(w organizacji). autor - Muzeum Współczesne Wrocław
Transkrypt
(w organizacji). autor - Muzeum Współczesne Wrocław
KONCEPCJA ZARZĄDZANIA I PROGRAM DZIAŁANIA MUZEUM WSPÓŁCZESNEGO WROCŁAW (W ORGANIZACJI). AUTOR: DOROTA MONKIEWICZ KONCEPCJA ZARZADZANIA I PROGRAM DZIAŁANIA MUZEUM WSPÓŁCZESNEGO WROCŁAW ( W ORGANIZACJI) I. 1 Plan Programowy 1. PRZESŁANKI OGÓLNE a. Otoczenie Programowe Muzeum Współczesnego Wrocław We Wrocławiu działa szereg instytucji działających w polu sztuki współczesnej lub nowoczesnej. Największe znaczenie mają: Pawilon Czterech Kopuł (oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu), BWA Wrocław – Galerie Sztuki Współczesnej oraz Centrum Sztuki WRO. Pawilon Czterech Kopuł (tzw. Muzeum Sztuki Współczesnej) posiada i wystawia wybitną kolekcję polskiej sztuki powojennej (XX wieku i pojedyncze przykłady XXI wieku) i nastawione jest na tradycyjne media (malarstwo i rzeźba) oraz odpowiednio – tradycyjny rodzaj ekspozycji sztuki, opierający się na koncepcji „arcydzieła” oraz „muzeum – świątyni arcydzieł”. BWA to galeria, która zajmuje się nowymi produkcjami – „cutting edge” sztuki współczesnej, skutecznie wychwytując i identyfikując nowe zjawiska i postaci polskiej sztuki, nie zapominając o scenie lokalnej. Centrum Sztuki WRO, organizator Biennale Mediów, nastawione jest natomiast przede wszystkim na intensywną wymianę międzynarodową, sprofilowaną specjalistycznie. Aktywność tej instytucji dotyczy przede wszystkim różnych form ekranowych sztuki oraz różnych form interaktywności dzieła sztuki. b. Program Muzeum Współczesnego Wrocław (założenia ogólne, zależne od metodologii historii sztuki i muzealnictwa) Muzeum Współczesne Wrocław w istotny sposób uzupełnia ofertę programową dla Wrocławia i Dolnego Śląska w zakresie sztuki najnowszej. Fundamentem działalności Muzeum Współczesnego Wrocław jest uznanie przełomu konceptualnego z końca lat 60. za istotny punkt odniesienia dla późniejszych zjawisk w sztuce. Ten punkt widzenia, który jest rozpowszechniony w historii sztuki, ma też szczególne znaczenie dla Wrocławia, gdzie dzięki działalności Jerzego Ludwińskiego i jego galerii pod Mona Lisą , środowisko wrocławskie stało się pionierem polskiego konceptualizmu. Z konsekwencjami „przełomu konceptualnego” związanych jest wiele różnorodnych zjawisk w sztuce współczesnej: uznanie filmu, fotografii czy instalacji za równorzędne formy ekspresji artystycznej w stosunku do malarstwa i rzeźby, unieważnienie kategorii „arcydzieła”, społeczne zaangażowanie sztuki w świat współczesny, czy obserwowany w ostatnich dekadach tzw „zwrot archiwalny”. Ponadto wpływ na działalność programową naszego muzeum mają metodologiczne podstawy nowej muzeologii, rozwijanej od lat 80. i nacisk jaki kładzie ona na krytyczną analizę narracji muzeum oraz sposób nawiązania kontaktu z widzem. Nowa muzeologia podkreśla zadania muzeum w zakresie produkcji społecznej wiedzy a nie tylko stworzenia widzowi możliwości przeżycia estetycznego. Także i w naszym muzeum wystawy tzw. „kontekstowe”, a więc zawierające na równych prawach dzieła sztuki i kontekstowe, dopowiadające je artefakty, przeważają nad wystawami tzw. „estetycznymi”. W tym zakresie MWW prezentuje alternatywną historię sztuki współczesnej w stosunku do ekspozycji kolekcji w Pawilonie Czterech Kopuł i istotnie ją aktualizuje. Kładziemy nacisk na historię wrocławskiego konceptualizmu (wystawy: WroConcret (2011), Gdzie jest