Beczka 233
Transkrypt
Beczka 233
NR 10 (233) 28.07 – 17.08 ROK 2010 (XXII) Cena N A J S TA R S Z A G A Z E TA W O P O L U I O K O L I C Y 2z∏ (0% VAT) Czy tirówki uratują Tuska? Konstytucja nie pozwala zaciàgaç po˝yczek powodujàcych przekroczenie przez paƒstwowy d∏ug publiczny 60 proc. rocznego PKB. Od listopada 2005 do paêdziernika 2007 (rzàdy PiS) d∏ug skarbu paƒstwa urós∏ z 439 do 488 mld z∏, tj. o 11 proc., ale PKB urós∏ w tym czasie o ponad 13 proc., wi´c sytuacja poprawi∏a si´. D∏ug wzgl´dem PKB zmala∏. W listopadzie 2007 rzàdy obj´∏a ekipa Donalda Tuska. Wzrost PKB os∏ab∏, a wzrost d∏ugu przyspieszy∏. Od listopada 2007 do maja 2010 d∏ug skarbu paƒstwa urós∏ z 488 do 678 mld z∏, tj. o 39 proc. W tym czasie PKB urós∏ tylko o kilka procent. Na dodatek do koƒca 2009 d∏ug skarbu paƒstwa rós∏ Do- naldowi Tuskowi Êrednio po 5,5 mld miesi´cznie a w 2010 ju˝ po 9,4 mld. Wkrótce mo˝e on osiàgnàç konstytucyjne 60 proc. PKB. Platforma Obywatelska nie ma takiej wi´kszoÊci w sejmie, by zmieniç konstytucj´. Pozostajà sztuczki. „Puls Biznesu” poinformowa∏, ˝e trwajà prace nad doliczeniem do PKB wartoÊci us∏ug Êwiadczonych przez prostytutki, nielegalnej sprzeda˝y narkotyków etc. Na ka˝de 5 mld z∏, doliczone z tego tytu∏u do PKB, rzàd Tuska móg∏by zwi´kszyç d∏ug o 3 mld z∏. Bohdan Wy˝nikiewicz z IBnGR sugeruje, by premier Tusk wystàpi∏ do GUS o szybkie doliczenie do PKB tych „towarów i us∏ug”. (Pb) Masoni z Opola pliczkà z Grudzic, której szukaliÊmy jakiÊ czas temu. Te˝ jako nowego „w∏aÊciciela” wskazano nam t´ samà osob´, ale te˝ bez dowodu. W poprzedniej „Beczce” pan Romuald Kulik pisa∏ o zaginionych nagrobkach z opolskiego cmentarza przy Wroc∏awskiej. Wspomina∏ m.in. o nagrobku mistrza lo˝y masoƒskiej – Franza Childe. O nagrobku tym mówiono w Oppeln, ˝e jest tak czarny, jak czarna by∏a dusza Franza Childe. Szybko dostaliÊmy informacj´, na czyim podwórku stoi dziÊ nagrobek masona. Nie dano nam jednak dowodu w postaci zdj´cia. To tak, jak z cennà ka- Temat opolskich masonów jest interesujàcy niezale˝nie od losów nagrobka. Zdj´cie poni˝ej ukazuje siedzib´ dzia∏ajàcej kiedyÊ w Oppeln Lo˝y Psyche. Ten budynek stoi do dziÊ. Co wiemy o Lo˝y Psyche? Troch´ informacji zamieszczamy na klepce 13. Intrygujàcy jest temat, kto z obecnych zacnych obywateli Opola jest masonem. Ale czy wolno o tym pisaç? Nie ma grzechu Do naszego redakcyjnego komputera nap∏ywajà czasem pocztà elektronicznà bardzo dziwne materia∏y. W Êrod´ 21 lipca portal spo˝ywczy przys∏a∏ nam informacj´ Polskiej Agencji Prasowej (PAP), ˝e we wtorek Indonezyjska Rada Ulemów (teologów i prawników) po d∏ugiej dyskusji uzna∏a, i˝ muzu∏manom wolno piç najdro˝szà kaw´ Êwiata, czyli „kopi luwak”. Wed∏ug rady nie jest to grzechem. „Kopi” to u Indonezyjczyków kawa. Luwak to indonezyjska nazwa zwierzàtka, pokazanego na obrazku u góry, które u nas znane jest jako cyweta albo ∏askun muzang. Zaintrygowa∏o nas, co ma luwak wspólnego z kawà i dlaczego picie „kopi luwak” mog∏oby byç grzechem. Na klepce 6 piszemy, co uda∏o nam si´ ustaliç. W NUMERZE: ● Czy niedêwiedê ze˝re Baçk´? ● Krajobraz po wyborach ● Do˝ynki powiatu b´dà w Murowie KLEPKA 1 FA K T Y ● W 2003 liczba urodzeƒ osiàgn´∏a w Polsce katastrofalnie niski poziom. Urodzi∏o si´ tylko 351 tys. dzieci. Po 2003 mieliÊmy iÊç w kierunku wy˝u. Do 2008 liczba urodzeƒ „doczo∏ga∏a si´” do 415 tys. W 2009 wzros∏a jeszcze troszeczk´ – do 418 tys. Przyhamowanie wzrostu w 2009 wskazywa∏o, ˝e mo˝e ju˝ byç koniec „wy˝u”. Potwierdza∏yby to dane GUS za styczeƒ-maj 2010. W tym czasie urodzi∏o si´ w Polsce 177 tys. dzieci. W okresie styczeƒ-maj 2009 by∏o 183 tys. ● Deficyt bud˝etu paƒstwa zaplanowano na ten rok w kwocie 52 mld z∏. Jeszcze niedawno resort finansów zapewnia∏ optymistycznie, ˝e do koƒca roku wykorzysta tylko 40 mld. W pierwszym pó∏roczu wykorzystano ju˝ jednak 37 mld (70 proc. ca∏oÊci). DziÊ resort finansów uspokaja, ˝e dalej b´dzie lepiej i chyba uda mu si´ nie przekroczyç planowanych 52 mld. ● Wed∏ug danych Krajowego Zarzàdu Gospodarki Wodnej co najmniej miliard ludzi na Êwiecie musi z miejsca zamieszkania maszerowaç trzy godziny, by uzyskaç dost´p do wody pitnej a brak dost´pu do czystej wody pitnej powoduje codziennie Êmierç Êrednio czterech tysi´cy dzieci. Wed∏ug Population Reports w 2025 Polska b´dzie w grupie 48 paƒstw, w których wyst´powaç b´dzie deficyt wodny. ● ˚adna kl´ska ˝ywio∏owa nie dotyka tylu ludzi na Êwiecie, co powodzie. Bywajà one nawet na obszarach pustynnych. W po∏owie lipca br. nad wioskà na pustynnym pograniczu Jemenu i Arabii Saudyjskiej, gdzie w okresie kwiecieƒpaêdziernik nigdy nie spada nawet kropla deszczu, dosz∏o do gwa∏townej ulewy. Woda nie wsiàka∏a w spieczonà na kamieƒ ziemi´, lecz zala∏a wiosk´, zabijajàc 30 osób, które nie zdà˝y∏y uciec na wy˝szy teren. ● Naturalnymi wrogami komarów sà np. jaskó∏ki w dzieƒ a nietoperze w nocy. Jeden nietoperz potrafi zjeÊç nocà nawet dwa tysiàce komarów. W miejscach, gdzie ˝yjà jaskó∏ki i nietoperze nie ma nadmiaru komarów. Nietoperze sà jednak nielubiane a jaskó∏ki lubimy, ale raczej daleko, bo swymi gniazdami brudzà budynki. Nie czytali, co podpisujà? Dawno temu, chyba wiosnà 1997, na jakimÊ spotkaniu prezentowano „Strategi´ dla Opolszczyzny”. By∏y to plany na lata, robione przez „fachowców”. WÊród priorytetów by∏a rozbudowa przejÊç granicznych z Czechami. G∏oÊno ju˝ wtedy by∏o o przystàpieniu zarówno Polski jak i Czech do UE. OptymiÊci mówili nawet, ˝e b´dzie to w 2002. Dziwi∏o mnie, ˝e „fachowcy” mówià, i˝ trzeba inwestowaç w przejÊcia graniczne mi´dzy Polskà a Czechami. Nie chodzi∏o przy tym o drogi, ale w budynki odpraw celnych, stra˝nice etc. Zanim by je zbudowano, ju˝ trzeba by by∏o wyburzaç. Ale to stara historia. Wspó∏czesna jest „Strategia Rozwoju Miasta Opola – Opole 2050”, opublikowana w tym roku. Podpisa∏o jà imieniem i nazwiskiem 36 osób. Co im si´ sta∏o? Nie czytali, co podpisujà? WÊród czterech priorytetów „Strategii” jako drugi zapisano „Opole miastem akademickim”. Wed∏ug autorów „Strategii”, trzeba wybudowaç w Opolu nowoczesne centrum konferencyjne, umo˝liwiajàce prowadzenie du˝ych kon- ferencji, w tym kilku paneli jednoczeÊnie. Pobudowaç te˝ nale˝y nowe budynki dydaktyczne oraz zapewniç domki i mieszkania dla kadry naukowej, którà Êciàgnie si´ do Opola. Z powodu ni˝u demograficznego z ka˝dym rokiem mniej osób podejmuje studia. W 1983 by∏o w Polsce 724 tys. urodzeƒ a w 2003 tylko 351 tys. Taka jest g∏´bokoÊç ni˝u, a na horyzoncie widaç kolejny, jeszcze g∏´bszy. Ju˝ w 2020 liczba studentów w Polsce b´dzie o 40 proc. mniejsza ni˝ dziÊ. Potem zmaleje jeszcze bardziej. Zanim wbito by pierwszà ∏opat´ pod realizacj´ „strategicznych” obiektów, po∏owa opolskich uczelni, z braku studentów, ju˝ by nie istnia∏a. Do 2050 liczba studentów w Polsce zmaleje tak drastycznie, ˝e Opole nie b´dzie oÊrodkiem akademickim. Nie przetrwa w nim ˝adna uczelnia. Mo˝e zostanie jakaÊ filia. Ca∏a „Strategia” jest równie „màdra” jak jej akademicki priorytet. Warto jà jednak zachowaç, jako przyk∏ad, jak bardzo mo˝na si´ oderwaç od rzeczywistoÊci. Piotr Badura Z INNEJ BECZKI ■ Poziom dekapitalizacji technicznej polskich elektrowni wynosi oko∏o 73 proc. To znaczy, ˝e my tych elektrowni ju˝ nie mamy, ˝e one stojà tylko na s∏owo honoru. Gdyby taka by∏a flota autobusów w Polsce to byÊcie si´ paƒstwo bali wsiàÊç do autobusu – powiedzia∏ prof. Krzysztof ˚mijewski, Sekretarz Generalny Spo∏ecznej Rady Narodowego Programu Redukcji Emisji, omawiajàc stan techniczny polskiej elektroenergetyki. – Wydawa∏o nam si´, ˝e w sieciach dystrybucyjnych i przesy∏owych jest lepiej, ale okazuje si´, ˝e sieci przesy∏owe sà zdekapitalizowane w 71 proc. dystrybucyjne w 75 proc., transformatory ze Êredniego napi´cia na niskie w 80 proc., transformatory ze Êredniego napi´cia na niskie na Êcianie wschodniej w 90 proc., a linie 220 KV, które wspierajà linie 400 KV w 87 proc. Taki jest poziom dekapitalizacji technicznej. W tym nie ma ˝adnych gier zwiàzanych z aktualizacjà wartoÊci majàtku, umorzeniami. To jest czyste in˝ynierskie liczenie, nie ekonomiczne – podkreÊli∏ prof. Krzysztof ˚mijewski. To nie by∏ jednak koniec z∏ych informacji. Z zaprezentowanych przez prof. ˚mijewskiego danych wynika∏o, ˝e ze wzgl´du na techniczne starzenie si´ elektrowni w ciàgu najbli˝szych 20 lat ubytki mocy w polskim systemie elektroenergetycznym mogà si´gnàç oko∏o 20 tys. MW, które nale˝a∏oby w tym czasie odbudowaç. – Ta suma mówi, ˝e do 2030 powinniÊmy wy∏àczyç 60 proc. z tego co stoi dzisiaj. Jest pewien czas ˝ycia samochodu i jest pewien czas ˝ycia elektrowni. Musimy przyjàç to do wiadomoÊci i powiedzieç sobie wyraênie, ˝e przez ostatnie 20 lat z pe∏nà ÊwiadomoÊcià doprowadziliÊmy do zestarzenia si´ infrastruktury nie inwestujàc w nià, a tylko konsumujàc – powiedzia∏ prof. Krzysztof ˚mijewski. wnp.pl – 14 lipca REKLAMA W „BECZCE” tel. 606 977 733 Krzysztof Kasperek – wysoka skutecznoÊç – niskie ceny Krzanowice k. Opola ul. Kwiatowa 2 e-mail: [email protected] Tel. 77 469-13-63 Kom. 609 133 623 KLEPKA 2 – klimatyzacja – rozruszniki, alternatory – autoalarmy – centralne zamki (sterowane pilotem) – wymiana oleju (GRATIS!) Trwa walka mi´dzy w∏adzami Rosji (niedêwiedziem) a Aleksandrem ¸ukaszenkà, przywódcà Bia∏orusi, zwanym popularnie Baçkà, czyli Ojczulkiem. Dla Êledzàcych t´ walk´ jest ona zapewne bardziej pasjonujàca ni˝ jakikolwiek mecz pi∏karski, tym bardziej, ˝e Polska ma wspólnà granic´ i z Rosjà, i z Bia∏orusià – walczà zatem nasi dwaj sàsiedzi. Niedêwiedê ma ochot´ po˝reç Baçk´, ale Baçka to twardy zawodnik i niedêwiedê nie b´dzie mieç lekko. Czy niedêwiedê ze˝re Baçk´? W „nto” z 18 czerwca ukaza∏ si´ tekst „¸ukaszenka w potrzasku”. Jego autor, Stanis∏aw Ciosek, to d∏ugoletni wysoki funkcjonariusz PZPR w latach PRL, a potem, w latach 1989-1996 ambasador Polski w Moskwie. Tekst Cioska by∏ pe∏en g∏upstw. Takimi tekstami zajmuje si´ w „Beczce” Dyl Sowizdrza∏. Zajà∏ si´ wi´c on tak˝e tym tekstem. W „nto” z 23 lipca ukaza∏ si´ jednak kolejny tekst Cioska, w którym by∏y ambasador w Moskwie wycofywa∏ si´ z wczeÊniejszych g∏upstw. Publikacja tego kolejnego tekstu Cioska ka˝e braç pod uwag´ mo˝liwoÊç, ˝e by∏y ambasador w Moskwie gra teraz rol´ ambasadora Moskwy, czyli stronnika niedêwiedzia. W tekÊcie z 18 czerwca ambasador Ciosek buƒczucznie wieszczy∏ koniec Baçki. Informowa∏, ˝e niedêwiedê tak dociÊnie Baçk´ ˝àdaniami sp∏aty d∏ugów, i˝ Baçka przegra lutowe wybory na prezydenta Bia∏orusi. W lipcu ambasador t∏umaczy∏ ju˝, ˝e nic z tych rzeczy, ˝e Baçk´ i niedêwiedzia wi´cej ∏àczy ni˝ dzieli i w perspektywie kilku lat nie b´dzie na Bia∏orusi zmian. Co sta∏o si´ mi´dzy 18 czerwca a 23 lipca, ˝e ambasador musia∏ odszczekaç wczeÊniejszy tekst? Odpowiedê jest prosta. Baç- ka wyciàgnà∏ swoje kwity i czarno na bia∏ym udowodni∏, ˝e per saldo to w sprawie gazu nie Bia∏oruÊ zalega z p∏atnoÊciami na rzecz Rosji, ale Rosja zalega na rzecz Bia∏orusi. Totalna kompromitacja Rosji. Okaza∏o si´, ˝e os∏y z Gazpromu nie potrafià liczyç. Na dodatek z po˝yczkà dla Bia∏orusi pospieszy∏ natychmiast Azerbejd˝an, co zabola∏o Rosj´ (I ty Azerbejd˝anie przeciwko mnie!). Jeszcze gorszy sygna∏ przyszed∏ z Litwy. Gazprom wymusza na niej p∏acenie po 340 dolarów za 1000 kubików gazu. Wykorzystuje do tego swà monopolistycznà pozycj´. Litwa chce wi´c budowaç gazoport i sprowadzaç gaz LNG z Kataru po 175 dolarów za 1000 kubików. Od Bia∏orusi Gazprom ˝àda 230 dolarów za 1000 kubików, wi´c Bia∏oruÊ rozmawia z Litwà, by budowaç wspólnie nie tylko gazoport w K∏ajpedzie, ale te˝ 285 km gazociàgu na Bia∏oruÊ a przy okazji i naftociàg dla ropy z Wenezueli. Od maja br. rafineria w bia∏oruskim Mozyrzu przerabia ju˝ wenezuelskà rop´, która dostarczana jest tankowcami do ukraiƒskiej Odessy, a stamtàd pociàgami na Bia∏oruÊ. W tym roku ma trafiç na Bia∏oruÊ 4 mln ton wenezuelskiej ropy, a na przysz∏y uzgodniono 10 mln ton (przy potrzebach w∏asnych Bia∏orusi na poziomie 7 mln ton rocznie). Premier Litwy, Andrius Kubilius i Baçka odbyli d∏ugà, szczerà rozmow´, po czym wspólnie oÊwiadczyli, ˝e sà za uniezale˝nieniem od Rosji. Kto da kredyt i wykonawstwo ewentualnego gazoportu, gazociàgu i naftociàgu? Zapewne Chiny, bo majà w tym interes. JeÊli Rosja straci cz´Êç rynku w Europie, to b´dzie musia∏a pójÊç z gazem i ropà do Chin. Chiny owszem, kupià, ale zap∏acà mniej i jeszcze ka˝à si´ ca∏owaç po r´kach. Mi´dzy 18 czerwca a 23 lipca niedêwiedê zrobi∏ porzàdny rachunek. Wie ju˝, ˝e nie dociÊnie Baçki ˝adnymi d∏ugami, bo to nie Baçka zalega niedêwiedziowi a niedêwiedê Baçce. Wie te˝, ˝e nie mo˝e liczyç na czyjeÊ wsparcie, a Baçka wprost przeciwnie, mo˝e liczyç nie tylko na Azerbejd˝an i Litw´, ale te˝ np. na Gruzj´. Jej prezydent, Micheil Saakaszwili udzieli∏ np. bia∏oruskiej telewizji wywiadu, w którym chwali∏ Baçk´ a na niedêwiedziu nie zostawi∏ suchej nitki. To te˝ niedêwiedzia zabola∏o, a przecie˝ chwiejna jest tak˝e Ukraina, myÊlàca coraz bardziej