Bohater czy zdrajca?

Transkrypt

MARZO2016.qxp_FEBRERO.qxd 13/3/16 8:32 Página 1
¿Héroe o traidor?
www.polskaviva.com
núm/nr 39
Marzo - Marzec 2016
10.000 ejemplares - 10.000 egz
ISSN 2299-3630
POLSKAVIVA.COM
GRATUITO - BEZPŁATNA
Bohater czy zdrajca?
@polskaviva
ENTREVISTA - WYWIAD
Andrzej Goławski.12-13
DEPORTES / SPORT
Deportaciones a
Siberia.
Deportacje na Sybir.
20-21
CULTURA - KULTURA
Cine español.
Kino hiszpańskie. 10-11
Análisis/Analiza
02-05
Negocios/Biznes
06-07
Sociedad/Społeczeństwo
08
Derecho/Prawo
09
Cultura/Kultura
10-11
Entrevista/Wywiad
12-13
Educación/Edukacja
14-15
Reportaje/Reportaż
16-22
Gastronomía/Gastro
22
9 772293 63081 3
05
ANáLISIS
POLSKAVIVA.COM
2
@polskaviva
Lech Wałęsa, una historia complicada
Imagen de los trabajadores de los Astilleros de Gdansk durante la huelga de 1980. WIKIMEDIA CoMMoNS
Robotnicy Stoczni Gdańskiej podczas strajku w 1980 roku.
Paweł
Poncyljusz,
empresario y
ex politico
VARSoVIA. En las últimas semanas el debate público se ha
visto dominado por el tema de
las carpetas del archivo de los
Servicios Secretos Comunistas
(SB) de la época de la República
Popular de Polonia (PRL) que
supuestamente demuestran que
Lech Wałęsa, el líder histórico
del sindicato ‘Solidaridad’, colaboró con las autoridades comunistas y delató el estado de ánimo de sus compañeros, obreros
del astillero de Lenin en Gdańsk
entre los años 1970-1976.
El sindicato ‘Solidaridad’ se
creó a raíz de las huelgas obreras de agosto de 1980 como
simbolo de la resistencia contra
las autoridades comunistas que
habían llevado a Polonia a una
crisis económica, lo que resultó
en un deterioro de las condiciones de vida de la familia de clase media polaca. Por primera
vez desde la Segunda Guerra
Mundial y en un país bajo el dominio de la USRR se logró convocar un movimiento social en
contra del régimen comunista.
Un movimiento que reunía a todos los estratos sociales, desde
los obreros hasta la intelectualidad, y que contaba con unos 10
millones de miembros. Al mismo
tiempo, el partido comunista
PZPR estaba formado por dos
millones de personas. Vale la
pena recordar que el ‘Carnaval
de Solidaridad’ fue bruscamente
atajado el día 13 de diciembre
del año 1981 cuando el general
Wojciech Jaruzelski, junto con
un grupo de militares de alto
rango, entre los que destacaba
el entonces ministro del Interior,
el general Czesław Kiszczak,
declaró La Ley Marcial. De este
modo interrumpió el proceso de
democratización de Polonia y
los comunistas volvieron a asumir el control pleno sobre el país. Mientras tanto se internó a
miles de activistas de la oposición, incluyendo a Lech Wałęsa,
que fue arrestado y designado a
un centro de internamiento del
Ministerio del Interior (MSW) en
Arłamów, en las montañas
Bieszczady. Solo a caballo entre
el año 1988 y 1989 el movimiento ‘Solidaridad’ y los comunistas
se sentaron a negociar, primero
en una villa del MSW en Magdalenka, cerca de Varsovia, y en el
actual Palacio Presidencial en la
Mesa Redonda. Las conversaciones versaban sobre reformas
económicas y sociales acompañadas de una corrección del sistema político. Las negociaciones en nombre de las autoridades de la PRL las presidía en
general Kiszczak. Su objetivo
era permitir entrar a la oposición
en el poder, pero no cederlo a
‘Solidaridad’. Se trataba de re-
cuperar la fiabilidad de Polonia a
los ojos del oeste, y de mostrar
que se producía un acercamiento con la oposición, que iba a
asumir parte de la responsabilidad de unas reformas dolorosas
pero necesarias en un país en
ruina. La idea que subyacía a
estos gestos consistía en animar a los países democráticos a
conceder nuevos créditos para
mantener la economía polaca. A
raíz de este consenso, el día 4
de junio de 1989 se celebraron
elecciones en las que ‘Solidaridad’ obtuvo todos los escaños
en el Parlamento que le correspondían y en octubre del mismo
año Tadeusz Mazowiecki y no
Czesław Kiszczak, como planeaba PZPR durante las negociaciones de la Mesa Redonda,
asumió el cargo de primer Presidente del Gobierno no comunista.
El Instituto de la Memoria Nacional Polaca (IPN), de una forma bastante inusual, recuperó
las carpetas del archivo del SB
de un informador bajo el seudónimo de ‘Bolek’, que supuestamente era Lech Wałęsa. Para la
sorpresa de todos, la viuda del
fallecido hace unos meses general Kiszczak, el último ministro
del Interior del régimen comunista, ofreció vender al IPN por
90.000 PLN las carpetas con documentos que demostraban la
colaboración de Lech Wałęsa
con los servicios secretos. La reacción fue inmediata. Aquel mis-
mo día los fiscales del IPN
acompañados de agentes de policía entraron en la casa del exgeneral e incautaron unos 50 kilos de documentos de su archivo
privado. Tan rápidas y decididas
acciones se deben al hecho de
que solamente el IPN, al ser una
institución responsable de archivar todos los documentos elaborados por los servicios secretos
polacos (civiles y militares) entre
los años 1945-1990, tiene el derecho de guardarlos. Cualquier
infracción de esta regla y conservación consciente de tales papeles fuera del archivo del IPN
constituye una infracción de la
ley.
Tras la publicación de las carpetas de Wałęsa del archivo del
general Kiszczak, la opinión pública polaca se ha didivido en
dos bandos. Para unos, Lech
Wałęsa, pese a los documentos
encontrados, es el símbolo de la
transición pacífica del poder a favor de ‘Solidaridad’ y de la creación de un sistema de gobierno
basado en la democracia, la libertad y la legalidad. A ojos de
éstos, sigue siendo un héroe nacional que ha contribuído a derribar el comunismo. Los partidarios de Wałęsa consideran que
gracias a su lucha posterior contra el régimen ha expiado todos
sus presuntos pecados del pasado. otros incluso se aventuran
a cuestionar la veracidad de estos papeles. No obstante, resulta
difícíl mantener tamañas alega-
ciones cuando hasta los defensores más fieles de la reputación
de Wałęsa, tales como el activista de la oposición democrática
Waldemar Kuczyński o el historiador, miembro del colegio de
IPN Andrzej Friszke, públicamente han considerado estos
documentos fidedignos e incriminatorios al líder de ‘Solidaridad’. Para otros, los que creen
que los documentos del archivo
del general Kiszczak son una
prueba evidente de que Lech
Wałęsa, durante todo el tiempo
de su actividad en la oposición
en los años setenta, en la época
de ‘Solidaridad’, durante la Ley
Marcial, el las negociaciones de
la Mesa Redonda o durante su
presidencia no fue independiente. En opinión de muchos, dependía de las personas relacionadas con los servicios secretos
comunistas, que tenían constancia de su colaboración con el SB
en los años 70, y eran capaces
de chantajearle para que no exigiera demasiado del tambaleante régimen comunista en 1989.
Prueba de ello serían una serie
de decisiones y pasos del líder
de ‘Solidaridad’ que en la actualidad son considerados erróneos,
aunque puede que no se llevaran a cabo por casualidad. De
este grupo se oyen epítetos poco elegantes dirigidos hacia
Wałęsa tales como “traidor” o
“denunciante”.
Desde la perspectiva actual,
cuando Polonia es un país libre y
www.polskaviva.com
3
La Frase
Zdanie
“El Nobel de Wałęsa significa el fracaso del régimen de Varsovia en su „Nobel dla Wałęsy oznacza porażkę polskiego rządu w dążeniu do
intención de transformar a Walesa en una 'no persona'”. Ronald Reagan, uczynienia z Wałęsy człowieka-nikt”. Ronald Reagan, były prezydent
USA
expresidente de los EE.UU.
democrático, es fácil desacreditar a cualquiera que se convirtiera en informador del SB. Hace
30 o 40 años rechazar la colaboración con los Servicios de Seguridad comunistas era un acto
de gran valentía y eran pocos los
que se atravían a hacerlo. Sin
embargo, cualquier relación de
los activistas con la policía secreta de la PRL se la tachaba de
traición y conducía a la eliminación de tal persona de la organización. A día de hoy, de los documentos del IPN se desprende
muy claramente que pocos tuvieron suficiente coraje para
confesar a sus compañeros opositores que eran informadores.
Normalmente ocultaban este
vergonzoso hecho para no cubrirse de infamia en su entorno y
así, con frecuencia desgraciadamente, perjudicaban a la oposición, denunciando lo que pasaba
en sus filas.
Todo el régimen de la PRL
con el partido comunista, la policía, el ejército, la censura, el sistema de represión, las empresas
estatales, el sistema de distribución de bienes, pudo influenciar
de modo muy eficaz en la vida
de cualquier ciudadano y amargarles la vida a los desobedientes. A unos se les hacía colaborar con el SB también a golpes,
atemorizándoles o chantajeándoles. A otros se les tentaba con
privilegios, promociones o beneficios económicos. Se puede intentar justificar a los que eran colaboradores y denunciaban a
sus compañeros por miedo a
perder la salud, la vida o a causa
del dolor experimentado durante
los interrogatorios. No obstante,
merecen la reprobación aquellas
personas que escribían extensos informes sobre sus compañeros de trabajo o de la oposición a cambio del dinero o diferentes regalos. El SB consiguió
minar la resistencia de muchos
polacos e instigarlos a que colaboraran: obreros, intelectuales,
estudiantes, campesinos o profesores universitarios. Por supuesto encontraremos múltiples
y magníficos ejemplos de personas constantes que se opusieron
a cualquier amenaza y que no
aceptaron propuestas de colaboración con el régimen comunista.
Sus vidas en una PRL triste ya
en sí se hacían aún más difíciles
por falta de oportunidades de
cualquier promoción, por el riesgo de perder el trabajo, por las
intimidaciones que sufrían sus
familias con frecuentes registros
y arrestos. Vale la pena resaltar
a estas personas; vale la pena
recordar su memoria. Entre estas personas constantes se encuentra el padre del actual viceministro del Gobierno polaco
Kornel Morawiecki, que durante
mucho tiempo tras la introducción de la Ley Marcial tuvo que
esconderse, comprometido con
Momento de la firma de los acuerdos alcanzados para el fin de la huelga de los astilleros el 30 de agosto de 1980. WIKIMEDIA CoMMoNS
Moment podpisania porozumień sierpniowych, kończących strajki stoczniowców 30 sierpnia 1980 roku.
la actividad clandestina. Unos
años despúes el SB logró detenerle y tras varios meses fue deportado de Polonia, a donde regresó de pronto. Es de recordar
que a menudo las autoridades
de la PRL expulsaban del país a
los opositores más rebeldes, frecuentemente sin que estos pudieran llevar a sus familias. Nadie les preguntaba si tenían ganas de abandonar Polonia y alguna posiblilidad de buscarse la
vida en una realidad nueva, a
solas, sin trabajo y con dominio
nulo del idioma.
La información sobre la colaboración de Lech Wałęsa con el
SB surgió ya hace tiempo. Los
primeros en enterarse fueron los
líderes de ‘Solidaridad’ durante
las huelgas de 1980. Cuando en
junio de 1992 Antoni Macierewicz reveló la lista de personas
públicas cuyas declaraciones de
colaboración se habían encontrado en los archivos del SB, el
entonces presidente de Polonia
en persona informó a los medios
de comunicación de que en los
años 70 le sucedió tal episodio.
El mismo día aquella declaración fue retirada, aunque habría
podido ser una buena ocasión
para que Wałęsa rindiera cuentas de su pasado. otra evidencia
clara de una vergonzosa historia
del líder de las huelgas de 1980
es un libro de Sławomir Cenckiewicz y Piotr Gontarczyk publicado en el año 2008 en base a los
materiales del archivo del IPN
bajo el título ‘SB y Lech Wałęsa’,
en el cual los autores demostraron su actividad como informador comunista. Al salir a la luz la
carpeta personal del agente ‘Bolek’ del archivo del general
Kiszczak y las declaraciones del
mismo Wałęsa, incoherentes y a
menudo contradictorias, han
vuelto a electrizar a la sociedad.
Sin lugar a dudas, la temperatura del debate público sería menor si el líder histórico de ‘Solidaridad’ y de las huelgas de 1980
hiciera el esfuerzo de pedir perdón a los que sufrieron a causa
de sus denuncias. Lamentablemente, esto no ha sucedido y
por esta razón el hombre símbolo de la transformación polaca
pasa a ser alguien ordinario, que
no merece reconocimiento. Cada uno de nosotros llava consigo
un bagaje de logros más o menos gloriosos y este también es
el caso de Lech Wałęsa. Lo importante es saber reaccionar incluso cuando los hechos van en
contra de nosotros mismos. Es
evidente que dos episodios de
su vida no pueden teñir de sombra una serie de méritos innegables, tales como liderar las huelgas obreras de ‘Solidaridad’ en
1980 hasta el 13 de diciembre,
dirigir ‘Solidaridad’ clandestinamente durante la Ley Marcial, su
internamiento o la ejeccución de
las negociaciones de la Mesa
Redonda con los comunistas
que desembocaron en las elecciones del 4 de junio de 1989. El
primer episodio es la colaboración con el SB entre los años
1970-1976, cuando según indican los documentos su actitud
estaba lejos de ser heróica. Las
denuncias del agente ‘Bolek’
fueron causa de la persecución
de muchos obreros del astillero
de Gdynia por parte del SB. otro
asunto es la destrucción en los
años 90 de parte de los documentos de los archivos del SB
que le habían sido facilitados durante su presidencia. Algunas de
las carpetas devueltas por la
Cancillería del Presidente mostraban signos de páginas tiradas
que supuestamente evidenciaban la colaboracin de Wałęsa
con los servicios secretos de la
PRL. Hay muchos que consideran tales prácticas un intento de
borrar huellas de actividad deshonrosa. En fin, ¿cuál podría ser
la razón de destruir documentos
escogidos?
A muchos polacos, sobre todo a los que estuvieron comprometidos en la actividad opositoria de ‘Solidaridad’, les resulta difícil aceptar esta nueva y triste
realidad que pone en tela de juicio el sentido de lo que hicieron y
por lo que lucharon. Puede que
para algunos los documentos
del SB sean un trauma y que les
den ganas de olvidarse de lo que
tienen que ver con aquellos
tiempos. otros van a defender a
Wałęsa con uñas y dientes, incluso si el material de archivo no
deja lugar a dudas en cuanto a lo
nocivo que fueron sus acciones.
La revelación de los detalles de
la parte oscura de esta historia
sería una oportunidad de salvar
el honor de la revolución de “Solidaridad” y del propio Lech
Wałęsa. Esto serviría a nuestro
país, incluso si algunos no tuvieran nada de virtuosos. Lech
Wałęsa no desaparecerá de la
historia más reciente de Polonia
después del año 1945, ya que a
parte de su propia leyenda,
siempre seguirá siendo símbolo
de un obrero que se puso a la
cabeza de la protesta ciudadana
contra el partido comunista que
aspiraba a representar a los
obreros, lo que reflejaba hasta
su nombre ‘Partido obrero Unificado Polaco’. Lech Wałęsa permanecerá en nuestra historia como el líder de las huelgas de
1980 y como el primer Presidente no comunista de la III República de Polonia. Lech Wałęsa, junto con el papa Juan Pablo II, es
uno de los polacos más reconocidos en el mundo. Vale la pena
aprovechar esta situación y no
intentar cambiarla.
Es cierto que el caso de la colaboración de Lech Wałęsa con el
SB lo deberían debatir los historiadores. Desgraciadamente, hoy
en día en Polonia se desarrolla
un conflicto político. Convertir a
Lech Wałęsa en un instrumento
de lucha entre partidos opositores contra el partido en el poder
(PiS) no beneficia a nadie. Intentar derrumbar al símbolo de ‘Solidaridad’ tergiversa la imagen de
su verdadero papel en la caída
del talón de acero. Esto no sirve a
millones de personas constantes
en la lucha pacífica por la libertad
y democracia porque pueden
sentir que fueron parte de una
mistificación controlada por un
excolaborador del SB. Dicha confrontación tampoco beneficia a
los políticos, ya que significa falta
de respeto hacia su país y la sociedad que necesita símbolos, incluso si no son impecables. Por
último, no sirve a Lech Wałęsa
mismo. Al consentir que el Comité de Defensa de la Democracia
(KoD) utilice su imagen, Wałęsa
corre el riesgo de que KoD se
aproveche de él y después lo
abandone, lo que podría desacreditarlo aun más. Es sintomático que desde el primer día tras la
incautación de los documentos
sobre el agente “Bolek” por el IPN
los políticos de la oposición hayan encontrado rápidamente a la
persona culpable de esta situación. No importa que los documentos los haya revelado la viuda del general Kiszczak y que el
IPN los haya publicado. Pase lo
que pase, el culpable es el líder
del partido en el poder Jarosław
Kaczyński. Desgraciadamente,
para muchos de los oponentes
del PiS toda la historia se reduce
a una máxima latina: IS FECIT
CUI PRoDEST -Lo ha hecho
aquel que se aprovecha-.
ANALIZA
POLSKAVIVA.COM
4
@polskaviva
Lech Wałęsa – zawiła historia
Lech Walesa, considerado uno de los héroes nacionales polacos. WIKIMEDIA CoMMoNS
Lech Wałęsa, uważany za jednego z polskich bohaterów narodowych.
Paweł
Poncyljusz,
przedsiębiorca,
były polityk
WARSZAWA. ostatnie tygodnie
debaty publicznej zdominował
