ALKOHOLIZM: Co to jest alkoholizm?

ALKOHOLIZM:
- CO TO JEST ALKOHOLIZM
- MITY NA TEMAT ALKOHOLIZMU
- FAZY ALKOHOLIZMU
- SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE
- OBJAWY ALKOHOLIZMU
- TYPY ALKOHOLIKÓW
- SKUTKI ALKOHOLIZMU
- JAK POSTĘPOWAĆ Z ALKOHOLIKIEM?
Co to jest alkoholizm?
"Choroba alkoholowa", "Uzależnienie od alkoholu", "Alkoholizm"
Jest to okresowe picie alkoholu w celu doznawania jego działania psychicznego,
a czasem także dla uniknięcia złego samopoczucia, wynikające z jego odstawienia.
Istotą tej choroby jest więc psychiczne i fizyczne oraz społeczne uzależnienie od
środka narkotycznego jakim jest alkohol.
Osoba, która sięga po alkohol często robi to podczas różnego typu spotkań
towarzyskich, pod presją grupy lub z własnej woli w ten sposób uzależnia się
społecznie. Dobre samopoczucie po wypitym alkoholu powoduje coraz większą chęć
picia, stopniowo przeradza się ona w pragnienie i w żądzę uzależniając psychicznie.
Coraz częstsze "zaglądanie do kieliszka" i coraz większe ilości spożywanego
alkoholu prowadzą w konsekwencji do wbudowania cząsteczek C2H5OH do cyklu
metabolicznego organizmu powodując ubezwłasnowolnienie fizyczne.
Uzależnienie fizyczne
Gdy częste używanie środka uzależniającego powoduje wbudowanie jego cząsteczki
do obiegu cyklów metabolicznych organizmu . Uzależnienie fizyczne powoduje,
że osoba uzależniona staje się bezwolna , gdyż organizm wytworzył już sztuczną
potrzebę biologiczną, zachowanie homeostazy organizmu wymaga dostarczania
organizmowi środka uzależniającego.
Uzależnienie psychiczne
Ten typ uzależnienia objawia się psychicznym pragnieniem przyjmowania danego
środka uzależniającego. Początkowo jest to tylko pragnienie, ale często przeradza
się ono w żądzę i wewnętrzny przymus brania ubezwłasnowolniając osobę
uzależnioną.
Uzależnienie społecznym
Jest wówczas, gdy przyjmowanie danego środka uzależniającego ma charakter
obrzędu bądź zwyczaju w grupie, do której osoba uzależniona przynależy.
Alkoholizm jest chorobą pierwotną
Alkoholizm nie jest jedynie przejawem jakiegoś głębszego problemu
psychologicznego. Jest to wyraźny i niezależny proces chorobowy. Owszem,
alkoholik przeważnie miewa problemy emocjonalne, ale mają one charakter wtórny
i najczęściej wynikają z samej choroby. W rezultacie skutecznego i konsekwentnego
leczenia alkoholizmu problemy emocjonalne najczęściej stopniowo ustępują.
Alkoholizm jest chorobą postępującą (progresywną)
Objawy alkoholizmu nasilają się w miarę trwania choroby. Jeżeli choroba nie
zostanie powstrzymana, stan chorego będzie się stale pogarszał. W alkoholizmie
można wyróżnić odmienne objawy cechujące wczesną, średnio zaawansowaną
oraz późną fazę choroby.
Alkoholizm jest chorobą chroniczną
Gdy u kogoś rozwiną się charakterystyczne objawy, jest wysoce nieprawdopodobne,
aby osoba ta mogła powrócić do normalnego, towarzyskiego picia. Można jednak
w każdym momencie trwania uzależnienia powstrzymać progresję choroby
i całkowicie wyeliminować ostre objawy alkoholizmu. Podobnie jak w innych
chronicznych chorobach, wczesne rozpoznanie ułatwia proces zdrowienia i zwiększa
prawdopodobieństwo, że alkoholik odzyska zdrowie i zdolność normalnego
funkcjonowania.