o wyborze bia∏oruskiej drogi. Wszystko to jednak niedêwiedê by wytrzyma∏, ale najwi´ksze zagro˝enie ma we w∏asnym domu. W zamieszczonej na tej klepce tabelce podany jest PKB na g∏ow´ Bia∏orusi i paƒstw w jej otoczeniu. Jest to PKB liczony parytetem si∏y nabywczej (PPP). Dane te poda∏ publikowany przez CIA Factbook. Tabelka informuje te˝ o wzroÊcie PKB wymienionych krajów w latach 2000-2009. Te z kolei dane opublikowa∏ na swej stronie ONZ. Z tabelki wynika, ˝e w 2009 w Rosji roczny PKB na osob´ by∏ wyraênie wy˝szy (15.100 dolarów) ni˝ w Bia∏orusi (11.600 dolarów). Chodzi jednak o Êrednià, a ta mo˝e myliç. Prosty przyk∏ad: Dziewi´ciu zwyk∏ych Rosjan ma dochód roczny po 9.000 dolarów a jeden bogaty 70.000 dolarów. Ârednio majà po 15.100 dolarów. Z kolei dziewi´ciu zwyk∏ych Bia∏orusinów ma rocznie po 10.000 dolarów a jeden 26.000 dolarów. Ârednio majà po 11.600 dolarów. Dziewi´ciu zwyk∏ych Rosjan ˝a∏uje, ˝e nie rzàdzi u nich Baçka, bo on da∏by im wi´cej. Tylko jeden bogaty cieszy si´ z w∏adzy niedêwiedzia. Na Bia∏orusi odwrotnie. Dziewi´ciu zwyk∏ych Bia∏orusinów popiera Baçk´, bo dzi´ki niemu ˝yjà lepiej od zwyk∏ych Rosjan, a jeden bogaty jest w opozycji do Baçki, bo uwa˝a, ˝e niedêwiedê da∏by mu wi´cej. W Rosji nie brak opozycyjnych polityków, chcàcych graç na niezadowoleniu zwyk∏ych Rosjan z niedêwiedzia i ich sympatii do Baçki. Tygodnik „Wprost” publikuje co roku list´ stu najbogatszych Polaków. Na pierwszym miejscu tegorocznej listy jest Jan Kulczyk. Jego majàtek wzrós∏ przez ostatni rok o 1,2 mld z∏, czyli rós∏ Êrednio o 100 mln z∏ miesi´cznie. Gdyby Jan Kulczyk ˝y∏ na Bia∏orusi, to mo˝e us∏ysza∏by od Baçki: „Jasiu, musi ci wystarczyç bogacenie si´ o 3 mln z∏ miesi´cznie. Nie chciej wi´cej. Reszta niech wzbogaci zwyk∏ych ludzi.” (ciàg dalszy na klepce 4) FOTOKIOSK – w 5 minut zdj´cia z aparatów cyfrowych tel. 77-46-96-777 www.kuznia.dobrzen.pl Dobrzeƒ Wielki, ul. KoÊcielna (przy koÊciele Êw. Katarzyny) KLEPKA 3 Czy niedêwiedê ze˝re Baçk´? (ciàg dalszy z klepki 3) Dobrym sposobem na porównanie poziomu ˝ycia jest spojrzenie na konsumpcj´ ˝ywnoÊci. Z tabelki na klepce 3 wynika, ˝e Polska ma o ponad po∏ow´ wy˝szy PKB na g∏ow´ ni˝ Bia∏oruÊ. Czy widaç to w konsumpcji ˝ywnoÊci? Na stronie FAO publikowane sà informacje o spo˝yciu ˝ywnoÊci w ró˝nych krajach Êwiata. Najnowsze dane sà tam za 2007. Zestawi∏em je w tabelce, zamieszczonej na tej klepce. Spo˝ycie liczone jest razem z przetworami, tzn. np. mleko liczone jest razem ze zu˝ytym do produkcji serów, jogurtów etc., ale bez mleka zu˝ytego do produkcji mas∏a, bo ono trafia na rynek jako odt∏uszczone. Owoce z kolei sà liczone bez zu˝ytych do produkcji wina. Rzut oka na tabel´ pozwala zorientowaç si´, ˝e wy˝ywienie Bia∏orusinów by∏o w 2007 podobne jak Polaków. Jest to zrozumia∏e. Fakt ˝e Jan Kulczyk ma miesi´czne dochody 30 tys. razy wy˝sze ni˝ Êrednia nie spowoduje przecie˝, ˝e zje on 30 tys. razy wi´cej mi´sa ni˝ Êrednia, bo to by∏oby szeÊç ton mi´sa dziennie. Innych towarów te˝ nie b´dzie kupowa∏ 30 tys. razy wi´cej. O spo˝yciu ˝ywnoÊci decydujà dochody zwyk∏ych ludzi. JeÊli paƒstwo dba bardziej o najbogatszych, to maleje popyt na towary i us∏ugi, s∏abnie wzrost gospodarczy i roÊnie bezrobocie. JeÊli dba bardziej o zwyk∏ych ludzi, to roÊnie popyt na towary, gospodarka przyspiesza i maleje bezrobocie. GdzieÊ jest z∏oty Êrodek. Niektórzy uwa˝ajà, ˝e z∏oty Êrodek jest przy bezrobociu na poziomie 3 proc. W czerwcu 2010 stopa bezrobocia wynosi∏a w Polsce 11,6 proc. a w Bia∏orusi 0,8 proc. W pierwszym pó∏roczu 2010 polska gospodarka ros∏a w tempie 3,0 proc. i ju˝ zwalnia∏a a bia∏oruska ros∏a w tempie 6,6 proc. i dalej przyspiesza∏a. Wed∏ug danych ONZ w 1990 PKB na g∏ow´ by∏ w Bia∏orusi podobny jak w Ukrainie, a np. w ¸otwie by∏ blisko dwa razy wy˝szy ni˝ w Bia∏orusi. DziÊ Bia∏oruÊ ma prawie dwa razy wy˝szy PKB na g∏ow´ ni˝ Ukraina, która flirtowa∏a z Zachodem. Wkrótce Bia∏oruÊ dogoni nale˝àcà do UE ¸otw´ (w pierwszym kwartale 2010 PKB ¸otwy zmala∏ o 6,0 proc. r/r). W polskich mediach trwa od lat kampania k∏amstw na temat Bia∏orusi i Aleksandra ¸ukaszenki. Jest ona tak silna i zmasowana, ˝e przyt∏aczajàca wi´kszoÊç ludzi daje si´ wprowadziç w b∏àd. Trudno przecie˝ wymagaç, by zwyk∏y cz∏owiek sprawdza∏ gdzieÊ na stronach ONZ czy CIA wskaêniki gospodarcze, robi∏ analizy etc. Zwyk∏y cz∏owiek polega na tym, co podajà media. Gdy one zgodnie k∏amià, to robià mu niestety wod´ z mózgu. Na ∏amach „Dziennika – Gazety Prawnej" z 19 lipca ukaza∏ si´ artyku∏, w którym pisano, ˝e „Koƒczy si´ bia∏oruski cud gospodarczy, który przez ostatnie 15 lat zapewnia∏ Aleksandrowi ¸ukaszence stabilnà ciàg∏oÊç w∏adzy" (wystarczy ten cytat wraz z cudzys∏owem wklepaç do Googli, by na pierwszym miejscu listy mieç wspomniany artyku∏). A˝ prosi si´ pytanie: Czy przez minione 15 lat polskie media pisa∏y o bia∏oruskim cudzie gospodarczym, czy raczej odwrotnie? Jak mo˝e koƒczyç si´ coÊ, czego wg polskich mediów wcale nie by∏o? Micha∏ Potocki, autor wspomnianego artyku∏u, opar∏ go o informacje „ekonomisty Jaras∏aua Ramanczuka". Czy polski czytelnik wie, kim jest Jaras∏au Ramanczuk? Nie wie. Czy sprawdzi to sobie w internecie? Wàtpi´. Jaros∏aw Romaƒczuk (Jaras∏au Ramanczuk) to nie tyle ekonomista, ile wiceprzewodniczàcy dzia∏ajàcej na Bia∏orusi opozycyjnej Zjednoczonej Partii Obywatelskiej. Ju˝ w maju ZPO wyznaczy∏a go na kontrkandydata Aleksandra ¸ukaszenki w wyborach prezydenckich, które majà si´ odbyç w Bia∏orusi w lutym 2011. Wypowiedê Romaƒczuka nie jest zatem bezstronnà analizà, ale manipulacjà danymi, OPONY • WULKANIZACJA ❏ opony nowe i u˝ywane zachodnich firm do samochodów osobowych i dostawczych ❏ monta˝ i wywa˝anie tel. 77 403-26-10 ❏ us∏ugi wulkanizacyjne kom. 607 381 644 ❏ oleje Castrol + wymiana Wojciech Filipowicz Kup, ul. 1 Maja 1b czynne 9.00-17.00 w soboty 9.00-15.00 stanowiàcà element jego kampanii wyborczej. Artyku∏ z „Dziennika – Gazety Prawnej" zamieÊci∏a na swej stronie internetowej „Gazeta Wyborcza", ale ju˝ bez nazwiska Romaƒczuka. Teraz opozycja bia∏oruska mo˝e t∏uc w internecie, ˝e czo∏owa polska gazeta napisa∏a, i˝ bia∏oruski cud gospodarczy koƒczy si´, dajàc nawet link do „Wyborczej". I chyba o to w ca∏ej tej grze chodzi∏o. Polska polityka w sprawach Bia∏orusi budzi zawstydzenie. Z jednej strony mamy do czynienia z haniebnym represjonowaniem przez Polsk´ tych Polaków w Bia∏orusi, którzy popierajà ¸ukaszenk´. Odmawia si´ im prawa przyjazdu do Polski. To tak, jakby Polak w Bia∏orusi mia∏ obowiàzek byç piàtà kolumnà. Ciekawe jak przyj´∏aby Polska analogiczne post´powanie Niemiec wobec mniejszoÊci niemieckiej w Polsce. Z drugiej strony na Bia∏orusinów usi∏uje si´ oddzia∏ywaç tak, by odrzucili ¸ukaszenk´ i podà˝yli w kierunku Zachodu. Tymczasem w lipcu 1990 Bia∏oruÊ og∏osi∏a niepodleg∏oÊç i podà˝y∏a w kierunku Zachodu. Warunki ˝ycia pogorszy∏y si´ jednak tak bardzo, ˝e w lipcu 1994 Bia∏orusini gremialnie poparli ¸ukaszenk´, który zawróci∏ z obranej w 1990 drogi. DziÊ Bia∏orusini uwa˝ajà, ˝e Êwietnie na tym wyszli i sà uodpornieni na t∏umaczenia, ˝e majà ponownie wybraç tak, jak w 1990. W „nto" z 23 lipca ambasador Ciosek pisa∏, ˝e nie da si´ doprowadziç do zmian na Bia∏orusi „bez odczuwalnego spadku poziomu ˝ycia Bia∏orusinów". Zdaniem Cioska to wymaga kilku lat. Tymczasem 21 lipca premier Bia∏orusi Siarhiej Sidorski og∏osi∏, ˝e na lata 2011-2015 planuje si´ wzrost PKB Bia∏orusi o 62-68 proc. a przeci´tna p∏aca ma osiàgnàç poziom odpowiadajàcy 1000 dolarów (3120 z∏). Mo˝na oczywiÊcie powiedzieç, ˝e to nierealistyczne plany. Warto jednak spojrzeç na tabelk´ z klepki 3, z której wynika, ˝e w latach 2000-2009 PKB Bia∏orusi wzrós∏ wg ONZ o 90 proc. OsobiÊcie sàdz´, ˝e premier Sidorski wie co mówi, a jeÊli to, co deklaruje, zostanie zrealizowane, to w 2015 wÊród paƒstw z tabelki na klepce 3, najwy˝szà stop´ ˝yciowà b´dzie mieç Bia∏oruÊ. Wtedy Bia∏orusini b´dà ju˝ ca∏kiem g∏usi na jakàkolwiek obcà propagand´. Dlatego niedêwiedê musi ze˝reç Baçk´ natychmiast, bo potem nie b´dzie ju˝ szans. Có˝ kiedy niedêwiedê nie daje rady, nawet z naszym polskim wsparciem. Piotr Badura DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA WSZYSTKICH MAREK AUTO ELEKTRYKA Józef Patrzek rozruszniki, alternatory, elektronika, ABS, airbag, zamki centralne + pilot, alarmy, radiomonta˝, przeglàdy okresowe (wymiana oleju, rozrzàdu, filtrów itp. wg zaleceƒ producenta), kasowanie inspekcji, akumulatory. ¸ubniaƒska 31a KLEPKA 4 KLIMATYZACJA Brynica telefon: 421-52-48 telefon kom. 609 381-213 IV Marsz Autonomii W sobot´ 17 lipca odby∏ si´ w Katowicach marsz zwolenników autonomii, zorganizowany przez Ruch Autonomii Âlàska. Przyby∏o na niego ok. 1500 osób, w tym liczàca ponad 150 osób reprezentacja Opolszczyzny. Nie zatrzyma∏a ich w domu niezbyt sprzyjajàca pogoda. Zgodnie z tradycjà uczestnicy marszu wyruszyli z placu WolnoÊci i przez Rynek oraz plac Karola Miarki doszli do placu Sejmu Âlàskiego. AutonomiÊci nieÊli flagi, wÊród których szczególne wra˝enie robi∏a górnoÊlàska flaga o rozmiarach 4 na 10 metrów. By∏y te˝ banery z has∏ami (np. „Autonomia – Âlàsk syty i Polska ca∏a”) i mnóstwo baloników. Przed gmachem Sejmu Âlàskiego (zdj´cie), symbolem górnoÊlàskiego parlamentaryzmu, przewodniczàcy Jerzy Gorzelik przypomnia∏ postulaty RAÂ. Przemawiali te˝ goÊcie z zagranicy: Camilo Nogueira Román, by∏y eurodeputowany Galicyjskiego Bloku Narodowego, który opowiedzia∏ o drodze Galicji do autonomii; Erwin Verbeken z Nowego Sojuszu Flamandzkiego i Eike C. Steinig, reprezentujàcy Fryzów (Die Friesen). Na koniec grupa ochotników rozbi∏a g∏owami styropianowy Mur Centralizmu, dowodzàc, ˝e g∏owà mur przebijesz. Tegoroczny marsz odbywa∏ si´ pod has∏em: „PORADZYMY”. Kopi Luwak i Go-cola ¸askun muzang, zwany przez Indonezyjczyków luwak nie jest cywetà, choç cz´sto tak si´ go u nas nazywa. Cyweta to krewniak luwaka (oba gatunki nale˝à do rodziny ∏aszowatych). Nas interesujà prawdziwe luwaki, szczególnie ˝yjàce na wyspach Indonezji. Luwaki to drapie˝niki (zjadajà szczury, myszy, owady etc.), ale jedzà te˝ owoce, m.in. kawowca. Pestki w owocu kawowca to ziarna, z których robi si´ kaw´. Indonezyjczycy wierzà, ˝e luwaki zjadajà tylko najlepsze owoce, w sam raz dojrza∏e. Trawià ich mià˝sz, ale pestek nie. W ich odchodach tkwià wi´c pestki kawowca. Kto wierzy, ˝e luwaki zjadajà najdoskonalsze owoce, ten wierzy te˝, ˝e pestki w odchodach sà najdoskonalszymi ziarnami kawy. Luwaki nie trawià ziaren, ale troch´ je podtrawiajà. Sk∏adniki powodujàce kwaÊnoÊç i gorzkoÊç kawy sà g∏ównie w otoczce ziaren, wi´c podtrawienie wp∏ywa na smak kawy (mniej goryczki, mniej kwasu). Ponadto w jelicie grubym ˝yjà bakterie kwasu mlekowego, które wywo∏ujà cz´Êciowà fermentacj´ mlekowà ziaren. Tak wi´c ziarna z odchodów luwaków sà troch´ zmienione. Wyd∏ubane ziarna myje si´ i post´puje z nimi dalej tak jak w przypadku ka˝dej innej kawy. Otrzymana w ten sposób Kopi Luwak (kawa z luwaka) budzi emocje. Nie dziwi, ˝e muzu∏manie mieli wàtpliwoÊci, czy aby picie kawy, którà wczeÊniej luwak wy.... nie jest w ogóle grzechem jakiejÊ nieczystoÊci. No ale Rada Ulemów uzna∏a, ˝e skoro ziarna sà umyte to grzechu nie ma. Ca∏a Êwiatowa produkcja Kopi Luwak to w udanych latach zaledwie 500 kg. W z∏ych bywa tylko 50 kg. Z 500 kg kawy mo˝na zrobiç sto tysi´cy ma∏ych kaw. Na Êwiecie ˝yje 6,5 miliarda ludzi. W dobrym roku jedna ma∏a fili˝anka Kopi Luwak przypada wi´c na 65 tys. ludzi. Opole ma nieca∏e 130 tys. mieszkaƒców. W dobrym roku na ca∏e Opole przypadajà zatem dwie ma∏e fili˝anki Kopi Luwak. Np. jakiÊ milioner na urodziny wypi∏ z ˝onà przy Êniadaniu po ma∏ej Kopi Luwak i ca∏y roczny przydzia∏ na Opole zu˝yty. Faktycznie na Opole nie MEBLE NA WYMIAR www.giesa.pl W IV marszu Âlàzacy podkreÊlali swà odr´bnoÊç kulturowà i to, ˝e sà narodem z w∏asnym j´zykiem i historià. Warto zwróciç uwag´, ˝e swà odr´bnoÊç akcentujà te˝ w Polsce inne grupy, np. Unia Wielkopolan, która nawiàza∏a nawet kontakty z Ruchem Autonomii Âlàska, czy Silesia Restituta z Dolnego Âlàska, której cz∏onkowie w spisie powszechnym te˝ chcà deklarowaç narodowoÊç Êlàskà. Pr´˝nie dzia∏ajà tak˝e Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie i Zwiàzek Podhalan. Jak widaç Polska nie jest absolutnie jednolita etnicznie. Andrzej Latusek kuchnie, sypialnie, ∏azienki, garderoby, szafy i inne Aran˝acja, pomiar i projekt w cenie mebli W ofercie Popielów, ul. Klasztorna 3 tak˝e Sklep – Dobrzeƒ Wielki ul. Namys∏owska 22 sprz´t AGD tel. 77 46-95-279, kom. 604-995-183 przypada nawet tyle, bo g∏ówni konsumenci Kopi Luwak to USA i Japonia. Gdyby Êwiatowà Kopi Luwak dzieliç po równo, to w dobrym roku na Polsk´ przypad∏oby jej 3 kg (w z∏ym 0,3 kg). Tymczasem bez trudu znajdziemy dziwnie wiele firm handlujàcych w Polsce kawà z luwaka. Za 50 gram (mo˝na z tego zrobiç 10 ma∏ych kaw) trzeba zap∏aciç od 150 do 200 z∏. To nie jest zaporowa cena. Opinie o smaku Kopi Luwak sà bardzo podzielone. Jedni