Dziejsza Francja - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

Francuskojęzyczne kraje
Europy
8. seminarium
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
15 grudnia 2010 roku
[email protected]
15 grudnia uczestnicy seminariów mogli się dowiedzieć, jak wyjechać na stypendium do
Francji i Szwajcarii oraz na czym polega wolontariat europejski. Naszymi gośćmi były Maria
Koralewska z agencji CampusFrance, Katarzyna Aleksandrowicz z Fundusz Stypendialnego,
którym administruje Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Elżbieta Dybcio-Wojciechowska
z Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej oraz Louise Williams,
francuska wolontariuszka europejska Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana.
Na początku swojego wystąpienia Maria Koralewska zaznaczyła, że CampusFrance nie
przyznaje stypendiów – robi to Ambasada Francji w Polsce. Stypendia przyznawane są na podstawie
umowy międzynarodowej, na trzech poziomach: stypendia na poziomie master (magistra);
doktoranckie i naukowo-badawcze (dla doktorów i pracowników naukowych).
O te pierwsze ubiegać się mogą
absolwenci szkół wyższych. Nie
przyznaje się ich osobom w trakcie
studiów, bo do tego służy program
Erasmus.
Celem
stypendium
francuskiego
jest
umożliwienie
kontynuowania studiów we Francji.
Najczęściej ubiegają się o nie studenci
5. roku. Dzięki temu mogą we Francji
zrobić Master 2, który można nazwać
odpowiednikiem polskich studiów
podyplomowych. Jest to rok, kiedy we
Francji nabywa się najbardziej
specjalistyczną wiedzę. Francuskie
uczelnie przyjmują chętnych na ten
rodzaj studiów pod warunkiem, że ma
się pewien poziom wyższego wykształcenia, a zależy nam dodatkowo na zrobieniu specjalizacji lub
na zmianie jednego kierunku na pokrewny.
Osoby chcące się ubiegać o ten typ stypendiów muszą do końca marca przesłać swój
formularz. Ambasada w Polsce dokonuje wstępnej selekcji. Następnie w kwietniu w Ambasadzie
odbywa się rozmowa kwalifikacyjna po francusku, jeśli w takim języku odbywać się będą zajęcia na
uczelni. Certyfikat potwierdzający znajomość francuskiego nie jest oficjalnie wymagany, ale trzeba
mieć poziom wystarczający, aby poradzić sobie na studiach. Warto zauważyć, że poszerza się oferta
studiów w języku angielskim. Wtedy francuski nie jest obowiązkowy i rozmowa kwalifikacyjna
odbywa się po angielsku.
Stypendysta otrzymuje 767 euro miesięcznie przez okres maksymalnie 9 miesięcy.
Zwolniony jest z wpisowego lub jego części, jeśli na danej uczelni jest ono bardzo wysokie.
Stypendyści mają pierwszeństwo przy przyznawaniu miejsc w akademikach.
Najpierw należy wybrać francuską placówkę i zostać przyjętym, dopiero potem wnioskuje się
o stypendium. Należy dostarczyć zarówno dokument ukończenia studiów jak i przyjęcia na studia we
Francji. Jeśli nie jest to możliwe w momencie składania dokumentów (bo np. jeszcze nie
ukończyliśmy 5. roku), to taki dokument dostarcza się w późniejszym terminie.
Absolwenci takich kierunków jak prawo, nauki polityczne, kierunków ekonomicznych,
zarządzania czy kierunków ścisłych, technicznych mogą ponadto skorzystać z oferty programu
Copernic. Stypendia trwają w tym przypadku 12 miesięcy (6 miesięcy studiów z zarządzania w tzw.
grande école i 6 miesięcy stażu w przedsiębiorstwie). Wymagana jest dobra znajomość francuskiego
(poziom B2). Termin składania wniosków to koniec lutego. W tym przypadku rozmowa
kwalifikacyjna odbywa się w kwietniu we Francji. Wysokość stypendium to 760 euro.
