Podstawy farmakologicznego leczenia nowotworów

Transkrypt

Marcin Napierała
Zielona Góra, 5 grudnia 2010
●
Definicja nowotworu:
–
●
Nowotwór złośliwy
–
–
–
●
Nie kontrolowany przez organizm rozplem części
dotychczas prawidłowych komórek, ich rozrost i
zdolność dawania przerzutów
Duże tempo wzrostu
Naciekający i niszczący sąsiednie tkanki
Dający przerzuty
Nowotwór łagodny:
–
–
–
Wolne tempo wzrostu
Nienaciekający (wzrost „rozpychający”) sąsiednich
tkanek
Niedający przerzutów
●
Rak (carcinoma) – nowotwór złośliwy
wychodzący z tkanki nabłonkowej:
–
●
Mięsak (sarcoma) – nowotwór złośliwy
pochodzenia nienabłonkowego:
–
●
Rak skóry, rak piersi, rak jelita grubego, itd.
Mięśniakomięsak, tłuszczakomięsak, itd.
Nowotwory łagodne wychodzące z tkanki
nienabłonkowej: włókniaki, mięśniaki macicy,
tłuszczaki, gruczolakowłókniaki piersi,
naczyniaki, itd.
●
Patogeneza nowotworów:
–
Inicjacja – pojawienie się pojedynczej zmienionej
komórki zdolnej do proliferacji
–
Promocja – rozmnażanie się zmienionych komórek oraz
pojawiania się kolejnych zaburzeń i nieprawidłowości
–
Progresja – pojawienie się cech złośliwości, a więc
zdolność do wzrostu inwazyjnego i nabycie zdolności
do tworzenia przerzutów
●
–
–
–
–
Model doświadczalny: skóra myszy
Czynnik inicjujący (karcynogen) – benzopiren
Czynnik promocyjny – ester dwuterpenowy
Przebieg doświadczenia:
●
●
●
●
Wielokrotna ekspozycja na czynnik inicjujący
Pojedyncza ekspozycja na czynnik inicjujący
Wielokrotna ekspozycja na czynnik promocyjny
Pojedyncza ekspozycja na czynnik inicjujący i następująca
wielokrotna ekspozycja na czynnik promujący
●
–
Wielokrotna ekspozycja na czynnik inicjujący
●
–
Pojedyncza ekspozycja na czynnik inicjujący
●
–
Brak guzów
Wielokrotna ekspozycja na czynnik promocyjny
●
–
Duża częstość rozwoju guzów
Brak guzów
Pojedyncza ekspozycja na czynnik inicjujący i
następująca wielokrotna ekspozycja na czynnik
promujący
●
Duża częstość rozwoju guzów
●
Porównanie procesów inicjacji i promocji:
inicjacja
promocja
proces
mutacja
zmiana ekspresji genów
odwracalność
nieodwracalny
odwracalny
czas trwania
krótki
długi
wartość progowa
nie istnieje
obecna
dostrzegalność
nie dający się
zidentyfikować
wyraźnie widoczny
●
Zjawisko progresji
–
Pojawienie się nowych cech w guzie
●
●
●
●
–
Zwiększenie tempa wzrostu
Zwiększenie autonomii komórek
Inwazyjność (naciek podścieliska)
Zdolność do przerzutowania
w/w towarzyszą mierzalne zmiany w kariotypie komórek
nowotworowych
●
●
Aktywacja protoonkogenów (na przykład w przewlekłej
białaczce szpikowej obecna jest translokacja części
chromosomu 9 do 22)
Wyhamowanie genów supresorowych
●
Histoklinika nowotworów:
–
Inwazja
●
●
●
–
Wzmożona ruchliwość komórek nowotworowych
Zdolność do proteolizy
Utrata „zahamowania” kontaktowego
Przerzutowanie
●
●
●
●
●
Jedna lub więcej komórek nowotworowych rośnie w pewnej
odległości od ogniska pierwotnego
Drogą krwi
Drogą limfatyczną
1 ognisko przerzutowe na 10 000 komórek wchodzących do
krwiobiegu
Szerzenie się przez ciągłość
–
–
–
–
Jamy ciała – np. rak jajnika
Naczynia krwionośne
Nerwy
Wzdłuż kanału operacyjnego - implantacja
●
Cykl komórkowy:
●
Cykl komórkowy:
G0 – faza spoczynkowa, komórki nie dzielą się.