Permafo? (2012), Archiwum Jerzego Ludwińskiego (2013 – wystawa stała), Stanisław Dróżdż. Pojęciokształty (2014 oraz wystawa stała), Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera i Galeria Sztuki Najnowszej (2014), Dzikie Pola. Historia awangardowego Wrocławia 2015-2016, wystawa podróżująca do Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie, Kunsthalle Koszyce, Kunstmuseum Bochum, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Zagrzebiu oraz Muzeum Ludwig w Budapeszcie.) Ponadto muzeum prowadzi intensywną współpracę regionalną („Miękkie Kody” – wystawa słowacka), („Nowa sztuka dla nowego społeczeństwa” – wystawa chorwacka). Muzeum bierze też pod uwagę globalizację współczesnej sceny artystycznej, działa w kontekście międzynarodowym tak pod względem programu wystaw jak i tworzonej kolekcji (wystawa Laureana Toledo i Dr Lakra: punxdefektuozoz – o kulturze punk w Meksyku czy tematy dotyczące postkolonializmu na wystawie indywidulanej Yinka Shonibare MBE). c. Charakterystyka budynku Muzeum Współczesnego Wrocław Muzeum Współczesne Wrocław zlokalizowane jest w budynku schronu przeciwlotniczego z czasów II wojny światowej, zaprojektowanym przez architekta miejskiego Richarda Konwiarza w kształcie budynku rzymskiego Panteonu. Wszystkie w zasadzie ściany wewnętrzne są okrągłe. Budynek został zbudowany na planie trzech współśrodkowych ringów, z których środkowy przeznaczony jest na komunikację, a dwa pozostałe o szerokości 4 i 3 metrów mają charakter użytkowy. Wysokość wszystkich kondygnacji waha się w granicach 2,40 – 2,50 metrów. Schron nie ma okien. Wewnątrz dla celów komunikacji dysponujemy windą towarowo-osobową do przewozu osób i transportów dzieł sztuki o analogicznych parametrach oraz wąską kręconą klatką schodową. Przestrzenie wystawowe muzeum zlokalizowane są na parterze (zazwyczaj miejsce prezentacji indywidualnych), na 3 i 4 piętrze – główna galeria, oraz na piętrze 5 (galeria studyjna). Na początku 2016 roku w celu eksponowania międzynarodowej kolekcji sztuki współczesnej MWW przebiliśmy dodatkowe dwa otwory między piętrami 3 i 4, uzyskując w ten sposób punktowo 3 przestrzenie o wysokości 5 metrów, aby móc eksponować dzieła sztuki, których wysokość przekracza 2,5 m. Adaptacja pomieszczeń schronu miała charakter niskokosztowy (generalny remont i adaptacja powierzchni 3500 m2 kosztował około 4mln 200 tys. złotych), zaś założenia estetyczne architektów projektujących adaptację schronu akcentują brutalistyczny wyraz architektury militarnej. d. Program Muzeum Współczesnego Wrocław (założenia ogólne, zależne od charakteru przestrzeni wystawowych) 2 Warunki przestrzenne i estetyczne budynku Muzeum, chociaż z zewnątrz wygląda jak świątynia wszystkich bogów Imperium Rzymskiego, nie sprzyjają koncepcji ani „muzeum arcydzieł” ani „muzeum- świątyni”. Już sam kształt i wyraz budynku wymusza na programowaniu muzeum jego „awangardowość”, czy „alternatywność”. Mimo „prostowania” niektórych ścian za pomocą „gipsościanek” z wielkim trudem możliwe są w tej przestrzeni wystawy malarstwa, a ich efekt jest niezadawalający, gdyż przestrzeń wystawowa jest niesłychanie agresywna i mocno artykułowana, co zabija działanie znacznie subtelniejszych z natury obrazów. W muzeum nie działają metody komponowania wystaw, znane z przestrzeni typu „white cube” – a więc z odpowiednimi odstępami między pracami i daniem każdej z nich własnej przestrzeni oddziaływania. Okrągły rzut sal powoduje, że