Doktoranci mają natomiast możliwość skorzystania z co-tuttelle, doktoratu pod opieką
polskiego i francuskiego promotora. Stypendium trwa 3 lata, co roku 5 miesięcy spędza się we
Francji. Tutaj potrzebna jest jednak umowa między uczelniami, które zobowiązują się do realizacji
takiego doktoratu. Ponieważ w Polsce doktorat robi się dłużej niż we Francji o co-tuttelle często
ubiegają się studenci 1. roku studiów doktoranckich. Doktorat taki wieńczy zdobycie tytułu doktora
obu uczelni. W jakim języku powstaje praca, gdzie odbywa się obrona, ustalają uczelnie. Podanie
składa się do końca marca. Rozmowy odbywają się w maju w Ambasadzie. Wysokość to 767 euro
miesięcznie.
Stypendia naukowo-badawcze dla doktorów i pracowników naukowych trwają 1-2 miesiące.
Podanie należy złożyć do końca marca. Wymagania dotyczące znajomości języka wiążą się
z konkretnym projektem badawczym. Stypendia te obejmują wszelkie dyscypliny. Ich wysokość to
1400 euro miesięcznie.
Osoby zainteresowane studiowaniem we
Francji znajdą na stronie CampusFrance
wyszukiwarkę stypendiów i kierunków studiów.
Elżbieta Dybcio-Wojciechowska zajmuje
się w Biurze Uznawalności krajami romańskimi,
w tym stypendiami szwajcarskimi. Biuro
Uznawalności Wykształcenia i Wymiany
Międzynarodowej organizuje m.in. państwowe
egzaminy
z
języka
polskiego
dla
obcokrajowców. Na stronie Biura można
znaleźć aktualne informacje, w oparciu o
umowy międzynarodowe. Rekrutacja na
szwajcarskie stypendia odbywa się za
pośrednictwem Biura (wydaje ono opinie), ale
decyzja należy do Ambasady Konfederacji Szwajcarskiej. Stypendiów jest niewiele – 4 stypendia
o długości 9 miesięcy dla osób po kierunkach uniwersyteckich lub po politechnice. Plus jedno
dodatkowe dla osoby z kierunku artystycznego. Ich wysokość to 1800 franków szwajcarskich.
Refundowana jest nauka na uczelniach o uznanej reputacji. Stypendia czekają na młode osoby,
absolwentów studiów I lub II stopnia, najlepiej jeszcze niepracujących. Trzeba się wykazać
znajomością francuskiego, włoskiego, niemieckiego lub wyjątkowo angielskiego. Aby starać się
o stypendium trzeba mieć ponadto potwierdzenie przyjęcia na szwajcarską uczelnię, nie można
jednak już być szwajcarskim studentem. Najlepiej, żeby wniosek stypendialny opierał się o
współpracy między polską i szwajcarską uczelnią.
Biuro najprzychylniej patrzy na osoby faktycznie związane z uczelnią, a nie z zewnątrz, choć
można złożyć podanie będąc absolwentem. Starając się o stypendium należy złożyć formularz,
przedstawić plan badawczy, mieć list polecający. Kolejnym etapem jest rozmowa o projekcie,
sprawdzenie znajomości języka. Ostateczny wybór dokonuje się w Bernie.
Pani Dybcio-Wojciechowska dodała, że w przypadku studiów w Walonii wkrótce
obowiązywać będzie nowa umowa. Generalnie są to stypendia trudno dostępne. We Flandrii, kiedy
obowiązuje inna umowa, jest łatwiej.
Fundusz Stypendialny SIEXC dotyczy wymiany naukowej między Polską i Szwajcarią. Jego
cele to rozwijanie zdolności młodych pracowników naukowych; postęp i innowacje, partnerstwo
2
między uczelniami i placówkami. Program trwa do 2016 roku. Finansuje on kilka typów projektów:
wyjazdy doktorantów na badania; młodych pracowników naukowych; krótkie wizyty samodzielnych
pracowników naukowych. Nie ma ograniczeń wiekowych, obejmuje wszystkie dyscypliny.
