Kontakty z Mediami i Informacja - curia

Sąd Unii Europejskiej
KOMUNIKAT PRASOWY nr 109/11
Luksemburg, 12 października 2011 r.
Kontakty z Mediami i
Informacja
Wyrok w sprawie T-224/10
Association belge des consommateurs test-achats ASBL / Komisja
Stowarzyszeniom konsumentów przysługuje, uzależnione od spełnienia dwóch
warunków, prawo do bycia wysłuchanym w ramach postępowania
administracyjnego Komisji mającego na celu zbadanie koncentracji
W niniejszej sprawie złożenie przez stowarzyszenie wniosku o wysłuchanie przed zgłoszeniem
koncentracji nie może zastąpić braku ponowienia tego wniosku po formalnym wszczęciu
postępowania
Association belge des consommateurs test-achats (ABCTA) to stowarzyszenie o celach
niezarobkowych, którego głównym celem jest ochrona interesów konsumentów, w szczególności w
Belgii. Licząc około 350 000 członków, jest ono największym stowarzyszeniem konsumentów w
Belgii.
W czerwcu 2009 r. ABCTA powzięło wiadomość się, że Électricité de France (EDF) ogłosiła zamiar
przejęcia wyłącznej kontroli nad Segebel SA – spółką holdingową, której jedynym aktywem był
51% udział w SPE S.A., drugim największym co do wielkości operatorze w sektorze energii
elektrycznej w Belgii po zasiedziałym operatorze Electrabel SA, kontrolowanym przez GDF Suez
SA. W czasie zaistnienia okoliczności faktycznych sprawy, 84,6% akcji EDF należało do państwa
francuskiego. W odniesieniu do GDF Suez, do państwa francuskiego należał udział
mniejszościowy 35,91%.
Dnia 23 czerwca 2009 r. ABCTA skierowało do Komisji Europejskiej pismo, w którym wyrażało
zaniepokojenie w związku ze wspomnianą koncentracją. Przy tej okazji wezwało Komisję do
przeprowadzenia oceny rzekomo negatywnego wpływu na konkurencję obecności państwa
francuskiego wśród udziałowców EDF i GDF Suez, w szczególności na belgijskie rynki gazu
i energii elektrycznej. W lipcu 2009 r. Komisja odpowiedziała jej, że przedstawione przez
stowarzyszenie uwagi zostaną uwzględnione w ramach oceny rozważanej koncentracji.
Dnia 23 września 2009 r. EDF poinformowała Komisję o rozważanej koncentracji. Dnia
30 września 2009 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zostało opublikowane
zawiadomienie o zgłoszeniu wzywające zainteresowane osoby trzecie do zgłoszenia uwag.
ABCTA nie zareagowało na to zawiadomienie.
Dnia 12 listopada 2009 r. Komisja wydała, po pierwsze, decyzję1, w której oddaliła wniosek
właściwych belgijskich władz o częściowe odesłanie zbadania koncentracji (decyzja o odmowie
odesłania), a po drugie, decyzję2, w której uznała rozważaną koncentrację za zgodną ze wspólnym
rynkiem (decyzja zatwierdzająca).
ABCTA wniosło do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności tych dwóch decyzji Komisji.
W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji zatwierdzającej
Sąd przypomniał przede wszystkim, że osoba fizyczna lub prawna może wnieść skargę na decyzję
skierowaną do innej osoby wyłącznie w sytuacji, gdy decyzja ta dotyczy jej bezpośrednio i
indywidualnie. Jednakże z orzecznictwa wynika, że w odniesieniu do decyzji Komisji dotyczących
1
2
C (2009) 8954 (sprawa COMP/M.5549 – EDF/Segebel).
C (2009) 9059 (sprawa COMP/M.5549 – EDF/Segebel)
www.curia.europa.eu
zgodności koncentracji ze wspólnym rynkiem legitymację czynną osób trzecich zainteresowanych
koncentracją należy oceniać w sposób odmienny w zależności od tego, czy osoby te, po pierwsze,
podnoszą uchybienia naruszające istotę tych decyzji (osoby zainteresowane „pierwszej kategorii”)
lub, po drugie, twierdzą, że Komisja naruszyła uprawnienia procesowe przyznane im przez akty
prawa Unii Europejskiej regulujące kontrolę koncentracji (osoby zainteresowane „drugiej
kategorii”).
Odnośnie do pierwszej kategorii, niezbędne jest, aby zaskarżona decyzja dotyczyła osób trzecich
bezpośrednio. Innymi słowy, sporna decyzja powinna wpływać na sytuację takiej osoby ze względu
na szczególne dla niej cechy charakterystyczne lub na sytuację faktyczną, która odróżnia ją od
innych osób i indywidualizuje w sposób podobny jak adresata aktu. ABCTA zatem nie należy do
kategorii pierwszej, ze względu na to, że decyzja Komisji nie dotyczy go indywidualnie.