Czym więcej komórek znajduje się w fazie G0
tym guz jest mniej podatny na chemioterapię
G1 – faza przygotowania do replikacji genomu
S –
faza syntezy, replikacja genomu (zawartość DNA
zwiększa się 2x
G2 – faza przygotowująca do mitozy (krótkotrwała)
M – faza mitozy (podział komórki na dwie potomne)
Po podziale komórki – część z nich przechodzi do spoczynku
(G0), część aktywnie się dzieli (G1) a część jest dojrzałą
komórką nie ulegającą dalszym podziałom (np. przewlekła
białaczka limfatyczna)
●
Cykl komórkowy:
Komórki nowotworowe (w przeciwieństwie do
prawidłowych komórek) ulegają niepohamowanym
podziałom: przyrost liczby komórek jest większy niż utrata
przez obumieranie.
Dynamikę wzrostu określa:
frakcja wzrostowa, czyli odsetek komórek
znajdujących się w cyklu komórkowym
długość cyklu komórkowego
wskaźnik ubytku komórek (odsetek komórek
ulegających utracie
●
Cykl komórkowy:
Leki działające w fazie S:
Doksorubicyna
Fludarabina
Fluorouracyl
Gemcytabina
Kapecytabina
Metotreksat
Prokarbazyna
Leki działające w fazie M:
Winkrystyna
Winblastyna
Etopozyd
Paklitaksel
Docetaksel
Leki działające w fazie G2:
Bleomycyna
Irynotekan
Mitoksantron
Leki działające w fazie G1:
Asparaginaza
Glikokortykosterydy
●
Wrażliwość nowotworu na leczenie:
–
–
–
–
–
–
Zależna od fazy cyklu komórkowego
Zależna od odsetka komórek proliferujących (Ki-67)
Heterogenność komórkowa guza (różna wrażliwość na
różne substancje lecznicze)
Masa guza
Ukrwienie / utlenowanie guza
Obecność receptorów – punktów „uchwytu” dla leków
na powierzchni komórek nowotworowych
●
●
Terapie hormonalne
Terapie „celowane”
–
Tzw. terapie genowe – leczenie ukierunkowane na szlaki
przekazywania informacji wewnątrz komórki (kinazy)
●
Mechanizmy oporności guza na leki:
–
2 główne typy oporności:
●
●
Oporność swoista wobec jednego leku
Oporność swoista wobec wielu leków
–
–
–
Oporność wielolekowa (MDR – multi drug resistance)
Związana z amplifikacją genów
Przykłady lekooporności:
●
●
●
●
●
●
●
Zmniejszone wnikanie leku
Zmniejszone gromadzenie leku
Zmniejszona aktywacja leku
Zwiększona inaktywacja leku
Zmiany poziomu docelowych receptorów
Zwiększenie procesów naprawczych
Zmiany metabolizmu komórkowego
●
Chemiczne czynniki rakotwórcze:
–
–
–
–
–
–
–
Dym tytoniowy
Węglowodory
Barwniki
Aflatoksyny
Cytostatyki
Azbest
Pył drewniany
●
Fizyczne czynniki rakotwórcze:
–
–
–
–
–
–
–
Promieniowanie X (większość lokalizacji)
Promieniowanie podczerwone (rak skóry)
Ultrafiolet (czerniak skóry)
Promieniowanie jonizujące pochodzenia militarnego
(większość lokalizacji)
Izotopy radu (malarze tarcz zegarowych – mięsaki
głowy, kości)
Radon (rak płuca)
Promieniowanie gamma, neutrony (pracownicy
przemysłu nuklearnego – szpiczak mnogi, białaczki)
●
Bakteryjne i wirusowe czynniki rakotwórcze:
–
–
–
–
–
–
–
Helicobacter pyroli – chłoniaki żołądka
HPV t. 16, 18 – rak szyjki macicy
EBV – chłoniak Burkitta
Schistosoma haematobium (pasożyt) – rak pęcherza
moczowego
HCV – rak wątrobowokomórkowy
HTLV 1 – białaczki
HIV – mięsak Kaposiego
●
Leki hormonalne jako czynniki rakotwórcze:
–
–
DES (dwuetylostilbestrol) – rak pochwy u córek kobiet
leczonych w przeszłości oraz rak jądra u synów
HTZ (estrogen) – rak endometrium, rak piersi
●
Epidemiologia nowotworów:
–
–
Krajowy Rejestr Nowotworów
●
–
Zapadalność (zachorowalność):
●
–
Chorobowość:
●
–
Liczba chorych w danej chwili na konkretną chorobę w
określonej grupie mieszkańców (np. na 100 tys.