wystaw nie można objąć jednym scalającym spojrzeniem, jak w white cubie, lecz eksponaty wynurzają się stopniowo zza zakrętu w trakcie przechodzenia przez galerię. W konsekwencji pojemność sal wystawowych muzeum jest większa niż standardowa, bo dzieła sztuki można wieszać bardzo gęsto, skoro widoczne są one po kolei, a nie naraz. W sensie optycznym w Muzeum sprawdzają się bardzo dobrze wystawy rzeźby i instalacji przestrzennych, wystawy papierowe, graficzne i fotograficzne , oraz wystawy problemowe wielomedialne, włącznie z użyciem projekcji. Te spostrzeżenia mają ważny wpływ na programowanie rodzaju wystaw w muzeum. Szczególne doznania, które ma widz wchodząc do budynku muzeum (jak pisała krytyczka: widz ma wrażenie, ze wchodzi do studni i im wyżej się wspina po piętrach, tym bardziej ma wrażenie zstępowania w głąb) muzeum wykorzystuje jako swój oryginalny programowy atut, poświęcając część swojego programu doznaniom psychofizycznym, związanym z percepcją przestrzeni i sztuki (np. wystawa Paweł Althamer. W ciemności i warsztaty towarzyszące wystawie; ostatnia wystawa interaktywna „W ziemi” Patrycji Mastej i Magdaleny Skowrońskiej z warsztatami dla dzieci z oswajania ciemności). e. Miejsce Muzeum Współczesnego Wrocław w urbanistycznym układzie miasta Muzeum Współczesne Wrocław znajduje się w zachodniej części miasta w osi ulicy Legnickiej. Chociaż są to tylko trzy przystanki tramwajowe od ul. Podwale wyznaczającej ścisłe centrum, to jednak muzeum znajduje się już poza szlakami turystycznymi. Pomimo wielu miejskich planów rewitalizacji Zachodniego Wrocławia oraz realizacji idei policentryczności, życie kulturalne Wrocławia nadal skupia się w okolicach Rynku, gdzie zlokalizowane są prawie wszystkie ważne instytucje kulturalne. Ostatnio drugim centrum spędzania czasu wolnego staje się po przeciwległej stronie Wrocławia Wielka Wyspa z Afrykarium w ZOO, fontanną multimedialną, odremontowaną Halą Stulecia, gdzie cyklicznie odbywają się wystawy zdjęć Marilyn Monroe, oraz ostatnio dodanym w Pawilonie Czterech Kopuł Oddziałem Muzeum Narodowego, poświęconym sztuce XX wieku, nazwanym Muzeum Sztuki Współczesnej. Ulica Legnicka jest szeroką arterią, nie zapraszającą do spacerów. Prowadzi do osiedli bloków, Stadionu Miejskiego oraz Centrum Handlowego Magnolia. 3 Wzdłuż całej ulicy nie ma ani jednego placu miejskiego. Również okolice muzeum są przestrzenią substandardową – przy rozległym skrzyżowaniu, pod którym do Muzeum prowadzi ponure i długie przejście podziemne, w pobliżu Lidla i stacji benzynowej. Plac przed muzeum, który nie jest we władaniu muzeum, ma wielokrotnie poryty i sztukowany asfalt, nie ma ławek, ani drzew z wyjątkiem zdziczałej mirabelki. Jest miejscem, w którym nie można się zatrzymać, miejscem przez które przebiegają pracownicy z przystanku tramwajowego do dzielnicy biurowej, zaczynającej się na tyłach muzeum. W tych warunkach trzeba być naprawdę zdeterminowanym miłośnikiem sztuki współczesnej lub architektury militarnej, aby chcieć odwiedzić nasze muzeum. f. Program Muzeum Współczesnego Wrocław (założenia ogólne, zależne od lokalizacji we Wrocławiu) Odpowiedzią na te problemy była praca nad zbudowaniem społeczności muzeum – odbiorców, którzy podzielają nasze założenia programowe i silnie identyfikują się z podstawami ideowymi naszej działalności. Jest to rodzaj porozumienia ponad podziałami branżowymi, gdyż do tak konstruowanej wspólnoty należą nie tylko