Artykuł
Transkrypt
Artykuł
U aysohofunhcionujqcychpacjentel przehonanieo alasnej omnipotencji,aysnute na podstaaie aczefnieiszychdoizoiadczefi,suhcesriaszholnyclti pozaszfrolnyc/t,niepozaala na utoisamieniesig z plzegranq a haestii hontroloaania picia Anno Prokop W mojej pracy coraz czgsciej spotykam sig pacjentami, kt6rych okresla sig mianem wysokofunkcjonuj4cych. MySIg, 2e kobiety z tej grupy sq szczeg6lnie zagro1one wchodzeniem w :uzaleZnienie zuwagi na specyfikg ich funkcjonowania w 2yciu, w pracy, ale te2 sposobu dojScia do tego wszystkiego co osi4gngly. Przeciei sq doskonale, tak dobrze sobie poradzily, przeszly qtle pr6b, ryle egzamin6w, ryle batalii i rywalizacji, Leby znaleA(, sig ,,w centrum dowodzenia", na samym szczycie, na stanowiskach kierowniczych, decyzyjnych, welitarnym towarzystwie. To nie pozwala, ani nie ulatwia im przyznania sig do slaboSci, niemocy, bezsilno5ci. Problem z alkoholem nie wchodzi w grg, przekonanie o wlasnej omnipotencji, na podstawie wcze5niejszych doSwiadczerl, sukcesdw szkolnych i pozaszkolnych, nie pozwala na uto2samienie sig z pora2kq, z przegranq w kwestii kontrolowania picia. MySl4: ,,To nie ja, to niemo2liwe. czyly w r62nego rodzaju treningach asertywno5ci, chodzq na warcztat\I umiejgtno$ci spolecznych, podnoszq sw6j poziom kompetencji relacyjnych. jqcy ionp i dzieci, pijqcy tanie wina. Sqdz4,2e picie drogiego i ekskluzlwnego alkoholu to nie alkoholizm. Nie wierz4, 2e ten problem moLe dotyczyi kogoS, Te kobiety maj4 grafik sporkaf, wyjSd, majq przyjaci6l. Chodz4 na jogg, fitness, uczgszczajq na terapig ind)'widualn4. S4 zadbane, dobrze wykszralcone, znaj4 jqzyki. UzaleLniaja, sig jakby nie- kto prowadzi dosrarnie Zycie. Innym czynnikiem, kr6ry moZe byd istotny w problemie kobiet z tej grupy, jest wszechobecny nacisk kulturowy, chcqcy, tak przy okazji. To nie kobiety, u kt6rych, tak iak u innych uzaleLnionych, charakterysryczny jest brak wiary we wlasne sily, kompetencje, brak poczucia skutecznoSci. To paradoks, ale te kobiery najczgSciej sypi4 jak z rgkawa sukcesami, osiqgnigciami w pracy, tytulami naukowymi. Nie po to pracowalam na sukces; nie po to jestem u, gdzie jestem, |eby przy- Nastgpn4 cechq tej grupy os6b uzaleZnionych jest trudno5i w dostrzeLeniu konsekwencji naduZl.wania alkoholu. Tam, gdzie inni osi4gajq swoje dno, ram HFA (z ang. High Functioning Alcoholic) ma czgsro nieograniczone Srodki do tuszowania swoich alkoholowych wystgpk6w. Ich status spoleczny i finansowy jest dosyi wy- znawa( sig do slabo5ci". Przyznanie sig do bezsilnodci, tak potrzebne w podjgciu decyzji o rozpoczgciu leczenia, jest dla nich niedo- soki, wigc dlugo nie doSwiadczaj4strat z powodu swojego picia. Ich sukces, status spoleczny staje sig przeklerlstwem w walce z chorobq. puszczalne, niemoZliwe, Dotychczasowa droga Lyciowa, ScieLka kariery opiera sig o stwierdzenie ,,nie ma rzeczy niemo2liwych, nie ma barier". Od przedszkola uczq sig przekracza( swoje Stai ich na to, Zeby minimalizowai koszty picia, ro wydfuin i poglgbia cierpienie, oddala coraz glgbsze dno, chod tak ukryte dla og6lu. Tam, gdzie stereotypowy pijqcy dozna dyskomfortu, kt6ry moZe przy5pieszyCdecyzjg o leczeniu, tam HFA znajdzie,,plasrer" luksusu, mole zaplaciC kaucjg. kupi milczenie, dojdzie do siebie w klini- ograniczenia, wlasn4 niemoc, od najmlodszych