mieszkańców). Współczynnik ten obejmuje zarówno osoby
chorujące już wcześniej, jak i nowo stwierdzone przypadki
Umieralność:
●
–
Liczba nowych zachorowań w przedziale czasu (1 rok) na 100
tys. osób badanej populacji
liczbę zgonów spowodowanych daną chorobą na 100 tys.
ogółu obserwowanej populacji (czyli osób zdrowych i
chorych łącznie)
Śmiertelność:
●
iloraz liczby zgonów spowodowanych daną chorobą i liczby
chorych na tę chorobę
●
–
Wskaźnik struktury
●
–
Liczba obrazująca częstość występowania danego nowotworu
w stosunku do ogółu zachorowań
Tendencje (przykłady):
●
●
●
Wzrost zachorowań na raka płuca
Spadek zachorowań na raka żołądka
Spadek umieralności na ziarnicę (chłoniak Hodgkina)
●
Rodzaje leczenia systemowego nowotworów:
–
Rodzaje chemioterapii:
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Chemioterapia indukcyjna
Chemioterapia konsolidująca
Chemioterapia intensyfikująca
Chemioterapia podtrzymująca
Chemioterapia adjuwantowa (uzupełniająca)
Chemioterapia neoadjuwantowa (wstępna)
Chemioterapia paliatywna
Chemioterapia ratunkowa (salvage)
Chemioterapia dokanałowa
Chemioterapia dojamowa
●
Rodzaje leczenia systemowego nowotworów:
–
Rodzaje hormonoterapii:
●
●
●
●
●
●
●
Estrogeny (rak prostaty)
Androgeny (rak piersi)
Gestageny (progesteron – rak endometrium)
Antyhormony (tamoxifen – rak piersi)
Analogi gonadoliberyn (podwzgórze) – rak prostaty, rak piersi
Czynniki wzrostu (granulocytów, erytrocytów)
Leki tzw. biologiczne – celowane (inhibitory kinaz i innych
szlaków przekazywania sygnału)
Farmakologia leków przeciwnowotworowych:
●
–
–
Leki alkilujące
●
Blokujące syntezę DNA (sieciowania nici DNA)
●
Przykłady: cisplatyna, temozolomid, ifosfamid, cyklofosfamid
Antymetabolity
●
Blokowanie biosyntezy kwasów nukleinowych
●
Przykłady: 5-fluorouracyl, metotreksat, fludarabina, gemcytabina,
kapecytabina
–
Alkaloidy roślinne
●
Pochodne podofiliny:
–
–
●
Pochodne barwinka:
–
–
●
Hamowanie topoizomerazy II → blokowanie syntezy DNA →
zatrzymanie cyklu komórkowego
Przykłady: etopozyd, tenipozyd
Wiązanie z tubuliną → zahamowanie mitozy
Przykłady: winkrystyna, winblastyna
Taksoidy:
–
–
Stabilizowanie mikrotubul → zahamowanie mitozy
Przykłady: paklitaksel, docetaksel
●
–
Antybiotyki przeciwnowotworowe:
● Antracykliny
– Tworzenie dodatkowych wiązań między DNA i RNA
– Hamowanie enzymu topoizomerazy I i II
– Tworzenie wolnych rodników
● Doksorubicyna, epirubicyna, idarubicyna,
daunorubicyna, mitoksantron
● Bleomycyna – działa w fazie G2 cyklu komórkowego,
wymaga tlenu
● Mitomycyna
●
–
Steroidy
● Działają w fazie G1 cyklu komórkowego
– Dexamethason (Dexaven)
● Chłoniaki, szpiczak mnogi
– Prednizon (Encorton)
● Chłoniaki, białaczki
– Medroksyprogesteron (Depo Provera)
● Rak endometrium, rak piersi, rak nerki
– Metyloprednizolon (Depo Medrol)
● Przeciwobrzękowo , przeciwwymiotnie