osoby zaangażowane w różne rodzaje działalności kulturalnej czy artystycznej, jak architekci, urbaniści, filmoznawcy, literaci, ludzie teatru, ale także naukowcy różnych dziedzin, społecznicy, i przede wszystkim świadomi obywatele, którzy interesują się problemami swojego najbliższego otoczenia, miasta i kraju. Bardzo ważną rolę w budowaniu społeczności muzeum odgrywa program debat, będący platformą dyskusji nad różnymi kwestiami, interesującymi nasza publiczność – zarówno artystycznymi, jak i urbanistycznymi, historycznymi, politycznymi, itd. Muzeum prowadzi także projekty dla najbliższego otoczenia – mieszkańców osiedla Szczepin, które jest okolicą silnie defaworyzowaną. Kontynuujemy z sukcesem już trzeci rok z kolei projekt artystyczny Elżbiety Jabłońskiej „Nieużytki sztuki”. Na terenie placu, znajdującego się na tyłach muzeum, stworzyliśmy warunki do prowadzenia społecznych rabatek i warzywnika, którymi opiekują się wspólnie zainteresowani seniorzy ze Szczepina i młodzi ludzie. Nie chodzi tu o osiągnięcie spektakularnych wyników ogrodniczych, lecz o pretekst do niedzielnych spotkań i pikników przy rabatkach. Ogródek muzeum jest także wykorzystywany podczas warsztatów edukacyjnych prowadzonych przez muzeum dla uczniów wrocławskich szkół, aby uwrażliwiać ich na kwestie ekologiczne oraz kwestie zieleni w mieście. Także w programie wystawowym muzeum największym powodzeniem wśród naszej publiczności cieszyły się projekty o tematyce społecznej lub dotyczące lokalnego doświadczenia kulturowego. Najbardziej odwiedzaną wystawą w pięcioletniej historii muzeum była wystawa „Domy srebrne jak namioty” poświęcona kulturze romskiej, a dalej według ilości zwiedzających „Vot ken you mach? Współczesne tożsamości żydowskie w Europie”, „Magazyn Luxus” – wystawa legendarnej wrocławskiej grupy artystycznej, „Niemcy nie przyszli” – 4 dotycząca powojennych doświadczeń historycznych Wrocławian. Natomiast na stałej wystawie Muzeum „Archiwum Jerzego Ludwińskiego”, oprócz regularnej frekwencji, corocznie odbywają się zajęcia studentów historii sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego i mediacji sztuki ASP we Wrocławiu, ale także w ramach objazdów naukowych innych uczelni (z Warszawy, Krakowa, i Poznania). Muzeum dba o swoją wiarygodność, unikając projektów czysto komercyjnych. (star system). Proponując wymagający program, zdobyło zaufanie swojej publiczności. Jest to strategia trudna, ale obliczona na długie trwanie Muzeum. Dotychczasowe wyniki frekwencyjne wskazują, że zapotrzebowanie na taki rodzaj działalności i profil muzeum we Wrocławiu istnieje i ma tendencję wzrostową. W ostatnich latach roczna liczba odwiedzających muzeum układała się następująco: w 2013 – 30 000 odwiedzających, w 2014 – 33 000, w 2015 – ponad 35 000 osób. Także w roku 2016 dotychczasowe wyniki wskazują na kolejne zwiększenie się liczby widzów. Cel frekwencyjny muzeum w obecnym budynku określam na około 40 000 widzów rocznie i planuje go osiągnąć w ciągu najbliższych dwóch lat. Budynek raczej nie jest w stanie przyjąć większej liczby widzów rocznie ze względu na parametry wymiany powietrza w instalacji wentylacyjnej, zaprojektowanej na jednoczesną obecność nie więcej niż 50 osób w muzeum. Skutków tych ograniczeń doświadczamy na co dzień podczas wernisaży, czy bardziej popularnych debat. W tym miejscu warto tez wspomnieć, że Muzeum efektywnie wypełnia funkcję promocji wizerunku Wrocławia w Polsce i za granicą. Trwającą nadal wystawę „Dzikie pola. Historia Awangardowego Wrocławia” obejrzało już poza Wrocławiem ponad 40 000 widzów. Inspiruje ona także do powstania wielu pozytywnych materiałów dziennikarskich na temat samego miasta. 