Standard edukacji poporodowej realizowanej w Szkole Matek i

Standard edukacji poporodowej realizowanej w Szkole Matek i

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 1, 46-50, 2012
Standard edukacji poporodowej realizowanej
w Szkole Matek i Ojców na oddziale neonatologiczno-położniczym
KATARZYNA AUGUSTYNIUK1, JACEK RUDNICKI2, ELŻBIETA GROCHANS1
Streszczenie
Wyłącznie odpowiednio przygotowany, wyedukowany rodzic może zwiększyć bezpieczeństwo swoje i dziecka w okresie poporodowym. Odsetek adekwatnie przygotowanych młodych rodziców nie jest zadowalający, co skutkuje brakiem umiejętności na oddziałach poporodowych i – co gorsze po wyjściu ze szpitala w środowisku domowym. Dlatego
też priorytetowe miejsce powinny zająć działania uwzględniające promocję zdrowia oraz edukację pacjenta. Celem
pracy było opracowanie standardu edukacji zdrowotnej realizowanej we wczesnym okresie poporodowym w oddziale
szpitalnym. Opracowany na podstawie badań, autorski standard edukacji poporodowej realizowanej w Szkole Matek
i Ojców jest oryginalnym schematem właściwego działania promującego zdrowie młodych rodziców i ich dziecka
w okresie poporodowym. Istotne wydaje się jak najszybsze rozpowszechnianie i wprowadzenie do opieki nad matką
i dzieckiem prezentowanego standardu edukacji poporodowej.
Słowa kluczowe: standard, edukacja zdrowotna, okres poporodowy
Wstęp
Przyjście na świat dziecka związane jest z nowymi obowiązkami i zadaniami, zmienia się układ ról i system wartości w rodzinie. Narodziny dziecka są zarówno powodem
szczęścia, jak i negatywnych emocji w postaci lęku czy niepewności wynikających z braku doświadczenia i wiedzy
z zakresu opieki nad dzieckiem i jego pielęgnowania.
Uczestnictwo rodzica w procesie diagnostyczno-leczniczo-pielęgnacyjnym noworodka jest tym większe, im bardziej są oni wyedukowani. W ostatnich latach obserwuje
się rozwój perinatologii, której zasadniczym celem jest
stworzenie jak najlepszych warunków dla przeżycia płodu
i noworodka, a także zapewnienia optymalnego rozwoju
fizycznego, psychicznego i społecznego dziecka. Obniżenie
współczynnika umieralności oznacza, że przeżywa więcej
dzieci, w tym wcześniaków i chorych noworodków, co stawia nowe wymagania edukacyjne dla rodziców [1, 2]. Nabyta wiedza o problemach zdrowotnych i umiejętność
obserwacji, pielęgnacji dziecka znacznie może zwiększyć
jego szanse na przeżycie i prawidłowy rozwój.
Realizacja działań edukacyjnych w okresie poporodowym przyczynić się może do zmniejszenia w tym czasie
powikłań wynikających ze stanu zdrowia matki i dziecka,
eliminacji zaniedbań w opiece nad niemowlęciem oraz
utrzymania lepszych relacji w rodzinie.
Celem pracy było opracowanie standardu edukacji
poporodowej realizowanej w Szkole Matek i Ojców na oddziale neonatologiczno-położniczym.
Materiał i metody
Dotychczas w literaturze nie odnaleziono odpowiednich zgodnych z definicją standardu norm, wzorców,
modelu działań czy zadań profesjonalnych [3, 4] w odniesieniu do rodziców w okresie poporodowym.
Autorski standard opracowany został zgodnie ze strukturą standardu z wykorzystaniem syntezy Danabediana
i Wilsona [5]. Składa się on z oświadczenia standardowego, które określa ogólne założenia prezentowanej pracy.
W skonstruowanym standardzie wyszczególniono również trzy rodzaje kryteriów: struktury, procesu i wyniku [6].
W opracowaniu standardu uwzględniono także przyjęte metody pracy położnej (później nazwanej edukatorem), wyniki badań naukowych prowadzanych w różnych
działaniach położniczych, zasady etyki zawodowej, kompetencje położnej, zakres jej odpowiedzialności oraz respektowane i ogólnie przyjęte zasady postępowania w określonym stanie pacjenta. Dzięki temu prezentowany standard jest osiągalny, przestrzegalny, dynamiczny, zrozumiały, precyzyjny i sprawdzalny [3, 4]. W pierwszym etapie pracy w celu dokonania analizy zapotrzebowania na
edukację w okresie poporodowym przeprowadzono badania metodą sondażu diagnostycznego wśród 400 położnic.