temat odnalezionych teczek z
archiwum Służby Bezpieczeństwa w czasach PRL mających
świadczyć o tym, że Lech Wałęsa – legendarny przywódca Niezależnego Samorządnego
Związku Zawodowego „Solidarność”, współpracował z władzami komunistycznymi i informował je o nastrojach wśród jego
kolegów – robotników Stoczni
im. Lenina w Gdańsku w latach
1970 -1976.
Solidarność powstała w wyniku strajków robotniczych w
sierpniu 1980 r. jako wyraz oporu wobec władz komunistycznych, które doprowadziły
Polskę do głębokiego kryzysu
gospodarczego, co skutkowało
pogorszeniem się warunków bytowych przeciętnej polskiej rodziny. Pierwszy raz po II wojnie
światowej w kraju będącym pod
kontrolą ZSRR udało się powołać ruch społeczny przeciwko
władzy, który zgromadził wszystkie grupy społeczne od rolników
po inteligencję i liczył ok. 10 mln
członków. W tym samym czasie
partia komunistyczna – PZPR –
liczyła jedynie ok. 2 mln członków.Warto pamiętać, że „karnawał Solidarności” został brutalnie przerwany 13 grudnia 1981
roku. Generał Wojciech Jaruzelski, wraz grupą wysokiej rangi wojskowych, wśród których
prominentną rolę spełniał ówczesny
minister
spraw
wewnętrznych gen. Czesław
Kiszczak, wprowadził stan wojenny. W ten sposób został przerwany proces demokratyzacji
polskiego państwa, a komuniści
ponownie przejęli całkowitą kontrolę nad krajem. Jednocześnie
dokonano internowania tysięcy
działaczy opozycji, w tym Lecha
Wałęsy, który również został
aresztowany i umieszczony w
ośrodku internowania MSW w
Arłamowie w Bieszczadach. Dopiero na przełomie 1988/89 r.
obóz „Solidarności” oraz komuniści usiedli do rozmów, najpierw w willi MSW w podwarszawskiej Magdalence oraz w
dzisiejszym Pałacu Prezydenckim przy okrągłym stole. Rozmowy dotyczyły przeprowadzenia koniecznych reform gospodarczych i społecznych z jednoczesną korektą systemu politycznego. Rozmowy w imieniu
władz PRL prowadził gen.
Kiszczak. Zmierzały one do tego, aby włączyć stronę
opozycyjną do władzy, ale nie po
to, by oddać ją „Solidarności”.
Chodziło o odzyskanie wiarygodności Polski w oczach Zachodu i pokazanie, że następuje
porozumienie z opozycją, która
miała wziąć współodpowiedzialność za konieczne, bolesne reformy bankrutującego państwa.
Takie gesty miały również
zachęcić kraje demokratyczne
do udzielenia kolejnych kredy-
tów na podtrzymanie polskiej
gospodarki. W wyniku tych uzgodnień doszło do wyborów 4
czerwca 1989 r., w których strona Solidarności zdobyła wszystkie możliwe miejsca w parlamencie i w październiku tego samego roku na czele rządu stanął
pierwszy niekomunistyczny premier Tadeusz Mazowiecki, a nie
Czesław Kiszczak, jak kalkulował PZPR przy okrągłym Stole.
Instytut Pamięci Narodowej w
bardzo nietypowych okolicznościach odzyskał teczki z archiwum Służby Bezpieczeństwa
tajnego współpracownika o
kryptonimie TW „Bolek”, którym
miał być Lech Wałęsa. Ku zaskoczeniu wszystkich, wdowa po
zmarłym kilka miesięcy temu ostatnim komunistycznym ministrze spraw wewnętrznych generale Czesławie Kiszczaku,
zgłosiła się do IPN z żądaniem
wypłaty kwoty 90 tys. zł, w zamian za dostarczenie teczek z
dokumentami świadczącymi o
współpracy ze służbami specjalnymi Lecha Wałęsy. Reakcja
była natychmiastowa. Jeszcze
tego samego dnia policja wraz z
prokuratorami IPN weszła do
domu byłego generała i zarekwirowała ok. 50 kg dokumentów z
jego domowego archiwum. Tak
szybkie i bezprecedensowe
działania wynikały z tego, że tylko IPN, jako instytucja odpowiedzialna za archiwizowanie
wszystkich dokumentów wytworzonych przez polskie służby
specjalne (cywilne i wojskowe)
w latach 1945-1990, ma wyłączne prawo je przechowywać.
Każde odstępstwo od tej reguły i
świadome przechowywanie ich
poza archiwum IPN jest złamaniem prawa.
W obliczu opublikowania
teczek Wałęsy z archiwum gen.
Kiszczaka, większość opinii publicznej w Polsce podzieliła się
na dwa obozy. Jedni twierdzą,
że Lech Wałęsa, bez względu
na odnalezione dokumenty, jest
symbolem dokonania pokojowego przejęcia władzy przez obóz
„Solidarności” i utworzenia ustroju państwa polskiego opartego na demokracji, wolności i
praworządności. W ich oczach
nadal jest bohaterem narodowym, który przyczynił się do
obalenia komunizm. Zwolennicy
Wałęsy uważają, że swoją późniejszą walką z komunizmem
zmazał wszystkie ewentualne
grzechy z przeszłości. Inni nawet podają w wątpliwość prawdziwość tych akt. Takie twierdzenia jednak trudno podtrzymać w
sytuacji, kiedy nawet wieloletni
obrońcy dobrego imienia
Wałęsy, tacy jak działacz
opozycji demokratycznej Waldemar Kuczyński czy historyk i
członek kolegium IPN Andrzej
Friszke publicznie ocenili te dokumenty jako wiarygodne i poważnie obciążające lidera „Solidarności”. Po drugiej stronie
sporu są ci, którzy dokumenty z
archiwum gen. Kiszczaka traktują jako ewidentny dowód, że
Lech Wałęsa przez cały czas
swojej działalności w opozycji lat
70., okresu „Solidarności”, stanu
wojennego, czasów okrągłego
Stołu czy późniejszej prezydentury nie był niezależny. Zdaniem
wielu ludzi był zależny od osób
związanych z aparatem bezpieczeństwa, które wiedziały o
jego współpracy z SB w latach
70. i potrafiły szantażować go,
aby nie wymagał zbyt wiele od
upadającej władzy komunistycznej w 1989 roku. Dowodem ma
być szereg decyzji i działań lidera „Solidarności”, które z dzisiejszej perspektywy są oceniane jako błędy, ale mogły zostać
popełnione nie przez przypadek.
W tym gronie padają niewybredne epitety pod adresem Wałęsy
www.polskaviva.com
typu „zdrajca”, „donosiciel”.
Z dzisiejszej perspektywy,
kiedy Polska jest wolnym i demokratycznym krajem, łatwo
oceniać negatywnie każdego,
kto stał się tajnym współpracownikiem SB. 30-40 lat temu
odmówienie kontaktów z bezpieką było nie lada odwagą i
niewielu było na to stać. Jednak
jakiekolwiek relacje działaczy
opozycji z aparatem bezpieczeństwa PRL były traktowane
jako zdrada i skutkowały usunięciem takich osób z organizacji. Dziś jasno wynika z dokumentów IPN, że niewielu miało
odwagę przyznać się kolegom z
opozycji, że dali się złamać.
Najczęściej ukrywali ten wstydliwy fakt, aby nie być objętym
środowiskową infamią i często
niestety szkodzili organizacji,
pisząc donosy o tym, co się w
niej dzieje.
Cały system PRL z partią komunistyczną, milicją, wojskiem,
cenzurą, aparatem przemocy,
państwowymi zakładami pracy,
systemem dystrybucji wszelkich
dóbr mógł skutecznie oddziaływać na życie każdego obywatela i uprzykrzyć życie niepokornym. Jednych nakłaniano do
współpracy ze służbami także
poprzez bicie, zastraszanie czy
szantaż. Innych kuszono przywilejami, szansą awansu, czy
korzyściami materialnymi. o ile
można próbować tłumaczyć
tych, którzy zgadzali się na współpracę i donoszenie na kolegów w obawie utraty zdrowia,
życia czy w wyniku bólu zadawanego podczas przesłuchań,
to na potępienie zasługują ci,
którzy za obfite raporty o kolegach z pracy czy organizacji pobierali pieniądze lub przyjmowali różnego rodzaju prezenty.
Wielu Polaków udało się złamać
i nakłonić do współpracy z SB
bez względu na to czy byli to robotnicy, inteligenci, studenci,
artyści, rolnicy czy profesorowie
uczelni. oczywiście znajdziemy
wiele pięknych przykładów ludzi
niezłomnych, na których żadne
groźby nie działały, którzy nie
godzili się na kolaborację z systemem komunistycznym. Ich życie w i tak niewesołym PRL-u
stawało się jeszcze trudniejsze
z powodu braku perspektyw jakiegokolwiek awansu, ryzyka
utraty pracy, zastraszania ich
rodzin częstymi rewizjami i
aresztowaniami. Warto pokazywać takie postawy, warto przywoływać o nich pamięć. Do grona takich niezłomnych należy
zaliczyć ojca obecnego wicepremiera polskiego rządu, Kornela Morawieckiego, który
przez długi czas po wprowadzeniu stanu wojennego musiał się
ukrywać, jednocześnie angażując się w działalność podziemną. Po kilku latach SB
zdołała go aresztować, a po kilku miesiącach deportować z
Polski, dokąd wrócił w krótkim
czasie. Warto pamiętać o częstej praktyce władz PRL wobec
niepokornych polegającej na
wydaleniu z kraju opozycjonistów, często bez możliwości zabrania rodziny, nie troszcząc się
5
Monumento conmemorativo del sindicato Solidaridad en la plaza con el mismo nombre de Gdansk. WIKIMEDIA CoMMoNS
Pomnik upamiętniający NSZZ Solidarność na placu Solidarności w Gdańsku.
o to, czy mają ochotę na wyjazd
z Polski i szansę na odnalezienie się w nowej rzeczywistości
bez rodziny, pracy i znajomości
języka.
Informacje o współpracy Lecha Wałęsy z SB pojawiały się
wiele lat wcześniej. Po pierwsze
wiedziało o tym grono liderów
„Solidarności” z okresu strajków
w 1980 roku. Kiedy w czerwcu
1992 r. Antoni Macierewicz
ujawnił listę osób publicznych,
których teczki współpracy odnaleziono w archiwach SB,
ówczesny prezydent RP sam
podał informację do mediów o
tym, że w latach 70. miał taki
epizod. Jeszcze tego samego
dnia to oświadczenie zostało
wycofane, choć była to dobra
okazja rozliczenia się ze swojej
przeszłości. Kolejnym mocnym
dowodem na wstydliwą historię
przywódcy strajków z 1980 r.
jest opublikowana w 2008 r. na
podstawie materiałów archiwalnych IPN książka „SB a
Lech Wałęsa”, gdzie autorzy
Sławomir Cenckiewicz i Piotr
Gontarczyk wykazali jego agenturalną działalność. Upublicznienie teczki TW „Bolka” z archiwum gen. Kiszczaka i niespójne, często sprzeczne komentarze, samego Lecha Wałęsy ponownie
zelektryzowały
społeczeństwo.
Bez wątpienia temperatura
debaty publicznej byłaby
niższa, gdyby legendarny lider
„Solidarności” i przywódca strajków z 1980 r. zdobył się na słowo „przepraszam” wobec tych,
którzy ucierpieli w wyniku jego
donosów. Niestety to się nie
stało i dlatego człowiek-symbol
polskiej transformacji dla części
Polaków staje się kimś
zwykłym, nie zasługującym na
uznanie. Każdy z nas ma swój
bagaż mniej lub bardziej
chlubnych dokonań i tak też jest
z Lechem Wałęsą. Rzecz w
tym, aby wiedzieć jak zareagować nawet wtedy, gdy fakty
świadczą przeciw nam. Na
pewno dwa epizody z jego życia
kładą się cieniem na szereg
zasług, jakich trudno mu odmówić – przewodzenie strajkom
robotniczym w 1980 r., „Solidarności” do 13 grudnia 1981 r.,
kierowanie podziemną „Solidarnością” w okresie stanu wojennego podczas internowania czy
prowadzenie negocjacji z komunistami przy okrągłym Stole
i doprowadzenie do wyborów 4
czerwca 1989 r. Pierwszy epizod to sprawa współpracy
Wałęsy z SB w latach 19701976 kiedy, jak wynika z
udostępnionych teczek, jego
postawa daleka była od bohaterstwa. Donosy TW „Bolka”
sprowadziły szykany SB na wielu robotników Stoczni Gdańskiej. Drugą kwestią jest zniszczenie w latach 90. części dokumentów znajdujących się w archiwach SB, które zostały mu
udostępnione w czasach prezydentury. Część teczek zwróconych z Kancelarii Prezydenta
posiadała ślady wyrwanych
stron, które miały świadczyć o
współpracy Wałęsy z aparatem
bezpieczeństwa PRL. Dla wielu
takie praktyki świadczą o próbie
zacierania śladów niechlubnych
działań, bo jaki mógł być powód
wybiórczego niszczenia dokumentów?
Wielu Polakom, szczególnie
tym, którzy byli zaangażowani w
działalność opozycyjnej „Solidarności” trudno przyjąć te nowe i przykre fakty. Podaje w wątpliwość sens tego, co robili i o co
walczyli. Dokumenty zawarte w
teczkach SB u jednych mogą
powodować traumę i chęć zapomnienia wszystkiego, co
wiąże się z tamtym okresem. Inni będą próbowali za wszelką
cenę bronić Wałęsy, nawet
wtedy, gdy materiał archiwalny
nie pozostawia wątpliwości co
do szkodliwości jego działań.
Szansą na ratowanie honoru rewolucji „Solidarności” jak i samego Lecha Wałęsy mogłoby
być ujawnienie szczegółów
mrocznej części tej historii.
Służyłoby to naszemu państwu,
nawet jeśli niektóre nie byłyby
powodem do chwały.
Lech Wałęsa nie zginie z
kart najnowszej historii Polski
po 1945 r., bo poza jego osobistą legendą zawsze będzie
symbolem robotnika, który
stanął na czele protestu obywateli wobec partii, która chciała
reprezentować robotników, co
miało swoje odzwierciedlenie
nawet w jej nazwie – Polska
Zjednoczona Partia Robotnicza.
Lech Wałęsa zawsze pozostanie w naszej historii jako lider
strajków z 1980 r. oraz
pierwszy niekomunistyczny
prezydent III RP. Lech Wałęsa
jest, obok Jana Pawła II,
jednym z najbardziej rozpoznawalnych Polaków na świecie.
Dobrze nadal to wykorzystywać, a nie próbować zmieniać.
oczywiście, sprawa współpracy Lecha Wałęsy z SB po-
winna być roztrząsana przez
historyków, ale niestety mamy
obecnie w Polsce głęboki spór
polityczny. Uczynienie z Lecha
Wałęsy narzędzia w walce
między partiami opozycji a partią rządzącą nie służy nikomu.
Próba obalenia symbolu „Solidarności” fałszuje obraz jej
rzeczywistego znaczenia w obaleniu żelaznej kurtyny. Nie służy
to milionom ludzi, którzy byli
niezłomni w pokojowej walce o
wolność i demokrację, bo mogą
mieć poczucie, że brali udział w
mistyfikacji sterowanej przez
byłego współpracownika SB.
Taka konfrontacja nie służy również politykom, bo oznacza brak
szacunku do swojego kraju i jego społeczeństwa, które
potrzebuje symboli, nawet takich, które nie są bez skazy. W
końcu nie służy samemu Lechowi Wałęsie. Zgadzając się na
posługiwanie się jego wizerunkiem przez Komitet obrony Demokracji, ryzykuje, że zostanie
wykorzystany na ich potrzeby, a
następnie porzucony, co grozi
mu dalszą utratą szacunku.
Znamienne jest, że od
pierwszych dni po przejęciu
teczek TW „Bolka” przez IPN
politycy partii opozycyjnych
szybko znaleźli winnego całej
sytuacji. Nieważne, że teczki
ujawniła wdowa po gen. Kiszczaku, a publikacji całej ich zawartości dokonał IPN. I tak winę
ponosi lider partii rządzącej Jarosław Kaczyński. Niestety w
głowach wielu przeciwników rządów PiS całe zamieszanie sprowadza się do łacińskiej maksymy:
IS FECIT CUI PRoDEST – ten
uczynił, komu przyniosło korzyść.
NEGoCIoS - BIZNES
POLSKAVIVA.COM
6
@polskaviva
¿Un ‘buen cambio’ económico?
Jakub Bromka,
economista
VARSoVIA. ‘Buen cambio’ es el
lema del partido que ganó en
otoño las elecciones al Parlamento polaco, Ley y Justicia
(PiS). ¿Cuál es su significado?
Durante la campaña electoral el
PiS lo utilizaba como una contestación global frente a la estructura política, social y económica encontrada en país, herencia de su antecesor, la Plataforma Ciudadana –Po-. Immanuel
Wallerstein, uno de los sociólogos y economistas sociales vivos más reconocidos, considera
que el cambio es contínuo, perdura y nada es capaz de frenarlo. Así las cosas, ¿qué es lo que
el nuevo Gobierno polaco puede
ofrecer a sus ciudadanos?
El elemento crucial del repetido con una obstinación maniática ‘buen cambio’ es la esperada
metamórfosis económica del país. Sin embargo, mientras que
un acto jurídico, que es la manfestación de la voluntad de las
autoridades, se puede modificar
de un día a otro, los procesos
que se producen en la sociedad
son sumamente lentos. En tal situación, vienen de la mano los
índices económicos, gracias a
los que es posible medir el supuesto cambio y “sentir” la influencia que tiene en los ciudadanos, en el marco de un mandato de cuatro años del Parlamento polaco.
Un indicio del cuidado con el
que los gobernantes actuales rodean el tema del bienestar social, es la creación del Ministerio
de Desarrollo en base a varias
entidades antiguas de la organización administrativa estatal, incluyendo sobre todo el Ministerio
de Economía y el Ministerio de
Desarrollo Regional. Se ha llavado a cabo también un cambio
simbólico del nombre del Ministerio de Trabajo y Política Social
en el que ha aparecido la palabra “familia” que es el principal
destinatario del apoyo por parte
de la nueva política social del estado. Merece la pena mencionar
las nominaciones para los puestos en el departamento de finanzas y economía. El primero lo dirige Paweł Szałamacha, expresidente del Instituto Sobieski, que
terminó, entre otros, el Colegio
de Europa en Brujas o la Escuela de Gobierno de John F. Kennedy de la Universidad de Harvard. El sector de la economía lo
encabeza Mateusz Morawiecki,
hijo del legendario opositor anticomunista, expresidente del
Banco Zachodni WBK, miembro
del Consejo Económico del pri-
Conferencia de prensa explicando el ‘Plan Morawiecki’ de desarollo. FLICKR
Konferencja prasowa nt. „Planu Morawieckiego” na rzecz odpowiedzialnego rozwoju.
mer ministro a partir del año
2010. En el año 2015 Morawiecki recibió la distinción de la Perla
Honorífica de la Economía Polaca. Dado que el actual ministro
Morawiecki es considerado el
constructor y coordinador principal de la política de ‘buen cambio’ de la economía polaca, vale
la pena mirar con atención sus
planes, que hace poco han sido
expresados en el llamado “Plan
Morawiecki”, que ha de ser el
motor del crecimiento económico en los próximos años.
La tradición polaca de planes
económicos de varios años se
remonta a la segunda mitad de
los años 30 del siglo XX, cuando
se elaboró el primer plan de cuatro años bajo los auspicios de
Eugeniusz Kwiatkowski, vice primer ministro y ministro de hacienda, un gerente excepcional
del período de entreguerras en
Polonia. Los planes posteriores
creados y realizados por las autoridades de posguerra comunistas a pesar de que constituían
un impulso para el desarrollo, en
las condiciones de la economía