lat slyszq, 2e Swiat nale?y do nich. Przeciel tak doszly do swojego wysokiego statusu, tak zbudowaly swoje poczucie toZsamoSci.BezsilnoSi jest czymS obcobrzmi4cym, niemile widzianym w tym Swiecie, w ich pojgciu na niej nie da sig zbudowad sukcesu, r6wnieiz sukcesu w terapii. Przecie2odnioslom sukces! Wysokofunkcjonuj4ce kobietyro osoby, kt6re 5/eotd niejednokrotnie uczestni- ce. Konsekwencji zludnie nie widad, zostajq odroczone w czasie, 2eby ze zdwojon4 silq objawii sig p6Zniej. Dno jest zdecydowanie p<iZniejsze. DuLe znaczenie w tej grupie kobiet ma trudno5i w idenryffkacji swojej osoby jako tzaleLnionej. Dla nich alkoholik to caly czas starszy pan z czerwonq rwarzy, nieudacznik, bezrobotny, bi- spoleczny. Wzorce picia w ostatnim dwudziestoleciu zmienily sig diametralnie. Koncerny alkoholowe stajq na glowie, 2eby,,rozciefczy€' alkohol i jego moc. Substancja tzale2niajqca staje sig w migdzykukurowym przekazie latwo przyswajalnq papkq, oran2adq, eliksirem z dorobionq ideologi4 powiewu dekadencji i polotu, dobrego tonu i smaku. Zmienil sig te2 kierunek oczekiw ai otoczenia wzglgdem kobiet. Dawniej w dobrym tonie byl widok damy co najwyZej mocz4cej usra na okazjonalnych imprezach, obecnie w dobrym gu5cie jest byd wyzwolonym i pii do lunchu wino, po praey z przyjaci6lkami piwo z sokiem, a wieczorem gin z tonikiem. Sporkania biznesowe, bankiety, imprezy kulturalne, sportowe lqcz4 sig z alkoholem. I mimo, i2 jako terapeuta tzaleLniert mam w zwyczaju konfrontowai pacjenta z jego stwierdzeniami wynikaj4cymi z mechanizmu il:uzji i zaprzeczenia w stylu ,,wszyscy i wszgdzie pij4", to rzeczywiScie znalezienie imprezy bez alkoholu graniczy z cudem. Wysokofunkcjonuj4cej pacjentce w przyznaniu siq do tzaleLnienia nie pomaga niewiara bliskich w powagg problemu. Bliscy tych pacjentek twierdz4,2e,,to lakie5 fanaberie, to niemoZliwe, 2eby ona, o takim statusie, byla lrzaleZniona". Osoba rozpoczynaj4ca leczenie niejednokrotnie traffa na op6r Srodowiska. w krrirym Zyje. Po pierwsze jej leczenie konfrontuje innych z ich czqsto szkodliwym piciem, po drugie jest niewygodne. Pacjentki zglaszajq problemy w zwiqzkach, gdzie partner nie chce zmienia(, przyzrycza- 25 jerl imprezowania, trzqdzania przyjg(. Pracodawcom nie jest na rgkg, Zeby osoba na kierowniczym, stanowisku przyznawala sig do slaboSci,do potrzeby pomocy, bo to moZe przekladaC sig na spadek obrot6w w firmie, oslabiai caly system pracy. Pacjentki trafi,aiq na terapig zazryczaj p5ino, czgsto kierowane s4 na ni4 po kilku latach nieskutecznego leczenia depresji bqdi sq przekierowywane od innych terapeut6w w wyniku zdiagnozowania tzaleLnienia. 26 Przyzna(, sig do slobo5ci moich dotychczasowych do5wiadczeri wynika, ze w pierwszych krokach pracy z tymi pacjentkami bardzo waZne jest odwolanie sig do ich jqzyka, Z wo ludzkie: smutkiem, bezradnoSciq, wzruszeniem. Pracujemy tak|e nad zaakceptowaniem swojego czlowieczedstwa, a co za tym idzie, pewnych pokazanie, 2e mogq osi4gnqd sukces, ale tylko wtedy, kiedy w kwestii picia ogloszq bezsilnoSd. Tlzeba je przekona(, 2e przyznanie sig do slaboSci nie jest niczym zlym, a wrgcz pomocnym. Pocz4tek rerapii to uczenie pacjen- ograniczert. Staram sig , aby kobiety te widzialy dla siebie moZliwo6ci rozwoju i samorealizacji. MySlg, 2e coraz szersza grupa tego rodzaju pacjenc6w stawia