Głównym wnioskodawcą w przypadku tych stypendiów jest uczelnia w Szwajcarii. Stypendysta jest
zatrudniany przez szwajcarską placówkę. Pokrywane są koszty jego transportu między krajami,
publikacji. Od relatywnie dobrej pensji (według stawek uniwersyteckich) potrąca się ubezpieczenie
społeczne (z wyjątkiem składki zdrowotnej), emerytury, podatki. Starający się stypendysta składa
formularz, dyplom ukończenia studiów oraz CV naukowe. Do tego dołącza się dokumenty od
opiekuna naukowego oraz z uczelni. Taki komplet przesyła się do szwajcarskiej placówki. Partnera
trzeba znaleźć samemu, ponieważ Fundusz nie pośredniczy w ich szukaniu. Postulować
o stypendium mogą pracownicy PAN, osoby z publicznych i niepublicznych uczelni, z jednostek
badawczo-rozwojowych. Najbliższy termin składania wniosków to 1 listopada 2011. Podstawowym
językiem programu jest angielski, dlatego w tym języku wypełnia się wnioski.
Louise Williams opowiedziała z kolei o tym, czym jest wolontariat europejski (Service
volontaire européen, SVE, angielski skrót EVS). To jeden z elementów programu Komisji
Europejskiej Młodzież w działaniu. Skierowany jest do młodych w wieku 18-30 lat. Jego celem jest
zachęcenia młodych ludzi do mobilności, nieformalna nauka. Dlatego osoby chcące zostać
wolontariuszami nie muszą posiadać specyficznego wykształcenia czy znać języka obcego kraju,
gdzie pragną pojechać. Wolontariusz europejski ma okazję żyć w innym kraju – odkryć jego kulturę,
język, wdrożyć się w życie zawodowe. Choć wolontariusz wykonuje pewną pracę, wolontariat
europejski nie jest pracą w ścisłym znaczeniu tego słowa, nie jest stażem, szkoleniem czy stażem
językowym. Nie można go łączyć ze studiami czy pracą. Zajęcia wykonywane przez wolontariuszy
mają różny charakter – społeczny, kulturalny, wiążą się z ochroną środowiska, edukacją etc. Mają się
przysłużyć lokalnej społeczności.
Organizacjami przyjmującymi wolontariuszy mogą być tylko struktury, które nie są
nastawione na zysk – stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, struktury samorządowe itd. Każdy
projekt wolontariatu europejskiego opiera się na umowie między wolontariuszem, organizacją
wysyłającą (z kraju gdzie mieszka) i organizacji przyjmującej (w kraju docelowym). Projekty trwają
zazwyczaj od 2 do 12 miesięcy (odstępstwa dotyczą określonych przypadków).
Krajami, które realizują projekty wolontariatu europejskiego są wszystkie kraje członkowskie
Unii Europejskiej. Ale oprócz tego młodzi ludzie mają możliwość wyjazdu do licznych krajów
partnerskich – poczynając od Islandii, Lichtensteinu i Norwegii, poprzez Turcję, aż po kraje basenu
Morza Śródziemnego i Kaukazu. Nie można pojechać na wolontariat do Szwajcarii, która
w programie nie uczestniczy.
Jedną z zasad wolontariatu jest, że wolontariusz nie ponosi kosztów swojego pobytu za
granicą. Komisja Europejska pokrywa koszty transportu, żywności, zamieszkania, ubezpieczenia.
Dodatkowo wolontariusz otrzymuje kieszonkowe, które różni się w zależności od kraju, gdzie
wykonuje wolontariat. Np. we Francji jest to 125 euro miesięcznie, a w Belgii i Luksemburgu 105
euro miesięcznie. Co prawda w ramach wolontariatu nie każdy ma zorganizowany kurs językowy,
ale wolontariusz musi dostać pomoc, która umożliwi mu zapoznanie się z językiem (np. książkę do
samodzielnej nauki, CD).
Osoby chcące zostać wolontariuszami europejskimi powinny się zapoznać z bazą projektów
i organizacji na stronie Komisji Europejskiej. Projekty są bardzo zróżnicowane. Np. Polska Fundacja
im. Roberta Schumana przyjmuje w swojej siedzibie wolontariuszy zajmujących się promowaniem
wartości europejskich. Jest też jedną z największych w Polsce organizacji wysyłających na projekty
wolontariackie.
Partnerem seminariów jest Fundacja Roberta Schumana w Paryżu.
Działania Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana są współfinansowane przez Unię
Europejską, ze środków programu Europa dla Obywateli.
3