Pracodawca odpowiada za bezpiecze stwo kierowców
Transkrypt
Pracodawca odpowiada za bezpiecze stwo kierowców
BEZPIECZEŃSTWO Pracodawca odpowiada za bezpiecze!stwo kierowców Cena nieświadomości Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w ostatnich dwóch latach wypadki komunikacyjne stanowiły 10% ogółu wypadków przy pracy. Zginęło w nich 339 osób, co stanowi ponad 30% zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei ze statystyk Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Drogowego wynika, że 6 na 10 tego typu sytuacji zakończonych śmiercią, a związanych z pracą, nastąpiło w wyniku wypadku samochodowego. 44 FlotaAutoBiznes Wśród wielu pracodawców w Polsce nadal brakuje świadomości, jaka odpowiedzialność na nich spoczywa z tytułu zatrudniania pracowników i powierzania im narzędzi do wykonywania obowiązków służbowych, a szczególnie, gdy jest nim właśnie samochód służbowy. Zatrważające statystyki dotyczące wypadków przy pracy z udziałem użytkowników pojazdów służbowych, niestety potwierdzają fakt wciąż niskiej świadomości firm i niewystarczającej ilości skutecznych działań. A przecież na mocy poszczególnych paragrafów Kodeksu Pracy ustawodawstwo krajowe nakłada na przedsiębiorstwo szereg obowiązków, czyniąc je odpowiedzialnym za przygotowanie odpowiednich warunków pracy. To pracodawca powinien ocenić ryzyko występujące na danym stanowisku, a następnie poinformować pracowników o występujących zagrożeniach oraz konsultować z nimi działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Niestety, w przeważającej większości firm jest tak, że ta odpowiedzialność wynikająca z Kodeksu Pracy zostaje jedynie po stronie pracownika. Zatem tylko umyślnie wyrządzona szkoda, wedle art. 122 Kodeksu Pracy, zobowiązuje go do jej naprawienia w pełnej wysokości. A co z odpowiedzialnością i obowiązkami pracodawcy i ustawowymi prawami pra- PATRONEM DZIAŁU JEST cownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy? Życie i statystyki pokazują, że mamy wciąż wiele do zrobienia... Kultura organizacji W kontekście bezpieczeństwa kierowców niezwykle istotną sprawą jest, by prawidłowo zbudować pozycję osoby odpowiedzialnej za flotę samochodów służbowych w firmie. Przyjęcie takiego rozwiązania nie musi wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów – teoretycznie to zadanie można przydzielić jednemu z dotychczas zatrudnionych pracowników. Jednak skorzystanie z usług doświadczonego fleet managera pozwoli zaoszczędzić znacznie więcej niż będzie trzeba wydać na jego wypłatę. Przygotowanie, a następnie wdrożenie określonych standardów ułatwi uporządkowanie pewnych obszarów i pozwoli firmie na umieszczenie poziomu bezpieczeństwa kierowców w jej strukturze organizacyjnej. Tu najważniejszą rolę odgrywa świadomość, że stanowiska kierowcy czy handlowca pokonującego rocznie autem kilkadziesiąt tysięcy kilometrów są takie same jak każde inne w przedsiębiorstwie. Ponoszenie odpowiedzialności przez pracodawcę skutkuje dostarczeniem sprawnych narzędzi do wykonywania zadań www.fab.com.pl BEZPIECZEŃSTWO Pracodawca powinien każdorazowo analizować, z jakiego powodu doszło do zdarzenia, by móc określić główną, dominującą przyczynę wypadków i dostosować odpowiednie narzędzia zarządzania. Za bezpieczeństwo swoich pracowników, w tym kierowców, odpowiada pracodawca. Fot. Toyota Jednak to przyczyny tzw. organizacyjne są niemalże w pełni zależne od firmy, a ich wyeliminowanie pozwoli w konsekwencji na znaczne zmniejszenie ryzyka wypadku u użytkowników samochodów służbowych. Najwięcej nieprawidłowości odnosi się do braku lub niewłaściwego przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a także do zbyt dużego obciążenia pracownika powierzonymi mu zadaniami. U osób na stanowisku kierowców szczegółowo stwierdzono ponadto pracę w godzinach nadliczbowych (10% poszkodowanych) oraz w porze nocnej (13%). Nagminnym niedopatrzeniem ze strony pracodawcy było również nie zapewnienie 11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku dobowego. służbowych (samochodu firmowego), określeniem czasu pracy, zasad zarządzania sprzętem oraz jego użytkowaniem. Ilość kierowców oraz pojazdów wchodzących w skład floty