Autobus elektryczny

V. Dzień dostawców dla branży motoryzacyjnej
Temat: Mobilność elektryczna jako wyzwanie
07-08.11.2011, Frankfurt n. Odrą
Ekologiczne napędy w transporcie miejskim
copyright Solaris
Michał Pikuła, Michał Sierszyński
Solaris Bus & Coach S.A.
Firma
Solaris – polska
firma o
europejskich
tradycjach
Firma
Jesteśmy
firmą rodzinną
Historia
2011
2009
2006
Premiera
niskopodłogowego
tramwaju Tramino
Pierwszy
europejski seryjnie
produkowany
autobus hybrydowy
2001
Pierwszy Trollino
1999
Światowa premiera
Solaris Urbino
Pokaz
prototypowego
autobusu
elektrycznego
Produkty
Autobus miejski
Solaris Urbino
8,6 / 10 / 12 / 15 / 18 m
Diesel / CNG
Autobus podmiejski
Solaris Urbino LE
8,9 / 12 / 15 m
Diesel / CNG
Autobus międzymiastowy
Solaris InterUrbino
12 m
Diesel
Produkty
Autobus hybrydowy
Solaris Urbino Hybrid
12 / 18 m
diesel-elektryczny
równoległy/szeregowy
Trolejbus
Solaris Trollino
12 / 15 / 18 m
Tramwaj
Solaris Tramino
32 m
Liczby
Autobusy Solaris w
24 krajach
Austria, Bułgaria,
Czechy, Dania, Estonia,
Francja, Grecja, Hiszpania,
Łotwa, Litwa, Malta, Niemcy,
Norwegia, Polska,
Portugalia, Rumunia, Serbia,
Słowacja, Szwajcaria,
Szwecja, Węgry, Włochy,
Zjednoczone Emiraty
Arabskie, Federacja
Rosyjska
Niemcy (9,3%)
Polska (56%)
Udział autobusów firmy Solaris na rynku autobusów miejskich 2010
Liczby
Eksport,
porównanie z
ogólną Sprzedażą
1114
1120
1037
852
702
2002 – 2010
610
489
713
579
557
487
367
366
400
273
243
169
124
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Rozwój
Ścieżka rozwoju
Autobusy
Silnik spalinowy
/ hybryda
Diesel
1999
CNG
2004
H.równoległa
2006
H.szeregowa
2010
Autobusy
Napęd elektryczny
Trolejbus
2001
Autobus
Elektryczny
Pojazdy szynowe
Napęd elektryczny
Tramino
2009
Rozwój
Dlaczego napęd elektryczny?
– dostępna technologia
– „paliwo” dostępne z kilku różnych źródeł
– Ekologiczność (szczególnie przy wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych)
– coraz pojemniejsze magazyny energii
– optymalny przepływ energii
Rozwój
Produkcja według typów napędów
*
*Autobusy hybrydowe, trolejbusy, autobus elektryczny
Pojazdy z napędem
elektrycznym
Napęd elektryczny
Elektrobus
Zapotrzebowanie na energię
Zapotrzebowanie na energię dla standardowego autobusu (12 m), 18 t wagi (załadowany
do pełna),
cykl dzienny 350 km, SORT 2
1500
1000
500
1575 kWh
1225 kWh
875 kWh
4,5 kWh/km
3,5 kWh/km
2,5 kWh/km
Diesel
Hybrid
Elektrobus
0
(Pomiary: Politechnika Poznańska)
Większy dystans – ta sama energia
100 kWh
Diesel: 22,3 km
Napęd hybrydowy: 28,2 km
Napęd elektryczny: 39,7 km
Rozwój
Napędy hybrydowe i elektryczne Solaris
Autobusy hybrydowe
Trolejbusy
Autobusy
Elektryczne
Hybryda szeregowa
Hybryda z możliwością jazdy czysto elektrycznej
Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)
Hybryda szeregowa z bateriami Li-Ion, Superkondensatorami i Plug-in
Bazująca na technologii trolejbusowej,
pojazd testowy zmierzający do maksymalnego
wykorzystania energii elektrycznej,
koncept modułowy.