Alkoholizm jest chorobą śmiertelną
Alkoholizm nie leczony jest chorobą zagrażającą życiu. Bez leczenia alkoholik
skraca sobie życie średnio o 10-15 lat. Alkoholicy często giną śmiercią tragiczną
w wypadkach samochodowych, wskutek samobójstwa, zabójstwa, w czasie bijatyk
lub w wyniku utonięcia.
Mity na temat alkoholizmu
Mit 1: Alkoholicy piją codziennie
Fakt: Istotnie, niektórzy alkoholicy nadużywają alkoholu codziennie. Bardziej
typowym sposobem picia w zaawansowanym stadium choroby alkoholowej jest
jednak picie nieumiarkowane przerywane dłuższymi lub krótszymi okresami
całkowitej abstynencji.
Mit 2: Alkoholik upija się za każdym razem, gdy pije
Fakt: Alkoholikiem jest osoba, która utraciła zdolność trafnego przewidywania
czy i kiedy utraci kontrolę nad ilością wypijanego alkoholu. A zatem awanturnicze,
lub inne społecznie nieakceptowane zachowania, jakie mogą wystąpić podczas picia
stanowią rezultat utraty kontroli nad alkoholem. Nie są to zachowania świadomie
zamierzone przez tę osobę, co zresztą często powoduje u tej osoby konflikt wartości.
Negatywne zachowania są efektem działania alkoholu, od którego alkoholik nie może
się powstrzymać z chwilą wypicia pierwszego kieliszka. Niezdolność do zachowania
kontroli nad ilością wypitego alkoholu, nie zaś samo upicie się, stanowi zatem
kryterium pozwalające odróżnić osobę z problemem alkoholowym od osoby pijącej
towarzysko.
Mit 3: Większość alkoholików to ludzie z marginesu
Fakt: Wręcz przeciwnie, tylko 3-5% wszystkich alkoholików kończy w przysłowiowym
rynsztoku. Przeważająca większość, czyli 95-97%, mieści się w przekroju całego
społeczeństwa, ludźmi uzależnionymi od alkoholu bywają przeważnie normalnie
zatrudnieni, posiadający rodziny, produktywni i powszechnie szanowani obywatele.
Mit 4: Porządne kobiety nie zostają alkoholiczkami
Fakt: W wyniku przeobrażeń kulturowych i społecznych, jakie zachodzą w ostatnich
latach, można dziś śmiało powiedzieć, że alkoholizm stał się chorobą w pełni
"demokratyczną" i że choruje na nią również wiele kobiet. Opinia jakoby alkoholizm
groził tylko "upadłym aniołom" sprawia, że piętno tej choroby staje się jeszcze
bardziej dotkliwe, toteż kobietom uzależnionym znacznie trudniej zwrócić się
o pomoc.
Mit 5: Alkoholikom brak silnej woli: mogliby przestać pić, gdyby
naprawdę chcieli
Fakt: Alkoholizm jest choroba charakteryzująca się utratą kontroli nad piciem.
Problem nie polega na braku silnej woli, lecz na uzależnieniu od alkoholu. Alkoholik
nie chce pić tak jak pije, chce pić "jak wszyscy". Gdyby to była kwestia wyboru,
alkoholik wybrałby taki sposób picia, aby nie mieć problemu. Charakterystyka
choroby alkoholowej.
Fazy rozwoju alkoholizmu
FAZA WSTĘPNA
W fazie tej dochodzi do uzależnienia psychicznego. Picie towarzyskie przeradza się
w miarę czasu w picie na rozładowanie napięć, stresów, poprawy samopoczucia.
Pijący zaczyna szukać sytuacji, w których prawdopodobnie będzie alkohol. Z reguły
jeszcze nie upija się i ma zachowaną kontrolę nad piciem. Stopniowo zwiększa się
jego tolerancja na alkohol. Ma mocna głowę. Nie ponosi jeszcze emocjonalnych
skutków swego picia.
Objawy


picie sprawia przyjemność
wzrost tolerancji i ochoty na alkohol
FAZA OSTRZEGAWCZA
W fazie tej alkoholik zaczyna coraz częściej szukać okazji do picia. Na przyjęciach
sam inicjuje kolejki, podkręca tempo picia, aby dostosować ilość wypijanego alkoholu
do swych zwiększonych zapotrzebowań. Po wypiciu polepsza się jego
samopoczucie. Alkohol przynosi mu ulgę, rozpręża się. Jest to jego niezawodny
środek na ukojenie. Każdorazowo rozpoczęte picie kończy się utratą kontroli.