2. PLANY PROGRAMOWE MUZEUM Mój program dla Muzeum Współczesnego Wrocław zakłada, że wypracowany profil muzeum będzie kontynuowany oraz wzbogacany o nowe elementy. a) Kontynuacja – kwerenda naukowa dotycząca sztuki Wrocławia – badania naukowe, wystawy, publikacje monograficzne. Pomimo kilkuletniej już działalności Muzeum na tym polu, wciąż wiele jeszcze pozostaje do zrobienia. Przygotowujemy się do dwóch projektów porównawczych w 2017 roku: Wspólna wystawa dotycząca sceny wrocławskiej i gdańskiej w latach 90. XX wieku. Tematem, który chcemy uchwycić jest porównanie dwóch wyróżniających się scen artystycznych w dekadzie stanu wojennego i wpływ, jaki na ich dalsze losy miały zmiany polityczne i społeczne w Polsce w okresie wczesnej transformacji. Wystawa we współpracy z Gdańską Galerią Miejską. Wystawa dokumentująca historię wrocławskiej galerii Zakład nad Fosą, która będzie eksponowana równolegle do wystawy warszawskiej „Dziekanki”. Projekt dotyczy programu dwóch galerii 5 tzw. autorskich, założonych przy uczelniach, które odegrały ważną rolę środowiskową w okresie stanu wojennego. W dalszej perspektywie czasowej przewidujemy wspólną wystawę Jana Chwałczyka i Wandy Gołkowskiej (muzeum posiada bogate zbiory sztuki obydwojga artystów), wystawę monograficzną Marianny Bocian, wystawę indywidualną Marzenny Kosińskiej (realizacja ciekawych projektów przestrzennych, powstałych w latach 70. i nigdy nie urzeczywistnionych), prezentacja wrocławskiej alternatywnej sceny muzycznej z lat 80. b) Kontynuacja – sztuka konceptualna – fotografia Na 2017 rok planujemy wystawę pod tytułem „Więcej niż dokument”. Wystawa będzie pokłosiem doktoratu obronionego przez kuratorkę kolekcji dr Sylwię Serafinowicz w Instytucie Courtaulda Uniwersytetu Londyńskiego pod tym samym tytułem, dotyczącego wymiaru estetycznego fotografii dokumentujących dzieła sztuki autorstwa wybitnych fotografów. Muzeum pragnie także wydać książkę towarzyszącą wystawie opartą na tej rozprawie naukowej w języku polskim i w języku angielskim w zewnętrznym wydawnictwie. c) Kontynuacja – współpraca z partnerami w regionie Muzeum ma nawiązane kontakty z partnerami w Czechach (DOXA, Praga, Fundacja im. Jindrzicha Chalupeckiego, Praga) oraz z węgierskimi (Pecs, Budapeszt) i planuje wystawy sztuki z tych krajów. Terminy i tematy mogą być ustalone po rozstrzygnięciu konkursu. d) Kontynuacja – duże wystawy problemowe Muzeum planowało na 2017 rok wystawę „Artige Kunst” (Grzeczna sztuka) we współpracy z Fundacją Situation Kunst (für Max Imdahl), /Kunstsammlungen der Ruhr-Universität Bochum i Kunsthalle Rostock. Narracja wystawy zbierającej dzieła sztuki z wielu kolekcji muzealnych w Niemczech (Nationalgalerie Berlin, Felix-NussbaumMuseum, Osnabrück, Kunsthalle Recklinghausen, Museum Wiesbaden, Von der Heydt-Museum, Wuppertal oraz Deutsches Historisches Museum, Berlin) zbudowana jest na konfrontacji tzw. sztuki zdegenerowanej – Entartete Kunst (czyli dzieł niemieckiej awangardy z lat 30. XX wieku) z malarstwem Trzeciej Rzeszy. Wystawie towarzyszy katalog przygotowany przez czołowych przedstawicieli niemieckiej historii sztuki , poświęcony refleksji nad skutkami ingerencji politycznej w wolność sztuki i artystów oraz nad systemem wartości moralnych i artystycznych przejawiających się w twórczości każdej ze stron. Wystawa ma charakter pionierski w skali światowej. Obecnie z powodu konkursu zawiesiłam udział naszego Muzeum w tym projekcie, ale istnieje szansa podjęcia go na nowo w lutym 2018. 