Uwarunkowania rozwoju - Biuletyn Informacji Publicznej

Transkrypt

STUDIUM UWAUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGON GM. WAGANIEC – 2013r.
1.
WSTĘP
Podstawą prawna opracowania zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gm. Waganiec stanowi art. 32 ust. 1 oraz art.33 ustawy z dnia 27marca 2003r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z póżn. zm.) oraz Uchwała
Rady Gminy Waganiec Nr XXXIV/199/10 z dnia 31 marca 2010r. w sprawie przystąpienia do zmiany
STUDIUM uchwalonego Uchwałą Rady Gminy
Nr VII/46/03 z dnia 10 lipca 2003r. ( które
opracowane było w oparciu o wcześniejszą ustawę z dnia 07 lipca 1994r. o zagospodarowaniu
przestrzennym ; Dz. U. z 1999r. Nr 15 poz. 139 ze zmianami). Nowa ustawa z 2003roku normuje
problematykę gospodarowania przestrzenią po przemianach ustrojowych w Polsce, tym ważniejszą,
że kształtuje możliwość inwestowania w kraju stającym się członkiem Unii Europejskiej .
W tym samym okresie tj. przed obowiązywaniem nowej ustawy z 27marca 2003 opracowany został
sporządzony i obowiązuje Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa KujawskoPomorskiego, uchwalony przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą Nr XI/135/03 z
dnia 26 06. 2003r., a w związku z nową ustawą, która weszła w życie w dniu 01 lipca 2003r
rozpoczęte zostały prace projektowe nad zmianą tegoż Planu Województwa Kujawsko-Pomorskiego
w oparciu o Uchwałę Nr VII/91/07 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 23 kwietnia
2007r.
Przed podjęciem uchwały Rady Gminy Waganiec o przystąpieniu do sporządzenia zmian Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Waganiec, została wykonana
zgodnie z art. 32 ust. 1 ocena pn.: „Ocena aktualności studium i planów miejscowych oraz analiza
decyzji zamieszczonych w rejestrach”, o których mowa z art. 57 ust. 1- 3 (tj. decyzji o ustaleniu
lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu wojewódzkim i gminnym) oraz art. 67 (tj. decyzji o
warunkach zabudowy) oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany miejscowych planów .
Gmina Waganiec, składająca się z 29 miejscowości oraz 23 sołectw położona jest w południowo –
wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, a pod względem administracyjnym jest
jedną z dziewięciu jednostek należących do powiatu ziemskiego Aleksandrowa Kujawskiego. Gmina
Waganiec posiada powierzchnię łączną – 5452ha, z liczbą ludności wielkości 4476 osób, z czego 35%
związanych jest z rolnictwem .
Na 1km.kw- przypadają 83 osoby;
-na 100 mężczyzn przypada 98 kobiet.
Gmina leży w strefie stykowej dwóch jednostek morfologicznych tj. Wysoczyzny Kujawskiej oraz
Kotliny Toruńskiej, wzdłuż lewego brzegu rzeki Wisły.
1. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA GMINY WAGANIEC
1.1. Gmina Waganiec graniczy z gminami :
- miejskimi jak : Aleksandrów Kujawski, Ciechocinek i Nieszawa,
- wiejskimi : od północy z gm. Raciążek i gm. Koneck, od południa z gm. Lubanie i gm.
Bądkowo, a od północnego-wschodu z gm. Bobrowniki (na prawym brzegu rzeki Wisły).
Gmina Waganiec należy do Związku Gmin Ziemi Kujawskiej i pod względem administracyjnym jest
jedna z dziewięciu jednostek powiatu aleksandrowskiego o dużym potencjale inwestycyjnym – do
wskazania i zabudowania.
STU DI O BADAWCZO –ROZWOJOWE „URBI –EKO” WŁOCLAWEK
Strona
1
1.2.
POŁOŻENIE GMINY W OCENIE STANU GOSPODARCZO- PRODUKCYJNEGO
Gmina Waganiec prawie w 50% położona jest w obszarze Strefy Chronionego Krajobrazu Niziny
Ciechocińskiej, przylega do lewego brzegu rzeki Wisły. Odcinek rzeki Wisły na całej swej długości
stanowi równocześnie granicę administracyjną gminy, objęty jest planowaną inwestycją rządowa projektem zalewu, który może powstać po wybudowaniu ‘”stopnia wodnego CiechocinekNieszawa”.
Obszar gminy na kierunku północ –południe (Łódź – Gdańsk) rozdziela linia kolejowa
szerokotorowa zelektryfikowana– należąca do terenów prawnie określanych jako: „ teren
zamknięty” .
Wzdłuż linii kolejowej PKP SA w odległości 1,5 km w stronę zachodnią przebiega droga krajowa Nr 1
(E-75) Cieszyn – Gdańsk.
Równolegle do drogi krajowej Nr 1 przebiega będąca w realizacji (w budowie) autostrada A-1
Gdańsk –Cieszyn (w oparciu o decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 5
września 2001r.), która na terenie gminy Waganiec posiada długość ok. 7,065km (od km 169+ 982
do km 177+ 047 ).
Na początkowym fragmencie długości autostrada przebiega równolegle w bezpośrednim sąsiedztwie
drogi krajowej Nr 1, po jej zachodniej stronie, później w rejonie miejscowości Michalin
(skrzyżowanie z drogą powiatową w kierunku Ujmy Dużej –nr 46713 oraz nieczynnej kolejki
wąskotorowej ) i odchyla się zdecydowane w kierunku zachodnim ( w rejon miejscowości Śliwkowo).
Wzdłuż przebiegu drogi krajowej Nr 1 przebiegają również gazociągi magistralne wysokiego
ciśnienia DN 400 i DN 500 .
1.3. OCENA STANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY
W wyniku przeprowadzonej analizy stanu istniejącego zainwestowana obszaru gminy wskazanego
w opracowaniu o opracowanie pn.: „Uwarunkowania rozwoju gminy Waganiec ” , zarejestrowano
stan, który utrudnia rozwój przestrzenny gminy lub może stać się „motorem rozwoju”, tj :
 średnie zainwestowanie urbanistyczne w całym obszarze jak również w obszarze centralnym
gminy( Waganiec, Plebanka, Zbrachlin ):
 w zakresie wyposażenia w infrastrukturę społeczną, zdiagnozowano możliwości rozwojowe
gminy wg wyraźnie rysujących się różnych pod względem zagospodarowania przestrzennego
jednostek struktury przestrzennej jak :
- zaopatrzenia w wodę i odbiór ścieków ( sieci wodociągowo-kanalizacyjne) są słabo
rozwinięte ,
- braku miejsc pracy zarówno w usługach dla ludności, jak i w produkcji ,
- braku kapitału inwestycyjnego, dochodu z usług turystycznych (których brak),
- brak dochodów ze sprzedaży zasobów naturalnych ( brak rozwoju zakładów
pozyskiwania kopalin żwiru) .
 układu drogowy o kategorii dróg : krajowej , powiatowych oraz gminnych , które nie
posiadają połączenia z autostradą A1, ponieważ autostrada krzyżuje się z nimi „nad –góra ”
lub „pod-dołem”, jest jedynie połączenie z droga krajową Nr 1 , które może pomóc w
uatrakcyjnieniu terenów sąsiednich, ze wskazaniem na możliwość inwestowania ,
Wnioski ze Strategii Rozwoju Gminy – polegające na przyjęciu przez Radę Gminy „Wieloletniego
Planu Inwestycyjnego (WPI)” - stały się podstawą dla wskazania szerokiej perspektywy rozwoju i
zmiany kierunku rozwoju przestrzennego gminy w stosunku do stanu istniejącego i założeń rozwoju
gospodarki przestrzennej przyjmowane w 2003r.
Strona
2
2.
DOTYCHCZASOWE
TERENU
2.1.
PRZEZNACZENIA,
ZAGOSPODAROWANIA I
UZBROJENIA
STAN ISTNIEJĄCY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GM. WAGANIEC NA TLE
OBOWIĄZUJĄCEGO STUDIUM GMINY Z 2003 r.
( w dalszym tekście określane jako „Studium Gminy”)
W analizowanym obowiązującym (jeszcze) Studium Gminy Waganiec preferowanymi kierunkami
rozwoju dla działań inwestycyjnych wskazane były następujące obszary :
 Obszary o kierunku działań mieszkaniowo - usługowych : „M M” i „MM/UU”, z
miejscowościami : Waganiec, Kaźmierzyn, Nowy Zbrachlin, Stary Zbrachlin - wsie z zakresem
obszarów już zainwestowanych, ale wskazujących na możliwości rozwoju, szczególnie –w
zabudowie jednorodzinnej,
 Obszary o kierunku usług ponadlokalnych : „U U”, z miejscowościami : Waganiec oraz
Plebanka –z naciskiem na rozwój centrum administracyjno- usługowego,
 Obszary o kierunku  produkcyjno - gospodarczo - rzemieślniczym :„ P P / PS ”oraz „PR” –
z typowanymi dla tej funkcji miejscowościami : Brudnowo, Michalin ,
 Obszary o kierunku zabudowy turystycznej i letniskowej -„UT/UL”, z miejscowościami jak:
Przypust, Szpitalka, Wójtówka, Wólne ,
 Obszary, na których rozmieszczone były inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym(
szczególnie w zakresie realizacji sieci infrastruktury technicznej) .
Do obszarów, w których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego zaliczono miejscowości :
 Waganiec z uwagi na realizację osiedli mieszkaniowych i prowadzenie infrastruktury
technicznej sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej i sieci gazowej,
 Kaźmierzyn - z uwagi na realizację poprawy komunikacji drogowej i rozbudowy sieci
infrastruktury technicznej oraz realizacji budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego,
 Zbrachlin –z uwagi na rozbudowę ujęcia wody , budowie sieci gazowej;
 Brudnowo – z uwagi na dostępność komunikacyjną części sołectwa, której część obszaru
położona jest po stronie wschodniej autostrady A-1 (w realizacji).
Przystosowanie terenu gminy do szerokich działań inwestycyjnych związanych z wytypowaniem
terenu do lokalizacji strefy ekonomicznej - wzdłuż proj. autostrady A-1 :
do obszarów, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym wg ustaleń planu zagospodarowania województwa kujawsko-pomorskiego, należały
tereny objęte projektami planowanej budowy :



Autostrady A-1, relacji Gdańsk – Cieszyn,
Modernizacja drogi krajowej Nr1, relacji Gdańsk –Cieszyn na odcinku Toruń –Włocławek (od
km 189 –do 233 km)
Budowa Stopnia Wodnego na rz. Wiśle w rejonie Nieszawy lub Raciążka i związanego z tym
powstanie zalewu na rzece .
Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej objęte ochroną
rolnych polegały na :
Zadania w zakresie ochrony gruntów
 Ochronie gruntów rolnych najwyższych klas rolniczej przydatności, klas bonitacyjnych:
R I – RIIIb, położonych w północnej części terenu gminy Waganiec tj. sołectw
Konstantynowo, Sierzchowo, Józefowo;
 ochronie gruntów rolnych położonych w pasie środkowym gminy, w skład którego
wchodzą sołectwa Waganiec, Kaźmierzyn, Zbrachlin, Plebanka, Stary Zbrachlin, Nowy
Zbrachlin, Siutkowo o gruntach rolnych klasy od RII do RIII – gdzie założono
Strona
3
ograniczenie rozwoju w zakresie lokalizacji nowych inwestycji produkcyjno –
usługowych ;
 ochronie gruntów w pasie wschodnim obejmującym sołectwa: Przypust, Szpitalka,
Wójtówka, Wólne, Bertowo, Włoszyca - gdzie założono ukierunkowanie rolnictwa na
produkcję „zdrowej żywności” dla aktywizacji terenów dla rozwoju rolnictwa
ekologicznego zintegrowanego i połączonego z agroturystyką. W zakresie gospodarki w
obszarze leśnictwa – założono projekt zalesień słabych bonitacyjne klas glebowych;
 ochronie gruntów objętych granicą polno -leśną, projektowaną w celu podniesienia
wskaźnika lesistości gminy do poziomu minimum -10 %.
Zadania w zakresie infrastruktury technicznej obejmowały :
 Zrealizować program budowy kanalizacji rozdzielczej gminy, z budową oczyszczalni
ścieków we wsi Plebanka.
Zadania w zakresie ochrony przyrody obejmowały :
 Grunty o najniższych wartościach przydatności rolniczej, położone wzdłuż rzeki Wisły,
czyli ochrona jako „zespół przyrodniczo – krajobrazowy Doliny Wisły w obszarze Kujaw” .
 Na terenach wsi: Niszczewy, Przypust, Szpitalka, wyznaczenie terenów użytków
ekologicznych, których granice obejmują oczka wodne, cieki wodne, kompleksy łąkowo –
bagienne lub lasy.
Wszystkie założone zadania były podstawą kreślenia programów gminnych w oparciu, o które
następowała realizacja założonych celów rozwoju gminy Waganiec.
2.2.
OCENA STUDIUM GMINY W ZAKRESIE REALIZACJI PROCESÓW BUDOWLANYCH
Ruch planistyczny
Analiza i ocena realizacji Studium Gminy została wykonana w oparciu o zmiany w zagospodarowa--niu przestrzennym gminy na przestrzeni lat od 2005r. –do 2009r.
Rok 2005 był okresem jednego roku kalendarzowego, który zawierał w sobie możliwość rozwoju w
zakresie realizacji inwestycji w oparciu o dwie podstawy prawne tj :
a) w oparciu o istniejące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone przed
1995r., a obowiązujące do 31 grudnia 2003r .,
b) w oparciu o decyzje administracyjne w zakresie wydanych decyzji o warunkach zabudowy
oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego .
Dokonując oceny stanu zagospodarowania terenu gminy Waganiec oceniono proces budowlany, który
umożliwiał realizację inwestycji, a były to obszary, dla których :
a) istniały obowiązujące plany miejscowe (wg sołectw),
b) złożone zostały wnioski o zmianę przeznaczenia gruntu rolnego na cele nierolnicze -wg
sołectw , które nie mogły być realizowane, gdyż wymagały zmiany Studium Gminy,
c) określono ilość decyzji z podziałem na formy zabudowy oraz
2009,
wg sołectw, w latach 2005-
d) określono ilość wydanych pozwoleń na budowę wg przeznaczenia terenu oraz wg sołectw
w latach 2005-2009.
Powyższe dane pozwoliły ocenić wielkość procesu inwestycyjnego w obszarze gminy oraz w której
części tej gminy jest stagnacja lub zapóźnienia w postępie rozwoju gospodarczego.
Strona
4
2.3.
OBOWIĄZUJĄCE
ISTANIEJĄCE
MIEJSCOWE
PRZESTRZEENGO ORAZ INNE DOKUMENTY
PLANY
ZAGOSPODAROWANIA
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sporządzony przed 1995r., a obejmujący cały
obszar administracyjny gminy Waganiec utracił moc prawną z dniem 31 grudnia 2003r. ( w oparciu
o ustawę z dnia 27marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – Dz. U. z 2003r.
Nr 80 poz. 717 ze zm.) .Według nowej ustawy z 2003r.pozostały w dalszym ciągu w mocy prawnej zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych klasy RIIIa- RIIIb, uzyskane przy sporządzaniu w/w
miejscowego planu.
Na dzień wykonywania oceny Studium gmina Waganiec posiadała trzy miejscowe plany, obejmujące
swym zasięgiem sześć obszarów położonych w pięciu sołectwach uchwalone po 1995r.
Przedmiotem obowiązujących planów miejscowych było wskazanie struktur funkcjonalnych jak:
mieszkalnictwo, usługi publiczne i sport, tereny wielofunkcyjne i tereny eksploatacji kruszywa .
Ocena obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
Na terenie gminy istnieją następujące miejscowe plany :
1)
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego we wsi MICHALIN gm.
Waganiec w zakresie lokalizacji kopalni żwiru na działce nr 46/1 uchwalony - Uchwałą RG Nr XXXI -185/98 z dnia 18.06. 1998r. (Dz. Urz. Woj. Kuj. Pom.
Nr 14,
poz.105 z dn. 18.08.1998r.), który nie został zrealizowany, a właściciel terenu wnosi o zmianę tego
planu z propozycją wprowadzenia możliwości lokalizacji usług i zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej , czyli o przeznaczeniu – wielofunkcyjnym, nieuciążliwym.
2)
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenów wielofunkcyjnych
i budownictwa mieszkaniowego we wsiach :
 NOWY ZBRACHLIN,
 WÓJTÓWKA,
 WÓJTÓWKA ( 2)
 ZBRACHLIN,
 MICHALIN,
gmina WAGANIEC, oznaczone kolejno: od Nr 1 do Nr 5 ;
uchwalony – Uchwałą RG Nr XVI -96/2000 z dnia 30.08. 2000r. (Dz. Urz. Woj. Kuj. Pom. z 2000r.
Nr 101, poz. 856),
3)
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu działki nr 20/4 we
wsi STARY ZBRACHLIN pod inwestycje wielofunkcyjne, gm. Waganiec ;
uchwalony - Uchwałą Nr 97/2000 z dnia 30.08.2000 (Dz. Urz. Woj. Kuj. - Pom. Nr 101, poz. 857 )
2.4.
UWARUNKOWANIA STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY
W stosunku do głównego układu komunikacyjnego kraju gmina Waganiec położona jest na
ciągu drogi krajowej Nr 1 i realizowanego ciągu
Autostrady A-1 Gdańsk –Cieszyn (w
trakcie budowy ).
Główną funkcją gminy Waganiec jest funkcja rolnicza z zupełnie nie rozwiniętym
przetwórstwem rolno - spożywczym oraz niewiele rozwiniętą funkcją turystycznowypoczynkową, pomimo wielu walorów środowiskowych dla tej funkcji .
Uzupełniającą funkcją jest realizacja budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego
z
możliwością rozwoju usług ( wielu różnych branż), handlu i produkcji nieuciążliwej o
niewielkim znaczeniu ponadlokalnym, pomimo wielu zalet terenowych i dobrej obsługi
komunikacyjnej gminy .
Obszar gminy posiada rozwinięty układ komunikacji drogowej. Przez obszar gminy na kierunku
północ-południe przebiega krajowy układ komunikacyjny :
Strona
5
A)
komunikacji drogowej :