Alkoholik nie może odmówić sobie. Zaplanowanie swego picia (tylko 100 gram
i koniec) i zakończenie go w tym momencie staje się niemożliwe. Często, aby nie
pokazać tego w swoim otoczeniu, pije w sposób ukryty (np. dopija przed imprezą).
Wybiera także takie towarzystwa, gdzie jest alkohol. Często zaczyna urywać mu się
film. Nie pamięta co się z nim działo (co mówił, co robił) nawet po niewielkiej ilości
alkoholu.
Otoczenie pijącego na tym etapie zauważa już, że coś dzieje się niedobrego. Osoba
uzależniona jednak zawzięcie twierdzi, że alkoholikiem nie jest. W tym przypadku
mówimy o tzw. mechanizmie iluzji i zaprzeczania.
Mechanizm ten obejmuje takie operacje stosowane przez alkoholika jak:






proste zaprzeczanie - gdy osoba uzależniona twierdzi , że uzależnioną nie jest;
minimalizowanie problemu alkoholizmu;
obwinianie - obarczanie odpowiedzialnością za swoje uzależnienie inne osoby;
racjonalizownie - poszukiwanie uzasadnienia dla picia alkoholu;
koloryzowanie wspomnień, by odwrócić uwagę od teraźniejszej trudnej sytuacji
alkoholik żyje " dniem wczorajszym";
marzeniowe planowanie- składanie obietnic, snucie planów bez pokrycia .
Wszystkie te operacje kosztują alkoholika wiele wysiłku i w konsekwencji prowadzą
go do poczucia pustki i bezradności.
Objawy







szukanie okazji do picia;
inicjowanie wypijania kolejek;
po wypiciu lepsze samopoczucie;
"dusza towarzystwa";
alkohol przynosi ulgę, uwalnia od napięć;
rozpoczęte picie kończy się "urwaniem filmu";
próby picia ukrytego, w samotności, na kaca;
FAZA KRYTYCZNA (ostra)
Faza ta charakteryzuje się tym, że zaraz po spożyciu nawet niewielkiej ilości alkoholu
zjawia się przeważnie pragnienie dalszego picia, które odczuwane jest czasami jako
przymus fizyczny.
Rozwija się w pełni utrata kontroli nad rozpoczętym piciem. Jeden kieliszek wyzwala
reakcję łańcuchową. Takie utraty kontroli zaczynają zdarzać się coraz częściej,
wydłuża się czas picia i ilość wypijanego alkoholu. Alkoholik zaczyna wynajdywać
usprawiedliwienia przede wszystkim dla siebie, a następnie dla swego otoczenia.
Jego pijackie "alibi" przybiera coraz bardziej nonsensowny charakter. W tym okresie
sposób picia staje się coraz bardziej widoczny dla otoczenia. Rodzina zaczyna
izolować się z życia społecznego, wstydząc się ludzi. Nieprzeparta chęć picia (wbrew
wszelkim racjom) wzmaga się. Alkoholik zaczyna tracić szacunek do samego siebie -
co z kolei wymaga wyrównania. Pojawiają się nietypowe wcześniej zachowania, jak
np.: niezadowolenie, agresywność, itp. Zaczyna winą obarczać swe otoczenie.
Czasami wskutek nacisku społeczeństwa, podejmuje abstynencję (tydzień, miesiąc,
nawet 6 i 9 miesięcy). Jednak okresowo powraca do picia. Zaczyna bardziej izolować
się od świata zewnętrznego. Próbuje pokonać alkohol, udowadniając w różny
sposób, że to on panuje. Stopniowo wydłużają się jego ciągi picia (do kilku tygodni,
miesięcy). Jest to stopniowe przechodzenie do kolejnej fazy uzależnienia.