planificada y de penuria no pudieron convertirse en el fundamento de la hacienda, por lo que
el sistema se desmoronó con la
caída política del comunismo.
Durante la época de la transformación y en los años posteriores, los dogmas neoliberales no
favorecerían la creación de tales
planes. A pesar de que a lo largo
de los últimos 25 años cada gobierno presentaba visiones de
estrategias económicas, éstas
se realizaban de forma muy parcial.
El “Plan Morawiecki”, así lo
han definido los medios, es un
elemento del ampliamente anunciado cambio social y económico, del que ya se ha implementa-
do una parte. Un ejemplo de ello
es el programa 500+, que consiste en subvencionar con 500
PLN mensuales al segundo y cada hijo siguiente. Además se avisan, consultan y anuncian cambios en el sistema fiscal, entre
otros, la reducción del IVA, la imposición de compromisos financieros a los consorcios internacionales y redes comerciales y la
lucha contra los consorcios
transnacionales y empresas
consultoras que recurren a la optimización fiscal.
El mismo plan de desarrollo
está dividido en varios elementos
principales, pilares, de acuerdo
con la terminología empleada
por el ministro Morawiecki, que
son los siguientes: reindustralización, desarrollo de empresas innovadoras, multiplicación del capital, expansión en el extranjero y
desarrollo social y terrirorial. El
plan, debido al enorme alcance
que tiene, ha de ser realizado por
todos los ministerios. Constituye
una respuesta polaca a la tendencia global de ir abandonando
el dogma económico neoliberal.
El primer pilar es la reindustrialización. La reindustrialización
es un concepto que solo recientemente ha aparecido en la economía. Hasta ahora se creía que
el cerciente sector de los servicios es un buen indicador del nivel del desarrollo del país, aunque los servicios no producen
bienes materiales (a diferencia
de la agricultura o la industria).
La reindustrialización destaca lo
imprescindible y valioso que son
los sectores manufactureros, entendidos de forma no tradicional,
como los sectores ferroviario, astillero o el químico que deberán
desarrollarse a ejemplo del ‘Valle
polaco de la aviación’ -Dolina
Lotnicza-. Además, se planifica
que el Gobierno apoye algunas
ramas industriales y a los empresarios, mejorando la cooperación
con las instituciones del Gobierno y de los gobiernos locales. Se
contempla también aumentar un
7% la relación de las inversiones
al producto interior bruto, del
18% actual, al 25%.
El segundo pilar, el desarrollo
de las empresas innovadoras,
deberá asentarse en la cooperación de las escuelas superiores
con el negocio. Se trata de que
estas entidades didácticas faciliten la implementación y el procesamiento de ideas científicas en
soluciones mercantiles. El objetivo de estas acciones, junto con
la “constitución para el negocio”,
un acto legislativo que ha de crear las condiciones idóneas en
los ámbitos de regulación y fiscalidad, es incrementar el valor
añadido de las empresas y elevar a Polonia en la escalera de la
división internacional del trabajo:
de la esfera de países periféricos que desempeñan la labor física, a la de países del centro,
responsables de proyectos e innovación. Se planifica abandonar el modelo vigente de minimización de los costes laborales a
favor de la innovación.
El tercer pilar, la multiplicación del capital nacional, se basará en los ahorros generados
por la sociedad que desde la cúpula será responsable de abandonar la política del “agua caliente en el grifo” de Tusk, financiando proyectos con dichos ahorros. Gracias a la integración de
varias inversiones de desarrollo
dentro del Fondo de Desarrollo
Polaco se reducirá el coste de la
obtención del capital. Esto significa que se limitará el coste del
endeudamiento que hoy en día
alcanza valores terribles. El nue-
vo fondo se organizará de forma
funcional, lo que permitirá evitar
que las instituciones públicas
multipliquen los mismos servicios.
El apoyo a la exportación, el
cuarto pilar, tiene que ser integrado y unificado dentro del
Fondo de Desarrollo Polaco. Se
planean actividades de la diplomacia económica que atraerá a
Polonia a los inversores extranjeros del know-how –con experiencia- y fomentará la exportación de productos polacos gracias a la promoción a largo plazo
de Polonia, de los empresarios y
a la creación de una marca. El
desarrollo de la exportación permitirá combatir problemas actuales como la falta del capital
necesario para financiar las inversiones y además impulsará a
las empresas polacas potenciando el beneficio y reduciendo
los costes de la producción de
bienes. Es evidente que el aumento de la fuerza de las empresas se traduce en el propio incremento de la potencia de la
economía entera.
El último de los pilares es el
desarrollo sostenible, una de las
razones de la victoria del PiS en
las últimas eleciones parlamentarias. El desarrollo sostenible
significa alejarse del modelo de
polarización y difusión, en el que
los gobernantes se centraban en
el desarrollo del los centros urbanos más grandes, y comenzar
a potenciar ciudades más pequeñas y zonas urbanas. Esto
ha de realizarse a través de las
inversiones infraestructurales y
del acceso a los servicios públicos en todas las zonas del país.
Al ministro Morawiecki tras
haber presentado su plan, le felicitaron incluso los medios desfavorables al Gobierno actual. Frecuentemente se comparan sus
propósitos con el plan de Eugeniusz Kwiatkowski, a pesar de
que se realizarán en un entorno
social y económico muy diferente. Por otro lado surgen críticas
por parte de los ámbitos relacionados con el autor de la transición económica en Polonia de
principios de los años 90,
Leszek Balcerowicz. Entre estos
se encuentra por ejemplo el dr.
Andrzej Rzońca, exmiembro del
Consejo de la Política Monetaria. Rzońca ironiza que los objetivos principales del plan se realizaron ya hace 20 años y lo
compara con el plan de cinco
años del primer secretario del
partido comunista Edward Gierek de los años 70. Además, se
habla de que la creación del
Fondo de Desarrollo Polaco
choca con grandes problemas
de procedimiento.
Hasta qué punto se logrará
realizar el ‘buen cambio’, esto lo
veremos en el futuro. De todos
modos, la suerte está echada.
Gospodarcza ‘dobra zmiana’?
www.polskaviva.com
Mateusz Morawiecki durante la apertura del Campus de Varsovia. FLICKR
Mateusz Morawiecki, otwarcie Campus Warsaw
Jakub Bromka,
ekonomista
WARSZAWA. „Dobra zmiana” to
sztandarowe hasło Prawa i
Sprawiedliwości (PiS) – partii,
która zwyciężyła w jesiennych
wyborach do polskiego parlamentu. Cóż ono oznacza? W
kampanii wyborczej PiS posługiwało się nim w znaczeniu
całościowej kontestacji stworzonego uprzednio układu politycznego, społecznego i gospodarczego. Immanuel Wallerstein, jeden z najwybitniejszych
żyjących socjologów i ekonomistów społecznych, twierdzi że
zmiana jest nieustanna, trwa i
nic nie jest w stanie jej przeszkodzić. Co w takim razie może
zaoferować Polakom nowy
rząd?
Zasadniczym elementem tej
powtarzanej z uporem maniaka
„dobrej zmiany” jest mająca się
dokonać metamorfoza gospodarcza państwa. Jednak o ile akt
prawny, będący wyrazem woli
władzy, można zmienić z dnia
na dzień, procesy zachodzące w
społeczeństwie są niezwykle
powolne. Z pomocą przychodzą
tu wskaźniki gospodarcze, dzięki którym ewentualną zmianę
można zmierzyć i „poczuć” jej
wpływ na obywateli w ramach
jednej, czteroletniej kadencji
polskiego parlamentu
Przejawem troski, jaką obecnie rządzący przykładają do
kwestii dobrobytu społeczeństwa, jest utworzenie Ministerstwa
Rozwoju, które powołane zostało do życia na gruncie kilku
dawniejszych jednostek organizacyjnych administracji rządowej, w tym przede wszystkich
Ministerstwa Gospodarki oraz
Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Dokonano również symbolicznej zmiany nazwy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, w której pojawiło się słowo
„rodzina” – główny adresat wsparcia nowej narodowej polityki
społecznej. Warto wspomnieć
również o nominacjach na stanowiska w dziale finansów i gospodarki. Na czele pierwszego
stanął Paweł Szałamacha – były
prezes Instytutu Sobieskiego,
absolwent między innymi College d'Europe w Brugii oraz John
F. Kennedy School of Government Uniwersytetu Harvarda.
Działem gospodarki kieruje Mateusz Morawiecki – syn słynnego opozycjonisty antykomunistycznego, były prezes Banku
Zachodniego WBK oraz członek
Rady Gospodarczej przy prezesie rady ministrów od 2010. W
roku 2015 Morawiecki otrzymał
odznaczenie Perły Honorowej
Polskiej Gospodarki. Jako że,
obecnie minister, Morawiecki
jest uznawany za głównego
konstruktora i koordynatora polityki „dobrej zmiany” w polskiej
gospodarce, warto przyjrzeć się
jego planom, które wyrażone
zostały niedawno w tak zwanym
„Planie
Morawieckiego”,
mającym być głównym motorem
wzrostu gospodarczego najbliższych lat.
Polska tradycja kilkuletnich
planów gospodarczych sięga
drugiej połowy lat 30 XX wieku,
kiedy to opracowano pierwszy
plan czteroletni pod auspicjami
Eugeniusza Kwiatkowskiego –
wicepremiera i ministra skarbu,
wybitnego menadżera okresu
międzywojennego w Polsce.
Późniejsze plany tworzone i realizowane przez powojenne władze komunistyczne, mimo że stanowiły pewien impuls rozwojowy, w warunkach centralnie
sterowanej gospodarki niedoboru nie mogły dać odpowiednich
fundamentów gospodarczych, w
związku z czym system rozpadł
się wraz z politycznym upadkiem komunizmu. Dogmaty neoliberalne w okresie transformacji
oraz w latach późniejszych nie
sprzyjały powstawaniu planów
gospodarczych. Chociaż przez
ostatnie 25 lat każdy z
rządzących przedstawiał wizje
strategii gospodarczych, to były
one realizowane w bardzo niewielkim stopniu.
„Plan Morawieckiego”, jak
7
określiły go media, jest elementem szeroko zapowiadanej
zmiany społeczno-ekonomicznej, której część już została
wprowadzona w życie. Przykładem jest choćby program 500+,
przekazujący 500 złotych miesięcznie na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Są również zapowiadane, konsultowane oraz ogłaszane zmiany w
systemie podatkowym – między
innymi obniżenie stawek podatku VAT, obłożenie zobowiązaniami finansowymi międzynarodowych koncernów i sieci handlowych oraz walka ze stosującymi
optymalizację podatkową transnarodowymi koncernami i firmami konsultingowymi.
Sam plan rozwojowy podzielony jest na kilka głównych elementów, zgodnie z terminologią
użytą przez ministra Morawieckiego – filarów – które zostały
określone jako: reindustrializacja,
rozwój firm innowacyjnych,
pomnażanie kapitału, ekspansja
zagraniczna oraz rozwój
społeczny i terytorialny. Plan
ten, ze względu na swój
ogromny zakres, musi być realizowany przez wszystkie resorty.
Stanowi on niejako polską odpowiedź na globalny trend odchodzenia od ekonomicznego dogmatu neoliberalnego.
Pierwszym filarem jest reindustrializacja. Reindustrializacja
to pojęcie, które raptem niedawno pojawiło się w ekonomii.
Dotychczas wierzono, że
rosnący sektor usług jest dobrym
wyznacznikiem poziomu rozwoju
państwa, choć usługi nie tworzą
dóbr materialnych (inaczej niż
rolnictwo czy przemysł). Reindustrializacja podkreśla niezbędność i wartościowość sektorów
wytwórczych, rozumianych w
nietradycyjny sposób, jak na
przykład rozwijana w sposób
klastrowy polska dolina lotnicza,
na wzorze której planowane są
inwestycje poszerzające przemysł kolejowy, stoczniowy czy
chemiczny. Dodatkowo planowane jest wsparcie państwa dla wybranych gałęzi przemysłowych
oraz dla przedsiębiorców poprzez usprawnienie kooperacji z
instytucjami rządowymi i samorządowymi. Co więcej, zamierza się zwiększyć relację inwestycji do produktu krajowego
brutto o 7 punktów procentowych, z obecnych 18 do 25%.
Drugi filar, rozwój przedsiębiorstw innowacyjnych, ma
opierać się na współpracy
uczelni z biznesem. Chodzi o to,
by uczelnie ułatwiały wdrażanie
i przetwarzanie pomysłów naukowych na wartości rynkowe.
Celem tego działania, wraz z
„konstytucją dla biznesu”
będącą aktem mającym utworzyć możliwie najbardziej
transparentne warunki regulacyjne i skarbowe, jest zwiększenie wartości dodanej przedsiębiorstw oraz wspinanie się
Polski po drabinie międzynarodowego podziału pracy – ze
strefy krajów peryferyjnych wykonujących pracę fizyczną, do
obszaru państw centrum odpowiedzialnych za projekty i innowację. Zamierzone jest odejście
od aktualnie obowiązującego
modelu minimalizacji kosztów
pracy na rzecz innowacyjności.
Trzeci filar, pomnażanie kapitału narodowego, ma być oparty
na oszczędnościach generowanych przez społeczeństwo,
które odgórnie będzie przestawiane z polityki „ciepłej wody w
kranie” na rzecz inwestycji finansowanych z oszczędności.
Dzięki integracji kilku inwestycji
rozwojowych w ramach Polskiego Funduszu Rozwoju zmniejszyć ma się koszt pozyskiwania kapitału. To znaczy, że
ograniczony zostanie koszt
zadłużenia, osiągającego aktualnie horrendalne rozmiary.
Nowy fundusz ma być zorganizowany w sposób funkcjonalny,
co pozwoli uniknąć zwielokrotnienia tych samych usług przez
instytucje publiczne.
Wsparcie dla eksportu, filar
czwarty, ma być zintegrowane i
ujednolicone w ramach Polskiego Funduszu Rozwoju. Planowane jest działanie dyplomacji
ekonomicznej mającej ściągać
do kraju inwestycje zagraniczne
ze strefy know-how oraz wspierać eksport polskich produktów
poprzez długofalową promocję
państwa, przedsiębiorców i budowanie marki. Rozwój eksportu, pozwoli przezwyciężyć aktualne problemy braku kapitału
niezbędnego do finansowania
inwestycji, a dodatkowo wzmocni polskie przedsiębiorstwa
poprzez zwiększanie korzyści
skali i zmniejszenie kosztów
wytwarzania towarów. W oczywisty sposób siła firm przekłada
się na moc całej gospodarki.
ostatni z filarów to zrównoważanie rozwoju – jedna z
przyczyn zwycięstwa PiS-u w
ostatnich wyborach parlamentarnych. Zrównoważony rozwój
oznacza odejście od modelu
polaryzacyjno-dyfuzyjnego, w
którym władza skupiała się na
rozwoju największych ośrodków miejskich, mających promieniować na inne regiony, na
rzecz doceniania małych miast
i obszarów wiejskich. Ma się to
dokonać poprzez inwestycje
infrastrukturalne oraz dostęp
do usług publicznych w całym
kraju.
Minister Morawiecki po
przedstawieniu swojego planu
chwalony był nawet przez media
nieprzychylne obecnemu rządowi. Często jego zamierzenia porównywane są do planów Eugeniusza Kwiatkowskiego, mimo
że realizowane będą w zupełnie
innym otoczeniu społeczno-gospodarczym. Z drugiej strony pojawia się krytyka środowisk
związanych z autorem przemian
gospodarczych w Polsce z
początku lat 90, Leszkiem Balcerowiczem. Należy do nich
między innymi dr Andrzej Rzońca, były członek Rady Polityki
Pieniężnej. Ironizuje on, że
główne cele planu zrealizowane
zostały 20 lat temu, a sam plan
przyrównuje do komunistycznego planu pięcioletniego Edwarda Gierka. Dodatkowo dochodzą informację, że utworzenie Polskiego Funduszu Rozwoju napotyka na olbrzymie problemy proceduralne.
Na ile zrealizowana zostanie
„dobra zmiana” będzie można
przekonać się za jakiś czas –
kości jednak zostały już rzuco-
SoCIEDAD - SPołECZEńSTWo
POLSKAVIVA.COM
8
@polskaviva
Viajes en Delfinonave
VARSoVIA. “Cuando mi monitor
me preguntó si quería participar
en los talleres de español, en seguida le dije que sí. Me motivaba
la curiosidad y la posibilidad de
poder presumir en la escuela de
conocer vocabulario nuevo. Aunque ¡no me imaginaba que me lo
pasaría tan bien! Las actividades
las impartían mis coetáneos, así
que enseguida nos entendimos.
observaban sonrientes como
deformábamos las palabras, creando nuevas, todavía no existentes. Bailamos, cantamos y simplemente lo pasamos bomba.
Aquello me hizo consciente de
que estudiar no tiene porque ser
difícil. Un día me gustaría visitar
España y cuando ya esté allí, por
lo menos sabré dar la bienvenida”, cuenta Julka, una participante de los talleres organizados en
el marco del proyecto social ‘Podróże Delfinolotem’, ‘Viajes en
Delfinonave’ en español.
La olimpiada ‘Exentos de la
teoría’, que se organiza anualmente a escala nacional, es una
iniciativa cuyo objetivo es nivelar el problema social, previamente determinado. El proyecto
‘Viajes en Delfinonave’, que se
desarrolla dentro de dicha olimpiada, fue concebido por cuatro
alumnos del Instituto XXXIV de
Migues de Cervantes en Varsovia. Consiste en llevar a cabo talleres de español para niños de
hogares infantiles en la capital y
en sus alrededores. El problema
social que dio pie al proyecto es
muy común, a pesar de que muchos pretenden hacerle caso
omiso. Instituciones tales como
hogares infantiles no disponen
de recursos suficientes para
ofrecer a sus protegidos las mismas clases particulares a las
que acude el resto de sus iguales, lo que hace que estos niños
se sientan peores y les resulte
difícil adaptarse al ambiente escolar. Los ‘Viajes en Delfinonave’ se crearon justo para cambiar el tiempo libre de los niños,
invitarles al autodesarrollo y a la
formación de la imaginación y
además para demostrar que estudiar puede ser sinónimo de diversión. El hilo conductor de los