Wyniki jednoznacznie wskazywały na potrzebę realizacji
takiej formy edukacji we wczesnym okresie po porodzie
na oddziałach neonatologiczno-położniczych [7]. W przeprowadzonych badaniach wykazano u młodych matek
duży deficyt wiedzy i umiejętności praktycznych z zakresu
opieki i pielęgnacji nad dzieckiem oraz w zakresie samoopieki w okresie połogowym. Kolejny etap to przygotowanie i opracowanie prezentowanego w niniejszej pracy
standardu.
Standard edukacji poporodowej realizowanej
w Szkole Matek i Ojców na oddziale
neonatologiczno-położniczym
Uzasadnienie
Narodziny dziecka związane są ze szczęściem, radością, a także z lękiem i niepewnością. Występowanie nega-
1
Samodzielna Pracownia Propedeutyki Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
2
Klinika Patologii Noworodka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Standard edukacji poporodowej realizowanej w Szkole Matek i Ojców na oddziale neonatologiczno-położniczym
tywnych emocji najczęściej związane jest z brakiem doświadczenia oraz wiedzy w zakresie opieki i pielęgnowania
dziecka. Realizacja działań edukacyjnych na oddziale neonatologiczno-położniczym przyczyni się do zmniejszenia
poporodowych powikłań występujących u matki i dziecka, eliminacji zaniedbań w opiece nad niemowlęciem oraz
utrzymaniu prawidłowych relacji w rodzinie. Edukacja
poporodowa realizowana w Szkole Matek i Ojców na oddziale neonatologiczno-położniczym ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa matki i jej dziecka po powrocie do
domu.
Oświadczenie standardowe
Każdy rodzic uzyska niezbędną wiedzę na temat opieki i pielęgnacji dziecka, karmienia naturalnego oraz zasad
higieny okresu połogu. Realizacja zadań edukacyjnych
w Szkole Matek i Ojców będzie planowym działaniem
przekazywanym w formie dostosowanej do zapotrzebowania wynikającego z rozpoznania deficytu umiejętności
i wiedzy rodziców.
Kryterium struktury
1) W oddziale do prowadzenia edukacji poporodowej
wyznaczona jest osoba zwana edukatorem medycznym, posiadająca kompetencje z zakresu opieki nad
matką i dzieckiem. Edukatorem będzie: położna, pielęgniarka, doradca laktacyjny.
2) Edukator systematycznie pogłębia swoją wiedzę zawodową poprzez samokształcenie, udział w kursach
specjalizacyjnych, konferencjach i sympozjach naukowych.
3) Edukator posiada wiedzę z zakresu:
• przebiegu połogu fizjologicznego i powikłanego,
• laktacji i karmienia naturalnego,
• pielęgnacji i opieki nad noworodkiem zdrowym
i chorym,
• dostępności form opieki nad położnicą i noworodkiem po opuszczeniu oddziału szpitalnego.
4) Edukator współpracuje z zespołem terapeutycznym
w skład którego obok podmiotu opieki wchodzi lekarz
neonatolog, lekarz położnik, psycholog, rehabilitant
itd.,
5) Edukator wykorzystuje odpowiednie środki dydaktyczne umożliwiające realizację Szkoły Matek i Ojców
(załącznik 1).
6) Metody pracy edukatora z rodzicami to:
• dyskusja,
• pogadanka,
• objaśnienie,
• metoda przypadku,
• metoda sytuacyjna,
• pokaz z objaśnieniem,
• instruktaż.
7) Na oddziale neonatologiczno-położniczym są warunki
do prowadzenia edukacji.
47
8) Edukacja poporodowa prowadzona jest na oddziale
neonatologiczno-położniczym według programu Szkoły Matek i Ojców (załącznik 2).
9) Edukacja poporodowa prowadzona jest w wyodrębnionym miejscu oddziału neonatologiczno-położniczego lub na salach położnic na oddziale położniczym.
10) Edukator ustala częstotliwość (nie rzadziej niż dwa
razy w tygodniu) i miejsce prowadzania spotkań edukacyjnych.