twierdzà, ˝e smak jest nadzwyczajny i niezapomniany. Inni mówià, ˝e jest beznadziejna i cenià jà tylko snobi. My nie wiemy, bo nie piliÊmy (i pewnie nie b´dziemy pili). Na obrazku etykieta z Kopi Luwak. Na zakoƒczenie jeszcze jedna informacja przys∏ana nam przez portal spo˝ywczy. OtrzymaliÊmy jà 14 lipca. Do sklepów w Indiach trafi∏ nowy napój – Go-cola. Robi si´ jà z krowiego moczu z dodatkami nadajàcymi smak pomaraƒczowy, cytrynowy lub ró˝any. Wzbogaca si´ jà te˝ zio∏ami. W odró˝nieniu od Coca-coli, która wg producenta Go-coli jest bezwartoÊciowa, Go-cola ma pomagaç na nadciÊnienie, cukrzyc´ i wiele innych chorób. JeÊli ktoÊ uwa˝a krow´ za Êwi´tà, to nie dziwi, ˝e wierzy w leczniczà moc jej sików. My jednak radzimy tym, którzy jadà do Indii, by si´gajàc po puszk´ Go-coli, zastanowili si´, czy na pewno chcà wypiç zawartoÊç. US¸UGI PROTETYCZNE ◆ wykonywanie uzupe∏nieƒ protetycznych ◆ ekspresowa naprawa protez Czynne codziennie od 11.00 do 17.00 tel. 77 44-18-488, ca∏odobowy 501-363-342 Opole, ul. 1 Maja 15 – oficyna, wejÊcie bramà naprzeciw przystanku MZK przy dworcu PKS rabaty – raty – rachunki – kosztorysy KLEPKA 6 Krajobraz po wyborach Dziwny to europejski kraj, w którym linia podzia∏u poglàdów spo∏eczno – politycznych przebiega wzd∏u˝ rzek i linii kolejowych. Takim przypadkiem, niestety, jest Polska, gdzie na wschód od Wis∏y przewa˝ajà postawy konserwatywno-socjalne i tam PiS czuje si´ u siebie, natomiast na zachód od Wis∏y znajdujemy krain´ Platformy, gdzie dominujà poglàdy liberalne. Naród wybra∏ spokój Dodatkowo, co nie budzi ju˝ zdziwienia, Polska wyraênie dzieli si´ na miejskà i prowincjonalnà. Zlikwidowanie powy˝szych podzia∏ów to praca dla kilku pokoleƒ polityków i socjologów. Jaros∏aw Kaczyƒski wi´ksze poparcie mia∏ na wschodzie, szczególnie wÊród rolników, bezrobotnych i ludzi s∏abiej wykszta∏conych. Jego otoczenie g∏osi∏o, ˝e wokó∏ niego zgromadzi∏ si´ ca∏y polski obóz patriotyczny, co obra˝a∏o wyborców Bronis∏awa Komorowskiego. Odnosi∏o si´ te˝ wra˝enie, ˝e w polskim obozie narodowo-katolickim powsta∏a sekta, kierowana przez katolickich kap∏anów: o. Rydzyka i ks. Isakowicza-Zaleskiego, g∏oszàca dogmat, ˝e ka˝dy Polak g∏osujàcy na Komorowskiego pope∏nia grzech ci´˝ki. Kaczyƒski jest bardziej majestatycznym politykiem i lepszym mówcà ni˝ Komorowski, inteligencjà politycznà przewy˝sza nie tylko swoje otoczenie, ale wielu liderów PO. Sprzyja∏a mu katastrofa smoleƒska i ci´˝kie problemy rzàdu Tuska z powodzià, a mimo to nie zdo∏a∏ pokonaç Komorowskiego. Naród wybra∏ cz∏owieka spokojnego i ˝yczliwie usposobionego do ludzi. Kaczyƒski nie by∏ s∏abszym kandydatem na prezydenta, a przegra∏ dlatego, ˝e wielu wyborców po prostu go nie lubi. G∏osowali przeciwko niemu za jego uwielbienie w∏adzy, za budowanie IV RP, za niezwyk∏à zdolnoÊç do jàtrzenia i obra˝ania ludzi. Mimo to, wyborczy wynik Kaczyƒskiego to du˝y kapita∏ zaufania dla PiS przed zbli˝ajàcymi si´ wyborami samorzàdowymi i parlamentarnymi. Co do Platformy – zaczyna ona zawodziç jako partia obywatelska, co sprawia, ˝e elektorat g∏osujàcy teraz przeciwko PiS zacznie zanikaç, tym bardziej, ˝e nie mo˝na w nieskoƒczonoÊç g∏osowaç przeciw. Niemrawa kampania Ta tendencja jest ju˝ widoczna na Âlàsku Opolskim, gdzie autochtoni tylko po cz´Êci g∏osowali przeciwko Kaczyƒskiemu – za jego antyniemieckie nastawienie. Na terenach zamieszkanych przez Niemców i Âlàzaków, poparcie dla Komorowskiego oscylowa∏o mi´dzy Êrednià wojewódzkà i poparciem jego kandydatury w mieÊcie Opolu. W skrajnych przypadkach poparcie dla obu kandydatów by∏o porównywalne, a np. w ˚´dowicach w pow. strzeleckim wygra∏ Kaczyƒski. Wzi´∏o si´ to stàd, ˝e kampania wyborcza PO na terenach zamieszkanych przez mniejszoÊç by∏a niemrawa, a koalicyjne TSKN nie prowadzi∏o jej w ogóle. Wolontariusze PiS byli natomiast u nas wszechobecni, a plakaty Kaczyƒskiego wisia∏y nawet na tablicach informacyjnych DFK. Platforma w regionie nie ma pomys∏ów jak pozyskaç autochtonów, s∏abo wp∏ywa na opolskà rzeczywistoÊç, a skoro stoi w miejscu, to traci. Samo wspó∏rzàdzenie PO i TSKN na szczeblu województwa to zbyt ma∏o, by przekonaç do siebie wi´kszoÊç autochtonów. Liderzy TSKN, dla wykazania si´ w trakcie kampanii jakàkolwiek aktywnoÊcià politycznà, wystosowali do wszystkich kandydatów listy, z proÊbà o przedstawienie swoich poglàdów na temat mniejszoÊci narodowych, których poznanie mia∏oby pomóc szeregowym cz∏onkom w podj´ciu Êwiadomej decyzji wyborczej. Widaç, majà swych cz∏onków za wyjàtkowo nieuÊwiadomionà mas´. Z kolei marsza∏ek Sebesta z PO za˝yczy∏ sobie od Zarzàdu TSKN jasnej deklaracji poparcia dla Komorowskiego. W∏adze TSKN za takà deklaracj´ za˝yczy∏y sobie ciàg∏oÊci wspó∏rzàdzenia po kolejnych wyborach samorzàdowych. Obustronne podchody i kunktatorstwo skoƒczy∏y si´ przekazaniem Platformie przez TSKN Inflantów. TSKN próbowa∏ przekazaç Platformie nie swój elektorat, bo na swoje resztki Towarzystwo nie mia∏o ˝adnego wp∏ywu – one ju˝ by∏y przy Komorowskim. Polityczny tumiwisizm W miejscowoÊciach zamieszkanych przez autochtonów, frekwencja waha∏a si´ w granicach 30 do 35 proc., co w rezultacie spowodowa∏o, ˝e woj. opolskie pod tym wzgl´dem jest najgorsze w kraju. Tak niskiej frekwencji nie da si´ wyt∏umaczyç wy∏àcznie wyjazdami do pracy za granic´. Âlàzacy w swej masie sà p∏ytko zakorzenieni w obywatelskoÊci. Dla piel´gnowania swej kultury i j´zyka wystarcza im wewn´trzna spójnoÊç i poczucie jednoÊci. Poczàtkowo popierali spo∏eczny ruch mniejszoÊci niemieckiej, kiedy jednak spostrzegli, ˝e to im nic nie daje, cz´Êç z nich zacz´∏a politycznie wspieraç Platform´. Wystarcza im to, ˝e sta∏a si´ dla nich alternatywà. Podobnie ma si´ sprawa z nie zrzeszonà cz´Êcià mniejszoÊci niemieckiej. Inercj´ Êrodowiska autochtonów liderzy TSKN dostrzegli dopiero wtedy, kiedy spo∏eczno-polityczny tumiwisizm tej grupy zaczà∏ osiàgaç swe apogeum. Dla TSKN staje si´ to niebezpieczne, bo bez ich poparcia spadnie znaczenie Towarzystwa i zmniejszy si´ „kasa” z Niemiec, a bez niej skoƒczy si´ niemieckoÊç, pozostanie ÊlàskoÊç. KLEPKA 7 Zbli˝ajà si´ wybory samorzàdowe, które dla TSKN sà uzupe∏nieniem niemieckiej „kasy”. W samorzàdach, na posadach i synekurach mo˝na zatrudniç swych dzia∏aczy, z których wielu, ze wzgl´du na brak wykszta∏cenia i kompetencji – musia∏aby szukaç pracy na saksach. W pami´ci dotychczasowych wyborców TSKN, poza tabulkomanià, nie ma zakodowanych znaczàcych osiàgni´ç liderów. Aby szybko zaistnieç, trzeba by∏o zrobiç to, co w polityce naj∏atwiejsze – spolaryzowaç scen´ politycznà. W tym celu liderzy skierowali do Marsza∏ka Województwa i Wojewody Opolskiego kilka dezyderatów w sprawach dwuj´zycznych tablic, upami´tnienia Powstaƒ Âlàskich, powo∏ania pe∏nomocnika wojewody do spraw mniejszoÊci. Stra˝nicy w∏asnych interesów W sprawie upami´tnienia powstaƒ, Przewodniczàcy TSKN wystàpi∏ do Marsza∏ka Województwa na piÊmie. Forma i treÊç pisma zosta∏a przez marsza∏ka Sebest´ mocno skrytykowana, a w opolskim Êrodowisku politycznym zawrza∏o. Sprawdzi∏a si´ nasza opinia, zawarta w majowym wydaniu „Beczki”, ˝e filozofów, co to swoje wiedzà, jest w MniejszoÊci dostatek, ale nie ma komu przelaç tego na papier. W obawie przed zerwaniem przez PO koalicji i zwiàzanà z tym utratà cz´Êci posad, Zarzàd TSKN zdecydowa∏ si´ poÊwi´ciç autorytet swego przewodniczàcego, nie baczàc, ˝e tym samym podrywa autorytet w∏asnego Stowarzyszenia. Na posiedzeniu Zarzàdu w sprawie listu do Marsza∏ka, zwyci´˝yli stra˝nicy w∏asnych interesów. Nic nadzwyczajnego w koƒcu si´ nie sta∏o, przecie˝ TSKN, kosztem realizacji celów statutowych, od dawna reprezentuje interesy swoich samorzàdowych liderów – pe∏ni rol´ trampoliny do samorzàdowych karier. Mieszkaƒców „mniejszoÊciowych” gmin niewiele ta „zabawa” obchodzi. Mieszkam w miejscowoÊci, gdzie gminna i powiatowa w∏adza od lat jest w r´kach „MniejszoÊci Niemieckiej”. Nikt im nigdy nie przeszkadza∏ w jej sprawowaniu, tymczasem infrastruktura niezb´dna do prawid∏owego funkcjonowania ˝ycia spo∏ecznego w mojej wiosce jest zawstydzajàco dziadowska. Liderzy Platformy w regionie, wzorujàc si´ na Donaldzie Tusku, mogliby powiedzieç: „My wam wójta nie wybieraliÊmy”. Tylko z kogo mamy wybieraç, skoro ani PO, ani inne partie polityczne nie wystawiajà swych kandydatów w mniejszych gminach naszego regionu. Pozostaje nam w wi´kszoÊci ponowny wybór samorzàdowych karierowiczów partii MN. Bernard Sojka K∏opoty z narodowoÊcià narodowej. Nie wystarcza znajomoÊç j´zyka i przestrzeganie prawa, aby uniknàç spychania przez „przewodnià” wi´kszoÊç na margines ˝ycia narodowego, spo∏ecznego, publicznego, kulturalnego itd. Braku dobrej woli urz´dników paƒstwa polskiego w stosunku do osób o Êlàskiej to˝samoÊci dowodzà problemy z rejestracjà Êlàskich stowarzyszeƒ, odwo∏ujàcych si´ do okreÊlonej to˝samoÊci. Nie chc´ nikogo namawiaç do jednoznacznego deklarowania swojej to˝samoÊci, jak to czyni Sojka. Uwa˝am, ˝e wszystko, co Âlàzacy zadeklarujà w ramach badania ich to˝samoÊci – zostanie u˝yte przeciwko nim. Chyba, ˝e zadeklarujà stuprocentowà polskoÊç i g∏´bokà radoÊç z powrotu „Ziem Odzyskanych” do Macierzy, po wielowiekowej germaƒskiej niewoli. Znany krytyk literaci, ˝yjàcy w Niemczech Marcel Reich-Ranicki niedawno oÊwiadczy∏: „Jestem w 50 proc. Polakiem, w 50 proc. Niemcem, a w 100 proc. ˚ydem”. Czy ten schemat pasuje do Âlàzaków? Nich sobie ka˝dy sam odpowie. Gerhard Bartodziej Od redakcji: Prof. Gerhard Bartodziej w latach 1991–1997 sprawowa∏ mandat senatora II i III kadencji. Mia∏em sporo wàtpliwoÊci, czy mog´ przedstawiç swe stanowisko w kwestiach to˝samoÊci, w zwiàzku z artyku∏em Bernarda Sojki „Tumanienie Âlàzaków” (”Beczka” nr 8(231) z 16 czerwca 2010). Problem to˝samoÊci jest trudny, wra˝liwy i bardzo osobisty. Na wst´pie trzeba zadaç pytanie zasadnicze: Co rozumiemy pod poj´ciem „narodowoÊç”? Czy chodzi tutaj o przynale˝noÊç paƒstwowà, której znakiem jest dowód osobisty lub paszport? Mo˝na mieç kilka paszportów, nie majàc nic wspólnego z paƒstwami, które je wyda∏y. Np. pi∏karz z Afryki otrzymuje mi´dzy innymi równie˝ polskie obywatelstwo, którego u˝ywa przez kilka miesi´cy. Poj´cie „narodowoÊç” mo˝e te˝ okreÊlaç wspólnà to˝samoÊç osób, które pos∏ugujà si´ tym samym j´zykiem, majà wspólnà histori´, kultur´, nauk´, sztuk´, religi´, a zw∏aszcza mitologi´ i symbole. Nie mo˝na mieç wi´cej ni˝ jednà to˝samoÊç. Ale ta to˝samoÊç na Âlàsku nie by∏a i nie jest jednoznaczna (polska, niemiecka, czeska...). Sk∏ada si´ na nià wiele elementów w ró˝nych proporcjach (polskich, niemieckich, niekiedy jeszcze innych; czeskich, ˝ydowskich...). Nie da si´ opisaç ÊciÊle, prosto jednym s∏owem, takiej to˝samoÊci. Ludzie ˝yjàcy na Âlàsku sà Âlàzakami albo stajà si´ nimi z wyboru, jeÊli zale˝y im na pomyÊlnoÊci i rozwoju tej ziemi, jeÊli szanujà jej histori´, kultur´, zabytki i j´zyk a tak˝e ludzi, którzy tworzyli jej dobra. Nie mam ˝adnych wàtpliwoÊci co do istnienia ludu Êlàskiego, posiadajàcego swojà w∏asnà to˝samoÊç etnicznà. Lud staje si´ narodem wtedy, gdy zdo∏a utworzyç w∏asne paƒstwo. Czasy powstawania nowych paƒstw min´∏y. DziÊ trzeba staraç si´ o zachowanie swojego Êlàskiego dziedzictwa kulturowego w ramach paƒstw, które istniejà. Urz´dnik mo˝e pytaç w ramach spisu o sprawy urz´dowe, np. o posiadane obywatelstwo, jednak nikt nie mo˝e nikogo zmuszaç, aby deklarowa∏ to, co mu w duszy gra. Powód jest prosty. Jeszcze nie zdarzy∏o si´, aby jakakolwiek w∏adza u˝y∏a danych o to˝samoÊci (innej, ni˝ jedynie s∏uszna w danym kraju) dla wspomagania i ochrony tych osób. W paƒstwie narodowym zawsze b´dà realnie ograniczane prawa tych, którzy nie sà „prawdziwymi” cz∏onkami wspólnoty S∏oƒce Êwieci na ziemi´ i ogrzewa jà. Ile dok∏adnie tego ciep∏a jest, np. w naszej okolicy? Ciep∏o mo˝e byç za darmo? 