Historia parafii - wersja pdf - Parafia pod wezwaniem św. Bazylego

Historia parafii p.w. św. Bazylego w
Świerszczowie
Na przestrzeni dziejów w tle toczących się wydarzeń historycznych swój bieg naznacza mała
miejscowość, którą jawi się Świerszczów. W tym oto miejscu, gdzie obecnie dostrzegamy małą,
tętniącą Ŝyciem parafię pod wezwaniem św.Bazylego, historia równieŜ odznaczyła swoje piętno.
Według podań ustnych około 1510 roku na miejscu dzisiejszego kościoła stała cerkiew
prawosławna, która prawdopodobnie spłonęła. W okresie późniejszym ówczesny właściciel majątku
wsi Świerszczów o nazwisku Rulikowski ufundował świątynię unicką. Pracę nad budową kościoła, o
konstrukcji zrębowej, oszalowanego, z dachem krytym blachą, z wieŜyczką na sygnaturkę zakończono
w 1795 roku. Po likwidacji przez władze carskie unickiego biskupstwa na Chełmszczyźnie kościół
unicki w Świerszczowie zamieniono na cerkiew prawosławną. Jeszcze w 1945 r. mieszkało tutaj ok.
60 rodzin wyznania prawosławnego.
Pod koniec XIX w. świątynię odrestaurowano i nieznacznie przebudowano, a po I wojnie
światowej oddano go katolikom. Z powodu braku proboszcza posługę kapłańską pełnili pobliscy
księŜa: proboszcz parafii Wereszczyn i proboszcz parafii Wola Wereszczyńska. Nadzór nad świątynią
pełnił Dozór Kościelny w skład którego wchodzili: przewodniczący Maksymilian Bieńkowski i
członkowie: Józef Janowski i Karol Zaprzaluk. Do obowiązku Dozoru Kościelnego naleŜała opieka
nad kluczami do kościoła, nadzór i wydawanie dyspozycji dotyczących ziemi parafialnej, opieka nad
zabudowaniami parafialnymi oraz dysponowanie funduszami parafialnymi.
3 X 1921 r. parafia rzymskokatolicka została erygowana przez biskupa podlaskiego Henryka
Przeździeckiego. Wówczas wtedy utworzono parafię p.w. św. Bazylego. Do momentu zajścia tych
zmian, miejscowość naleŜała do parafii w Wereszczynie. Na mocy bulli papieŜa Piusa XI „Vixdum
Poloniae unitas” z 28 X 1925 r. parafię przyłączono do diecezji lubelskiej. Od tego czasu zaczęła ona
przynaleŜeć do dekanatu chełmskiego. W tym okresie dokonano remontu świątyni, plebanii oraz
przynaleŜnych do niej zabudowań. Wewnątrz dawnej cerkwi w ołtarzu głównym pozostał XVIIwieczny, namalowany na desce obraz Wniebowzięcia NMP. Reszta wyposaŜenia pochodziła z XVIII i
XIX wieku. W późniejszym czasie obok kościoła wybudowano drewnianą dzwonnicę o konstrukcji
słupowo- ramowej na planie kwadratu, z czterospadowym dachem. Śladem dawnej przynaleŜności do
diecezji podlaskiej pozostały tradycyjne pielgrzymki do Ostrowa Lubelskiego. Odpusty odbywały się
w dzień św. Bazylego (później przeniesione na pierwszą niedzielę po 14 czerwca), św. Trójcy,
PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego, Matki Boskiej Anielskiej i św. Teresy od Dzieciątka Jezus.
Pierwszym proboszczem parafii był ks. Bolesław Pietkiewicz. Swoją posługę kapłańską pełnił
tu do 1925 roku, gdzie po nim obowiązki przejął ks. Jan Sienkiewicz (zmarł 4 XI 1925 roku i
pochowany został na miejscowym cmentarzu). Zarządzeniem z dnia 22 X 1925 r. biskup w Siedlcach
wyznaczył na funkcję administratora parafii Świerszczów proboszcza pobliskiej parafii Wereszczynks. Wustenberga, a na jego zastępcę proboszcza Woli Wereszczyńskiej. Do ich kompetencji naleŜało
m.in. powoływanie nowego proboszcza.
W latach 1927 – 1930 funkcję proboszcza pełnił ks. Jan Samolej. Wówczas przeprowadzono
pierwszy powaŜny remont kościoła: załoŜono nowe podwaliny i podmurówkę, rozebrano kruchtę i na
jej miejsce postawiono nową. Dach na kościele i dzwonnicy pokryto ocynkowana blachą,
odrestaurowano wieŜyczkę oraz uzupełniono wyposaŜenie świątyni.
Następnym proboszczem był ks. Zygmunt Grzegorzewski. Do jego zasług zaliczamy m.in.
remont świątyni: odmalowanie prezbiterium, odnowienie ołtarzy, wymienienie sufitu, wymalowanie
nowej lamperii, odrestaurowanie fisharmonii. Oprócz tego dokupiono ziemię pod cmentarz.