11) Treści programu oraz informacje o osobie/osobach
prowadzących edukację, godzinach spotkań są umieszczone w widocznym miejscu oddziału neonatologiczno-położniczego, np. tablica informacyjna.
12) Czas realizacji edukacji poporodowej powinien być
dostosowany do stanu samopoczucia położnic tak,
aby zapewnić im optymalny przekaz informacji zdrowotnej z zapewnieniem komfortu psychicznego i fizycznego.
13) Edukator sporządza miesięczny raport przeprowadzonych spotkań edukacyjnych oraz raport urodzeń.
14) Oddział prowadzi monitoring liczby osób uczestniczących w zajęciach Szkoły Matek i Ojców.
15) Edukator posiada identyfikator o następującej treści:
EDUKATOR MEDYCZNY, SZKOŁA MATEK I OJCÓW.
Kryterium procesu
1) Edukator diagnozuje deficyt wiedzy i umiejętności rodziców.
2) Edukator określa motywację oraz sprawność psychofizyczną położnic /rodziców do zdobywania, pogłębiania i utrwalania wiedzy oraz umiejętności z zakresu
pielęgnacji i opieki nad dzieckiem.
3) Edukator ustala sposób realizacji programu Szkoły Matek i Ojców uwzględniając:
• dobór miejsca edukacji,
• możliwości psychofizyczne odbiorcy,
• czas i środki dydaktyczne,
• treści i metody uczenia.
4) Edukator podczas realizacji programu edukacji poporodowej wykorzystuje wiedzę teoretyczną oraz umiejętności praktyczne dotyczące:
• opieki nad położnicą na oddziale poporodowym,
• opieki nad noworodkiem, kąpieli, przewijania i ubierania dziecka,
• karmienia naturalnego,
• psychologicznego przygotowania do macierzyństwa,
• dostępności form opieki zdrowotnej nad matką
i dzieckiem po porodzie (poradnie laktacyjne, poradnie rodzinne, poradnie przyszpitalne i inne dostępne
dla regionu, w jakim realizowana jest edukacja poporodowa).
5) Edukator motywuje rodziców do pogłębiania wiedzy
na temat pielęgnacji i opieki nad dzieckiem, karmienia
naturalnego oraz aktywizuje ich do czynnego uczestnictwa w pielęgnowaniu dziecka.
48
K. Augustyniuk, J. Rudnicki, E. Grochans
6) Edukator wykorzystując swoje kompetencje uczy rodziców rozpoznawania oraz właściwego postępowania
w sytuacji pojawienia się problemów poporodowych
dotyczących matki i dziecka.
7) Edukator zwraca uwagę na konieczność utrzymywania
właściwych relacji pomiędzy rodzicami oraz wzajemnego wsparcia.
8) Edukator przekazuje rodzicom wiedzę o objawach
mogących zwiastować zespół baby blues lub depresję
poporodową. Przygotowuje współmałżonków/ partnerów do właściwego postępowania w sytuacji pojawienia się zaburzeń emocjonalnych.
9) Edukator wskazuje rodzicom konieczność realizacji
i przestrzegania kalendarza szczepień oraz badań przesiewowych u dziecka.
10) Edukator przekazuje informacje o dostępności opieki
medycznej dla matki i dziecka po opuszczeniu szpitala
na terenie miejsca zamieszkania.
Kryterium wyniku
1) W wyniku prowadzonej edukacji poporodowej położnica/rodzic posiada niezbędną wiedzę i motywację do
karmienia naturalnego.
2) Rodzice są przygotowani do właściwej pielęgnacji
i opieki nad dzieckiem.
3) Rodzice potrafią właściwie reagować w sytuacji pojawienia się problemów okresu poporodowego dotyczących matki i dziecka. Rodzic posiada wiedzę pozwalającą mu skontaktować się z właściwą placówką opieki zdrowotnej lub grupami wsparcia w sytuacji wystąpienia problemów zdrowotnych dotyczących matki
lub dziecka.
ZAŁĄCZNIK NR 1
Wykaz środków dydaktycznych stosowanych w Szkole Matek i Ojców:
• broszury,
• plakaty,
• czasopisma,
• tablice informacyjne,
• kaseta video, CD,
• TV,
• magnetowid, DVD,
• TV edukacyjna.