10 ton na dom Aby otrzymaç tyle energii ile przypada w naszej okolicy w ciàgu roku na metr kwadratowy powierzchni ziemi trzeba by spaliç 120 kg w´gla. JeÊli powierzchnia ziemi, którà zajmuje domek jednorodzinny wynosi oko∏o 84 metrów kwadratowych, to energia s∏oneczna przypadajàca na dach tego domku w ciàgu roku jest taka sama, jakà otrzymuje si´, spalajàc 10 ton w´gla. Wyliczenie to pokazuje, jak wielkie mo˝liwoÊci daje korzystanie z energii s∏onecznej. OczywiÊcie nie umiemy wykorzystaç ca∏ej tej energii i nigdy nie b´dziemy umieli, jednak z roku na rok, dzi´ki post´pom nauki, potrafimy wykorzystaç coraz wi´kszà jej cz´Êç. Poniewa˝ dzi´ki post´powi technicznemu gospodarujemy te˝ energià coraz oszcz´dniej, wi´c mo˝e kiedyÊ ludziom wystarczy sama tylko energia s∏oneczna. Od lipca 2010 w∏aÊciciele domów jednorodzinnych i wspólnoty mieszkaniowe mogà otrzymaç 45 procent bezzwrotnej dotacji do kredytu na zakup i monta˝ kolektorów s∏onecznych do ogrzewania wody u˝ytkowej – poinformowa∏a „Gazeta Wyborcza”. Pieniàdze, w kwocie 300 milionów z∏otych, da Narodowy Fundusz Ochrony Ârodowiska. Pozwolà one skorzystaç z dotacji 30-40 tys. osób w ca∏ym kraju. Wystarczy to zapewne tylko dla ma∏ej cz´Êci ch´tnych, bo z badaƒ GfK Polonia wynika, i˝ co trzeci w∏aÊciciel domu jednorodzinnego w Polsce rozwa˝a takà inwestycj´. Z podanych przez „Gazet´” przyk∏adów wynika, ˝e kupno i monta˝ kolektora potrzebnego dla czteroosobowej rodziny (6 mkw.), to wydatek oko∏o 15 tys. z∏. Dotacja wynosi∏aby 6.750 z∏, czyli do sp∏acenia by∏oby 8.250 z∏. Poniewa˝ roczna oszcz´dnoÊç na kosztach grzania wody w przypadku tej rodziny to ok. 1200 z∏, wi´c w nieca∏e siedem lat inwestycja zwraca∏aby si´ a potem by∏by ju˝ czysty zysk. Idea∏em by∏oby, gdyby wspomniane 8.250 z∏ by∏o z kredytu, sp∏acanego po 1.200 z∏ rocznie. Wtedy inwestycja by∏aby faktycznie ca∏kiem darmo, tyle ˝e zyski by∏yby póêniej z powodu odsetek i innych op∏at. Instalowanie kolektorów s∏onecznych jest proekologiczne i nale˝y to wspieraç. Czy w naszej okolicy ktoÊ pomaga zainteresowanym kolektorami? Okazuje si´, ˝e tak. W Opolu dzia∏a np. firma ZAGA. Jej przedstawiciel powiedzia∏ nam, ˝e od lat specjalizuje si´ ona w pozyskiwaniu funduszy unijnych, wspó∏pracuje z wiodàcymi bankami komercyjnymi w kraju, a tak˝e z wieloma producentami kolektorów s∏onecznych, spe∏niajàcych wymogi dotacji. ZAGA zapewni∏a nas te˝, ˝e jej doradztwo w sprawie kolektorów jest bezp∏atne. Dlatego po dalsze informacje odsy∏amy do tej firmy. Jej og∏oszenie zamieÊciliÊmy poni˝ej. Opole, ul. Horoszkiewicza 6/A „B∏´kitna Wst´ga” lokal 102 tel. 77 442-72-30 (-31) www.zaga.pl www.DotacjaNaSolary.pl Oferujemy bezp∏atne doradztwo w doborze odpowiednich kolektorów, spe∏niajàcych warunki dotacji, pomocy w jej uzyskaniu oraz wykonaniu inwestycji. Nie zwlekaj! Jak mo˝na to trzeba! KLEPKA 8 Krzy˝e w Czarnowàsach i Borkach W Kup otwarcie nowego oddzia∏u W Czarnowàsach przy ul. WolnoÊci, obok budynku dawnej gospody „Waldesruh” stoi kamienny krzy˝ pokazany na zdj´ciu po lewej. Postawi∏ go w 1930 roku ówczesny w∏aÊciciel gospody, pan Niedworok. WczeÊniej sta∏ w tym miejscu drewniany krzy˝ ufundowany w latach 1830-40 przez dziadka pana Niedworoka. Z powstaniem starszego drewnianego krzy˝a wià˝e si´ legenda. W dawnych czasach ukazywaç si´ mia∏y w tym miejscu b∏´dne ogniki, sprowadzajàce w´drowców na manowce. Postanowiono temu zaradziç stawiajàc krzy˝. Od jego ustawienia b∏´dne ogniki ju˝ si´ wi´cej nie ukazywa∏y. Z myÊlà o m∏odszych i nowych mieszkaƒcach Czarnowàs warto wspomnieç, ˝e dzisiejsza ul. WolnoÊci to dawna kolonia Brody, za∏o˝ona przez Fryderyka Wielkiego (Friedrich der Große). Kamienny krzy˝ na zdj´ciu po prawej stoi w Borkach przy ul. Szkolnej. Powsta∏ on w 1927. Jego fundatorami byli mieszkaƒcy Borek. Nie uda∏o mi si´ ustaliç, jaka intencja przyÊwieca∏a postawieniu tego krzy˝a. Mo˝e chciano podzi´kowaç za prze˝ytà pierwszà wojn´ Êwiatowà. Na Êrodkowym jego elemencie umieszczono kolorowy obraz Matki Boskiej. Krzy˝ ten jest pi´knie odrestaurowany i zadbany. Zawsze sà przy nim kwiaty. JeÊli czytelnicy „Beczki” wiedzà coÊ wi´cej o którymÊ z krzy˝y, to prosz´ o kontakt (tel. 77 455-09-56). Ernst Mittmann Przetarg na „kompleksowà przebudow´ i modernizacj´ oddzia∏u leczenia chorób p∏uc i gruêlicy” szpitala w Kup og∏oszono 23 paêdziernika 2009. Dotacji na to zadanie udzieli∏ opolski urzàd marsza∏kowski. Przetarg trzeba by∏o jednak uniewa˝niç. Ponowny og∏oszono 26 stycznia 2010. Termin wykonania – 31 maja. SpoÊród ofert zainteresowanych firm (cztery z Opola i po jednej z Brzegu, Lewina Brzeskiego, Brzeska, ChróÊcic oraz Rybnej) wybrano ofert´ Przedsi´biorstwa Eksportu Us∏ug Technicznych OPEX z Opola. Na poniedzia∏ek 26 lipca godz. 14:00 zaplanowano uroczyste otwarcie nowego oddzia∏u a tak˝e pracowni rehabilitacji zespo∏u szpitali (zespó∏ obejmuje placówki w Kup i Pokoju). Zapowiedziano udzia∏ w uroczystoÊci marsza∏ka Józefa Sebesty oraz wicemarsza∏ek Teresy Karol. Z planu rozwoju ChróÊcic Ogrodzenia z ChróÊcic BRAMY * OGRODZENIA * BALUSTRADY * STAL NIERDZEWNA KOMPLEKSOWO – MUROWANIE, MONTA˚ 46-080 ChróÊcice, ul. J. Cebuli 14 tel./fax +48/77 46-96-368 e-mail: [email protected] kom. +48/ 606 935 243 www.metal-mr.pl Podczas sesji w dniu 24 czerwca Rada Gminy Dobrzeƒ Wielki uchwali∏a przyj´cie „Planu rozwoju so∏ectwa ChróÊcice”. Plan ten opracowa∏o wczeÊniej so∏ectwo. Jakie cele w nim postawiono? W zakresie troski o to˝samoÊç wsi so∏ectwo zamierza utworzyç izb´ tradycji (w którymÊ z pustostanów) oraz stanowisko dymarkowe (dymarki to ma∏e piece hutnicze, wykonywane ju˝ kilka tysi´cy lat temu z gliny i kamieni, w których przy u˝yciu w´gla drzewnego wytapiano ˝elazo). Zorganizowane majà byç warsztaty wikliniarskie. Opracowane b´dà te˝ s∏ownik chróÊcickiej gwary i historia wsi. W zakresie infrastruktury planowane sà m.in.: obwodnica, uciep∏owienie wsi, rozbudowa zaplecza socjalnego dla sali wiejskiej, remont parkingu za stra˝à, rozbudowa gara˝y OSP, budowa obok OSP sceny zewn´trznej wraz z zapleczem (m.in. kàcik biesiadny). Majà te˝ powstaç Êcie˝ki rowerowe ze stojakami na rowery oraz sztuczne lodowisko, na którym ma si´ odbywaç nauka jazdy na ∏y˝wach oraz prowadzone majà byç olimpiady ∏y˝wiarskie. W planie sà te˝ festyny i inne imprezy integracyjne, zawody w wyplataniu z wikliny, zawody „mietlo∏rzy” etc. KLEPKA 9 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY DOBRZE¡ Magia Cyrku 18-19 wrzeÊnia II Mi´dzynarodowy Dzieci´co-M∏odzie˝owy Festiwal Sztuki Cyfrowej mia∏ si´ odbyç w dniach 22-23 maja. Wisia∏y ju˝ nawet plakaty. Powódê pokrzy˝owa∏a plany. Imprez´ trzeba by∏o odwo∏aç. Co si´ odwlecze, to nie uciecze. Festiwal odb´dzie w dniach 18-19 wrzeÊnia w Zespole Szkó∏ w Dobrzeniu Wielkim przy ul. Namys∏owskiej 94. Wyst´py zacznà si´ w sobot´ o 17:00 a w niedziel´ o 15:00. Wst´p wolny. Gminne przetargi 1) W dniu 13 lipca gmina og∏osi∏a przetarg na budow´ kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociàgowej w Czarnowàsach przy ul. Studzienna (zadanie 1). Wykonane ma byç 268 metrów sieci kanalizacyjnej, 692 metry przykanalików oraz ∏àcznie 426 metrów sieci wodociàgowej i przy∏àczy wodociàgowych. Ponadto zamontowanych ma byç 5 hydrantów. Termin sk∏adania ofert ustalono na 28 lipca a czas na wykonanie zadania to 60 dni. 2) W dniu 22 lipca og∏oszono przetarg na dostaw´ i monta˝ wyposa˝enia – sprz´tu komputerowego i multimedialnego dla Zespo∏u Szkó∏ w Kup. Na liÊcie zamawianego sprz´tu jest 5 ekranów Êciennych elektrycznych o wymiarach 1650x1250 z pilotem i wskaênikiem laserowym, 5 projektorów DLP, pi´ç odtwarzaczy DVD, 4 telewizory LCD (42 cale), komputer multimedialny i 25 monitorów, drukarka, skaner i cztery zestawy komputerowe dla nauczycieli, 20 zestawów komputerowych dla uczniów, 4 radiomagnetofony i tablica interaktywna. Termin sk∏adania ofert w tym przetargu up∏ywa 2 sierpnia. Wybrany oferent b´dzie mia∏ 90 dni na wykonanie zadania. 3) W dniu 23 lipca og∏oszono przetarg na dostaw´ i monta˝ mebli dla Zespo∏u Szkó∏ w Kup. Zainteresowane firmy mogà sk∏adaç oferty do 2 sierpnia. Termin wykonania zamówienia ustalono na 90 dni od podpisania umowy. Rejs Gryfem po Odrze W poniedzia∏ek 9 sierpnia spod stoczni w Dobrzeniu Wielkim wyruszy w rejs po Odrze nale˝àcy do Opolskiej ˚eglugi Pasa˝erskiej statek Gryf (na zdj´ciu u góry). Mo˝e on zabraç na pok∏ad 28 osób. Udzia∏ w rejsie jest bezp∏atny. Zg∏oszenia udzia∏u sà przyjmowane pod numerem telefonu 609-551-364 do 4 sierpnia. Planowane sà dwa rejsy. Pierwszy odb´dzie si´ o godzinie 17:00 a drugi o godzinie 18:00. Z przeja˝d˝ki b´dzie wi´c mog∏o skorzystaç ∏àcznie 56 osób. Kapitan Gryfa, pan Marek Barbara poinformowa∏ nas, ˝e planowana trasa rejsu to odcinek mi´dzy Êluzami w Dobrzeniu Wielkim i w Opolu Wróblinie. Âluzy nie b´dà przekraczane, bo Êluzowanie trwa zbyt d∏ugo. Boyu Zhang z USA Stowarzyszenie MUW czyli M∏odzi Uczestnicy Wymian powsta∏o w lutym 2006. Skupia mieszkaƒców wsi Czarnowàsy, Borki, Krzanowice i Âwierkle. Jego prezesem jest pani Joanna Âwiercz. Stowarzyszenie wspó∏pracuje z organizacjà pozarzàdowà WorldTeach, dzia∏ajàcà w ramach Instytutu Rozwoju Mi´dzynarodowego na Uniwersytecie Harvarda w USA, która od siedmiu lat realizuje w Polsce program „Wakacje z angielskim”. W ramach wspó∏pracy z WorldTech od 4 lipca przebywa∏ w gminie Dobrzeƒ Wielki z trzytygodniowà wizytà pan Boyu Zhang, wolontariusz z USA. W poniedzia∏ek 5 lipca przywita∏a go pani wicewójt Irena Weber. Potem goÊç uda∏ si´ do przedszkola w Dobrzeniu Wielkim, gdzie do piàtku prowadzi∏ zaj´cia z angielskiego. Drugi tydzieƒ up∏ynà∏ goÊciowi na zaj´ciach dla dzieci z Borek, Âwierkli, Krzanowic i Czarnowàs a na trzeci tydzieƒ zaplanowano jego udzia∏ w V Obozie Matematycznym. V Obóz Matematyczny (18-25 lipca) Stowarzyszenie MUW zorganizowa∏o przy wsparciu urz´du gminy. Zaplanowano go dla 46 uczniów i absolwentów z Zespo∏u Szkó∏ w Czarnowàsach. Na trasie obozu znalaz∏y si´ szlak królewski w Krakowie, kolejka gondolowa w Krynicy Górskiej, Zamek w Czorsztynie, Zalew Czorsztyƒski i Zamek w Pszczynie. Gie∏da Staroci i nie tylko Najbli˝sza „Gie∏da staroci i nie tylko” odb´dzie si´ w sobot´ 14 sierpnia na placu obok stra˝y w Dobrzeniu Ma∏ym. Poczàtek o godz. 9:00. Organizatorzy zapraszajà wszystkich wielbicieli, kolekcjonerów starych zabytkowych przedmiotów oraz zbieraczy pamiàtek i osobliwoÊci. Szczegó∏owych informacji o gie∏dzie udzielajà: K. Gross (tel. 77 469-55-31) oraz Jan Ko∏odziej (tel. 77 469-65-87). Mo˝na te˝ zajrzeç na stron´ internetowà: www.dobrzenmaly.pl Gie∏da odbywa si´ w ka˝dà drugà sobot´ miesiàca. Termin nast´pnej to 11 wrzeÊnia. Dobrzeƒ Wielki, ul. Namys∏owska 23 (naprzeciwko GOK-u) Prywatnie i w ramach kontraktu z NFZ Gabinet czynny: pon., wt., Êr. 8-18 / czw., pt. 8-16 Rejestracja: tel. 77 469-67-09, tel. kom. 512 288 023 KLEPKA 10 INFORMACJE Gminne przetargi ✜ Remont nawierzchni dróg gminnych to zadanie, na które gmina og∏osi∏a przetarg w dniu 22 lipca. Chodzi o drogi t∏uczniowe, które majà byç naprawiane kruszywem ∏amanym. Zadanie obejmuje osiem dróg: bocznà do Piastowskiej w Popielowie, M∏yƒskà w Starych Sio∏kowicach, bocznà do Powstaƒców Âlàskich w Starych Sio∏kowicach, LeÊnà w Nowych Sio∏kowicach, Podwale w Starych Kolniach, Kraszewskiego w Popielowie, Osiedle w Kurzniach i LeÊnà w Lubieni. Na oferty gmina czeka do 6 sierpnia rano. Wy∏oniona w przetargu firma b´dzie mia∏a 45 dni od podpisania umowy na wykonanie zadania. LOKALNE Z GMINY ✜ Przetarg na prace budowlane w Êwietlicy w Lubieni gmina og∏osi∏a 23 lipca. Prace te b´dà realizowane w ramach projektu „Kompleksowa informatyzacja gminy Popielów, celem zapewnienia mieszkaƒcom lepszego dost´pu do eus∏ug. Projekt ten wspó∏finansowany jest przez UE. Prace budowlane w Êwietlicy w Lubieni polegaç majà na remoncie instalacji elektrycznej, robotach rozbiórkowych, wymianie posadzek, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, malowaniu i robotach uzupe∏niajàcych. Gmina czeka na oferty zainteresowanych firm do 10 sierpnia rano. Firma która otrzyma zlecenie, b´dzie mia∏a na wykonanie zadania 45 dni od podpisania umowy. POPIELÓW Krótko z gminy ✜ W okresie od lipca do wrzeÊnia trwaç b´dà w Kar∏owicach zaj´cia bezp∏atnego kurs komputerowego i warsztatów psychologiczno-zwodowych. Zaj´cia odbywajà si´ w Domu Kultury w Kar∏owicach. Uczestniczy w nich dziesi´ciu mieszkaƒców gminy Popielów, którzy poszukujà pracy. Kurs i warsztaty prowadzi Agencja Reklamowa LEADER. ✜ Przetarg na remont ulic Powstaƒców i 1 Maja w Popielowie, o którym wczeÊniej pisaliÊmy, ju˝ rozstrzygni´to. Og∏oszono o tym pod koniec czerwca. Z dwóch starajàcych si´ o to zadanie firm wybrano Zak∏ad Us∏ugowo-Handlowy BUDMAR z Opola. Druga starajàca si´ firma by∏a z Brzegu. GimnazjaliÊci w górach Grupa 29 uczniów Publicznego Gimnazjum w Starych Sio∏kowicach pojecha∏a na wypoczynek letni w góry, do miejscowoÊci Ochotnica Dolna – poinformowano na gminnej stronie internetowej. Ochotnica Dolna to wieÊ w Gorcach niedaleko Pienin. Razem z Ochotnicà Górnà tworzà wieÊ uwa˝anà za najd∏u˝szà w Polsce (20 km). GimnazjaliÊci wypoczywaç b´dà od 23 lipca do 1 sierpnia. Wyjazd zorganizowany zosta∏ i dofinansowany przez Wójta Gminy Popielów. Dzi´ki temu mogli w nim wziàç udzia∏ nie tylko ci, za których rodzice sà w stanie pokryç pe∏nà odp∏atnoÊç, ale tak˝e ci, którym trzeba pomóc finansowo. Urzàd Gminy do∏o˝y∏ do wyjazdu m∏odzie˝y 12.792 z∏. M∏odzie˝ zakwaterowana b´dzie w OÊrodku Wypoczynkowym „Barbasiówka” w Ochotnicy Dolnej, a w programie pobytu znalaz∏y si´ m.in. wyjazdy do s∏owackiego Popradu (z wst´pem do Aquaparku), do Zakopanego, D´bna, Czorsztyna, KroÊcienka i Szczawnicy. Na zdj´ciu m∏odzie˝ tu˝ przed wyjazdem, oczekujàca na autobus. OKR¢GOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW Popielów, ul. Szenwalda 39 A, tel. 77 427-56-90 do 92 – komputerowa diagnostyka silnika – przeglàdy techniczne (rejestracje) wszystkich typów pojazdów – remonty pojazdów Godziny otwarcia: 7.30 – 17.00 i w ka˝dà sobot´ od 8.00 do 13.00 Pojechali do Bremy Grupa 30 uczniów z gminy Popielów, których rodziny