜują się waŜne szlaki turystyczne, tj. Białystok – jeziora mazurskie oraz stary trakt handlowy wiodący
niegdyś z Korony na Litwę. Przepływa przez nią malownicza rzeka Olszanka (II klasa czystości wód).
Jest obszarem typowo rolniczym, ogromną część jej powierzchni zajmują lasy, grunty orne i uŜytki zielone.
Jak dojechać do Suchowoli?
Nie sposób pokonać trasy Białystok – Suwałki bez przejazdu przez Suchowolę. Prowadzi tędy droga krajowa Nr 8.
Na krańcach miasteczka umieszczone są tablice informujące o niezwykłości tego miejsca - Geograficzny Środek Europy.
Turyści niezmotoryzowani mogą skorzystać z komunikacji PKS. Przystanek autobusowy zlokalizowany jest w centrum Suchowoli.
HISTORIA
Suchowola pierwotnie nosiła nazwę Suchaja Jaćwieź, która pochodziła od plemion Jaćwingów
zamieszkujących okolice. Następnie rzeczownik „Jaćwieź” z czasem zamieniono na „wola”, a „suchaja” przekształciło
się w „sucha”.
Według źródeł historycznych, początków osadnictwa w Suchowoli moŜna szukać na przełomie XIV i XV wieku. Były to
prawdopodobnie okolice dzisiejszej ulicy Białostockiej. Pierwszymi mieszkańcami były wspomniane wcześniej plemiona
Jaćwingów, które następnie zostały zdominowane przez napływową ludność polską z Mazowsza. Oba te narody
zasymilowały się ze sobą, a historyczną pozostałością tamtych czasów są szczątkowe ślady po kurhanach i
cmentarzyskach jaćwieskich np. Jatwieź Mała. Z tego okresu pochodzi równieŜ „grodzisko” w okolicach cmentarza
parafialnego w miejscowości Grodzisk. Jest to wał obronny w kształcie koła, tzw. kolisko obronne.
Na koniec wieku XVII datuje się w Suchowoli początki osadnictwa Ŝydowskiego. W tym okresie król August II zezwolił
śydom na osiedlenie, budowę kramów i prowadzenie handlu. W latach 1766-1775 Suchowola ze wsi królewskiej
przekształciła się w miasto, otrzymując przywilej organizacji 6 jarmarków rocznie.
Zniszczenia wojenne nie ominęły niestety Suchowoli. Szczególnie dotkliwa okazała się II wojna światowa.
Częściowo wyludniona i zniszczona utraciła prawa miejskie. Jednak w dniu 1 stycznia 1997r. staraniem mieszkańców i
samorządu lokalnego Premier RP przywrócił Suchowoli prawa miejskie.
Z historią Suchowoli nierozerwalnie wiąŜe się fakt wyznaczenia w niej Geograficznego Środka Europy. Uczynił to w
1775 r. Szymon Antoni Sobiekrajski (astrolog i kartograf królewski) biorąc pod uwagę linie proste przecinające wzdłuŜ
i wszerz kontynent europejski, a łączące najbardziej odległe punkty Europy. Miejsce to symbolizuje obecnie ogromny
głaz narzutowy umieszczony w Parku Miejskim, w centrum miasteczka. Na kamieniu znajduje się herb Suchowoli oraz
napis w języku łacińskim. Nieopodal znajdują się dwie kamienne tablice przybliŜające najwaŜniejsze wydarzenia w
historii miasta.
GOSPODARKA
Obecnie w Suchowoli istnieje ok. 200 podmiotów gospodarczych. NajwaŜniejsze branŜe to usługi, handel i
budownictwo. JednakŜe głównym źródeł utrzymania mieszkańców gminy jest rolnictwo, a w szczególności produkcja mleka oraz
uprawa truskawek i tytoniu. W ostatnim okresie nastąpił znaczący rozwój wyspecjalizowanych gospodarstw rolnych. Poprawie
uległy warunki sanitarne, które w dalszej kolejności przyczyniły się do wzrostu jakości wytwarzanych produktów. Coraz więcej
gospodarstw spełnia wymogi unijne i coraz więcej rolników wykorzystuje fundusze europejskie. Gmina Suchowola w 2004 r.
była jedną z najlepszych i najbardziej aktywnych jednostek samorządowych w wykorzystaniu środków z programu SAPARD.
Nie występują większe zakłady przemysłowe, jedynie drobni wytwórcy, specjalizujący się w przemyśle spoŜywczym i
usługodawcy. Istnieją dwie piekarnie, które wytwarzają produkty oparte na tradycyjnych recepturach.
