Mowa dziecka - Poradnia Psychologiczno

PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W SŁUPCY
2011
Materiały edukacyjne
LOGOPEDIA
Mowa dziecka
Maria Fenc, logopeda
Mowa nie jest umiejętnością, z którą dziecko przychodzi na świat. Ono rodzi się
z predyspozycją do nauczenia mowy. Nauka mowy odbywa się na drodze kontaktów społecznych
i przebiega według pewnych etapów.
Nie wdając się w szczegóły prześledźmy ten proces.
W pierwszym roku życia wyróżnia się 3 okresy rozwoju mowy:
a) głużenie,
b) gaworzenie,
c) echolalia,
które stanowią okres przygotowawczy tzw. (melodii) ok. 2-3m. ż. Dziecko zaczyna głużyć czyli ćwiczyć
swój aparat mowy, wydając gardłowe dźwięki, agu, aku, ahy, podobne u wszystkich dzieci na świecie,
dziecko reaguje na różne dźwięki, śmieje się.
Głużą również dzieci głuche, bo jest to trening: języka, warg i podniebienia. Około 7 m-ca dziecko
zaczyna siadać w tym też mniej więcej czasie zaczyna się drugi okres:
gaworzenie – czyli wypowiadanie pod kontrolą słuchową pierwszych głosek i sylab, dziecko
wielokrotnie powtarza te same sylaby szczególnie w chwilach zadowolenia. Z czasem w gaworzeniu
coraz wyraźniej pobrzmiewają głoski języka ojczystego i można poznać czy dziecko gaworzy po polsku
czy po francusku.
Około 9 miesiąca życia zaczyna raczkować - czyli poruszać się za pomocą ruchów naprzemiennych,
przeciwstawnych rąk i nóg. Jest to etap niesamowicie ważny w rozwoju, który ćwiczy połączenia
między półkulami mózgu i poprzez ruchy ciała przygotowuje ośrodki w mózgu do późniejszych funkcji
dydaktycznych (czytania i pisania). W tym samym czasie zaczyna się okres echolalii – świadomego
naśladowania mowy dorosłych.
Około 10-11 miesiąca dziecko rozumie kilkanaście słów – mama, tata, bach, nazwy zabawek, zakaz
nie ruszaj, nie wolno; próbuje również ich używać. Jeden wyraz zastępuje całe zdanie. Okres rozwoju
mowy może przeciągać się u niektórych dzieci, zwłaszcza u tych które w ogóle rozwijają się wolniej.
Jeśli dziecko zaczęło mówić między czwartym - piątym rokiem życia to nie można oczekiwać, że w
szóstym roku rozwój mowy się zakończy. Będzie opóźniony w stosunku do standardów, choć zgodny
z indywidualnym tempem rozwoju.
Niepokoi wzrastająca liczba dzieci z wadą wymowy. Źródło zaburzeń tkwi w pierwszych miesiącach
życia dziecka, gdy rodzice nie myślą jeszcze o tym jak będzie ono mówiło w przyszłości.
Najczęstszą przyczyną jest przede wszystkim nieprawidłowy sposób karmienia noworodków
i niemowląt. Jako funkcja biologicznie wcześniejsza rzadko bywa wiązana z późniejszym rozwojem
Ul. Wojska Polskiego 13
62-400 Słupca, Tel. 063 277 13 22
PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W SŁUPCY
2011
mowy. Sposób karmienia jest czynnikiem mającym kluczowe znaczenie dla rozwoju mowy. Podczas
naturalnego karmienia dziecko w sposób naturalny gimnastykuje wszystkie narządy mowy. Wzmacnia
się mięsień okrężny warg, który umożliwia prawidłowe trzymanie zamkniętej buzi i oddychanie przez
nos, co pozytywnie wpływa na rozwój twarzoczaszki.
Ul. Wojska Polskiego 13
62-400 Słupca, Tel. 063 277 13 22