●
–
Leki syntetyczne
● 70% wszystkich leków jest uzyskiwanych na drodze
syntezy chemicznej
● Fazy pozyskania leku:
– Program skriningowy – określenie aktywności
substancji
● Specyficzne linie komórkowe (60 ludzkich linii
komórkowych uzyskanych z 7 typów
nowotworów: rak płuca, jelita grubego, sutka,
jajnika, nerki, czerniaka i białaczka)
● Ocena aktywności (hamowanie ponad 50%
komórek nowotworowych)
● Corocznie bada się około 10 tys. substancji, tylko
5% przechodzi do dalszych testów
●
–
Leki syntetyczne
● 70% wszystkich leków jest uzyskiwanych na drodze
syntezy chemicznej
● Fazy pozyskania leku:
– Badania przedkliniczne na zwierzętach – ocena
aktywności substancji in vivo
– Badanie farmakokinetyki, dawki śmiertelnej LD10%,
LD50% i LD100%
– Ekwiwalent LD10% podaje się innemu gatunkowi
zwierząt – jeśli potwierdzi to określona toksyczność,
rozpoczyna się faza I badania klinicznego
– W fazie I podaje się 1/10 dawki LD10%
●
–
–
–
Preparaty radioaktywne – radioimmunoizotopy
● 131
I Tositumomab – leczenie chłoniaka grudkowego,
CD20+
● Ibritumomab tiuxetan Y90 – leczenie chłoniaków
nieziarniczych z receptorem CD20+
Stront – izotop Sr89 – leczenie późnej fazy bolesnych
przerzutów raka prostaty do kości
Samar – izotop Sm153 – jw.
●
Interakcje między lekami cytostatycznymi
– Zasady łączenia cytostatyków:
Poszczególne leki powinny różnić się mechanizmem
działania
● Powinny różnić się działaniami ubocznymi
● Każdy z leków powinien być podawany w dawce
zbliżonej do dawki terapeutycznej stosowanej w
monoterapii
● Nie podaje się (nie kojarzy się) leków nie działających w
monoterapii
● Rytm podawania:
– Duże dawki – co 3-6 tygodni
– Małe dawki – codziennie lub co 7 dni
●
●
– Zasady łączenia cytostatyków:
●
Poszczególne leki mają różny profil działań
niepożądanych, przykłady:
– Pochodne platyny (cisplatyna - DDP, karboplatyna CBP) – nasilają nefro- (DDP), neuro- (DDP)
toksyczność, mielo- (CBP) toksyczność
– Taksany (paklitaksel) – neurotoksyczność,
kardiotoksyczność
– Antracykliny (doksorubicyna) – kardiotoksyczność
– Trastuzumab (Herceptyna) – kardiotoksyczność
– Metotreksat – mielotoksyczność, uszkodzenie
śluzówek
– 5-fluorouracil – uszkodzenie błon śluzowych
●
– Zasady łączenia cytostatyków – niepożądane
reakcje zachodzące wskutek łączenia
cytostatyków:
●
Zmniejszanie toksyczności łączenia cytostatyków:
–
–
–
–
Rak jajnika: paklitaksel z platyną – aby zmniejszyć
neurotoksyczność, podajemy najpierw paklitaksel a następnie
platynę
Rak piersi: paklitaksel z doksorubicyną – aby zmniejszyć
kardiotoksyczność, podajemy najpierw doksorubicynę a
następnie paklitaksel
Rak jelita grubego: aby zmniejszyć uszkodzenie szpiku i błon
śluzowych (5-Fu) podajemy folinianu wapnia przed 5-Fu
Białaczki: aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia szpiku kostnego
przez metotreksat (MTX) podajemy duże dawki folinianiu