jest kwestią drugorzędną – priorytet stanowi stworzenie pewnej kultury bezpieczeństwa, będącej częścią większej kultury w organizacji. Przyczyny wypadków Firma dysponuje szeregiem narzędzi, które pozwolą na podjęcie działań zmierzających do minimalizacji ryzyka pracy. Jeśli chodzi o okoliczności przyczyn wypadków kierowców, wymienianych najczęściej przez Inspekcję Pracy, na pierwszym miejscu (ok. 85%) znajdują się sprawy związane ze stanem psychofizycznym człowieka. Druga kategoria to przyczyny organizacyjne, natomiast tylko 3% wypadków było spowodowanych złym stanem pojazdów (przyczyny techniczne). Pracodawca powinien każdorazowo analizować, z jakiego powodu doszło do zdarzenia, by móc określić główną, dominującą przyczynę wypadków i dostosować odpowiednie narzędzia zarządzania. Wśród przyczyn tzw. ludzkich przeważa nieprawidłowe zachowanie pracownika oraz niedostateczna koncentracja uwagi. www.fab.com.pl Czynniki ryzyka Praca związana z prowadzeniem samochodu wiąże się z wieloma zagrożeniami, które nie są bezpośrednio ujęte w polskim prawodawstwie. Ilość czynników ryzyka determinuje fakt, że osoby pracujące na tych stanowiskach powinny dysponować szczególnymi umiejętnościami, a przede wszystkim odpowiednią sprawnością w zakresie szybkiego reagowania na złożone bodźce. Wiele czynników środowiska pracy niekorzystnie wpływa na zdrowie i kondycję zarówno fizyczną, jak i psychiczną pracowników. Wśród nich możemy wymienić te fizyczne, takie jak: hałas czy mikroklimat, ergonomiczne i organizacyjne, np. długotrwała pozycja siedząca, monotonia wynikająca ze stałego powtarzania tych samych czynności podczas długich tras o małym natężeniu ruchu oraz napięcie emocjonalne. To ostatnie związane jest z presją czasu i koniecznością dotrzymania grafiku, a także stresem zawodowym, stanowiącym kluczowy czynnik negatywnie działający na stan zdrowia osób kierujących samochodami służbowymi. Patrząc przez pryzmat spadku szkodowości i poprawy kultury bezpiecznej jazdy, zadaniem pracodawcy jest dobranie odpowiednich narzędzi organizacyjnych i szkoleniowych do specyfiki pracy osób prowadzących samochody. Użytkownik auta służbowego powinien być świadomy zagrożeń, umieć reagować w przypadku wypadku lub kolizji, a także efek- PATRONEM DZIAŁU JEST tywnie eksploatować powierzony mu sprzęt. Rola odpowiedzialnego pracodawcy to bieżące monitorowanie, zarówno stanu przepisów prawnych w tym zakresie, jak i sytuacji we flocie. Kierowcy powinni identyfikować się z misją firmy w zakresie bezpiecznej jazdy, panować nad zmęczeniem i stresem, a także dobrze i optymalnie zarządzać swoim czasem pracy. Ale aby to było możliwe, świadomy pracodawca musi wcześniej zdefiniować szczegółowe zasady pracy oraz stworzyć odpowiednie warunki i narzędzia (w tym narzędzia szkoleniowe) do ich stosowania. Szkolenia a systemowe podejście Analiza potrzeb szkoleniowych wraz z analizą budżetu (zakładanych wydatków) to pierwszy krok, który powinien poczynić pracodawca. Najważniejsze jest dostosowanie ram programowych do specyfiki zagrożeń panujących na stanowisku kierowcy. W miarę możliwości należy korzystać z już istniejących narzędzi, w zmienionym kształcie. Jednak w utrzymaniu stałych parametrów niezbędne jest systemowe podejście. Każdorazowa ocena efektywności szkoleń lub innych zastosowanych narzędzi przez pryzmat wyników i celów każdego kierowcy pozwoli na ciągłe doskonalenie i rozwój programów. Bezspornym jest fakt, że to pracodawca odpowiada za bezpieczeństwo swoich pracowników, w tym kierowców. Świadomość zagrożeń, specyfiki danego stanowiska oraz dostępnych możliwości efektywnego zarządzania w firmie pozwala na ograniczenie niekorzystnych zdarzeń podczas pracy. Ma to swój wymiar także biznesowy - pośrednio wpływa na rozwój pracowników, a także uczestniczy w budowaniu nowej/lepszej kultury bezpieczeństwa w organizacji i poza nią. Świadoma odpowiedzialność pracodawcy z pewnością przyczynia się do rozwoju firmy i zbudowania bądź podniesienia jej pozytywnego wizerunku w aspekcie „odpowiedzialności społecznej w biznesie”. ■ Elżbieta Leszko, Aleksandra Brach Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego www.pbd.org.pl FlotaAutoBiznes 45