Ogrodzono cały teren kościelny i przy organistówce. Wyremontowano takŜe plebanię, zabudowania
gospodarcze oraz zasadzono sad.
W latach 1936 – 1949 proboszczem parafii był ks. Józef Groszek (zmarł 23 X 1949 roku i
pochowany został na miejscowym cmentarzu). Od 1949 do 1955 proboszczem parafii był ks. Czesław
Furtak. W latach 1950 – 1952 obowiązki proboszcza pełnił ks. Edmund Ilcewicz, późniejszy biskup
pomocniczy Diecezji Lubelskiej. W tym czasie doprowadzono energię elektryczną do kościoła. Od
1955 do 1966 r. proboszczem parafii był ks. Wincenty Grosz. Wówczas dokonano remontu budynków
gospodarczych.
1
W latach 1966 – 1994 funkcję proboszcza pełnił ks. Kazimierz Bender. W tym okresie
wykonano ogrodzenie wokół cmentarza grzebalnego i kościoła, wnętrze świątyni pomalowano farbą
olejną, a w głównym ołtarzu zainstalowano nowe tabernakulum. Obmurowano cegłą budynek plebani,
dobudowano takŜe do niej werandę w której urządzona została sala katechetyczna. W kościele
wykonano podłogę z terakoty. 25 XI 1966 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków.
W 1994 roku, po przejściu ks. Kazimierza Bendera na emeryturę obowiązki parafialne przejął
ks. Adam Brzyski (pełnił je do 2003 roku). Zainicjował on zmianę pokrycia dachu na kościele,
elewację świątyni oraz dzwonnicy, doprowadzenie wodociągu na plebanię i plac kościelny.
Wykonano ogrodzenie wokół plebanii, jak równieŜ połoŜono kostkę brukową wokół kościoła.
Znaczącym w tym czasie było odnowienie obraz w ołtarzu głównym.
W latach 2003 – 2008 pieczę nad kościołem sprawował ks. Wiesław Cieszko. W tym okresie
zauwaŜamy aktywny rozwój parafii pod względem kulturowym. W tym aspekcie naleŜy wziąć pod
uwagę liczne pielgrzymki po naszej ojczyźnie jak równieŜ i za granicą. NaleŜy podkreślić, iŜ ks.
Wiesław Cieszko zainicjował Misterium Męki Pańskiej, które przedstawiane jest co roku na terenie
świątyni jak równieŜ i poza parafią w II niedzielę Wielkanocy. W przedsięwzięciu tym bierze udział
prawie 1/10 parafian. Z rozwojem duchowym idzie równieŜ w parze wzbogacanie parafii o nowe
obiekty sakralne, m.in. rzeźbę św. Bazylego oraz kapliczkę wykonaną wewnątrz pnia drzewa z
Jezusem Frasobliwym w centrum. Odnowiony zostaje obraz przedstawiający chrzest Jezusa w
Jordanie. W aspekcie historycznym naleŜy zaznaczyć postawienie pomnika ofiarom zbrodni
hitlerowskiej, poległych na terenie parafii. W latach posługi ks. Wiesława zostały dokonane zmiany w
obrębie kościoła: oczyszczono teren cmentarza grzebalnego i plebanii, a takŜe połoŜono chodnik
prowadzący od szosy do kościoła. Na terenie przykościelnym został wyeksploatowany nowy parking.
Wokół kościoła, cmentarza i plebani naprawiono ogrodzenie. Jedną z waŜniejszych inwestycji był
generalny remont plebanii oraz świątyni. W kościele: odnowiono oraz wzmocniono chór, wymieniono
sufit, ołtarz główny i nagłośnienie; odmalowano wnętrze, wyremontowano więźbę dachową,
wzmocniono zabezpieczenia wymieniając zamki oraz zamówiono ozdobną kratę przy głównym
wejściu. Remont dotyczył równieŜ zachrystii, która oprócz zmiany wystroju została wzbogacona o
nowe meble na naczynia i szatę liturgiczną. Reasumując, pod względem estetycznym świątynia jak
równieŜ i teren przykościelny zmieniły swój wygląd diametralnie (oczywiście w pozytywnym tego
słowa znaczeniu).
W lipcu 2008 r. proboszczem parafii został ks. Marek Jaworski. Pierwszą z wykonanych robót
było dokończenie prac zainicjowanych przez ks. Wiesława Cieszkę: wstawienie kraty ozdobnej przy
wejściu głównym do świątyni oraz zamocowanie drewnianych oparć w bocznych ścianach kościoła.
Wewnątrz świątyni wstawiono dubeltowe okna. Zostały juŜ zaplanowane kolejne inwestycje, których
realizacja nastąpi w najbliŜszym czasie.
Dalszy bieg historii zapisuje swe karty na naszych oczach. Jak obficie będą one zapełnionewszystko zaleŜy od nas. Losy parafii są w naszych i posługujących tu kapłanów rękach…
Źródło: http://swierszczow.kuria.lublin.pl
2