prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ3/5044-13/Ka/13
2439/14
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
DLA TERENÓW W REJONIE ULICY PAWŁOWICKIEJ W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR AGATA CHĘCIŃSKA
MGR INŻ. ANNA MOCZKO
WSPÓŁPRACA:
MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
POZNAŃ, CZERWIEC 2014 R./PAŹDZIERNIK 2014 R.*
* PROGNOZA PRZYGOTOWANA NA ETAP WYŁOŻENIA PROJEKTU PLANU DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
WPROWADZENIE .......................................................................................................................................... 3
1.1.
Informacje wstępne ...................................................................................................................................... 3
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania ........................................................................................................ 3
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy ......................................................................................................... 4
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ........................................................... 7
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ......................................................................................... 7
2.2.
Rzeźba terenu............................................................................................................................................... 7
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe ........................................................................................................ 7
2.4.
Zasoby naturalne .......................................................................................................................................... 8
2.5.
Gleby ........................................................................................................................................................... 8
2.6.
Warunki wodne............................................................................................................................................. 8
2.7.
Szata roślinna ............................................................................................................................................... 9
2.8.
Świat zwierzęcy .......................................................................................................................................... 10
2.9.
Klimat lokalny ............................................................................................................................................. 11
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ............................................................................................................... 13
2.11. Klimat akustyczny ....................................................................................................................................... 15
2.12. Jakość wód ................................................................................................................................................. 16
2.13. Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................................................. 17
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU
PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O
OCHRONIE PRZYRODY ............................................................................................................................... 17
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................................................. 18
4.1.
Cel opracowania projektu planu ................................................................................................................... 18
4.2.
Ustalenia projektu planu .............................................................................................................................. 19
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ............................................................................. 21
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .............................. 22
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM,
LOKALNYM .................................................................................................................................................. 24
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ................................ 27
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża ................................................................................ 27
6.2.
Oddziaływanie na zasoby naturalne.............................................................................................................. 29
6.3.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne .................................................................................... 29
6.4.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną .................................................................................................. 31
6.5.
Oddziaływanie na szatę roślinną .................................................................................................................. 32
6.6.
Oddziaływanie na świat zwierzęcy ................................................................................................................ 34
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz ......................................................................................................................... 35
6.8.
Oddziaływanie na ludzi ................................................................................................................................ 36
6.9.
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .................................................................................................. 37
6.10. Oddziaływanie na klimat lokalny .................................................................................................................. 38
6.11. Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................................................. 38
6.12. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ...................................................................................................... 41
6.13. Oddziaływanie na dobra materialne.............................................................................................................. 41
6.14. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ................................................................. 41
6.15. Oddziaływanie transgraniczne ...................................................................................................................... 42
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA .................................................................................................................................. 42
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU............................. 43
WNIOSKI .................................................................................................................................................... 44
STRESZCZENIE ........................................................................................................................................... 44
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania z 2010 r.
Mapa hipsometryczna obszaru opracowania
Mapa geologiczna obszaru opracowania
Formy ochrony przyrody w pobliżu obszaru projektu planu
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN) – w stanie
istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu kolejowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN) – w stanie
istniejącym
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko, dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulicy
Pawłowickiej w Poznaniu.
Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwały Nr L/759/VI/2013 Rady Miasta
Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu.
Planem objęto obszar położony przy ul. Pawłowickiej i ul. Chojnickiej, zlokalizowany
w północno-zachodniej części Poznania – w Kiekrzu, bezpośrednio przy granicy miasta. Powierzchnia
obszaru planu wynosi 2,23 ha.
Dla analizowanego obszaru obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla
obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” (Uchwała
Nr XLIX/636/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lutego 2009 r.1 Przystąpienie do sporządzenia
nowego planu ma na celu umożliwienie zmiany przeznaczenia terenów oraz wyznaczenie nowych linii
zabudowy w celu uzyskania ich optymalnego zagospodarowania.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko2.
W myśl powyższej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie
sporządza prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym3, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu, w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko, analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określony jest w art. 51 ust. 2
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko .
1
2
3
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 59, poz. 800 z dnia 10 lutego 2009 r.
tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, ze zmianami
Dz. U. z 2012 r., poz. 647, ze zmianami
3
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko musi być opracowana stosownie
do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte muszą być dostosowane do
zawartości i stopnia szczegółowości informacji, zawartych w projekcie planu miejscowego.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie wskazano w art. 51 ust. 2 ww. ustawy.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji,
zawartych w niniejszej prognozie, został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem
WOO-III.411.248.2013.MM z dnia 03.06.2013 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem
Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-52/3-171(1)/13 z dnia 14.06.2013 r.).
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
• Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
• Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań
1961
• Mapa geomorfologiczna Niziny Wielkopolsko-kujawskiej pod red. B. Krygowskiego (edycja 2007 r.
– Instytut Geoekologii i Geoinformacji Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM
Poznań),
• Wśród zwierząt i roślin, pod red. J. Wiesiołkowskiego, Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo
Miejskie, Poznań 2002,
• Koczorowska R., Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach
miasta Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej,
Sorus, Poznań 1995,
• Farat R., Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta
Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t. I, pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej, Poznań
Sorus 1995 r..
Materiały kartograficzne
• mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
• mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
• mapa glebowo-rolnicza,
• mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
• mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
• szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
• Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
• mapa topograficzna 1:10 000; ark. Kiekrz, N–33-130–D-a-1, Geokart – International Sp. z o.o.,
Rzeszów 1998 r.
Akty prawne
• Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG),
• Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE),
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 30 listopada 2009 r.
w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (2009/147/WE),
• Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej
fauny i flory (92/43/EWG).
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1232 ze zmianami),
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 627, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
4
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst
jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, ze zmianami),
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647, ze zmianami),
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, ze
zmianami),
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21, ze zmianami),
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jednolity
Dz. U. z 2013 r., poz. 1399),
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 145,
ze zmianami),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (tekst jednolity Dz. U. Nr 213, poz. 1397, ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. z 2014, poz. 112),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U.
z 2012 r., poz. 463),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji
stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji
priorytetowych (Dz. U. Nr 257, poz. 1545),
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia dokumentu
„Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016” (M.P. z 2009 r.,
•
Nr 34, poz. 501),
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
•
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
•
•
•
w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla stref: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto
Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508),
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509),
Uchwała Nr XXIII/232/2000 Rady Gminy Rokietnica z dnia 19 maja 2000 r. ws. utworzenia
Obszaru Chronionego Krajobrazu w ciągu ekologicznym Samicy Kierskiej – gmina Rokietnica (Dz.
Urz. Woj. Wlkp. Nr 42, poz. 497, akt archiwalny),
Uchwała Nr VI/302013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami
Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12 marca 2013 r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania
czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na obszarze gmin
wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”
•
•
•
(Dz. U. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 2793),
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia
Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Poznania (Dz. U. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 3931),
Uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku”,
Uchwała Nr LX/929/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Strategii
Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030”,
5
•
•
Uchwała Nr LX/927/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie „Programu
ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Poznania” (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 21 stycznia
2014 r., poz. 487),
Uchwała Nr XLIX/636/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie
uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru „PÓŁNOCNOZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 59,
poz. 800 z dnia 10 lutego 2009 r.).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:

Projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu, MPU 2014,

Uchwała Nr L/759/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przystąpienia
do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie
ulicy Pawłowickiej w Poznaniu,

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, Uchwała
Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r

Opracowanie ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, M. Mielcarek, A. Czaban,
D. Buryan, K. Gała, J. Cybińska, Poznań, wrzesień 2005 r.,

Prognoza oddziaływania na środowisko dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu, część F – Kiekrz - wschód,
Pracownia geologiczno-kartograficzna Poznań, maj 2008 r.,

Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „Północno-zachodniego klina zieleni” w Poznaniu - część G Kiekrz
zachód, MPU, Poznań, luty 2010 r./lipiec 2010 r./listopad 2010 r.,

Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, listopad 2012,

Aktualizacja opracowania ekofizjograficznego dla potrzeb Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, MPU, Poznań 2012 r.,

Pismo Wydziału Ochrony Środowiska UMP z dnia 27 lutego 2014 r. (znak: OS-VI.600.4.2014),

Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2011,



Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, 2014,

Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
diagnostycznego w 2013 r./wg. badań PIG/,

Środowisko naturalne miasta Poznania, część I, pod red. L. Kurka, Urząd Miejski w Poznaniu,
Wydział Ochrony Środowiska, Poznań 1996 r.
Inne źródła:

wizja terenowa (marzec 2014 r.),

dokumentacja fotograficzna (MPU 2014 r.),

www.geoinfo.amu.edu.pl,

www.geoserwis.gdos.gov.pl/mapy

www.poznan.pios.gov.pl,

www.poznan.wios.gov.pl,

mapa SIP ZGiKM GEOPOZ.
Informacje uzyskane z powyższych materiałów oraz obserwacje zebrane podczas wizji
terenowej, pozwoliły na opracowanie ogólnej charakterystyki środowiska przyrodniczego omawianego
obszaru – w podziale na jego poszczególne komponenty, w tym: rzeźbę terenu, budowę geologiczną
i warunki podłoża, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierząt, gleby, klimat lokalny.
Na podstawie powyższych materiałów określono również stan środowiska przyrodniczego
w zakresie jakości powietrza, wód i klimatu akustycznego oraz wskazano obecny sposób i stan
zagospodarowania obszaru objętego projektem planu oraz jego najbliższego otoczenia.
6
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi.
Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan
dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności (lub szczegółowości)
ustaleń projektu planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty opracowaniem położony jest w północno-zachodniej części miasta Poznania,
w obrębie Kiekrza.
Tereny te leżą w pobliżu północno-zachodniego klina zieleni, z którego wyłączone zostały
strefy zabudowane, a więc i obszar objęty granicami projektu mpzp.
Obszar planu został podzielony na dwie części, dla których pasem podziału jest
ul. Pawłowicka. Zachodnia część jest zdecydowanie większa i zajmuje ponad 2 ha, natomiast
wschodnia zajmuje powierzchnię 0,15 ha i obejmuje wyłącznie niezabudowaną działkę.
W chwili obecnej, w granicach planu znajdują się tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, tereny zabudowy jednorodzinnej z usługami (handel, usługi kosmetyczne), tereny
usługowe (sklepy, kawiarnia, oddział banku, przychodnia zdrowia), tereny parkingów oraz tereny
niezabudowane. Jeden z nich stanowi łąkę z oczkiem wodnym, natomiast drugi stanowi nieużytek,
porośnięty dużą ilością drzew owocowych.
W części zachodniej znajduje się fragment gazociągu średniego ciśnienia.
Otoczenie terenu mpzp stanowi: od północy – linia kolejowa nr 351 Poznań Główny –
Szczecin Główny (E59), od zachodu – kompleks zabudowań Szpitala Rehabilitacyjnego dla Dzieci, od
południa – ul. Chojnicka, wzdłuż której (na skarpie) znajdują się budynki parafii Św. Michała
Archanioła i Wniebowzięcia NMP, a od wschodu – ul. Pawłowicka, przy której znajduje się budynek
usługowy i zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (również w zabudowie bliźniaczej), z ogrodami
przydomowymi.
Obsługę komunikacyjną na tym obszarze zapewniają ulice: Chojnicka i Pawłowicka.
2.2.
Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego4 obszar opracowania znajduje się
w mikroregionie Równina Poznańska (315.516), w obrębie mezoregionu Pojezierze Poznańskie
(315.51), należącym do makroregionu Pojezierze Wielkopolskie (315.5).
Zgodnie z podziałem geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego 5 badany obszar
występuje w obrębie Wysoczyzny Poznańskiej (VIII), w subregionie Równiny Poznańskiej (VIII6).
Obszar opracowania charakteryzuje się spadkiem terenu w kierunku północnym. Najwyższe
wysokości notowane są przy południowej granicy projektu planu przy ul. Chojnickiej i oscylują
w granicach od 84 do 89 m n.p.m., natomiast zbiornik wodny położony jest w wyraźnym obniżeniu
terenu, gdzie rzędne terenu wynoszą około 75 m n.p.m.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Teren opracowania znajduje się w zasięgu rynny o płaskim dnie (obszar zlodowacenia
bałtyckiego). Budują go czwartorzędowe gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry lodowcowe.
4
5
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań 1961
7
Przepuszczalność gruntów w granicach mpzp jest zróżnicowana, co spowodowane jest
obecnością w większości miejsc gruntów przekształconych antropogenicznie, w tym gruntów
nasypowych.
2.4.
Zasoby naturalne
W granicach omawianego projektu mpzp nie znajdują się żadne udokumentowane złoża
surowców mineralnych.
W odległości około 520 m na południowy zachód od terenu mpzp przebiega granica złoża wód
termalnych, których źródło znajduje się na terenie gminy Tarnowo Podgórne.
2.5.
Gleby
Gleby w obszarze opracowania w pobliżu zabudowy i szlaków komunikacyjnych zostały
w znacznym stopniu przeobrażone. W stanie mniej przeobrażonym zachowały się gleby na terenach
jeszcze obecnie użytkowanych łąkarsko lub sadowniczo, odsunięte od zabudowy i układu
komunikacyjnego.
Do terenów w obszarze opracowania, na których biologicznie czynna wierzchnia warstwa
gruntu została przeobrażona, należą działki położone wzdłuż ul. Chojnickiej i ul. Sanatoryjnej, które
dawniej były użytkowane sadowniczo. Na skutek działań inwestycyjnych, na terenach tych powstała
zabudowa mieszkaniowa, usługowa, obsługujący je parking dla samochodów oraz drogi dojazdowe do
zabudowy. Podczas przygotowania parkingu wykonano mur oporowy i na grunt nasypano różnego
rodzaju kruszywa i materiały budowlane. W granicach terenów zurbanizowanych objętych
opracowywanym planem, w celu uzyskania odpowiednich właściwości nośnych gruntu dokonano
przemieszczenia dużych mas ziemnych, utwardzenia oraz wzbogacenia podłoża o materiały mineralne
takie jak: piasek, żwir, cement i inne. Działania te doprowadziły do utraty naturalnych właściwości
fizycznych, chemicznych oraz biologicznych gleb. Gleby na zainwestowanych terenach nie zachowały
swojego naturalnego profilu glebowego, a poza występowaniem zanieczyszczeń fizycznych (żwir, gruz
i podobne materiały wykorzystywane przy inwestycjach budowlanych), mogą wykazywać również
obecność zanieczyszczeń chemicznych, takich jak metale ciężkie (ołów i kadm) oraz węglowodory
wielopierścieniowe. Ich obecność w glebie spowodowana jest głównie emisją zanieczyszczeń z ruchu
komunikacyjnego i kumulowaniem się tych substancji w warstwach ziemi w bezpośrednim sąsiedztwie
szlaków komunikacyjnych i parkingów.
W granicach obszaru opracowania jedynie na terenie obejmującym łąkę bezpośrednio
otaczającą oczko wodne, dawniej terenie użytkowanym jako pastwisko, występują gleby klasy V i są
to czarne ziemie wytworzone na osadach deluwialnych. Nieco dalej, na terenach wznoszących się od
oczka wodnego w kierunku ul. Pawłowickiej, linii kolejowej oraz ul. Chojnickiej, zachowały się grunty
orne klasy IV, a wytworzone na madach ciężkich, zaliczane do kompleksów żytniego dobrego. Gleby
tych terenów mają w miarę nienaruszoną strukturę oraz mało zmienione stosunki
powietrznowilgotnościowe.
2.6.
Warunki wodne
Obszar opracowania w całości położony jest w zlewni rzeki Warty, w Poznańskim Dorzeczu
Warty. Odwodnienie terenu następuje na południe – w kierunku jeziora Kierskiego.
W granicach przedmiotowego obszaru wody powierzchniowe reprezentowane są przez oczko
wodne zlokalizowane na prywatnej działce, położonej po zachodniej stronie ul. Pawłowickiej. Ten
naturalny, bezodpływowy zbiornik wodny powstał w centralnej, najniższej, części działki, porośniętej
zielenią łąkową i gromadzi spływające z niej, jak również z pobliskich terenów, wody opadowe
i roztopowe.
Wody podziemne obszaru opracowania występują w kilku poziomach. Znaczenie użytkowe
mają zwłaszcza wody czwartorzędowe, nie należące jednak do żadnego z głównych zbiorników wód
podziemnych (GZWP). W obszarze opracowania brak jest studni czwartorzędowych
i trzeciorzędowych. Zasoby użytkowych wód podziemnych w zasięgu opracowania są niewielkie.
W utworach czwartorzędowych pierwszym, mało zasobnym, poziomem jest poziom wód
gruntowych. Wody gruntowe swym charakterem i głębokością występowania, odzwierciedlają cechy
konfiguracyjne terenu oraz budowę geologiczną. Zgodnie z mapą hydrograficzną w skali 1:50 000,
ark. Poznań, na terenie wysoczyznowym obszaru opracowania wody poziomu gruntowego zalegają na
8
głębokościach z przedziału 1-2 m p.p.t. Pionowe wahania zwierciadła uzależnione są od stanów wody
w jeziorach (jezioro Kierskie, jezioro. Kierskie Małe) i łączącej je Samicy Kierskiej.
Ze względu na położenie obszaru opracowania w zasięgu gruntów antropogenicznych
charakteryzujących się zróżnicowaną przepuszczalnością, płytkim zaleganiem zwierciadła, a zatem
brakiem izolacji od zanieczyszczeń z powierzchni gruntu, wody gruntowe są podatne na
zanieczyszczenia. Na terenie tym istnieje wysoki stopień zagrożenia czwartorzędowego piętra
wodonośnego, a jakość wód czwartorzędowych jest średnia i woda wymaga uzdatnienia 6.
2.7.
Szata roślinna
Obszar objęty sporządzanym projektem planu składa się z dwóch terenów przedzielonych
ul. Pawłowicką. Po zachodniej stronie ul. Pawłowickiej położone są tereny zabudowane z towarzyszącą
im ozdobną zielenią urządzoną i ogrodami przydomowymi oraz łąką z centralnie ulokowanym
bezodpływowym oczkiem wodnym.
Niezabudowany teren po wschodniej stronie ul. Pawłowickiej jest obecnie nieużytkowany,
dawniej był typowym ogrodem. Na tym zarośniętym trawami i roślinami ruderalnymi terenie
zachowała się zniszczona mała altanka, pojedyncze drzewa owocowe i ozdobne oraz nieliczne
egzemplarze wieloletnich zielnych roślin ogrodowych. Zdewastowana altana, skład gatunkowy roślin
i ich układ świadczą o użytkowym charakterze dawnego ogrodu. Spośród drzew obecnie na działce
zachowały się: jabłoń (Malus sp.), śliwa (Prunus sp.), grusza (Pyrus sp.), orzech włoski (Juglans
regia), leszczyny pospolite (Corylus avellana), porzeczki (Ribes sp.), winogrona (Vitis sp.), bukszpan
wieczniezielony (Buxus sempervirens) i kilka młodych iglaków: sosna zwyczajna (Pinus sylvestris),
świerk srebrzysty (Picea pungens f. glauca), żywotniki (Thuja sp.) i jałowce (Juniperus sp.). Przy
ogrodzeniu od strony torów rośnie skupisko śliwy wiśniowej (Prunus cerasifera).
Przed frontami najstarszych budynków od strony ul. Chojnickiej oraz ul. Sanatoryjnej zostały
urządzone tradycyjne przedogródki obsadzone najczęściej kilkoma ozdobnymi drzewami, krzewami
i bylinami tworzącymi rabaty. Jeden z przedogródków od ul. Chojnickiej jest zaniedbany i rosną w nim
pojedyncze, młode krzewy jałowca (Juniperus sp.), żywotników (Thuja sp.) oraz kilka samosiejek
klonu pospolitego (Acer platanoides) i wiązu (Ulmus sp.). W kolejnym przedogródku rosną również
jałowce (Juniperus sp.) i żywotniki (Thuja sp.) oraz miejscami przy ogrodzeniach bluszcz pospolity
(Hedera helix).
Za budynkami mieszkalnymi i usługowymi urządzono duże powierzchnie trawiaste. Wzdłuż
granic nieruchomości zaprowadzone są żywopłoty jednogatunkowe lub mieszane z rożnych gatunków
iglastych drzew i krzewów, takich jak np.: świerk pospolity (Picea abies), świerk srebrzysty (Picea
pungens f. glauca), świerk serbski (Picea omorika), daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii), różne
odmiany żywotników (Thuja sp.) i jałowców (Juniperus sp.). Pośród powierzchni trawiastych
miejscami pozostawiono drzewa owocowe lub dosadzono pojedyncze egzemplarze ww. iglaków.
Na podobnych zasadach została ukształtowana szata roślinna przy zabudowaniach posesji od
strony ul. Sanatoryjnej. Na tyłach tej zabudowy rosną okazałe orzechy włoskie(Juglans regia) i inne
już wcześniej wymienione gatunki drzew i krzewów owocowych oraz ozdobnych. Mało atrakcyjne
wizualnie elewacje zabudowań gospodarczych porasta winobluszcz (Parthenocissus sp.).
Przed frontem budynków usługowych zlokalizowanych przy ul. Chojnickiej założony został
bardzo ozdobny i funkcjonalny zieleniec. Kompozycje roślinną wokół dojść do budynków wyznaczają
niskie formowane żywopłoty, z takich krzewów jak: trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei)
i berberys (Berberis sp.), zaakcentowane na narożnikach formowanymi bukszpanami (Buxus
sempervirens). Przy ciągach pieszych posadzono młode ozdobne klony pospolite (Acer platanoides).
Płaskie powierzchnie otoczone żywopłotami okrywają płożące irgi Dammera (Cotoneaster dammeri),
płożące jałowce(Juniperus sp.) i niskie kosodrzewiny (Pinus mugo). W pobliżu schodów w szacie
roślinnej dominują kwitnące krzewy i krzewinki ozdobne, takie jak róże (Rosa sp.) czy lawenda
(Lavandula sp.). Przy wejściach do budynku rosną ozdobne jałowce (Juniperus sp.), natomiast między
budynkiem a parkingiem rośnie rząd żywotników (Thuja sp.). Przy wjeździe na parking od
ul. Pawłowickiej zachowały się dwa jesiony wyniosłe(Fraxinus excelsior). Drzewa te prezentują bardzo
zły stan zdrowotny, a utwardzona powierzchnia parkingu i obsługującego go dojazdu nie gwarantują
polepszenia warunków ich wzrostu. Parking dla samochodów zlokalizowany na tyłach zabudowy
6
Przeglądarka SIP Geopoz
9
usługowej znajduje się na usypanym terenie umocnionym od strony łąki murem oporowym, po którym
pnie się winobluszcz (Parthenocissus sp.).
Zachodnie pobocze ul. Pawłowickiej (nie objęte opracowaniem) jest obsadzone szpalerem
wiekowych robinii akacjowych (Robinia pseudoaccacia). Pod koronami drzew rozwinęły się krzewy bzu
czarnego (Sambucus nigra). Za rzędem tych drzew jest nieco zakrzewiona skarpa, która opada stromo
w kierunku ogrodzenia terenu z łąką. Granica planu przebiega po granicy tegoż ogrodzenia. Cały
niezabudowany teren objęty opracowaniem, po zachodniej stronie ul. Pawłowickiej, otaczający
bezodpływowe oczko wodne, porośnięty jest roślinnością łąkową. Przy wschodniej granicy łąki, bliżej
terenów kolejowych, rosną dwa skupiska niskich krzewów oraz wiele wiekowych drzew robinii
akacjowych (Robinia pseudoaccacia). Ogrodzenie z elementów betonowych od wschodniej strony łąki
zasłaniają posadzone w dwóch rzędach drzewa iglaste takie jak świerki pospolite (Picea pungens
f. glauca) i daglezje zielone (Pseudotsuga menziesii). Równolegle do posadzonych iglaków rosną dwa
rzędy starych jabłoni owocowych (Malus sp.). Pod ogrodzeniem południowym od strony parkingu
posadzono rząd żywotników (Thuja sp.). Nieco dalej od tego ogrodzenia, w stronę oczka wodnego,
posadzono wartościowy i ładny w swojej formie egzemplarz dębu czerwonego (Quercus rubra) oraz
kilka małych brzóz (Betula sp.). Pod ogrodzeniem zachodnim, od Szpitala Rehabilitacyjnego dla Dzieci,
dosadzono pomiędzy rosnącymi już tam robiniami akacjowymi (Robinia pseudoaccacia) iglaki tych
samych gatunków co od strony ul. Pawłowickiej. Północną część łąki od terenów kolejowych obecnie
oddziela ażurowe ogrodzenie. W pobliżu tej granicy nie wykonano jakichkolwiek nasadzeń drzew,
pozostawiając łąkę naturalnemu zadrzewianiu i zakarzewieniu samosiejkami z pobliskich terenów.
W pobliżu północnej granicy, pośród licznych samosiejek, rośnie jeden godny uwagi, okazały
egzemplarz dębu szypułkowego (Quercus robur), który osiągnął obwód 142 cm. Na łące w pobliżu
oczka wodnego rośnie również kilka pojedynczych egzemplarzy drzew – jednak nie należą one do
najbardziej wartościowych gatunków. Od północnego-zachodu rośnie klon jesionolistny (Acer
negundo), a od południowego wschodu dwie młode wierzby płaczące (Salix x sepulcralis
‘Chrysocoma’).
Staw obrośnięty jest zaroślami trzciny pospolitej (Phragmites australis). Prawdopodobnie brak
połączenia tego naturalnego zbiornika z innymi wodami powierzchniowymi, a zwłaszcza z wodami
płynącymi, powoduje bardzo ograniczony skład gatunkowy roślin porastających obrzeże stawu i jego
dno.
Reasumując, występującą na obszarze projektu planu roślinność określa się jako typową. Nie
stwierdzono występowania gatunków rzadkich ani zagrożonych wyginięciem oraz wymagających
ochrony zgodnie z rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony
gatunkowej roślin7. Wśród drzew rosnących w granicach opracowywanego planu nie ma drzew
pomnikowych, a także nie występują egzemplarze o wartości kwalifikującej je do objęcia ochroną jako
drzewa pomnikowe.
2.8.
Świat zwierzęcy
Świat zwierzęcy jest typowy dla nizinnych obszarów kraju, jednak ze względu na specyfikę
terenu i przeobrażenia środowiska (dosyć duża intensywność zabudowy) niezbyt bogaty. Obszar
opracowania, z uwag na istniejący układ komunikacyjny, zabudowę oraz wykonane ogrodzenia
(ogrodzenia z pełnych płyt betonowych i miejscami z ażurowej siatki są postawione praktycznie na