Objawy:













wyrzuty sumienia "kac moralny;"
"klin" przynosi ulgę;
zaniedbywanie rodziny;
konflikty małżeńskie;
nieobecności w pracy;
usprawiedliwianie picia licznymi okazjami;
wzrost agresywności, konflikty z prawem;
nieregularne odżywianie się;
zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego;
zaburzenia popędu seksualnego;
picie ciągami na przemian z okresami całkowitej abstynencji dla poprawy zdrowia,
udowodnienia "silnej woli";
składanie przysiąg abstynencji;
poczucie pustki bezradności;
FAZA PRZEWLEKŁA
Faza ta jest ostatnim etapem rozwoju uzależnienia od alkoholu. Picie zaczyna być
ciągłe. Czasami alkoholik upija się kilka razy w ciągu dnia. Przełomowym momentem
jest tu regularne picie ranne. Giną resztki oporu, wstydu alkoholika. Upija się w pracy,
na ulicy. Stan taki trwa całymi tygodniami, miesiącami, aż do objawów zatrucia.
Pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego (bóle głowy, osłabienie, drżenie,
nudności, wymioty, zaburzenia nastroju, zaburzenia snu, jadłowstręt, biegunki,
kołatanie serca, poty, lęki). Czasami przeradzają się one w objawy psychoz
alkoholowych. przykre objawy abstynencyjne ustępują po wypiciu alkoholu.
W ten sposób wytwarza się błędne koło picia. Pojawia się bardzo wyraźne obniżenie
tolerancji na alkohol. Czasami wystarczają dwa piwa, aby się upił. Długotrwałe
opilstwo wywołuje degradację moralną, osłabienie procesów myślenia, zaburzenia
popędu płciowego, zmiany charakterologiczne (obniżenie tzw. uczuciowości
wyższej). Zaczyna sięgać po alkohole niespożywcze, zaczyna pić na ulicach
z osobami niższego poziomu społecznego. Wielu z alkoholików pije na tym etapie
z każdym i w każdym miejscu. Często jest gościem izb wytrzeźwień, szpitali
psychiatrycznych, które dają mu jedynie chwilowe wytchnienie.
Objawy:














okresy długotrwałego opilstwa;
picie poranne- "kac gigant";
upijanie się w samotności;
spadek tolerancji na alkohol;
sięganie po alkohole niekonsumpcyjne - "wynalazki", "fikołki";
rozpad więzi rodzinnej;
wynoszenie rzeczy, kradzieże - w celu zdobycia alkoholu;
degradacja zawodowa i społeczna;
otępienie alkoholowe - "wtórny analfabetyzm";
alkohol staje się jedynym celem w życiu;
psychozy alkoholowe - "delirium";
padaczka alkoholowa;
choroby somatyczne - polineuropatia, marskość wątroby;
skrajne wyczerpanie organizmu;
Dla tych, którzy doszli do tego momentu uzależnienia są tylko dwa wyjścia:
 Śmierć-pijąc
 Trzeźwe życie - nie pijąc
Sygnały ostrzegawcze
Gdy ktoś pije pomimo szkód spowodowanych przez picie
Gdy ktoś jednorazowo wypija większe ilości płynów zawierających powyżej 100
gramów ETOH (5 dużych piw lub jeden litr wina, lub ćwierć litra wódki)
Gdy ktoś regularnie codziennie wypija więcej niż 20 gramów ETOH (2 piwa
lub dwie lampki wina lub kieliszek 50 g wódki) lub gdy zaczyna dzień od picia
alkoholu (np. poranne piwo)
Gdy ktoś "klinuje", czyli używa alkoholu do usuwania przykrych skutków
poprzedniego picia, a więc sięga po alkohol z samego rana po intensywnym piciu
wieczorem
Gdy ktoś pije alkohol w samotności oraz w sytuacjach, gdy odczuwa zmęczenie,
dolegliwości fizyczne, smutek i cierpienie.
Gdy ktoś zaniedbuje obowiązki i zadania z powodu picia
Gdy ktoś ma trudności w przypominaniu sobie co się działo poprzedniego dnia
w sytuacjach związanych z piciem.