Premiera 2010
Silnik elektryczny 240 kW
Generator diesla
195 kW
Baterie
26,5 kWh
Superkondensatory 1 kWh
Plug-in
63 A
Rozwiązania hybrydowe - Hybryda
Urbino 18 Hybrid (Vossloh Kiepe)
Baterie trakcyjne
Chłodzenie baterii trakcyjnych
Dławiki baterii trakcyjnych
Kontener trakcyjny
Chłodzenie kontenera trakcyjnego
Rezystor hamulcowy
Dławik
superkondensatorów
Dławiki
superkondensatorów
Superkondensatory
Wtyczka plug-in
Elektryczny silnik trakcyjny
Generator
Silnik diesla
Urbino 18 Hybrid – Vossloh Kiepe
Komponenty napędowe
Magazynowanie energii
Elektryczny silnik trakcyjny
Superkondensatory
moc: 240 kW
8 Modułów
Napięcie: 125 V na moduł
Generator
moc: 195 kW
Baterie Litowe
Napięcie nominalne: 384 V
Silnik spalinowy
Cummins ISB6.7EV 285H EEV
moc: 210 kW (286 PS)
pojemność: 6,7 l
Złącze Plug-in
Elektryczne agregaty pomocnicze
Kompresor powietrza
Pompa wspomagania
Drzwi (Bode CADS)
3x400 V, 63 A
7-polowe złącze
Wentylator silnika
trakcyjnego
Trolejbus
Trolejbusy
Partnerzy w systemach trolejbusowych
Škoda
Pilzno (CZ)
Trollino 12, 15, 18
Cegelec
Praga/Ostrava (CZ)
Trollino 12, 15, 18
Medcom
Warszawa (PL)
Trollino 12
Trolejbusy – nowe rozwiązania
Rozwiązania pozwalające na
uzyskanie większej autonomii
dla trolejbusów
- agregaty prądotwórcze APU
- baterie trakcyjne
Konieczność dalszego rozwoju pojazdów
napędzanych elektrycznie
Autobus elektryczny
Autobus elektryczny
Świadoma decyzja do której dążyliśmy od lat zbierając doświadczenia i
monitorując rynek dostępnych komponentów i technologii
25
Solaris Urbino electric
Pierwszy polski autobus z napędem elektrycznym
Zbudowany w oparciu o
Alpino 8,9 LE midibus
Zasięg 100 km,
docelowo 350 km (zależny od możliwości
baterii)
Prototyp - premiera Transexpo Kielce 2011
Projekt jest wspierany finansowo z funduszy
Unii Europejskiej
Projekty powiązane
Autobus elektryczny
Testowy
Obniżenie zużycia energii
podzespołów
Lekka konstrukcja
06.2010-12.2011
07.2010-05.2014
05.2010-04.2013
Cele:
Cele:
-Techniczne analizy
Przygotowanie akcesoriów
elektrycznych o obniżonym
zużyciu energii
-Wiedza
-Doświadczenie
Cele:
Obniżenie masy pojazdu przy
zachowaniu niskich kosztów
produkcji
Autobus elektryczny
planowano 2015; obecnie 2013
KONCEPCJA
I
SPECYFIKACJA
Autobus elektryczny - schemat
Terminal
ładowania
Plug-in
Ładowarka
AC/DC
3x400 V, 63 A
7-polowe złącze*
Energoelektronika
DC/DC
DC/AC
24V
3x400V
Rezystor hamowania
Dostęp
Baterie
- Ogrzewanie
- Wspomaganie
- Kompresor powietrza
- Wentylatory
Karta
RFID - Radio Freguency Identification
Silnik trakcyjny
napięcie znamionowe 600V
Pojemność 120 kWh
* VDE-AR-E 2623-2-2
Waga łączna baterii: 1400kg
Moc 120kW
Max. m. obr. 1400Nm
Solaris Urbino electric
Ładowanie baterii:
do 4 godzin przy pełnym rozładowaniu (3*400 V 63A)
Solaris Urbino electric
Dostawca baterii firma Wamtechnik z Warszawy
Dostawca stacji ładowania (smartPoint) Ekoenergetyka – Zachód
z Zielonej Góry
Rozmieszczenie komponentów
rezystor hamowania
kontener trakcyjny
BODE CADS
baterie
złącze Plug-in
Oś DANA G150 i=6,5
elektryczny silnik trakcyjny
BODE CADS
elektryczny
kompresor
powietrza
Oś ZF RL 55
niezależna
9 500 kg
elektryczne wspomaganie
Solaris Urbino electric
porównanie masy pojazdów
Solaris Alpino + 750 kg =
8.9LE
Silnik
spalinowy
Skrzynia
biegów
Chłodnica Zbiornik
paliwa
Silnik
Solaris
Urbino
electric
Wał napędowy
elektryczny
Baterie
Solaris Urbino electric
rozmieszczenie siedzeń
Liczba miejsc
siedzących w
prezentowanym
pojeździe 26+1
Dostępne opcje
21-29+1
Solaris Urbino electric
miejsce pracy kierowcy
Oświetlenie, Kamera cofania - opcja
ECAS,DNR,Drzwi, Ogrzewanie,Radio
Karta
Nowy Design kierownicy
RFID - Radio Freguency Identification
Tramwaj
Nasza oferta
•
Tramino całkowicie niskopodłogowy
z klasycznymi zestawami kołowymi
•
Tramino całkowicie niskopodłogowy
koła połączone mechanicznie osią
portalową
•
Tramino częściowo niskopodłogowy
z wózkami obrotowymi
Premiera 14 października 2009
Solaris Tramino
Od stycznia 2011 na linii we flocie MPK Poznań
Tramino Poznań
Tramino Poznań
• Długość: 32 m, szerokość 2,4 m
• Liczba pasażerów: 229 dla 5 osób/m2 w tym 48 siedzących
• Łączna szerokość drzwi: 7 500 mm (4x1500mm + 2x750mm)
Homologacja wg nowego Rozporządzenia MI w maju 2011
W ruchu z pasażerami w MPK od sierpnia 2011
Tramino Jena
Umowa podpisana w lipcu 2011, dostawy w 2013.
• Długość: 29,5 m, szerokość 2,3 m
• Dwukierunkowy, 4 pary drzwi na stronę
• Wózki z osią portalową, silnik pod nadwoziem
• Układ napędowy Vossloh Kiepe
Rozwój
Nowe technologie i nowe
materiały produkcyjne
Dziękuję za uwagę!
44