talleres es la cultura de los países hispanohablentes y las bases del español, la lengua más
hablada en cuanto al número de
países donde se utiliza.
“Los talleres me estresaban.
Temía que a los niños no les
gustaran los materiales que habíamos preparado y la manera
de impartir las actividades. El
hombre siempre le tiene miedo
a lo incógnito cuando hace algo
por primera vez. Sentí un alivio
enorme cuando al cabo de tres
minutos se entabló un vínculo
entre nosotros. Todos mostraban mucho interés, preguntaban
por lo que íbamos a hacer después y qué teníamos planeado
para la próxima vez. Nos entró
un subidón de energía tan positivo que ahora tenemos ganas
de seguir trabajando sin parar”,
comenta Agnieszka Kilińska,
una de las organizadoras.
El lema de los oraganizadores del proyecto es la regla de
“aprender jugando”. Las actividades están repletas de música,
canto, baile, diferentes juegos
que ayudan a aprender el vocabulario que, al mismo tiempo, integran el grupo. Además se dan
talleres artísticos. A cada uno de
los talleres le corresponde un
país al que el grupo viaja en la
‘Delfinonave’ del título. Durante
cada uno de estos viajes los ni-
WARSZAWA. „Gdy mój opiekun
zapytał mnie, czy chcę uczestniczyć w warsztatach z języka
hiszpańskiego, natychmiast odpowiedziałam tak! Kierowała
mną ciekawość i możliwość
pochwalenia się później w szkole
nowymi słówkami. Nie sądziłam,
że będzie to aż tak dobra zabawa! Zajęcia prowadzili moi rówieśnicy, wiec szybko złapaliśmy
kontakt. Z uśmiechem obserwowali, jak przekręcamy słowa,
tworząc nowe, jeszcze nieistniejące. Tańczyliśmy, śpiewaliśmy i po prostu dobrze się bawiliśmy. Uświadomiło mi to, że nauka nie jest trudna. Pewnego dnia
chciałabym odwiedzić Hiszpanię,
a gdy już tam pojadę, przynajmniej będę umiała się przywitać!”,
mówi Julka, uczestniczka warsztatów organizowanych w ramach
projektu społecznego ‘Podróże
Delfinolotem’.
organizowana corocznie
ogólnopolska olimpiada „Zwolnieni z teorii” to społeczna inicjatywa, której celem jest niwelowanie określonego wcześniej
problemu społecznego. Projekt
‘Podróże Delfinolotem’, który
odbywa się w ramach tej olimpiady, został zainicjowany przez
czworo uczniów XXXIV Liceum
ogólnokształcącego im. Miguela
de Cervantesa w Warszawie.
Projekt polega na organizacji
warsztatów z języka hiszpańskiego dla dzieci z domów dziecka na
terenie Warszawy i jej okolic.
Problem społeczny, który dał
początek temu projektowi, jest
bardzo powszechny, chociaż
większość ludzi stara się go nie
zauważać. Instytucje takie jak
domy dziecka nie posiadają odpowiednich środków, aby zapewnić swoim podopiecznym takie
same zajęcia pozaszkolne, na jakie uczęszcza reszta ich rówieśników, przez co dzieci te czują się
w jakiś sposób gorsze i mają problemy z adaptacją w środowisku
szkolnym. ‘Podróże Delfinolotem’ powstały właśnie po to, aby
urozmaicić dzieciom czas wolny,
zachęcić je do samorozwoju i
kształtowania wyobraźni, a także
by pokazać, że nauka może dawać dużo radości. Motywem przewodnim warsztatów jest kultura krajów hiszpańskojęzycznych
oraz podstawy języka hiszpańskiego – najpopularniejszego języka pod względem ilości krajów, w
których jest używany.
„Stresowałam się warsztatami. Myślałam, że dzieciom nie
spodobają się materiały, które
przygotowaliśmy, sposób prowadzenia zajęć. Kiedy człowiek
robi coś pierwszy raz zawsze
obawia się nieznanego. Poczułam taką ulgę, gdy już po trzech pierwszych minutach stworzyła się pomiędzy nami więź.
Wszyscy byli bardzo zainteresowani, dopytywali się, co dalej, co
będzie następnym razem. Dostaliśmy tak pozytywnego energetycznego kopniaka, że teraz
nie chcemy przestawać działać”,
mówi Agnieszka Kilińska, jedna z
organizatorek.
Mottem organizatorów projektu jest zasada „uczyć, bawiąc”. Zajęcia wypełnione są
muzyką, śpiewem, tańcem,
różnymi grami wspomagającymi
naukę słownictwa, które przy
okazji integrują grupę. Prowadzone są również warsztaty
plastyczne. Każde warsztaty
mają przyporządkowany kraj, do
którego grupa podróżuje tytułowym ‘Delfinolotem’. Podczas
każdej z tych wypraw dzieci zapoznają się z kulturą, historią,
sławnymi ludźmi danego państwa. Informacje przeplatane są
piosenkami, krótkimi ćwiczeniami na słownictwo i gramatykę
oraz nauką tańca. Dzięki temu
dzieci nie zniechęcają się do
nauki. Wręcz przeciwnie, mają
jeszcze większą ochotę do
pracy.
Equipo que forma el proyecto ‘Viajes en Delfinonave’. PV
Wolontariusze z projektu „Podróże Delfinolotem”.
ños van conociendo la cultura,
la historia y a las personas famosas de un país dado. La información se entrelaza con canciones, ejercicios cortos de vocabulario y gramática y con las
clases de baile. Gracias a todo
esto a los niños no se les agotan
las ganas de estudiar. Justo lo
contrario, les apetece trabajar
incluso con más afán.
En cada uno de los hogares
infantiles se planea realizar un
ciclo de cuatro talleres. Al final
tendrá lugar una evaluación para verificar los avances. No se
sabe cuál va a ser el resultado,
pero ya se nota que los participantes aprecian mucho esta
forma del desarrollo y que las
clases les dan mucha alegría.
Se lo pasan de maravilla también los organizadores, que no
solo quieren compartir con los
demás lo bello que es el español y su cultura, sino también
mostrarle a la sociadad que
ayudar no es difícil y que de verdad vale la pena hacerlo. De
hecho, nada satisface más que
la sonrisa de un niño alegre.
W każdym z domów dziecka
planowany jest cykl czterech
warsztatów. Na koniec odbędzie
jest ewaluacja, aby skontrolować postępy. Nie wiadomo, jakie
będą wyniki, ale już na tym etapie widać, że uczestnicy cenią
sobie taką formę rozwoju, a
zajęcia sprawiają im bardzo
dużo radości. Dobrze bawią się
również organizatorzy, którzy
nie tylko chcą podzielić się z
innymi pięknem języka i kultury
hiszpańskojęzycznej, ale także
pokazać społeczeństwu, że pomaganie nie jest trudne i że naprawdę warto to robić. Wszak
nic nie daje większej satysfakcji
niż uśmiech szczęśliwego
dziecka.
Podróże Delfinolotem.
Niezwykła inicjatywa zwykłej młodzieży
ANNA MARIA ANTONOWICZ
DERECHo - PRAWo
www.polskaviva.com
La ley gitana
Juan Antonio Godoy,
abogado del despacho
Varés & Asociados
VARSoVIA. 4 de julio de 1992.
Los restos de Camarón de la
Isla, cantaor flamenco elevado
en vida a la categoría de deidad gitana y muerto a los 42
años, son portados, bajo un
sol de justicia y en auténtico
loor de multitudes, hasta el cementerio de su localidad natal,
San Fernando, en Cádiz. Sólo
una bandera cubre su féretro.
La forman dos franjas horizontales. La de abajo, verde, representa la hierba. La de arriba, azul, el cielo. Sobre ambas, una rueda de carro roja,
que simboliza la eterna libertad. El deambular sin fin.
Para la mayor parte de los
europeos, sociedad y Derecho, territorio y autoridad, son
conceptos tan íntimamente
unidos entre sí que tenemos
auténticas dificultades para
deslindarlos. Sin embargo, algunas comunidades han conseguido permanecer ajenas a
esa ecuación a lo largo de los
siglos. Han configurado de esa
manera una identidad que, como la rueda de carro roja de la
bandera, transciende las fronteras. Así por ejemplo, los gitanos polacos y los españoles
probablemente tengan más en
común entre ellos que con sus
respectivos connacionales.
En el caso de los gitanos también llamados zíngaros,
calós o romanís- uno de los
elementos que en mayor medida ha contribuido a determi-
nar su identidad es la existencia de un auténtico sistema jurídico y normativo propio, independiente del de los Estados en que residen. Dicho sistema se basa en un conjunto
de normas y principios no escrito, denominado Romanipen.
El Romanipen, fuertemente influido por el judaísmo pre-talmúdico, regula muchos de los
aspectos de la vida de los gitanos, tales como la organización jerárquica de la sociedad,
las instituciones familiares matrimonio, divorcio, los vínculos paternofiliales-, la propiedad privada o las relaciones financieras. Tipifica asimismo determinados comportamiento considerados criminales (robo, estafa, delación a
la policía, abandono de familia, homicidio, etc…) a los que
9
apareja una serie de penas.
Entre las más graves de estas
últimas, que se reservan para
delitos de sangre, están el
destierro –la exclusión de la
comunidad, que puede afectar
al culpable en exclusiva, o
bien a toda su familia- o incluso la muerte, administrada
mediante la venganza llevada
a cabo por los familiares del
ofendido.
otra de las singularidades
de esta suerte de Derecho gitano estriba en las vías de
aplicación. El Romanipen prohíbe que las controversias entre gitanos sean juzgadas por
gadjos (o payos). Por lo tanto,
cualquier gitano que recurra a
los órganos de administración
de justicia ordinarios para buscar solución a su problema será marginado por el resto de
miembros de su comunidad.
En su lugar deberá recurrir a
los kris, asambleas de jueces
gitanos, o a los “arregladores”,
hombres de avanzada edad
considerados “gitanos de respeto”, que dictarán una solución ex aequo et bono. Ningu-
Prawo romskie
WARSZAWA. 4 lipca 1992 roku.
Szczątki zmarłego w wieku 42
lat Camaróna de la Isla –
okrzykniętego za życia romskim
bogiem flamenco – niesione są
w skwarze palącego słońca i
wśród autentycznego podziwu
tłumów na cmentarz w rodzinnej
miejscowości śpiewaka, San
Fernando w prowincji Kadyks.
Trumnę okrywa tylko jedna flaga. Składa się z dwóch poziomych pasów. Dolny – zielony
– symbolizuje trawę. Górny –
niebieski – przypomina niebo.
Na nich widoczne jest czerwone
koło wozu symbolizujące
wieczną wolność. Niekończącą
się tułaczkę.
Dla większości Europejczyków społeczeństwo i prawo,
terytorium i władza to pojęcia
tak ściśle ze sobą związane, że
rozdzielenie ich sprawiłoby nam
niemały problem. Jednak niektóre społeczności przez wieki
nie były świadome istnienia tych
zależności. Zbudowały one tożsamość, która podobnie jak
czerwone koło wozu na fladze,
przekracza granice. I tak Romów na przykład polskich i hiszpańskich prawdopodobnie łączy
więcej niż pozostałych obywateli
tych dwóch krajów.
Jednym z głównych elementów kształtujących tożsamość
Romów, zwanych również Cyganami, jest własny system
praw i norm, niezależny od prawa państw, które zamieszkują.
System ten oparty jest na niepi-
Mapa de la población gitana estimada en los diferentes países europeos. WIKIPEDIA CoMMoNS
Mapa przedstawiająca szacunkową liczbę społeczności romskiej w poszczególnych krajach europejskich.
sanym zbiorze zasad i norm
zwanym „Romanipen”. „Romanipen”, w którym widoczny jest
silny wpływ judaizmu przedtalmudycznego, reguluje wiele aspektów życia Romów, jak na
przykład strukturę hierarchiczną
społeczeństwa, instytucję rodziny – małżeństwa, rozwody,
stosunek rodziców do dzieci –
własność prywatną czy stosunki
finansowe. Wyszczególnia również zachowania uważane za
przestępcze
(kradzież,
wyłudzenie, donos policyjny,
porzucenie rodziny, zabójstwo,
etc.), nakładając za nie szereg
kar. Wśród najsurowszych,
przyznawanych za najcięższe
zbrodnie, znajduje się wygnanie
– wykluczenie ze wspólnoty –
które może dotyczyć winnego
lub całej jego rodziny, a nawet
kara śmierci wykonywana w akcie zemsty przez krewnych
pokrzywdzonego.
Inna charakterystyczna ce-
na de las partes en el litigio se
atreverá a poner en duda la
resolución propuesta por dichas autoridades.
Lo referido implica la convivencia, en el mismo tiempo y
espacio, de dos sistemas normativos de diferentes características que, inevitablemente,
interfieren en ocasiones. Una
parte importante de las personas de raza gitana no reconoce ni la ley ni los órganos de
justicia estatales, a los que sin
embargo, se ven inexorablemente sometidos. Por su parte
los Estados tampoco conceden mayor valor –salvo en lo
que pueda subsumirse en la
institución jurídica del arbitraje- a las resoluciones emanadas de la costumbre gitana.
A pesar de esto último, lo
cierto es que el Romanipen propugna valores que, a menudo,
echamos en falta en nuestras
sociedades al uso: la solidaridad entre los miembros de la
comunidad, el respeto a los ancianos, la primacía de la libertad
sobre lo material -con todo lo
que eso conlleva- entre otros.
cha prawa romskiego dotyczy
sposobu jego stosowania. „Romanipen” zabrania, aby kwestie
sporne wynikłe między Romami
rozstrzygane były przez nie-Roma (tzw. “gadzia” lub „pajo”).
oznacza to, że każdy Rom szukający rozwiązania swojego problemu, który odwołałby się do
organów zwyczajnego wymiaru
sprawiedliwości, zostanie odsunięty na margines przez resztę
społeczności. Powinien on za to
dociekać sprawiedliwości u
„kris”, rady romskich sędziów
lub u ludzi w podeszłym wieku
będących szanowanymi członkami wspólnoty, którzy wydadzą
wyrok „ex aequo et bono”. Żadna ze stron sporu nie ośmieliłaby się zakwestionować wydanej przez nich decyzji.
Z powyższego opisu wynika,
że w tym samym miejscu i czasie współwystępują dwa różniące się systemy prawne, które w
sposób nieunikniony w pewnych
przypadkach się wykluczają.
Znaczna część społeczności
romskiej nie uznaje ani prawa,
ani państwowych organów sprawiedliwości, którym jednak podlega w sposób nieubłagany. Z
drugiej strony, z wyjątkiem przypadków rozstrzyganych na
drodze arbitrażu, państwa nie
nadają szczególnego statusu
postanowieniom wydawanym
na podstawie romskich obyczajów.
Mimo to, trzeba podkreślić,
że „Romanipen” promuje wartości, których w naszym
społeczeństwie często brakuje:
m.in. solidarność między członkami wspólnoty, szacunek wobec ludzi starszych, prymat wolności nad materializmem oraz
wszystko, co się z tymi wartościami wiąże. (Tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego)
CULTURA
POLSKAVIVA.COM
10
@polskaviva
Abril con cine español en Polonia
7 — 21
kwietnia
2016
przy wsparciu
patroni medialni
16. TYDZIEÑ KINA
H IS Z PA Ñ S K I EG O
Wa r s z a w a
Gdańsk
Kraków
P ozna ń
Wrocł aw
Katowice
Ł ódź
www
w .manana.pl
www.
w facebook.com/ TydzienKinaHiszpanskiego
XVI Semana del Cine Español
Varsovia | 7 - 14 abril | Cine Muranów, Cine Luna
Gdańsk | 8 - 14 abril | Cine Żak
Cracovia | 8 - 14 abril | Cine Pod Baranami
Poznań | 8 - 14 abril | Cine Muza
Wrocław | 8 - 14 abril | Cine Nowe Horyzonty
Katowice | 11 - 19 abril | Cine Światowid
Łódź | 15 - 21 abril | Cine Charlie
VARSoVIA. A los amantes del
cine español en Polonia, ya por
decimosexta vez, les espera
una verdadera fiesta cinematográfica. La Semana del Cine Español (TKH, por sus siglas en
polaco), que ya se ha consolidado en el calendario de todos los
apasionados por el cine en Polonia, arrancará el 7 de abril en
Varsovia. La última película se
emitirá el 21 de abril en łódź.
Este evento que se desarrolla con el apoyo de la Embajada
del Reino de España, la Consejería de Turismo de la Embajada
de España en Polonia y la distribudora de películas de habla
hispana AP Mañana. Cuenta
también con el Patrocinio Mediático de PolskaViva.
El año pasado la TKH atrajo a
las salas a más de 15.000 espectadores. Los organizadores
esperan que esta edición despertará un interés incluso mayor.
Los organizadores aseguran
que las películas de este año
nos llavarán a un viaje por distintas regiones de España: de
Catalunia a Galicia, del País
Vasco a Baleares. En el programa se encuentran desde la películas más taquilleras y famosas
de la última temporada como
producciones artísticas de menor alcance.
Las películas que se van a
estrenar son por ejemplo:
‘ocho Apellidos Catalanes’,
‘Anacleto: Agente Secreto’,
‘Perdiendo El Norte’, ‘Isla Bonita’, ‘A Esmorga’ y “muchas, muchas más”. Se proyectarán en
ocho salas de cine de las siete
ciudades más grandes de Polonia: Cine Muranów y Cine Luna
en Varsovia, Cine Żak en
Gdańsk, Cine Pod Baranami en
Cracovia, Cine Muza en Poznań, Cine Nowe Horyzonty en
Wrocław, Cine Światowid en
Katowice y Cien Charlie en
łódź.
La 16ª edición del festival
estará temáticamente vinculada con las proyecciones del
año pasado. Por ejemplo, seguirá presente el tema de la crisis en España, al que aludía la
película de la edición anterior
‘Gente en sitios’, esta vez con
un aspecto más comercial. En
el programa está incluida también la comedia ‘Perdiendo el
norte’, la segunda película más
taquillera del año pasado en
España. “Esta producción presenta de forma humorística la
emigración de españoles jóvenes a Alemania, los retos y dificultades que les esperan tratando de encontrar su sitio fuera de su patria. El tema de los
ahorros para los días de vacas
flacas constituye un elemento
importante de la película ‘Anacleto: Agente Secreto’, una
vuelta al tebeo clásico español,
un cuento sobre el homólogo
de comedia de James Bond.
Sin embargo, la situación del
espía español en 2015 ya no se
ve tanto de color de rosa como
antes. Los recortes presupuestarios impiden no solo los vuelos en helióptero espectaculares o mantener a una plantilla
de personas dispuestas a cualquier orden para lanzarse a
captar a un criminal. La agencia de los servicios secretos se
ubica en una habitación pequeña encima de Correos y sus
agentes podrían envidiarles el
sueldo a los guardas de tiendas”, describe Agata Rudowska, una de las organizadoras
del festival.
Pero sin duda, la película