wapnia po MTX
●
Chemioterapia białaczek:
– Białaczki przewlekłe
● Limfatyczna
● Szpikowa
– Białaczki ostre:
● Limfoblastyczna
● Szpikowa
–
–
–
Indukcja remisji (kilka tygodni)
Konsolidacja remisji (kilkanaście tygodni)
Podtrzymanie remisji (kilkadziesiąt tygodni)
●
Chemioterapia chłoniaków nieziarniczych:
–
–
–
Sposób leczenia zależny od typu chłoniaka
Sposób leczenia zależny od stopnia zaawansowania
Podstawowy schemat: CHOP +/- R (zależnie od
obecności receptora CD20)
● Inne schematy zależne od rodzaju chłoniaka
●
Chemioterapia chłoniaka ziarniczego (Hodgkina):
–
–
–
–
–
Sposób leczenia zależny od stopnia zaawansowania
Podstawowy schemat: ABVD
Wczesne stopnie zaawansowania (CS IA – IIA)
● 2-4 cykli chemioterapii + IFRT (radioterapia)
Późne stopnie zaawansowania (CS IIB – IV)
● 6-8 cykli chemioterapii +/- IFRT
Leczenie wczesnej wznowy lub choroby opornej:
● DHAP, ESHAP + procedura przeszczepowa
●
Chemioterapia szpiczaka plazmocytowego:
– Pacjent kwalifikowany do przeszczepu
– Pacjent nie kwalifikowany do przeszczepu
Bortezomib + dexamethason
● Talidomid + dexamethason
● Melphalan / Encorton / Vinkrystyna
●
●
Chemioterapia raka płaskonabłonkowego głowy i
szyi
– Cisplatyna (jako fotouczulacz do radioterapii)
– Cisplatyna + 5-fluorouracil (leczenie paliatywne)
– Metotreksat (II rzut chemioterapii paliatywnej) –
tylko u wybranych pacjentów (brak wpływu na
czas przeżycia)
– Cetuximab (przeciwciało monoklonalne
przeciwko EGFR) – leczenie skojarzone
immuno-radioterapią
● Lepsze (?) efekty u ludzi z infekcją HPV
●
Chemioterapia nowotworów układu pokarmowego
– Podstawowe leki:
● Pochodne platyny (cisplatyna, oksaliplatyna)
● Irinotekan
● 5-Fluorouracil (+/- folinian wapnia)
● Kapecytabina (Xeloda) – lek doustny
● Gemcytabina (rak trzustki)
–
Schematy:
● DDP+5Fu – rak przełyku
● DDP+5Fu+Lv+EPI – rak żołądka
● OXL+5Fu+Lv – rak jelita grubego
● IRI+5Fu+Lv – rak jelita grubego
●
Chemioterapia nowotworów układu moczowopłciowego:
– Kobiety:
● Rak szyjki – cisplatyna, ifosfamid
● Rak trzonu – cisplatyna, adriamycyna,
cyklofosfamid, hormonoterapia
● Rak jajnika – paklitaksel, cis- lub karboplatyna
– Mężczyźni:
● Rak jądra – cisplatyna, vepesid, bleomycyna
● Rak prącia – cisplatyna, 5-fluorouracil
● Rak prostaty – hormonoterapia, docetaksel,
radioaktywny stront
●
Chemioterapia nowotworów układu moczowopłciowego:
– Rak pęcherza moczowego:
● MVAC (MTX+VBL+ADM+DDP)
● KG (CBP + GEM)
– Rak nerki:
● Sorafenib
● Sunitinib
● Tensirolimus
● Panitumumab
● Interleukina
● Interferon
● Bevacizumab
●
Chemioterapia nowotworów narządu rodnego
– Kobieta:
● Rak szyjki macicy
– Cisplatyna, ifosfamid, bleomycyna
– Leczenie radykalne: fotouczulacz do RT
– Leczenie paliatywne: cisplatyna
● Rak trzonu / endometrium
– PAC
– Hormonoterapia (Depo Provera)
● Złośliwe rozrosty trofoblastu
