"Świat wg prof. Kołodki jest na wyciągnięcie myśli", Europejskie

Magdalena Cichutka
Europejskie Centrum Analiz Geopolitycznych
http://otillo.pl/news/url/magdalena-cichuta-swiat-wg-prof-koodki-jest-nawyciagniecie-mysli/
05.12.2010
Świat wg prof. Kołodki jest na wyciągnięcie myśli
Recenzja: Grzegorz W. Kołodko, „Świat na wyciągnięcie myśli”
Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, ss. 318
Niespełna w dwa lata po ukazaniu się „Wędrującego świata”, który stał
się światowym bestsellerem, Grzegorz Kołodko znów powraca w dobrej formie.
Jego ostatnia książka – „Świat na wyciągnięcie myśli” – to już 40. pozycja w
dorobku pisarza, stanowiąca niejako przedłużenie, część dalszą „Wędrującego
świata”.
„Świat na wyciągnięcie myśli” to książka naukowa, ale napisana
przystępnym, a nawet literackim językiem. Jak sam autor twierdzi „Ekonomia
powinna być tak prosta jak to możliwe, ale nie prostsza”. Najnowszą książkę
autora czyta się niemalże jednym tchem, niczym thriller z wartką akcją. W
zupełności nie przypomina publikacji o tematyce ekonomicznej. Brak tu
jakichkolwiek wzorów i tabel. Interdyscyplinarne podejście autora do
omawianych
problemów
pozwala
czytelnikowi
zrozumieć
zawiłość
ekonomicznych reguł.
W swojej najnowszej książce Kołodko mówi o koincydencji teorii
rozwoju, przejawiającej się we współistnieniu i współzależności różnych
czynników i procesów na świecie. Autor otwarcie wypowiada się na temat
politycznych posunięć swoich byłych współpracowników i oponentów
(czterokrotnie pełnił funkcję wicepremiera i ministra finansów (w rządach
Waldemara Pawlaka, Włodzimierza Cimoszewicza, Józefa Oleksego i Leszka
Millera). Pomimo tego, iż jego rozwiązania ekonomiczne niejednokrotnie były
krytykowane, do dzisiaj profesor Kołodko zaliczany jest do grona wybitnych
naukowców i doradców. W książce możemy spotkać się również z ostrą krytyką
neoliberalizmu jako „pseudonaukowego nurtu we współczesnej ekonomii”.
Jak na dobrą pozycję naukową przystało, również dla zainteresowanych
procesami geopolitycznymi, Grzegorz Kołodko stawia ważne pytania o globalną
koordynację polityki i gospodarki w przyszłości. Jak system światowy będzie
wyglądał za dwa pokolenia? Jak państwa będą ze sobą funkcjonowały za 50 lat?
Autor wyjaśnia również, dlaczego Unia Europejska powinna pójść w
kierunku federacji i dlaczego najlepszym wyjściem będzie powstawanie
regionalnych ugrupowań integracyjnych. Jego wizja przyszłych systemów
światowych i wielobiegunowości jest przedstawiona dosyć klarownie, tak by
każdy czytelnik mógł się do niej ustosunkować. Świat odchodzi powoli od
układu opartego na potędze tylko jednego państwa, Stanów Zjednoczonych.
Unia Europejska staje się coraz silniejsza, a Chiny, Indie, Brazylia i Rosja mają
coraz większe znaczenie zarówno w światowej polityce jak i gospodarce.
Profesor Kołodko w niezwykle ciekawy sposób objaśnia współzależności
zachodzących zjawisk, które istnieją niemal w każdej sferze życia. Jak się
okazuje „wiedza teoretyczna – zarówno z ekonomii ogólnie, jak i zarządzania w
szczególności – jest niezbędna dla skutecznej polityki gospodarczej i sprawnego
zarządzania, ale absolutnie niewystarczająca”.
Dążąc do zrównoważonego rozwoju w światowej gospodarce, nie można
pominąć innych sfer życia, takich jak polityka, społeczeństwo, kultura,
technologia czy środowisko, które naprzemiennie przeplatają się z ekonomią.
2
Dopiero takie interdyscyplinarne spojrzenie może dać pełnowartościową
odpowiedź.
Nic nie dzieje się bez przyczyny i żadne procesy zachodzące w świecie
nie dotyczą tylko jednego aktora sceny międzynarodowej. Thomas Merton,
amerykański pisarz i poeta, napisał niegdyś bardzo trafne zdanie: „Nikt nie jest
samotną wyspą” i profesor Kołodko potrafi to doskonale dostrzec. Globalne
procesy ekonomiczne i polityczne zawsze mają gdzieś swój początek, który
wybitny naukowiec powinien rozpoznać. Autor w książce znów porusza kwestię
obecnego kryzysu gospodarczego i uważa, że nie dało się go już zastopować
trzy lata temu. Trzynaście lat temu próbowano przeciwdziałać już pojawiającym
się oznakom przemęczenia systemu gospodarczego. Natomiast trzydzieści lat
temu, wystarczyło, według profesora Kołodko, w warunkach nasilającego się
globalizmu obrać właściwą drogę i pójść, nie śladami neoliberalizmu, ale
społecznej gospodarki rynkowej. Autor zwinnie przeskakuje również na tematy
dotyczące transformacji ustrojowej zachodzącej w Europie ŚrodkowoWschodniej na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku.
Zmianę ustroju w Polsce ukazuje jako składową przemian w Europie, Rosji i
Chinach. Transformacja była nieunikniona, ale według Kołodko, sposób jej
przebiegania mógł być nieco inny. Koszty społeczne mogły być dużo niższe, a
poziom rozwoju wyższy.
„Świat na wyciągnięcie myśli” to cenna lektura dla naukowców i
studentów, politologów i socjologów, ludzi zajmujących się geopolityką jak i
zwykłych czytelników – po prostu ciekawych świata. Pozycja ta pozwala
spojrzeć wieloaspektowo na zachodzące procesy polityczno-ekonomiczne.
Druga część książki napisana jest w formie dziennika, w którym znajdziemy
pytania internatów i krótkie opisy podróży autora do różnych krajów. Nie ma
chyba na świecie drugiego takiego naukowca-ekonomisty, który w swoim życiu
odwiedziłby tyle miejsc. I to w imię nauki. Grzegorz Kołodko wyznaje zasadę,
iż „kto porównuje, ten dużo więcej rozumie”. By dobrze poznać świat i
3
mechanizmy nim rządzące należy stosować analizę porównawczą i jednocześnie
jak najwięcej podróżować. Jak wiadomo, podróże kształcą, a my wygodnie
siedząc w swoich fotelach możemy zastanawiać się wraz z profesorem nad
wszechobecnymi i nieustająco zachodzącymi globalnymi procesami politycznoekonomicznymi i jednocześnie podróżować. Polecam wszystkim.
4