más esperada es la producción
de Emilio Martínez Lázaro
‘ocho apellidos Catalanes’, continuación de la comedia de la
TKH 2015, que en el año 2014
fue reconocida con tres Premios
Goya, ‘ocho apellidos vascos’.
Para todos aquellos que el año
pasado no lograrón hacerse con
una entrada, los organizadores
han preparado una sorpresa extraordinaria. “En respuesta a la
petición especial de los espectadores volveremos a poner el
éxito de la pasada TKH ‘ocho
apellidos vascos’. Las entradas
del año pasado se habían vendido días antes de las proyecciones”, nos revela Agata Rudowska.
Al igual que en pasadas ediciones, esta vez tampoco faltará el cine regional. Tras las
proyecciones del año pasado
de ‘Loreak’, la peícula más
eminente de la historia de la cinematografía en vasco, nominada al Premio oscar como la
mejor película de habla no inglesa en 2015, este año nos
trasladaremos a Galicia. Nos
llevará allí una película realizada enteramente en gallego ‘A
Esmorga’ de Ignacio Vilar. Es
una adaptación cinematográfica de la novela de Eduardo
Blanco Amor bajo el mismo título, que trata de la vida en la
provincia gallega en los años
50, en la época del régimen
franquista. Por otro lado, a Cataluña viajaremos gracias a la
película ‘Un día perfecto para
volar ’ de Marc Recha. Una
obra minimalista y sencilla sobre la fuerza de lazos familiares y el poder de la conversación. Ante nosotros aparecerá
también la belleza de Menorca,
que se ve reflejada también en
el título de la película de Fernando Colomo la ‘Isla Bonita’,
que es un homenaje al encanto
mágico de este lugar tan especial.
La información completa sobre la lista de películas, el horario de las proyecciones y los
precios de las entradas se darán a conocer ya en la segunda
mitad de marzo.
BARTŁOMIEJ MAKIEŁA
KULTURA
Kwiecień z kinem hiszpańskim w Polsce
Escena de la película ‘ocho apellidos catalanes’. MANANA
Scena z filmu „Jak zostać Katalonką”.
WARSZAWA. Już po raz szesnasty miłośników kina hiszpańskiego w Polsce czeka
prawdziwa kinowa uczta. Tydzień Kina Hiszpańskiego, który
na dobre zagościł w kalendarzu
wszystkich kinomanów w Polsce, rozpocznie się 7 kwietnia w
Warszawie. ostatni film będzie
można zobaczyć 21 kwietnia w
łodzi.
Wydarzenie to odbędzie się
dzięki Ambasadzie Królestwa
Hiszpanii, Biurze Radcy ds.
Turystyki Ambasady Hiszpanii
w Polsce oraz dystrybutorowi
filmów hiszpańskojęzycznych w
Polsce AP Mañany.
W zeszłym roku 15.TKH
przyciągnął do kin ponad 15
000 widzów. organizatorzy
liczą na to, że w tym roku festiwal będzie cieszył się jeszcze
większym zainteresowaniem.
Jak zapewniają, tegoroczne
filmy zabiorą nas w podróż po
różnorodnych regionach Hiszpanii – od Katalonii po Galicję,
od Kraju Basków po Baleary. W
programie znajdą się zarówno
najgłośniejsze hity kasowe ostatniego sezonu, jak i kameralne kino artystyczne.
Wśród zaplanowanych filmów znalazły się m.in. „Jak
zostać Baskiem” („ocho Apellidos Catalanes”), „Sławetny:
Agent Sekretny” („Anacleto:
Agente Secreto”), „Zabłąkani”
(„Perdiendo El Norte”), „Isla Bonita”, „W cugu” („A Esmorga”) i
wiele, wiele innych. Filmy wyświetlane będą w ośmiu salach
kinowych w siedmiu największych miastach Polski: Kinie Muranów i Kinie Luna w
Warszawie, Kinie Żak w Gdańsku, Kinie Pod Baranami w Kra-
kowie, Kinie Muza w Poznaniu,
Kinie Nowe Horyzonty we
Wrocławiu, Kinie Światowid w
Katowicach oraz Kinie Charlie
w łodzi.
16. edycja festiwalu nawiązywać będzie tematycznie
do zeszłorocznych projekcji.
Kontynuowany będzie choćby
temat kryzysu w Hiszpanii, zapoczątkowany rok temu przez
film „Ludzie i miejsca” („Gente
en sitios”), tym razem w bardziej komercyjnym wydaniu. W
programie znalazła się także
komedia „Zabłąkani” („Perdiendo el norte”), drugi najbardziej
kasowy film ubiegłego roku w
Hiszpanii. „Produkcja ta
przedstawia humorystyczne
spojrzenie na emigrację
młodych Hiszpanów do Niemiec, czekające ich wyzwania i
trudności w odnalezieniu swo-
jego miejsca poza ojczyzną. Temat kryzysowych oszczędności
stanowi też ważny element filmu „Sławetny: Agent Sekretny”
(„Anacleto: Agente Secreto”),
filmowego powrotu do klasycznego hiszpańskiego komiksu,
opowieści o komediowym odpowiedniku Jamesa Bonda. Sytuacja hiszpańskiego szpiega w
2015 roku nie jest już jednak
tak różowa, jak kiedyś. Cięcia
budżetowe nie tylko nie pozwalają już na widowiskowe loty helikopterami, czy utrzymywanie
sztabu ludzi gotowych na każde
wezwanie ruszyć w pościg za
bandytą - współczesna agencja
wywiadu mieści się w niewielkim pokoju nad pocztą, a pensji
agenci mogą pozazdrościć
sklepowym ochroniarzom” –
opisuje Agata Rudowska, jedna
z organizatorek festiwalu.
Najbardziej oczekiwanym filmem jest z pewnością film Emilio Martineza Lazaro „Jak zostać Katalonką” („ocho Apellidos
Catalanes") – kontynuacja wyróżnionej potrójnie nagrodą Goya komedii z 2014 roku „Jak
zostać Baskiem” („ocho apellidos vascos”) wyświetlanej w ramach 15. TKH. Dla wszystkich,
którzy w zeszłym roku nie
zdołali zdobyć biletu, organizatorzy przygotowali niemałą
niespodziankę. „Na specjalne
życzenie widzów do programu
wróci zeszłoroczny hit TKH –
„Jak zostać Baskiem" – bilety
na zeszłoroczne pokazy były
wyprzedane już na wiele dni przed seansami” – zdradza nam
Agata Rudowska.
Wzorem lat ubiegłych i tym
razem nie zabraknie kina regionalnego. Po ubiegłorocznych
seansach „Kwiatów" („Loreak”,
15.TKH), najwybitniejszego filmu w historii kinematografii w
języku baskijskim, kandydata
do oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego 2015,
w tym roku przeniesiemy się do
Galicji. Zabierze nas tam zrealizowany całkowicie w języku galicyjskim film „W cuglu” („A Esmorga") reżysera Ignacio Vilary. Jest to ekranizacja powieści Eduardo Blanco Amora o tym
samym tytule, opowiadającej o
życiu galicyjskiej prowincji w latach 50, pod rządami reżimu
Franco. Do Katalonii przeniesie
nas natomiast film „Doskonały
dzień na latawce” („Un día perfecto para volar”) Marca Recha, dzieło minimalistyczne i
bezpretensjonalne o sile więzi
rodzinnych i potędze rozmowy.
Naszym oczom ukaże się również piękno hiszpańskiej wyspy
Minorki, które znalazło odzwierciedlenie w tytule filmu Fernanda Colomo „Isla Bonita”, będącego hołdem dla magicznego
uroku tego wyjątkowego miejsca.
Informacje dotyczące pozostałych tytułów filmów, godzin
seansów oraz cen biletów pojawią się już w drugiej połowie
marca.
XVI Tydzień Kina Hiszpańskiego
Warszawa | 7 - 14 kwietnia | Kino Muranów i Luna
Gdańsk | 8 - 14 kwietnia | Kino Żak
Kraków | 8 - 14 kwietnia | Kino Pod Baranami
Poznań | 8 - 14 kwietnia | Kino Muza
Wrocław | 8 - 14 kwietnia | Kino Nowe Horyzonty
Escena de la película ‘Anacleto, agente secreto’. MANANA
Scena z filmu „Sławetny: Agent Sekretny”.
Katowice | 11 - 19 kwietnia | Kino Światowid
Łódź | 15 - 21 kwietnia | Kino Charlie
ENTREVISTA - WYWIAD
POLSKAVIVA.COM
12
@polskaviva
Andrzej Goławski
Entrevista con Andrzej Goławski, Presidente del Consejo de Mostostal Warszawa
Wywiad z Andrzejem Goławskim, Prezesem Mostostalu Warszawa
“Mostostal Warszawa,
explorando diversos caminos”
„Podążając ścieżkami Mostostalu Warszawa”
VA R S oV IA .
M os t os t a l
Wa r s z a wa actúa en la
industria de la construcción
desde hace más de 70 años.
Durante este tiempo la
empresa estuvo asociada
principalmente con la construcción de vías y puentes.
Sin embargo, viendo todo el
patrimonio empresarial de
la compañía cabe decir que
tal encasillamiento es injusto.
La historia de Mostostal Warszawa empezó con la construcción de puentes. Después de
la Segunda Guerra Mundial
nuestra empresa fue la que
reconstruyó todas las carreteras y puentes en la capital,
empezando por la más importante, nuestra primera realización, es decir, el puente de
Poniatowski. Fue la herencia
que Mostostal tomó de una
compañia que operaba aún
antes de la guerra y que fue
dirigida por Konstanty Rudzki.
Justamente sus ingenieros
compusieron el pilar de la
organización en el momento
del nacimiento de Mostostal
en el año 1945. Sin embargo,
en nuestro portfolio encontramos una tanda de excepcionales proyectos que han llegado a convertirse en una
parte del paisaje de las ciudades polacas. Solamente en la
capital entre nuestras famosas realizaciones podemos
enumerar: el Palacio de la
Cultura y la Ciencia, el edificio
del Sejm (Parlamento Polaco), la reconstrucción del edificio del Teatro Magno y del
Palacio Real. Éstas son nuestras obras más reconocidas,
visitadas también por los turistas extranjeros durante su
estancia en Varsovia. Construimos además estaciones
de la primera línea del metro.
Y hemos tenido un papel
igualmente significativo en
otras ciudades de Polonia.
Entre las obras que destacan
del panorama urbano son, por
ejemplo, centros de gran aforo para miles de personas,
como el Tauron Arena en Cracovia o estadio municipal en
Tychy. Son algunos ejemplos
de la construcción general y
especializada de edificios que
hemos hecho. En nuestra cartera una parte importante la
constituyen aún edificios innovativos. En este grupo podemos incluir, por ejemplo, el
auditorio Jordanki en Toruń.
Lo construimos según el proyecto hecho por el arquitecto
español Fernando Menis.
Para realizar esta obra necesitamos poner en marcha
nuestra propia planta de hormigón. Además, en la construcción del edificio fue aplicada una revolucionaria técnica
llamada picado. otro importante ejemplo de innovaciones lo encontramos en el
almacenamiento estacional
de calor, en el que se acumula
el calor de fuentes renovables. Es la primera instalación
de este tipo en Polonia y una
de las pocas en Europa. Mostostal Warszawa opera también activamente en el sector
de la energía. Actualmente
realizamos la mayor inversión
industrial en Europa -la construcción de bloques energéticos número 5 y 6 en la Central
Eléctrica de opole-. Es nuestro proyecto insignia.
W branży budowlanej Mostostal Warszawa jest obecny od
ponad 70 lat. Przez ten czas
firmę kojarzono głównie z
budową dróg i mostów, jednak
patrząc na Państwa dorobek
trudno mówić o takim zaszufladkowaniu.
Historia Mostostalu Warszawy
zaczęła się od budowy mostów. Po
wojnie to nasza firma odbudowała
wszystkie przeprawy drogowe i
mostowe w stolicy, poczynając od
pierwszej, najważniejszej, jaką jest
Most Poniatowskiego. Było to
związane ze spuścizną, jaką Mostostal przejął od przedsiębiorstwa
działającego jeszcze przed wojną,
www.polskaviva.com
którym zarządzał Konstanty Rudzki. Właśnie jego inżynierowie stanowili najsilniejszy trzon kadrowy
Mostostalu w momencie powstania
firmy w 1945 r. Jednak w naszym
portfolio znajdziemy całą masę
innych unikalnych inwestycji, które na stałe wpisały się w krajobraz
polskich miast. W samej stolicy ze
słynnych historycznych realizacji
możemy wymienić chociażby
Pałac Kultury i Nauki, budynek
polskiego Sejmu, odbudowę gmachu Teatru Wielkiego czy Zamku
Królewskiego. Są to obiekty
dobrze znane i odwiedzane również przez turystów z zagranicy.
Budowaliśmy także stacje pierwszej linii warszawskiego metra.
Podobnie jest w innych polskich
miastach. Wśród obiektów, które
wyróżniają się miejskiej w zabudowie są np. wielkotysięczne hale
widowiskowo-sportowe, jak Tauron Arena w Krakowie czy miejski
stadion w Tychach. To tylko nieliczne przykłady budownictwa
ogólnego i kubaturowego. W
naszym portfelu zamówień ważną
część stanowią obiekty innowacyjne. Do takich budynków możemy
zaliczyć np. Centrum KulturalnoKongresowe Jordanki w Toruniu.
Salę koncertową wybudowaliśmy
według projektu hiszpańskiego
architekta Fernando Menisa. Na
potrzeby tej realizacji postawiliśmy własny zakład produkcji
betonu. W konstrukcji obiektu została wykorzystana m.in. rewolucyjna technologia tzw. pikado. Innym
przykładem jest sezonowy
magazyn ciepła, w którym jest
gromadzone ciepło z odnawialnych źródeł. To pierwszy taki
obiekt w Polsce i jeden z nielicznych w Europie. Mostostal
Warszawa od lat działa też aktywnie w sektorze energetycznym.
Obecnie realizujemy największą
inwestycję przemysłową w Europie – budowę bloków energetycznych nr 5. i 6. w Elektrowni
Opole. To nasz flagowy projekt.
Este prestigioso contrato
seguramente facilitará
muchas oportunidades para
la empresa. ¿Cómo se presenta la situación en el mercado energético en Polonia?
Dentro de algunos años el
sector energético será una
importante fuente de ingresos
para la industria de la construcción en Polonia. Se estima
que los gastos para la infrastructura energética asciendan
a 115,1 mil millones de zlotys.
Por el momento hay dos proyectos energéticos “congelados”, bloqueados: la planta
eléctrica del Norte y la planta
eléctrica de ostrołęka. Ahí es
donde vemos una enorme
oportunidad para nosotros. El
sector energético no es para
todos, no cada empresa puede ser preseleccionada.
Durante la realización de tales
inversiones los grupos energéticos implementan las más
efectivas y las más modernas
soluciones tecnológicas. La
competición limita a los candidatos y supone un fuerte obstáculo al acceso. Hay que
tener mucha experiencia y
buenas referencias. Nosotros
lo tenemos todo. En Grupo
Mostostal Warszawa hay
empresas con sólida experiencia en los sectores del
petróleo y del gas, energético
y de protección al medio
ambiente. En los últimos años
acabamos muchos proyectos
del sector energético, entre
otros, la instalación de la caldera de biomasa con alimentador inferior en la planta eléctrica de ostrołęka, la construcción de
un bloque
energético con una potencia
de 25 MW en Elbląg para
Energa-Kogeneracja Sp. z
o.o. o una caldera proecológica de recuperación de calor
de gases de escape en la
central termoeléctrica de
Białystok. En el mercado no
hay una segunda compañia
13
con entidades de grupo financiero que fuera capaz de realizar sola obra de tan amplio y
complejo alcance como nosotros construyendo los bloques
energéticos en opole. Después de finalizar esta inversión Mostostal Warszawa tendrá una experiencia única que
nos permitirá competir por
contratos extranjeros. Pienso
que Mostostal debería abrir
las puertas para todo el Grupo
Acciona a esta parte de Europa.
Tak prestiżowy kontrakt z pewnością stwarza dla spółki wiele
możliwości, a jak wygląda
sytuacja na rynku zleceń w sektorze energetycznym w Polsce?
W najbliższych latach istotnym
źródłem przychodów dla branży
budowlanej w Polsce będzie właśnie energetyka. Szacuje się, że fundusze przeznaczone na infrastrukturę energetyczną wyniosą 115,1
mld zł. W „zamrażarce” czekają
chociażby takie projekty jak elektrownie Północ czy Ostrołęka.
Upatrujemy w tym swoje duże
szanse. Energetyka to nie sektor
dla każdego, w którym każda spółka może przejść prekwalifikacje.
Podczas realizacji grupy energetyczne wdrażają najnowsze i
najbardziej efektywne technologie
i rozwiązania. Wysokie bariery
wejścia ograniczają konkurencję.
Trzeba posiadać duże doświadczenie i referencje, a my to wszystko
mamy. W Grupie Mostostal
Warszawa są firmy z bogatym doświadczeniem w sektorach oil&gas,
energetyce i w ochronie środowiska. W ostatnich latach skończyliśmy wiele projektów z branży
energetycznej m.in. budowa
pozamłynowej instalacji podawania biomasy do kotła w Elektrowni
Ostrołęka, budowa bloku energetycznego o mocy 25 MWe w
Elblągu dla Energa-Kogeneracja
Sp. z o.o., czy proekologiczna instalacja odzysku ciepła ze spalin
kotła biomasowego w Elektrociepłowni Białystok. Na rynku nie
ma również drugiej takiej Spółki
wraz z podmiotami Grupy Kapitałowej, która byłaby w stanie
samodzielnie zrealizować tak szeroki i skomplikowany zakres prac,
jak my w ramach budowy bloków
energetycznych w Opolu. Po
zakończeniu tej inwestycji Mostostal Warszawa będzie mieć unikalne doświadczenie, pozwalające
nam konkurować również o kontrakty zagraniczne. Myślę, że to
Mostostal powinien być oknem na
tę część Europy dla całej Grupy
Acciona.
Antes, Usted ha mencionado innovaciones y tecnologías modernas en el sector
de la construcción. ¿Qué
significa para Mostostal
Warszawa desarrollar una
actividad científica e investigadora?
En todo nuestro grupo, investigación científica y desarollo
desempeñan un papel muy
importante. En Acciona, nuestro principal accionista, hay un
departamento que emplea casi
100 personas que buscan nuevas soluciones y están dedicadas a optimizar los resultados
actuales. Formamos parte de
esta tendencia. Las innovaciones son para Mostostal Warszawa parte de nuestro ADN.
Somos la única empresa constructora en Polonia que tiene su
propio Departmento de Investigación y Desarollo. Esta unidad
funciona desde hace 10 años y
emplea a 15 personas. Nuestros ingenieros investigadores
recibieron muchos premios por
su trabajo, entre otros, el premio cristal de Bruselas por los
excepcionales logros en la promoción y realización de los programas de la Unión Europea.
Gracias a esto, hoy podemos
alardear de la construcción del
primer puente polaco innovador
hecho de los Compuestos FRP.
El material del que está hecho
este puente es tradicionalmente usado, entre otros, en la
industria de la aviación o espacial. No hay muchos puentes de
este tipo en el mundo. Por
ejemplo, dos se encuentran en
España. La actividad científica
e investigadora forma parte de