6 W dalszej perspektywie jesteśmy zainteresowani nawiazaną już współpracą z wybitnym czeskim historykiem sztuki Jaroslavem Andelem nad projektem „Disabled by Normality“, dotyczącym edukacji i procesów uczenia się. Wystawa oraz towarzyszące jej działania mają zarazem wymiar historyczny (np. wystawa obejmuje dorobek teoretyczny Czecha Jana Ewangelisty Purkyniego – fizjologa pracującego na Uniwersytecie Wrocławskim, którego imię nosi jedna z ulic Wrocławia) jak i performatywny, realizowany przez Dział edukacji MWW. Będzie także stanowić przyczynek do refleksji i teoretycznej konceptualizacji praktyk edukacyjnych stosowanych w naszym muzeum, czy w ogóle w muzealnictwie. e) Kontynuacja – wystawy indywidualne artystów działających w medium rzeźby Po wystawach Pawła Althamera, czy Marleny Kudlickiej na 2017 rok zaplanowana jest wystawa wybitnego rzeźbiarza brytyjskiego – Tony Cragga, we współpracy z Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Muzeum jest także współwydawcą katalogu. Planowane jest kontynuowanie współpracy z CRP także w roku następnym w ramach wspólnej produkcji wystawy wyróżniającej się artystki młodego pokolenia Alicji Kwade (muzeum już posiada jej pracę w kolekcji). f) Nowe – wystawy studyjne międzynarodowej kolekcji sztuki współczesnej MWW i DTZSP Po tegorocznej dużej premierowej prezentacji w muzeum kolekcji pod tytułem „Stosunki pracy”, która daje pewne wyobrażenie o jakości naszych zbiorów (wystawa obejmuje kilka wybranych wątków, gdyż nie jesteśmy już w stanie ze względu na szczupłość miejsca pokazać całej kolekcji MWW) zamierzamy corocznie prezentować publiczności fragmenty naszej kolekcji, wybrane pod kątem różnych tematów w niej obecnych. Na 2017 rok zaplanowaliśmy prezentację wrocławskiej poezji konkretnej z Kolekcji MWW i Kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, którego depozytem muzeum się opiekuje, w kontekście sztuki artystów zagranicznych, których dzieła muzeum nabyło (m.in. Hanna Darboven, Jiří Kovanda, Vlado Martek). Wystawa na 5. piętrze Muzeum będzie stanowić dopełnienie stałej wystawy Stanisława Dróżdża, która zajmuje jedną z przestrzeni 5. piętra. Tematy kolejnych prezentacji będę pojawiały się w toku pracy nad kolekcją. g) Nowe – wystawy „produkcyjne” wybitnych artystów polskich i międzynarodowych Muzeum zamierza dorocznie organizować wystawę indywidulaną artyście z Polski lub z zagranicy, którego prace pragnie pozyskać do kolekcji. Muzeum chce produkować taką pracę artyście na wystawę, aby po wystawie taniej pozyskać ją do zbiorów. Będzie to też okazja dla pracowników muzeum (kuratora i konserwatora) do wnikliwszego poznania procesu twórczego 7 II. III. 8 danego artysty i nabrania głębszej wiedzy o dziele sztuki z naszej kolekcji. Wiedza ta może być wykorzystana nie tylko w działalności naukowej, ale także w działalności edukacyjnej Muzeum. Pierwszym artystą, którego zamierzamy zaprosić jest Rirkrit Tiravanija, związany z formacją artystów tzw. „estetyki relacjonalnej” (kontakt został już nawiązany). h) Nowe – wystawy wrocławskich artystów za granicą. Muzeum nie chce konkurować z Galeriami BWA w zakresie współpracy z