zosta∏y poszkodowane w podczas majowej powodzi pojecha∏a wraz z trzema opiekunami na bezp∏atny wakacyjny wypoczynek do Bremy w Niemczech – poinformowano na gminnej stronie internetowej. Wyjazd do Bremy nastàpi∏ 22 lipca, co widaç na zdj´ciu. Powrót planowany jest na 29 lipca. Wypoczynek letni zosta∏ zorganizowany dzi´ki wspó∏pracy Wójta Gminy Popielów z Polsko-Niemieckim Forum OÊwiatowym w Bremie i Fundacjà Polsko-Niemieckà Wymiany M∏odzie˝y w ramach projektu "Pomoc PNWM dla dzieci i m∏odzie˝y z terenów dotkni´tych powodzià". Popielowscy uczniowie zakwaterowani b´dà w Centrum Szkoleniowym Niemieckiego Ratownictwa Wodnego. W programie pobytu znalaz∏y si´ m.in. wycieczka do Narodowego Parku Morza Wattowego, wyjazd do Bremerhaven i zwiedzanie portu, pobyt w Domu Klimatycznym oraz spotkanie z Konsulem Honorowym Rzeczpospolitej Polskiej w Bremie. Konsul, dr H. D. Paschmeyer, przyjmie m∏odzie˝ w siedzibie Towarzystwa Niemiecko-Polskiego. MI¢DZYNARODOWY PRZEWÓZ OSÓB I TOWARÓW Marcin Nowok MARTI-TRANS, ul. Pokojska 3 46-083 Nowe Sio∏kowice KLEPKA 11 kom. 603 193 155 tel. 77 46-92-008 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY MURÓW X Do˝ynki Powiatu Opolskiego Z Budkowic do Gliwic W 2010 roku organizatorem Do˝ynek Powiatu Opolskiego jest gmina Murów. Do˝ynki powiatowe odb´dà si´ w niedziel´ 5 wrzeÊnia w Murowie. Ich program b´dzie nast´pujàcy: 11:30 – Zbiórka korowodu do˝ynkowego na ul. Kolejowej i ul. ks. Soremby 12:00 – Msza Êwi´ta do˝ynkowa. Po mszy przejazd korowodem na stadion Unii Murów 14:00 – Cz´Êç oficjalna – otwarcie do˝ynek przez Starost´ Opolskiego i Wójta Gminy Murów 14:20 – Wyst´p orkiestry d´tej ze Starych Budkowic 14:50 – Wyst´p chóru ze Starych Budkowic 15:30 – Gwiazda dnia – Mirek J´drowski – Estrada Katowicka 17:00 – Rozstrzygni´cie powiatowego konkursu na najpi´kniejszà koron´ ˝niw- Na wzmiank´ o Starych Budkowicach trafiliÊmy w Gliwicach. W koÊciele Êw. Trójcy znajduje si´ tam cudowny obraz Matki Boskiej ¸ysieckiej, pochodzàcy z miasteczka ¸ysiec, le˝àcego 9 km od Stanis∏awowa na Kresach Wschodnich. W 1945 ks. Józef Magierowski wywióz∏ obraz z Kresów i dotar∏ z nim do Starych Budkowic. Tak przynajmniej piszà w Gliwicach, bo w Radomierowicach piszà, ˝e obraz by∏ u nich. Po jakimÊ czasie ks. Magierowski wraz z obrazem trafi∏ do Czarnowàs, a gdy w 1950 zmar∏, obraz trafi∏ do Gliwic. Czy ktoÊ pami´ta powojenny epizod z obecnoÊcià cudownego obrazu? nà oraz konkursu na najpi´kniejszà posesj´ i korowód. Wr´czenie nagród 18:00 – Pokaz taƒca towarzyskiego 18:30 – Wyst´p zespo∏u z Bukowej „Bukowianki” 19:00 – Wyst´p zespo∏u tanecznego „Kaktus” 19:30 – Rozstrzygni´cie konkursów mi´dzy So∏ectwami. Wr´czenie nagród. 20:00 – Zabawa taneczna przy muzyce zespo∏u „Onyx” 24:00 – Zakoƒczenie do˝ynek So∏tys Murowa, pani Barbara Proth, zach´ca miejscowych artystów, nie tylko z gminy Murów, a tak˝e drobnych wytwórców i przedsi´biorców do prezentacji na do˝ynkach swoich wyrobów lub dzie∏ sztuki. Ch´ç prezentacji nale˝y zg∏osiç pani so∏tys na dwa tygodnie przed do˝ynkami (tel. 77 421-42-75). Plan odnowy Radomierowic Na liÊcie planowanych zadaƒ inwestycyjnych i przedsi´wzi´ç w „Planie odnowy miejscowoÊci Radomierowice na lata 20102024” umieszczono cztery pozycje. Sà to: 1) Remont Êwietlicy – planowany na lata 2010-2012, który b´dzie kosztowaç 370 tys. z∏. 2) Remont zabytkowego koÊcio∏a – planowany na lata 2010-2012, który b´dzie kosztowaç 150 tys. z∏. 3) Utworzenie miejsca do rekreacji w centrum wsi – planowane tak˝e na lata 2010-2012 i wyceniane na 25 tys. z∏. 4) Poprawa nawierzchni dróg i uzupe∏nienie oÊwietlenia – te˝ planowane na lata 2010-2012 i wyceniane na 20 tys. z∏. Jak widaç skonkretyzowane plany inwestycyjne Radomierowic obliczone sà na krótki horyzont czasowy. W planie mówi si´ wprawdzie tak˝e o innych zadaniach, ale nie okreÊlono w sposób konkretny terminów ich wykonania i nie oceniono ich finansowej strony. Te pozosta∏e zadania to: utworzenie centrum rekreacyjnego na bazie kompleksu pa∏acowego w Bo˝ejowie, budowa kanalizacji, zagospodarowanie placów publicznych, Êcie˝ki rowerowe, poprawa po∏àczeƒ komunikacyjnych, bu- dowa sieci internetowej, utworzenie centrum multimedialnego w Êwietlicy, budowa zajazdu, gastronomia i miejsca noclegowe, budowa parkingów etc. W przypadku tych zadaƒ wiadomo tylko, ˝e powinny byç zrealizowane do 2024 roku. Zdj´cie obok (pochodzi ze strony www.dolny.slask.org.pl) przedstawia dawny widok zabytkowego koÊcio∏a w Radomierowicach. Remont wi´kszy Okaza∏o si´, ˝e na remontowanym od pewnego czasu budynku Publicznej Biblioteki w Starych Budkowicach przy ul. Ogrodowej 3 trzeba dodatkowo wymieniç konstrukcj´ dachowà (pierwotnie nie by∏o to planowane). Przetarg na to zadanie og∏osi∏a gmina 20 lipca. Terminy sà krótkie. Oferty mo˝na sk∏adaç do 4 sierpnia a wybrana firma b´dzie mieç po podpisaniu umowy tylko 14 dni czasu na wykonanie prac. Prace polegaç b´dà na ca∏kowitej wymianie dachu. Trzeba zerwaç stare poszycie z papy asfaltowej i deskowanie, rozebraç starà konstrukcj´ dachu, wykonaç nowà konstrukcj´ wraz z deskowaniem, pokryç dach nowà papà oraz wykonaç prace przy kominach, wy∏azie i obróbkach blacharskich. Dowóz uczniów Przetarg na dowo˝enie uczniów wraz z opiekunami do szkó∏ podstawowych i gimnazjum na terenie gminy Murów og∏oszono 15 lipca. Przetarg dotyczy trzech kolejnych lat szkolnych: 2010/2011, 2011/2012 oraz 2012/2013. ¸àczna liczba uczniów, których trzeba obecnie dowoziç rano do szkó∏ wynosi 249. Z powrotem do domu trzeba odwoziç 235 uczniów. Aby tylu uczniów na czas przywieêç rano do szko∏y a po lekcjach odwieêç potrzeba co najmniej czterech autobusów i czterech kierowców. Poniewa˝ termin sk∏adania ofert w∏aÊnie co minà∏, wi´c niebawem powinno byç wiadomo, kto przez najbli˝sze trzy lata b´dzie dowozi∏ uczniów. Dobr y i tani w´giel – tylko u nas SK¸AD OPA¸U Stare Budkowice, ul. Targowa 40 tel./fax 77 421 00 11; kom. 511 391 514 Szybko i solidnie uszyjemy Twoje marzenia od firanki po sukniĎ ılubnĂ Zapraszamy: pon.-pt. 8-16 (ıroda do 18), sobota 9-13 Barbara Giesa ul. Wolnoıci 1 Ip. 46-090 Popielów tel. 692-555-773 0 692-555-773 Og∏aszamy konkurs – nagroda to tona w´gla! Ka˝dy kto do 30.09.2010 kupi u nas opa∏ mo˝e wygraç nagrod´. Losowanie odb´dzie si´ 04.10.2010 o 12:00 w siedzibie firmy. KLEPKA 12 OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZI Krótkie by∏o to kap∏aƒstwo Od pana Andrzeja Latuska otrzymaliÊmy obrazek, którego obie strony zamieszczamy obok. Takie obrazki drukowano z okazji Êmierci. Ten akurat zwiàzany jest z ksi´dzem z opolskiej parafii Piotra i Paw∏a. Hubertus Doberschütz urodzi∏ si´ 30 kwietnia 1913. WyÊwi´cony zosta∏ 30 lipca 1939 a zginà∏ 25 lipca 1944. Jego kap∏aƒstwo nie trwa∏o wi´c nawet pe∏nych pi´ç lat. Uda∏o nam si´ ustaliç, ˝e Hafen zu Reval to port w Narvie. Narva nale˝y do Estonii, ale to ju˝ przy samej granicy z Rosjà, oko∏o 150 km od St. Petersburga (wtedy Leningradu). Co ksiàdz Doberschütz robi∏ 25 lipca 1944 w Hafen zu Reval? Czy by∏ w niewoli radzieckiej? JeÊli tak, to w jakich okolicznoÊciach si´ do niej dosta∏? Ksiàdz Doberschütz to ma∏y kamyczek w historii Opola. Warto jednak ten kamyczek umieÊciç we w∏aÊciwym miejscu. Jak zwykle liczymy na to, ˝e ktoÊ z naszych czytelników wie coÊ o tej sprawie. Masoni z Opola Budynek opolskiej lo˝y masoƒskiej, pokazany na klepce 1, stoi przy ul. Piastowskiej i s∏u˝y dziÊ Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej. Jego obecny stan pokazuje zdj´cie u do∏u. Mimo ˝e z dawnego budynku usuni´to wi´kszoÊç zdobieƒ, to nie ma wàtpliwoÊci, i˝ chodzi o ten sam obiekt. Na stronie dolny.slask.org.pl, na której znaleêliÊmy ilustracj´ z pierwszej klepki, by∏a te˝ starsza pocztówka pokazujàca opolskà lo˝´. ZamieÊciliÊmy jà tutaj po pra- wej. Czy budynki lo˝y (Logengebaude) widoczne na starszej pocztówce, to te same, które widaç po lewej stronie wspó∏czesnego zdj´cia? OczywiÊcie by∏yby one mocno przerobione. Starsza pocztówka pochodzi zapewne z okolic 1910. Budynki chyba by∏y wtedy nowe. Trudno przypuszczaç, ˝e przed 1945 wyburzono je, a potem te˝ nie. Nowsza pocztówka jest podobno z lat 1920-1935. Lo˝a masoƒska w Opolu powsta∏a oficjalnie 24 stycznia 1818, ale przygotowania do jej utworzenia trwa∏y ju˝ wczeÊniej. Postaramy si´ jeszcze o tym napisaç. W tekÊcie o masonach u˝ywamy dat naszego kalendarza. Masoni majà odr´bny kalendarz. Ró˝ni si´ on od naszego o 4 tys. lat. Wed∏ug ich kalendarza opolska lo˝a powsta∏a 24 stycznia 5818 roku. GABINET DENTYSTYCZNY Czynne 6 dni w tygodniu w godzinach 9.00 – 21.00 45-531 Opole ul. G. Morcinka 43 tel. 77 423-44-85 tel. kom. 508 519 192 e-mail:[email protected] www.prestige.opole.pl KLEPKA 13 OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZI Form’s Hotel W poprzedniej „Beczce” zamieÊciliÊmy artyku∏ Romualda Kulika o opolskim Form’s Hotel. Pan Andrzej Urbanek przys∏a∏ nam uzupe∏niajàcà informacj´ o nast´pujàcej treÊci: Form’s Hotel nale˝a∏ w latach 19061919 do Opolskiego Browaru Akcyjnego (Oppelner Actien-Brauerei). Skoro b´dàcy w∏aÊcicielem tego hotelu Max Hermann mia∏ telefon z jednocyfrowym numerem (No. 7), to musia∏ byç w∏aÊcicielem przed 1906 rokiem, bo po 1919 numery telefonów by∏y ju˝ d∏u˝sze. Max Hermann kojarzy mi si´ z handlarzem piwa z Nysy i Êlàskim poetà w jednej osobie, ale mo˝e jest to tylko zbieg okolicznoÊci. Tak ÊciÊle to handlarzem piwa by∏ w∏aÊciwie ojciec Maxa Hermanna. (Au) Zbrojownicza Pan Andrzej B. przys∏a∏ nam ilustracj´ dotyczàcà dawnej opolskiej ulicy Zeughausstrasse (bardzo dzi´kujemy). Zeughaus to zbrojownia czyli arsena∏. DziÊ ta ulica, a raczej jej n´dzne resztki, nazywa si´ ul. PoÊwiatowskiej. Jednym z ostatnich Êwiadków dawnej jej ÊwietnoÊci jest stojàcy tam jeszcze budynek, pokazany na zdj´ciu. Gdy Opole by∏o otoczone murami, to idàcy z Rynku w stron´ obecnego Ronda zaraz za obecnà katedrà trafiali na mur miejski. Dzisiejsza ul. Konopnickiej by∏a ju˝ za murami. Nie da∏o si´ obok katedry wyjÊç z miasta, bo b´dàca tam Brama Miko∏ajska by∏a zamurowana. Do Zakrzowa jecha∏o si´ wi´c obecnà ul. Osmaƒczyka, Bramà Gos∏awickà i dalej, ju˝ za murami, po linii obecnych ulic Sienkiewicza i kardyna∏a Kominka. Gdy dotar∏o si´ do dzisiejszej Rybackiej to by∏o si´ ju˝ w osadzie Rybaki (Fischerei). Po jej mini´ciu wje˝d˝a∏o si´ na biegnàcy polami trakt zakrzowski, czyli obecnà ul. PoÊwiatowskiej. Dzisiejszej ul. Ksià˝àt Opolskich wcale jeszcze wtedy nie by∏o. KiedyÊ napiszemy o tym wi´cej. Gdzie by∏ Piastengarten? Pokazana obok pocztówka pochodzi z lat dwudziestych i przedstawia znajdujàcà si´ w Opolu restauracj´ „Piastengarten” (Ogród Piastowski). Jej w∏aÊcicielem by∏ Franz Gottwald. Zagadkà jest, gdzie by∏a ta restauracja. Mi∏oÊnicy historii Opola sugerujà, ˝e mo˝e to byç na Wyspie Bolko. Wydaje si´ to fa∏szywym tropem, bo restauracja na Wyspie Bolko znana by∏a od poczàtku jako „Bolko Insel Restaurant” a jej w∏aÊcicielem przez d∏ugie lata by∏ V. Kehr. Przeciw Wyspie Bolko przemawia te˝ numer telefonu, bo tam by∏ telefon 258 a do „Piastengarten” dzwoni∏o si´ na nr 708. Budynek z pocztówki tak˝e nie przypomina tego z Wyspy Bolko. Wn´trza „Piastengarten” musia∏y byç raczej skromne, skoro zdecydowano si´ umieÊciç na pocztówce tylko widok z zewnàtrz. Mo˝na by podejrzewaç, ˝e „Piastengarten” by∏ gdzieÊ w rejonie Zamku Piastowskiego, co mog∏oby t∏umaczyç nazw´. W czasach gdy zamek nie pe∏ni∏ ju˝ swoich funkcji, jego pomieszczenia by∏y wynajmowane. Np. przez d∏ugie lata w piwnicach zamkowych sk∏adowano wino i tam te˝ nim handlowano, a jako swój adres kupcy podawali „Piastenschloss”. Czy zatem nie móg∏ tam byç tak˝e „Piastegarten”? Mo˝e czytelnicy coÊ o tym wiedzà. Romuald Kulik Od redakcji: „Piastengarten” raczej nie by∏ na terytorium zamkowym. Przewodnik po Opolu autorstwa Martina Kunze’go z 1927 (Führer durch Oppeln und Umgegend) informuje, ˝e „Piastengarten” jest przy Nikolaistrasse (Miko∏ajska). Nie podaje jednak numeru domu, a Nikolaistrasse by∏a d∏uga. Obejmowa∏a dzisiejszà ul. Ksià˝àt Opolskich i ul. Budowlanych a˝ do skrzy˝owania z obecnà Harcerskà. Tam dopiero nazwa zmienia∏a si´ na Carlsruherstrasse (Pokojska). Mo˝na jednak za∏o˝yç, ˝e „Piastengarten” nie by∏ za dzisiejszym Rondem, bo to by∏y ju˝ tereny przemys∏owe. Kto wie pod jakim numerem by∏ „Ogród Piastowski”? PRODUCENT OKIEN I DRZWI Z PCV C E N Y P R O S T O O D P R O D U C E N TA ❏ gwarantowana wysoka jakoÊç wykonania ❏ rozwiàzania konstrukcyjne do ka˝dego obiektu Dobrzeƒ Ma∏y ❏ estetyka i trwa∏oÊç na wiele lat ul. Krótka 3 SPRZEDA˚ RATALNA!!! e-mail: [email protected] www.domix-p.opole.pl czynne 8.00-17.00 tel. 77 440-42-13 SCHODREW – ZAK¸AD STOLARSKI 46-081 Dobrzeƒ Wielki, ul. Powstaƒców Âl. 12 SCHODY z litego drewna proste i zabiegowe • projektowanie • produkcja • monta˝ telefon 604 734 114 www.schodrew.opole.pl KLEPKA 14 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY ¸UBNIANY Gänheim. Klub Seniora zebra∏ trzysta euro dla chorych