● Rak pochwy
● Rak sromu
●
– Kobieta:
● Rak jajnika
– Leczenie zależne od stopnia zaawansowania
– CS IA – IB – obserwacja, przy G3 – do
rozważenia chemioterapia
– CS IC – 3-6 cykli chemioterapii
– CS II-IV – 6-8 cykli chemioterapii
dożylnej / dożylna + dootrzewnowa
●
– Mężczyzna:
● Rak jądra
● Rak prostaty
● Rak prącia
● Rak moszny
●
– Mężczyzna:
● Rak jądra
– Nasieniaki
– Nienasieniaki
● Leczenie zależne od stopnia zaawansowania
● Rokowanie dość dobre
● Chemioterapia: protokół BEP
● Chemioterapia ratunkowa: VeIP, TIP
●
– Mężczyzna:
● Rak prostaty
– Hormonoterapia (radykalna i paliatywna)
– Radioizotopy (przeciwbólowe, bez wpływu
na długość przeżycia)
– Chemioterapia (tylko paliatywna)
● MTOX – historyczna
● DXL – obecnie stosowana
●
– Mężczyzna:
● Rak prącia
– Głównie rak płaskonabłonkowy
– Cisplatyna, bleomycyna
– Rokowanie złe
– Leczenie systemowe ma charakter
paliatywny
●
– Mężczyzna:
● Rak moszny
– Czynniki ryzyka
– Głównie rak płaskonabłonkowy
– Bardzo rzadki
– Chemioterapia ma charakter paliatywny
● Cisplatyna, 5-fluorouracil, bleomycyna
●
Chemioterapia nowotworów tkanek miękkich i
kości
– Chemioterapia ma charakter marginalny
● Najczęściej leczenie paliatywne
● Mięsaki o największej chemiowrażliwości:
– Rhabdomyosarcoma
– Sarcoma synoviale
●
Rokowanie w stadium rozsiewu – złe
●
Chemioterapia czerniaka złośliwego
– Charakter paliatywny
● DTIC (dakarbazyna)
● Do 20% odpowiedzi
● Brak znaczącego wpływu na przeżycie
● IFN alfa-2, IL-2
– Dłuższe przeżycia, gorsza jakość życia
● Tamoxifen (bez wpływu na przeżycie)
● Nowe leki - ?
●
Chemioterapia białaczek u dzieci
– Indukcja remisji
● Szybka redukcja masy komórek
białaczkowych – istotne w zapobieganiu
lekooporności
● Osiągnięcie całkowitej remisji
● Zła odpowiedź na początkowe 7 dni terapii
świadczy o pierwotnej chemiooporności
● 3 lub 4 cytostatyki (prednizon, vinkrystyna, Lasparaginaza, antracykliny)
● Remisja u 97-99% pacjentów
●
– Konsolidacja remisji
● W momencie remisji w organizmie znajduje
się około 1x109 komórek białaczkowych
● Konsolidacja ma za zadanie zniszczenie
owych komórek nowotworowych
● Prewencja inwazji mózgowia (CUN)
– Metotreksat dokanałowy
– Dexamethason
– Radioterapia CUN
●
– Leczenie podtrzymujące remisję
● Długotrwała chemioterapia
– Do 24 miesięcy leczenia (zwłaszcza w ALL
z wolno proliferującymi blastami)
– Metotreksat (często doustnie) z 6merkaptopuryną
●
Chemioterapia guzów litych u dzieci
– Najczęstsze:
● Nerczak płodowy – guz Wilmsa
● Nerwiak zarodkowy – neuroblastoma
● Nowotwory tkanek miękkich
● Nowotwory kości
● Guzy zarodkowe
●
– Najczęściej leczenie zaczyna się od chemioterapii
indukcyjnej – wielolekowej
– Chemioterapia daje lepsze efekty niż u dorosłych
– Celem jest uzyskanie długotrwałej remisji lub
wyleczenia
● Zniszczenie mikro ognisk przerzutowych
● Zmniejszenie masy guza – zwiększenie