KULTURA I SPORT
Suchowola, będąc Geograficznym Środkiem Europy, wkłada wiele starań, by stać się równieŜ centrum Ŝycia
kulturalnego i sportowego regionu. Główna rola w tych dąŜeniach przypada Ośrodkowi Kultury, który oprócz szerokiej gamy
zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieŜy, sprawuje pieczę nad kinem „Kometa”. W ramach działalności Ośrodka Kultury
funkcjonuje:
- sekcja tańca towarzyskiego „Batukada” - skupiająca młodzieŜ ze szkół podstawowych,
- zespół taneczny „Gagatki”, do którego naleŜą dziewczęta ze szkół podstawowych,
- ognisko teatralne – skupiające młodzieŜ z gimnazjum,
- ognisko plastyczne – do którego uczęszcza uzdolniona młodzieŜ z liceum ogólnokształcącego,
- nauka gry na pianinie, flecie i gitarze,
- zespół wokalno-instrumentalny – z udziałem uczniów szkół podstawowych,
- kurs nauki języka angielskiego,
- grupa aerobiku,
- Klub Seniora.
Ponadto integralną częścią Ośrodka Kultury w Suchowoli jest Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna, która oferuje oprócz
powszechnego dostępu do bogatych zbiorów ksiąŜek i czasopism moŜliwość nieodpłatnego skorzystania z sieci internetowej.
W miarę swoich moŜliwości Ośrodek Kultury w Suchowoli angaŜuje się w działania sportowe podejmowane wspólnie z
lokalnymi szkołami. W największym stopniu rozwinięte są sekcje tenisa stołowego i lekkoatletyki. W ramach MłodzieŜowego
Klubu Sportowego „Eurocentr Suchowola” funkcjonują trzy druŜyny piłkarskie i sekcja tenisa stołowego.
Suchowola - parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła
Plac Kościuszki 3, 16-150 Suchowola
tel. 712-41-28
Msze św. w dni powszednie: 6:30, 18:00
Msze św. w niedziele: 7:00, 9:15, 10:30 (oprócz lipca i sierpnia), 12:00, 18:00
Proboszcz - Ks. Witold Skrouba, mgr teol., 1952 - 1977 - 1999, tel. 712-41-28
Wikariusze:
1. Ks. Mirosław Dąbrowski, 1953 - 1982 - 2000, tel. 712-44-22
2. Ks. Piotr Puchalski, mgr teol., 1978 - 2005 - 2005
Parafia pw. św. App. Piotra i Pawła w Suchowoli
Pierwszy Kościół w Suchowoli wybudowano z drewna w 1795 roku.
W 1885 roku Ks. Władysław Kulesza wybudował świątynię w stylu
renesansowo-barokowym, którą bp wileński Edward Ropp 25 września
1905 r. konsekrował. 28 lipca 1944 roku Niemcy podminowali i wyburzyli
front i dwie wieŜe kościoła. Odbudową kościoła zajęli się: ks. S. Porczyk,
ks. N. Zarzecki i ks. J. Chmielewski. Generalny remont kościoła
przeprowadził ks. J. Wiśniewski.
W pobliŜu kościoła ustawiono „łuk - krzyŜ papieski”. Przy parafii istnieje
Izba Pamięci ks. Jerzego Popiełuszki.
INWESTYCJE I OCHRONA ŚRODOWISKADzisiejsza Suchowola rozwija się dynamicznie. Na terenie gminy
prowadzone są inwestycje zmierzające do unowocześnienia infrastruktury technicznej, tak niezbędnej w celu
zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkańców. Są to głównie kompleksowe przedsięwzięcia podejmowane w
trosce o ochronę środowiska naturalnego.
Kanalizacja i wodociągi.
Głównym elementem decydującym o stanie środowiska wodnego mającym jednocześnie duŜy wpływ na
poziom Ŝycia ludności, jest zaopatrzenie w czystą wodę oraz sprawność systemów oczyszczania
ścieków. Dowodem tego jest uruchomiona w 1993 roku nowoczesna oczyszczalnia ścieków o
przepustowości 400 m3/d wraz z siecią kanalizacji sanitarnej.
Linie wodociągowe dotarły niemalŜe do wszystkich miejscowości. Zaopatrzenie w wodę mieszkańców
odbywa się z 5 ujęć i stacji wodociągowych, stanowiących własność gminy i 3 ujęć naleŜących do gmin
ościennych.
Gospodarka odpadami
Gmina Suchowola kładzie równieŜ nacisk na ochronę powierzchni ziemi przede wszystkim poprzez
usuwanie szkodliwych, niebezpiecznych i ograniczających estetykę terenu - śmieci. Realizowane jest to
dzięki wprowadzeniu systemu selektywnej zbiórki odpadów, a takŜe bezpośredniego odbioru śmieci od
mieszkańców, podmiotów gospodarczych i instytucji.