nuestra misión, nos permite
mejorar la cooperación entre el
mundo de la ciencia y de la
industria.
Wspominał Pan wcześniej o
innowacjach i nowoczesnych
technologiach w budownictwie.
Czym jest działalność naukowo-badawcza dla Mostostalu
Warszawa?
W całej naszej grupie, bardzo
duży nacisk kładzie się na badania i rozwój. W Accionie – u
naszego głównego udziałowca,
jest dział, który zatrudnia około
100 osób, które zajmują się poszukiwaniem nowych, a także
optymalizacją istniejących rozwiązań. Wpisujemy się w ten
trend. Innowacje stanowią dla
Mostostalu Warszawa swoiste
DNA. Jako jedyna firma budowlana w Polsce posiadamy własny
Dział Badań i Rozwoju. Pracuje
w nim 15 osób, a działa już od 10
lat. Za swoją pracę nasi inżynierowie-naukowcy otrzymali wiele
nagród, między innymi Kryształową Brukselkę za wybitne
osiągnięcia w promocji i realizacji programów badawczych
Unii. Dzięki temu dziś możemy
się pochwalić wybudowaniem
pierwszego polskiego innowacyjnego mostu z kompozytów
FRP. Materiał, z którego został
wykonany ten most tradycyjnie
jest wykorzystywany m.in. w
przemyśle lotniczym czy kosmicznym. Na świecie nie ma
wielu takich przepraw drogowych. Dwie znajdują się np. w
Hiszpanii. Prężna działalność
rozwojowo-badawcza wpisuje
się również w naszą misję, pozwala nam dążyć do dalszego
zacieśniania
współpracy
pomiędzy światem nauki i
przemysłem.
POLSKAVIVA
EDUCACIóN
POLSKAVIVA.COM
14
@polskaviva
XI Concurso de Teatro Escolar en español de Polonia
VARSoVIA. Durante los días 3 y
4 de marzo de 2016, se celebró el
XI Concurso de Teatro Escolar en
español de Polonia en la sala de
teatro de Bielańskie Centrum
Edukacji Kulturalnej de Varsovia,
y que en esta edición contó con la
participación de 13 grupos de teatro de las Secciones Bilingües
de español dependientes de la
Consejería de Educación de España en Polonia. El Fallo del Jurado fue el siguiente:
Grupos de teatro ganadores
del XI Concurso de Teatro Escolar en Español, que acudirán en
representación de Polonia al
XXIII Festival Europeo de Teatro
Escolar en español que se celebrará en Praga, República Checa, del 17 al 23 de abril de 2016:
•1º - Grupo de teatro de la SB
de español del Liceo nº II “Maria
Konopnicka” de Katowice con la
obra “Hotel Splendor” de Rosana
Murias, dirigida por Soraya Perianes y Pablo Vivó.
•2º - Grupo de teatro de la SB
de español del Liceo VI “Adam
Mickiewicz” de Cracovia con la
obra “Las viejas difíciles” de Carlos Muñiz, dirigida por Nayra Ramírez.
Además, se hizo entrega de
los siguientes premios:
•Mejor actriz: Adrianna Jaksina, Liceo nº III de Gdańsk, en el
papel Rosalía de la obra Spanish
Play de Moisés Gutiérrez.
•Mejor actor: Mateusz Tymiński, Liceo nº XXII “José Martí” de
Varsovia, en el papel de “Ladrón”
de la obra La última flecha de Cupido de David Llorente.
•Mejor puesta en escena: Grupo de teatro de la SB de español
del Liceo nº III de Gdańsk con la
obra “Spanish Play” de Moisés
Gutiérrez.
•Mejor nivel de español: Liceo
nº XXII “José Martí” de Varsovia
con la obra “La última flecha de
Cupido” de David Llorente.
Durante la última representación y en el acto de clausura contamos con la presencia del Embajador de España en Polonia, D.
Agustín Núñez Martínez y el Consejero Económico y Comercial,
D. Pablo Conde Díez del Corral,
que hicieron la entrega de premios junto con el Consejero de
Educación, D. Joaquín Támara
Resolución del concurso de fotomontaje en su fase nacional
El pasado 17 de febrero de 2016
se reunió el jurado del Concurso
Internacional de Fotomontaje
2016 en su fase nacional (Polonia). En esta edición del concurso, se han presentado 38 trabajos de 35 participantes, que el jurado valoró de acuerdo con los siguientes criterios: el tema y la
creatividad en el trato y manipulación del mismo, el grado de relación del fotomontaje con el tema
propuesto, y éxito a la hora de co-
municar. Y, por último, el diseño y
desarrollo de la idea a través del
fotomontaje.
Tras analizar con detalle todos
los trabajos, el jurado decidió seleccionar como ganadores de la
fase nacional del concurso en Polonia los siguientes:
1º Premio: Izabela Baran, del
Lo im. oNZ de Biłgoraj, por su
trabajo Tras las huellas de Don
Quijote y Sancho Panza.
2º Premio: Zuzanna ornacka,
del Lo VI im. A. Mickiewicza de
Cracovia, por su trabajo El caballero de la triste figura y su ruta
por el bosque encantado.
3º premio: Aleksander Gaweł,
del Gimnazjum nr 9 z oddziałami
Dwujęzycznymi de Rzeszów, por
su trabajo Un mar de cultura. PV
LUBLIN. El IX Instituto Nicolás
Copérnico de Lublin es una de
las escuelas polacas incluidas en
el programa de las secciones bilingües de español patrocinado
por el Ministerio de Educación,
Cultura y Deporte del Reino de
España, y a la vez uno de los mejores institutos en la ciudad. La
escuela existe desde el año 1972
y la primera clase bilingüe se
creó en 2006. Con su nacimiento
surgieron diversas iniciativas que
debían fortalecer el compromiso
de los alumnos, incrementar la
motivación, fomentar su desarrollo y, al mismo tiempo, promocionar la lengua y la cultura de España en el voivodato de Lublin.
Una de ellas es el concurso
titulado “Ekologia po hiszpńsku”
(“Ecología en español”) que se
organiza anualmente desde el
año 2009 y que desde hace cuatro años es patrocinado por la
Consejería de Educación de la
Embajada del Reino de España.
Su objetivo principal es motivar
a los alumnos para que profundicen en el dominio del español,
amplíen sus intereses y sean
conscientes sobre el medio ambiente. El concurso consta de
dos etapas. La primera consiste
en preparar un texto escrito en
español acerca de uno de los temas propuestos, relacionados
con la protección del medio ambiente. La elección de la forma
es libre. Puede ser un poema,
una canción, un reportaje, un
anuncio, un ensayo, etc. Es de
subrayar que los participantes
de las ediciones anteriores mos-
traron una imaginación extraordinaria en este campo. Entre los
mejores trabajos y con notas
más altas había cortometrajes,
fábulas, cuentos, tebeos e incluso bolsos eco diseñados por los
alumnos.
La segunda etapa del concurso consiste en hacer un test
del conocimiento de conceptos
básicos y de la comprensión auditiva y lectora de textos con información sobre la ecología en
español. Diez de los concursantes con el mayor número de
puntos entre el test y el trabajo
pasan a la etapa oral, en ésta
tienen que pronunciar un corto
discurso concerniente a uno de
los temas propuestos, que podrían presentar en el Congreso
de Ecologistas Jóvenes. De en-
tre estos alumnos se eligen a
tres laureados.
Debido a que el concurso
„Ekologia po hiszpańsku” es bastante difícil y requiere de los
alumnos no solo un buen conocimiento del idioma, sino también
una profunda investigación del
tema, cuatro años después se
concibió el segundo concurso
que permitía participar a todos
los alumnos, incluyendo a los
que no estudiaban español, y
que promocionaba el aprendizaje de la cultura, arquitectura, literatura y del día a día en España.
Y así se fundó el concurso
plástico “Las maravillas de España y del mundo hispano” cuyo
patrocinador de honor es la Consejería de Educación de la Embajada del Reino de España. El
año pasado más de 100 alumnos
de escuelas de toda Polonia enviaron sus trabajos, la mayoría
de los cuales de un nivel tan alto
que fue realmente difícil escoger
solo los tres mejores. A parte de
los premios, se concedieron más
de 20 reconocimientos.
Los fundadores de los premios de ambos concursos son la
Escuela del Español Diálogo, en
Lublin, y la Consejería de Educación de la Embajada del Reino
de España. Nos apoyan también
editoriales tales como Nowela,
Lektor Klett, Draco y la Librería
española lite, por lo que les estamos muy agradecidos, especialmente porque con los años es
cada vez más difícil encontrar a
los patrocinadores que decidan
fomentar nuestra iniciativa.
LUBLIN. IX Liceum ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w
Lublinie jest jedną ze szkół w
Polsce objętych programem oddziałów dwujęzycznych z językiem
hiszpańskim pod patronatem Ministerstwa Edukacji, Kultury i
Sportu Królestwa Hiszpanii, a zarazem jedną z najlepszych szkół
średnich w mieście. Szkoła istnieje od 1972 r., natomiast pierwsza
klasa dwujęzyczna została powołana do życia w 2006 r. Wraz z
jej powstaniem narodziły się też
inicjatywy, które miały wzmacniać
zaangażowanie uczniów, podnosić motywację i wspierać ich rozwój, a jednocześnie promować
język i kulturę Hiszpanii na terenie
Lubelszczyzny.
Jedną z nich jest Konkurs pod
hasłem „Ekologia po hiszpańs-
ku” organizowany corocznie od
2009 r., od czterech lat objęty patronatem Biura Radcy ds. Edukacji Ambasady Królestwa Hiszpanii. Główne jego cele to aktywizowanie uczniów do pogłębiania znajomości języka hiszpańskiego i poszerzania zainteresowań oraz kształtowanie świadomości ekologicznej. odbywa się
on w dwóch etapach. Pierwszym
z nich jest przygotowanie pracy
w języku hiszpańskim na jeden z
proponowanych tematów związanych z ochroną środowiska.
Wybór formy jest dowolny, może
to być wiersz, piosenka, reportaż, reklama, plakat, esej, etc.
Warto podkreślić, że uczestnicy
poprzednich edycji wykazali się
ogromną pomysłowością w tym
względzie. Wśród najlepszych i
najwyżej ocenianych prac były
filmy krótkometrażowe, bajki,
opowiadania, komiksy, a nawet
torby eko zaprojektowane przez
uczniów.
Drugi etap konkursu polega
na rozwiązaniu testu sprawdzającego znajomość podstawowych pojęć oraz umiejętność
słuchania i czytania ze zrozumieniem tekstów zawierających
informacje z zakresu ekologii w
języku hiszpańskim. Dziesięciu
uczestników z najwyższą liczbą
punktów za test i przygotowaną
pracę przystępuje do części ustnej, a ich zadaniem jest wygłoszenie krótkiego przemówienia na
jeden z proponowanych tematów, które mogliby zaprezentować na Kongresie Młodych Ekologów. Spośród tych uczniów
wyłaniana jest trójka laureatów.
W związku z tym, że Konkurs
„Ekologia po hiszpańsku” jest
dość trudny i wymaga od uczniów nie tylko dobrej znajomości
języka, ale też gruntownego
przygotowania merytorycznego,
cztery lata później zrodził się
pomysł na drugi konkurs, dający
możliwość udziału wszystkim
uczniom, nawet tym, którzy
języka hiszpańskiego się nie
uczą, a zarazem propagujący
zdobywanie wiedzy o kulturze,
architekturze, literaturze i życiu
codziennym w Hiszpanii.
I tak właśnie powstał Konkurs plastyczny „Las maravillas
de España y del mundo hispano”, objęty także honorowym
patronatem Biura Radcy ds.
Edukacji Ambasady Królestwa
Hiszpanii. W ubiegłym roku ponad 100 uczniów ze szkół z całej
Polski nadesłało swoje prace, a
większość z nich na tak wysokim poziomie, że naprawdę trudno było wybrać tylko te trzy najlepsze. Poza nagrodami przyznano też ponad 20 wyróżnień.
Fundatorami nagród w obu
konkursach są Szkoła Języka
Hiszpańskiego „Diálogo” w Lublinie oraz Biuro Radcy ds. Edukacji
Ambasady Królestwa Hiszpanii.
Wspierają nas też wydawnictwa,
m.in.: Nowela, Lektor Klett, Draco
oraz Księgarnia Hiszpańska Elite,
za co bardzo serdecznie dziękujemy, zwłaszcza, że z roku na rok
jest coraz trudniej znaleźć sponsorów, którzy zdecydowaliby się
wspomóc naszą inicjatywę.
Spot. Estuvieron acompañados
en el acto por D. Rafał Wojasiński, Vicedirector, y Doña Anna
Martin, Directora del Centro Cultural de Bielany.
IX Instituto de Lublin invita a participar en los concursos “Ekologia
po hiszpańsku” y “Las maravillas de España y del mudno hispano”
IX Lo w Lublinie zaprasza do udziału w konkursach „Ekologia po
hiszpańsku” i „Las maravillas de España y del mundo hispano”
ANNA CIENIUCH-KRÓL
EDUKACJA
www.polskaviva.com
15
Rozstrzygnięcie XI Konkursu Teatrów Szkolnych w języku hiszpańskim w Polsce
VARSoVIA. W dniach 3 i 4 marca 2016 roku w sali teatralnej
Bielańskiego Centrum Edukacji
Kulturalnej odbył się XI Konkurs
Teatrów Szkolnych w języku
hiszpańskim w Polsce. W konkursie wzięło udział 13 grup teatralnych
z
oddziałów
dwujęzycznych
współpracujących z Biurem Radcy ds.
Edukacji Ambasady Hiszpanii w
Polsce. oto werdykt Jury:
Laureaci XI Konkursu Teatrów Szkolnych w języku hiszpańskim będą reprezentować
Polskę na XXIII Europejskim
Festiwalu Teatrów Szkolnych w
języku hiszpańskim, który
odbędzie się w Pradze (Rep.
Czeska) w dniach 17 do 23
kwietnia 2016 roku). Laureatami
są:
1. Grupa teatralna oddziału
Dwujęzycznego II Lo im. Marii
Konopnickiej z Katowic w sztuce
„Hotel Splendor” Rosany Murias, pod kierunkiem nauczycieli:
Soraya Perianes i Pablo Vivó.
2. Grupa teatralna oddziału
Dwujęzycznego VI Lo im. Adama Mickiewicza z Krakowa w
sztuce „Las viejas difíciles” Car-
losa Muñiz, pod kierunkiem
nauczycielki: Nayra Ramírez.
Ponadto zostały wręczone
następujące nagrody :
• Dla najlepszej aktorki, którą
otrzymała Adrianna Jaksina z III
Lo z Gdańska, za rolę Rozalii w
sztuce „Spanish play” autor:
Moisés Gutiérrez.
• Dla najlepszego aktora,
którą otrzymał Mateusz Tymiński z XXII Lo im. José Martí z
Warszawy za rolę “Złodzieja” w
sztuce Davida Llorente „La última flecha de Cúpido” (ostatnia
strzała Kupida).
• Za najlepszą inscenizację: III
Lo z Gdańska, sztuka: „Spanish
Play” autor: Moisés Gutiérrez.
• Za najwyższy poziom języka hiszpańskiego: XXII Lo im.
José Martí z Warszawy w sztuce „La última flecha de Cúpido”
autor: Davida Llorente.
Podczas ostatniego przedstawienia i w części zamykającej
Konkurs obecny był Ambasador Hiszpanii w Polsce, Pan
Agustín Núñez Martínez i Radca ds. Handlowych, Pan Pablo
Conde Díez del Corral, którzy
wręczali nagrody wraz z Radcą
ds. Edukacji, Panem Joaquín
Támara Espot. W ceremonii
rozdania nagród uczestniczyli
również pani Anna Martin, Dyrektor Bielańskiego Centrum
Edukacji Kulturalnej i pan Rafał
Wojasiński, Wicedyrektor tegoż
Centrum.
Rozstrzygnięcie Krajowego
Konkursu
Fotomontażu
(POLSKA)
17 lutego 2016 roku spotkało się
jury Międzynarodowego Konkursu Fotomontażu 2016 na etapie
krajowym. W tej edycji konkursu
wzięło udział 38 prac 35 uczestników, które oceniło jury wg.
następujących kryteriów:
• Kreatywność w potraktowaniu tematu.
• Stopień oddania tematu i jego siła wyrazu.
• Przedstawienie tematu
poprzez fotomontaż.
Po szczegółowym przeanalizowaniu wszystkich prac, jury
wybrało następujące prace. oto
lista Laureatów:
I nagroda: Izabela Baran z
Lo im. oNZ z Biłgoraja za pracę
‘Tras las huellas de Don Quijote
y Sancho Panza’.
II nagroda: Zuzanna ornacka
z VI Lo im. Adama Mickiewicza
z Krakowa za pracę ‘El caballero de la triste figura y su ruta por
el bosque encantado’.
III nagroda: Aleksander Gaweł
z Gimnazjum nr 9 z oddziałami
Dwujęzycznymi z Rzeszowa za
pracę ‘Un mar de cultura’.
REPoRTAJE
POLSKAVIVA.COM
16
@polskaviva
10 de febrero de 1940: Deportación
masiva de polacos a Siberia
‘Nochebuena en Siberia’, cuadro de Jacek Malczewski. WIKIMEDIA CoMMoNS
‘Wigilia na Syberii’, obraz Jacka Malczewskiego.
Andrés
Chowanczak,
ingeniero y autor
de la web
‘Varsovia se
defiende’
VARSoVIA. La madrugada del
10 de febrero de 1940, en la
parte oriental de Polonia, ocupada en ese momento por la
Unión Soviética, fue particularmente fría. En algunos lugares
la temperatura llegaba a -30ºC
(para quienes vivimos en Buenos Aires es difícil imaginar las
consecuencias de esa condición meteorológica, personalm e n te p u d e c o m p r o b a r l o s
efectos de -32ºC; a menos de 2
minutos de haberme quitado
un guante, sentí un dolor que literalmente “perforaba” mi mano).
El grito “zdzieśsowieckojawłaść, otwierajdwiery” (tu
władza radziecka, otwieraj drzwi- "Aquí la autoridad soviética,
abran la puerta"), se escucharía sucesivamente en centenares de hogares polacos. A partir de las 4 de la mañana de
ese fatídico día, comenzaría la
deportación masiva de cientos
de miles de familias polacas a
Siberia.
1940 fue un año trágico para
Polonia. El 1 de septiembre de
1939 Alemania la invadió desde el oeste, norte y sur y el 17
de ese mes haría lo propio la
Unión Soviética desde el este.
El país fue repartido entre alemanes y rusos.
Es muy conocida, en especial por medio del cine y la televisión, lo brutal que fue la ocupación nazi, pero poco se sabe
de lo que fue la soviética. Lo
que voy a relatar a continuación lo escuché, en su mayoría
de niño, de boca de quienes
pasaron por ese infierno. Sin
embargo, me impresiona mucho más hoy en día, luego de
ser padre, que cuando lo oí por
primera vez.
Los soldados soviéticos entraban en los hogares polacos,
e m p e z a n d o s o b r e to d o p o r
aquellos que ellos suponían
que podrían ser caldo de cultivo de resistencia a su ocupación, es decir, maestros, profesores, funcionarios públicos,
médicos, abogados, contadores, ingenieros, policías, sacerdotes, etc. El procedimiento
era sencillo: ordenaban, bajo
amenaza con armas de fuego,
a vestirse a toda la familia y a
llevarse algunos elementos tales como documentos, dinero,
ropa, comida, cacerolas, herramientas para labrar la tierra.
Dependiendo de la buena voluntad de quien llevaba a cabo
el procedimiento se podrían llevar desde 10 kg por persona
hasta 500 kg de pertenencia
por familia.
Después los llevaban a es-
taciones de ferrocarril -una de