B)
droga Nr 1 relacji Cieszyn – Gdańsk
autostrada A-1 - w budowie ( droga ruchu krajowego)
układ komunikacji kolejowej państwowej –
 państwowa kolej normalnotorowa zelektryfikowana Łódź – Bydgoszcz,
 dworzec PKP Waganiec z bocznicą towarową .
2.4.1. OCENA WYDANYCH DECYZJI ADMINISTRACYJNYCH
W dniu 31 grudnia 2003r. utraciły ostatecznie moc plany miejscowe uchwalone przed 1995r. Do tego
momentu zmiany sposobu zagospodarowania terenu wymagają wydania decyzji administracyjnych
w przypadku braku ważnego miejscowego planu .
Analizie zostały poddane decyzje o warunkach zabudowy wydane w latach 2005 do 2009 r.
a)
W gminie Waganiec w tym okresie wydane zostały decyzje:
229 szt. - decyzji o warunkach zabudowy ,
31 szt. - decyzji dotyczyło inwestycji celu publicznego ,
b)
-
Pod względem funkcjonalnym wśród decyzji dominują :
inwestycje z zakresu „zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna –MN ” - 52% ogółu decyzji
zabudowa rolnicza (RM) – 25% ogółu decyzji
usługi lokalne - 18 szt
z zakresu infrastruktury technicznej -18 szt.
z zakresu produkcji nieuciążliwej - 3 szt., a produkcji uciążliwej –2szt. (wytwórnia mas bitumicznych )
c)
Z analizy powyższej wynika, że najmniejszym ruchem inwestycyjnym w liczbach
bezwzględnych od 1-do 3 decyzji - charakteryzują miejscowości : Szpitalka, Bertowo, Wólne i
Wójtówka.
d)Wśród 23 sołectw najwięcej decyzji wydano w miejscowościach : Nowy Zbrachlin (21), Waganiec (9),
Siutkowo (18), Kaźmierzyn (17), Zbrachlin (17), Niszczewy (16), Brudnowo (14),
Kolonia Święte (14) i
Józefowo (13).
Wśród decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego znajdują się decyzje zadania celu publicznego jak:
1)przedsięwzięcia o znaczeniu ponadlokalnym związane z planowaną budową autostrady A-1,
które w pierwszej kolejności polegały na :
 przebudowie istniejących słupów wysokiego napięcia WN 110 i Nn
 przebudowie sieci gazociągów tranzytowych DN 400 i DN 500, położonych w miejscowościach :
Konstantynowo, Brudnowo, Wiktoryn, Michalin , Śliwkowo ( w chwili ukończenia projektu zmiany
Studium - zostały zrealizowane ).
2)przedsięwzięcia o znaczeniu lokalnym :
a)Farmy wiatrowe (FW)
Na terenie gminy istnieją już pojedyncze wieże wiatrowe o wysokości poniżej 100,0m, produkujące energię
elektryczną (odnawialną) w następujących miejscowościach :

Włoszyca - 1 szt

Niszczewy - 2 szt

Wiktoryn – 2 szt.
Strona
6
Wszystkie wieże posiadają strefę oddziaływania o promieniu r = 200m ( ustalone w decyzjach o
środowiskowych uwarunkowaniach, z decyzjami pozwolenia na budowę z 2007r.).
b)rewitalizacja istniejącego zbiornika wodnego dla potrzeb
Zbrachlinie
rekreacji i wypoczynku w
c) budowa ścieżki rowerowej z Nowym Zbrachlinie ,
d)rozbudowa bud. zajęć dydaktyczno-praktycznych z utworzeniem przedszkola dwuoddziałowego w Nowym Zbrachlinie ,
e)budowa sieci wodociągowej na terenach mieszkaniowych w Sierzchowie, Wagańcu
Arianach ,
i
f)budowa pieszo - jezdni w ciągach ulic : Nowego Zbrachlina i Wojtówki .
2.4.2. WYKAZ OPRACOWAŃ I MATERIAŁÓW WYKORZYSTANYCH
SPORZĄDZENIA ZMIANY STUDIUM GMINY
Przed sporządzeniem
planistyczne :
DLA
POTRZEB
zmiany Studiu Gminy Waganiec wykonane zostały opracowania
Inwentaryzacja urbanistyczna – stan istniejący .
Ocena aktualności Studium gminy WAGANIEC –wraz z ocena zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym gminy i postępy w opracowywaniu miejscowych planów oraz wniosków w sprawie
sporządzenia zmiany Studium gminy Waganiec .
 Materiały wejściowe z zakresu infrastruktury technicznej .
 Ekofizjografia dla obszaru objętego zmianą Studium wykonana w 2010r.
 Wykaz uwarunkowań uzyskanych od organów i instytucji , które ustawowo są zobowiązane
do uzgodnienia lub opiniowania projektu Studium Gminy.
 Ocena wniosków zgłoszonych z okresu ogłoszenia o podjęciu uchwały Rady Gminy o
przystąpieniu do sporządzenia zmiany Studium .
3. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO GMINY W ZAKRESIE
STANU
ŚRODOWISKA , WYMOGÓW OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU
KULTUROWEGO
3.1. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Gmina Waganiec leży w pradolinie Wisły, w regionie zwanym Kotliną Włocławską i zajmuje
powierzchnię wielkości 54,0 km2. W obszarze gminy brak jest istotniejszych bogactw naturalnych,
poza pokładami torfu i węgla brunatnego. Niewielka miąższość tych pokładów czyni ich na szerszą
eksploatację - nieopłacalną.
Dokonana analiza empiryczna obszaru gminy pod względem walorów ekologicznych, wartości
społeczno- gospodarczych oraz istnienia powiązań z infrastrukturą zewnętrzną powiatu i
województwa powoduje, że można wskazać liczne powiązania gminy z terenami otaczającymi o
znaczeniu regionalnym, a nawet krajowym,.
Strona
7
 Wnioski z dokumentacji „Fizjografia obszaru gminy Waganiec”
Powierzchnia obszaru województwa kujawsko pomorskiego, a w tym i powierzchni gminy Waganiec
charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą młodoglacjalną, a jej obecny charakter jest wynikiem
procesów związanych głównie z ostatnim zlodowaceniem oraz późniejszymi przekształceniami
dokonanymi przez działalność gospodarczą człowieka.
W obrębie wysoczyzny największe powierzchne zajmuje morena denna płaska i falista, zbudowane
na powierzchni z gliny zwałowej i utworów piaszczysto- gliniastych, są to obszary żyznych gleb ,
o małej lesistości .
W strukturze użytkowania ziemi największą powierzchnie zajmują użytki rolne (4870ha), które w
ogólnej powierzchni gminy stanowią 89,32% ,co świadczy o rolniczym charakterze obszaru gminy.
Analizując obszar województwa kujawsko-pomorskiego stwierdza się, że całe województwo posiada
również charakter rolniczy, ponieważ udział gruntów rolnych wynosi 56,2% , gdy dla przykładu
najmniejszy udział gruntów ornych posiada województwo lubelskie –około 29%(wg GUS z 1997r.).
Niekorzystny jest również udział lasów, bo wynosi ok. -22,3% powierzchni województwa , który
plasuje województwo na 13 miejscu w kraju . Gmina Waganiec posiada bardzo niski wskaźnik
lesistości -1,92%.
Na terenie gminy występują obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (oznaczone
symbolem -ONW), które obejmują obręby geodezyjne : Michalin, Szpitalka, Wólne, Włoszyca
położone wzdłuż lewego brzegu rzeki Wisły ( tereny wschodnie obszaru gminy) .
Dokonując waloryzacji przestrzeni obszaru gminy Waganiec w oparciu o dokumentację fizjograficzną
(wykonaną w 2010r. dla potrzeb niniejszego Studium oraz uzupełnienia z 2012r.), wyróżnia się tereny
o różnej przydatności pod zabudowę, a są to tereny :
Teren 1A - to sołectwa lub ich części: Konstantynowo, Brudnowo (pomiędzy drogą Nr 1, a terenem
PKP) Przypust (cz. północna), Kaźmierzyn, Zbrachlin , Nowy Zbrachlin cz. wsch. Michalina oraz
Siutkowo i Kolonia Święte , to :
- tereny bezpiecznej zabudowy o dobrych warunkach gruntowo – wodnych i posadowienia
zabudowy. W podłożu zalegają piaski średnie i luźne. Poziom zalegania wód podziemnych kształtuje
się poniżej 1,5 m p.p.t. Wielkość działek budowlanych na terenach rolnych winny posiadać
powierzchnie o wielkości -minimum 1000 m2. Tereny leśne wyłączone z zabudowy. Gleby o średniej i
wysokiej przydatności rolniczej, głównie agrocenozy z zadrzewieniami śródpolnymi.
Teren 1B – to sołectwa lub ich części : wsch. cz. Brudnowa i Wiktoryn:
- to tereny bezpiecznej zabudowy o dobrych warunkach gruntowych posadowienia zabudowy.
Warunki wodne średnie, poziom zalegania wód podziemnych kształtuje się w przedziale 1,0 m - 1,5 m
ppt. W podłożu zalegają piaski słabo-gliniaste i piaski luźne. Gleby o niskiej przydatności rolniczej,
głównie agrocenozy z zadrzewieniami śródpolnymi. Wielkość działek budowlanych na terenach
rolnych o powierzchni co najmniej -2000 m2. Ze względu na planowaną autostradę preferowana
funkcja: produkcyjna, usługowa, rzemieślnicza. Wskazane ograniczenie zabudowy mieszkaniowej.
Teren 1C – to obszar sołectwa lub ich części : zach. cz. Michalina , Wiktoryn cz. wsch. , Kolonii Święte
oraz Wólne, Wójtówka, Włoszyca i Bertowo.
- to tereny bezpiecznej zabudowy o dobrych warunkach gruntowych posadowienia zabudowy.
Warunki wodne średnie, poziom zalegania wód podziemnych kształtuje się w przedziale 1,0 m - 1,5 m
ppt. W podłożu zalegają piaski słabo gliniaste i gliniaste, miejscami piaski luźne oraz gliny mocne.
Gleby o niskiej przydatności rolniczej, głównie agrocenozy z zadrzewieniami śródpolnymi.
Powierzchnia działek budowlanych na terenach rolnych o wielkości -minimum 2000 m2. Preferowane
zagospodarowanie wielofunkcyjne, a tereny o najsłabszych glebach wskazane do zalesień.
Teren 2 – to sołectwa lub ich części : Józefowo, Sierzchowo, Plebanka:
-to tereny o dobrych warunkach gruntowo – wodnych posadowienia zabudowy. Tereny o wysokim
statusie ochrony. Zwarty kompleks gleb o najwyższej przydatności dla rolnictwa i Obszar Chronionego
Krajobrazu Nizina Ciechocińska. W podłożu zalegają gliny i piaski gliniaste. Poziom zalegania wód
podziemnych kształtuje się poniżej 1,5 m ppt. Obszary rozwoju rolnictwa. Grunty prawnie chronione
przed zmianą przeznaczenia rolniczego. Inne zagospodarowanie wymaga zgody Ministra Rolnictwa na
wyłączenie areałów rolnych z produkcji rolnej. Wskazana zabudowa siedliskowa i ekstensywna
Strona
8
jednorodzinna. Wielkość działek budowlanych na terenach rolnych minimum 1500 m2. Ze względu na
dobre warunki wietrzne - dopuszczalna lokalizacja siłowni wiatrowych.
Teren 3A - tereny dna doliny rzecznej rz. Wisły o bardzo trudnych warunkach wodnych –
posadowienia zabudowy. Obszar ochronny i kształtowania korytarzy ekologicznych o zasięgu
ponadlokalnym, zespołów roślinności łęgowej, ostoja ptactwa, Obszary NATURA 2000. Poziom
zalegania wód podziemnych kształtuje się powyżej 1,0 m npm. W podłożu zalegają piaski luźne i
mady. Gleby o niskiej przydatności rolniczej, głównie łąki i pastwiska.
Teren 3B – to teren wysoczyzny nad poziomem rz. Wisły w sołectwie Wólne :
-to tereny przykrawędziowe o trudnych warunkach posadowienia zabudowy. Gleby o słabej
przydatności dla rolnictwa. W podłożu zalegają gleby murszowo – mineralne wytworzone na piaskach
luźnych i piaski słabo-gliniaste. Ze względu na sąsiedztwo Wisły preferowana funkcja usług turystyki,
sportu i rekreacji oraz zabudowy letniskowej. Budynki bez podpiwniczenia na wysokim fundamencie.
Tereny leśne wyłączyć z zabudowy.
Teren 4A – to teren doliny cieku w sołectwie Przypust oraz wokół obniżenia terenowego Jeż.
Niszczewy :
- to tereny wskazane do ochrony przed zmianą sposobu dotychczasowego użytkowania , wskazane
zalesienia gruntów rolniczo nieprzydatnych. Dopuszczalna zabudowa siedliskowa. Tereny o wysokich
walorach przyrodniczych, dużej bioróżnorodności siedliskowej w związku z urozmaicona rzeźbą
terenu i warunkami gruntowo – wodnymi.
Teren 4B – to skarpa terenowa rz. Wisły w sołectwie Wójtówka :
- to tereny wskazane do ochrony przed zmianą sposobu dotychczasowego użytkowania. Tereny o
trudnych warunkach posadowienia zabudowy ze względu na poziom zalegania wód podziemnych
powyżej 1,0 m ppt. Tereny o wysokich walorach przyrodniczych, dużej bioróżnorodności
siedliskowej, gleby organiczne, okresowo podmokłe. Kompleksy łąkowe charakterystyczne dla łąk
wilgotnych. Warunki gruntowe w większości całkowicie nieprzydatne dla posadowienia zabudowy z
licznymi przewarstwieniami torfu niskiego.
Teren 5 – to cz. południowa sołectwa Niszczewy oraz Starego Zbrachlina i dwa fragmenty terenowe
w sołectwie Przypust - wskazane na mapie geologicznej jako możliwości eksploatacji kopalin
powierzchniowych , które wymagają analizy możliwości dopuszczenia do ich eksploatacji ;
- to tereny rolniczo nieprzydatne, nadające się do powierzchniowej eksploatacji piasku i żwiru, złoża
wstępnie rozpoznane. Wyłączone z zabudowy i zalesień.
3.1.2. KRAJOBRAZ
Gminę Waganiec cechuje małe zróżnicowanie topograficzne , gdzie dominują obszary równinne i
faliste , co sprawia ,że krajobraz jest monotonny, a formy wydmowe porośnięte są lasami . Większe
deniwelacje występują we wschodniej części gminy w rejonie doliny Wisły . Strefa graniczna
Wysoczyzny i doliny Wisły jest obszarem o najbardziej urozmaiconym krajobrazie ,a deniwelacje
przekraczają 25,0m i tworzą urzeźbienie terenu dając tym samym obraz bardzo ciekawego
krajobrazu. Różnica wysokości pomiędzy punktem najniżej położonym w rejonie wsi Wójtówka
(45,5m n.p.m.) , a najwyższym punktem we wsi Kolonii Święte ( 96, 5m n.p.m/.) wynosi 51m .
Na terenie gminy Waganiec do działalności przeobrażających teren Należą przede wszystkim
intensywne użytkowanie rolnicze oraz odkrywki surowców naturalnych.
Użytkowanie rolnicze niesie z sobą mniejsze zagrożenie dla środowiska niż eksploatacja surowców
kopalnych, wykonywanych na „ dziko ” nie rekultywując ich. Na terenie gminy istnieje jeden zbiornik
wód naturalnych jezioro – w miejscowości Niszczewy. Jez. Niszczewy. posiada powierzchnię o
wielkości 5,5ha o głębokości 2,0m, jest płytkie, a nie mając przepływu ani napływu czystej wody –
sukcesywnie zarasta. Jednak taka woda pełni funkcję biocenotyczną i również jest cennym
elementem urozmaicenia krajobrazu rolniczego.
Wskazane jest do oczyszczenia i przywrócenia prawidłowej jego żywotności .
Strona
9
3.1.3. WARUNKI
KLIMATYCZNE
Dane dotyczące klimatu opracowano w oparciu o program Zintegrowany Monitoring Środowiska
Przyrodniczego (ZMSP)prowadzonej przez stację bazową w gm. Łysomice, woj. Kujawsko-pomorskie.
Z danych tych wynika, że obszar gminy Waganiec często zalegają mgły, a roczna suma opadów wynosi
około 500- 525mm. Te najniższe opady są w sierpniu, wrześniu i październiku.
Parametry klimatyczne pochodzą ze źródła – WIOŚ W Bydgoszczy z 2003r,
Należy podkreślić, że Powiat Aleksandrowski ma najniższe ilości opadów w województwie.
Wilgotność względna około - 79% oraz średnia prędkość wiatru ok. 3m/sek. Na obszarze gminy
najcieplejszym miesiącem jest lipiec o temperaturze ok. 180 C , najchłodniejszym styczeń o
temperaturze - 2,50 C.
Na obszarze gminy najczęściej wieją wiatry z zachodu i wschodu, z sektora zachodniego pochodzi
25%, ze wschodniego 17% , a średnia prędkość wiatru wynosi 3,3m /sek.
Nasłonecznienie i temperatura terenu gminy daje dobre podstawy dla wegetacji roślin, okres
wegetacji trwa od 200 do 210 dni , w tym okresie zauważa się niedobór wody o około 50%.
3.1.4. GEOLOGIA
Na terenie gminy Waganiec zostały wskazane obszary terenów górniczych :
 „STARY ZBRACHLIN –pole A” o powierzchni 36 299,0 m2
 „STARY ZBRACHLIN – pole B” o powierzchni 77 795,0 m2
 „STARY ZBRACHLIN” -jako wspólny teren -o powierzchni 172 330,7 m2
Wyznaczony obszar górniczy z możliwością wydobywania kopaliny pospolitej ze złoża kruszywa
naturalnego - posiada łącznie powierzchnię 11,41ha i zlokalizowany jest na działkach w
miejscowości Śliwkowo i Stary Zbrachlin.
Istniejące udokumentowane złoża kruszywa pospolitego są obszarem górniczym w rozumieniu art.
53 ust. 1 ustawy Prawa górniczego w uzgodnieniu z prezesem Wyższego Urzędu Górniczego
zawartym w postanowieniu z dnia 27.10. 2010r. znak: OSG-503-0872/1-2010-18487-PK .
Na powyższy obszar została udzielona Koncesja nr 219/W /10 z dnia 16. 11. 2010r. -przez Urząd
Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu .
Następny obszar górniczy został wyznaczony i uzgodniony przez Prezesa Wyższego Urzędu
Górniczego w postanowieniu z dnia 02.12. 2010r. znak: OSG-503-947/1051-2010-20881-WF, w
miejscowości Michalin ,jak:
 „MICHALIN pole I ” o powierzchni 32 721,0m2
 „MICHALIN pole II” o powierzchni 36322,0m2
 „MICHALIN pole III” o powierzchni 10 419,0m2
 „MICHALIN pole III” o powierzchni 10419,0m2
 „MICHALIN pole IV” o powierzchni 40 360,0m2
 •
„MICHALIN pole I/A „ o powierzchni 168 430,1 m2 , o łącznych zasobach do
wydobycia -ok. 522,84 tyś Mg, a wskaźnik wykorzystania złoża wynosi -0,8594.
Powierzchni łączna złoża położonego w obszarze miejscowości Michalin wynosi -16,84ha
Drugi obszar górniczy „Michalin pole I do pola IV” również posiada koncesję nr 113/W/99 na
wydobywanie kruszywa naturalnego, wydaną przez Urząd Marszałkowski w dniu 02.01. 2011r.
3.1.5. GLEBY
Zasadniczą funkcją gminy jest rolnictwo oparte na bardzo dobrych klasach bonitacyjnych gleb z
czego wynika, że gmina ma charakter typowo rolniczy.
Użytki rolne wraz z niewielką powierzchnią lasów zajmują blisko 90% powierzchni gminy.
Strona
10
Cała północna część gminy obejmująca sołectwa :Konstantynowo, Sierzchowo i Józefowo jest ściśle
związana z działalnością rolniczą. Gmina posiada wysoka wartość produkcyjną gruntów rolnych .
Występują tu gleby chronione klasy I-III, których udział w powierzchni użytków rolnych wynosi
30,65%
Gleby wysokiej klasy bonitacyjnej znajdują się również w sołectwach pasa środkowego gminy
Waganiec tj : Waganiec , Plebanka, Zbrachlin, Nowy Zbrachlin, Siutkowo. Tereny te jednak wykazują
tendencje do przekształceń inwestycyjnych .
Gmina Waganiec została zakwalifikowana przez Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa w
Puławach pod względem wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej do gmin o wysokim
wskaźniku bonitacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej w przedziale wynoszącym od 70,1- 80 oraz o
wysokim wskaźniku bonitacji jakości i przydatności rolniczej wynoszącym - 78,1.
(źródło: Raport o stanie środowiska w województwie kujawsko-pomorskim z roku 2000) .
3.1.6. LASY
Gmina Waganiec charakteryzuje się małym stopniem zalesienia wynoszącym 106ha , co stanowi
1,92% powierzchni łącznej gminy .
Lasy i grunty leśne w gminie w większości znajdują się we władaniu indywidualnych gospodarstw
rolnych i spółdzielczych gospodarstw rolnych on łącznej powierzchni 99ha natomiast 6,0ha znajduje
się we władaniu Skarbu Państwa – Nadleśnictwo Gniewkowo . W latach 2001-2005 na terenie gminy
zalesiono 1,0ha powierzchni przez Lasy Państwowe.
Lasy stanowiące na terenie gminy Waganiec szczególny walor środowiska przyrodniczego podlegają
ochronie przed zanieczyszczeniem ich na cele nieleśne .
Zalesienia powinny być realizowane na glebach najsłabszych :RV- VI i RVI , RZ sąsiadujących z
kompleksami istniejącymi.
Natomiast planowane jest zalesienie do około - 15ha .
3.1.7. FLORA I FAUNA
Szata roślina – to kompleks roślinności innej niż lasy, obejmującej zadrzewienia, zakrzewienia, trwałe
użytki zielone oraz inną roślinność na terenach zurbanizowanych .
Szata roślinna gminy Waganiec wg geobotaniczno-regionalnego podziału na główne jednostki należy
do Działu Bałtyckiego pasa wielkich dolin, VIII Krainy mazowieckiej.
Na szczególna uwagę zasługuje dolina Wisły wraz z terenami przyległymi. Roślinność tych terenów
jest ściśle związana z siedliskiem podmokłym oraz z krawędziami wysoczyzny poprzecinanej jazami i
wąwozami .
Gmina posiada niewielkie obszar leśny zlokalizowany głównie wzdłuż rzeki Wisły . Oprócz lasów ważą
role przyrodniczą pełni roślinność nieleśna. Szczególną role odgrywają zbiorowiska łąkowe, torfowe i
szuwarowe w dolinach rzek , przede wszystkim wzdłuż rzeki Wisły.
Uzupełnieniem roślinności naturalnej jest roślinność nielicznych parków , cmentarzy , ogrodów
działkowych oraz liczne zadrzewienia przywodne, śródpolne i przydrożne. W otwartym krajobrazie
rolniczej części gminy pełnią one nie tylko funkcje krajobrazowo- estetyczne , ale także ekologiczne i
korzystnie wpływają na mikroklimat oraz walory użytkowe środowiska rolniczego .
Ochrona terenów zieleni jest obowiązkiem gmin , które zawsze podejmują działania w kierunku
rozwoju tych terenów. Rygorom ochronnym poddane są parki zabytkowe oraz nowotworzone
założenia parkowe i mniejsze tereny zieleni urządzonej . Ważna będzie w gminie renowacja terenów
zieleni. W chwili obecnej rozpoczęto realizację renowacji parku w Wagańcu i w Zbrachlinie .
3.1.8. ZIELEŃ PUBLICZNA :
Cmentarze czynne : Zbrachlin i Brudnowo,
Cmentarze nieczynne : Brudnowo, Stary Zbrachlin
Parki gminne – Waganiec , Zbrachlin .
Strona
11
Działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej obejmują również sektor rolnictwa .
Wspieranie rolnictwa stosującego metody produkcji nienaruszające równowagi przyrodniczej, przede
wszystkim rolnictwa ekologicznego, to cel stawiany przez Politykę Ekologiczną UE .
3.1.9. FAUNA
Obszar gminy pomimo, że nie jest zalesiony stanowi bazę zwierzyny łownej . Jest to związane z
kompleksem łąkowo- bagiennym i pól uprawnych stanowiących źródło pokarmowe. Bogactwu fauny
sprzyja ustanowienie ochrony gruntów wzdłuż rzeki Wisły .
Występująca zwierzyna to: sarny, jelenie , dziki , a zwierzyna drobna, do której nalezą: lisy, zające,
wydry, kuny, piżmaki, bażanty i kuropatwy.
Z gatunków chronionych obecnie to: wiewiórka .
Urozmaiconą i licznie występującą grupą są ptaki: żerujące i gniazdujące głównie w dolinach
rzecznych. Wśród dominujących w wikliniskach wymienić należy wróblowate : tęczka brzęczka ,
trzciniczka oraz jaskółki . Spotkać można : dzikie kaczki , mewy , gęgoły, łabędzie. W dolinie Wisły
spotkać można ptaki drapieżne, jak : orzeł bielik, krogulec, myszołów.
W wodach Wisły żyje wiele gatunków ryb, jak : leszcz, ukleja, kiełb, kleń, płoć, szczupak, jaź, boleń.
3.2. OCHRONA ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO
3.3.1.OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY PRZYRODY
Z punktu widzenia geologii gmina Waganiec położona jest w regionie Kotliny Włocławskiej .
Na szczególna uwagę zasługuje dolina Wisły wraz z terenami przyległymi. Krawędź wysoczyzny jest w
gminie Waganiec bardzo widoczna i ostro zarysowana . Miejscami poprzecinana malowniczymi
jazami, wąwozami . Tereny przywiślane są narażone na powodzie i podtopienia, wiec roślinność jest
ściśle związana z siedliskiem podmokłym . Zróżnicowane wartości krajobrazowe, widokowe i duża
różnorodność przyrodnicza sprawiła, że te tereny o najwyższych wartościach ekologicznych zostały
objęte ochroną prawną :
Doliny Wisły, która wraz z Europejska Siecią Ekologiczną - tworzy nazwę NATURA 2000.
Zgodnie z planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-Pomorskiego
na terenie gminy Waganiec wyróżnia się obszar chronionego krajobrazu, którego zagospodarowanie
powinno zapewnić stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych województwa
wzdłuż niziny Ciechocińskiej . Taki korytarz pełni rolę ciągu ekologicznego łączącego cenniejsze
przyrodniczo obiekty w jeden spójny system ekologiczny województwa kujawsko-pomorskiego .
Powyższy obszar należy do utworzonego w oparciu o przepis art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia
2004r. o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 92, poz. 880ze zmianami), gdzie stosownie dla charakteru
terenu województwa kujawsko-pomorskiego wprowadzono szereg zakazów i nakazów oraz
dopuszczeń wg wybranych uwarunkowań z ustawy jw.
Obszar ten został przyjęty(potwierdzony jeszcze w roku 2005) - Uchwałą Nr VI/106/11 Sejmiku
Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 21marca 2011r. w sprawie obszarów chronionego
krajobrazu (wg załącznika nr 29 do Uchwały sejmiku jw.)-do przestrzegania przez uczestników
procesów inwestycyjnych .
W układzie funkcjonalnym na terenie gminy w oparciu o ustawę z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie
przyrody - poza opisanym już obszarem znajdują się również inne obszary chronione, jak :