całym obwodzie objętym opracowaniem) jest miejscem trudnodostępnym dla większych zwierząt
lądowych, przemieszczających się w pobliżu granic planu z naturalnych miejsc ich bytowania, czyli np.
z północno-zachodniego klina zieleni miasta Poznania lub z Pawłowicko-Sobockiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu. Wyżej wymienione zagospodarowanie terenu, a także obecność zwierząt
przydomowych, stwarzają wiele utrudnień dla swobodnego przemieszczania się i bytowania dzikich
zwierząt. Niewielka dostępność terenu powoduje również, że wiedza na temat różnorodności
gatunkowej przedstawicieli rodzimej fauny jest na omawianym terenie stosunkowo ograniczona.
W bezodpływowym oczku wodnym, prawdopodobnie ze względu na brak połączeń z innymi
zbiornikami wodnymi i wodami płynącymi, nie zaobserwowano występowania ryb i innych zwierząt
wodnych. Te skromne wody powierzchniowe mogą jednak potencjalnie stanowić dość bezpieczne
miejsce do bytowania i rozrodu płazów, a także stanowić źródło wody dla ptaków i drobnych ssaków.
7
Dz. U. 2012, poz.81 (akt archiwalny)
10
Na terenie łąki, w pobliżu oczka wodnego, można zaobserwować liczne kopce ziemne, świadczące
o obecności kreta europejskiego (Talpa europaea).
Łąka otaczająca oczko wodne oraz zarośla porastające nieużytkowany ogród po wschodniej
stronie ul. Pawłowickiej sprzyjają z kolei obecności mało wymagających gatunków zwierząt, głównie
bezkręgowcom. Wśród nich wymienić można tu między innymi: pasikonika zielonego (Tettigonia
virdissina), wiele gatunków szarańczaków (Acridoidea), skorka pospolitego (Forficula auricularia),
kowala bezskrzydłego (Pyrrhocolis apterus), biedronkę siedmiokropkę (Coccinella septempunctata)
oraz niektórych przedstawicieli rzędu błonkoskrzydłych (Hymenoptera), m.in. trzmiele (Bombus).
Na roślinności zielnej oraz drzewach i krzewach można obserwować różnorodnych przedstawicieli
chrząszczy. Do najczęściej spotykanych należą przedstawiciele stonkowatych (Chrysomelidae) oraz
ryjkowców (Curculionidae).
Teren przy ogrodzeniu od ul. Pawłowickiej, gdzie rosną rzędy iglaków oraz teren na którym
zachowały się rzędy drzew owocowych to miejsca zacienione i wilgotne, licznie zasiedlone przez
ślimaki lądowe, takich gatunków jak: ślimak zaroślowy (Arianta arbustorum), ślimak gajowy (Cepaea
nemoralis), ślimak ogrodowy (Cepaea hortensis) oraz winniczek (Helix pomeratia) – gatunek objęty
częściową ochroną,
Na terenach otaczających zabudowę dominują gatunki synantropijne, które przystosowały się
do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka, związanym z jego działalnością oraz
synantropizujące się, czyli takie, które występują zarówno w środowisku naturalnym, jak i w otoczeniu
człowieka. Na tym terenie obserwowane są przede wszystkim ptaki, takie jak: wróble (Passer
domesticus), mazurki (Passer montanus), kawki (Corvus monedula), szpaki (Strunus vulgaris) i kosy
(Turdus merula). W granicach analizowanego terenu – głównie w koronach wielu starych drzew
owocowych, rosnących pośród zabudowy i w ogrodach – można spotkać takie gatunki jak: rudzik
(Erithacus rubecula), sójka (Garrulus glandarius) i sikorka bogatka (Parus major).
Postępująca urbanizacja spowodowała, że w obrębie terenów zabudowanych egzystują
głównie gatunki pospolite, najlepiej przystosowane do miejscowych warunków życia. Zdecydowanie
atrakcyjniejsze warunki bytowania i żerowania stwarzają pobliskie zadrzewione obrzeża jezior i koryta
Samicy Kierskiej oraz rozległe podmokłe tereny położone na wschód od Kiekrza, zajęte przez drobne
zbiorniki wodne i towarzyszące im zbiorowiska szuwarowe. Miejsca te są ostoją ptactwa wodnobłotnego.
2.9.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niż powietrze polarno-kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
11
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
3,2
7,7
13,5
16,4
18,3
17,7
13,0
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
79
92
93
80
85
85
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
86
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
72
3,7
69
3,3
72
3,3
72
3,2
74
2,8
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
18
42
27
111
17
81
153
74
8
ROK 2010
28
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska;
Poznań 2011; http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508 mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu – 6,5C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów z sektora
zachodniego, o dość niewielkiej sile – średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą średnią
miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei najniższa
średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak w czerwcu
(3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 – 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba ciszy, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%
i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
Analizowany obszar znajduje się w bliskim sąsiedztwie jeziora Kierskiego, jednak
ukształtowanie terenu (położenie jeziora w obniżeniu i wyniesienie terenu przy południowej granicy
mpzp) oraz istniejąca zabudowa, utrudniają przemieszczanie się wilgotnych mas powietrze znad
zbiornika na teren objęty projektem planu. Mikroklimat charakteryzujący się nieco większą
wilgotnością powietrza i mniejszym ruchem powietrza oraz znacznym nasłonecznieniem występuje
w obniżeniu terenu, na którym znajduje się niewielki zbiornik wodny.
12
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Największy wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego ma lokalizacja
i charakter źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru. Udział
zanieczyszczeń napływających z terenów sąsiednich ma zazwyczaj znacznie mniejsze znaczenie
w kształtowaniu lokalnej jakości powietrza atmosferycznego.
W granicach obszaru objętego projektem mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej
w Poznaniu, jako źródła zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego należy wskazać przede wszystkim
instalacje grzewcze zabudowy mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej, jak również
emisję spalin z silników pojazdów parkujących w pobliżu zabudowań, szczególnie na terenie
istniejącego parkingu przy ul. Pawłowickiej i ul. Chojnickiej. Granice projektu planu (poza terenem
drogi wewnętrznej) nie obejmują żadnego terenu komunikacyjnego.
Ruch komunikacyjny, mający wpływ na jakość powietrza w granicach projektu mpzp
w omawianym przypadku należy odnieść do ulic Chojnickiej i Pawłowickiej (obie poza planem), z tym,
że ul. Pawłowicka generuje znacznie mniejszy ruch, aniżeli ul. Chojnicka.
Ruch samochodowy generuje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych,
powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów
aromatycznych, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji pyłowych,
powstających w wyniku ścierania opon pojazdów i nawierzchni jezdni.
Wyniki wielu szczegółowych analiz stężeń zanieczyszczeń powietrza w rejonach tras
komunikacyjnych o zdecydowanie wyższych parametrach i wskaźnikach natężenia ruchu pojazdów,
prowadzonych na terenie miasta Poznania w ramach ocen oddziaływania na środowisko dla realizacji
inwestycji drogowych, wskazują na brak przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń poza
granicami pasa drogowego. Należy zatem zakładać, że w przypadku ul. Pawłowickiej również nie
występują przekroczenia.
Jako źródło zanieczyszczeń należy również wskazać linię kolejową, biegnącą po północnej
stronie od granicy planu. Oddziaływanie zelektryfikowanej linii kolejowej na stan zanieczyszczenia
powietrza atmosferycznego ogranicza się głównie do niewielkiego zwiększenia zapylenia powietrza w
jej okolicy.
Zabudowania na omawianym terenie nie są podłączone do miejskiej sieci cieplnej, stąd
wniosek, że stosowane są w nich indywidualne systemy grzewcze, które stanowią kolejne źródło
zanieczyszczeń powietrza. Instalacje grzewcze, w zależności od rodzaju stosowanego paliwa, generują
różne ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, obejmujących m.in.: tlenki siarki (głównie SO2),
tlenki azotu (NOx), dwutlenek węgla (CO2) oraz pyły o zróżnicowanym składzie frakcyjnym (w tym pył
PM10 i pył PM2,5).
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicach opracowania
projektu mpzp, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie
wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref, wyznaczonych
w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska8. Teren będący przedmiotem niniejszego opracowania
znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska9.
Wykonana przez WIOŚ w 2013 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem
ochrony zdrowia, obejmowała określenie stężeń dwutlenku azotu (NO 2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku
węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, benzo(α)pirenu (BaP), arsenu (As), kadmu (Cd),
niklu (Ni), ołowiu (Pb) i ozonu (O3).
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2013 r. z uwzględnieniem kryteriów określonych
w celu ochrony zdrowia ludzi
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
NO2
SO2
CO
C6H6
pył PM2,5
pył PM10
BαP
As
Cd
Ni
Pb
O3
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013; Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska 2014 r.
8
9
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze zmianami)
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2013, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2014 r.
13
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, pyłu PM2,5, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony
zdrowia ludzi za 2013 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy A.
Na wszystkich stanowiskach pomiarowych odnotowano podwyższone stężenie benzo(α)pirenu
przekraczające poziom docelowy, w związku z czym wszystkie strefy województwa, w tym i Poznań,
zostały zaliczone do klasy C.
W przypadku pyłu PM10, podobnie jak w latach ubiegłych, w 2013 r. zanotowano zbyt wysoką
częstotliwość przekraczania dopuszczalnego stężenia, określonego dla 24 godzin (dopuszczalna ilość
przekroczeń – 35 razy w roku kalendarzowym). Na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy ul. Polanka
zanotowano 44 przekroczenia 24-godzinnego stężenia dopuszczalnego, a na stacji przy ul.
Chwiałkowskiego – 48. Natomiast na stacjach pomiarowych zlokalizowanych przy ul. J. H.
Dąbrowskiego i przy ul. Szymanowskiego nie zanotowano tego typu przekroczeń. Na żadnym ze
stanowisk pomiarowych nie zanotowano natomiast przekroczeń dopuszczalnego średniego stężenia
rocznego (40µg/m3). Średnie stężenie dla roku, w zależności od stacji, wahały się od 21,0 do 32,4
µg/m3. Ze względu na występowanie przekroczeń dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu PM10,
aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C. Z przebiegu rocznej serii pomiarów
odczytać można wyraźną sezonową zmienność stężeń pyłu (wyższe w okresie zimnym, niższe w
sezonie letnim). Na stanowiskach pomiarowych pyłu PM10 w sezonie letnim nie odnotowano
przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji, w związku z czym można przypuszczać, że powodem
przekroczeń w sezonie grzewczym jest emisja niska. Świadczą o tym również bieżące dane
publikowane przez WIOŚ, z których wynika, że od początku 2014 r. do końca lutego tegoż roku, na
stacji pomiarowej przy ul. Chwiałkowskiego stwierdzono 29 dni (na stacji przy ul. Polanka – 20 dni,
ul. Szymanowskiego 14 dni, ul. Dąbrowskiego – 9) z przekroczonym dopuszczalnym poziomem
substancji w powietrzu dla czasu uśrednionego 24 godziny. W ciągu roku może być 35 takich dni (aby
nie było konieczności opracowania i wprowadzania programu naprawczego), a jak wynika z Oceny
ryzyka przekroczeń norm jakości powietrza przeprowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Poznaniu (opublikowanej na stronie internetowej tej jednostki) oraz na podstawie lat
ubiegłych, stwierdza się, że wartość ta zostanie przekroczona.
Z uwagi na występowanie na terenie Poznania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pyłu
PM10 oraz benzo(α)pirenu konieczne było podjęcie działań, których realizacja doprowadziłaby do
zmniejszenia emisji wspomnianych zanieczyszczeń do poziomów pozwalających na dotrzymanie
obowiązujących standardów jakości powietrza atmosferycznego. Dla pyłu PM10 program naprawczy
dla Poznania został opracowany już w latach ubiegłych. Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy
Rozporządzenia Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. Program ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań10, określający m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie było
niezbędne do przywrócenia standardów jakości powietrza w całej strefie. Realizacja wspomnianych
zadań nie doprowadziła jednak do wyeliminowania zjawiska występowania przekroczeń
dopuszczalnych stężeń pyłu PM10 w powietrzu. Z uwagi na powyższe, w 2012 r. Urząd Marszałkowski
Województwa Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja poznańska w zakresie pyłu PM10, który został zatwierdzony uchwałą w sprawie
Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w
woj. Wielkopolskim11. We wspomnianym dokumencie przedstawiono szereg działań naprawczych,
których realizacja ma doprowadzić do zmniejszenia stężeń pyłu PM10 w granicach miasta do
poziomów dopuszczalnych. W kontekście analizowanego projektu mpzp (stanowiącego przedmiot
niniejszej prognozy), najbardziej istotne są działania naprawcze, polegające na wprowadzaniu do
planów miejscowych odpowiednich rozwiązań i zapisów, dotyczących m. in. kształtowania zabudowy w
sposób zapewniający przewietrzanie miasta oraz ustalenia zakazu stosowania paliw stałych w obrębie
projektowanej zabudowy (w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych).
W roku 2012, z uwagi na występowanie w obrębie poszczególnych stref przekroczeń poziomu
docelowego dla benzo(α)pirenu, Sejmik Województwa Wielkopolskiego podjął również uchwałę
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
Wielkopolskim12. Program wskazuje na szereg koniecznych do przeprowadzenia działań naprawczych,
10
11
12
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Uchwała Nr XXIX/561/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01.2013 r., poz. 508)
Uchwała Nr XXIX/566/12 z dnia 17 grudnia 2012 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
14
przy czym z punktu widzenia dokumentów planistycznych najbardziej istotne są działania naprawcze
polegające na uwzględnianiu w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących
ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami. Działania te obejmują konieczność uwzględniania
w nowotworzonych lub aktualizowanych planach wymogów dotyczących zaopatrywania w ciepło
nowopowstających budynków z nośników niepowodujących nadmiernej emisji zanieczyszczeń do
powietrza oraz projektowanie linii zabudowy z uwzględnieniem przewietrzania miasta.
Podjęcie działań mających na celu ograniczenie emisji benzo(α)pirenu do poziomów
umożliwiających dotrzymanie obowiązujących standardów, jest szczególnie ważne w kontekście dużej
szkodliwości benzo(α)pirenu dla zdrowia ludzkiego (duża toksyczność przewlekła), a także roślinności,
gleb i wody. Szkodliwość pyłu PM10 wynika z kolei z zawartych w nim między innymi drobinek sadzy,
chlorków, siarczanów oraz toksycznych furanów.
2.11.
Klimat akustyczny
Obszar projektu planu dla rejonu ulicy Pawłowickiej w Poznaniu obejmuje niewielki teren
położony w obrębie Kiekrza, w północno-zachodniej części miasta, z istniejącą zabudową
mieszkaniową jednorodzinną oraz jednorodzinną z usługami, budynkiem usługowym i parkingami,
a także działkami wolnymi od zabudowy.
Otoczenie terenu mpzp stanowi od północnego-wschodu linia kolejowa nr 351 Poznań Główny
– Szczecin Główny (E59), od zachodu – kompleks zabudowań Szpitala Rehabilitacyjnego dla Dzieci,
od południa – ul. Chojnicka, a od południowego-wschodu – ul. Pawłowicka, przy której znajduje się
budynek usługowy i zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (również w zabudowie bliźniaczej),
