Joao Santa-Rita - Dolnośląska Izba Architektów

Post pombalino it
Rysunki João Santa-Rita
otwarcie wystawy we wtorek 25 czerwca o godzinie 17.00
Wernisażowi towarzyszyć będzie wykład João Santa-Rita
„Imagining the space”
Wystawa czynna od 26 czerwca do 8 września 2013 roku
Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5
www.ma.wroc.pl
Wystawa przedstawia szkice autorstwa portugalskiego architekta João Santa-Rita, zainspirowane
trzęsieniem ziemi, jakie nawiedziło Lizbonę 1 listopada 1755 roku, pochłonęło niemal 90 000 ofiar
i zniszczyło około 85% jej zabudowy.
Była to jedna z największych katastrof ówczesnej Europy i jedno z najważniejszych wydarzeń w historii
Lizbony, które na zawsze zmieniło jej oblicze. Odbudową miasta kierował Sebastião José de Carvalho e Melo,
znany jako markiz de Pombal. Zastosował wówczas po raz pierwszy w historii rozwiązania architektoniczne
odporne na wstrząsy sejsmiczne oraz metodę budowania z elementów prefabrykowanych.
Cechą charakterystyczną domów w tzw. stylu pombalino, wzniesionych na regularnej siatce szerokich ulic,
było dekorowanie fasad o klasycystycznych formach ceramicznymi płytkami azulejos o uproszczonych,
geometrycznych wzorach.
Analizując obecny układ urbanistyczny i efekty osiemnastowiecznej odbudowy miasta, João SantaRita wykonał kilkaset impresji będących refleksją nad alternatywnymi rozwiązaniami budowlanymi i
przestrzennymi Lizbony.
João Santa-Rita: Lizbona z pewnością byłaby zupełnie inna, gdyby historia potoczyła się inaczej lub gdyby
zrealizowano inne idee i rozwiązania. Jednym z wielu elementów spuścizny tego okresu jest kolekcja różnych
studiów i planów odbudowy Lizbony, które ukazują zróżnicowane sposoby podejścia do integracji
i powiązania centrum z obszarami miasta, które przetrwały trzęsienie ziemi. Dziedzictwo stylu pombalino
jest jednak nieodwracalne i dlatego prezentowane rysunki podejmują jego urbanistyczne i architektoniczne
kreacje, poddając je swego rodzaju recyklingowi i przekształceniu w poszukiwaniu genealogii wolnej od
historycznych uwarunkowań. Jest to po prostu ćwiczenie podjęte dla przyjemności obserwowania, co
znajduje się w danym miejscu i wyobrażania sobie, jak mogłoby zostać przeprojektowane i włączone we
współczesne realia.
Wystawa zorganizowana przez Muzeum Architektury we Wrocławiu we współpracy z Santa-Rita
Arquitectos i Grupą Platforma, to zbiór szkiców wykonanych w większości na żółtych karteczkach Post-it,
podkreślających impresyjny, ulotny charakter architektonicznych notatek.
João Santa-Rita: Kolekcja rysunków prezentowanych na wystawie, których znakomita większość została
naszkicowana na karteczkach Post-it, stanowi także hołd dla estetycznego bogactwa Lizbony i tych
przestrzeni miasta, które jeszcze nie zostały zaprojektowane. Są to małe rysunki dla wielkiego miasta.
Wystawa „Post pombalino it. Rysunki João Santa-Rita” odbywa się pod Patronatem Honorowym Ambasady
Portugalii w Warszawie oraz pod Patronatem Polsko-Portugalskiej Izby Handlowej, Izby Architektów
Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 2016 Europejskiej Stolicy Kultury i Stowarzyszenia Architektów Polskich
SARP Oddział we Wrocławiu.
JOÃO SANTA-RITA urodził się w 1960 roku w Lizbonie. Ukończył studia architektoniczne w Escola
Superior de Belas Artes w Lizbonie (1983). Rozpoczynał pracę w biurach architektonicznych José Santa-Rita
w Lizbonie i Manuela Vicente w Macau. W 1990 roku wraz z José Santa-Rita założył Atelier Santa-Rita
Arquitectos. W 1998 roku otrzymał tytuł profesora Universidade Autónoma de Lisboa, prowadzi gościnne
wykłady na wielu uczelniach europejskich i północnoamerykańskich, jest wiceprezydentem Portugalskiej
Izby Architektów. Od 2007 roku współpracuje z polską pracownią projektową Grupa Platforma. Jego prace
były prezentowane na wystawach w Belgii, Brazylii, Bułgarii, Chile, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii,
Holandii, Hong Kongu, Kanadzie, Niemczech, Portugalii, Polsce, Rosji, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej
Brytanii i we Włoszech. W 2012 roku był nominowany do Mies van der Rohe Award.
Jest autorem projektów kilku stacji metra w Lizbonie, ośrodka edukacyjnego przy megalitycznych
ruinach Alcalar (1997–2001), sal wystawowych w klasztorze Zakonu Chrystusa w Tomar (1990–1999),
Muzeum Fado w Lizbonie (1995–1998), rozbudowy Muzeum José Malhoa w Caldas da Rainha (1997–2009),
wnętrz Muzeum Fundacji Ricardo Espírito Santo e Silva w Lizbonie (2006–2007), przebudowy
(we współpracy z Manuelem Vicente) XV-wiecznego Casa do Bicos na siedzibę fundacji José Saramago
w Lizbonie (2009–2013), biblioteki miejskiej Parque do Frois w Almadzie (2010–2013) i wielu innych. Bierze
udział w licznych międzynarodowych konkursach architektonicznych, między innymi w konkursach na
Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie i Muzeum Morskie w Szczecinie.