Obszar NATURA 2000 określony kodem PLH040039 Włocławska Dolina Wisły,
zgodnie z art., 25 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 151,
poz.1220 z późn. zm.) oraz decyzją Komisji z dnia 10 stycznia 2011r. przyjmującą na mocy
Strona
12


Dyrektywy Rady 92/43/EEC , czwarty zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla
Wspólnoty, składający się na kontynentalny region biogeograficzny ,na którym podlegają
ochronie cenne siedliska przyrodnicze, gatunki i ich siedliska;
oraz obszar NATURA 2000 określony kodem PLB040003 Dolina Dolnej Wisły- jako obszar
mający znaczenie dla Wspólnoty, na którym ochronie podlegają gatunki ptaków oraz ich
siedliska;
Obszar o Najwyższej Ochronie (ONO) wyznaczony dla ochrony Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych, wód czwartorzędowych GZWP Nr 141,
o zasobach dyspozycyjnych
3
84.000 tys. m podstawy pozyskiwania wód głębinowych dla zaopatrzenia w wodę pitną
jednostek osadniczych.
POMNIKI PRZYRODY

POMNIK PRZYRODY - to drzewo: platan klonolistny występujący w parku w Sierzchowie .
4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE
PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
WODNYCH
4.1.
ZE STANU ROLNICZEJ
i
LEŚNEJ
WIELKOŚCI
I
JAKOŚC ZASOBÓW
ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
Odzwierciedlenia struktury użytków rolnych w gminie Waganiec na dzień 2007r.
przedstawiono w Tabeli 1 gdzie wykazano :
- wielkość powierzchni odłogów i ugorów oraz gruntów klasy RVI , które wymagają
zagospodarowania inwestycyjnego, lub przekazania pod zalesienie ( dla zwiększenia wskaźnika
lesistości obszaru gminy).
Powierzchnia możliwa do dalszego zalesienia -to wielkość ok. 216 ha ( jest to ogółem suma
odłogów i ugorów w południowo - wschodnie części gminy) , które są potencjalnymi
terenami dla w/w celu .
TABELA 1
Struktura użytkowa gruntów w gospodarce rolnej Gm. Waganiec
(opr. ze Strategii Rozwoju Gminy- z 2007r)
Powierzchnia gruntów rolnych w
-ha
% do wielkości ogółem
Wyszczególnienie
5452
100
Powierzchnia ogółem
4868, w tym :
4379 ,
89,28
Użytki rolne :
80,31
Grunty orne , w tym:
172
3,1
odłogi
44
0,8
ugory
w tym :
181
3,3
sady
Strona
13
39
0,7
Łąki
117
2,1
Pastwiska
108
1,9
Lasy i grunty leśne
476
8,7
Pozostałe
TABELA 2 . STRUKTURA UŻYTKOWA GRUNTÓW W GOSPODARCE ROLNEJ GM. WAGANIEC
(Materiały Urzędu Gminy Waganiec z 2010r.)
Powierzchnia ogółem Ha
5452
4868 w tym :
4379
181
39
117
21
131
108
Wielkość % w stosunku do Wyszczególnienie
powierzchni ogółem
100
Powierzchnia ogółem
89,66 w tym:
Użytki rolne w tym:
89,58
grunty orne
3,70
sady
0,79
Łąki
2,39
Pastwiska
Pod wodami
grunty orne zabud..
1,98
Lasy i grunty leśne i zakrzacz.
TABELA 3
GRUNTY ZABUDOWANE I ZURBANIZOWANE NA TERENIE GMINY WAGANIEC ( w ha)
l.
P
1
Tereny
mieszkan
.
2
38
Tereny
przemysłow
e
3
3
Inne
zabul
.
4
zurbaniz,
niezabud
.
5
14
--------
Tereny
rekreacj
i
6
2
KOMUNIKACJA
DROG
KOLE
I
J
7
8
Raze
m
9
123
233
53
(Opr. własne wg dokumentów Strategii Rozwoju Gminy- z 2007r)
TABELA 4
CHARAKTERYSTYKA GOSPODARSTW ROLNYCH
Grupy
obszarowe
Ogółem
Do 1 ha
od 15 ha
Od 510ha
10 - 15ha
15 ha i
więcej
Liczba
gospodarstw
657
221
182
121
54
78
Powierzchnia w ha
Ogółem
powierzchnia gminy
5454
110
512
933
684
2798
Użytków rolnych
4888
92
463
858
647
2669
Opr. własne wg dokumentów Strategii Rozwoju Gminy- z 2007r.
Strona
14
W Tabeli 4 - została przedstawiona charakterystyka gospodarstw rolnych bez względu na miejsce
zamieszkania użytkownika (wg Powszechnego Spisu Rolnego 2002r.)
Wielkości gruntów o najwyższych klasach bonitacyjnych gleb oraz wielkości gruntów
chronionych w klasach RI- do RIII - przedstawiono w Tabeli A Na terenie gminy Waganiec nie ma gleb w klasie R-I , ale są grunty o klasie R-II , o wielkości
10,0ha.
TABELI A. GRUNTY KL RII- RIII I GRUNTY OGÓŁEM ORAZ LASY , GRUNTY POD
DROGAMI I KOLEJĄ WG SOŁECTW GMINY WAGANIEC
Nazwa miejscowości
Grunty
kl. II - kl. III
grunty
ogółem
Lasy
grunt pod
drogami
2
3
4
5
Waganiec
Kaźmierzyn
182,4457
429,9428
1,5167
10,8158
3,
Zbrachlin
143,6376
283,5805
0,4800
5,6991
4.
Nowy Zbrachlin
105,7017
229,9188
------
5,9714
5.
Siutkowo
128,6006
249,1098
0,8300
6,4800
6.
Niszczewy
55,0103
302,2536
2,9827
5,7662
7.
Michalin
brak
252,5271
12,2259
7,1765
8.
Kolonia Święte
70,3325
320,5433
12,9000
2,7700
10.
Śliwkowo
40,5979
261,6417
3,7700
3,6380
11.
Stary Zbrachlin
16,3411
231,2588
3,2800
6,8841
12.
Włoszyca
15,3736
240,6905
8,8700
3,2800
13.
Bertowo
16,1919
98,3796
0,1100
0,9564
14.
Wólne
9,1000
258,1154
2,3720
4,6641
15.
Wojtówka
87,9681
197,2488
2,8303
5,0170
16.
Szpitalka
2,9019
108,8199
1,0720
0,7300
17.
Przypust
207,1531
352,7088
10,4212
9,0276
18.
Plebanka
107,3508
197,3000
-
-
19.
Brudnowo
47,3460
342,7636
3,5237
10,3298
20.
Konstantynowo
114,4438
238,9428
------
7,9155
1
1.
2.
Grunt pod
koleją
6
14,2911
----12,9400
-----1,5500
---------------------
2,7000
-------------------------9,7987
Strona
15
21.
Józefowo
182,7453
364,1788
------
8,2295
22.
Wiktoryn
------
199,0983
5,0350
6,9911
23.
Sierzchowo
482,1837
10,3200
0,0900
356,1581+
10,0000(II.kl)
1845,0000
-------
2,9533
5452
TABELA 5
STRUKTURA WŁADANIA GRUNTÓW SKARBU PAŃSTWA I INNE PRZEKAZANE W
UŻYTKOWANIE POD ZABUDOWĘ I NIEZABUDOWANE W OBSZARZE GMINY
WAGANIEC
LP
1
2
3
4
5
6
7
8.
Wyszczególnienie
gruntów
wchodzących
w skład grup
rejestrowych
Grunty SP
przekazane w
użytkowanie
wieczyste
Grunty SP oddane w
trwały zarząd z
wyłącz. PGL
Grunty SP
przekazane w
użytkowanie
wieczyste
Grunty wchodzące w
skład gminnych
zasobów
nieruchomości
Grunty gminne i zw.
Gminnych z wyłącz.
grunty. przekaz. w
użytk. wiecz.
Grunty osób
fizycznych
wchodzące w skład
gospod. rolnych
Grunty osób
fizycznych nie
wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
Grunty osób
fizycznych
Razem
Tereny
mieszkaniowe
67
Grunty spółdzielcze
-
Tereny
zurbanizowane
i
niezabudowane
-
Tereny
rekreacji
58
-
-
-
-
-
28
8
-
-
-
-
-
6
45
-
-
87
1
6
1
8
67
7
Kolej
28
-
51
Drogi
-
1
1
6
1
-
-
2
-
26
2
3
58
-
1
25
59
5
-
-
1
-
4
-
6
-
-
-
-
-
31
38
9
Tereny
Tereny inne
przemy zabudo—
wane
słowe
-
1
1
Strona
16
10
Grunty związków
wyznaniowych . i
kościelne
Razem
1
378
-
58
6
-
-
1
-
-
19
10
2
215
53
(Zródło: opracowanie własne w oparciu o niektóre elementy z Dokumentów Urzędu Gminy Waganiec )
Użytki rolne stanowią 87, 57% ogólnej powierzchni gminy, a powierzchnia ich wynosi 4888 ha.
We władaniu indywidualnych gospodarstw rolnych znajduje się 4138 ha użytków rolnych co stanowi
75,84% ogólnego stanu władania.
4.2.
LEŚNA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
Gmina Waganiec obejmująca obszar 5452 ha charakteryzuje się małym stopniem zalesienia
wynoszącym -105 ha, co stanowi 1,92% ( dane GUS z 2007r.) pozostałe tereny o powierzchni ok.
3,0ha – to zakrzaczenia i zadrzewienia , czyli łącznie – 108ha .
Lasy i grunty leśne w gminie Waganiec w większości znajdują się we władaniu indywidualnych
gospodarstw rolnych oraz spółdzielczych gospodarstw rolnych i powierzchnia ich wynosi 99 ha i
3,0ha zakrzaczeń, natomiast pozostałe 6 ha znajduje się we władaniu Lasów Państwowych.
Wykazane powierzchnie nieużytków i ugorów o wielkości ok. 216ha
wg Tabeli 1–stanowią
potencjalne możliwości zwiększenia zalesienia w gminie Waganiec , jednak Nadleśnictwo Włocławek
planuje w najbliższej perspektywie przeznaczyć pod zalesienie –ok. 5,0ha .
4.3.WIELKOŚCI I JAKOŚĆ ZASOBÓW WODNYCH
4.3.1. WODY PODZIEMNE
Wody podziemne są jednym z najważniejszych zasobów środowiska abiotycznego. Wody takie są
związane z utworami wodonośnymi pietra czwartorzędowego w tym zwłaszcza poziomu drugiego
występującym na głębokości około 25,0m p.pt. ( warstwa najniższa to 50,0m). Poziomy wód
wgłębnych zasilane są poprzez infiltracje wody przez kompleks słabo przepuszczalnych glin
morenowych. Zasilanie wód czwartorzędowych jest wynikiem przesączania się wód z odleglejszych
poziomów. Użytkowe poziomy wodonośne na obszarze gminy związane są głównie z utworami
czwartorzędu i mezozoiku .Warstwa wodonośna ujęta do eksploatacji jest izolowana od powierzchni
terenu warstwą glin zwałowych o miąższości ok. 24,0m .
Nieznaczny południowy obszar gminy Waganiec, położony jest obszarze w obrębie głównego
zbiornika wód podziemnych –GZWP nr 144 („ Dolina Kopalna Wielkopolski” ) .
Główny zbiornik występuje w utworach czwartorzędowych (dolin kopalnych )
ma porowaty
charakter ośrodka .
Parametry GZWP : powierzchnia GZWO 4000,0km2 , zasoby dyspozycyjne- 480 tys.m3/d ; typ
środowiska - porowy, wiek skał – Qk.
(źródło : Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie –stan na 31 o1. 2003r.)
Prawo ochrony środowiska w art. 98 stanowi, że wody podziemne i obszary ich zasilania podlegają
ochronie polegającej na zmniejszeniu ryzyka zanieczyszczenia tych wód poprzez ograniczenie
oddziaływania na obszary ich zasilania oraz utrzymywania równowagi zasobów tych wód. W tych
celach tworzone są miedzy innymi obszary ochronne na zasadach określonych ustawą Prawem
wodnym .
Zbiornik GZWP „Zbiornik Dolina Kopalna Wielkopolski” posiada ustanowiony obszar wysokiej ochrony
zbiornika (OWO).
Strona
17
Stan czystości wód podziemnych na terenie gminy Waganiec jest średnio rozpoznany , ponieważ
najbliższy punkt kontrolno- pomiarowy jakości wód znajduje się w sąsiedniej gminie Koneck w
miejscowości Straszewo . Badania jakości wód prowadza Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska oraz Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Bydgoszczy .
Z dokumentów tych instytucji wynika, że obszar zbiornika GZWO na terenie gminy Waganiec jest
znacząco narażony na zanieczyszczenia antropogeniczne ze względu na swój charakter „odkryty” –
czyli intensywną wymianę pomiędzy wodami infiltracyjnymi, a wodami podziemnymi. Umożliwia do
łatwe przenikanie do wód zanieczyszczeń powierzchniowych, które przenikając wprowadzają
zanieczyszczenia z wód gruntowych zanieczyszczonych środkami ochrony roślin, zanieczyszczeniami
pochodzącymi z nieszczelnych zbiorników nieczystości płynnych (szamb) oraz ścieków ze zbiorników
nieczystości - z gnojowic i ścieków gospodarczo-bytowych odprowadzanych bezpośrednio do gruntu .
Z tych względów należy za priorytet w rozwoju gminy Waganiec uznać program zmian w gospodarce
wodno-ściekowej.
4.2.2. WODY POWIERZCHNIOWE ( ZBIORNIKI , CIEKI I ROWY MELIORACYJNE )
Udział wód powierzchniowych w ogólnej powierzchni gminy Waganiec wynosi -3,4%.
Pod względem hydrograficznym na terenie gminy brak jest –rzek . Istniejące cieki naturalne oraz
rowy melioracyjne należą do zlewni rzeki Wisły . Uzupełnieniem sieci hydrograficznej stanowią
niewielkie zbiorniki wodne oraz stawki po terenach eksploatacji kruszywa naturalnego- żwiru i pisku
.
Jedynym z większych zbiorników jest Jez. Niszczewy, o pow. 5,5ha.
Bezpośredni wpływ na jakość wód w zbiornikach maja cieki je zasilające . Wieloletnie zaniedbania w
dopuszczeniu dopływu zanieczyszczonych cieków do wód zbiorników przyczynił się do ich
degradacji. Nadmierne obciążenie związkami azotu i fosforu spowodowało eutrofizację lub
degradacje zbiornika .
Rzeka Wisła na terenie gminy Waganiec posiada długość ok. 5,0km , a powierzchnia zlewni -1,8 km2 .
Cieki wodne gminy Waganiec charakteryzuje śnieżno-deszczowy system zasilania z dwoma wysokimi
stanami wody w ciągu roku oraz jednym minimalnym. Przejścia od stanów najwyższych do
najniższych poziomów wód są łagodne . Bardzo niskie poziomy wód w ciekach są powodem ciągłego
zanieczyszczania. Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych jest uprawa roli i hodowla
zwierząt, stosowanie środków ochrony roślin , stosowanie nawozów sztucznych. Taki stan rzeczy
wymaga zdecydowanych działań w kierunku uporządkowania gospodarki wodno- ściekowej w
zakresie nowych inwestycji i rozbudowy kanalizacji sanitarnej .
Całkowita długość cieków i rowów melioracyjnych wynosi – 69,872km.
4.4. DIAGNOZA STANU ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
Gmina posiadająca funkcję wybitnie rolniczą posiada strukturę obszarową gospodarstw przedstawioną
w poniższej - TABELI. 6. - Struktura obszarowa
Analizując obszar gminy Waganiec można go podzielić na jednostki strukturalne, a jednostkom nadać
określone funkcje. Funkcją rolniczą ściśle związane z działalnością rolniczą należy objąć całość
północnej gminy obejmującą sołectwa: Konstantynowo, Sierzchowo, Józefowo.
Gleby wysokiej klasy bonitacyjnej ( R-IIIa i RIIIb )znajdują się również w pasie środkowym gminy,
obejmującym sołectwa: Waganiec, Kaźmierzyn, Plebanka, Zbrachlin, Nowy Zbrachlin, Siutkowo.
Tereny te jednak wykazują duże ciążenie do przekształceń inwestycyjnych w zakresie funkcji
mieszkaniowych, usługowych i produkcyjnych .
Strona
18
Struktura użytkowania gruntów
Pod względem bonitacyjnym na terenie gminy występują gleby klasy R II – RIII, które są prawnie
chronione wg ustawy z dnia 5 lutego 1995r.o ochronie gruntów rolnych i leśnych (j.t. Dz. U. z 2004r.
Nr 121, poz. 1266ze zm.)
Gleby chronione klasy od R II – R IIIb zajmują powierzchnię ok. -1845 ha.
Zgodnie z naturalnymi warunkami przyrodniczo-rolniczymi gminę mającą charakter rolniczy cechuje
- wysoki procent udziału gleb chronionych (kl. II - IIIb), których w stosunku do użytków rolnych
ogółem (4888ha) wynosi - ponad 37,74 %.
W całym
granicach administracyjnych
gminy można wyróżnić kilka obszarów o
charakterystycznych cechach dla produkcji rolnej.
Są to obszary :
 Obszar centralno-północny , z udziałem ogrodnictwa i sadownictwa
 oraz obszar południowo-zachodni ,
-w których łącznie na 2.385 ha użytków rolnych - grunty klasy I - IIIb stanowią 49,9%, a klasy IVa
– i IVb aż - 35,8%.
Wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej charakteryzuje warunki danego obszaru do produkcji
rolnej. Im wartość wskaźnika wyższa tym lepsze warunki dla produkcji rolnej, a im wskaźnik niższy
–tym warunki mniej korzystne .
Gmina Waganiec na podstawie wyznaczonego wskaźnika zalicza się do obszaru o wysokim
wskaźniku spośród gmin Powiatu Aleksandrowskiego .
Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej ma duże znaczenie w aspekcie akcesji z Unią
Europejską . Zgodnie z programem wsparcia w ramach Planów Rozwoju Obszarów Wiejskich,
obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (LFA), na których produkcja rolnicza jest
utrudniona ze względu na niekorzystne warunki naturalne dla gospodarstw położonych w ich zasięgu
otrzymują dopłaty wyrównawcze .
W obszarze gminy znaczny udział w strukturze gruntów maja również grunty słabsze na których
udział produkcji rolnej jest niższy . Grunty takie nadają się do upraw o mniejszych wymaganiach
glebowo-wodnych jak; ziemniaki, żyto mieszanki zbożowe jak: pszenżyto, kukurydza . Te gleby
sprzyjają również uprawie roślin na cele energetyczne np. wierzby energetycznej , która ma
stosunkowo niskie wymagania rolnicze . Może być uprawiana zarówno na glebach użytkowanych
rolniczo jak i na nieużytkach np.: łąki, skarpy, nieckach.
TABELA 6.
STRUKTURA OBSZAROWA
Użytki rolne w ha
Ogólna
pow.
gruntów
Razem
5 452
4 868
grunty
orne
4 379
sady
łąki
181
39
Lasy
pastwiska
117
Grunty
pozostałe
Grunty leśne i
pod zabud.
pod wodami , zadrzew
stawami ,
rowamii
152
108
Strona
19
W granicach administracyjnych gminy można wyróżnić kilka obszarów o charakterystycznych
podobnych cechach dla rozwoju produkcji rolnej.
Dla powyższego dokonano analizy powierzchni ogólnej gminy w wyszczególnieniem powierzchni
sołectw , a w tym powierzchni gruntów klasy RI do RIII.
SĄ TO OBSZARY WSKAZANE NA MAPIE UWARUNKOWAŃ :
 OBSZAR R I - w części północnej gminy , obejmujący sołectwa : Konstantynowo ,
Sierzchowo, Józefowo - z udziałem ogrodnictwa i sadownictwa, w którym na
1085,00 ha ogółem gruntów , grunty klasy RII - RIII stanowią -653,00ha tj ok. 60%.