ZAŁĄCZNIK NR 2
Program Szkoły Matek i Ojców
3) Higiena i odżywianie w okresu połogu.
4) Powrót płodności po porodzie i metody planowania
rodziny.
W wyniku podjętej edukacji położnica:
• Wymieni zmiany ogólnoustrojowe i w narządach rodnych po porodzie.
• Opisze charakter odchodów i zagadnienia związane
z procesem inwolucji mięśnia macicy.
• Wyjaśni zasady higieny w okresie połogu.
• Scharakteryzuje postępowanie w przypadku problemów pielęgnacyjnych w okresie połogu.
• Wyjaśni zagadnienia dotyczące niektórych nieprawidłowości w okresie połogu (źle gojąca się rana krocza
lub brzucha po cięciu cesarskim, ból krocza i ból brzucha, problemy z defekacją, nieprawidłowe odchody).
• Scharakteryzuje zagadnienia dotyczące płodności po
porodzie, metod planowania rodziny (zasady metody
niepłodności laktacyjnej i inne).
II. Opieka nad dzieckiem
Cel: nauczenie, utrwalenie, uzupełnienie wiedzy rodziców
z zakresu pielęgnacji, opieki i wychowania dziecka.
Tematyka szkoleń:
Pielęgnacja dziecka.
Stany adaptacyjne noworodka.
Problemy okresu noworodkowego.
Kąpiel dziecka, ubieranie, pierwsze spacery.
Profilaktyka występowania zespołu nagłej śmierci
niemowląt.
6) Badania przesiewowe u dziecka.
7) Szczepienia ochronne.
8) Zasady wprowadzania innych pokarmów niż mleko
matki.
1)
2)
3)
4)
5)
•
•
•
•
I. Opieka nad położnicą w oddziale poporodowym
•
Cel: nauczenie, utrwalenie, uzupełnienie wiedzy położnic
dotyczącej zasad opieki i samoopieki w okresie połogu.
•
Tematyka szkoleń:
1) Przebieg połogu fizjologicznego.
2) Postępowanie w przypadku problemów pielęgnacyjnych w okresie połogu.
•
•
W wyniku podjętej edukacji rodzice:
Scharakteryzują zasady pielęgnacji dziecka (pielęgnacja skóry i błon śluzowych, pielęgnacja kikuta pępowinowego, oczu, uszu itp.).
Wymienią stany adaptacyjne noworodka (spadek masy ciała, żółtaczka fizjologiczna, rumień noworodkowy,
stolce przejściowe, obrzęk sutków i inne).
Scharakteryzują problemy okresu noworodkowego
i niemowlęcego (potówki, pleśniawki, ciemieniucha,
odparzenia, kolka).
Wymienią zasady kąpieli dziecka, odpowiedniego
ubierania oraz pierwszych spacerów z dzieckiem.
Wyjaśnią postępowanie zapobiegające występowaniu
zespołowi nagłej śmierci niemowląt.
Wymienią celowość wykonywania badań przesiewowych u dziecka.
Przedstawią celowość szczepień ochronnych (kalendarza szczepień).
Scharakteryzują zasady wprowadzania posiłków uzupełniających dla dzieci karmionych piersią.
Standard edukacji poporodowej realizowanej w Szkole Matek i Ojców na oddziale neonatologiczno-położniczym
III. Karmienie naturalne
Cel: utrwalenie, uzupełnienie wiedzy rodziców z zakresu
karmienia naturalnego oraz motywowanie matek do wyłącznego karmienia piersią dziecka.
Tematyka szkoleń:
1) Zalety karmienia piersią.
2) Zasady i technika karmienia.
3) Najczęściej występujące problemy laktacyjne (uszkodzone brodawki, nawał mleczny, zastój pokarmu, zapalenie piersi, kryzys laktacyjny i inne).
4) Dieta matki karmiącej piersią.
5) Stosowanie leków podczas laktacji.
W wyniku podjętej edukacji matka powinna:
• karmić swoje dziecko piersią,
• przeciwdziałać wystąpieniu problemów laktacyjnych,
a w przypadku ich pojawienia się znać sposoby właściwego postępowania.
IV. Psychologiczne przygotowanie
do macierzyństwa/ojcostwa
Cel: zdrowie psychiczne rodziców. Rozwijanie właściwych
relacji pomiędzy rodzicami i dzieckiem.