młodymi wrocławskimi artystami oraz w zakresie organizacji ich wystaw w siedzibie muzeum. Natomiast pragniemy wykorzystać nasza rozbudowaną sieć kontaktów międzynarodowych, która wynika m.in. z pracy nad pozyskiwaniem prac do kolekcji, do promocji wrocławskich talentów i lokowania ich wystaw w prestiżowych miejscach za granicą. Ten program rozpoczniemy już w tym roku dwiema wystawami: w Budapeszcie (Galeria Platan) i w Düsseldorfie. KOLEKCJA Muzeum Współczesne Wrocław było od 2012 roku uczestnikiem programu MKiDN pod nazwą Narodowe Kolekcje Sztuki Współczesnej (obecnie: Narodowe Zbiory Sztuki Współczesnej). Obecnie Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej MWW liczy 214 dzieł 79 artystów oraz około 1300 jednostek archiwalnych (inwentaryzacja jednostek archiwalnych nie jest zakończona). Ponadto muzeum przechowuje i dysponuje depozytem DTZSP obejmującym 502 dzieła sztuki 142 artystów oraz 994 jednostki archiwalne. Muzeum wdrożyło system inwentarza elektronicznego, który prowadzi zarówno dla kolekcji MWW, jak i DTZSP wraz z eksportem danych na stronę wirtualnego muzeum. Muzeum pozyskało do kolekcji wraz z prawami autorskimi i tym samym uratowało cenne archiwalia dotyczące sztuki Wrocławia po 1965 roku, a także dzieła sztuki wybitnych artystów polskich i zagranicznych różnych pokoleń, jak VALIE EXPORT, Tatiana Trouve, czy Annette Messager. Muzeum kontynuuje program kolekcji. Na rok 2016 złożyliśmy aplikację na zakup kolejnych prac, które w istotny sposób wzbogacą nasze zbiory. Warto zaznaczyć, ze Muzeum jest we Wrocławiu jedyną instytucją gromadzącą sztukę międzynarodową. Finanse Muzeum dotychczas udawało się wyjątkowo skutecznie pozyskiwać środki zewnętrzne poza dotacją Organizatora. Przykładowo w 2015 roku wpływy finansowe muzeum wyniosły w zaokrągleniu 5 400 000, w tym dotacja organizatora wyniosła 2 370 000 złotych, czyli 43% wszystkich wpływów. Pomimo bardzo skromnej dotacji Organizatora muzeum osiągało w latach ubiegłych sukcesy dzięki intensywnemu pozyskiwaniu środków zewnętrznych. W ciągu 5 lat pod moją dyrekcją muzeum nigdy nie było zadłużone, realizowało część inwestycji z wypracowanych środków własnych, opłacało w terminie wszystkie składki, podatki i zobowiązania finansowe. Zwiększenie dotacji organizatora byłoby jednak bardzo potrzebne, gdyż zwiększyłoby bezpieczeństwo realizacji planów programowych muzeum. W muzealnictwie przyjmuje się za bardzo dobry wynik, jeśli instytucja jest w stanie pozyskać 1/3 swojego z budżetu ze środków zewnętrznych. Wyższy udział środków zewnętrznych oznacza strukturalne niedofinansowanie. Biorąc za punkt wyjścia dane z 2015 roku przyjęcie reguły 1/3 oznaczałoby zwiększenie dotacji organizatora o 1 230 000 do kwoty 3 600 000. Nie jest to kwota zawyżona, zważywszy na to, ze porównywalne programowo do naszego muzeum instytucje otrzymują dotację organizatora na poziomie 6 000 000 złotych (zarówno MSN w Warszawie, jak i MOCAK w Krakowie). Warto zwrócić uwagę, że większy budżet, którym może dysponować muzeum, przekłada się proporcjonalnie na zwiększenie atrakcyjności wystaw, lepszą ich promocję, a w rezultacie wzrost liczby widzów odwiedzających muzeum. Bez względu jednak na to, czy muzeum otrzyma podwyżkę dotacji, czy nie i w jakiej wysokości, będę starała się jak dotychczas pozyskiwać dodatkowe środki na program przez: Aplikacje grantowe do MKiDN, Aplikacje grantowe do fundacji polskich i zagranicznych, Współprodukcję wydarzeń z partnerami zewnętrznymi, Pozyskiwanie darczyńców biznesowych, Wynajem dachu muzeum na kawiarnię, sprzedaż biletów, wydawnictw i pamiątek w sklepiku muzeum, Sprzedaż praw do reprodukcji wizerunków dzieł z kolekcji MWW, Płatne wypożyczenia dzieł z kolekcji muzeum (dzięki moim kontaktom otrzymaliśmy właśnie pierwszą taką ofertę wystawy naszej kolekcji w roku 2017 w muzeum Bourse w Rydze). 