OBSZAR R II – w części południowo- zachodniej gminy , obejmujący sołectwa :
Kolonia Święte, Niszczewy, Śliwkowo , w którym na 884,83 ha ogółem gruntów ,
grunty w klasie RIII stanowią- 178,91ha tj ok. 20 %,
OBSZAR R III - w części południowej gminy, obejmujący sołectwa : Siutkowo,
Zbrachlin i Nowy Zbrachlin , w którym na 761,72 ha gruntów ogółem , grunty klasy
RIIb - stanowią ok. 379,94ha tj. ok. 49,8 % .
W oparciu o analizę ilości uzyskanych zgód na zmianę sposobu przeznaczenia gruntów rolnych na
cele nierolnicze w gminie Waganiec – stwierdzono, że istnieją zgody (uzyskane w toku opracowania
miejscowych planów , których uchwalenie przestało obowiązywać z mocy prawa tj wg ustawy z dnia
27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz. 7171 ze
zmianami ) – ale zgody Ministra Rolnictwa pozostały dalej w mocy prawnej , a dotyczą one gruntów
rolnych w klasach od RII – do RIII o wielkości równej 174,50 ha.
Ilość gruntów rolnych wg ich przeznaczenia i funkcji , wyliczona dla poprzedniego planu
miejscowego zagospodarowania przestrzennego całej gminy Waganiec (1992r.) w granicach
administracyjnych dotyczące gruntów chronionych RI – RIII oraz zgody uzyskane na słabsze grunty
klasy RIV od Wojewody, których moc prawna minęła w dniu 31grudnia 2002r. przedstawiono w tabeli 6. w której wskazano wielkość gruntów rolnych przeznaczonych pod określone funkcje uznane
również w poprzednim Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego , które
winny zostać wskazane do realizacji inwestycji lokalnych i ponadlokalnych .
Z pośród zasad ochrony terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej przyjęto zasadę, aby chronić :