ella fue la de la ciudad de Luboml -hoy día perteneciente a
Ucrania-, sin mencionar el destino final. Atrás quedaban la
propiedad de la familia y todas
sus pertenencias, que no volverían a verlas jamás. Los sub ía n a l o s v a g o n e s , q u e n o
eran para transporte de pasajeros, sino para llevar ganado;
presos políticos y soldados en
condiciones infrahumanas. En
general, disponían de una pequeña salamandra y, en algunos casos, de literas improvisadas, donde accedían los niños y las mujeres. También
contaban con un agujero en el
piso para evacuar las necesidades fisiológicas. El resto viajaba hacinado en el piso.
Trato de comprender la desesperación de los padres y
hago el ejercicio de imaginarme en esa situación con mi esposa y mi pequeña hija de 2
años y simplemente me surca
un intenso escalofrío.
Una vez que el vagón estaba lleno, el tren partía y la marcha solía durar días. La alimentación consistía básicamente
en la comida que cada familia
había podido cargar consigo
(en algunos casos, soldados
soviéticos de buena voluntad
advirtieron en secreto a los
desdichados pasajeros que
cargasen la mayor cantidad de
comida posible). El agua se
conseguía derritiendo el hielo
que se filtraba por las hendijas
de las maderas de los vagones.
Cada tanto el tren paraba,
en general, debido a la dificultad de avanzar porque las vías
estaban cubiertas de nieve. En
esos altos se repartía entre los
pasajeros algo de pan y un brebaje al que denominan sopa.
Respecto a la duración del
viaje, los relatos diferían. En algunos casos llegaban a los 20
días; otros, en cambio, me comentaron que perdieron la noción del tiempo durante la travesía.
No había asistencia médica
y si se sospechaba de que alguien padecía una enfermedad
contagiosa, se lo separaba del
grupo y el destino era incierto
(seguramente era fusilado o
abandonado a su suerte en el
interminable desierto blanco, lo
que indefectiblemente conducía a la muerte). A los cadáveres de las personas que fallecían, por lo que no se suponía
una enfermedad contagiosa,
se dejaban en el vagón, para
su recuento al llegar al lugar de
destino.
Si el tren paraba en alguna
estación con un caserío cercano, se llamaba a la población para que vieran a “los burgueses
polacos”, quienes en muchos
casos eran tan pobres como los
soviéticos que los miraban.
El destino final en ferrocarril
fue el de algunas ciudades soviéticas importantes como Arcángel (Arjánguelsk, en ruso),
ubicada en la desembocadura
del río Dviná en el Mar Blanco.
Pero de ahí comenzaba un largo camino a pie para los varones y en camiones abiertos para las mujeres y los niños pequeños.
En esa caminata a quienes
no podían seguir se los dejaba
a la vera del camino donde morirían congelados, y los cadáveres serían devorados por
animales salvajes. Durante
muchos años aparecerían restos humanos, los cuales se supone que pertenecían a los polacos “deportados”. Tras la interminable caminata eran llevados en trineos remolcados
por renos hasta sus destinos fin a l e s , J o ż m a s e r ía u n o d e
ellos.
Invito a los lectores a googlear (en imágenes) el nombre
Jożma (en polaco con el punto
sobre la z). Les va a sorprender ver sólo fotos de tumbas;
en cambio, si tratan de ubicar
el lugar por medio de Google
Earth, no lo van a lograr.
Vale la pena aclarar que tan
solo en esa infernal travesía,
perdieron la vida el 10% de los
“deportados”.
Una vez en sus destinos, los
“deportados” pasarían a ser
mano de obra barata para el
18
régimen comunista. Irónicamente, la falta de organización
impidió que se generaran grandes beneficios para el sistema
(como sí, por ejemplo, lo hizo
el nazismo) y convirtió la vida
de los deportados en un infernal suplicio.
Una de las cualidades de
estas latitudes, además del tremendo frío -son muy comunes
las temperaturas cercanas a
los -40ºC en invierno-, es la duración de los días y las noches.
Durante el invierno el sol asoma escasas horas y durante el
verano, casi no existe la noche.
En estos “centros de detención” las reglas eran rigurosas
y ridículas. Estaba prohibido
pescar, cazar, recoger hongos
del bosque o alejarse del establecimiento, entre otras acciones. El cumplimiento de estas
disposiciones garantizaba la
muerte por hambre. Por supuesto, nadie las cumplía. El
mayor suplicio de los deportados fue justamente el hambre,
que llegaba a la inanición. En
esto, los relatos son dolorosamente coincidentes: la pérdida
de peso era tal que los “deportados” se convertían en piel y
hueso y la falta de vitaminas,
en especial del tipo A, provocaba la ceguera nocturna, por lo
que las personas perdían visibilidad con una pequeña disminución de la luz. Esta enfermedad es un trastorno en el que
las células de tipo bastón de la
retina pierden gradualmente su
capacidad para responder a la
luz. No menos graves eran las
a fe c c i o n e s p u l m o n a r e s . E l
hambre rozaba incluso la locura, los hambrientos perdían la
capacidad de pensar en otra
cosa que no fuese comer. La
otra gran pesadilla eran los piojos y chinches, sobre todo en
los niños, los cuales al rascarse se provocaban llagas que
no llegaban a sanar. En cuanto
a la higiene era prácticamente
inexistente, pero según algunos relatos que escuché, con
el tiempo el olfato se acostumbra y no se logra percibir, ni el
olor propio ni el de los demás.
En verano había más posibilidades de conseguir alimentos, pero todo el lugar era invadido por mosquitos que transmitían enfermedades y por insectos tan pequeños que no se
podían filtrar ni siquiera con
alambre tejido.
Una de las formas que tenían de conseguir alimentos era
no declarar a los muertos y
quedarse con su pequeña ración de comida.
Más adelante, enviarían
desde occidente paquetes de
alimentos para los polacos, pero estos en su mayoría no llegarían a sus destinatarios y serían robados por las autoridades soviéticas.
Sin embargo, las cosas
cambiarían, para al menos una
porción de los “deportados”. El
22 de junio 1941 el hasta entonces mejor y más respetado
aliado de Stalin, Adolf Hitler, ordenó la operación Barbaroja y
dio comienzo a la invasión alemana de la Unión Soviética.
Cabe destacar que Stalin estaba tan seguro de su alianza
con los nazis que, pese a la re-
comendación de sus generales, no sólo hizo retirar una
enorme cantidad de tropas que
se encontraban al oeste, sino
que además, cuando le dijeron
que los alemanes estaban atacando sus bases, lo primero
que ordenó fue no responder el
fuego puesto que debía tratarse de un error.
Cabe destacar que, además
de los civiles deportados, había una enorme cantidad de
soldados polacos, prisioneros
e n d i s ti n to s c a m p o s ; e n tr e
ellos se encontraba mi abuelo
materno, el Capitán Mikolaj Bychowiec. Ellos tuvieron más
suerte que los 25.700 oficiales
asesinados por la NKVD, la policía política de Stalin (en esta
cifra se encuentran incluidos
los 4.443 oficiales fusilados en
Katyn, entre los que se encontraba mi tío abuelo el Capitán
Jerzy Bychowiec).
Tras la invasión nazi, Stalin
se dio cuenta de que los polacos le serían mucho más útiles
luchando contra alemanes que
muriéndo de hambre en la
Unión Soviética.
Así, el 17 de agosto se firma
en Londres, entre el primer ministro polaco en el exilio el general Wladyslaw Sikorski y el embajador soviético Ivan Mayski, el
tratado Sikorski-Mayski. El mismo declara una “amnistía” a los
polacos “deportados” y permite
la formación del Segundo Cuerpo de Ejército Polaco, cuyo comandante será el general
Wladyslaw Anders. El comando
de esta unidad militar se situó
en Kazajstán, debido a la enorme cantidad de deportados que
había en esa región y a la relativa facilidad de recibir provisiones inglesas y norteamericanas
sin que estas fueran robadas
por las autoridades soviéticas.
Desde todas partes de la Unión
Soviética llegaban polacos para
enrolarse. El general Anders,
queriendo conseguir mejores
condiciones de vida para esta
gente, trató de llevarlos lo antes
posible a Irán, logrando este cometido en noviembre de 1942.
Los soldados del Segundo
Cuerpo tuvieron una destacadísima actuación en Italia, sobre
todo en la batalla de Montecassino y muchos de los polacos
nacidos en Argentina somos
descendientes directos de ellos.
Los polacos que no llegaron
a tiempo para unirse al general
Anders, se enrolaron en las filas del Primer Cuerpo del general Berling, el cual dependía
directamente de los soviéticos.
Muchos jóvenes no pudieron
entrar por no cumplir con el
único requisito solicitado, que
era pesar más de 32 kg.
El destino de las familias de
los soldados de Berling fue mucho más duro puesto que, en
general, tuvieron que permanecer en la URSS hasta el año
1946. Sin embargo, estos también tuvieron suerte dado que
gran parte de los polacos “deportados” no pudo regresar jamás y muchos de sus hijos tuvieron que quedarse allí hasta
estos días.
Se estima que más de un
millón y medio de polacos fueron deportados a la URSS, y de
estos la mitad murió.
POLSKAVIVA.COM
@polskaviva
Imagen del General Anders pasando revisión a sus tropas del II Cuerpo del Ejército polaco. WIKIMEDIA CoMMoNS
Generał Anders sprawdza gotowość bojową swoich żołnierzy z 2. Korpusu Polskiego.
Monumento a los deportados a Siberia en Varsovia. La escultura muestra un cargamento de cruces
(católicas y ortodoxas), como así también una lápida judía y una tumba musulmana, sobre el chasis de
un vagón de ferrocarril. Antes de la plataforma ferroviaria se colocaron 41 durmientes con los nombres
de los campos de batalla que acontecieron en septiembre de 1939 en el frente oriental polaco y también los nombres de los lugares de ejecución polacos en la URSS.
Fue construido en memoria de los polacos que perdieron la vida en los campos de trabajo en la Unión
Soviética y las victimas de Katyn. El monumento es cuidado por la Federación de las Familias de Katyn
y organizaciones de veteranos. Fue inaugurado el 17 de septiembre de 1995 (día de la invasión soviética a Polonia).
Aquí rezó el Papa Juan Pablo II en 1.999, e hizo lo propio Benedicto XVI en 2.006. WIKIPEDIA
Warszawski pomnik upamiętniający deportowanych na Sybir. Pomnik przedstawia ładunek krzyży (łacińskich
i prawosławnych) oraz żydowską macewę i nagrobek muzułmański na platformie symbolizującej wagon deportacyjny. Przed platformą ułożono 41 podkładów kolejowych, na których umieszczono nazwy pól bitewnych z
września 1939 roku znajdujących się na froncie wschodnim w Polsce, a także nazwy miejsc kaźni narodu polskiego w ZSRR.
Pomnik powstał ku czci Polaków poległych w sowieckich łagrach oraz rozstrzelanych w Katyniu. Opiekują się
nim członkowie Federacji Rodzin Katyńskich i organizacje kombatanckie. Monument został odsłonięty 17 września 1995 roku (dzień inwazji sowieckiej na Polskę).
W 1999 roku modlił się tu papież Jan Paweł II, a w 2006 miejsce to odwiedził Benedykt XVI.
REPoRTAŻ
10 lutego 1940. Masowe
deportacje Polaków na Sybir
POLSKAVIVA.COM
20
Andrés
Chowanczak,
inżynier, autor
strony ‘Varsovia
de defiende’
BUENoS AIRES. Poranek 10
lutego 1940 roku we wschodniej części Polski, znajdującej
się wówczas pod okupacją sowiecką, był przejmująco zimny.
Miejscami temperatura spadała
do -30ºC (nam, mieszkańcom
Buenos Aires, trudno sobie
wyobrazić skutki takich warunków meteorologicznych. Ja
osobiście miałem okazję przekonać się, co znaczy -32ºC –
niecałe dwie minuty po tym, jak
zdjąłem rękawiczkę, poczułem
ból, który dosłownie przeszywał
moją dłoń).
okrzyk „zdzieśsowieckojawłaść, otwierajdwiery” (tu
władza radziecka, otwieraj drzwi) słychać było kolejno w setkach polskich domów. o czwartej nad ranem tamtego fatalnego dnia rozpoczęły się masowe
deportacje setek tysięcy polskich rodzin na Sybir.
Rok 1940 był dla Polski czasem tragicznym. 1 września
1939 roku Niemcy od zachodu,
północy i południa wdarli się na
terytorium Polski, a 17 września
od wschodu zaatakował Zwią-
Polacos camino al exilio. WIKEMEDIA CoMMoNS
Polacy w drodze na zesłanie.
@polskaviva
zek Sowiecki. Kraj podzielony
został między Niemców a Rosjan.
Dobrze wiemy, szczególnie z
kina i telewizji, jak okrutna była
okupacja nazistowska. Mało
mówi się jednak o tym, jak
straszne było jarzmo sowieckie. Historię, którą opowiem, w
większości usłyszałem jako
dziecko z ust tych, którzy przeżyli jej piekło. Większe jednak wrażenie niż wtedy, gdy
opowiedziano mi ją po raz
pierwszy, wywiera ona na mnie
dziś, kiedy ja sam jestem ojcem.
Żołnierze sowieccy wchodzili do polskich domów, zaczynając od tych, które uznali za
potencjalne źródło oporu, to
znaczy do mieszkań nauczycieli, profesorów, urzędników, lekarzy, prawników, rachmistrzów, inżynierów, funkcjonariuszy policji, duchownych, etc.
Procedura była następująca:
wygrażając
karabinami,
wszystkim członkom rodziny
kazali się ubrać i zabrać dokumenty, pieniądze, odzież, żywność, garnki oraz narzędzia do
uprawy ziemi. W zależności od
dobrej woli oficera, można było
zabrać od 10 kg na osobę do
500 kg bagażu na rodzinę.
Następnie zesłańców prowadzono na stację kolejową,
nie informując, dokąd zostaną
www.polskaviva.com
wywiezieni. Jedna z takich
stacji znajdowała się w, należącym dziś do Ukrainy, mieście Luboml. Ludzie ci opuszczali
majątki, do których mieli już
nigdy więcej nie powrócić.
Umieszczani byli w wagonach
nieprzystosowanych do przewozu pasażerów, lecz do transportu zwierząt, więźniów politycznych lub wojska. Warunki
w nich panujące były nieludzkie. W wagonach znajdował się
mały żelazny piecyk, czasem
również prowizoryczne piętrowe prycze dla kobiet i dzieci. W
podłodze była wycięta dziura,
która służyła do załatwiania
potrzeb fizjologicznych. Reszta
podróżowała w ścisku na
podłodze.
Staram się zrozumieć rozpacz rodziców – usiłuję wyobrazić sobie siebie w tamtej sytuacji, razem z moją żoną i
moją małą dwuletnią córeczką i
czuję, jak ciarki biegną mi po
plecach.
Kiedy wagony były pełne,
pociąg ruszał w drogę, która
ciągnęła się przez wiele dni.
Wyżywienie stanowiły w większości produkty, które rodzinom
udało się zabrać ze sobą (czasem co życzliwsi żołnierze sowieccy w tajemnicy przestrzegali nieszczęśników, by spakowali tyle żywości, ile tylko
zdołają). Wodę pozyskiwano z
lodu, który dostawał się do
środka przez szczeliny w deskach wagonu.
Co jakiś czas pociąg
zatrzymywał się – głównie z powodu uniemożliwiającego
dalszą jazdę śniegu zalegającego na torach. W trakcie postojów rozdawano odrobinę chleba i breję, którą nazywaną
zupą.
Relacje różnią się co do czasu trwania podróży. Niektórzy
mówią nawet o 20 dniach, inni
natomiast opowiedzieli mi, że w
drodze tracili rachubę czasu.
Nie było żadnej opieki
medycznej. Jeśli na zesłańca
padało podejrzenie, że zapadł
na chorobę zakaźną, oddzielano go od grupy. Los takich ludzi
pozostaje nieznany (z pewnością byli rozstrzeliwani lub pozostawiani sami sobie w bezbrzeżnej białej pustyni, co oznaczało nieuchronną śmierć). Ciała
zmarłych, których nie podejrzewano o chorobę zakaźną, pozostawiano w wagonie, aby policzyć je u celu podróży.
Jeśli pociąg zatrzymywał się
na stacji w pobliżu jakiejś
osady, zwoływano mieszkańców, żeby zobaczyli „PoLSKICH BURŻUJI”, którzy bardzo
często byli tak biedni, jak
patrzący na nich Sowieci.
Stacją końcową pociągu były
ważne miasta sowieckie, takie
jak położony u ujścia rzeki
Dwiny do Morza Białego Archangielsk. Tam zaczynała się
długa wędrówka (jedynie kobiety i dzieci jechały na otwartych ciężarówkach).
Tych, którzy nie byli w stanie
kontynuować marszu, pozostawiano na skraju drogi, gdzie
umierali z wyziębienia, a ciała
ich pożerały dzikie zwierzęta.
Jeszcze przez wiele lat pojawiały się w tych miejscach
szczątki ludzkie, które najpewniej należały do deportowanych
21
Soldados polacos del II Cuerpo del Ejército polaco del General Anders antes de entrar en batalla. WIKIMEDIA CoMMoNS
Żołnierze 2. Korpusu Polskiego gen. Andersa przed bitwą.
Polaków. Po niekończącym się
marszu zesłanych umieszczano na ciągnięte przez renifery
sanie, które wiozły ich do miejsca docelowego. Jednym z takich miejsc była Jożma.
Zachęcam czytelników, by
wyszukali tę miejscowość w
grafice Googla. Nie znajdziecie
tam innych widoków jak tylko
zdjęcia grobów. Jeśli spróbujecie zlokalizować to miejsce za
pomocą aplikacji Google Earth,
niczego nie znajdziecie.
Warto wyjaśnić, że tej morderczej wędrówki nie przeżywało 10% deportowanych.
Dotarłszy do celu, zesłańcy
stawali się tanią siłą roboczą
komunistycznego reżimu. Jak
na ironię, brak organizacji nie
generował reżimowi zbyt
dużych zysków (inaczej niż w
przypadku nazistów), a mimo to
życie deportowanych zamieniał
w prawdziwe piekło.
Jedną z cech charakterystycznych tych szerokości
geograficznych, oprócz straszliwego zimna – zimą temperatura często spada do -40ºC – jest
długość dna i nocy. Zimą słońce
pojawia się jedynie na kilka
godzin, a latem praktycznie nie
ma nocy.
Zasady panujące w „ośrodkach detencyjnych” były surowe, zakrawały wręcz o absurd.
Zabronione było m.in. łowienie
ryb, zbieranie grzybów w lesie
czy oddalanie się od obozu.
Zastosowanie się do tych zasad oznaczałoby niechybną
śmierć głodową. Nikt ich rzecz
jasna nie przestrzegał. To właśnie powodujący wyniszczenie