Gdy ktoś uśmierza przy pomocy alkoholu poczucie winy
sumienia z powodu czynów popełnionych pod wpływem alkoholu.
i wyrzuty
Gdy ktoś kieruje samochodem, motocyklem pod wpływem alkoholu.
Gdy ktoś reaguje napięciem i rozdrażnieniem w sytuacjach utrudniających kontakt
z alkoholem lub wobec postulatów ograniczenia picia zaprzecza, ze ma problemy
z alkoholem.
Gdy ktoś dostaje od innych ludzi sygnały sugerujące ograniczenie ilości
lub powstrzymanie się od picia.
Objawy alkoholizmu
Zmiana tolerancji na alkohol
Podwyższenie tolerancji ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości co kiedyś, powoduje
słabsze niż poprzednio efekty-żeby uzyskać ten sam efekt co poprzednio, trzeba
wypijać więcej niż kiedyś. Obniżenie tolerancji ujawnia się, gdy przy dawkach
alkoholu mniejszych niż poprzednio, pojawiają się podobne efekty nietrzeźwości
(mocna i słaba głowa).
Objawy abstynencyjne
Gdy człowiek przerywa dłuższe picie lub zmniejsza ilość wypijanego alkoholu,
pojawiają się bardzo przykre objawy-niepokój i drażliwość, dreszcze i drżenie
kończyn, skurcze mięśniowe, poty, nudności, a nawet zaburzenia świadomości
i majaczenia. Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu
zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności takiego
postępowania.
Subiektywne poczucie łaknienia alkoholu
W miarę upływu czasu bez alkoholu, pojawiają się nieprzyjemne doznania podobne
do głodu i wewnętrznego przymusu wypicia, połączonego z poczuciem paniki
i obawą, że się nie wytrzyma długo bez alkoholu. Silna natrętna potrzeba spożywania
alkoholu (głód alkoholu, suszenie).
Koncentracja życia wokół picia
Obecność alkoholu w życiu codziennym staje się czymś bardzo ważnym, dużo uwagi
i zabiegów jest skoncentrowanych wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu.
Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności, zachowań
i zainteresowań. Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do
1-2 wzorców.
Utrata kontroli nad piciem
Po wypiciu pierwszej porcji alkoholu, ujawnia się niemożność skutecznego
decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia (trudności
w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy
z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
Zaburzenia pamięci i świadomości
Po wypiciu pojawiają się" dziury pamięciowe", całe fragmenty wydarzeń znikają
z pamięci, mimo próby obrony pozorów rozumności i ciągłości postępowania, coraz
więcej rzeczy dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej.
Nawroty picia po próbach utrzymania okresowej abstynencji
Od czasu do czasu człowiek dostrzega, że picie wymyka mu się spod kontroli
i próbuje udowodnić sobie i innym, że potrafi nad tym zapanować, jednak próby te
przynoszą niepowodzenie
Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości dla zdrowia
pijącego.
Typy alkoholików
Typ neurasteniczny.
Dotyczy używania alkoholu. W celu złagodzenia, usunięcia lęku, napięcia, stresu
które przeżywa w związku z codziennymi obowiązkami. Osoby nieśmiałe,
zahamowane, przeżywające silne napięcia. Od spożywanie niewielkich ilości, nie
dających skutków na zewnątrz ? odprężenie. Działanie alkoholu szybko ustępuje,
samopoczucie pogarsza się? sięganie ponownie po alkohol. Fakt spożywania
alkoholu wychodzi na jaw i staje się źródłem kolejnych problemów
Typ kontaktywny.
Alkohol używany w celu poszerzenia kontaktów społecznych. Alkohol dodaje odwagi,
wspólne tematy z innymi, szukanie grup zaspokajających. w końcu alkohol zaczyna
utrudniać kontakty społeczne, pozostaje tylko grupa pijąca. Tworzy się uzależnienie
społeczne
Typ dionizyjski
Alkohol to środek, który sprawia przyjemność, dla relaksu, wzmacniania pozytywnych
doznań, dobrej zabawy, swobody. Jest to typ rozluźniony, wesoły osobnik, który staje
się jeszcze bardziej weselszy jak wypije
Typ heroiczny
Dąży do szczególnych wyczynów, chce być podziwiany, zwracać na siebie uwagę,
dokonywać czynów bohaterskich. Wyróżnia się tym że spożywa duża ilość alkoholu,
traktuje to jako sport, kto szybciej, więcej. Myśli, że nadrobi te braki swoim piciem.