wszystkie naturalne oczka i zbiorniki wodne wraz z występującymi w sąsiedztwie łąkami,
terenami podmokłymi bądź zadrzewieniami i zakrzaczeniami uznaje się jako użytki, które
należy objąć ochroną ze szczególnym uwzględnieniem zakazu dokonywania zmian w
stosunkach wodnych oraz ochroną przed zanieczyszczeniem ściekami lub odpadami stałymi,
grunty klasy bonitacyjnej V i VI powinny być docelowo planowane pod dolesienia bądź
zadrzewienie,
na obszarze gminy wprowadzić ograniczoną lokalizację obiektów przemysłowych
charakteryzujących się bardzo dużą uciążliwością. Zakaz ten dotyczy szczególnie obszaru
gminy wchodzącego w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechocińskiej,
ścisłą ochroną objąć wszystkie parki podworskie bez względu na ich wartość przyrodniczohistoryczną.
Bilans terenów posiadających zgodę na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele
nierolnicze wg przeznaczenia terenu przedstawiono w Tabeli 7 –opracowanej w oparciu o
dokumenty archiwalne przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy Waganiec uchwalonego w 1994r.(plan ten w 2003r. ustawowo stracił
moc prawną) .
Strona
20
TABELA 7.
BILANS TERENÓW POSIADAJĄCYCH ZGODĘ NA ZMIANĘ PRZEZNACZENIA
GRUNTÓW ROLNYCH NA CELE NIEROLNICZE WG PRZEZNACZENIA TERENU
Lp
Nazwa sołectwa
Razem
M, MU
ML
PRB
UC,UH,
AP
ZP, ZC
NO,NU UI WZ
1
Bertowo
6,0
-
-
-
-
-
-
-
2
Brudnowo
29,50
23,00
-
0,8
2,0
1,20
1,00
1,50
3
Jóżefowo
23,70
23,70
-
-
-
-
-
-
4
Kolonia Święte
21,16
19,48
-
-
-
-
1,20
0,40
5
Konstantynowo
7,06
7,20
-
-
0,02
-
-
0,20
6
Michalin
25,50
25,00
-
-
-
-
0,50
-
7
Niszczewy
29,20
16,00
-
12,2
1,00
-
-
-
8
Plebanka
17,20
3,80
-
6,6
0,30
4,50
1,40
0,60
9
Przepust G.
2,73
1,30
-
-
0,03
-
0,80
-
10
Sierzchowo
25,24
23,20
-
0,25
0,39
1,20
-
-
11
Siutkowo
16,50
3,10
-
3,40
-
-
-
-
12
Śliwkowo
3,20
3,20
-
-
-
-
-
-
13
Szpitalka
8,20
4,0
4,20
-
-
-
-
-
14
Waganiec
54,33
27,30
-
14,55
2,40
3,45
6,58
0,58
16
Kaźmierzyn
54,48
25,50
-
15,40
-
0,30
13,0
0,30
17
Wiktoryn
11,60
-
-
0,90
-
0,40
0,4
0,30
18
Wójtówka
4,00
1,50
2,50
-
-
-
-
-
19
Wólne
12,83
8,00
4,00
-
0,52
-
-
0,30
20
Włoszyca
12,00
10,00
-
-
-
-
2,0
-
21
Zbrachlin
14,48
12,00
-
-
1,98
-
0,5
-
22
Nowy Zbrachlin
26,45
19,25
-
0,50
1,20
2,0
3,5
-
23
Stary Zbrachlin
13,20
8,5
-
1,20
-
0,5
2,5
1,50
408,80
230,30
11,30
51,7
7,84
13,00
33,40
6,5
-
Razem
Strona
21
5.
STAN DZIEDZIDZTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ
DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ
5.1. RYS
HISTORYCZNY
Układ przestrzenny zagospodarowania terenu gminy –
Gmina Waganiec leży na lewym brzegu Wisły w południowo-zachodniej części województwa
kujawsko-pomorskiego. Od wschodu granicę jej wyznacza brzeg rzeki, od północy graniczy z
wydzielonym terenem miasta Nieszawa i gminy Raciążek, od zachodu z gminą Koneck, od południa z
gminami Bądkowo i Lubanie.
Tereny te wchodziły w obszar historyczno-geograficznej krainy Kujaw, wydzielonej w pocz. XX w. jako
Księstwo Kujawskie. W okresie średniowiecza okupowane były przez Zakon Krzyżacki. W
ukształtowanym w XIV i XV w. podziale Polski, który z niewielkimi zmianami przetrwał do rozbiorów –
z Kujaw wydzielono 2 województwa: brzeskie oraz inowrocławskie, któremu podporządkowana była
– choć z zachowaniem dużej autonomii – Ziemia Dobrzyńska (podzielona na 3 powiaty).
Nieszawa wraz z okręgiem przyłączona została wówczas do Ziemi Dobrzyńskiej i tereny te znalazły się
w obrębie powiatu lipnowskiego.
Po II rozbiorze tereny te były w zaborze pruskim, w latach 1807-15 weszły w skład Księstwa
warszawskiego, a po Kongresie Wiedeńskim do zaboru rosyjskiego.
W 1867 r. utworzono powiat
nieszawski. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. początkowo znajdowały się w granicach woj.
warszawskiego, następnie pomorskiego.
Po II wojnie światowej w woj. bydgoskim w pow. aleksandrowskim (siedziba przeniesiona z Nieszawy
do Aleksandrowa Kujawskiego w 1932 r.). Od 1975 r. do 1998 w woj. włocławskim. Od 1998 r. w woj.
kujawsko-pomorskim.
W zakresie administracji kościelnej od początku chrystianizacji do czasu obecnych w pozostaje w
granicach diecezji włocławskiej.
Geograficznie tereny te wiążą się z równiną kujawską, częściowo z kotliną włocławską. Elementy
środowiska przyrodniczego (gleby, rzeka Wisła) określały w czasach historycznych walory osadnicze
tych terenów, zasiedlanych od najdawniejszych epok a w średniowieczu rozwijających się głównie o
szlak wodny (pośrednictwo w handlu zbożem i drewnem prowadzonym Wisłą – komory celne w
Przypuście, Nieszawie zlikwidowane po
II pokoju Toruńskim na rzecz jednej we Włocławku oraz o
szlak lądowy – trakt z Torunia do Warszawy. Przy szlakach handlowych i w miejscach z natury
obronnych sytuowane były grody obronne. W tych miejscach rozwijały się też późniejsze osady na
włościach książęcych
i kościelnych, a później szlacheckich.
Do najstarszych osad na terenie gminy należą:
Przypust – pierwotnie gród, wieś wzmiankowana w 1065 r. jako książęca (Bolesława Śmiałego składał
z niej daniny klasztorowi w Mogilnie). W XII i XIV w istniała tu komora celna nad Wisłą. W 1274 r.
księżna kujawska uzyskała dla Przypustu przywilej lokacji miasta na prawie średzkim,
niewykorzystany i utracony w związku z nową lokalizacją miasta Nieszawy.
Przypust w 1460r. nadany został miastu Nieszawa.
Zachowane są tu pierwotne relikt grodu oraz zabytkowy kościół usytuowany na wysokiej skarpie
nadwiślańskiej;
Zbrachlin – wieś wymieniona w 1136 r. wśród dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich, od 1325 r. własność
kapituły włocławskiej. W XIV - XV w. zakładane też były wsie w dobrach szlacheckich na terenie
gminy.
Waganiec - wieś obecnie osiedle, wzmianka w 1388 r., jako własność - szlachty zagrodowej wymieniona w XVI w;
Strona
22
Sierzchowo - wieś wzmiankowana w 1419 r, własność Sierzchowskich, później Wyczechowskich.
Już w XVI w. wykształtowały się nowe społeczno-przestrzenne struktury wsi, związane z rozwojem
gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej, które trwały do połowy XIX w. Powstawały wsie folwarcznochłopskie (głównie ulicówki) - tu np.: Brudnowo.
W układzie przekształconych w tym okresie wsi szlacheckich włączone były często zespoły dworskofolwarczne wzbogacone z czasem o ozdobne założenia ogrodowe (zwane od XIX w. parkami)
otaczające dwór - siedzibę właścicieli dóbr. Przykładami takich założeń na terenie gminy są zespoły
parkowo-dworskie w Sierzchowie i Wagańcu.
W XVII i XVIII e. pojawił się też nowy rodzaj osadnictwa czynszowego (trwający jeszcze w XIX w.) w
oparciu o napływających osadników, głównie holenderskich i pruskich, którzy zagospodarowali dla
celów rolniczych tereny podmokłe i leśne ale również osiedlani byli na terenie istniejących wsi,
wyludnionych w okresie wojen lub epidemii.
Na terenie gminy zachowały się relikty późniejszego osadnictwa (cmentarze ewangelickie w
Zbrachlinie i Brudnowie).
W II połowie XIX w. po zniesieniu pańszczyzny, nastąpiły zmiany w strukturze gruntów folwarcznych.
Separacja zabudowań włościańskich powodowała niekiedy przenoszenie osad lub zakładanie nowych.
Powstawały wówczas (również na tym terenie) zespoły rozproszonych kolonii o formie rządówek
liniowych z pasmami pól i ukształtowanymi już formami siedliskowymi (zagrody z zabudową na
zarysie czworoboku). Proces ten trwał także w okresie międzywojennym z tym, że kolonie miały już
mniej jednolity charakter.
Na ożywienie gospodarcze terenu i rozwoju niektórych osad (Waganiec) wpłynęło założenie w 1862 r.
linii kolejowej Kutno-Toruń (tzw. kolej warszawsko-bydgoska) oraz w początku XX w. - linii kolejki
wąskotorowej łączącej Waganiec z Dobrem. Nastąpiło zatem stopniowe odwrócenie od Wisły, która
utraciła w tym czasie znaczenie głównego szlaku handlowego.
Po wojnie parcelacje gruntów i powstawanie rozproszonych na terenie dawnych majątków kolonii
oraz zakładanie majątków państwowych (Plebanka, Waganiec) spowodowały w dużej mierze
niekorzystne zmiany w strukturze przestrzennej i charakterze zabudowy. Zniknęły z krajobrazu wsi
licznie występujące tu niegdyś wiatraki (obiekty wiejskiej techniki rolno-przemysłowej), pojawiły się
nowe formy zabudowy.
Najstarszym z zachowanych obiektów jest XVII - wieczny kościół w Przypuście - drewniany,
konstrukcji zrębowej, przeniesiony na obecne miejsce w 1779 r. z Nowogrodu (pow. golubskodobrzyński).
Obecny kościół w Zbrachlinie, wzniesiony w miejsce poprzednich (parafia założona tu została przed
1325 r.) w 1889 r. murowany z cegły, oskarpowany, jednonawowy z niższym i wyższym prezbiterium i
trzykondygnacyjną wieżą - reprezentuje dobry przykład architektury neogotyckiej. Innym jej
przykładem jest dawna kuźnia w Sierzchowie (adaptowana na kaplicę) - murowana z cegły,
ośmioboczna z krenelażowymi filarami w narożach.
Dwór w Sierzchowie o skromnej klasycyzującej architekturze, z wgłębnym portykiem na osi, posiada
ciekawe założenie: flankowany jest dwoma oficynami powiązanymi z dworem niższymi łącznikami
ustawionymi na zarysie muru wyznaczającego podjazd.
Niestety układ ten zniekształcono przez niewłaściwą przebudowę oficyn.
W otoczeniu dworów w Sierzchowie i w Wagańcu (ruina) założenia parkowe z ozdobnym
starodrzewem (zwłaszcza w Sierzchowie, gdzie jeden z najwspanialszych w Polsce platanów).
Przykładem budowli użyteczności publicznej (a także techniki kolejowej) jest zespół dworca
kolejowego w Wagańcu z II ćwiartki XIX w.
Budynek dworca murowany, otynkowany o architekturze eklektycznej (z elementami neogotyku i
neobaroku) stanowi przykład pierwszej tego typu budowli wzniesionej po założeniu linii kolejowej. Z
tego okresu pochodzą towarzyszące mu budynki związane z transportem kolejowym, budynki
pracowników kolei , a także budynki „sklepu kolonialnego”.
Strona
23
Na początku XX w. powstał zespół młyna gospodarczego w sąsiedztwie drogi i terenu PKP.
Wieś Waganiec rozwój swój zawdzięcza właśnie linii kolejowej, zwiększającej możliwość
komunikacyjną ludności pomiędzy większymi jednostki osadniczymi jak Aleksandrów Kuj. czy
Włocławek . Rozwój wsi Waganiec – powoduje ,że został zarejestrowany w gminnej ewidencji
zabytków jako „historyczny układ ruralistyczny” podlegający ochronie na podstawie art. 6 ust. 1
pkt.1. lit.b –ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami , a granica obszaru jest granica
administracyjna wsi Waganiec .
W Zbrachlinie z tego okresu (lata 20-te) - plebania o architekturze nawiązującej do stylu
dworkowego, tu również cmentarz parafialny założony z końcu XIX w. o układzie regularnym z aleją
lipową na osi bramy i licznymi starymi nagrobkami prezentującymi różne cechy stylowe.
Materialnym dokumentem społeczności zasiedlających te ziemie w XIX w. i współtworzących
miejscowy pejzaż kulturowy są pozostałości cmentarzy ewangelickich w Zbrachlinie i Brudnowie gdzie również dawny zbór ewangelicki (z początku XX w) przebudowany w latach 70-tych na kościół
rzymsko-katolicki.
Tereny gminy Waganiec należą do słabiej zasiedlonych w pradziejach obszarów Kujaw . Biorąc pod
uwagę ilość punktów osadniczych ich skupiska , położenie oraz wartość poznawcza wyróżnić można
na obszarze gminy dwie strefy osadnicze:
-strefa jaru w Przypuście ,
-strefa wokół jeziora Niszczewy.
Najistotniejsza i najliczniejsza w obu strefach grupa stanowisk archeologicznych są stanowiska w
wczesno-średniowiecznego oraz nowożytnego przedziału chronologicznego.
Do bardzo cennych obiektów archeologicznych należy grodzisko wczesno- średniowieczne w
PRZYPUŚCIE wpisane do rejestru zabytków pod numerem: „1965. 11. 04-C/49”
(wg byłego woj. Włocławskiego to nr 11/99/C) .
Również interesująca jest duża osada późnośredniowieczna w Niszczewach wraz z innym osadami
wokół jeziora .
5.2. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR
KULTURY WSPÓŁCZESNEJ
5.2.1. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW
5.2.1.1. Zasoby dziedzictwa kulturowego wpisane do rejestru zabytków, jako
zabytki nieruchome i zabytki archeologiczne
W granicach administracyjnych gminy Waganiec znajdują się obiekty nieruchome
podlegające ochronie na podstawie art. 7 Ustawy z dnia 2 lipca 2003r o ochronie zabytków i
opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568 ze zmianami), które są wpisane do rejestru
zabytków znajdującego sie w Gminie Waganiec . Wykaz jw. w Tabeli 8 .
Strona
24
TABELA 8
REJESTR ZABYTKOW
NIERUCHOMYCH
WYKAZ ZABYTKÓW WPISANYCH DO REJESTRU ZNAJDUJACEGO SIĘ NA TERENIE GMINY
WAGANIEC (stan na 08.02. 2012 r.)
L.p.
Miejscowość
Obiekt
1R
PRZYPUST
2R
PRZYPUST
3R
WAGANIEC
4R
Czas
powstania
REJEST
ZABYTKÓW
KOSCIÓŁ filialny
rzymsko-katolicki
drewniany pw. św.
Stanisława Bpa i Marii
Magdaleny
GRODZISKO
1798r.
1955. 05. 20A/450
----
1965. 11. 04C/ 49
XIX w. k.
3R/ 1
ZESPÓŁ DWORSKO PARKOWY
park dworski
3R /2
obora
3R /3
spichlerz
3R /4
stodoła
WAGANIEC
ZESPÓŁ DWORCA
KOLEJOWEGO
dworzec kolejowy z
otaczającym układem
zieleni ,
ul. Kolejowa 7
MŁYN
ELEKTRYCZNY
4R /1
5R
WAGANIEC
6R
WAGANIEC
6R /1
6R /2
ZESPÓŁ KOŚCIOŁA
PARAFIALNEGO
kościół parafialny
rzymsko-katolicki p w.
sw. Wojciecha
cmentarz przykościelny
2poł. XIX
w.
XIX w. 2
poł.
XIX w. 2
poł.
XIX w. k.
Granica
ochrony wg
sentencji
decyzji wpisu
do rejestru –
Lokalizacja
Po murach
obwodowych
budynku
kościoła ; dz.
nr 7
granice dz. nr
7
--granica dz. nr
269/12
1996. 05. 21A/ 1334
Granica dz. nr
269/13
XIX W. 4
ćw.
1998. 12. 30 –
A/ 640
Granica dz. nr
201/42 i dz. nr
201/33
1910 ok.
1998. 03. 20 –
A/1242
Po murach
obwodowych
budynku młyna
; dz. nr 6
XIX / XX w.
1889r.
k. XIX W.
1995. 01. 20 –
A/ 476
Częśc dz. nr
58/1 w
granicach
murowanego
ogrodzenia
Strona
25
5.2.1.2. Zasoby dziedzictwa kulturowego , wpisane do Gminnej Ewidencji
Zabytków i Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków
Zasoby dziedzictwa kulturowego , wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków i Wojewódzkiej
Ewidencji Zabytków wskazane są do ochrony w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego , decyzji o
warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizacje inwestycji drogowej , decyzji o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizacje inwestycji w
zakresie lotniska użytku publicznego :
5.2.1.2.1. Zabytki nieruchome , wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków i
Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków
Zabytki nieruchome , wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków i Wojewódzkiej Ewidencji
Zabytków podlegające ochronie na podstawie art. 6 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162,poz 1568 ze zmianami )przedstawione w Tabeli 9 (jak poniżej)
TABELA 9
WYKAZ ZABYTKÓW ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W EWIDENCJI NA TERENIE GMINY
WAGANIEC
stan na 02.02. 2012r.
Lp.
MIEJSCOWOŚĆ
1.
TEREN GMINY
2.
3.
RUDNOWO
3.1
3.2
3.3
6.
cmentarz ewangelicki
zespół dworsko-parkowy:
SIERZCHOWO
oficyna północna, d. rządówka, ob. dom
oficyna południowa i d. kuchnia , ob. dom
kuźnia, ob. nie użytkowana
3.6
5.
linia kolejki wąskotorowej(nie czynna)
dwór, ob. nie użytkowany
park dworski
3.4
3.5
4.
OBIEKT
budynek gospodarczy
WAGANIEC
WAGANIEC
WAGANIEC
Czas
powstania
XX w. pocz.
pocz. XX w.
XIX W.
1850 ok.
2 poł. XIX w.
1850 ok.
1850 ok.
1900 ok.
XIX w. k.
Układ ruralistyczny wsi w granicach administracyjnych
brama wjazdowa zachodnia do parku dworskiego
brama wjazdowa południowa do parku dworskiego
Strona
26
7.
WAGANIEC
7.1
7.2
7.3
7.4
7.5
7.6
7.7
7.8
7.9
Zespół
folwarczny:
XIX w. k.
piwnica ziemna
budynek inwentarski
stajnia z kuźnią
ogrodzenie folwarku
dom pracowników 2
dom pracowników folwarku –ośmiorak, U. Widok 46
dom pracowników folwarku , ul. Widok 48
XIX /XX w.
K. XIX w.
XIX w. 2 poł.
XIX /XX w.
XIX w. k.
1927
XIX / XX w.
XIX /XX w.
XIX /XX w.
8.
zespół dworca kolejowego:
XIX w. k.
8.1
8.2
budynek gospodarczy przy dworcu , ul. Kolejowa
dom pracowników kolei I, ul. Kolejowa 11
budynek gospodarczy przy domu pracowników kolei
ul. Kolejowa 11
dom pracowników kolei II , ul. Kolejowa 13
ul. Kolejowa 13
dom pracowników kolei III
Dom pracowników kolei IV, ul. Kolejowa 13
ul. Kolejowa 3
piwnica ziemna przy domu pracowników kolei ,ul.
kolejowa 3
dom pracowników pracowni kabli, ul. Kolejowa9
budynek gospodarczy przy domu pracowników
pracowni kabli , ul. Kolejowa 9
dom młynarza
kapliczka przydrożna z figurą NMP
figura przydrożna NMP
pocz. XX w.
k. XIX w.
WAGANIEC
8.3
8.4
8.5
8.6
8.7
8.8
8.9
8.10
8.11
9.
10.
11.
12.
Waganiec
Waganiec
Włoszyca
Zbrachlin
zespół kościoła parafialnego:
ogrodzenie z bramą kościoła parafialnego
plebania
brama przy budynku plebanii
spichlerz przy budynku plebanii
figura NMP przy budynku plebanii
Kapliczka z figurą św. Krzysztofa (przy kościele od
strony pn.)
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
12.6
13.
14.
15.
16.
17.
Zbrachlin
Zbrachlin
Zbrachlin
Zbrachlin
Dom nr 2
Dom nr 12
Dom nr 24
brama wjazdowa przy domu nr 24
Nowy Zbrachlin
cmentarz parafialny rzymskokatolicki
XX w. pocz.
k. XIX w.
k. XIX w.
XIX w. pocz.
1896
k. XIX w.
1897
1896
k. XIX w.
1910 ok.
1946
1911
XIX/XX w.
.XX w. pocz.
1920 ok.
pocz. XX w.
XX w. pocz.
XIX/ XX w.
pocz.
pocz.
pocz.
pocz.
XX w.
XX w.
XX w.
XX w.
XIX w.k.
Strona
27
18.
19.
21.
22.
Nowy Zbrachlin
Ogrodzenie cmentarza parafialnego
Nowy Zbrachlin
cmentarz ewangelicki
Nowy Zbrachlin
Budynek gospodarczy z zagrody , ul Kujawska 20-20A
Nowy Zbrachlin
Dom z zagrody , ul. Kujawska 22/Słoneczna
pocz. XIX w.
2 poł. XIX w.
pocz.XX w.
XIX /XX W.
5.2.1.2.2. UDOKUMENTOWANE STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE WG GMINNEJ
EWIDENCJI ZABYTKÓW I WOJEWÓDZKIEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW
W granicach administracyjnych gminy Waganiec znajdują się obiekty nieruchome zlokalizowane w
trakcie badań powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) – wpisane do
Gminnego Rejestru Zabytków oraz w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków.
W poniższej Tabeli 10 - zostały wymienione obiekty ujęte zgodnie ze stanem na dzień 12 stycznia
2011 r. w oparciu o art. 6, ust.1 pkt. 3 ustawy 23 lipca 2003r. oraz zmianie z dnia 18 marca 2010r.
(Dz. U. nr 162, poz. 1568ze zmianami)oraz zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 75, poz.474).
Na terenie gminy Waganiec znajduje się 61 stanowisk archeologicznych .
Stanowiska archeologiczne , wg Gminnej Ewidencji Zabytków i Wojewódzkiej Ewidencji
Zabytków ujęte zostały w Tabeli 10
TABELA 10
WYKAZ STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH NA OBSZARZE GMINY WAGANIEC,
ZLOKALIZOWANYCH W TRAKCIE BADAŃ POWIERZCHNIOWYCH W RAMACH
ARCHEOLOGICZNEGO ZDJĘCIA POLSKI (AZP)
Miejscowość
1
Wiktoryn
Obsza
r AZP
Nr
stan.
na
obsz.
AZP
Nr stan.
w
miejscowości
44-45
46
1
Funkcja obiektu
osada
Chronologia
Kultura
neolit
Strona
28
2
Wiktoryn
44-45
47
2
punkt
osadniczy
3
Michalin
44-45
48
1
ślad osadnictwa
4
Brudnowo
44-45
049
02
osadnictwa
ślad,
osadnictwa ślad
5
Brudnowo
44-45
050
01
osada,