z ogrodami przydomowymi. Obsługę komunikacyjną na tym obszarze zapewniają ulice: Chojnicka
i Pawłowicka.
Tereny w obszarze projektu planu dla rejonu ulicy Pawłowickiej w Poznaniu, o obecnym
zagospodarowaniu i użytkowaniu, podlegają w większości ochronie akustycznej w środowisku – na
mocy przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska13 oraz przepisów wykonawczych, czyli
rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku14, w tym rozporządzenia
zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 15, które
znacząco złagodziło wymagania akustyczne dla terenów narażonych na oddziaływanie hałasu
komunikacyjnego, w tym wypadku hałasu samochodowego i kolejowego.
Ochroną akustyczną w środowisku objęte są obecnie występujące w granicach opracowania
tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i jednorodzinnej z usługami. Na obszarze projektu
planu nie są zlokalizowane aktualnie funkcje i obiekty usługowe wymagające zapewnienia
odpowiednich standardów akustycznych w środowisku, jak np.: szkoły, przedszkola i żłobki, szpitale
oraz domy opieki społecznej.
Dopuszczalne poziomy hałasu komunikacyjnego w środowisku, powodowanego przez drogi
i linie kolejowe, wyrażone wskaźnikami długookresowego średniego poziomu dźwięku LDWN (w porze
dzienno-wieczorno-nocnej) i LN (w porze nocnej), które to wskaźniki mają zastosowanie do
prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem – w przypadku terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – wynoszą aktualnie: L*DWN = 64 dB i L*N = 59 dB,
a w przypadku terenów mieszkaniowo-usługowych – L*DWN = 68 dB i L*N = 59 dB.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego i kolejowego, wyrażone za pomocą wskaźników
LDWN i LN, na wysokości obserwatora 4 m od poziomu terenu, zdefiniowane są w obszarze
i w sąsiedztwie analizowanego projektu planu – na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania
201216. Z porównania oddziaływań obu źródeł hałasu komunikacyjnego – zilustrowanych na załączniku
nr 5 (hałas samochodowy) oraz na załączniku nr 6 (hałas kolejowy) wynika, że dominującym źródłem
zagrożeń akustycznych w środowisku – na analizowanym obszarze, jest hałas samochodowy.
Załącznik nr 5 ilustruje aktualne zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego dla pojazdów
przejeżdżających ul. Chojnicką. Dokument ten nie podaje informacji o zagrożeniach akustycznych
od ul. Pawłowickiej. Obie ulice nie są objęte granicami opracowania. Załącznik nr 5 nie ilustruje
13
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826)
15
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
16
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, WOŚ UMP, listopad 2012 r.
14
15
również informacji o oddziaływaniu akustycznym drogi wewnętrznej, funkcjonującej w granicach
opracowania.
Z analizy plansz na załączniku nr 5 wynika, że zasięgi hałasu samochodowego na obszarze
projektu planu – od zlokalizowanej poza tym obszarem ul. Chojnickiej – przekraczają dopuszczalne
standardy akustyczne w środowisku, L*DWN = 68 dB (w porze dzienno-wieczorno-nocnej) oraz
L*N = 59 dB (w porze nocnej), wymagane na granicy z terenem zabudowy mieszkaniowo-usługowej.
Hałas samochodowy z ul. Chojnickiej przekracza na granicy terenu zabudowy mieszkaniowo-usługowej
poziom ok. LDWN = 75 dB oraz osiąga poziom ok. LN = 70 dB, co oznacza przekroczenia wartości
dopuszczalnych rzędu: ok. ∆LDWN ≥ 7 dB i ok. ∆LN ≤ 11 dB. Na linii zabudowy – wzdłuż fasad
budynków – poziomy hałasu samochodowego z ul. Chojnickiej osiągają nieco niższe wartości
i kształtują się w przedziałach wartości: ok. LDWN = 65-70 dB oraz ok. LN = 60-65 dB, co oznacza
przekroczenia wartości dopuszczalnych w środowisku – na poziomach: ok. LDWN ≤ 2 dB oraz
ok. LN ≤ 6 dB. Wymagane standardy akustyczne w środowisku na analizowanym terenie
mieszkaniowo-usługowym (z kwiaciarnią i salonem urody), czyli L *DWN = 68 dB oraz L*N = 59 dB,
byłyby osiągnięte w terenie niezabudowanym – na podstawie informacji przedstawionych w Mapie
akustycznej miasta Poznania 201217 – w odległości ok. 20-25 m od granic terenu z ul. Chojnicką.
Budynki mieszkalne położone w głębi tego terenu znajdują się w obszarze spełniającym wymagane
standardy akustyczne w środowisku dla terenów i zabudowy tego typu.
Brak jest informacji o oddziaływaniu akustycznym ul. Pawłowickiej, także zlokalizowanej poza
planem – w Mapie akustycznej miasta Poznania 2012 18, co nie pozwala ustosunkować się wprost
do zagrożeń w tej dziedzinie. Niemniej, przyjmując że natężenie ruchu pojazdów na tej ulicy jest ok.
trzy razy mniejsze niż na ul. Chojnickiej, można przyjąć, że hałas samochodowy emitowany przez
pojazdy przejeżdżające ul. Pawłowicką jest o ok. 5 dB mniejszy niż w przypadku ul. Chojnickiej. Poza
tym, należy zauważyć także, że obecnie – w granicach terenu objętego opracowaniem planu – nie
występują wzdłuż ul. Pawłowickiej budynki i tereny wymagające zapewnienia komfortu akustycznego
w środowisku.
Załącznik nr 6 ilustruje oddziaływanie hałasu kolejowego – od linii kolejowej nr 351 (E59).
Z analizy plansz wynika, że obecnie hałas kolejowy nie przekracza żadnych standardów akustycznych
w środowisku, zarówno w porze dzienno-wieczorno-nocnej, jak i w porze nocnej – już na granicy
terenów kolejowych, znacznie odległej od granic istniejących w sąsiedztwie terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej i mieszkaniowo-usługowej.
Na obszarze objętym opracowaniem nie są zlokalizowane zakłady produkcyjne. Nie stwierdza
się również uciążliwości akustycznych w środowisku zewnętrznym, związanych z występowaniem usług
czy innych źródeł hałasu, czyli oddziaływań tzw. „pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem
hałasu” – o zdefiniowanych dopuszczalnych standardach akustycznych w środowisku. Zakłócenia takie
mogą jednak występować. Do tego typu obiektów można by zaliczyć zlokalizowany w obszarze
projektu planu budynek usługowy – położony przy skrzyżowaniu ul. Chojnickiej i ul. Pawłowickiej.
Hałas lotniczy, związany z przelotami samolotów na lotnisko Poznań-Ławica oraz PoznańKrzesiny – na podstawie informacji zawartych w aktualnej Mapie akustycznej miasta Poznania 2012 19
– nie obejmuje granic obszaru projektu planu.
Podsumowując należy stwierdzić, że w stanie istniejącym warunki akustyczne w środowisku,
w obszarze projektu planu dla rejonu ulicy Pawłowickiej w Poznaniu, są generalnie korzystne, poza
pasem terenu wzdłuż ul. Chojnickiej. Na analizowany obszar projektu planu oddziałuje przede
wszystkim hałas samochodowy z ulic zlokalizowanych poza planem: ul. Chojnickiej i ul. Pawłowickiej.
Obszar projektu planu nie jest skażony hałasem kolejowym i hałasem lotniczym.
2.12.
Jakość wód
W granicach omawianego mpzp nie znajdują się żadne cieki wodne. Jak wynika z informacji
uzyskanych od Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu, działki 446/2 oraz
445 (ta, na której znajduje się oczko wodne), są zdrenowane, a odprowadzalnikiem wód jest rów
melioracji szczegółowych „Sk-33” (poza planem).
17
19
18
16
W północnej części obszaru znajduje się niewielki zbiornik wodny (około 0,1 ha).
Zlokalizowany jest on na terenie działki prywatnej. Nie są znane żadne dane na temat stanu jakości
wód w tym zbiorniku, jednak na podstawie wykonanej w marcu 2014 r. wizji terenu, należy stwierdzić,
że w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika nie jest prowadzona żadna działalność, która mogłaby
powodować zanieczyszczenie jego wód. Otoczenie zbiornika stanowi koszona łąka, pojedyncze
zadrzewienia oraz kilka drzew owocowych (prawdopodobnie pozostałość sadu).
Za potencjalne zagrożenia dla tego oczka można uznać zanieczyszczenia pochodzenia
antropogenicznego, które powstają na nasypanym terenie, gdzie zlokalizowany jest parking dla
samochodów osobowych.
Analizy jakości wód podziemnych (na potrzeby niniejszego opracowania) wykonano w oparciu
o ocenę jakości wód podziemnych prowadzoną dla jednolitych części wód podziemnych (JCWPd).
Analizowany obszar, podobnie jak obszar całego miasta, położony jest w granicach jednolitej części
wód podziemnych nr 62, dla której badania jakości wód wykonuje Państwowy Instytut Geologiczny
(PIG).
W roku 2013 ocena jakości wód podziemnych została wykonana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych. Badania przeprowadzono w ramach monitoringu operacyjnego i objęto nimi 67 punkty
pomiarowe. Żaden z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta Poznania. Zakres badań
obejmował wskaźniki ogólne takie jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen
rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen,
azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt,
magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan,
wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo.
Z uwagi na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla
oceny jakości wód podziemnych przyjęto dane zebrane dla punktów pomiarowych zlokalizowanych
w granicach powiatu poznańskiego (9 punktów). W punktach tych stwierdzono występowanie wód
podziemnych o zróżnicowanej jakości. Wody II klasy (dobrej jakości) odnotowano w miejscowości
Głęboczek, gm. Murowana Goślina (nr 2566). W pozostałych punktach pomiarowych stwierdzono
wody III klasy (zadowalającej jakości). Są to następujące lokalizacje punktów: Biskupice (nr 1258),
Kalwy, gm. Buk (nr 1278), Buk (nr 1279), Dakowy Suche, gm. Buk (nr 1282), Pobiedziska (nr 2547),
Czerlejnko, gm. Kostrzyn (nr 2549), Kamionki (nr 2563), Gruszczyn (nr 2564)20.
Dodatkowo, jak wynika z informacji przedstawionych w Systemie Informacji Przestrzennej21,
na omawiamy terenie istnieje wysoki stopień zagrożenia dla czwartorzędowego piętra wodonośnego,
a jakość wód czwartorzędowych jest średnia i woda wymaga uzdatnienia.
2.13.
Dziedzictwo kulturowe
Na terenie objętym projektem planu miejscowego znajduje się jedno udokumentowane,
archiwalne stanowisko archeologiczne – AZP 51-26/43 (skarb monet z XVII w. o lokalizacji
przybliżonej). Poza tym obiektem, na omawianym terenie nie występują inne obiekty i dobra kultury
w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.22
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Niniejsza prognoza dotyczy obszaru w całości już przekształconego antropogenicznie. Obszar
opracowania w części użytkowany jest mieszkaniowo, usługowo i komunikacyjnie, a w części stanowi
jeszcze tereny niezabudowane (łąka z oczkiem wodnym i nieużytek, który w przeszłości stanowił
ogród) i to w ich przypadku można spodziewać się największych przekształceń środowiska
przyrodniczego w przypadku realizacji ustaleń mpzp.
20
21
22
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego stanu
chemicznego wód podziemnych w 2013 r./wg. badań PIG/
Przeglądarka SIP Geopoz
Dz. U. Nr 162 poz. 1568, ze zmianami
17
Na terenach zainwestowanych mamy do czynienia z przekształconym, antropogenicznym
środowiskiem, na których (zwłaszcza na terenach parkingów i w rejonie dróg) istnieje
prawdopodobieństwo zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego. Biorąc powyższe pod uwagę
oraz fakt, że istniejące obecnie oczko wodne jest zasilane wodami opadowymi i roztopowymi
(spływającymi również z terenu obecnego parkingu) plan miejscowy swoimi ustaleniami w zakresie
gospodarki ściekowej, powinien odpowiednio zabezpieczać ten niewielki, bezodpływowy zbiornik przed
wyschnięciem i zanieczyszczeniem. Znajdujące się w obszarze opracowania oczko wodne powinno być
zachowane i chronione, zgodnie z ustawą Prawo wodne23.
Antropopresja na obszarze objętym projektem mpzp powoduje, że nie występują tu cenne
zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku
krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczokrajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody,
ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody24.
Na omawianym obszarze nie występują również obszary chronione, podlegające ochronie na
podstawie innych przepisów odrębnych, takie jak np.: lasy, główne zbiorniki wód podziemnych, strefy
ochronne ujęć wodnych, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar nie jest również
zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują ograniczenia w zagospodarowaniu terenów,
jak np. obszarów ograniczonego użytkowania, obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, obszarów
zagrożonych procesami geodynamicznymi.
Obszar opracowania sąsiaduje z północno-zachodnim klinem zieleni miasta Poznania oraz
przyległym do granic Poznania Pawłowicko-Sobockim Obszarem Chronionego Krajobrazu, utworzonym
na terenie gminy Rokietnica. Położony jest również w odległości około 230 m od obszaru Natura 2000
Dolina Samicy PLB300013. Ze względu na dość niewielki obszar samego opracowania, bariery
terenowe, stwarzane przez istniejące ogrodzenia i stałe poddawanie regularnym zabiegom
agrotechnicznym terenów porośniętych roślinnością, prawdopodobieństwo pojawiania się zwierząt
z ww. obszarów chronionych lub klina zieleni jest niewielkie.
Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń
projektu mpzp, wynikających z występowania obszarów prawnie chronionych z zakresu ochrony
przyrody lub ochrony środowiska, jednak należy zwrócić uwagę na to by ustalenia planu nadal
sprzyjały możliwie ekstensywnej zabudowie i związanej z tym ochronie oczka wodnego.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, głównym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów
w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie
sposobów ich zagospodarowania i zabudowy.
Dla analizowanego obszaru obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego –
uchwała Nr XLIX/636/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie uchwalenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA
ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód”25.
Do zmiany fragmentu obowiązującego planu miejscowego przystąpiono z uwagi na:
 wniosek osoby fizycznej w zakresie działek nr: 446/1, 446/3, 446/4 o zmianę obecnie
obowiązującego planu w zakresie możliwości sytuowania zabudowy poprzez wyznaczenie linii
zabudowy w taki sposób, aby nie ograniczać możliwości zabudowy do małego obszaru,
zlokalizowanego w narożniku działki. Wskazane linie zabudowy w części północnej i zachodniej
terenu 9MN (oznaczenie dla obowiązującego planu) stanowią sytuację niejednoznaczną w
kwestii lokalizacji inwestycji dopuszczonych w planie (omawiany teren w projekcie planu
oznaczono jako 1MN);
 wniosek dotyczący zmiany przeznaczenia terenu 2U (oznaczenie dla obowiązującego planu) pod
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną bliźniaczą (w projekcie planu teren 2MN);
23
24
25
Dz. U. z 2012 r., poz.145, ze zmianami
Dz. Urz. z 2013 r., poz. 627, ze zmianami
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 59, poz. 800 z dnia 31 marca 2009 r.
18
wniosek od firmy Home International Construction Sp. z o. o. o zmianę planu w zakresie
przeznaczenia terenu KDWpp (oznaczenie dla obowiązującego planu) w celu realizacji
zabudowy usługowej (obiekt usługowo-handlowy) z możliwością realizacji parkingu
podziemnego (w projekcie planu teren 2U).
Nowy plan obejmuje również działki przyległe (nr 440, 441, 442/4, 442/5, 442/3, 443, 444 ),
w związku z czym ma na celu zarówno umożliwienie realizacji powyżej przedstawionych działań w
zakresie nowej zabudowy, jak i całościowe rozważenie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, w tym
w szczególności w zakresie normatywu parkingowego oraz zasadności kontynuacji zabudowy
usługowej.
Planowana zabudowa mieszkaniowa nawiąże do obiektów istniejących, a zabudowa usługowa
stanowić będzie uzupełnienie dla funkcjonujących już w pobliżu usług.
Sporządzenie i uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tego
terenu pozwoli na:
 określenie zasad zagospodarowania terenu,
 zdefiniowanie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na danym terenie,
 określenie docelowego układu i powiązań komunikacyjnych,
 stworzenie podstawy prawnej do wydawania racjonalnych z urbanistycznego punktu widzenia
decyzji administracyjnych na ww. obszarze.