Tematyka szkoleń:
1) Rozwój emocjonalny matki i dziecka w okresie poporodowym.
2) Sposoby stymulacji dotykowej.
3) Sposoby komunikacji rodziców z dzieckiem.
4) Rola ojca dziecka w okresie poporodowym.
5) Wczesne objawy depresji poporodowej, zespół objawów baby blues.
W wyniku podjętej edukacji rodzice będą potrafić:
• Scharakteryzować rozwój emocjonalny matki i dziecka
oraz relacje między małżonkami w okresie poporodowym.
• Wyjaśnić sposoby komunikacji z dzieckiem po porodzie (dotyk, głaskanie, masaż, kangurowanie).
• Scharakteryzować rolę ojca w okresie poporodowym.
• Opisać zmiany w życiu rodziny po narodzinach dziecka.
• Przedstawić problemy związane z zespołem baby
blues i depresji poporodowej.
V. Dostępność form opieki zdrowotnej nad położnicą
i noworodkiem po porodzie
Cel: Zapoznanie rodziców z dostępnością opieki medycznej nad matką i dzieckiem po porodzie
Tematyka szkoleń:
1) Informacje na temat opieki nad położnicą i noworodkiem po opuszczeniu szpitala.
2) Zadania położnej rodzinnej.
3) Zakres obowiązkowych badań profilaktycznych dla
kobiet finansowanych z NFZ.
49
W wyniku podjętej edukacji rodzice będą potrafili:
• Wymienić sposoby poszukiwania pomocy medycznej
w przypadku pojawienia się problemów poporodowych dotyczących matki lub dziecka.
Dyskusja
Stan umiejętności i wiedzy rodziców w zakresie opieki
nad dzieckiem i higieny w okresie połogu jest bardzo zróżnicowany. Przygotowanie do roli rodzica wynika między
innymi z możliwości dostępu do form edukacji w okresie
przedporodowym, jak również z indywidualnej potrzeby
kobiety czy współmałżonka. Działania edukacyjne w okresie okołopoporodowym powinny być integralną częścią
opieki nad matką i ojcem, powinny być one realizowane
już w okresie prokreacji w szkołach, poradniach rodzinnych, u lekarza ginekologa, położnika w czasie pierwszej
wizyty kobiety ciężarnej i przez całą ciążę w Szkołach Rodzenia. Niemniej ważna w okresie okołoporodowym jest
edukacja poporodowa, realizowana w oddziałach neonatologiczno-położniczych, gdyż w okresie tym występuje największa potrzeba i motywacja do pozyskania niezbędnych
umiejętności i wiedzy. Jest to czas największej szansy na
formowanie właściwego podejścia do zachowań warunkujących zdrowie, albowiem „umiejętność bycia matką nie
jest darem, jaki kobieta otrzymuje z chwilą narodzin” [8].
Stright i Harrison [9] z Uniwersytetu Philadelphia utrzymują, że właściwe przygotowanie młodych rodziców do
opieki nad noworodkiem, kształtowanie prawidłowych relacji między rodzicami a dzieckiem jest niezbędne, szczególnie w sytuacji rodziców dziecka chorego lub przedwcześnie urodzonego, gdzie właściwie prowadzona edukacja zdrowotna stanowić będzie niezbędne ogniwo do
prawidłowej współpracy, porozumienia, pielęgnacji oraz
kształtowania więzi emocjonalnych między rodzicem
a dzieckiem [10-13].
Dlatego bardzo ważne jest, by podczas opieki nad
kobietą w okresie połogu jeszcze w warunkach szpitalnych
nie zabrakło miejsca na edukację zdrowotną, wsparcie
oraz pomoc emocjonalno-instrumentalną mającą na celu
uzupełnienie lub uporządkowanie wiedzy i umiejętności,
jakie kobieta posiada. Tylko profesjonalna i empatyczna
praca merytorycznie przygotowanego edukatora, nakierowana na uzupełnianie deficytu wiedzy młodej matki
w trudnym okresie poporodowym ułatwi jej adaptację do
nowej roli i nowych obowiązków, natomiast zespołowi
terapeutycznemu pozwoli udoskonalić kontakt z pacjentką
i wzajemne relacje. Edukacja bowiem polega na zamierzonym wpływaniu na osobowość, eliminowaniu szkodliwych
zachowań, opanowaniu potrzebnej wiedzy i umiejętności
po to, aby dana osoba mogła czuć się odpowiedzialna za
zdrowie swoje i w tym przypadku swojego dziecka.