osada
6
Konstantynowo
44-45
051
51
7
Konstantynowo
44-45
054
02
osadnictwa ślad
osadnictwa
ślad,
osada,
ślad osadnictwa
44-45
055
02
9
Konstantynowo
44-45
057
04
10
Brudnowo
44-45
065
A1
03
11
Brudnowo
44-45
066
A1
4
2
3
ślad osadnictwa,
obozowisko,
ślad osadnictwa,
osada,
12
Wiktoryn
44-45
067
A1
13
Wiktoryn
44-45
068
3
4
ślad
osadnictwa,
osada
osada,
ślad osadnictwa
01
osadnictwa ślad
Michalin
44-45
15
Wiktoryn
44-45
070
A1
16
Janowo
44-45
063
amfor
kulistych
rzymski okres
neolit,
okres rzymski,
średniowiecze k.
XV-XVI w.
przeworska
neolit,
osadnictwa ślad brązu epoka osada
halsztacki
osadnictwa ślad okres,
średniowiecze
osada,
średniowiecze
osadnictwa
wczesne faza E,
ślad,
średniowiecze
osadnictwa ślad późne,
nowożytność
obozowisko,
późne
k. pucharów
osadnictwa ślad średniowiecze lejkowatych
Turzynek
14
wczesne
średniowiecze
III okr.
neolit,
średniowiecze
późne
średniowiecze
późne XV w.,
nowożytność
osadnictwa ślad
8
069
A1
średniowiecz
e
ślad osadnictwa
KCWR
KPL
KŁ
I OEB
NOW
KŁ
EK
KŁ
KPL
KŁ
69
neolit
Strona
29
17
18
19
Śliwkowo
Niszczewy
Niszczewy
44-45
064
01
osadnictwa ślad
45-45
065
01
osada,
osadnictwa ślad
45-45
066
02
osadnictwa
ślad,
osada
nowożytność
XVI- XVIII w.
średniowiecze
późne XV w.,
nowożytność
XVIII w.
średniowiecze
nowożytność
XVIII w.
średniowiecze
wczesne okres
III,
średniowiecze
późne XV w.,
nowożytność
XVIII w.
20
Niszczewy
45-45
067
03
osada,
osada,
osada
21
Niszczewy
45-45
068
05
osada
nowożytność
XVII-XVIII w.
22
Niszczewy
45-45
069
06
osada
średniowiecze
późnenowożytność
23
Niszczewy
45-45
070
04
osada,
osada
brązu epoka,
średniowiecze
24
Kolonia Święte
45-45
071
01
osadniczy
punkt
średniowiecze
późne XV w.
25
Kolonia Święte
45-45
072
02
osada
26
Kolonia Święte
45-45
073
03
27
Święte
45-45
78
5
28
Kolonia Święte
45-45
079
29
Michalin
44-46
30
Niszczewy
45-46
nowożytność
XVII w.
osadnictwa
średniowiecze
ślad,
późne XV w.,
osadnictwa ślad nowożytność
XVIII w.
ślad osadnictwa
średniowiecze
XV w.
04
osada
nowożytność
XXVI-XVIII w.
033
04
osadnictwa ślad
średniowiecze
późne
034
05
osada
nowożytność
Strona
30
31
Michalin
44-46
035
06
32
Sierzchowo
44-46
001
01
33
Józefowo
44-46
2
1
osadnictwa ślad
osada,
osadnictwa
ślad,
osadnictwa ślad
ślad osadnictwa
osada
34
Zbrachlin
44-46
003
01
35
Waganiec
44-46
004
01
36
Waganiec
44-46
005
02
37
Wolne
44-46
006
01
38
Wolne
44-46
007
02
39
Wójtówka
44-46
008
01
ślad osadnictwa
ślad osadnictwa
osada
osadnictwa ślad
osadniczy punkt
osadnictwa ślad
średniowiecz
e późne
brązu epoka,
rzymski okres,
średniowiecze
XV-XVI w.
wczesne
średniowiecze
średniowiecze
nowożytność XVI w
nowożytność XVIII w.
nowożytność
XVI-XVIII w.
nowożytność
XVIII w.
średniowiecze
późne XV w.
średniowiecze
późne –
nowożytność
XV-XVI w.
osadniczy punkt średniowiecze
wczesne faza D
osadniczy
punkt,
osadnictwa ślad
brązu epoka,
średniowiecze
wczesne faza E
40
Szpitalka
44-46
009
01
41
Szpitalka
44-46
010
02
42
PrzypustKolonia
44-46
011
01
43
Przypust
44-46
012
01
44
Przypust
44-46
013
02
osadniczy punkt
45
Przypust
44-46
014
03
osadnictwa ślad średniowiecze
wczesne faza F
łużycka
osadnictwa ślad
średniowiecze
osadnictwa ślad późnenowożytność
XV-XVI w.
średniowiecze
grodzisko,
wczesne XI w.,
osadniczy punkt średniowiecze
wczesne faza F
średniowiecze
wczesne faza E
Strona
31
osadnictwa ślad średniowiecze
wczesne faza F
46
Przypust
44-46
015
04
47
Przypust
44-46
016
05
48
Przypust
44-46
017
06
49
Niszczewy
45-46
035
07
50
Niszczewy
45-46
036
06a
51
Siutkowo
45-46
021
04
52
Siutkowo
45-46
022
05
53
54
55
56
Siutkowo
Nowy Zbrachlin
Włoszyca I
Śliwkowo
45-46
018
osadnictwa ślad nowożytność
XVI-XVIII w.
średniowiecz
osadnictwa ślad
e wczesne
okres III
średniowiecze
późneosada
nowożytność
XV- XVI w.
średniowiecze
osada
późneNowożytność
XV-XVI w.
średniowiecze
wczesne
osadnictwa
schyłkowe,
ślad,
średniowiecze
osada
późneNowożytność
XV-XVII w.
osada
osada,
osada
01
45-46
017
01
45-46
016
01
45-46
037
01
osadnictwa ślad
osadnictwa ślad
osadnictwa
ślad,
osada,
osada
osadnictwa
ślad,
osadnictwa ślad
osadnictwa ślad
nowożytność
XVI-XVIII w.
średniowiecze
XV-XVI w.,
nowożytność
XVII w.
Nowożyt. XVIw.
Nowożyt. XVI
kamienia
epoka,
średniowiecze
późne,
nowożytność
neolit,
pucharów
brązu epoka
lejkowatych
okres I
57
Śliwkowo
45-46
038
02
58
Śliwkowo
45-46
039
03
59
Śliwkowo
45-46
040
04
osadnictwa
ślad,
osadnictwa ślad
neolit,
brązu epoka
05
obozowisko,
osadnictwa ślad
brązu epoka
okres I,
brązu epoka
60
Śliwkowo
45-46
041
kamienia epoka
pucharów
lejkowatych,
łużycka
łużycka
Strona
32
61
Wiktoryn
70
4
Osada
Ślad osadnictwa
KPL
KŁ
69
Źródło : Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruniu Delegatura we Włocławku – 12.01.
2011r.ujete w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków
5.2.1.2.3. UKŁAD RURALISTYCZNY WSI NA TERENIE GMINY WAGANIEC
Na terenie gminy Waganiec do Gminnej Ewidencji Zabytków i Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków
wpisany jest jeden układ ruralistyczny wsi – tj. wieś Waganiec, a granice strefy ochrony stanowią
granice administracyjne wsi Waganiec .
Układ ruralistyczny wsi Waganiec jako strefa ochrony konserwatorskiej , podlega ochronie na
podstawie art. 6 ust. 1, pkt 1, lit. b. ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami (Dz. U. Nr 162 ,poz. 1568 ze zmianami) .
6. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA , W TYM
OCHRONA ZDROWIA
6.1.
DEMOGRAFIA
Liczba ludności gminy Waganiec według danych Głównego Urzędu Statystycznego na dzień 31.
12. 2009r. wynosiła -4411 mieszkańców , co stanowiło 0,,22% ludności województwa kujawskopomorskiego .
Ludność na 1 km2 powierzchni ogólnej 81
Współczynnik feminizacji 100
Ludność w % do ogółu ludności w wieku :
-przedprodukcyjnym …………………………………. 21,7
-produkcyjnym ………………………………………… 64,8
-mobilnym……………………………………………… 41,6
-nie mobilnym………………………………………… 23,2
-poprodukcyjnym ………………………………………13,5
Ludność w wieku :
nieprodukcyjnym na 100osób …………………..15
w wieku produkcyjnym ……………………………….54,3
Strona
33
6.1.1.
STAN LUDNOŚCI
TABELA 11.
LUDNOŚĆ GMINY WAGANIEC WEDŁUG GRUP WIEKOWYCH
Stan wg 31 . 12. 2005r
wiek
ogółem
mężczyźni
kobiety
0-4 lat
233
115
118
0 lat
48
20
28
1 rok
44
20
24
2 lata
47
22
25
3 lata
40
22
18
4 lata
54
31
23
5-9 lat
299
168
131
5 lat
45
29
16
6 lat
55
29
26
7 lat
68
40
28
8 lat
59
29
30
9 lat
72
41
31
10 -14 lat
337
186
151
10 lat
65
29
36
11 lat
59
41
18
12 lat
71
40
31
13 lat
74
40
34
14 lat
68
36
32
15-19 lat
380
199
181
15 lat
83
42
41
16 lat
73
34
39
17 lat
70
32
38
18 lat
74
44
30
19 lat
80
47
33
20-24 lat
379
190
189
25-29 lat
428
225
203
Strona
34
30-34 lat
352
230
165
wiek
ogółem
mężczyźni
kobiety
35-39 lat
309
150
159
40-44 lat
305
157
148
45-49 lat
352
186
166
50-54 lat
301
153
148
55-59 lat
269
125
144
60-64 lat
151
81
70
65 lat i więcej
474
166
308
przedprodukcyjny
1095
577
518
produkcyjny
2930
1545
1385
poprodukcyjny
544
166
378
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego.
6.1.1.2. PRZYROST NATURALNY
Ogólne saldo migracji w 2009 roku wynosiło– zero.
TABELA 12.
LUDNOŚĆ, PRZYROST NATURALNY I MIGRACJE W GMINIE WAGANIEC W LATACH
2000-2009
Cecha
2000 r.
2001 r.
2002 r.
2003 r.
2004 r.
2005 r.
2009 r.
4674
4659
4619
4609
4595
4569
4411
przyrost
naturalny
57
53
43
47
48
49
29
napływ
ludności
70
34
38
48
24
44
40
odpływ
ludności
71
58
82
62
61
72
40
liczna
ludnościstan w dniu
31 XII
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy
Strona
35
6.2.1. GOSPODARKA
6.2.2. RYNEK
PRACY
Rynek pracy jest bardzo zróżnicowany, skala osób bezrobotnych nie ulega zmniejszeniu.
TABELA 13.
REJEST BEZROBOTNYCH ZA ROK 2009
Bezrobotni zarejestrowani w dniu 31.12. 2009 r.
w tym:
długotrwale
Ogółem
388
% do
pracujących
111,2
Oferty pracy
ogółem
kobiety
ogółem
168
175
83
100osób w wieku
produkcyjnym
11,8
Podmioty gospodarcze na terenie gminy :
Do najważniejszych podmiotów gospodarczych na terenie gminy Waganiec , należą miedzy
innymi:
 Spółdzielnia „agrofirma „ Plebanka w Plebance- przetwórstwo owocowo-warzywne ,
 Młyn zbożowy ZPUH –Młyn Gospodarczy Jan Rumaniec w Wagańcu
 Piekarnia „MAJKRO” w Wagańcu
 Zakład Transportu , Handlu i Usług w Zbrachlinie
 Masarnia „Anez” w Wagańcu,
 Zakład Ubojowo-Masarski w Śliwkowie - 2 zakłady
 Zakład Drobiu Aleksandra Obiała w Wagańcu –producent jaj konsumpcyjnych i
drobiu
 Ferma drobiu Błaszczyk ( kury)
 Drogi i Mosty – Wytwórnia mas bitumicznych (Henryk Boczek )
TABELA 14.
STRUKTURA WŁASNOŚCIOWA I RODZAJOWA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH
GMINY WAGANIEC
STAN NA 31 XII 2005 R. (opracowanie wg Strategii Rozwoju Gminy Waganiec):
LICZBA
JEDNOSTEK
RODZAJ JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ
238
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON
15
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON – sektor publiczny (liczba
jednostek ogółem).
Strona
36
6.3.
223
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny liczba
jednostek ogółem.
189
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny osoby
fizyczne.
13
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny spółki
prawa handlowego.
3
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny spółki z
udziałem kapitału zagranicznego.
5
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny
spółdzielnie.
4
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON sektor prywatny
stowarzyszenia i organizacje społeczne.
12
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji A ogółem.
24
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji D ogółem.
20
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji F ogółem.
114
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji G ogółem.
6
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji H ogółem.
9
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji I ogółem.
6
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji J ogółem.
18
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji K ogółem.
3
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji L ogółem.
9
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji M ogółem.
3
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji N ogółem.
14
Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w sekcji
MIESZKALNICTWO
Zasoby mieszkaniowe ogółem na dzień 31. XII 2009r. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w m2Liczba osób na mieszkanie -
1296
75,5
3,4
Mieszkania wyposażone w instalacje w % ogółem :
- w wodociąg ………….
90 %
-ustęp spłukiwany……. 77%
-łazienka………………..
75%
-centralne ogrzewanie... 77%
Strona
37
Dla porównania w roku 2005 stan zasobów wynosił :
TABELA 15.
STAN MIESZKALNICTWA W GMINIE WAGANIEC NA DZIEŃ 31 XII 2005 r.
Ilość
1219*
4645*
91540*
44**
168**
1760**
Wyszczególnienie
Zasoby mieszkaniowe – liczba mieszkań ogółem,
Zasoby mieszkaniowe – liczba izb ogółem,
Zasoby mieszkaniowe – powierzchnia użytkowa mieszkań ogółem / m2/,
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność gminy mieszkań ogółem,
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność gminy izby ogółem,
1079*
910*
Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno-sanitarne wodociąg,
935*
Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno-sanitarne łazienki (urządzenia
kąpielowe, prysznice z odpływem wody),
858*
6.4.
Zasoby mieszkaniowe stanowiące własność gminy powierzchnia użytkowa mieszkań /m2/,
Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno-sanitarne (ustęp spłukiwany),
Mieszkania wyposażone w urządzenia techniczno-sanitarne centralne ogrzewanie.
OŚWIATA I WYCHOWANIE
6.4.1. PRZEDSZKOLA
Do roku 2006 na terenie gminy istniały dwa przedszkola. Przedszkole publiczne w
Brudnowie, w którym liczba dzieci oscylowała pomiędzy liczba 15 , a 18 dzieci.
Drugie przedszkole publiczne w Zbrachlinie powstało w 2010r. z liczbą dzieci - 18.
W Szkole Podstawowej w Niszczewach - od roku 2009/2010 powstały dwa oddziały
przedszkolne .
6.4.2. SZKOŁY PODSTAWOWE
Na terenie gminy Waganiec działają trzy szkoły podstawowe podległe samorządowi gminnemu w
miejscowościach : Zbrachlin , Niszczewy i Brudnowo .
W roku 2009 statut absolwentów uzyskało - 360 uczniów .
TABELA 16.
SZKOŁY PODSTAWOWE W LATACH 2006- 2010r.
LP.
Rok
Placówka –adres
Liczba uczniów
1
2006/ 2007
Szkoła Podstawowa
Niszczewy 2
71
2007/2008
74
Strona
38
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
75
93
90
Zespół Szkół w Zbrachlinie
91
88
61
73
73
6.3.3. SZKOŁY GIMNAZJALNE
W gminie Waganiec działają dwa gimnazja podległe samorządowemu gminnemu. Gimnazja są w tych samych
obiektach co szkoły podstawowe w miejscowościach . w ciągu ostatnich lat liczba uczniów oscyluje liczbami
niewiele różniącymi się tj pomiędzy 90 uczniów do 108 uczniów .
TABELA 17.
SZKOŁY GIMNAZJALNE
LP.
Rok
Placówka –adres
1
2006/ 2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
Zespół Szkół w Brudnowie
2
2006/2007
2007/2008
2008/2009
2009/2010
2010/2011
Zespół Szkół w Zbrachlinie
Liczba uczniów
w gimnazjum
92
87
90
96
91
120
111
106
108
109
Zródło : Opracowania własne wg danych z Urzędu Gminy w 2011r.
Szkoły w gminie Waganiec wyposażone są w komputery z dostępem do Internetu przeznaczone do
użytku uczniów .
Na terenie gminy Waganiec – brak jest placówek oświatowych ponad gimnazjalnych i wyższych .
Najbliższe szkoły tego typu znajdują się w sąsiednich miejscowościach jak: Ciechocinek,
Aleksandrów Kujawski, Nieszawa oraz Włocławek i Toruń
6.5.
Kultura
Stan wyposażenia w usługi kulturalne gminy Waganiec należy ocenić jako słaby.
Zycie kulturalne mieszkańców koncentruje się głównie wokół szkół gimnazjalnych i podstawowych .
Obecnie na terenie gminy działa :
 Gminna Biblioteka funkcjonująca jako filia Biblioteki Powiatowej ,
 oraz świetlice przy jednostkach OSP( remizach straży pożarnej).
Strona
39
Na terenie gminy w miejscowości Wólne ( w budynku po szkole podstawowej) powstaje- ( w
realizacji) „Centrum Edukacji”
6.6.
SPORT I REKREACJA
Stan zaplecza sportowo- rekreacyjnego należy ocenić jako dobry. Należy zaznaczyć , że głównie
wykorzystywany jest potencjał zasobowy boisk i sal gimnastycznych wchodzących w skład
Zespołu Szkół Podstawowych i Gimnazjum . Istnieje i działa Klub Sportowy z boiskiem w
Zbrachlinie .
Obecnie zostało zrealizowany obiekt - „Centrum sportowo-rehabilitacyjne” w Zbrachlinie
Na terenie gminy w dwóch miejscowościach w Zbrachlinie i Wagańcu zrealizowano program
„rehabilitacji i renowacji parku wypoczynku (w roku 2010 ):
 Parki Wypoczynku w Zbrachlinie z wykorzystaniem istniejącego zbiornika wodnego
 Park Wypoczynku w Wagańcu ( w realizacji) .
6.7.
OCHRONA ZDROWIA
Na terenie gminy Waganiec działa niepubliczny zakład opieki zdrowotnej (z etatem lekarza i
stomatologa )
Funkcjonuje również - apteka we wsi Waganiec .
7. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW
W strukturze własności gminy Waganiec dominują własności osób fizycznych. Zajmują one
powierzchnię - 4331ha , co stanowi 79,43% wszystkich gruntów w granicach administracyjnych
gminy Waganiec, a w tym grunty stanowiące własność rolników – o powierzchni – 3992ha .
Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem przekazanych w użytkowanie wieczyste
powierzchnię o wielkości około -700,0ha
stanowią
TABELA 18
ZESTAWIENIE PODSTAWOWYCH INFORMACJI O GMINIE na dzień 2011-02-07
Grunty (w ha)
Lp.
Grunty zabudowane i zurbanizowane (w ha)
NAZWA
pow. ogółem
3
w tym: użytki roln.
1
2
4
1.
Waganiec
2
Kaźmierzyn
429,94
3.
Plebanka
107,3508
4
Wójtówka
197,2488
87,9681
6
Brudnowo
342,76
287,50
338,80
suma
5
42,21
zabudowane drogi
6
17.09
kolej
7
8
10,82
14,30
13,60
----5,0170
13,34
3,01
2,8303
10,33
Strona
40
7
Bertowo
98,38
93,53
2,15
1,2
0,95
8
Józefowo
334,18
314,98
19,68
3,05
8,23
9
Kolonia Święte
320,54
282,48
4,79
2,02
2,77
10
Konstantynowo
238,94
206,20
20,75
3,05
7,92
9,78
11
Michalin
252,52
203,50
10,22
2,02
7,18
1,02
12
Niszczewy
302,25
259,60
9,78
2,45
5,78
1,55
13
Nowy Zbrachlin
229,92
185,00
22,07
3,15
5,98
12,94
14
Przypust
352,71
210,35
11,05
2,03
9,02
-
15
Sierzchowo
482,18
423,11
16,62
3,35
10,32
16
Siutkowo
249,20
220,92
8,52
2,04
6,48
-
17
Szpitalka
108,82
86,40
1,83
1,10
0,73
-
18
Śliwkowo
261,64
229,44
5,66
2,02
3.64
-
19
Stary Zbrachlin
231,26
204,35
8,96
2,08
6,88
-
20
Wiktoryn
199,10
166,35
8,02
1,03
6,99
-
21
Włoszyca
240,69
169,00
6,86
1,07
3,28
22
Wólne
258,12
145,21
5,71
1,04
4,67
-
23
Zbrachlin
283,58
255,00
7,79
2,09
5,70
-
5452,00
4868,00
233,00 57,00
123,00
Razem
7,95
-
2,95
2,51
53,00
Opracowanie własne- w oparciu o dokumenty Urzędu Gminy Waganiec z dnia 2011- 02- 07
TABELA 19.
POWIERZCHNIOWE ZESTAWIENIE WŁASNOŚCI GRUNTÓW W GMINIE
WAGANIEC :
Opracowanie własne z danych wg Spisu Rolnego 2002r.
Lp
Wyszczególnienie
Wybranych
rejestrowych
1.
grup
grunty Skarbu Państwa z
wyłącz, przekaz. w użytk.
Pow.
ogólna
gruntów
700
Użytki
rolne
423
Grunty
pod zab
+
zurban.
67
Grunty
pod
lasami
i zadrzew.
47
Grunty
pod
wodami
149
Nieużytki
14
Strona
41
wieczyste
a
Grunty oddane w zarz. 295
trwałym państ. jedn.organ.
80
28
33
b
Zasoby Własn. Roln. SP
341
1
8
c.
w zarz. Lasów Pań.
6
d
Pozostałe grunty
39
Grunty w uzyt. wiecz.
2
a
Państ. Osób. Prawn.
3
Grunty gminne –gminny
zasób nieruchomości
4
Grunty osób fizycznych
359
9
-
6
-
-
54
7
51
-
-
-
84
16
67
-
-
1
4164
38
52
47+7
4331
Osób fiz. nie będących 339
rolnikami
299
31
30
b
Wchodz. w skład gosp. 3992
rolnych
3865
7
49
Grunty spółdzielni
-
-
a
5
149
119
117
1
11
10
1
6
Grunty kościołów
7
Grunty osób innych
8
Grunty spół Prawa
handl.
182
128
Razem
(pow.
geodezyjna)
5452
4868
127
6
233
66
1
7
108
2
154
89
Strona
42
TABELA 20
UŻYTKI ROLNE W GRUPIE GRUNTÓW REJESTROWYCH
WyszczególUŻYTKI ROLNE
nienie
Razem
L gruntów
własno
Grunty
Grunty
P wchodzących sci
Grunty
Sady
Łąki
rolne
pod
w skład grup
orne
zabudo
wodąrejestrowych
wane
rów
1 2
3
4
5
6
7
8
1 Grunty SP z
700
388
2
25
4
3
wyłączeniem.
gruntów.
przekaz. w
użytkowanie
wieczyste
2 Grunty SP
54
3
oddane w w
uzytk wiecz,
3 Grunty
84
11
1
3
gminne
wchodz, w
skład
gminnego
zasobu
nieruch.
4 Grunty osób
fizycznych
3992
3540
108
111
91
17
wchodzące w
skład gospod.
rolnych
5 Grunty osób
339
239
22
14
24
1
fizycznych nie
nie bedących
rolnikami
6 grunty spół,
128
.
prawa handl.
7 Grunty osób
142
118
1
4
4
innych
8 Grunt.
11
10
1
związków
wyznaniowyc
h . i kościelne
9
119
61
43
2
5
Grunty
spółdz.
Razem
5456
4498
156
156
127
21
Razem
uzytki
rolne
{ 4 - 8}
9
423
lasy
10
47
3
-
16
3865
1
49
299
3
128
-
127
7
10
-
117
1
4880
108
Opracowanie własne z dokumentów Urzędu Gminy Waganiec na dzień 15 maja 2010 rok
Strona
43
8.
UWARUNKOWANIA WYNIKAJACE Z WYSTEPOWANIA OBIEKTÓW
I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH
8. 1. WYSTĘPOWANIE OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH
Na terenie gminy Waganiec zidentyfikowano następujące obszary i obiekty chronione na
podstawie przepisów odrębnych, które opisano i wykazano w odpowiednich rozdziałach
niniejszego opracowania, a występują wg właściwych obowiązujących przepisów prawnych :