4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulicy
Pawłowickiej w Poznaniu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:1 000.
Część tekstowa projektu planu zawiera zapisy w zakresie: przeznaczenia poszczególnych
terenów, zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska, przyrody
i krajobrazu kulturowego, zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej, zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji oraz systemów
infrastruktury technicznej, szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich
użytkowaniu, parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenów.
W projekcie planu znalazły się również zapisy ustalające stawkę służącą naliczeniu opłaty z tytułu
wzrostu wartości nieruchomości.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono:
 oznaczone symbolami 1MN i 2MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
 oznaczony symbolem MN/U – teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej,
 oznaczone symbolami 1U i 2U – tereny zabudowy usługowej,
 oznaczony symbolem KDWxs – teren drogi wewnętrznej,
 oznaczony symbolem K – teren infrastruktury technicznej kanalizacji.
W zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego zapisy projektu planu ustalają
dla terenu 2MN sytuowanie zabudowy zgodnie z obowiązującą linią zabudowy (od strony
ul. Pawłowickiej), a dla terenów 1-2U, MN/U, 1MN i 2MN - maksymalnymi nieprzekraczalnymi
liniami zabudowy (wyznaczonymi na rysunku planu). Zakazuje się lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz
z betonowych elementów prefabrykowanych, reklam (nie dotyczy terenów 1U i 2U, gdzie dopuszcza
się lokalizację reklam na elewacjach budynków zgodnie z parametrami zawartymi w tekście projektu
planu), nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej. Dopuszcza się natomiast lokalizację
dojść i dojazdów, urządzeń budowlanych (z wyjątkiem przydomowych oczyszczalni ścieków), obiektów
małej architektury, kondygnacji podziemnych, ogrodzeń ażurowych o wysokości nie większej niż
1,5 m, tablic informacyjnych i szyldów na ogrodzeniach lub elewacjach budynków, sieci i urządzeń
infrastruktury technicznej.
W zakresie ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego projekt planu ustala:

w zakresie kształtowania komfortu akustycznego:
– uzyskanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku:
o na terenach 1MN i 2MN jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
o na terenie MN/U jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,
o w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej
ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji szpitali – jak
19
dla terenów szpitali w miastach, a w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak
dla terenów domów opieki społecznej,
– stosowanie zasad akustyki architektonicznej i budowlanej w budynkach wymagających
komfortu akustycznego,
– uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych w środowisku;

zachowanie istniejącego ukształtowania terenu oraz zbiornika wodnego,

ochronę istniejących drzew, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą lub zabudową,
wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie,

zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia,

zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w graniach działek lub terenów,

odprowadzenie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, a do czasu jej
realizacji dopuszczenie stosowania szczelnych zbiorników bezodpływowych.
W tym zakresie mpzp dopuszcza również stosowanie indywidualnych systemów grzewczych,
przy czym zakazuje stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe.
W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
projekt planu ustala ochronę zabytków archeologicznych w strefie stanowiska archeologicznego,
ujętego w ewidencji AZP 51-26/43, oznaczonego na rysunku planu.
W zakresie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej
ustala się powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, zakazuje się natomiast lokalizacji
przydomowych oczyszczalni ścieków. Mpzp dopuszcza roboty budowlane w zakresie sieci infrastruktury
technicznej, w szczególności sieci: wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej, gazowej,
ciepłowniczej i telekomunikacyjnej, teletransmisyjnej systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu
służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Dla każdego z terenów projekt planu zawiera ustalenia dotyczące parametrów i wskaźników
kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu. Jako najistotniejsze z punktu widzenia
niniejszej prognozy należy uznać:

ustalenie lokalizacji na działce budowlanej: na terenach 1-2MN jednego budynku mieszkalnego
w układzie wolno stojącym na terenie 1MN i wolno stojącym lub bliźniaczym na terenie 2MN,
z dopuszczeniem lokalizacji jednego budynku garażowego lub gospodarczego; na terenie MN/U
na działce budowlanej nie więcej niż 2 budynków - wolno stojącego budynku: mieszkalnego lub
usługowego lub mieszkalno-usługowego lub garażowego lub gospodarczego lub gospodarczogarażowego, a na terenach 1-2U jednego wolno stojącego budynku usługowego;
 ustalenie powierzchni zabudowy nie większej niż: 10% powierzchni działku budowlanej dla
terenu 1MN i 20% powierzchni działku budowlanej dla terenu 2MN, 35% powierzchni działki
budowlanej dla terenów MN/U oraz 1-2U;
 ustalenie powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszej niż: 50% powierzchni działki
budowlanej dla terenu 1MN, 40% powierzchni działki budowlanej dla terenu 2MN, 25%
powierzchni działki budowlanej dla terenów MN/U oraz 1-2U oraz 80% powierzchni terenu dla
terenu K,
2
 ustalenie powierzchni nowo wydzielonych działek budowlanych nie mniejszej niż: 2300 m dla
2
2
2
terenu 1MN, 500 m dla terenu 2MN, 600 m dla terenu MN/U, 1500 m dla terenu 1U oraz
500 m2 dla terenu 2U;
 ograniczenie powierzchni sprzedaży, obejmującej również powierzchnię wystawienniczą, do
300 m2 w budynku na terenie MN/U,
 zakaz lokalizacji stacji paliw, myjni, warsztatów samochodowych, blacharni, lakierni dla terenów
MN/U i 1-2U.
W zakresie parametrów i wskaźników kształtowania zagospodarowania terenu:
 KDWxs ustala się lokalizację pieszo-jezdni o szerokości nie mniejszej niż 5 m z dopuszczeniem
lokalizacji jezdni o szerokości nie mniejszej niż 3,5 m oraz co najmniej jednostronnego chodnika
o szerokości nie mniejszej niż 1,5 m, zamiast pieszo-jezdni;
 K ustala się lokalizację kanałów: sanitarnego i deszczowego, powierzchnię biologicznie czynną
nie mniejszą niż 80% powierzchni terenu, zagospodarowanie terenu zielenią trawiastą, dostęp
do przyległej drogi publicznej, zlokalizowanej poza granicami planu oraz zakazuje się lokalizacji
budynków.
20
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego są
wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Zgodnie z art. 15 tej ustawy
„… prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną,
zgodnie z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego …”. W myśl
art. 20 ust. 1 ww. ustawy plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu, że nie narusza on
ustaleń studium.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się
w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania
przestrzennego. Kontynuacja wdrażania dotychczas przyjętego modelu miasta, wizja miasta
metropolitalnego oraz strategia rozwoju miasta do roku 2030 pozwalają na ukształtowanie struktury
funkcjonalno-przestrzennej Poznania, w której następować będzie między innymi: kształtowanie
lokalnych centrów usługowych w celu zapewnienia mieszkańcom wygodniejszego i nie wymagającego
nadmiernej aktywności komunikacyjnej (w tym przede wszystkim samochodowej) dostępu do usług.
Dla realizacji idei miasta zwartego, jedną z podstawowych zasad jego zagospodarowania będzie
dążenie do wypełnienia wolnych przestrzeni w istniejących strukturach urbanistycznych. Nowe
inwestycje powinny być lokalizowane przede wszystkim w zasięgu terenów, na których już istnieje
infrastruktura techniczna lub najłatwiej ją rozbudować.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”26
obszar projektu planu położony jest strefie II – pośredniej charakteryzującej się intensywnymi
procesami urbanizacyjnymi. Obszar objęty przygotowywanym projektem mpzp w Studium… stanowi
część terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczonego symbolem MN.
Dla terenu MN, przeznaczonego pod zabudowę, Studium… ustala wytyczne do stosowania
w miejscowych
planach
zagospodarowania
przestrzennego
sformułowane
jako
zasady
zagospodarowania oraz użytkowania (kierunek przeznaczenia i parametry zabudowy). Zgodnie
z wytycznymi dla terenu MN wiodącym kierunkiem przeznaczenia jest zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna w formie: wolno stojącej, bliźniaczej i szeregowej, a uzupełniającym kierunkiem
przeznaczenia jest: zabudowa usługowa towarzysząca zabudowie mieszkaniowej, zieleń (np.: parki,
skwery), tereny sportu i rekreacji, tereny komunikacji i infrastruktury technicznej. Niezależnie od
wskazanego kierunku przeznaczenia, przy sporządzaniu planów miejscowych należy uwzględniać
ograniczenia wynikające np. z potrzeb ochrony zabytków, przyrody i środowiska.
Na terenie MN przewiduje się zabudowę niską. Na etapie sporządzania planów miejscowych,
w wyniku przeprowadzonych analiz przestrzennych, wysokość zabudowy może być lokalnie obniżona
lub podwyższona. Studium… na terenach mieszkaniowych o określonym rodzaju zabudowy, dopuszcza
również realizację zabudowy odbiegającej od rodzaju przeważającego na danym terenie, w zakresie
umożliwiającym wytworzenie lub dokończenie założenia urbanistycznego. Oznacza to np.:
wytworzenie lokalnych przestrzeni centrotwórczych i integracji społecznej w oparciu o zabudowę
usługową. Zgodnie ze Studium…, w przypadku wyznaczenia (na etapie sporządzania planu
miejscowego) terenu o funkcji usługowej dopuszcza się podwyższenie wysokości dla dominanty
w postaci np.: wieży kościoła, dzwonnicy, pływalni, usług oświaty.
W zakresie systemu parkowania samochodów osobowych obszar opracowania zlokalizowany
jest w strefie II Studium…. W strefie tej ustala się realizację miejsc parkingowych dla terenów
generujących zapotrzebowanie na nie. Miejsca parkingowe należy zapewnić na terenie działki
budowlanej zajmowanej przez obiekt lub terenie w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajdującym się
w dyspozycji inwestora. Jeśli chodzi o zasady lokalizacji ogólnodostępnych miejsc postojowych –
na terenach publicznych, w tym w pasach drogowych ulic oraz na terenach prywatnych – należy je
lokalizować w miejscach wyznaczonych w tym celu przez użytkownika terenu. Parkowanie na
chodnikach należy traktować analogicznie do parkowania na pasach postojowych, przy czym zakłada
się stopniowe ograniczanie takiego typu parkowania wyłącznie do miejsc wyznaczonych i zaleca się
trwałe oddzielenie powierzchni przeznaczonych dla pieszych i pojazdów.
W zakresie zasad ochrony zasobów środowiska Studium… wskazuje na konieczność dążenia
do poprawy jakości wód podziemnych oraz zapewnienia odtwarzalności ich zasobów oraz ochrony
zasobów wód powierzchniowych, między innymi poprzez podjęcie działań polegających na dążeniu do
26
Uchwała Nr LXXII/1137/VI/2014 Rady Miasta Poznania z dnia 23 września 2014 r
21
konsekwentnego uzbrajania terenów pod zabudowę w infrastrukturę techniczną służącą ochronie
środowiska, poprzez realizację kanalizacji sanitarnej. W Studium… jako priorytetową przyjęto zasadę
maksymalnego zatrzymania i oczyszczenia wód opadowych i roztopowych w miejscu ich powstawania,
w związku z czym zakłada się, między innymi, w miarę możliwości zagospodarowywanie wód
opadowych i roztopowych bezpośrednio na terenach działek w zabudowie mieszkaniowej
jednorodzinnej oraz w zabudowie wielorodzinnej poprzez zachowanie powierzchni biologicznie
czynnych oraz lokalne wykorzystanie wód.
W zakresie ochrony powietrza, w Studium… określa się wytyczne do stosowania
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zbieżne lub uzupełniające do aktualizacji
Programu ochrony powietrza dla Miasta Poznania w zakresie pyłu PM1027 i Programu ochrony
powietrza w zakresie benzoalfa-pirenu28. W celu dążenia do uzyskania i utrzymania najwyższej jakości
powietrza, określa się m.in.: projektowanie układu zabudowy zapewniającego przewietrzanie miasta,
wprowadzanie zieleni izolacyjnej, ustalenie zakazu stosowania paliw stałych w obrębie projektowanej
zabudowy (w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych), nakaz wprowadzania
w nowej zabudowie proekologicznych i niskoemisyjnych urządzeń lub źródeł ciepła, ograniczenie
emisji z ogrzewania indywidualnego paliwami stałymi poprzez wzrost odbiorców ciepła sieciowego,
ogrzewania elektrycznego lub gazowego.
W kontekście powyższych ustaleń oraz charakteru i wielkości omawianego obszaru, zapisy
analizowanego projektu planu należy uznać za zgodne z zapisami Studium…, zwłaszcza w zakresie
przeznaczenia terenów, zasad kształtowania zabudowy oraz zasad ochrony środowiska. Ustalone
przeznaczenie terenów (tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 1MN i 2MN, teren zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej MN/U oraz tereny zabudowy usługowej 1U i 2U),
uwzględnia wyznaczony w Studium… kierunek przeznaczenia.
Kontynuacja obecnego sposobu zagospodarowania terenów MN/U, 1U i 2U, poprzez
zaproponowanie w projekcie planu nieznacznego zwiększenia ich potencjału inwestycyjnego,
pozostaje w zgodzie ze wskazanym w Studium… dążeniem do wypełnienia wolnych przestrzeni
w istniejących strukturach urbanistycznych. Rozpatrując jednocześnie lokalizację trzech ww. terenów
w kontekście funkcjonujących w ich pobliżu podobnych terenów usługowych, kościoła oraz
przystanków komunikacji publicznej, sprzyja założonemu w Studium… kształtowaniu (wraz
udogodnieniami komunikacyjnymi i parkingowymi) lokalnych centrów usługowych dla mieszkańców.
Projekt planu poprzez wyznaczenie terenu kanalizacji K spełnia również wymogi Studium...
dotyczące konsekwentnego uzbrajania terenów pod zabudowę w infrastrukturę techniczną służącą
ochronie środowiska.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
W przypadku odstąpienia od sporządzania i uchwalenia mpzp dla terenów w rejonie ulicy
Pawłowickiej w Poznaniu, zasady kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania
w sprawach przeznaczania omawianego terenu na określone cele oraz ustalania zasad jego
zagospodarowania nadal definiowane będą na podstawie mpzp dla obszaru „PÓŁNOCNOZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód”.
Projektu mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu proponuje zmianę funkcji
terenu KDWpp na proponowany teren 2U i terenu 2U na proponowany teren 2MN oraz zmiany
ustaleń z zachowaniem funkcji dla terenu 9MN (proponowany teren 1MN) i 1K (proponowany teren K).
Zmiany funkcji i zmiany ustaleń na ww. terenach rzutują na dalsze zagospodarowanie terenów oraz
wpływają na kształtowanie składowych środowiska przyrodniczego. Ponadto nastąpiła korekta linii
rozgraniczających teren KDWxs.
Odstąpienie od uchwalenia przygotowywanego planu i prowadzenie inwestycji w oparciu
o obowiązujący plan na niezagospodarowanych jeszcze terenach, spowoduje większe ubytki szaty
roślinnej proporcjonalnie do maksymalnych % powierzchni zabudowy na terenach (obowiązującego
27
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r.
poz. 508)
28
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Programu ochrony
powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej
oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r. poz. 509)
22
planu) 9MN, 2U i powierzchni zajmowanych przez stanowiska postojowe dla samochodów osobowych
na terenie KDWpp, w porównaniu do propozycji przygotowywanego planu odpowiednio dla terenów:
1MN, 2MN i 2U. W powyższych okolicznościach zieleń zostanie zaprowadzona również na nieco
mniejszych minimalnych powierzchniach biologicznie czynnych terenów: 1K, 2U i KDWpp
w porównaniu do propozycji przygotowywanego planu odpowiednio dla terenów: K, 2MN i 2U.
Odstąpienie od uchwalenia nowego planu pozostawi do realizacji zapisane w obowiązującym planie
ustalenia o lokalizacji na terenie 9MN zieleni izolacyjno-krajobrazowej na granicy z terenem
infrastruktury technicznej – kanału sanitarnego 1K. W przygotowywanym planie odstąpiono od
konieczności wykonania zieleni izolacyjno-krajobrazowej, co nie wyklucza oczywiście możliwości
wykonania tego typu założenia w ramach proponowanych w projekcie planu minimalnych powierzchni
biologicznie czynnych dla terenu 1MN. Zatem, odnośnie tego ustalenia, odstąpienie od uchwalenia
przygotowywanego planu i dalsza realizacja ustaleń obowiązującego planu sprzyjać będzie powstaniu
gęstych nasadzeń zieleni wysokiej i średniej, głównie zimozielonej, formowanej w pasy o szerokości
nie mniejszej niż 5,0 m.
Należy zaznaczyć, że opracowywany mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej
w Poznaniu podtrzymuje obowiązujące zapisy w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego,
zakazując stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, w dopuszczonych do stosowania
indywidualnych systemach grzewczych. Wprowadzenie takich zapisów podyktowane jest zaleceniami,
wynikającymi z uchwały Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia
2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa
Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim. Zapis ten jest szczególnie istotny z punktu widzenia ochrony
powietrza atmosferycznego, zwłaszcza w świetle ponadnormatywnych wartości stężenia pyłu PM10 na
terenie miasta.
Na omawianym terenie problem stanowi brak sieci kanalizacji sanitarnej. Obecnie
obowiązujący mpzp dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI w Poznaniu, część F „
Kiekrz Wschód” ustala odprowadzanie ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej przy
jednoczesnym zakazie lokalizacji zbiorników bezodpływowych na ścieki bytowe i komunalne oraz
przydomowych oczyszczalni ścieków. Obowiązujące zapisy wykluczają praktycznie możliwość
zanieczyszczenia środowiska ściekami bytowymi i komunalnymi, podczas gdy dopuszczenie lokalizacji
ww. urządzeń zawsze pozostawia pewien margines prawdopodobieństwa, że w przypadku awarii lub
przepełnienia urządzeń, nastąpi zanieczyszczenie środowiska spowodowane wyciekiem nieczystości.
Zapisy te – priorytetowe z punktu widzenia ekologii, w kontekście ochrony jakości zasobów gruntowowodnych – mogą jednak zablokować możliwości zabudowy działek budowlanych na czas nieokreślony,
a uzależniony od realizacji sieci kanalizacji sanitarnej.
Zgodne z prawem29, mimo realnego zagrożenia dla środowiska wynikającego z braku
pewności co do właściwego użytkowania oraz bezawaryjności urządzeń gromadzących ścieki, projekt
nowego planu dopuszcza tymczasowe rozwiązanie, polegające na stosowaniu szczelnych zbiorników
bezodpływowych. Projekt planu pozostawia jednakowoż, zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni
ścieków. Powyższe rozwiązanie, co prawda nie gwarantuje pełnego bezpieczeństwa w zakresie
ochrony gleb i wód, jednak wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wnioskodawców i umożliwia im pełne
wykorzystanie potencjału działek budowlanych, bez konieczności oczekiwania na uzbrojenie terenów
przeznaczonych pod zabudowę w sieć kanalizacji sanitarnej (należy podkreślić, że na terenie K projekt
planu ustala lokalizację kanału sanitarnego i deszczowego, ale jest to zapis zabezpieczający jedynie
teren pod te inwestycje).
Odnośnie podtrzymanego w projekcie planu obowiązującego zapisu o zachowaniu istniejącego
zbiornika wodnego istotne jest również to, że obecnie obowiązujący mpzp dla obszaru „PÓŁNOCNOZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” ustala z terenów MN/U i U
odprowadzanie wód opadowych do kanalizacji deszczowej, z terenów MN – zagospodarowanie wód
opadowych na terenie lub odprowadzenie ich do kanalizacji deszczowej, a dla terenu parkingu
KDWpp – dopuszcza zagospodarowanie wód opadowych w terenie. Natomiast projekt planu dla
29
W tym miejscu należy powołać się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2010 r. (sygn. akt IV
SA/Po 1038/09), który został wydany w procesie próby uchwalenia innego planu miejscowego. Zapis pierwotnie obowiązującego
mpzp obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B w Poznaniu nie dopuszczał dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
odprowadzanie ścieków komunalnych do zbiorników bezodpływowych. Zapis ten został uznany wyrokiem WSA za niezgodny
z prawem. Wyrok ten otworzył drogę do uchwalenia mpzp z zapisami dopuszczającymi tymczasowe rozwiązania dla gospodarki
ściekowej .
23
wszystkich terenów proponuje zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działek
lub terenów (bez włączania ich w systemy kanalizacyjne) co jest oceniane pozytywnie z ekologicznego
punktu widzenia i celowe zwłaszcza dla ww. zbiornika wodnego zasilanego właśnie tymi wodami.
Odstąpienie od realizacji nowego planu nie będzie całkowicie zgodne z podstawową zasadą
współczesnych metod zagospodarowania wód opadowych i roztopowych, polegającą na ich
zatrzymaniu na terenie, spowolnieniu tempa spływu do odbiornika oraz naturalnemu oczyszczaniu wód
opadowych na miejscu, przed odprowadzeniem do odbiornika.
Podsumowując, odstąpienie od realizacji obecnie przygotowywanego planu może wywołać
różnoraki skutki ekologiczne. Pozytywnie może wpłynąć na szatę roślinną terenu, poprzez realizację
gęstych nasadzeń zieleni wysokiej i średniej, w oparciu o obowiązujące ustalenia o lokalizacji na terenie
9MN zieleni izolacyjno-krajobrazowej. Jednocześnie dalsza realizacja obowiązującego planu
(w przypadku odstąpienia od przygotowywanego planu) potencjalnie, negatywnie może spowodować
większy ubytek powierzchni biologicznie czynnych (w stosunku do proponowanych
w przygotowywanym planie). Z punktu widzenia ochrony gleb i wód przed zanieczyszczeniem ściekami
najbardziej pozytywnym rozwiązaniem dla środowiska, wychodzącym naprzeciw oczekiwaniom
wnioskodawców i zgodnym z ustaleniami zarówno obowiązującego jak i przygotowywanego planu,
byłaby realizacja sieci kanalizacji sanitarnej. Natomiast odstąpienie od realizacji obecnie
przygotowywanego planu, przy dalszym braku realizacji sieci kanalizacyjnej, podtrzyma konflikt
interesów wnioskodawców z potrzebami i wymogami ochrony środowiska sformułowanymi
w obowiązujących zakazach w zakresie gospodarki ściekowej.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM, LOKALNYM
NA
SZCZEBLU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:
 Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzającą wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez ustalenie odprowadzania ścieków
bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej (do czasu jej realizacji dopuszcza się
stosowania szczelnych zbiorników bezodpływowych, przy jednoczesnym zakazie lokalizacji
przydomowych oczyszczalni ścieków,
 Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest
ona dobra oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach – cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania Programów ochrony powietrza 30, realizowanych w projekcie mpzp
poprzez ustalenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe
(w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych, dopuszczonych ustaleniami
projektu planu), powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci,
 Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
30
uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 508) oraz uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy
gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509)
24
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczpospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, niedoznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń ocenianego projektu planu miejscowego, wymienić należy m.in.:
 racjonalizację użytkowania wody i jakość wód, realizowaną w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych w granicach działek lub terenów, ustalenie odprowadzania ścieków bytowych
i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, a do czasu jej realizacji dopuszczenie stosowania
szczelnych zbiorników bezodpływowych, przy jednoczesnym zakazie lokalizacji przydomowych
oczyszczalni ścieków;
 jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowane w projekcie planu poprzez zapisy ustalające
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych, dopuszczonych ustaleniami projektu planu oraz
powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym i zapewnienie dostępu do sieci;
 ochronę przed hałasem, realizowaną w projekcie planu poprzez zapisy ustalające uzyskanie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku: na terenach 1MN i 2MN jak dla terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, na terenie MN/U jak dla terenów mieszkaniowousługowych, w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji szpitali –
jak dla terenów szpitali w miastach, a w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla
terenów domów opieki społecznej, jak również poprzez zapisy ustalające uzyskanie
wymaganych standardów akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach
akustycznych w środowisku oraz dopuszczające stosowania zasad akustyki architektonicznej
i budowlanej w budynkach wymagających komfortu akustycznego;
 różnorodność biologiczną i krajobrazową realizowaną poprzez zapisy projektu planu ustalające:
zachowanie istniejącego ukształtowania terenu oraz zbiornika wodnego, ochronę istniejących
drzew, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą lub zabudową, wymóg ich przesadzenia
lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie, zagospodarowanie zielenią wszystkich
powierzchni wolnych od utwardzenia oraz stosunkowo duży udział powierzchni biologicznie
czynnej w całkowitej powierzchni działki budowlanej dla poszczególnych terenów.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
25
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. 31 w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z:
1.
kierunkami działań systemowych,
2.
ochroną zasobów naturalnych,
3.
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym cele ochrony środowiska dla miasta określone zostały w Programie
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020 roku32. Program
stanowi wyraz realizacji polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został
w oparciu o zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na
organy samorządowe województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio
wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony
dokument określa zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata
2013-2016) oraz wskazuje główne wyzwania dla miasta w zakresie ochrony środowiska do roku 2020.
Dokument wskazuje cele strategiczne (długoterminowe) oraz kierunki działań w procesie
długofalowym, które mają przyczynić się do osiągnięcia zaplanowanej wizji Miasta. Cele strategiczne
obejmują 20 różnych zagadnień i odnoszą się zarówno do zachowania dobrego stanu oraz poprawy
jakości poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego, jak i zmniejszenia pewnych
niekorzystnych oddziaływań oraz zagadnień za pograniczu ochrony środowiska i innych dziedzin (m.in.
społecznych i gospodarczych). Kierunki działań wytyczone na lata 2013-2016 stanowią z kolei
uszczegółowienie celów strategicznych.
Część z celów strategicznych znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego
projektu mpzp. Są to przede wszystkim cele dotyczące:
 osiągnięcia poprawy jakości powietrza i jakości życia mieszkańców, realizowane w projekcie
planu poprzez zapisy ustalające powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem
zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, jak również dopuszczenie stosowania
indywidualnych systemów grzewczych, przy czym zakazuje się stosowania pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe,
 zrównoważonego użytkowania zasobów wodnych, realizowane w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzanie ścieków bytowych
i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej (a do czasu jej realizacji dopuszczenie
stosowania szczelnych zbiorników bezodpływowych) oraz zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych w granicach działek lub terenów,
 zmniejszenia stopnia narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, realizowane
w projekcie planu poprzez zapisy ustalające uzyskanie dopuszczalnych poziomów hałasu
31
32
M.P. Nr 34, poz. 501
uchwała Nr LX/928/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 10 grudnia 2013 r.
26