Narażeni na chorobę alkoholową - u nas bardzo popularny
Typ samobójczy
Motywem jest autodestrukcja. Osoba niezadowolona z życia, znalazła się w trudnej
sytuacji życiowej i nie widzi żadnego wyjścia, negatywistyczny stosunek do własnej
osoby. Pije dużo wysoko % alkoholu, aby szybko wprowadzić się w stan odurzenia,
lub łączy z innymi środkami toksycznymi. Doprowadza się do stanu krytycznego, jeśli
nie uzyska pomocy to umrze.
Jak postępować z alkoholikiem
Nie należy próbować samodzielnie wyleczyć alkoholika, trzeba raczej:
szukać fachowego, specjalistycznego wsparcia
nie karać, nie grozić
nie ukrywać butelek, nie wylewać alkoholu
nie brać odpowiedzialności za alkoholika
nie osłaniać alkoholika, nie ukrywać szkód i wybryków
nie pić alkoholu razem z alkoholikiem
nie domagać się i nie akceptować
zaprzestania lub ograniczenia picia
nierealistycznych
obietnic
dotyczących
Skutki alkoholizmu
Skutki zdrowotne







Oznaki głodu (przy odtruciu): drżenie, nudności, wymioty, bóle żołądka, pocenie się,
nerwowość, poirytowanie, koszmary, halucynacje, konwulsje.
Upośledzenie systemu trawiennego:
podrażnienie przewodu pokarmowego (zapalenie okrężnicy, zapalenie przełyku,
nieżyt żołądka),
zapalenie trzustki,
krwawienie układu pokarmowego,
upośledzenie wątroby (żółtaczka alkoholowa, marskość),
zniszczenie komórek wątrobowych.













Upośledzenie układu krążenia:
nadciśnienie tętnicze,
niewydolność serca.
Nowotwory: ust, gardła, przełyku, wątroby.
Częste infekcje: żółtaczka wirusowa, suchoty.
Zaburzenia psychiczne i neurologiczne:
zaburzenia charakteru: agresywność, drażliwość, zły nastrój, osłabienie woli
i panowania nad sobą, bezsenność,
niepokój, stany depresyjne z ryzykiem samobójstwa,
utrata pamięci, osłabienie uwagi,
deliria i stany szaleństwa,
ryzyko hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym,
zapalenie wielonerwowe nóg ryzyko paraliżu,
zapalenie nerwu wzrokowego ryzyko utraty wzroku.
Skutki społeczne
















Rezygnacja z kontroli nad swoim życiem codziennym:
zaniedbania w wychowaniu i edukacji dzieci,
niestabilność związku (brak porozumienia, kłótnie,...),
utrata praw ( świadczenia),
zadłużenie i bieda (faktury, czynsze nie zapłacone, sprawy sądowe).
Utrata wszelkich więzi społecznych, co może prowadzić do marginalizacji:
izolacja,
utrata punktów.
Zerwanie więzi rodzinnych:
separacja,
rozwód,
utrata kontaktu i więzi z dziećmi.
Sprawy sądowe:
przemoc w małżeństwie, porzucenie rodziny,
prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości,
utarczki i bójki w miejscach publicznych
Skutki zawodowe
Nieobecność w pracy, nieregularność, spóźnianie się.
 Wypadki w pracy:
 utrata czujności/uwagi.
 Trudności relacyjne:
 odrzucenie, izolacja.







Trudności w wypełnianiu obowiązków zawodowych:
osłabienie zdolności do pracy.
Te wszystkie trudności mogą prowadzić do:
dymisja pod wpływem impulsu,
sankcje dyscyplinarna (przeniesienie na niższe stanowisko),
zwolnienie dyscyplinarne (np. porzucenie stanowiska).
AN/G.H.