USTAWA O OCHRONIE I OPIECE NAD ZABYTKAMI :
- obiekty i zespoły wpisane do Rejestru Zabytków na terenie wsi Waganiec ,
-obiekty i zespoły wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków i Wojewódzkiej Ewidencji
Zabytków ,
- stanowiska archeologiczne wg Gminnej i Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków ,
- strefa ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi Waganiec .

USTAWA O OCHRONIE PRZYRODY :
- obszary chronionego krajobrazu
-obszar NATURA 2000 ;
- pomniki przyrody

USTAWA O OCHRONIE GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH :
- grunty rolne w I-III klasy bonitacyjnej oraz grunty pochodzenia organicznego .
Na terenie obszaru gminy Waganiec występują miejscowości które posiadają ponad 50%
powierzchni sołectwa należącej do grupy klasy bonitacyjnej RII – RIII . Do nich nalezą :
 Sierzchowo – 356,15ha tj 73,89% powierzchni sołectwa
 Przypust - 207,1ha tj. 58,80%
-„ Plebanka - 107,3ha tj. 54,00%
-„–
 Siutkowo - 128,6 ha tj. 51,64%
-„–
 Józefowo - 182,7ha
tj . 50,20%
-„–
 Zbrachlin - 143,6ha tj. 50,65%
-„ Konstantynowo-114,0ha tj.47,69%
-„ Nowy Zbrachlin-105,oha tj. 45,65%
-„ Waganiec
-182,4ha tj 42,45%
-„
USTAWA O LASACH :
- lasy i lasy ochronne .
Każda z form ochrony znajduje swoje uzasadnienie w przepisach prawa oraz posiada ustalenia
w zakresie zakazów i nakazów przestrzegania w postępowaniu administracyjnym przy
lokalizacji inwestycji , lub wręcz ich zakazuje . Wymienione w ustawach zakazy i nakazy oraz
uwarunkowania winny być bezwzględnie przestrzegane, a ich skuteczność dodatkowo winna
być ustalona w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego .
Strona
44
9. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWGO PRZEZNACZENIA,
ZAGOSPODAROWANIA I UZBROJENIA TERENU
Struktura funkcjonalno- przestrzenna gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową
ukształtowana historycznie w formie niewielkich jednostek osadniczych oraz
współczesnej zabudowy jednorodzinnej. Na obszarze gminy dominuje głównie funkcja
rolnicza – upraw polowych z niewielka ilością gospodarstw hodowlanych oraz funkcja
mieszkaniowo- usługowa z bardzo niewielkim dodatkiem usług turystycznych .
W przestrzeni gminy można wyróżnić obszary o jednorodnych charakterystycznych
cechach :

Obszar Chronionego Krajobrazu Niziny Ciechocińskiej
w tym: Obszar siedlisk NATURA 2000 „ Włocławska Dolina Wisły”
Obszar (SOP )NATURA 2000 „Dolina Dolnej Wisły”

Grunty rolne klasy R I - R III

Lasy ( niewielkie enklawy )

Wody

Tereny zabudowane osadnictwa wiejskiego .
Obecny układ miejscowości na terenie gminy jest wynikiem rozwoju sieci drogowej i linii
kolejowej PKP (na szlaku Śląsk –Porty) .
Większość jednak osadnictwa rozwinęło się przy drogach lokalnych, które w okresie
późniejszym uzyskały połączenia z siecią dróg krajowych i wojewódzkich .
Ograniczeniem w rozwoju osadnictwa są znajdujące się w większości obszaru gminy grunty
chronione , które ustawami o ochronie gruntów rolnych i leśnych sukcesywnie były chronione, a
uzyskanie możliwości zmiany przeznaczenia ich na cele nierolnicze, było bardzo utrudnione. .
Zestawienie wielkości użytków rolnych przeznaczonych na cele nierolnicze w
obszarach wsi rozwojowych gminy Waganiec , na gruntach klasy od RI- do RIII , które mogą być
pierwszą formą oferty inwestycyjnej dla firm i jednostek pragnących wykorzystać dogodne
warunki inwestowania -ujęto w Tabeli 21.
Strona
45
TABELA 21.
ZESTAWIENIE ILOSCI POWIERZCHNI ROLNYCH W KL.RIII POSIADAJĄCYCH
NA PRZEZNACZENIE ICH NA CELE NIEROLNICZE (wg sołecw )
ZGODY
Pow. gruntów
SOŁECTWO
L. p.
Funkcja obszaru
I - III
1
01
do wyłączenia z
produkcji rolnej w
klasach
2
3
WAGANIEC - MU – obszary o funkcji mieszkalno-usługowej
22,82
KAŹMIERZYN - MU-Obszary o funkcji mieszkalnousługowej
11,68
02
34,50
RAZEM 01 +02 +03
PLEBANKA MU – obszary o funkcji mieszkalno-usługowej
PU – obszar o funkcji produkcyjno-usługowej
6,44
3,62
NOWY ZBRACHLIN
MU – obszary o funkcji mieszkalno-usługowej
19,20
05
ZBRACHLIN -MU – obszary o funkcji mieszkalno-usługowej
11,86
06
STARY ZBRACHLIN
0,48
03
04
07
08
09
10
11
12
13
14
BERTOWO MU – obszary o funkcji
BRUDNOWO
MU – obszary o funkcji
JÓZEFOWO
KOLONIA ŚWIĘTE
2,96
mieszkalno-usługowej
1,56
36,68
1,20
NISZCZEWY
U-T- obszary o funkcji mieszkalno- usługowo-turystycznej
2,80
PRZYPUST
MU-T- obszary o funkcji mieszkalno- usługowo-turystycznej
2,28
SIERZCHOWO
25,56
SIUTKOWO
20,76
Strona
46
15
16
17
ŚLIWKOWO
WŁOSZYCA
MU-obszar o funkcji mieszkalno-usługowej
WÓLNE
MU obszar o funkcji mieszkalno-usługowej
RAZEM
1,30
1,52
1,78
174,50
Zestawienie powierzchni gruntów rolnych wg uzyskanych zgód w 1992r. do miejscowego planu gminy (który przestał
obowiązywać z mocy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym do dnia 31.12. 2003r. )
- Uzyskane zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych u od Ministra Rolnictwa i
Gospodarki Żywnościowej w 2002r. są ważne dalej –dla uzyskania pozytywnych decyzji o
warunkach zabudowy lub decyzji o ustaleniu inwestycji celu publicznego .
Wykaz obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie
gminy ujęto w Tabeli 22
TABELA 22
OBOWIĄZUJĄCE PLANY MIEJSCOWE W GMINIE WAGANIEC NA DZIEŃ
2010 r.
L.p.
1
Plan miejscowy
MPZP uchwała
Nr XXXI-185/98 z
dnia 18.06.1998r.
MPZP uchwała Nr XVI96/2000 z dnia
30.08.2000r.
w tym :
2
OBSZAR NR 1
OBSZAR NR 2
Przedmiot planu
(funkcja )
na działce
nr 46/1w
zakresie
lokalizacji
kopalni żwiru
30. 12.
Sołectwo
Uwagi
MICHALIN
Realizacja
dokonana,
Planowana
do zmiany
funkcji po
rekultywacji
Dla terenów wielofunkcyjnych i budownictwa mieszkaniowego
na działkach
nr 57/10, 56/15,
65/16,56/17, 56/19
oraz nr 57/5, 57/6,
57/7, 56/5, 56/6, 56/7,
56/4, 45, 56/18, 61/1
budownictwo. mieszk.
jednorod., usługi, zieleń
na dz. 6/3
budow. mieszkaniowe
jednorodzinne, usługi
podstawowe i zieleń
ochronna
W toku
realizacji
NOWY
ZBRACHLIN
WOJTÓWKA
Strona
47
3
Działka nr 4/9
budownictwa mieszk.
OBSZAR NR 3
jedn. (3 dz.)
na działkach nr
110/2 , 88/2 ,
111
budownictwo usługowo
OBSZAR NR 4
produkcyjne (przy
drodze krajowej )
na działkach
nr 58/2 i 101/1
funkcja: usług sportu
OBSZAR Nr 5
rekreacji i turystyki,
komunikacji,
na działce nr 20/4
MPZP –uchwała
pod
inwestycje
Nr XVI-97/2000 z
wielofunkcyjne U/M
dnia 30.08. 2000r. (przy dr. krajowej nr 1)
WÓJTÓWKA
MICHALIN
ZBRACHLIN
Zrealizowane
STARY
ZBRACHLIN
Opracowanie własne w oparciu o dokumenty archiwalne Urzędu Gminy Waganiec –stan 2010r.
10.
UWRUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMU KOMUNIKACJI I
INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
10.1.UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU KOMUNIKACJI
Układ komunikacyjny obszaru gminy Waganiec stanowi system komunikacyjny, na który
składają się ;
 Komunikacja drogowa
 Komunikacja kolejowa
 Komunikacja wodna - planowana budowa stopnia wodnego na Wiśle w rejonie Nieszawy
stworzy możliwość komunikowania się drogowego z terenem gminy Bobrowniki
(prawobrzeżna strona rz. Wisły)
 Lotnicza
 Urządzenia i zaplecze techniczne komunikacji
10.1.1. KOMUNIKACJA DROGOWA
Zewnętrzny układ komunikacji drogowej mający wpływ na powiązania gminy Waganiec z
układem komunikacji wojewódzkiej i krajowej , o łącznej długość , to:
 droga krajowe – droga Nr 1 Łódź –Gdańsk, o długości ok. 8,5km
 budowana autostrada A!- Gdańsk –Cieszyn , o długości 7,065km
 droga powiatowa, o długości ok. 34,7km
 drogi gminne , długości ok. 84,6km.
Siec komunikacji drogowej gminnej planowana jest do modernizacji, przebudowy , oraz
wzbogacenia o drogi dojazdowe w miejscowościach sołeckich gminy oraz drogi wewnętrzne osiedlowe .
Nowym ulicom osiedlowym w miejscowościach : Waganiec, Waganiec SHRO, Nowy Zbrachlin,
Plebanka i Józefowo – nadano nazwy zgodnie z Uchwałą Rady Gminy w 2000r. i 2008r.
W okresie perspektywicznym planowana jest przebudowa drogi krajowej E-1 , która jest
przedsięwzięciem rządowym o pisana w planie Województwa Kujawsko- Pomorskiego , jako –
zadanie nr 11.
Strona
48
Obecność budowy autostrady A-1 (w realizacji) ma kluczowe znaczenie zwłaszcza dla rozwoju
gospodarki Pomorza i Kujaw . Jej budowa jest warunkiem rozwoju terenów inwestycyjnych
gminy Waganiec, ponieważ w miejscu skrzyżowania DK1 oraz drogi wojewódzkiej nr 266
planowana jest budowa węzła autostradowego ze stacją poboru opłat „Odolion” .
W węźle tym będą możliwe wszystkie relacje zjazdu oraz wjazdu na autostradę z drogi
wojewódzkiej . Tak ukształtowany węzeł pozwala na bardzo dobrą obsługę terenu gminy w
zakresie dostępu komunikacyjnego na północ lub południe Polski.
10.1.2. KOMUNIKACJA KOLEJOWA