przed nami nowe wyzwania, porzebg zmodyfikowania naszego podej6cia do tego, jak proszenia o pomoc, akceptacji trudno$ci, oswajanie z tym, co typo- pytai, jak morywowaC, na co zwr6ci( szczeg6ln4 uwagg w procesie leczenia. tek 5/aota Nie jest moim celem usprawiedliwianie moich pacjentek' ale zwr6cenie szczeg6lze spenej uwagi na problemy wynikaj4ce poszukiwari cyfiki tej grupy i rozpoczgcie w lepszym dotarciu do nich, a tym samym skutecznej Pomocy' W tym celu stworzylam bardziej aktupacjentki alne pytania, kt6re pacjenci i sig do ziprzybliLy( mog4 sobie zada6,by alkoholowego' dentyfikowania problemu PvreNte, KT6REwARTo soBIE zADAC* o Je2eli zdarza cl sig coraz czg5ciej mySlei o piciu pomigdzy jednq imprez4 o lezell coraz czEi;ciejpostanawiasz i zapowiadasz wszem i wobec, ile dzisiaj wypijesz, aradoSi zsukcesu ipotrzeba ogloszenia tego faktu na swoim blogu staje sig domenq dnia"' o leLeh zdatzylo ci sig postanowl( wzi4( tego sig w garSi, a gl6wnYm Punktem sobie zrobienie bylo postanowienia przerwYw Piciu..' . jezeli zdarza cl sig udowadnial' jak nie dlugo nie Pile6, mimo Ze nikt pyta." c leleli czgsto zdarza ci sig tlumaczy6 przychodzisz ,,tak jakoSwyszlo", kiedy a drug4... zaP6ino... c lele\i zdarua ci sig ukladai plan dnia' i innym' ze o odJeLeli obiecujesz sobie pracy, obowi4zk6w, wYdatkdw' po czym kieliszki, dzisiaj tylko trzy poczYnku tak. abY wYgosPodarowai najwigkszego na przyjgciu szukasz m i e j s c ed l a a l k o h o l u " ' kufla... c leLeh twotzysz w glowie i obmy5lasz O TYNI'ZE UOZBTO SWIADCZYC TO kt6rych coraz cz96clei mapp miejsc' w sig wydluZajq... o Je6li coraz wigcej postanowieri' plakien6w zostaje w glowie' a PrzY liszku zdarza ci sig kreSli6 ich dalsze jako scenariusze' kt6re krqZq p6Zniej ' barwna anegdota o t\Moim polocie" lot o c Jeirrcli najistotniejszym pycaniem jest dla ciebie,czybpdzle na pokladzie alkohol, a nie Pilot" ' To tuoze ro SwIADCZYio'rYNl, ztt SIq TWOJEZYCIEKONCENTRUJE NA ALKOHOLTI N'IIERZE W DT1ZEJ o JeLeli zdatzylo ci sig odpowledzie( garnkowi"' kiedy ,,przyganial kociol na temat uwagg zwr6cil znajomY sposobu.w jaki Pijesz" ' o Jelli zdarzylo ci sig zakoiczy( rozmowg. zanim sig zaczgla' bo PrzewidYwale6,2ebgdzie o twoim Piciu"' r Je5li coraz czg5ciejslyszysz"martwig sigo ciebie".. PICIEI\'I T]TR{CILES KONTROLE NAD bEdzieszmial mo2liwo 5( zaopavzenia c JeLeh dostales wcze5niej nieobecneJ niewcze6niej t leie\i zaczynasz tt|ywa( sie w alkohol... alergii na takie slowa jak alkoholik' znanych sobie sl6w tj' ,,migrena"" ' sper JeZeli czynisz przed przyjpciem problem. teraPia'. ' o leLell zdarza c\ sig czgsciej doSwiadnim coraz czgscle1 cjalne przygotowania' by mdc na o JeiLeli znajduj4 sig cza( zaut( PokarmowYch' ' ' ' ci filmY wypii jak najwigksz4 iloSi alkoholu" ,,|yczliwi" ProPonuj4cY o JeLeli zaczynasz cotaz czg{ciej glosii ChrYstuo Je2eti zdarzaci sig byC na przyjqciach jeste6mY w stylu ,,WszYscY na skuteczno6i babcinych przepis6w 2e wtedY' i mY6lei bezalkoholowYch sami"... r62negorodzaju choroby typu: najlepnaco6 tu jest nie tak; stwietdzasz' ze o Jezeli zdarza sig' ze btdzqc sig rano' ' szy na to bgdzie sPirYtus" sig' dajesz w takich syruacjachna innych modlisz sig, Zeby to, co wydaje Ci r na drugi dzieri po mocno zaKraprzy JeZeli po rozmy1lai4c luL potem wieczoru a falach, Ze robiles poprzedniego na pianej imprezie