9 IV. Struktura organizacyjna Po 5 latach działalności, rozważnie zwiększając zatrudnienie w miarę rozwoju instytucji i przybywających potrzeb, muzeum wypracowało optymalną strukturę organizacyjną obejmującą 19 etatów oraz outsourcing w zakresie opiekunów wystaw, ochrony muzeum, prac wydawniczych i konserwatorskich, obsługi prawnej oraz podtrzymania informatycznego. Regulamin organizacyjny i schemat organizacyjny w załączeniu. V. Inwestycje 1. Bieżące inwestycje Muzeum prowadzi działalność w budynku, którego adaptacja została wykonana z najtańszych materiałów i wyposażonym w najtańsze i zawodne instalacje. Stopniowo, w miarę posiadanych środków, prowadzimy remonty i wymianę tych instalacji (np. obecnie instalacji wodnej). W maju złożyliśmy także aplikację o środki na projekt Rozwój działalności artystycznej i edukacyjnej Muzeum Współczesnego Wrocław w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego na lata 2014– 2020 (Działanie 4.3. Dziedzictwo kulturowe). Nasza aplikacja obejmuje aranżację przestrzeni edukacyjnej w muzeum, wyposażenie magazynu dzieł sztuki w profesjonalne meble magazynowe, założenie klimatyzacji w całym budynku muzeum oraz rewitalizację przestrzeni i organizację ogrodu na tyłach muzeum. Uzyskaliśmy już pozwolenie na budowę. Oczekujemy pozytywnego wyniku naszej aplikacji. Harmonogram prac przewiduje, że rozpoczną się one jesienią bieżącego roku i będą trwać do końca roku 2017. 2. Strategiczne plany inwestycyjne Obecna siedziba muzeum miała być siedzibą tymczasową na okres 5 lat. Jednak realizacja gotowego projektu wykonawczego na budynek nowego muzeum została zawieszona. W moim przekonaniu budżet tej inwestycji w kwocie 220 000 000 złotych wydaje się mało realistyczny w najbliższych latach w stosunku do budżetu Gminy Wrocław. Tymczasem Muzeum zebrało w międzyczasie poważną kolekcję dzieł sztuki, zwiększyło zatrudnienie, przyjmuje wystawy muzealne najwyższej rangi. Muzeum w najbliższych latach będzie potrzebowało zwiększenia powierzchni magazynowej; już jest potrzebna większa powierzchnia biurowa (15 pracowników biura pracuje w dwóch niewielkich pomieszczeniach typu open-space biurko w biurko). Moim zdaniem można by rozważyć skromniejszą rozbudowę muzeum na miejscu przy pl. Strzegomskim. Za tym rozwiązaniem przemawia planowana przez miasto na przyszły rok rewitalizacja ul. Legnickiej wraz z placem przed muzeum, a także zachowanie w kompleksie muzeum trudnego, ale bardzo interesującego budynku schronu przeciwlotniczego, którego modernizację planujemy przeprowadzić do końca 2017 roku. Wydaje mi się, że doprojektowanie w pełni wyposażonej hali wystawowej na ok. 1000 m kwadratowych do pokazywania kolekcji lub przyjmowania prestiżowych wystaw, wraz z towarzyszącymi jej pomieszczeniami biurowymi i pracowniami, może przynieść bardzo ciekawe efekty architektoniczne i urbanistyczne i zarazem może być rozsądne ekonomicznie. Okolice muzeum są nadal niezabudowane, co daje szanse stworzenia zachodniego centrum Wrocławia zorganizowanego wokół naszego muzeum. 10