na tràd i gruêlic´ w Afryce. Zainteresowanie Czarnym Làdem wzbudzi∏ w seniorach Burkard Komm, który pracowa∏ w Afryce i opowiedzia∏ im o swoich prze˝yciach i obserwacjach. Arnstein. W trzech prezentacjach dla kilku grup zapoznano rolników z najlepszymi mo˝liwoÊciami uprawy i piel´gnacji ró˝nych odmian zbó˝ i innych roÊlin uprawnych. W pokazach uczestniczy∏o w sumie ok. 150 osób. Halsheim. Trzydniowy festyn dla ca∏ych rodzin przygotowali tu parafianie. Uwzgl´dnili zainteresowania i wiek uczestników. Dochód z festynu przeznaczyli na renowacj´ koÊcio∏a. Schwebenried. Na poczàtku lipca Klub Âpiewaczy „Liederkranz” obchodzi∏ stulecie istnienia. Setna rocznica sta∏a si´ okazjà do zorganizowania imprezy i wspomnieƒ. Parafialne niejasnoÊci Napisa∏ do nas czytelnik z Luboszyc. Poprosi∏ o sprawdzenie, czy krà˝àce uporczywie po parafii luboszyckiej plotki, ˝e ksiàdz proboszcz, w zwiàzku z majàcym nastàpiç wkrótce przejÊciem na emerytur´, wyprzedaje majàtek parafialny (np. dzia∏ki) i zatrzymuje dla siebie uzyskane z tego pieniàdze, sà prawdziwe. Nie pisalibyÊmy w ogóle na ten temat, gdyby nie to, ˝e takie plotki rzeczywiÊcie po parafii luboszyckiej krà˝à i sà tak powszechne, ˝e wszyscy wiedzà o co chodzi. Nasze o tych plotkach pisanie nic ju˝ wi´c nie mo˝e pogorszyç. I tylko dlatego o tym piszemy. Nie wiemy, czy krà˝àce po luboszyckiej parafii plotki sà prawdziwe czy nie. Wiemy jednak, ˝e coÊ jest nie w porzàdku. Trudno uwierzyç, ˝e o plotkach tych nie wie rada parafialna. Wie z ca∏à pewnoÊcià. JeÊli wie, to powinna coÊ z tym zrobiç. Powinna wyjaÊniç, czy to prawda, czy nie. „Beczka” nie jest instytucjà powo∏anà do kontroli parafialnych finansów i nawet nie b´dziemy próbowali tego robiç. ChcielibyÊmy, aby rada parafialna z Luboszyc poinformowa∏a nas, jaka jest prawda. Wtedy napiszemy o tym w „Beczce”, bo nie b´dzie to ju˝ pisanie o plotkach, ale o faktach. Czekamy zatem na stanowisko rady parafialnej. (Pb) Piknik na Florydzie – 22 lipca 2010 Floryda to popularna nazwa terenu przykoszarowego 1 Brzeskiej Brygady Saperów. Na Florydzie organizowane sà wakacyjne pikniki dla dzieci i m∏odzie˝y. Podczas takiego pikniku ka˝de dziecko jest wa˝ne i ka˝de ma okazj´ do strzelania z pistoletu wiatrówkowego, udzia∏u w pogadankach o niewybuchach, prezentacjach sprz´tu wojskowego oraz udzia∏u w pokazach prowadzonych przez policj´, stra˝ po˝arnà i wojsko. Ponadto uczestnicy pikniku mogà zwiedziç Zamek Piastów Âlàskich w Brzegu i skorzystaç z kàpieli w krytej p∏ywalni w Brzegu. Atrakcjà jest te˝ wojskowa grochówka wojskowa, której ka˝dy ma okazj´ spróbowaç. Dla dzieci i m∏odzie˝y z ¸ubnian piknik by∏ te˝ dniem pe∏nym wra˝eƒ, który zakoƒczy∏ sie na terenie Opolskiego OÊrodka Doradztwa Rolniczego w ¸osiowie. Dzi´kujà one organizatorom pikniku. SKARB na WWW we zamieszczone sà na stronie internetowej: www.lodzk.opole.pl Prosimy o nadsy∏anie odpowiedzi pocztà na adres: ¸ubniaƒski OÊrodek Dzia∏alnoÊci Kulturalnej, ul. Opolska 53, 46-024 ¸ubniany lub na e-mail: [email protected] z dopiskiem „SKARB na WWW”. Zapraszamy do zabawy! ¸ubniaƒski OÊrodek Kultury informuje, ˝e na stronie internetowej realizowany jest II wakacyjny konkurs „SKARB na WWW”. Rozstrzygni´cie konkursu nastàpi podczas Gminnych Do˝ynek w ¸ubnianach 12 wrzeÊnia 2010 roku. Dla zwyci´zców przewidujemy atrakcyjne nagrody. Pytania konkurso- Mi´dzynarodowe muzykowanie W dniach 30 czerwca – 5 lipca odbywa∏y si´ w ¸ubniaƒskim OÊrodku Kultury warsztaty m∏odych muzyków. Ich goÊçmi byli: M∏odzie˝owa Orkiestra Symfoniczna Nadrenii Pó∏nocnej Westfalii oraz muzycy z Paƒstwowej Szko∏y Muzycznej I i II st. w Nysie. W dniu 30 czerwca, na rozpocz´cie spotkania muzycy dali koncert w Nysie. Na zakoƒczenie, 5 lipca muzycy z Niemiec dali uroczysty koncert w sali ¸ubniaƒskiego OÊrodka Kultury. Zagrali utwory Ludwiga van Beethovena, Josepha Haydna, Daniela Speera i innych znanych kompozytorów. M∏odzi muzycy wyst´powali jako Trio KLEPKA 15 „Flutonette” i Kwartet Puzonowy. Trio „Flutonette” gra w sk∏adzie: Franziska Föllmer (Flet), Friederike Bassek (Obój) i Julia Graebe (Klarnet). Trio gra w tym sk∏adzie od 2009. Kieruje nim Stephan Dreizehnter. Kwartet Puzonowy tworzà: Tobias Zimmermann, David Gatys, Johannes Weber i Matthias Reffgen. Kieruje nim prof. Fritz Marreck. Na zdj´ciach Stanis∏awa B∏achowicza dwoje m∏odych muzyków z Nadrenii Pó∏nocnej Westfalii. Wiecej zdj´ç do obejrzenia na stronie internetowej ¸ubniaƒskiego OÊrodka Kultury. INFORMACJE Remonty dróg 1) 22 lipca minà∏ termin sk∏adania ofert w og∏oszonym 6 lipca przetargu na remont drogi dojazdowej do gruntów rolnych w Kad∏ubie Turawskim. Remont obejmie odcinek d∏ugoÊci 830 m i szerokoÊci 3 m (na mijankach 5 m). Droga ma mieç dywanik asfaltowy gruboÊci 7 cm (3+4) i pobocza t∏uczniowe po 0,5 m. Czas na wykonanie – 40 dni. 2) 13 lipca og∏oszono przetarg na remont ul. M∏yƒskiej w W´grach, obejmujàcy odcinek d∏ugoÊci 483 m i szerokoÊci 3 m. Z obu stron majà byç pobocza t∏uczniowe po 0,5 m ka˝de. Podbudowa z kruszywa ma byç gruba na 15 cm (po uprzednim wykorytowaniu na g∏´bokoÊç 5 cm istniejàcej nawierzchni z materia∏u kamiennego). Dywanik z betonu asfaltowego ma mieç 7 cm (3+4). Gmina czeka na oferty do 30 lipca. Zdanie ma byç wykonane LOKALNE Z GMINY w 30 dni od podpisania umowy. 3) 21 lipca og∏oszono przetarg na remont ul. 700-lecia w W´grach, obejmujàcy dwa odcinki po 303 i 211 m, szerokoÊci 3 do 6 m. Z obu stron majà byç pobocza t∏uczniowe na 1 m. Podbudowa z kruszywa ma mieç gruboÊç 25 cm. Warstwa wià˝àca asfaltu 3 cm a Êcieralna 4 cm. Wzd∏u˝ drogi ma byç u∏o˝ony Êciek korytowy na ∏awie betonowej. Gmina czeka na oferty do 5 sierpnia. Czas wykonania zadania – 30 dni od podpisania umowy. 4) 23 lipca og∏oszono przetarg na remont ul. Ogrodowej w Osowcu. Obejmie on odcinek d∏ugoÊci 127 m i szerokoÊci 3 m. Z obu stron majà byç pobocza t∏uczniowe po 1 m ka˝de. Podbudowa z kruszywa ma mieç gruboÊç 20 cm a dywanik z betonu asfaltowego 7 cm (3+4). Gmina czeka na oferty do 9 sierpnia. Zadanie ma byç wykonane w 30 dni. 200 lat Turawy – Marsza∏ków Festyn z okazji dwustulecia istnienia so∏ectwa Turawa – Marsza∏ki odb´dzie si´ w dniach 31 lipca i 1 sierpnia na placu obok budynku Urz´du Gminy w Turawie W sobot´ 31 lipca o godz. 16:00 rozpocznà si´ zawody "Strongman i Strongwoman Turawy". Zapisy ch´tnych do udzia∏u w tych zawodach przyjmowane b´dà do godz. 15:30. Kolejny punkt sobotniego programu to zespó∏ New Happy Band - biesiada polska i muzyka country. Nast´pnie zespó∏ Princess wykona przeboje legendarnej grupy Queen a wieczorem o godz. 21:00 rozpocznie si´ zabawa taneczna z DJ-em. W niedziel´ 1 sierpnia pierwszym punktem programu b´dzie wyst´p Làdeckich Wiolinek, który rozpocznie si´ o godz. 16:00. Potem wystàpià Siekiereczki ze Starego Giera∏towa i zespó∏ Dancing Queen z przebojami grupy ABBA. Kolejny punkt programu to wyst´p kabaretowy Piotr Szefer i Przyjaciele a potem o godz. 21:00 rozpocznie si´ zabawa taneczna z zespo∏em Trio British Music. Dodatkowymi atrakcjami festynu b´dà: weso∏e miasteczko, kulinarne smako∏yki, zimne piwo, ciep∏e napoje, loteria fantowa, aukcje atrakcyjnych przedmiotów i pocz´stunek dla wszystkich. Konsultacje 2. Mo˝liwoÊç uzyskania wsparcia finansowego na realizacj´ projektów w latach 2007-2013 ze Êrodków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i bud˝etu paƒstwa – Charakterystyka poszczególnych êróde∏ finansowania 3. Mo˝liwoÊci i zasad skorzystania z us∏ug specjalistycznych o charakterze proinnowacyjnym i proeksportowym oraz szkoleniowym 4. Inne informacje, w tym: – Dane teleadresowe (baza danych) instytucji otoczenia biznesu zrzeszajàcych przedsi´biorców danej bran˝y – Wskazanie instytucji, które posiadajà bazy danych zawierajàce informacje o d∏u˝nikach i potwierdzajàce wiarygodnoÊç partnerów gospodarczych. W poniedzia∏ek 16 sierpnia w godz. 9:0013:00 opolskie stowarzyszenie „Promocja Przedsi´biorczoÊci” poprowadzi w Urz´dzie Gminy Turawa „Punkt Konsultacyjny”. B´dzie on przeznaczony dla przedsi´biorców, osób zamierzajàcych rozpoczàç dzia∏alnoÊç gospodarczà, rolników, uczàcych si´, a tak˝e dla osób bezrobotnych. Wszyscy zainteresowani otrzymajà w Punkcie Konsultacyjnym bezp∏atnà informacj´ na temat: 1. Dzia∏alnoÊç gospodarcza: – podejmowanie i wykonywanie dzia∏alnoÊci gospodarczej, w tym: obowiàzki podatkowe, zatrudnianie pracowników, finansowanie dzia∏alnoÊci i kontrola przedsi´biorstw – rezygnacja z prowadzenia dzia∏alnoÊci gospodarczej Apteka Pod Lipami ¸ubniany, ul. Opolska 70a, tel. 77 427-05-95 ◆ leki gotowe i recepturowe (wykonywane wed∏ug recepty) ◆ refundowane pieluchomajtki poniedzia∏ek-piàtek 8.00 – 16.00; w soboty 9.00 – 12.00 TURAWA Brawo KrzyÊ! Krzysztof Farys, uczeƒ klasy III Spo∏ecznej Szko∏y Podstawowej w Kad∏ubie Turawskim zajà∏ pierwsze miejsce w ogólnopolskim konkursie „Geniusz matematyczny”. Dyrektorem SSP w Kad∏ubie Turawskim a zarazem nauczycielem, który przygotowywa∏ Krzysia do konkursu, jest pani Krystyna Borkowska. Trzyklasowa szko∏a w Kad∏ubie Turawskim, chocia˝ ma∏a, bo ucz´szcza do niej ∏àcznie zaledwie trzydziestu kilku uczniów, potrafi jednak zab∏ysnàç, potwierdzajàc zasad´, ˝e nie w iloÊci a w jakoÊci sukces. Andrzej Latussek Âlàskie smaki I Âlàski Turniej Kulinarny zorganizowa∏o obok turawskiego urz´du gminy Opolskie Stowarzyszenie Integracji Lokalnej. W sobot´ 17 lipca rywalizowali amatorzy. Zwyci´˝y∏o trio „Kuchareczki” w sk∏adzie Sabina Nowak i Justyna Tieleczek z Kotorza Ma∏ego oraz Marta Adamczyk z Opola. Ich danie to: pançkraut (ziemniaki wymieszane z podsma˝anà kapustà i skwarkami), golonka i jagodowa szpajza. W niedziel´ 18 lipca zmierzyli si´ profesjonaliÊci. Tytu∏ Mistrza Âlàskich smaków zdoby∏ Kamil Konieczny z restauracji „Marcin” w Zawadzie, za ˝urek Êlàski w zestawie z roladà, kluskami, modrà kapustà oraz ciastem rodzynkowo-rumowym. Turniejowi towarzyszy∏ kiermasz produktów regionalnych i r´kodzie∏a. Obok by∏ te˝ du˝y plac zabaw dla dzieci. ZAK¸AD OPTYCZNY Dobrzeƒ Wielki, ul. Namys∏owska 85 Okulista przyjmuje Polecamy komputerowe badanie wzroku, we wtorki porady okulisty, oprawy, szk∏a, naprawy i czwartki 14.30 – 17.00 oraz realizacj´ recept ubezpieczeniowych. Gwarantujemy krótkie terminy realizacji KLEPKA 16 tel. 77 469-64-37 INFORMACJE LOKALNE „Dni Gminy Chrzàstowice 2010” rozpocznà si´ w piàtek 30 lipca o godz. 20:00 dyskotekà. Sobota 31 lipca wype∏niona b´dzie bogatym programem i up∏ywaç b´dzie pod znakiem „Spotkania z by∏ymi mieszkaƒcami Chrzàstowic”. Bogaty program przygotowano tak˝e na niedziel´ 1 sierpnia, która up∏ynie pod znakiem obchodów XXlecia Towarzystwa Spo∏eczno-Kulturalnego Niemców w gminie Chrzàstowice. Ze szczegó∏owym programem „Dni Gminy Chrzàstowice 2010” zapoznaç si´ mo˝na na gminnej stronie internetowej, której adres to: www.chrzastowice.pl Orlik 2012 W og∏oszonym przez gmin´ przetargu na budow´ boiska sportowego w ramach programu „Moje Boisko Orlik 2012” za najkorzystniejszà spoÊród oÊmiu z∏o˝onych ofert uznano ofert´ Przedsi´biorstwa Wielobran˝owego Domirex – Zbigniew Chmura z Miko∏owa w woj. Êlàskim. Domirex zaoferowa∏ wykonanie zadania za 837 tys. z∏ (najdro˝sza oferta by∏a za 962 tys. z∏). Boisko ma powstaç w D´bskiej Kuêni obok Zespo∏u Szkolno-Przedszkolnego nr 3. Zadanie obejmuje te˝ zagospodarowanie terenu przy ul. Niweckiej. Prace majà byç wykonane do 30 paêdziernika. Firma Domirex ma spore doÊwiadczenie w budowie Orlików. Budowa∏a ju˝ wiele takich obiektów. Nawet teraz jest w trakcie realizacji podobnych zadaƒ, np. w gminie Werbkowice w woj. lubelskim, w Szczekocinach i gminie Pilica w woj. Êlàskim, w Tucz´pach w woj. Êwi´tokrzyskim i w wielu innych miejscowoÊciach. Osiemnastka baru Centrum Chrzàstowicki bar „Centrum” osiàgnà∏ ju˝ pe∏noletnoÊç. W lipcu obchodzi∏ osiemnaÊcie lat dzia∏alnoÊci. Z tej okazji zaproszono goÊci na otwarcie kawiarni letniej w niedziel´ 11 lipca o godz. 16:00. W programie imprezy znalaz∏y si´ trzy punkty: 1) DL Dawid, 2) muzyka biesiadna oraz 3) wyst´py piosenkarek Nicoli i Moniki. GoÊciom obiecano te˝ gratisowe: kaw´, ciasto i piwo. Projekt artystyczny „Zmieniam wi´c zostaj´” b´dzie realizowany w Suchym Borze. Ma on mieç charakter warsztatów, odbywajàcych si´ pod has∏em „Nie nudê si´ podczas wakacji, przy∏àcz si´ do nas!” – poinformowano na gminnej stronie internetowej. W ramach warsztatów zaprojektowana ma byç strona www. Powstanie te˝ film i wystawa. B´dzie tak˝e wiele innych ciekawych dzia∏aƒ twórczych. Zaproszone zosta∏y dzieci i m∏odzie˝ w wieku 10-18 lat z Gminy Chrzàstowice. telefony: 77 474-68-08 77 474-89-26 www.worksupport.pl CHRZÑSTOWICE Warsztaty odbywaç si´ b´dà w godz. 11:00 – 14:00 w Âwietlicy Wiejskiej w Suchym Borze przy ul. Szkolnej 1, w poniedzia∏ki: 26 lipca, 2 sierpnia i 16 sierpnia a ponadto we wtorek 31 sierpnia. Poprowadzi je pani Lucilla Kossowska, znana ju˝ z warsztatów „W Niedziele po KoÊciele”, które prowadzi∏a w Suchym Borze w 2007 roku. Warsztaty „Zmieniam