mo2esz spojrzei napoju' procentowego snem"' tYlko sig szklaneczce alkoholu, okazalo ci alkohol, naPid sig go, a nawet robi mySlisz- ',to byly nudy jak w polskim t JeLeliszukaszw Internecie dowod6w sig jakoS tak lePiej" ' filmie"... ta to, Le lekarz nie mial racji, m6wiqc przyjemnoSi i uzao leLeli nagle widzisz o le\eli cotaz czp(,ciej, bqd4c w miejcl, ze PrzY tYm schorzeniu nie Powis a d n i e n i ew P o r a n n Y mP i c i u " ' doznawYPada nie Pii' gdzie scach, n i e n e 5P i i . . . O TYN'{'ZE TO SWIADCZYC TO IT'IOZO jesz naglej. nieodpartej tgsknoty za r JeZeli ioraz czqsciei cztpsz wstyd' ABSTYNENCYJNE OBJAWY IVIASZ domowYm zaciszem, gdzie moZna upokorzenie i zmqczenie "' ci sig sprawdza(kilka r zdarzylo Je2eli odprgLy( sig ze szklaneczk4 ginu"' uozB SwnoczYd o rYNl' zE To raz\. czy abY na Pewno to' co Pijesz' zF rYNl' o PUESZ' To ntoZESwIADCZYC SZKODLIWOSCI PONI1lVIO to alkohol z Procentami" ' ALKoI{oLo\\'"Y GL6D CHOROBY oDCZUwAsz A TO JEDENZ OBJAIVOW o Jeiteli zdarzyloci sig zdenerwowai po o leZe\i zdatza ci sig wracad do domu ALKOHOLOWEJ takiej samej ilo5ci alkoholu, po kt6z niedozwolon4 prqdko5ci4,aby utulii o leLeli zapragnqles odpowiedzied na czule5odprgZenie'lub wczesniej rej partnerkg' partnera' ukochane dzieci. t e p Y t a n i a. . . przysypiadpo ilo6ci,kt6ra wcze5niej nie do ptzyiacl6l a kiedY ju2 jested na miejscu' . Jeieli dzwonisz teraz Ze stawales sig Johnem.. sprawiala, wszYscy 2ebY sig' molesz doczekai i m6wisz, 2e ciebie to nie docYczY' z ,,Gorqczki sobotniej nocy" Travolt4 zasluZosobie nalai poszli spad, aby maiqc :xZ calq baterig kontrargumenb4dZJenniferLoPez Parkietu" ' n e g od r i n k a . ' . i dowod6w, kt6re obal4 podejrzet6w 'fo o rYI\'{'zE SwIADCZYC uozB To z Dy' rczygltriesz o Je2eli coraz czp(,ciej nia i udowodni4 twojq niewinnoSC" NA CI SIq TOLERANCJA ZN,IIENILA tego zamiast a cia z ukochanarrodzin4, fb z,qsr,qN6wslE. czENIUPos-r\NlLEs ALKOHOL wybierasz nudne spotkanie biznesoSIEW ROLIPODEJRZANEGO? sens dotqd wYla- c JeLeli nagle odnajdujesz we, na kt6rYm i tak nic sig nie * Opracowanie autorki wy5miewane go przez ciebie sposobu ale Sni,bo spotykaciesig od p<ilroku' jakim jest czasu, wolnego spgdzania usi4dzieciew kawiarni, gdzie znajomy lowienie rYb z Piwem w tle"' ' zawsze" co kelner PrzYniesieto, L Anno ProkoP c Jezeli coraz mniej czasu po5wigcasz o Je2eli nagle polubiles spacery do odL jestpsychologiem, z a j g c i a " ' n a s w o j eu l u b i o n e teroPii . Zeby I speciolistq dalonego sklepu monopolowego' I uzoleiniehw irokcle r JeZeli kt6regoS dnia stwierdzasz' 2e moLesz 2e kuPii Paczkq gum. mimo j certyfikocii. i tak nie bPdziesz mistrzem i Przeje kuPii obok swojegodomu" ' biegai' "' stajesz CwlczYC,, zE To rEzN{ozE SWIADCZYC' o Te2eli dzieri staje sig kr6tszy, a noce GL6D ALKOHOLOWY ODCZI]WASZ 27 5/eole
Podobne dokumenty
listopad 1997
m6j,ja zamierzalemzbudowaddwi4tynig czgSibardzogodniei bogato.ZdobyliDo tego czasuchcemysig umocniC dla imieniaPana,Boga mego,ale pan Scieto wszystkociezk4pracq. A ta Swie- pod wzglgdemduchowym.Pam...
Bardziej szczegółowoUwarzam Rze - Nie lekceważcie zagrożenia
maj4cym dostqp do walizek trafiajqcych na poklad samolot6w Pan Am. Na spotkanie stawily siq tzy osoby,czwartypracownik - O'Neil- spotkalsigze mn4kilkagodzin p62niej i powiedzial "Nie mogg zrobii te...
Bardziej szczegółowo