Kolej normalnotorowa
Przez teren gminy Waganiec przebiega linia kolejowa normalnotorowa zelektryfikowana
relacji Łódź –Gdańsk o państwowym krajowym i jest planowana
Wg Zadania nr 21 – do modernizacji linii kolejowej nr 18,
W miejscowości Waganiec znajduje się dworzec kolejowy z poczekalnią dla pasażerów , a stacja
kolejowa obsługuje ruch pasażerski towarowy.
Budynek dworca PKP jest obiektem
zabytkowym wraz z otaczającym go obszarem zieleni .
 teren po nieużytkowanej - kolejki wąskotorowej (do zmiany sposobu użytkowania na inne
cele , po uzgodnieniu z Konserwatorem Zabytków ).
Gmina Waganiec należy do jednej z nielicznych gmin województwa kujawsko-pomorskiego na
terenie, której istniała linia kolejki wąskotorowej od stacji PKP Waganiec w kierunku
miejscowości Łowiczek i Ujmy Dużej poprzez miejscowość Niszczewy, która jest terenem
wpisanym do rejestru obiektów zabytkowych w gminie Waganiec , ale w chwili obecnej podlega
przekształceniu dla innego przeznaczenia, ponieważ kolejka- nie spełnia już roli komunikacji
kolejowej( szyny zostały rozebrane i teren kolejki już nie funkcjonuje) .
10.1.3.SZLAKI ŻEGLOWNE
Na obszarze gminy Waganiec nie występują szlaki żeglowne .
Planowana budowa drugiego stopnia wodnego na Wiśle w rejonie gmin ościennych , którego
efektem będzie zalanie terenów niskiego brzegu rzeki, spowoduje że będzie brak możliwości
dostępu do wód zbiornika i usytuowania tam przystani.
10. 1. 4. TRASY ROWEROWE
Na obszarze gminy Waganiec nie przebiegają trasy rowerowe o znaczeniu międzyregionalnym .
Występują jednak trasy o znaczeniu lokalnym , do których należy :
 trasa (ścieżka ) rowerowa Waganiec –Zbrachlin (w toku realizacji ) ze względu na znaczne walory krajobrazowe części wschodniej gminy –należy tam
realizować trasy rowerowe , jak : planowana ścieżka rowerowa wzdłuż terenów
rozwojowych turystyczno-wypoczynkowych na wschodniej ścianie gminy ( po skarpie
wzdłuż rz. Wisły).
10.1.5. RUCH LOTNICZY
-Najbliższe lotnisko obsługujące pasażerów znajduje się w Bydgoszczy . Natomiast lotniska
usługowo- sportowe znajdują się we Włocławku i Toruniu oraz Inowrocławiu .
Strona
49
10.1.6. ELEMENTY ZAPLECZA TECHNICZNEGO
Stan zaplecza technicznego motoryzacji na terenie gminy Waganiec rozpatrywano w
zakresie:
 Stacje paliw
Na terenie gminy funkcjonują dwie stacje paliw zlokalizowane :
 we wsi Michalin przy drodze krajowej Nr 1
 lokalna stacja benzynowo- gazowa w Wagańcu
 Stacje obsługi pojazdów
Na terenie gminy Waganiec funkcjonują pojedyncze warsztaty napraw samochodów osobowych
o niskim stopniu unowocześnienia i wyposażenia w sprzęt techniczny . Brak jest stacji wysoko
wyspecjalizowanej w sprzęt technicznej naprawy samochodów
 Garaże i parkingi
Brak szczegółowych danych odnośnie ilości garaży na terenie gminy , ponieważ sa to obiekty
indywidualne zlokalizowane przeważnie na działkach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
jak i zamieszkania wielorodzinnego .
Brak jest również dużych parkingów dla organizacji imprez masowych . Natomiast obiekty
usługowe publiczne i prywatne starają się zapewnić miejsca postojowe dla własnych potrzeb
jednak o znaczeniu ogólnodostępnym .
 Stacje demontażu pojazdów
Na terenie gminy Waganiec istnieją Stacje demontażu pojazdów w następujących
miejscowościach:
 Niszczewy
 Stary Zbrachlin
 Wulkanizacja w Starym Zbrachlinie
 Komunikacja zbiorowa
Środkami komunikacji zbiorowej na terenie gminy Waganiec jest komunikacja autobusowa i
transport prywatny oraz linia kolejowa PKP.
Przez teren gminy przebiegają linie autobusowe o zasięgu lokalnym wojewódzkim, ale nie
wszystkie obsługują bezpośrednio centrum gminy –miejscowość Waganiec .
 Ograniczenia i preferencje rozwoju sieci transportowej
Na terenie gminy drogi gminne w części posiadają nawierzchnie nieutwardzone .
Drogi gminne pełnia funkcje o znaczeniu lokalnym dla zapewnienia potrzeb gospodarczych i
społecznych gminy, dlatego brak utwardzenia tych szlaków komunikacyjnych –jest bariera
rozwoju .
INFORMACJE
OGÓLNE:
Wykaz dróg gminnych w załączeniu na końcu opracowania :
TABELA 24. WYKAZ DRÓG GMINNYCH
TABELA 25 . WYKAZ DRÓG POWIATOWYCH
Strona
50
10.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJACE ZE STANU INFRASTRUKTURY
TECHNICZNEJ
10.2.1. ZAOPATRZENIE W WODĘ
Jednym z podstawowych celów ekologii państwa jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do
wody o jakości odpowiadającej normom wody do spożycia oraz w niezbędnej ilości na potrzeby
socjalno-bytowe. Obecnie 23 jednostki osadnicze posiadają siec wodociągową i 92.%
mieszkańców zaopatrywanych jest w wodę. Sieci magistralna posiada długość ok. 122,7 km .
Istniejące w Starym Zbrachlinie ujecie wody , posiada trzy studnie o łącznej wydajności
2328,0m3 / dobę o bardzo dobrej jakościowo wodzie . Jest to ujęcie dla potrzeb komunalnych, a
w mniejszym stopniu dla celów rolniczo- produkcyjnych . Posiada strefę ochrony bezpośredniej.
W chwili obecnej dobowa zdolność produkcyjna ujęcia wynosi 1320m3/d i taka jest podawana
ludności .(wg zapotrzebowania)
Stopień zwodociągowania terenu dla gminy Waganiec wynosi – 13,93szt./ 100Mk. - jest to
wskaźnik sanitarny gminy .
Zakłada się w perspektywie do 100% zaopatrzenia mieszkańców w wodę.
10.2.2. GOSPODARKA SCIEKOWA
Na terenie gminy Waganiec sieć kanalizacji sanitarnej posiadają tylko miejscowości : Waganiec ,
Plebanka i Nowy Zbrachlin. Siecią kanalizacji sanitarnej objęte jest około 29% mieszkańców
gminy.
Budowę sieci kanalizacji sanitarnej rozpoczęto w 2002r. i w latach następował dynamiczny
wzrost długości sieci , a na dzień dzisiejszy osiąga ok. - 7km .
Na terenie gminy istnieje mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości
Q =528m3/d w miejscowości Wójtówka .
Dodatkowo na terenie gminy funkcjonują zbiorniki szczelne wybieralne i wywożone na teren
stacji zlewnej na terenie oczyszczalni ścieków , oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków (12 szt
/ 2005r) .
Gmina Waganiec będąc zrzeszona w Związku Gmin Ziemi Kujawskiej realizuje „Koncepcję
unormowania gospodarki ściekowej w gminach i miastach zrzeszonych w Związku Gmin Ziemi
Kujawskiej”, w której położony jest nacisk na edukację i eliminację nielegalnego zrzutu ścieków
komunalnych .W chwili obecnej tereny zabudowy mieszkaniowej posiadają szczelne zbiorniki
wybieralne lub przydomowe oczyszczalnie ścieków.
W dalszych etapach należy wszystkie szczelne zbiorniki sytuowane w obszarze spływu do sieci
kanalizacyjnej - podłączyć do tej sieci.
W systemie ochrony środowiska przed negatywnymi zanieczyszczeniami pochodzącymi z
działalności rolniczej – gminna winna położyć nacisk na budowę stanowisk składowania
obornika i zbiorników na gnojówkę.
Strona
51
10.2.3.GOSPODARKA WODAMI OPADOWYMI
- ODPROWADZANIE WÓD DESZCZOWYCH .
W gminie Waganiec problemem jest ujmowanie i odprowadzanie wód opadowych . Problem
wynika z faktu –braku wystarczającej ilości kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej , a co za
tym idzie spływ wód opadowych następuje często bezpośrednio do środowiska gruntowowodnego bez żadnych podczyszczeń .
Na terenie gminy istnieje siec kanalizacji deszczowej w centrum miejscowości Waganiec o
długości 1,7km , a system odprowadzenia wód z dróg i placów odbywa się za pomocą
piaskowników i separatorów. Głównym odbiornikiem wód opadowych jest rzeka Wisła oraz
liczne rowy melioracyjne uchodzące do pozostałych cieków znajdujących się na terenie gminy
10.3.GOSPODARKA
ENERGETYCZNA
GOSPODARKA ELEKTROENERGETYCZNA
Obszar gminy Waganiec zasilany jest z krajowego systemu elektroenergetycznego poprzez
stacje 220/110 kV z autotransformatorami 2 x 160 kVA w zachodniej części m. Włocławka i
stacje 110Kv Włocławek –Wschód .
Obecnie stacje zapewniają pełne pokrycie na energię elektryczna tak w warunkach normalnych
jak i awaryjnych .
Wszystkie jednostki sołeckie na terenie gminy Waganiec podłączone są do krajowego systemu
sieci elektroenergetycznych . Jest to sieć średniego napięcia -15Kv wraz z transformatorami i
podłączeniami do istniejącej zabudowy .
Planowane tereny inwestycyjne mogą być podłączone do istniejącej sieci elektroenergetycznej
pod warunkiem uzyskania zgody istniejącego operatora tych sieci jakimi jest ENERGA –
OPERATROR S.A. Oddział w Toruniu .
Przez obszar gminy Waganiec przebiegają następujące linie elektroenergetyczne napowietrzne :
-sieć o napięciu 220 kV Włocławek Zachód – Toruń.
-sieć o napięciu 110 kV Włocławek –Ciechocinek .
Mając na względzie zobowiązanie Polski nt. wzrostu udziału wytwarzanej energii elektrycznej ze
źródeł odnawialnych (OZE)- dopuszcza się realizację na terenie gminy Waganiec obiektów
wykorzystujących wspomniane źródła energii .
Obecnie pracują pojedyncze wieże wiatrowe o wysokości do 50,0m w trzech
miejscowościach:

Włoszyca - 1szt

Niszczewy - 2 szt

Wiktoryn – 2 szt.
Wszystkie wieże posiadają strefę oddziaływania o promieniu r = 200m ( ustalone w
decyzjach o środowiskowych uwarunkowaniach, z decyzjami pozwolenia na budowę z 2007r.
Na terenie gminy Waganiec istnieje na dzień dzisiejszy duże zainteresowanie Inwestorów
możliwością lokalizacji farm wiatrowych, których wieże maja posiadać wysokość ponad 100,0m
dla których to wniosków zostały opracowane i wydane decyzje o ustaleniu inwestycji celu
publicznego w miejscowościach : Sierzchowo, Józefowo, Włoszyca, Przypust, Zosin, Wójtówka,
Zbrachlin , Nowy Zbrachlin – łącznie około 18 szt. wież wiatrowych .
Wiatrownie w/w posiadają opracowane :
-Raporty Oddziaływania na Środowisko”
-oraz decyzje o warunkach zabudowy na lokalizacje wież utrzymujących generatory wiatru ,
- oraz decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy podłączenia do
sieci elektroenergetycznej wysokiego i niskiego napięcia (pobór i oddawanie mocy).
Strona
52
Energia elektryczna wytworzona przez wykorzystanie wód rzeki Wisły poprzez planowanie
budowy drugiego na rzece Wiśle -stopnia wodnego, z którego planowane jest uzyskanie energii
elektrycznej .
Na terenie gminy rozwija się również inna forma pozyskania energii elektrycznej z innych źródeł
odnawialnych –np. urządzenia fotowoltaiczne .
Na dzień dzisiejszy brak jest przepisów technicznych w zakresie warunków ich lokalizacji i
sposobu zagospodarowania terenów , a także ograniczenia do ich lokalizacji .
10.4. GOSPODARKA GAZOWA
. Obecnie teren gminy nie posiada rurociągów sieci gazowej gazu ziemnego . Gazyfikacja terenu
gminy uzależniona jest od warunków ekonomicznych i technicznych uzasadniających potrzebę
budowę takiego systemu.
Przez obszar gminy przebiegają dwie magistrale gazu ziemnego relacji Odolanów –Gdańsk o
ciśnieniu : DN 400 i DN 500 .
Odległości podstawowe dla innych zamierzeń realizowanych wokół w/w magistrali winny być
zgodne z Rozporządzeniem z dnia 14.11. 1095r Ministra Przemysłu i Handlu w sprawie
warunków technicznych , jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. nr 139 ,poz. 686).
Załączniku Nr 2 do w/w Rozporządzenia wskazuje odległości podstawowe gazociągów
wysokiego ciśnienia od obrysów obiektów terenowych, które sa różne w zależności od
przeznaczenia obiektu terenowego . Dla gazociągu w/c DN 500 przebiegającego przez teren
gminy Waganiec odległość ta występuje na podstawie dokumentacji technicznej , która daje
możliwość zmniejszenia odległości podstawowych do budynków mieszkalnych jedno –
i wielorodzinnych aż do 15,0m ( wg informacji z GAZ –System z dnia 13.02. 2012r).
Przebieg magistrali DN 500 – pozwala na powiązanie stacji redukcyjnych umożliwiających
rozprowadzenie gazu do układu osadniczego całej gminy .
Gmina Waganiec wdraża program zawarty w „Projekcie założeń do planu zaopatrzenia Gminy
Waganiec w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe( wg wykonanego bilansu
energetycznego )” .
10.5. GOSPODARKA CIEPLNA
W zakresie gospodarki cieplnej –to należy stwierdzić, że tak jak z gospodarką
zaopatrzenia gminy w sieci gazu ziemnego na terenie gminy Waganiec brak jest sieci
centralnego ogrzewania zaopatrującego szersze obszary istniejącej zabudowy.
Budowa tej formy infrastruktury uzależniona jest o rachunku ekonomicznego i sposobu
wyboru technologii źródła dla uzyskania wartości jednostek cieplnych .
W chwili obecnej rozwijają się indywidualne sposoby dla ogrzewania istniejącej zabudowy
zarówno indywidualnej jak i zakładowej .
W latach od 2007r. prowadzone są w gminie zadania w zakresie poprawy parametrów
energetycznych budynków – czyli termomodernizacji obiektów (ocieplania ścian zewnętrznych
obiektów, dobór drzwi, okien o niskim wskaźniku przenikalności cieplnej , lokalizacja nowych
obiektów zgodnych z naturalna kierunkowa orientacja węglem stron świata) komunalnych i
użyteczności publicznej w zakresie zmniejszenia zużycia energii , emisji spalin , awaryjności
urządzeń poprawy estetyki budynków .
Wykorzystanie energii promieniowania słonecznego (EPS)
Potencjał energii słonecznej na terenie gminy Waganiec jest mniejszy niż średnia dla
kraju (wg opracowania „Klimat Polski”– A. Woś ) i dla regiony wynosi – ok. 9,75MJ/m2 w ciągu
doby , ale te forma wykorzystania żródła energii słonecznej nie jest jeszcze popularne, ponieważ
jest bardzo drogie w stosunku do źródeł konwencjonalnych .
Strona
53
10.6. GOSPODARKA ODPADAMI
Na terenie gminy wdrażane są wskazania zgodnie z Uchwała Nr VI/26/11 Rady Gminy
Waganiec z dnia 29 marca 2011r. w sprawie przystąpienia Gminy Waganiec do zadania
inwestycyjnego realizowanego przez ZKZK pn: ” Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wraz ze
zwiększeniem odzysku surowców wtórnych na obszarze miast i gmin zrzeszonych w ZGZK w
oparciu o składowisko odpadów komunalnych w Służewie” .
W gminie rozwija się system segregacji odpadów „ u źródła”, który obejmuje szkło, papier
tekturę, tworzywa sztuczne i puszki aluminiowe .
Innymi działaniami w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi jest :
- wyeliminowanie ze stanu istniejącego zabudowy pokryć dachowych z materiału PCB(azbestu)
.W zakresie unieszkodliwiana wyrobów z azbestu dokonano inwentaryzację obiektów ii
stwierdzono, że jest ich – 511 posesji, oraz 37 wniosków na utylizację odpadów tych wyrobów .
Z inwentaryzacji powyższej wynika , że masa odpadów jest następująca :
-płaszczyzny płaskie 24 827Mg
-płaszczyzny faliste – 1 600 673 Mg ;
oraz w przeliczeniu na wielkość powierzchni :
-powierzchnie płaskie- 2 257 m2 ,
-powierzchnie faliste – 145 516 m2 .
Przelicznik wskazujący, że 1m2 – wynosi 11kg .
Utylizacją odpadów azbestu – będą zajmować się specjalistyczne firmy posiadające koncesje i
pozwolenia .
10.7. TELEKOMUNIKACJA
Na terenie gminy Waganiec istnieje kilka operatorów sieci telekomunikacyjnych, jak:
- tradycyjna sieć linii napowietrznych Polskiej Telekomunikacji Telefonicznej,
- stacje bazowe telefonii komórkowej usytuowane w miejscowościach : Każmierzyn , Stary
Brachlin i Józefowo .
Rozwijająca się sieć telekomunikacyjna, poza wykorzystaniem przyłączy do prowadzenia
rozmów, musi również umożliwiać korzystanie z wachlarza nowoczesnych usług
telekomunikacyjnych .
Samorząd gminy Waganiec zakłada pełną dostępność do łączy telekomunikacyjnych i rozwój
sieci teleinformacyjnych .
10. 8.
MELIORACJA
Zgodnie z informacją Kujawsko- Pomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we
Włocławku, Biuro Terenowe w Radziejowie na terenie gminy istnieją cieki podstawowe o
łącznej długości 5,0km, natomiast długość rowów melioracji szczegółowej wynosi – 69,872km
Na terenie gminy Waganiec brak jest rzek , więc brak jest również rozmieszczenia obiektów
hydrotechnicznych .
Ponieważ gmina Waganiec znajduje się w obszarze gmin o niskim stopniu nawodnienia gruntu
(duża ilość dni bez opadów), brak rzek i jezior , ma to wpływ na wysuszanie gruntu. Ponieważ
gmina Waganiec jest typową gminą rolniczą , wiec dla wzbogacenia wartości gruntów rolnych
niezbędne zwiększenie powierzchni wodnych –czyli rozwoju małej retencji.
Gmina realizuje własne zadanie pn: „Program małej retencji” celem wzbogacenia obszaru
gminy w zasoby wodne .
Dla tak założonych celów powinna powstać organizacja lub stowarzyszenie zajmujące się
gospodarką wodną wód powierzchniowych z terenu gminy .
Strona
54
11. UWARUNKOWANIA WYNIKAJACE Z ZAGROZENIA BEZPIECZEŃSTWA
I JEJ MIENIA
LUDNOŚCI
Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia należy podzielić na dwa rodzaje: te wynikające
z uwarunkowań przyrodniczych (naturalne) i te będące wynikiem działalności człowieka
(antropogeniczne)
11.1. ZAGROŻENIA NATURALNE
Zaobserwowane w ostatnich latach nietypowe zjawiska przyrodnicze szczególnie klimatyczne –
staja się poważnymi zagrożeniami dla życia , zdrowia i mienia ludności .
Takimi potencjalnymi zjawiskami przyrodniczymi są: powodzie , gradobicie, pożary, wichury
susze i napływ nieznanych zanieczyszczeń powietrza .
Na terenie gminy nie ma terenów zagrożonych powodzią , występujące sezonowe podpotopienia
są powodem braku melioracji i woda opadowa pozostaje długo na terenie gruntów rolnych .
Również nie ma powodzi związanych z wylewaniem się wód poza brzegi rzeki, ponieważ
terytorium gminy graniczy wprawdzie z linią brzegową rzeki Wisły – ale jest to wysoka skarpa,
niezurbanizowana oraz nie zachodzą w niej zjawiska osuwiskowe.
Należy jednak wskazać, że planowana budowa stopnia wodnego „Nieszawa” na rz. Wiśle stworzy
tereny trwale zalane wodą.
Innych form zagrożeń nie zanotowano na obszarze gminy.
11.2. ZAGROŻENIA ANTROPOGENICZNE
Do potencjalnych zagrożeń antropogenicznych należy zaliczyć:
 Występowanie napowietrznych linii elektroenergetycznych 220 kV i 110 kV , a co za tym
idzie występujące wzdłuż nich pola elektromagnetyczne .
 Transport materiałów i substancji niebezpiecznych (toksycznych, łatwopalnych ,
wybuchowych ) na szlakach kolejowych powodując m.in. zagrożenie zanieczyszczenia
gleb i powietrza .
 Występowanie hałasu komunikacyjnego (z uwagi na ilość pojazdów, stan dróg), głownie
na drogach: krajowej Nr 1 oraz drogach powiatowych gminy i będącej w realizacji
autostrady A-1 .
Poza wskazanymi zagrożeniami na terenie gminy Waganiec nie występują zakłady o dużym
ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej i brak jest magazynów z materiałami i substancjami
niebezpiecznym.
12. UWARUNKOWANIA POTRZEB I MOŻLIWOSCI ROZWOJU GMINY
W celu określenia uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju gminy
Waganiec posłużono się analizą SWOT.
Mocne strony stanu istniejącego :
 walory krajobrazowo- turystyczne ,
 dostęp do dróg krajowych i autostradyA1, linii kolejowej zelektryfikowanej o
znaczeniu krajowym,
 wolne tereny pod inwestycje
 udokumentowane wartości kruszywa naturalnego
 warunki dla edukacji ekologicznej rozwój gospodarstw agroturystycznych ,
Strona
55
tereny istniejące i posiadające możliwości rozwoju infrastruktury technicznej w
centrum obszaru gminy.
Słabe strony stanu istniejącego :
 zły stan walorów turystycznych i kulturowych gminy
 stan dróg gminnych –słaby, brak ciągów rowerowych i turystycznych
 niezadawalająca baza kulturalna i sportowa,
 ujemne lub zerowe saldo migracji (zero),
 duże bezrobocie,
 niewystarczające rozprowadzenie sieci wodnych i kanalizacyjnych na obszarach
oddalonych od centrum gminy .

Szanse rozwoju -do wykorzystania w procesie założonego perspektywicznego rozwoju gminy
 wykorzystanie położenia obszaru słabych bonitacyjnie gruntów rolnych w sąsiedztwie
realizowanej autostrady A1- do rozwoju inwestycyjnego gminy w zakresie tworzenia
„produkcyjnych” miejsc pracy,
 wykorzystanie walorów krajobrazowych i turystycznych gminy,
 tworzenie miejsc pracy w obszarze sfery produkcyjnej i turystycznej
 rozwój agroturystyki i turystyki kwalifikowanej
 rozbudowa sieci wodociągowej , kanalizacyjnej i ciepłowniczej ,
 współpraca z sąsiednimi gminami w zakresie usług turystycznych
 rozwój edukacji ekologicznej w procesie tworzenia miejsc pracy w usługach
turystycznych .
Zagrożenia w procesie kierunkowych zasad rozwoju:





emigracja wykształconych młodych ludzi do pracy w krajach UE,
pomimo przyjętych programów napraw-brak możliwości wstrzymania postępującego
skażenia środowiska,
pomimo szerokiej edukacji -brak zrozumienia stosowania nowych technologii w
procesie uzyskiwania efektów wysokości dochodów z produkcji rolnej ,
starzenie się społeczeństwa ,
słaby rozwój służby zdrowia.
Strona
56

Uwarunkowania rozwoju - Biuletyn Informacji Publicznej

Transkrypt

Podobne dokumenty

Uchwała Nr XVIII/136/2016 z dnia 23 listopada 2016 r.

Pobierz - Biuletyn Informacji Publicznej

załącznik Nr 8

sesja XXX