Odnośnie do kwestii, czy ABCTA należy do drugiej kategorii, Sąd wyjaśnił, że zgodnie z prawem
Unii stowarzyszeniom konsumentów przysługuje uprawnienie procesowe, tzn. prawo do
bycia wysłuchanym w ramach postępowania administracyjnego Komisji mającego na celu
zbadanie koncentracji, uzależnione od spełnienia dwóch warunków: 1) koncentracja powinna
dotyczyć produktów lub usług, z których korzystają konsumenci końcowi oraz 2) stowarzyszenie
powinno rzeczywiście złożyć pisemny wniosek, aby być wysłuchane przez Komisję w toku
postępowania wyjaśniającego.
Choć, zdaniem Sądu, ABCTA spełnia pierwszy warunek – ponieważ rozważana koncentracja
może mieć co najmniej uboczny wpływ na konsumentów – jednak stowarzyszenie to nie spełnia
drugiego warunku.
W tym względzie Sąd zaznaczył, że kroki, do podjęcia których zobowiązane są osoby trzecie,
aby uczestniczyć w postępowaniu w sprawie kontroli koncentracji, powinny być podejmowane
od chwili formalnego zgłoszenia koncentracji. Pozwala to, w interesie osób trzecich, uniknąć
sytuacji, w której osoby te składałyby wnioski, zanim zostałby ustalony przedmiot postępowania
kontrolnego prowadzonego przez Komisję, w chwili zgłoszenia danej transakcji gospodarczej.
Ponadto pozwala to zapobiec temu, by Komisja była zobowiązana do regularnego wybierania
spośród wniosków, jakie otrzymuje, tych, które odnoszą się do transakcji gospodarczych
wynikających tylko z abstrakcyjnych przypuszczeń lub nawet ze zwykłych pogłosek, oraz tych,
które dotyczą transakcji, które skutkują zgłoszeniem. Przeciwny scenariusz nie byłby zgodny
z wymogiem szybkiego działania charakteryzującym uregulowania Unii w dziedzinie kontroli
koncentracji.
W niniejszym przypadku ABCTA złożyło do Komisji wniosek o wysłuchanie w ramach badania
koncentracji dwa miesiące przed jej zgłoszeniem. Tymczasem fakt ten nie może zastąpić braku
ponowienia tego wniosku lub jakiejkolwiek inicjatywy z jego strony, po tym jak planowana przez
EDF i Segebel transakcja gospodarcza, o której wiedziało ono wcześniej, stała się faktycznie
koncentracją należycie zgłoszoną, co spowodowało wszczęcie postępowania, w ramach którego
ABCTA żądało bycia wysłuchanym.
W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji o odmowie odesłania
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, dopuszczalne jest, aby osoba trzecia zainteresowana
koncentracją zaskarżyła do Sądu decyzję, w której Komisja uwzględnia wniosek o odesłanie
złożony przez krajowy organ ochrony konkurencji.
Sąd orzekł natomiast, że nie jest dopuszczalne, aby osoby trzecie zaskarżyły decyzję o odmowie
odesłania, którą Komisja oddaliła wniosek złożony przez organ krajowy. Uprawnienia procesowe i
ochrona sądowa, jakie prawo Unii przyznaje tym osobom trzecim, nie są bowiem w żaden sposób
zagrożone przez decyzję o odmowie odesłania. Wręcz przeciwnie, decyzja ta gwarantuje osobom
trzecim zainteresowanym koncentracją o wymiarze wspólnotowym, po pierwsze, że zostanie ona
zbadana przez Komisję w świetle prawa Unii, a po drugie, że Sąd będzie sądem właściwym dla
rozpatrzenia ewentualnej skargi na decyzję Komisji kończącą postępowanie.
www.curia.europa.eu
Wobec tego Sąd odrzucił skargę jako niedopuszczalną.
UWAGA: Odwołanie od orzeczenia Sądu, ograniczone do kwestii prawnych, może zostać wniesione do
Trybunału w terminie dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia o tym orzeczeniu.
UWAGA: Celem skargi o stwierdzenie nieważności jest doprowadzenie do uznania za nieważne aktów
instytucji Unii, które są sprzeczne z prawem Unii. Państwa członkowskie, instytucje wspólnotowe oraz
jednostki mogą, pod pewnymi warunkami, wnieść skargę o stwierdzenie nieważności do Trybunału
Sprawiedliwości lub Sądu. Jeżeli skarga jest zasadna, stwierdza się nieważność aktu. Instytucja, której to
dotyczy, powinna zaradzić ewentualnej próżni prawnej spowodowanej nieważnością tego aktu.
Dokument nieoficjalny, sporządzony na użytek mediów, który nie wiąże Sądu.
Pełny tekst wyroku jest publikowany na stronie internetowej CURIA w dniu ogłoszenia
Osoba odpowiedzialna za kontakty z mediami: Ireneusz Kolowca (+352) 4303 2793
www.curia.europa.eu