W roku 2002 został ukończony Zakład Utylizacji i Składowania Odpadów Stałych zlokalizowany we wsi
Poświętne. Przy jego budowie wykorzystano najnowocześniejsze metody i technologie. W wyznaczonych
miejscach dokonywana będzie segregacja i gromadzenie surowców wtórnych oraz magazynowanie frakcji
zebranych w wyniku selektywnej zbiórki. W 2003 roku przy pomocy środków z SAPARD-u składowisko odpadów
zostało wyposaŜone w kompaktor do zagęszczenia odpadów.
Mała retencja wodna.
Koncepcja budowy i odbudowy obiektów małej retencji w gminie Suchowola jest częścią składową „Programu
małej retencji w zlewni rzeki Narwi i Biebrzy na obszarze województwa białostockiego oraz Niemna w granicach
Państwa”.
Ustalono, Ŝe w kolejności zostaną wykonane następujące obiekty:
•
jaz „Karpowicze” na rzecze Brzozówka – jego powstanie pozwoliło na uzyskanie wyŜszych
plonów, a jednocześnie korzystnie wpłynęło na podniesienie walorów krajobrazowych,
zapobiegając przesuszaniu uŜytków zielonych w okresach bezdeszczowych.
•
zbiornik retencyjny „Suchowola” na rzecze Brzozówka - wykonano juŜ dokumentację
techniczną, sporządzono zmiany w planie przestrzennego zagospodarowania gminy. Obecnie
trwa procedura wydawania decyzji o pozwolenie na budowę przez Podlaski Urząd Wojewódzki.
Zbiornik wodny słuŜyć będzie wielu celom, głównie: ochronie przyrody i środowiska (poprawa czystości
wód powierzchniowych, powstrzymanie erozji wodnej koryta rzeki, itp.), rekreacji i wypoczynku
sobotnio-niedzielnego, aktywizacji gospodarczej regionu.
Ochrona powietrza.
Podstawowym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza na terenie gminy są procesy
spalania paliw stałych (węgla, koksu, drewna), dlatego teŜ rozpoczęto kompleksową modernizację
kotłowni w budynkach uŜyteczności publicznej, połączoną z termorenowacją obiektów.
Wymiana kotłowni oparta jest na Koncepcji modernizacji ogrzewania na terenie Związku
„Kumiałka-Biebrza”.
Oszacowano się, Ŝe w wyniku wymiany kotłów węglowych na opalane biomasą (drewno
opałowe) emisja zanieczyszczeń (stęŜenia SO2 oraz popiołu) do atmosfery zmniejszy się 10-krotnie. W
ostatnich latach moŜna juŜ odnotować wyraźną tendencję spadkową emisji dwutlenku siarki.
Ochrona powietrza w gminie Suchowola odbywała się poprzez modernizację oświetlenia
ulicznego. Modernizacja polegała na wymianie lamp rtęciowych oraz Ŝarowych, a zastosowaniu lamp
bezrtęciowych i energooszczędnych. Wyeliminowało to negatywną emisję szkodliwych gazów do
atmosfery.
ZDOBYTE NAGRODY I WYRÓśNIENIA Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA
Wysiłki na rzecz ochrony środowiska naturalnego i cennych walorów przyrodniczych zostały
docenione.
-I miejsce w województwie białostockim w konkursie na „Najbardziej ekologiczną gminę w Polsce” w 1994 r.,
nagroda Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w
II edycji konkursu „Na najlepiej rozwiązaną gospodarkę wodno-ściekową na terenach wiejskich” w
2001 roku,
nagroda Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w IV
edycji konkursu „Na zagospodarowanie odpadów na terenach wiejskich” w 2001 roku,
nagroda Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w
I edycji konkursu „Mała retencja na terenach wiejskich” w 2001 roku,
tytuł „Lidera Polskiej Ekologii” w VI edycji konkursu Ministra Środowiska w 2002 roku,
nagroda za działania na rzecz ochrony środowiska z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej w Warszawie za udział w I edycji konkursu „Nasza Gmina w Europie” w roku
2003,
tytuł „Gmina Przyjazna Środowisku” za udział w konkursie „Przyjaźni Środowisku” pod patronatem
Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w 2004 roku,
I miejsce w I edycji konkursu na najbardziej efektywną energetycznie gminę w Polsce w 2006 r.
Głaz symbolizujący Centrum Europy
Park Miejski w Suchowoli
Liceum Ogólnokształcące
Urząd Miejski
Szkoła Podstawowa
Izba Pamięci Ks. J.Popiełuszki
mapa Gminy Suchowola
Województwo podlaskie