organizmu głód był największą
udręką deportowanych. Relacje
na ten temat są boleśnie zbież-
ne. Utrata wagi ciała była tak
znaczna, że zesłańcy zamieniali się w chodzące szkielety.
Brak witamin, w szczególności
witaminy A, powodował kurzą
ślepotę, w wyniku której wraz z
mniejszym naświetleniem, deportowani przestawali widzieć.
Kurza ślepota jest zaburzeniem
czynności pręcików w siatkówce oka, które stopniowo przestają reagować na światło. Nie
mniej poważne były choroby
płuc. Głód przybierał wręcz wymiary szaleństwa. Wygłodniali
ludzie nie potrafili myśleć o
niczym innym, jak tylko o jedzeniu. Dodatkowym koszmarem,
szczególnie wśród dzieci, były
wszy i pluskwy. Dzieci drapały
się do krwi, a rany nie goiły się.
o higienie praktycznie nie było
mowy, jednak, jak dowiedziałem się z relacji, z czasem
węch przyzwyczajał się na tyle,
że zesłańcy nie czuli nawzajem
swoich zapachów.
Latem łatwiej było zdobyć
pożywienie, lecz wszędzie panoszyły się roznoszące choroby komary. owady były tak
małe, że potrafiły przedostać
się nawet przez drobną siatkę.
Jednym ze sposobów na
zdobycie pożywienia było nieinformowanie o śmierci współosadzonych i zatrzymywanie ich
skromnych racji żywnościowych.
Z czasem na Zachodzie
zaczęto wysyłano paczki z żywnością dla Polaków, jednak
większość z nich, rozkradana
przez władzę sowiecką, nie docierała do rąk adresatów.
Jednak sytuacja deportowanych – przynajmniej części z
nich – miała się odmienić. Dnia
22 lutego 1941 roku najbliższy i
najbardziej szanowany sojusznik Stalina, Adolf Hitler, operacją „Barbarossa” rozpoczął
niemiecką inwazję na Związek
Sowiecki. Warto zaznaczyć, że
Stalin był tak pewien sojuszu z
nazistami, że wbrew swoim generałom, nie tylko wycofał
znaczne siły znajdujące się na
zachodzie, lecz również dowiedziawszy się, że Niemcy
atakują sowieckie bazy, rozkazał, aby nie odpowiadać ogniem. Sądził, że musiało dojść
do nieporozumienia.
Na uwagę zasługuje fakt, iż
wśród deportowanych obok cywili znajdowała się ogromna
liczba polskich żołnierzy, więzionych w różnych obozach.
Jednym z nich był mój dziadek
ze strony matki, kapitan Mikołaj
Bychowiec. Mieli oni więcej
szczęścia niż 25 700 oficerów
zamordowanych przez NKWD
– policję polityczną Stalina
(liczba ta zawiera 4 443 oficerów rozstrzelanych w Katyniu,
wśród których znajdował się
mój cioteczny dziadek, kapitan
Jerzy Buchowiec).
Po inwazji nazistów, Stalin
uświadomił sobie, że Polacy
bardziej przydadzą mu się
walcząc przeciwko Niemcom,
niż umierając z głodu w Związku Sowieckim.
Dnia 17 sierpnia w Londynie
polski premier na uchodźctwie,
generał Władysław Sikorski oraz
sowiecki ambasador Iwan Majski podpisali tzw. porozumienie
Sikorski-Majski. Na mocy porozumienia zarządzono amnestię
dla deportowanych oraz utworzono Drugi Korpus Wojska Polskiego, nad którym dowództwo
objął generał Anders. Dowództwo nad tą formacją znajdowało
się w Kazachstanie, jako że w
tym regionie znajdowała się
znaczna liczba deportowanych,
a także z uwagi na relatywnie
łatwy dostęp do zaopatrzenia
angielskiego i północnoamerykańskiego, które nie było zagrożone grabieżą ze strony
władz sowieckich. Polscy
przybywali ze wszystkich stron
Związku Sowieckiego, aby się
zaciągnąć. Generał Anders,
chcąc zapewnić im jak najlepsze
warunki bytowe, starał się jak
najszybciej wyprowadzić ich do
Iranu. Udało mu się to w listopadzie 1942 roku. Żołnierze
Drugiego Korpusu odznaczyli
się w walkach we Włoszech, przede wszystkim w Bitwie o Monte Cassino. Wielu z nas, Polaków urodzonych w Argentynie,
jest ich bezpośrednimi potomkami.
Polacy, którzy nie zdążyli zaciągnąć się do armii generała
Andersa, wstąpili w szeregi
Pierwszego Korpusu generała
Berlinga. Formacja ta bezpośrednio podlegała Sowietom.
Wielu młodych ludzi nie mogło
wstąpić do wojska, gdyż nie
spełniali jedynego warunku jakim była waga ciała przekraczająca 32 kg.
Los rodzin żołnierzy generała Berlinga był znacznie
cięższy, ponieważ musiały one
pozostać w ZSRR aż do roku
1946. Jednak i ci ludzie mieli
szczęście – znacznej części
deportowanych Polaków nie
dane było wrócić do kraju. Dzieci wielu z nich pozostają tam po
dziś dzień.
Szacuje się, że do ZSRR deportowano ponad półtora miliona Polaków, z czego połowa
poniosła śmierć.
POLSKAVIVA.COM
22
@polskaviva
Francisco Slusarz tiene 91 años y vive en la Argentina desde 1949, a donde llegó cuatro años después del fin de la Segunda Guerra Mundial, en la
que participó enrolado en el Segundo Cuerpo Polaco del general Władysław Anders, tras sobrevivir en Siberia. Es actualmente presidende de la
Asociación de Ex Combatientes Polacos (SPK), autor del libro ‘Przez Kazachstan do Argentyny. Wspomnienia żołnierza 2. Korpusu’ -Por Kazajstán a
la Argentina. Memorias de un soldado del Segundo Cuerpo Polaco’, en español-.
Francisco Slusarz
Franciszek Slusarz ma 91 lat. W Argentynie osiedlił się w 1949 roku, cztery lata po zakończeniu II wojny światowej, w której brał udział, po powrocie z zesłania na
Sybir, jako żołnierz Drugiego Korpusu Polski generała Władysława Andersa. Obecnie prezes Stowarzyszenia Kombatantów Polskich, autor książki „Przez Kazachstan
do Argentyny. Wspomnienia żołnierza 2. Korpusu”.
naszego konia.
Mieszkałem w Jodkiszkach, a
prowadzili nas na stację w Bieniakonie, na trasie Lida-Wilno.
Odległość do stacji wynosiła 5
km.
P r zejechaliś my przez Lidę i
dotarliśmy aż do Mołodeczna
(ok. 100 km), gdzie wpakowano
nas w pociąg sowiecki.
Minęliśmy Mińsk (nie jechaliśmy
przez Moskwę), Smoleńsk, pokonaliśmy Ural i dotarliśmy do Pietropawłowska w Kazachstanie.
¿Se acuerda del día de la
deportación, cómo fue?
De sorpresa, el día 10 de
febrero de 1940, cuando estábamos profundamente dormidos, se escucharon unos violentos golpes en la puerta y
entraron cuatro agentes militares soviéticos armados, nos
despertaron y revisaron la
casa exigiendo entregar
armas, las cuales no teníamos, revisaron todo, se llevaron documentos y fotos. Mi
padre estaba inmovilizado y
vigilado por uno de ellos, no
podía moverse y a nosotros
nos ordenaron juntar nuestras
cosas y cargar el trineo que
estaba afuera. Los trineos
eran de campesinos. Como no
cabíamos 6 personas en un
trineo, permitieron sacar nuestro trineo y nuestro caballo.
Vivía en Jodkiszki y nos llevaron a la estación de Bieniakonie. Localidad Lida y Vilna. La
distancia entre el pueblo y la
estación era de 5 km.
Pasamos por Lida hasta Molo-
Grupo Polonia Viva
Sp. z o.o.:
Director/Dyrektor:
Néstor Tazueco
[email protected]
Redacción / Redakcja:
Al. Jerozolimskie 99, lok. 19
02-001 Warszawa
Tel: (22) 312 96 18
[email protected]
www.polskaviva.com
deczno (unos 100 km), donde
nos transbordaron a un tren
soviético.
Pasamos por Minsk, (no
entramos a Moscú), pasamos
por Smolensk. Cruzamos Urales y llegamos Pietropawlosk
en Kazajstán.
Czy pamięta pan dzień deportacji? Jak to było?
Dnia 10 lutego 1940 roku, kiedy
pogrążeni byliśmy w głębokim
śnie, nagle dało się słyszeć walenie w drzw i, a do poko ju
wtargnęło czterech uzbrojonych
żołnierzy sowieckich, obudzili
nas i przeszukali mieszkanie,
żądając wydania broni, której z
resztą nie mieliśmy, przegrzebali
wszystko, zabrali dokumenty i
zdjęcia. Mojego ojca obezwładnili, pilnował go jeden z żołnierzy,
nie mógł się ruszyć, a nam kazano zabrać nasze rzeczy i załadować je do sań, które czekały na
zewnątrz. Sanie należały do wieśniaków. Nie mieściliśmy się w
sześcioro na jednych saniach,
więc pozwolono nam wsiąść do
naszych sań, ciągniętych przez
Redactor Jefe / Redaktor
Naczelny:
Bartłomiej Makieła,
[email protected]
Redactores / Redakcja:
Paco Soto, Carlos Palacios,
Néstor Tazueco, Bartłomiej
Makieła,
Colaboradores / Współpracownicy:
Pedro F. Garea, Juan Antonio
Godoy, Andrés Chowanczak, Anna Maria Antonowicz, Anna Cieniuch-Król, Jakub Bromka,
Paweł Poncyljusz
¿Cómo reaccionaba la
población local soviética en
contacto con ustedes?
Nos trataron bastante bien
(tanto los rusos como los
kazajos).
Jak reagowała na was lokalna
ludność sowiecka?
Traktowali nas całkiem dobrze
(zarówno Rosjanie jak i Kazachowie).
¿Cómo era su vida en el
lugar de la deportación?
Trabajaba en una mina de oro,
en condiciones muy primitivas.
J ak w ygląd ało p a n a ży cie w
miejscu zesłania?
Pracowałem w kopalni złota, w
bar dzo p r ymityw n ych w arun kach.
¿Qué fue lo más duro de la
deportación?
El viaje (30 personas en un
vagón)
Co było najdotkliwsze w czasie
zesłania?
Podróż (30 osób w jednym wagonie).
¿Qué fue lo que le permitió
sobrevivir en condiciones
tan duras?
La esperanza, ya estábamos
Traducciones / Tłumaczenia:
Bartłomiej Makieła,
Sylwia Kozłowska
Diseño / Design:
Néstor Tazueco
Grupo Polonia Viva Sp. z o.o.
Imprenta / Druk:
Media Regionalne Sp. z o.o.
Prosta 51
00-838 Warszawa
Tel: (022) 46 30 700
convencidos de que los alemanes irían a invadir a la
URSS.
Co pozwoliło panu przetrwać w
tak ciężkich warunkach?
Nadzieja. Byliśmy już pewni, że
Niemcy zaatakują ZSRR.
¿Qué significó para usted la
“amnistía” tras el tratado
Sikorski-Mayski?
La libertad.
Co oznaczała dla pana „amnestia” na mocy układu SikorskiMajski?
Wolność.
¿Cuál fue su destino tras
abandonar la Unión Soviética?
o r e m b u r g o , Ta s k e n t ( h o y
capital de Uzbekistán), Irán…
Jakie były pana losy po opuszczeniu Związku Sowieckiego?
orenburg, Taszkent (dziś stolica Uzbekistanu), Iran…
¿Logró llegar a Polonia?
En 1961, con pasaporte
argentino.
Miał pan okazję przyjechać do
Polski?
W 1961 roku, z argentyńskim
paszportem.
¿Cómo fue recibido por sus
compatriotas?
Las autoridades me recibieron
como a un extranjero, la
población con curiosidad.
Jak przyjęli pana rodacy?
Władze przyjęły mnie jak obcokrajowca, społeczeństwo z zaciekawieniem.
¿Cómo llegó a Argentina?
Llegué el 29 de abril de 1949.
Con el barco argentino Córdoba. Por las posibilidades que
brindaba la Argentina.
Jak dotarł pan do Argentyny?
Copyright
PolskaViva.
Todos los derechos reservados.
Los artículos reproducidos deberán citar la fuente.
PolskaViva wszelkie prawa zastrzeżone, powielane artykuły powinny określać żródło.
ISSN 2299-3630
Przybyłem tam 29 kwietnia 1949
roku na argentyńskim okręcie
Córdoba. Kraj ten oferował wiele
możliwości.
¿Mantiene contacto con
Polonia? ¿Conserva allí
alguna familia?
Si, hermanos.
Czy utrzymuje pan kontakty z
Polską? Ma tam pan rodzinę?
Tak, mam tam rodzeństwo.
¿Cree qué Polonia debería
dar cobijo a los inmigrantes
sin importar la cultura, origen o religión?
No es un país para recibir
inmigración, ya que sus propios habitantes están emigrando.
C zy u w aża p a n , że Po ls k a
powinna przyjąć imigrantów
b ez w zg lęd u n a ich k u lt u rę,
pochodzenie czy religię?
Polska nie może sobie pozwolić
na imigrantów, Polacy sami emigrują z kraju.
El presidente Andrzej Duda
habla mucho sobre la
memoria histórica. ¿Qué
espera de su mandato?
En mi opinión tiene que ocuparse sobre todo de la situación presente y futura.
Prezydent Andrzej Duda często
mówi o pamięci historycznej.
C zego o czek u j e p an od j ego
prezydentury?
Moim zdaniem przede wszystkim
musi skupić się na sytuacji obecnej i na przyszłości.
¿Guarda alguna espina clavada que le gustaría poder
sacar algún día?
No.
Czy leży panu coś na sercu, czym
chciałby się pan kiedyś podzielić?
Nie.
Suscripciones / Prenumerata:
[email protected]
Tel: (022) 312 96 11
Publicidad / Reklama:
Grupo Polonia Viva Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 99, lok.19
02-001 Warszawa
[email protected]
Tel: (022) 312 96 11
GASTRoNoMíA - GASTRoNoMIA
El bagel, viaje de ida y vuelta
POLSKAVIVA.COM
23
@polskaviva
Pedro F.
Garea,
cocinero y
bloggero
PALMA DE MALLoRCA. Es
curioso como hay modas que
llegan a Europa desde Estados
Unidos, cuando en realidad tienen su origen precisamente en
el Viejo Continente. Este es el
caso de los bagel, esos panecillos redondos con un característico agujero que pasan los
últimos años por ser el desayuno de moda en Nueva York y
por lo tanto inminente tendencia gastronómica a nivel mundial.
El origen de este pan se ubica en la Cracovia del siglo XVI,
y se popularizó entre la comunidad judía que lo llevó hasta las
panaderías londinenses, donde
ya en el siglo XIX eran conocido. La posterior emigración a
América del Norte, favoreció su
implantación al otro lado del
océano. Sin embargo el "boom"
actual del bagel como tendencia nace en Nueva York a finales del siglo pasado, hasta el
punto de que algunos de los lugares de venta de este pan generan enormes colas de clientes frente a sus obradores, como el Ess-A-Bagel o el Absolute Bagel. A día de hoy en cualquiera de las grandes capitales
del mundo es posible encontrar
una tienda con estos panes.
Desayuno con bagel, relleno de huevo, queso, salchichas y lechuga. PIXABAY
Śniadaniowy bajgiel z jajkiem, serem, parówką i sałatą.
Dado este éxito podríamos
pensar que son algo extraordinario, pero en realidad los bagel son panes bastante comunes con forma de rosquilla, cuya única peculiaridad sería que
se cuecen antes de hornear,
esto les da una especial textura. La forma mas común de
consumirlos es como un boca-
dillo. Es decir, rellenos de diferentes ingredientes. Popularmente se untan con algún tipo
de crema untable, por ejemplo
de queso. También algunas
verduras como pepino, tomate
o lechuga y finalmente lonchas
de pavo, jamón o salmón, quizás el más popular. Por supuesto, en las tiendas especia-
lizadas la oferta es amplia, así
los bagel pueden ser de semillas, sabores, diferentes harinas o incluso de colores (excentricidad que está cobrando
fuerza en Brooklyn), y los rellenos también innumerables.
En Cracovia se cierra el circulo, podemos a día de hoy
acudir por ejemplo a Bagelma-
ma, local donde degustar este
viejo conocido al más puro estilo americano. Cuanto menos
curioso. Pero si visitamos Cracovia y buscamos el bagel, protagonista de este mes, no lo
confundamos con el obwarzanek Krakowski, que aunque parecido merece un capítulo aparte.
karni. Późniejsza emigracja do
Ameryki Północnej rozpowszechniła je po drugiej stronie
oceanu. obecny „boom” na
bajgle rozpoczął się w Nowym
Jorku pod koniec ubiegłego
wieku. Bajgle stały się tak
modne, że przed piekarniami
takimi jak „Ess-A-Bagel” czy
„Absolute Bagel” ustawiały się
olbrzymie kolejki. Dzisiaj w
każdej większej stolicy można
znaleźć sklep, gdzie sprzedawany jest ten wypiek.
Sądząc po popularności,
jaką się cieszy, można by
pomyśleć, że bajgiel musi być
czymś wyjątkowym, choć tak
naprawdę to dość zwyczajne
pieczywo o kształcie obwarzanka, którego jedyną osobliwością jest to, że przed włożeniem
do pieca jest gotowane, co nadaje mu szczególną strukturę.
Bajgle najczęściej spożywa się
podobnie jak bułkę, to znaczy z
dodatkiem różnych składników,
zwykle z jakimś smarowidłem,
na przykład z nadającymi się do
tego serami. Serwowane są
również z warzywami, takimi
jak ogórek, pomidor czy sałata
oraz z indykiem, szynką lub salami. W sklepach wyspecjalizowanych wybór, rzecz jasna, jest
szeroki. I tak kupić tam można
bajgle z ziarnami, pieczone z
różnych gatunków mąki, o roz-
maitych smakach, a nawet kolorach (wymyślność coraz
bardziej popularna na Brooklynie) oraz z niezliczonymi nadzieniami.
Podróż bajgla po świecie zata c z a k o ł o w K r a k o w i e .
M o ż e m y ta m o d w i e d z i ć n a
przykład lokal „Bagelmama”,
gdzie skosztujemy tego stare-
go wypieku przyrządzanego na
modłę czysto amerykańską.
Zadziwiające. Jednak jeśli wybierzemy się do Krakowa w
poszukiwaniu bajgli, bohaterów
tego miesiąca, nie pomylmy ich
z obwarzankiem krakowskim,
który choć podobny, zasługuje
na osobny artykuł. (Tekst przetłu-
Bajgiel, podróż tam i z powrotem
Pedro F.
Garea,
kucharz i
bloger
PALMA DE MALLoRCA. Ciekawe, że niektóre trendy, które
przybywają do Europy ze Stanów Zjednoczonych, w rzeczywistości swoimi korzeniami
sięgają Starego Kontynentu.
Tak na przykład jest w przypadku bajgli – okrągłych bułeczek z charakterystyczną
dziurką, które od lat podawane
są do śniadania w Nowym Jorku, dzięki czemu w naturalny
sposób zyskały rozgłos na
całym świecie. Historia tego
wypieku sięga szesnastowiecznego Krakowa, gdzie bajgle powszechne były wśród
społeczności żydowskiej, za
sprawą której już w XIX wieku
dotarły aż do londyńskich pie-
maczony z języka hiszpańskiego)

Bohater czy zdrajca?

Transkrypt

Podobne dokumenty

tutaj - Preston Publishing

Polonia suma en colegios y liceos más de 86.000

Grzegorz Jasina

The Baptist Tabernacle of Los Angeles

Naukowy Przegląd Dziennikarski, nr 1, 2012

MAYO-2013 Revista electrónica [www.eumed.net/historia] y en

pobierz insrukcję obsługi (b) - THOMAS AQUA+ Anti

Przewodnik i regulamin

Aránzazu Calderón Puerta

Walencja - Wiara.pl

Parerga - Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie

pełny tekst pdf - Saeculum Christianum

Tributo dos poloneses à Águia de Haia no 90o

las vegas - AM Consulting

zeszyty naukowe - Uczelnia Warszawska im Marii Skłodowskiej

„Zeszyty Wiejskie”, t. 21, 2015.

Spotkanie Jana Pawła II z autochtonami Ekwadoru

pobieranie książki „Port Macierzysty Bydgoszcz”

SG XXII - Studia Gnesnensia - Archidiecezja Gnieźnieńska

Document 465

Metro w Santo Domingo. - Ministerio de Turismo