W dzisiejszych czasach standaryzacja w pielęgniarstwie stała się jednym z głównych narzędzi pracy pielęgniarki/położnej, dlatego konieczne stało się opracowanie
prezentowanego standardu edukacji poporodowej, który
50
K. Augustyniuk, J. Rudnicki, E. Grochans
oprócz poprawy jakości usług medycznych zapewni
rodzicom bezpieczeństwo.
Wykorzystując doświadczenie zawodowe, podstawę
teoretyczną, potrzeby czy wymogi można sądzić, że standaryzacja w opiece nad pacjentem jest w stanie zapewnić
mu poprawę jakości opieki medycznej, jego satysfakcję
oraz bezpieczeństwo całego społeczeństwa.
[4] Lenartowicz H. (1998) Zarządzanie Jakością w pielęgniarstwie. Centrum Edukacji Medycznej, Warszawa, s. 59-60.
[5] Pritchard A.P., Mallett J. (1992) The Royal Marsden Hospital
Manual of Clinical Nursing procedures, 3rd ed. Blackwell
Scientific Publications, Oxford.
[6] Lenartowicz H. (1998) Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie. Centrum Edukacji Medycznej, Warszawa, s. 61- 62.
[7] Augustyniuk K., Rudnicki J. i wsp. (2007) Opinie położnic na
temat zapotrzebowania na edukację poporodową w Szkole
Matek na oddziale położniczo-neonatologicznym. Problemy
Terapeutyczno-Pielęgnacyjne od poczęcia do starości. Prob-
Wnioski
Wydaje się celowe propagowanie i wprowadzenie
w oddziały poporodowe prezentowanego standardu
w celu poprawy jakości całościowej opieki nad matką i jej
dzieckiem. Celowość i kompetencje zawodowe oraz empatyczność edukatora realizującego program Szkoły Matek
i Ojców w oparciu o prezentowany standard pozwoli na
zapewnienie bezpieczeństwa rodzicom po wyjściu ze
szpitala.
Piśmiennictwo
[1] Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju. (2007) Raport: Zdrowie kobiet w wieku prokreacyjnym 15-49 lat. Polska 2006. Warszawa.
[2] Karski J. (1999) Promocja zdrowia. Centrum Organizacji
i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Warszawa.
[3] Piątek A. (red.) (1995) Standardy praktyki w zawodzie pielęgniarki i położnej. Biuletyn Komisji Standardów i Kwalifikacji Zawodowych Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Warszawa.
lemy Higieny i Epidemiologii 88(sup. 07).
[8] Borkowski W. (2007) Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków, s. 111-117.
[9] Stright B., Harrison L. (1996) Maternal-newborn nursing. Lippincott, Philadelphia.
[10] Helwich E. (2002) Wcześniak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa.
[11] Iwanowicz-Palus G. (2000) Zadania położnej w oddziale położniczo-noworodkowym. Pielęg. i Położ. 9: 4-8.
[12] Kornacka K. (red.) (2003) Noworodek przedwcześnie urodzony – pierwsze lata życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa.
[13] Makara-Studzińska M. (red.) (2009) Psychologia w położnictwie i ginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
J
Katarzyna Augustyniuk
Samodzielna Pracownia Propedeutyki Pielęgniarstwa
Pomorski Uniwersytet Medyczny
ul. Żołnierska 48, 70-210 Szczecin
e-mail: [email protected]
The standard of postnatal education provided by the School for Mothers and Fathers
in neonatal and maternity wards
Only well-prepared and educated parents can assure safety to themselves and their children during the postnatal
period. Since the percentage of newly parents having necessary knowledge and skills to take care of their babies is
not satisfactory, health promotion and health education should be a priority. The aim of this study was to elaborate
the standard of health education provided in the early postnatal period in maternity wards. The author’s standard of
postnatal education provided by the School for Mothers and Fathers is based on the author’s previous studies. This
is an original health promotion programme for newly-delivered parents in the postnatal period, whose popularization
and implementation seems purposeful and reasonable.
Key words: standard, health education, School for Mothers and Fathers, postnatal period