wi´c zostaj´”sà bezp∏atne. Projekt jest realizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Stulecie koÊcio∏a w D´biu KoÊció∏ pod wezwaniem Narodzenia NMP w D´biu obchodzi w tym roku jubileusz stulecia. Budowa obecnego koÊcio∏a w 1910 roku by∏a nast´pstwem po˝aru z 21 lutego 1906 roku, w którym sp∏onà∏ poprzedni koÊció∏. Obchody stulecia koÊcio∏a roz∏o˝one sà w czasie na okres od maja do wrzeÊnie tego roku. G∏ównym miesiàcem obchodów jest jednak sierpieƒ. Na sobot´ 7 sierpnia zaplanowana jest Pielgrzymka wdzi´cznoÊci do Gliwic, które sà miejscem urodzenia i Êmierci ks. Karola Wawrzka. Ksiàdz Wawrzek by∏ proboszczem w D´biu w czasie budowy obecnego koÊcio∏a i za pozwoleniem biskupa dokona∏ jego poÊwi´cenia 17 lipca 1910. W piàtek 13 sierpnia b´dzie Dzieƒ Fatimski (10 rocznica dni fatimskich w parafii D´- bie) a od soboty 14 sierpnia Uroczystymi Nieszporami Maryjnymi o godz. 16:00 rozpocznà si´ „Centralne obchody stulecia koÊcio∏a w D´biu”. Póêniej, o 19:00 rozpocznie si´ festyn w ogrodzie przy plebanii. Na niedziel´ 15 sierpnia zaplanowano Koncert Jubileuszowy Cantores Minores Wratislavienses. Poczàtek o godz. 15:00. Od 16:00 trwaç b´dzie festyn w ogrodzie przy plebanii. W poniedzia∏ek 16 sierpnia odpustem Êw. Rocha zakoƒczà si´ centralne obchody. O 11:00 b´dzie Odpustowa Suma Pontyfikalna – dzi´kczynienie za stulecie koÊcio∏a (przewodniczy Ks. Bp Ordynariusz Dr Hab. Andrzej Czaja). O 19:00 b´dzie koncert w wykonaniu Zespo∏u Franciszkaƒskiego z Wroc∏awia a o 20:00 rozpocznie si´ zabawa taneczna. Z planu imprez Gminy, Klub Rowerowy Rajder i Urzàd Marsza∏kowski. Pan Zbigniew Staƒczak, prezes Stowarzyszenia Mi∏oÊników Niwek poinformowa∏ nas, ˝e oprócz rajdu 21 sierpnia odb´dzie si´ te˝ Wiejski Festyn Rowerowy na którym obecne b´dà w∏adze województwa, gminy, dzia∏acze sportowi, olimpijczycy, dziennikarze, rodzina, partnerzy rowerowi Joachima Halupczoka, mieszkaƒcy okolic oraz liczni turyÊci, sympatycy i zaproszeni goÊcie. W programie sobotniej imprezy przewidziano te˝ prezentacj´ multimedialnà filmów o Joachimie, parad´ rowerzystów i mistrzów kolarstwa, pokaz nietypowych rowerów, konkursy, wystaw´ trofeów Halupczoka oraz wywiady i wieczór wspomnieƒ o Achimie. Imprezie towarzyszyç ma dobra oprawa muzyczna i zabawa taneczna. B´dzie te˝ sprzeda˝ map, pamiàtek, akcesoriów rowerowych oraz dobre jedzonko i napoje na mecie. Ostatnim miesiàcem 2010 roku, na który w gminnym planie imprez sportowych, rekreacyjno-sportowych i turystycznych przewidziano jakieÊ imprezy jest sierpieƒ. W planie znaleêliÊmy zapowiedziany na niedziel´ 15 sierpnia Turniej Pi∏karski „O Puchar Wójta Gminy Chrzàstowice”. Jego organizatorami sà Rada So∏ecka, OSP, DFK i Rada Parafialna D´bia. ✦ ✦ ✦ Drugà i ostatnià sierpniowà imprezà zapisanà w gminnym planie jest II Wojewódzki Rajd Rowerowy im. Joachima Halupczoka po∏àczony z ods∏oni´ciem upami´tniajàcego go pomnika. Odb´dzie si´ on w sobot´ 21 sierpnia. a jego organizatorzy to Rada So∏ecka Niwek, Stowarzyszenie Mi∏oÊników Niwek, Urzàd OFERUJEMY: 45-040 OPOLE GMINY Warsztaty w Suchym Borze Dni Gminy Chrzàstowice Plac Kopernika 1-2/14 Z – LEGALNÑ PRAC¢ W HOLANDII – WYSOKIE ZAROBKI – UBEZPIECZENIE – ZAKWATEROWANIE Gabinet stomatologiczny Lek. stom. Katarzyna Ch∏opik Nak∏o, ul. Przedszkolna 1 Certyfikat nr 273 e-mail: [email protected] KLEPKA 17 tel. 791-199-879 MARMURY– GRANITY Firma kamieniarska – Jerzy Iskierka 46-045 Kotórz Ma∏y • ul. Opolska 69 telefon/fax 77 421-22-05 telefon kom. 601 862-592 produkcja i monta˝ ✦ schody kamienne wewn´trzne samonoÊne ✦ schody zewn´trzne ✦ blaty kuchenne i ∏azienkowe ✦ parapety ✦ posadzki P rz e d e w s z y s t k i m t ra d ycja 1 982- 20 10 ZAPEWNIAMY: • atrakcyjne ceny • doradztwo techniczne • dostawy i transport pod wskazany adres z roz∏adunkiem REALIZUJEMY INWESTYCJE BUDOWLANE POD KLUCZ OFERUJEMY KREDYTY ZA ZAKUP, REMONT I BUDOW¢ DOMU Istniejemy ju˝ 28 lat. W tym czasie wypracowaliÊmy renom´ firmy solidnej, której mo˝na powierzyç ka˝dà inwestycj´ budowlanà. Nasze projekty zdobywajà liczne wyró˝nienia, a co najwa˝niejsze – zadowolenie Klientów. Zapewniamy profesjonalne doradztwo techniczne i pomoc w doborze pokryç dachowych na dowolny obiekt. 46-020 Czarnowàsy k. Opola, ul. Jagie∏∏y 17a tel. 77 469-12-46, 77 427-16-50, fax 77 469-10-47 www.ciurex-2.pl e-mail: [email protected] Oddzia∏y: Prószków, ul. Osiedle 2A, tel. 77 464-96-39 Strzelce Op., ul. 1 Maja 50 (teren cementowni), tel. 77 463-00-70 KLEPKA 18 Bellevue – pi´kny widok Nieliczni, s´dziwi ju˝ dziÊ mieszkaƒcy Gos∏awic pami´tajà restauracj´ „Bellevue”, o której pisa∏a niedawno „Beczka” (wydanie nr 7(230) z 26 maja). Nazywali jà oni „Belawi”, ale odnosili t´ nazw´ do ca∏ego budynku, a mo˝e nawet miejsca. Sami w restauracji nie bywali, bo do stycznia 1945 roku, kiedy to restauracja nie przetrwa∏a frontowego prze∏omu, byli jeszcze ma∏oletni. Wed∏ug nich „Belawi” znajdowa∏a si´ przy ówczesnej Rosenbergerstrasse (obecnie ulica Oleska). Gdy z Gos∏awic wychodzi∏o si´ Friedhofsweg, czyli drogà do cmentarza, który le˝y dziÊ wÊród bloków osiedla AK (dawniej ZWM), ale po mini´ciu cmentarza sz∏o si´ dalej prosto, to dochodzi∏o si´ do Oleskiej obecnà ulicà Stokrotek i w tym w∏aÊnie miejscu, po drugiej stronie Oleskiej by∏a „Belawi”. Zamieszczone u góry wspó∏czesne zdj´cie, zrobione z ulicy Stokrotek obejmuje w kadrze teren po∏o˝ony mi´dzy blokiem policyjnym a kompleksem mechaniki pojazdowej, b´dàcym pozosta∏oÊcià po dawnym Polmozbycie. W g∏´bi widaç nowy sklep „Netto”, stojàcy troch´ w tyle za miejscem, gdzie znajdowa∏a si´ wyburzona niedawno cz´Êç Polmozbytu (a przed wojnà stolarnia Kocurka). Widoczna na pierwszym planie du˝a plansza reklamowa jest chyba najbli˝ej miejsca legendarnego budynku „Bellevue”. Przez pierwsze par´ lat budynek „Bellevue” sta∏ samotnie przy g∏ównym trakcie, gdzie „widok by∏ pi´kny”. Z czasem pojawi∏y si´ inne budynki, a w jednym z nich, naprzeciw restauracji, na parterze by∏ m∏yn elektryczny. DziÊ budynek ten stoi nadal, ale po m∏ynie nie ma Êladu. Na dolnym zdj´ciu widoczna jest pozosta∏a cz´Êç dawnego Polmozbytu, a obecnie firma „Georg i Baron”. Bernard Buhl foto: J. Moczko – Êwierklanin ¸ubniaƒska cegie∏ka Uda∏o mi si´ niedawno kupiç ciekawà, nieznanà wczeÊniej opolskim kolekcjonerom pocztówk´ z ¸ubnian. Pochodzi ona zapewne z lat dwudziestych XX wieku, a na pewno sprzed 1936 roku, bo od tego roku ¸ubniany nie nazywa∏y si´ ju˝ Lugnian, ale Lugendorf. Wydawcà pocztówki by∏ Karl Weiss z Oppeln. By∏ on fotografem a pocztówki wydawa∏ tylko okazjonalnie. Jego atelier mieÊci∏o si´ przy obecnej ul. Krakowskiej. Ostatnie znane pocztówki Karla Weissa pochodzà z koƒca lat dwudziestych. Byç mo˝e póêniej zajmowa∏ si´ ju˝ tylko fotografowaniem w swym atelier. Na pokazanej wy˝ej pocztówce widaç ∏ubniaƒski koÊció∏ i plebani´. Bry∏a koÊcio∏a pozosta∏a do dziÊ taka sama natomiast plebania uleg∏a przebudowie i obecnie wyglàda inaczej. Pocztówka ta jest cegie∏kà, na co wskazuje napis na odwrocie – „Reinertrag zum besten der Kirche” (Czysty dochód na ulepszenie koÊcio∏a). DziÊ chyba nie dowiemy si´ ju˝, co konkretnie ulepszano wówczas w koÊciele. Pisa∏em ju˝ dawniej, ˝e jestem posiadaczem glinianej cegie∏ki wykonanej dla zebrania pieni´dzy na potrzeby ∏ubniaƒskiego koÊcio∏a. Na tej glinianej cegie∏ce przedstawieni sà Êwi´ci Piotr i Pawe∏. Powsta∏a ona w 1936 roku lub póêniej, bo u˝yto ju˝ na niej nazwy Lugendorf. Czy by∏y jeszcze jakieÊ inne cegie∏ki wykonane na potrzeby ∏ubniaƒskiego koÊcio∏a? Mo˝e ktoÊ z czytelników wie coÊ na ten temat. Romuald Kulik KLEPKA 19 • PRZEWOZY do Niemiec pod wskazany adres – busem z domu do domu. • UBEZPIECZENIA na wyjazdy zagraniczne, nag∏e zachorowania, koszty leczenia. • BILETY do wi´kszoÊci miast w Niemczech i Europie. SINDBAD, EUROLINES, EUROBUS, SANDRA, SO¸TYSIK REISEN, SUPERPOL, GLOBUS, PINIOR, ADAM, BARTUÂ, RUSCHIN, PTTK KATOWICE, MACHURA, NEWE REISEN, LOREK, INTERCARS, HEINZ REISEN, ORLAND, ZAWADZKIE, MARCO POLO • BILETY LOTNICZE CENTRALWINGS, WIZZAIR, RYANAIR ZAPRASZAMY 46-081 DOBRZE¡ WIELKI, UL. NAMYS¸OWSKA 20 TEL. 77 469 54 62 KLEPKA 20 – Wiyc co, Paulu?! Mie sie zdo∏, ize we ty siwy zejÊ je taki blank elegajncki! Jak jo∏ sie ∏obleka tyn siwy kostim, bamy wyglondaç ersty klasy! NareÊciech ∏oddychnon, to be mozno ∏ostatnio∏ anpro∏ba, bo duzej nie wytrzimia. Nadyç anich sie nie skoƒco∏ w myÊlach radowaç, jak Hejdla zarzondziy∏a, ize musa ∏oblyç jescyk tyn brono∏tny. – Hejdlo, to be ∏ostaniyro∏z! Tera sie ∏obleka ancug przed wyƒÊciy do koÊcio∏a. I wiys co? Jak sie jednako ∏oblecymy, to bymy wyglondaç jak cwilingi, bo ∏oba my so siwi i ∏oba jednacy wysocy. Jak jo∏ ∏obleka tyn siwy ancug, ty zawdziejes tyn zielony klejd, co mo∏ te zo∏te kwio∏tyski, bo... – nie zdonzo∏ch dokoƒcyç, bo kobiyta zacona na mie wrzescejç. I to wiela gar∏a mia∏a. – Co!? Ty mi bez go∏do∏, jako sie mo ∏oblyç!? Zielony klejd! TyÊ je gupi jak font presowy! We zielony klejdzie moga iÊç na wesely tajƒcowaç, a nie do koÊcio∏a na Mso∏! Do zielonego klejda mo zo∏te zandalki i zo∏to∏ ketka! To by nie pasowa∏o! Yno siwy! – i moja kobiyta zacona zbiyraç wszystky lonty i wynosiç do ÊlafÊtuby. – A wiys, camuch ci pejdzio∏ ∏o ty zielony klejdzie? – probowo∏ch sie Hejdli wyt∏omacyç, alech widzio∏ nieplejç. ¸ona jescy polo∏ta∏a, po∏ra razy trzasnona dwiyrzoma i polejcia∏a do ∏ogrodka. A ta we rogu mia∏a taki konsek do pokopanio∏. Jak wziona kopaç, to sie aze kole niej kurzy∏o. Toch spokojnie sio∏d na ∏awce i siedza. – A co be na ∏obio∏d, to ci je jedno, ja?! Ty sie nie spytols, sie bano ro∏lady, sie klo∏pse, sie piecone, sie udziki! Ciebie je egal! – PrzecaƒÊ pada∏a, ize bano klo∏pse, udziki, ro∏lady i piecone, to wia ∏od do∏wna. ¸o co tak wrzescys? A zresto, co be, to be. Leda sie najymy. – Ja, to jo∏ wia, „leda sie najymy”! Byle na sto∏ach be co we flaskach! – tera moja kobiyta wyciong∏a tyn no∏ciynzsy kaliber, jak to padajo, i to mie Êciek∏o. – Hejdlo! Nie go∏dej nic wiyncej, bo bez musia∏a gaƒba zryç przed ludêmi! Jak nie przestanies ∏o tych flaskach, to wcale do kacmy nie pojda, yno po Msej prosto do dom! A ty sie mozes ze goÊcioma siejdziejç i ∏osprawiaç! – trzas zejch klapacko na muchy we ∏awka tak mocno, ze sie zaro∏ski ca∏o∏ ∏ozlejcia∏a. – I ancug ∏obleka tyn, co mi sie no∏barzej podo∏bo∏, a nie taki, jaki ty bandzies chcia∏a! Bo tak cy tak je lato i to je jedno, sie bana we taky ancugu abo taky! Hejdla stanona na pojstrzodku ∏ogrodka i sto∏a ze ∏otwarto gambo. Ja, tak mocno i goÊno jescyk zejch mozno nie powsto∏ w doma... No, mozno jak nas Kondzik bo∏ ma∏y, a Hejdla mu da∏a robiç co chcio∏, a ∏on mi porznon Êtile do siekiyrkow, do grabi, do wid∏ow, coch mio∏ ∏od∏ozone. – Mo∏s prawie – pada∏a naro∏z Hejdla. – I ∏o taky rzecy nie bamy sie przecyƒÊ wadziç. A starych casow nie wypominej, boÊ som ta piy∏ka po∏ozo∏ na podoraƒdziu, to synek sie wzion do roboty. Nie pamiynto∏s, ize ci chcio∏ pomoc drzewa na zima narznoƒç?! I tak moja kobiyta juzaÊ mia∏a ∏ostatniy s∏owo! A skoda, boch jej chcio∏ pejdziejç, ize we zielony klejdzie we zo∏te kwio∏tyski je tako∏ sumno∏... Was Paul TRAT TORIA • PIZZERIA • RISTORANTE Murów – sala konferencyjna Gyburstag W nasej cha∏pie juzaÊ ∏ogyƒ na dachu, bo mie ceko∏ gyburstag, a wierziç mi sie nie chce, zejch je taki stary! Wiela mo lo∏t, to wo sie nie pochwo∏la, ale je zejch we takich latach, co to juz ludzie na Mso∏ Êwiynto∏ do∏wajo, choç no∏piyrwej nie do∏wali. Jedyn dziynkuje Ponbockowi i za piyƒdziejsiont lo∏t, a drugi jescyk chce cekaç do ∏oziymdziejsiontki. I tak by by∏o sy mno. Ale moja kobiyta myÊli inacej! My przezyli dokupy Êwiat i pejterkarty, ale takej swady jak tera, jo∏ nie pamiynto. Hejdla sie wadzi sy mno ∏o wszystko. – Suchej, jutro mo∏s ∏odebraç ∏od krawca tyn swoj ancug. Co nie zapomnis! Ja, ky prawie na to my prziÊli, prziniyÊ mi yno te twojy Êwiyntniy trzewiki. ¸obie po∏ry – dosto∏ch ∏od kobiyty byfejl. – A camu ∏obie po∏ry? Przeca pojda yno we jednej. Te co∏rne pasujo do wszystkygo. I no∏lepej mi na nogach lezo. – Dzisiej nie wiymy jescyk, jako∏ be pogoda. Jak baƒdzie blank ciep∏o, to ∏obujes te siwe, a jak be trocha chodniej, abo wiater, abo be descowno, to ∏obujes te co∏rne. A do nich abo siwy ancug, abo tyn brono∏tny, abo tyn fajny poco∏rnawy – Hejdla sama przinios∏a dwa ancugi i ∏obie po∏ry trzewikow i po∏ozy∏a na sislongu. – ¸o piernika, zapomnia∏ach ∏o kosulach – pada∏a i polejcia∏a do slafÊtuby drugi ro∏s. Prziwlyk∏a aze trzi kosule. Juz wierza wiycie, co mie ceka∏o?! Trzejci ro∏z musio∏ch pasowaç te ancugi, dobrze, ize tyn poco∏rnawy bo∏ u krawca. Restauracja „U Enzo” Jedyny na Opolszczyênie specjalny piec do wypiekania pizzy, opalany drewnem, gwarantuje naszym goÊciom niezapomniane wra˝enia smakowe MURÓW ul. WolnoÊci 17b tel. 77 421-41-70 ◆ organizujemy wesela, komunie, urodziny, bankiety, konferencje i inne imprezy okolicznoÊciowe w salach nawet do 140 miejsc ◆ oferujemy te˝ 9 komfortowych, 2-osobowych pokoi z ∏azienkami i SAL¢ KONFERENCYJNÑ Szef Vinzenco Viola jest rodowitym W∏ochem z Pizy (Toskania). Daje to gwarancj´ oryginalnej kuchni w∏oskiej, wzbogaconej doÊwiadczeniem 25 lat prowadzenia restauracji w Niemczech oraz 14 lat takiej dzia∏alnoÊci w Polsce. Zapraszamy tak˝e do naszych dwóch opolskich pizzerii: w Galerii Opolanin – Tesco przy pl. Teatralnym, tel. 77 453-18-33 i ul. Sosnkowskiego, tel. 77 457-98-46 KLEPKA 21 TA N I O A D O B R Z E OKNA PCV NA KA˚DÑ KIESZE¡ Mikrowentylacja oraz szyba K-1,1 w standardzie – bez dop∏aty! Pomiar, wycena, transport – bezp∏atnie! Stare Budkowice ul. Zagwiêdziaƒska 6 PARAPETY – PCV i aluminiowe (naprzeciw cmentarza) ROLETY – aluminiowe i materia∏owe Ponadto proponujemy: ˚ALUZJE – pionowe i poziome MOSKITIERY PRZECIW MUCHOM ROLETY DACHOWE LUX Najwy˝sza jakoÊç – najni˝sze ceny KLEPKA 22 tel. 421-01-87 tel. komórkowy 601 506 967 ZAPRASZAMY poniedzia∏ek-piàtek od 9.00 do 15.00 Manowce „Politycy, na urlop od zaraz” – zawo∏a∏ tytu∏em felietonu KrzyÊ Ogiolda w „nto” z 24-25 lipca. KrzyÊ pisa∏: „W granice NajjaÊniejszej Rzeczpospolitej powróci∏em tu˝ przed okràg∏à rocznicà stu dni od katastrofy smoleƒskiej i rzuci∏em si´ odrabiaç straty w wiedzy o nieÊledzonym przez jakiÊ czas polskim ˝yciu politycznym”. Odrabianie strat polega∏o na lekturze zaleg∏ych gazet. Ich doniesienia np. o europos∏ance lewicy, która chce ukarania harcerzy za samowol´ budowlanà, polegajàcà na ustawieniu krzy˝a przed pa∏acem prezydenckim, czy o poÊle prawicy, który z przekonaniem godnym proroków orzeka, ˝e katastrofa prezydenckiego samolotu by∏a zbrodnià zdruzgota∏y Krzysia. KrzyÊ uwa˝a, ˝e kara, jakà dla spo∏eczeƒstwa jest czytanie o naszych politykach i oglàdanie ich w telewizji jest karà niezas∏u˝onà. Dlatego domaga si´ zbiorowego wyjazdu polskich polityków na wakacje, byÊmy nie musieli o nich czytaç i ich oglàdaç. KrzyÊ wplót∏ si´ w pi´kny andron. Pomog´ mu si´ z niego wyplàtaç. Zacznijmy od tego, ˝e KrzyÊ nie s∏ysza∏, co mówili europos∏anka lewicy i pose∏ prawicy. KrzyÊ przeczyta∏ o tym w gazetach, bo opisali to Krzysia koledzy dziennikarze. KrzyÊ uwa˝a, ˝e spo∏eczeƒstwo ma serdecznie doÊç opisów wybryków ró˝nych polityków. Mo˝e to i racja. Mog∏aby o tym Êwiadczyç malejàca sprzeda˝ gazet publikujàcych te opisy. Dotyczy to równie˝ „nto”, która takie opisy publikuje i jej sprzeda˝ systematycznie spada. W tym miejscu trzeba jednak zadaç kluczowe pytania: Dlaczego dziennikarze piszà o wybrykach polityków, skoro czytelnicy nie chcà o tym czytaç i na znak protestu przestajà kupowaç gazety? Dla- czego dziennikarze unikajà polityków màdrych, rozwa˝nych a szukajà wcià˝ politycznych chuliganów? JeÊli KrzyÊ zastanowi si´ nad tymi pytaniami, to mo˝e dojdzie do wniosku, ˝e wina le˝y jednak po stronie dziennikarzy, a wobec tego wyjazd polityków na wakacje nic nie da, bo dziennikarze polecà tam za nimi, by móc relacjonowaç ich wakacyjne wybryki. ✦ ✦ ✦ „Gdzie te richtig fajne Niemcy?” – pyta tytu∏em felietonu KrzyÊ Zyzik w „nto” z 17-18 lipca. Rozchodzi mu si´ o to, ˝e podczas fali upa∏ów w niektórych niemieckich pociàgach Inter City wysiada∏a klimatyzacja, temperatura si´ga∏a 50 stopni, okien si´ nie da∏o otworzyç, ludzie mdleli, a konduktorzy byli nieuprzejmi. Istny horror, ale zapewne tak w∏aÊnie by∏o. W Êrodku felietonu KrzyÊ stwierdza, ˝e „dziÊ w „efie” robi si´ jak wsz´dzie w erze globalizacji: szybciej, niechlujniej, przede wszystkim taniej”. Tak˝e w tej sprawie KrzyÊ zapewne ma racj´. Na koniec felietonu KrzyÊ postanowi∏ wskazaç winowajców. Napisa∏, ˝e za miedzà zasada „Ordnung must sein” obowiàzywa∏a za czasów pana Johanna, który jednakowo˝ przeszed∏ ju˝ na emerytur´ i teraz firmà trz´sà Steven, Tamara i Abdul. Poglàd, ˝e w Niemczech nie jest ju˝ tak fajnie jak kiedyÊ z winy obcych, a szczególnie Turków (Abdul) i przybyszów z dawnego ZSRR (Tamara) jest cz´sto spotykany i absolutnie fa∏szywy. Nie dziwi mnie, gdy poglàdy takie g∏oszà zwykli ludzie, którym trudno to wszystko pojàç. Od redaktora naczelnego wojewódzkiego dziennika wolno chyba jednak oczekiwaç troch´ lepszego rozumienia Êwiata. Krzysiu, pojeêdê sobie troch´ naszymi pociàgami, pooglàdaj nasze stacje kolejowe i przypomnij sobie jak to wszystko wyglàda∏o dwadzieÊcia lat temu. A na koniec zastanów si´, czy pogromu polskich kolei te˝ dokonali jacyÊ Abdul i Tamara. ✦ ✦ ✦ Lubi´ czytaç w „nto” felietony pani Liny Szejner. Sà to zwykle màdre komentarze do rzeczywistoÊci. Wiele z nich zostaje mi w pami´ci, np. „Koziarnia” czy „Kleks bitej Êmietany”. Czasem a˝ si´ dziwi´, ˝e te felietony ukazujà si´ na ∏amach „nto”. Widocznie jednak ka˝da gazeta musi mieç te˝ taki màdrzejszy kàcik. Mimo mego uznania dla tekstów pani Liny dostrzegam jednak, ˝e te˝ ulega ona pewnym obiegowym, ale nieprawdziwym opiniom. W „nto” z 24-25 lipca w felietonie „I chcia∏yby, i bojà si´” pani Lina komentuje orzeczenie Trybuna∏u Konstytucyjnego w sprawie przechodzenia przez kobiety na emerytur´ w ni˝szym wieku ni˝ m´˝czyêni. W komentarzu pojawia si´ stereotyp kobiet, którym nawet w wieku poprodukcyjnym nie grozi leniuchowanie, bo rodzà im si´ wnuki, dla których brak ˝∏obków i przedszkoli. Kobiety opiekujàce si´ wnukami oczywiÊcie sà i wcià˝ jeszcze jest ich sporo. Nie da si´ jednak ukryç, ˝e w spo∏eczeƒstwie jest coraz wi´kszy odsetek ludzi bezdzietnych. Ich matkom nie rodzà si´ zatem wnuki. DziÊ kobiet, którym nie urodzi∏y si´ wnuki, mamy ju˝ chyba wi´cej ni˝ tych, które zajmujà si´ wnukami. To nowa jakoÊç i pora rozstaç si´ ze stereotypami. ✦ ✦ ✦ Na koniec pozdrowienia dla Artura Janowskiego, który w „nto” z 15 lipca pisa∏ o opolskim MoÊcie Fenigowym, zwanym fa∏szywie Groszowym. Arti pisa∏, ˝e most jest z XIX wieku. To nieprawda. Jest z XX wieku. Dyl Sowizdrza∏ (vel Till Eulenspiegel) Dobrzeƒ Wielki, ul. Strzelców Bytomskich 1 www.kuchniaslaska.opole.pl Regionalna restauracja Wesela • DEKORACJA SALI – serwetki, Êwieczniki, kwiaty • NAPOJE BEZ OGRANICZE¡: soki, cola, fanta, sprite, woda mineralna • OWOCE – pomaraƒcze, jab∏ka, mandarynki, winogrona, owoce sezonowe • POCZ¢STUNEK – szampan dla wszystkich goÊci • OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z piersi kurczaka z serem, pieczeƒ, klopsiki), kapusty (czerwona i bia∏a, kiszona, sa∏atka pekiƒska i inne) • KAWA, HERBATA • LODY z bità Êmietanà, galaretkà, owocami • CIASTO I TORT WESELNY: osiem gatunków Êlàskiego ciasta domowego, trzypi´trowy tort z owocami i bità Êmietanà • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju, galareta z kury, tel. 77 469-50-80 ogórki, pieczarki, pomidor, chleb, mas∏o • I KOLACJA – trzy gatunki mi´sa (szasz∏yk z kurczaka, udko kurczaka, de Volaille), ziemniaki puree, sa∏atka ze Êwie˝ych warzyw, sa∏atka ziemniaczana lub makaronowa, lub ry˝owa • II KOLACJA – barszcz z krokietem, bigos, chleb. Poprawiny • OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z kury, pieczeƒ, udko kurczaka), kapusty (czerwona i bia∏a kapusta na ciep∏o, kapusta kiszona, sa∏atka pekiƒska i inne) • KAWA, HERBATA • CIASTO • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju, galareta z kury, ogórki, pieczarki, pomidor, chleb. NAJWI¢KSZE PARKIETY • NAJNI˚SZE CENY!!! • NAJWY˚SZA JAKOÂå Trzy sale w trzech stylach: Êlàska – 200 miejsc • pa∏acowa – 130 miejsc • wiejska (pizzeria) – 60 miejsc Wesele – 140 z∏ od osoby • Poprawiny – 40 z∏ od osoby • Komunie – ca∏oÊç 115 z∏ od osoby KLEPKA 23 PARTNER ADAC opony i felgi CENTRUM 24 h 665-333-777 Bernard CZOK 46-022 K¢PA, k. Opola ul. Wróbliƒska 17b Tel./fax 77 456-86-58 ❍ ❍ ❍ ❍ Blacharstwo, lakiernictwo Mechanika pojazdowa Wynajem samochodów Parking strze˝ony 24 h tel.kom. 602 369 462 (alarmowy – 24 h) CA¸ODOBOWA POMOC DROGOWA (osobowe, dostawcze, ci´˝arowe i autobusy) - dla klientów ASISSTANCE holowanie gratis - holujemy te˝ ciàgniki rolnicze, wózki wid∏owe itp. Wynajem samochodów osobowych i busów dla osób pracujàcych za granicà i firm. SPRZEDA˚ MONTA˚ SERWIS Stare Sio∏kowice, ul. Powstaƒców 21 tel. 77 427-56-25 HURT – DETAL Maria S∏abik 46-081 Dobrzeƒ Wielki, ul. ks. Fiecka 12 (nad Odrà) tel. 77 469-55-33 oferujemy bogaty wybór artyku∏ów metalowych, budowlanych i sanitarnych Gwarantujemy: – fachowà i kompetentnà obs∏ug´ – konkurencyjne ceny – dowóz w∏asnym transportem Firmom oferujemy rzetelnà wspó∏prac´ i upusty cenowe Opole, ul. Krakowska 28 (obok Delikatesów) tel. 77 453-15-95 w godz. 9.00 – 17.00 Uwaga kolekcjonerzy i hobbyÊci! – Tylko u nas naprawisz to, czego nikt nie naprawia (odnawianie starych zegarów, dorabianie cz´Êci). ❖ Oprócz typowych czasomierzy naprawiamy równie˝ zegary wiszàce, kominkowe, pod∏ogowe, kuku∏ki, radio-budziki, zegary go∏´biarskie, sterujàce, satelitarne (funk-uhr), wie˝owe. Zapraszamy w godz. 7.30 – 17.30 a w soboty w godz. 8.30 – 13.30 K. Mittmann ❖ Prowadzimy tak˝e serwis zegarków szwajcarskich, japoƒskich i innych producentów. Przedsi´biorstwo In˝ynierii Komunalnej „ECOKOM” Sp. z o.o. P O L E C A M Y: ✽ projektowanie i wykonawstwo sieci wodno-kanalizacyjnych ✽ roboty melioracyjne (rowy, przepusty, drena˝e) ✽ roboty ogólnobudowlane ✽ roboty ziemne sprz´tem ma∏ogabarytowym ✽ doradztwo i nadzór 46-022 Luboszyce, ul. KoÊcielna 8 tel./fax 77 421-57-08 - cz´Êç samoobs∏ugowa - pe∏ny asortyment leków - apteka internetowa Apteka jest czynna: pn.-pt. 7.30-20.00 sobota 8.00-15.00 * dotyczy leków pe∏nop∏atnych sprzedawanych w godz. 10.00-13.00 KLEPKA 24 Czy wiesz, ˝e... Szafran uprawny to odmiana krokusa, z której otrzymuj´ si´ przypraw´ o nazwie szafran. W Êredniowieczu by∏a ona dro˝sza od z∏ota a jej fa∏szerzy karano spaleniem na stosie. DziÊ szafran te˝ jest drogi. Kupcy majà go po ok. 40 tys. z∏ za kg, choç niektórzy chcà nawet 120 tys. OczywiÊcie nikt nie handluje na kilogramy. Sklepy majà opakowania po pó∏ lub çwierç grama a nawet mniejsze. Pó∏ grama za 20 z∏ to brzmi lepiej. Za∏o˝enie i utrzymanie plantacji krokusa uprawnego jest trudne. A to dopiero poczàtek. Przypraw´ robi si´ z wyci´tych i wysuszonych znamion s∏upka kwiatów. Na kilogram szafranu trzeba ok. 200 tys. kwiatów. Z 40 tys. z∏ przypada wi´c na jeden kwiat 20 groszy. Za 20 gr wyhodowaç kwiat, wyciàç mu znami´ s∏upka, wysuszyç je, zapakowaç, dostarczyç klientowi i jeszcze pop∏aciç podatki – to nie jest super biznes. Szafran produkuje si´ m.in. w Iranie, Turcji, Hiszpanii. Minimalna jego iloÊç nadaje potrawom smak, zapach i mocno ˝ó∏tà barw´. Du˝e nadzieje wià˝e si´ z w∏aÊciwoÊciami leczniczymi szafranu, m.in. antyrakowymi a tak˝e z efektem Viagry. Nasz adres: Redakcja „BECZKI” Brynica, ul. Powstaƒców Âl. 47 46-024 ¸ubniany tel. 77 421-56-17 dy˝ur telefoniczny: 21.00-23.00 KRZY˚ÓWKA klubowa 1 2 3 4 POZIOMO: Wis∏a, kloc, z∏uda, obraza, rabat, skoda, Inez, z∏otnik, szafran, kleszcz, polonez, anta∏ek, kapita∏, papacha, Zagrzeb, wada, tacka, pasja, salina, dukat, York, Diana. PIONOWO: wierszyk, srebro, azotan, kurnik, czaszka, pulower, karabin, Tosca, zgoda, Atena, lance, Czech, ogier, ¸ubianka, peptydy, Pieczka, chwasty, zaciek, gepard, Zasada. 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 e-mail: [email protected] Wydawca: PIOTR BADURA Rozwiàzanie poprzedniej krzy˝ówki: POZIOMO: 1.w slangu papieros, 4.zieleƒ na pustyni, 8.Dudziuk estradowy, 9.top – pustynia, 10.zajmuje si´ nim ortodonta, 11.do pary z ∏acinà, 12.dzie∏o, zw∏aszcza przyrody, 13.∏ka zawodowo, 15.nawóz z roÊlin, 18.np. Bona, 21.klasyczne z w´gierek, 23.linia na mapie ciÊnieƒ, 24.rum z nietoperzem, 26.kie∏basa d∏uga i cienka, 29.dawny szpital wojskowy, 32.wulkan Sycylii, 33.miód z niego galaretowaty, 34.motorower – insekt, 35.nazywany spadajàcà gwiazdà, 36.podk∏ad do haftu, 37.czeÊç, ubóstwienie, 38.goÊciniec, droga. PIONOWO: 1.muzyk z dachu, 2.od dziecka z ˝yczeniami, 3.krzaków Êcisk, 4.idzie przed Pragà, 5.wyraz z innego wyrazu, 6.elektryczne ostateczne, 7.wie˝a meczetu, 14.gotowy u wdowy, 16.produkt firmy Michelin, 17.magazyn a dawniej sklep, 19.niemi∏a zamiast prezentu, 20.∏ó˝ko raczej byle jakie, 22.wyspa Odyseusza, 25.sieç ∏àczàca komputery, 26.internat szko∏y zakonnej, 27.g∏ówny produkt z ropy naftowej, 28.pozostaje po niedobrym jedzeniu, 29.g∏oÊny p∏acz, 30.zwalniasz na nim, 31.siedziba stra˝aków. 18 19 16 17 20 SK¸AD REDAKCJI: 21 Redaktor naczelny – PIOTR BADURA (telefon kom. 606 977 733) Informatory gminne (miejskie): ¸ubniany – ROZWITA PIERZYNA Murów – BOGUS¸AWA DOMINO-PAWELEC (telefon kom. 696 736 688) Popielów, Turawa, Chrzàstowice, Dobrzeƒ Wielki – zespó∏ 22 23 24 26 27 25 28 29 Nak∏ad: 2100 egz. 30 Dzia∏ kolporta˝u: 602 689 112 32 Przygotowanie gazety do druku: 602 876 121 Druk: Drukarnia ART DRUK, Mechnice. Redakcja nie odpowiada za treÊç reklam i og∏oszeƒ. Uwaga: Kopiowanie i wykorzystywanie w ka˝dy inny sposób materia∏ów z „Beczki” jest dozwolone, a nawet zalecane. Kopiujàcy i wykorzystujàcy w inny sposób materia∏y z „Beczki” nie muszà informowaç skàd one pochodzà, ale zaznaczenie tego b´dzie mile widziane. Pismo Zwiàzku Âlàzaków 33 34 35 36 37 ISSN 1426-8329 KLEPKA 25 38 31