możliwości leczenia chirurgicznego
●
– Leczenie uzależnione od:
● Rodzaju (rak, mięsak, białaczka)
● Lokalizacji (CUN, kończyny)
● Miejscowej rozległości nowotworu
● Dynamiki i stanu zaawansowania
● Leczenie obejmuje:
– Zniszczenie mikroskopowych ognisk npl
– Stworzenie większych możliwości leczenia
poprzez leczenie dokanałowe;
●
– Guz Wilmsa
● Szkoła amerykańska (pierwotnie radykalny
zabieg operacyjny)
● Szkoła europejska (pierwotnie chemioterapia
wstępna bez uzyskania rozpoznania, zabieg
operacyjny w drugim etapie)
● Protokoły chemioterapii uzależnione są od
stadium oraz stopnia zaawansowania
● Rokowanie dość dobre:
– CS I i II – wyleczenie do 95%
– Złe rokowanie (CS IV, anaplazja) – do 50%
wyleczeń
●
– Nerwiak zarodkowy (neuroblastoma)
● Lokalizacja w przestrzeni zaotrzewnowej
60%, śródpiersie tylne 15%, miednica 5%
● Protokoły chemioterapii uzależnione są od
stadium oraz stopnia zaawansowania
● Rokowanie złe:
– U chorych do 1 r.ż. przeżycia – do 75%
– Powyżej 2 r.ż. - przeżycie spada do 30%
●
Rak piersi u kobiet
– Leczenie systemowe:
● Chemioterapia
● Hormonoterapia
● Immunoterapia
– Zasady ogólne leczenia systemowego:
Grupa ryzyka nawrotu raka
Estrogeno
-zależny
Niepewna
Stopień
estrogeno- estrogenozale
zależności żność
Estrogenoniezależny
niska
średnia
duża
HT lub
obserwacja
HT lub
CHT->HT
CHT->HT
HT lub
obserwacja
CHT->HT
CHT->HT
X
CHT
CHT
●
Rak piersi u kobiet
● Chemioterapia
– Wstępna (neoadjuwantowa)
– Uzupełniająca (adjuwantowa)
– Paliatywna
● Podstawowe leki:
– Doksorubicyna (ADM)
– Docetaxel (DXL)
– 5-fluorouracyl (5Fu)
– Cyclofosfamid (CTX)
●
Rak piersi u kobiet
● Chemioterapia – leki rzadziej stosowane:
– Vinorelbina
– Paklitaksel
– Metotreksat
– Epirubicyna
– Mitoksantron
●
Rak piersi u kobiet
● Hormonoterapia
– Tamoksifen
– Anastrozol
– Letrozol
– Fulwestrant
– Octan megestrolu
– Goserelina
●
Rak piersi u kobiet
● Immunoterapia
– Trastuzumab
– Lapatinib
●
Ocena stopnia odpowiedzi na chemioterapię
– Badanie kliniczne
– Badania radiologiczne
● Kryteria WHO
● Kryteria RECIST:
–
–
–
–
–
–
–
remisja całkowita – ustąpienie wszystkich zmian nowotworowych,
remisja częściowa – zmniejszenie wymiarów wszystkich zmian
nowotworowych o ≥ 30% przez ≥ niż 4 tygodnie,
progresja – powiększenie się przynajmniej jednej zmiany o > 20% lub
pojawienie się nowej zmiany,
stabilizacja – wszystkie pozostałe przypadki.
Ocena jakości życia – QoL
Ocena stanu ogólnego – PS WHO
Ocena toksyczności leczenia – Common
Terminology Criteria for Adverse Events v3.0
(CTCAE, 2006 r.)

Podstawy farmakologicznego leczenia nowotworów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Skóra pod lupą - Kodeks walki z rakiem

Załącznik 6

Podstawy chirurgii, Patofizjologia, Epidemiologia

Rak płuc - Apteka PrzyMedyku

jewerlers Kay

budowa centrum badawczo -rozwojowego genetycznych badań