w środowisku: na terenach 1MN i 2MN jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, na terenie MN/U jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, w przypadku
lokalizacji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali
w miastach, a w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów opieki
społecznej, jak również poprzez zapisy ustalające uzyskanie wymaganych standardów
akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych
w środowisku oraz dopuszczające stosowania zasad akustyki architektonicznej i budowlanej
w budynkach wymagających komfortu akustycznego,
utrzymania wysokiego poziomu systemu zieleni miejskiej, realizowane w projekcie planu
poprzez zapisy ustalające ochronę istniejących drzew, a w przypadku kolizji z planowaną
infrastrukturą lub zabudową, wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na
danym terenie, zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia oraz
stosunkowo duży udział powierzchni biologicznie czynnej w całkowitej powierzchni działki
budowlanej dla poszczególnych terenów,
kształtowania harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta przyjaznej dla
mieszkańców, realizowane w projekcie planu przede wszystkim poprzez zapisy w zakresie zasad
ochrony i kształtowania ładu przestrzennego oraz w zakresie zasad ochrony środowiska
przyrodniczego i krajobrazu kulturowego.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża
Projekt planu dopuszcza wprowadzenie nowej zabudowy, w tym na terenach do tej pory
niezabudowanych, w związku z czym należy spodziewać się przekształceń w powierzchni ziemi i zmian
w warunkach podłoża.
Biorąc pod uwagę aktualne zagospodarowanie i pokrycie poszczególnych terenów zabudową,
należy przypuszczać, że nowa zabudowa powstanie na terenach 1-2MN, 2U oraz na wolnej
przestrzeni terenu MN/U.
Realizacja nowych obiektów budowlanych na terenach dotychczas niezabudowanych będzie
wiązała się z koniecznością wykonania wykopów, przemieszczenia mas ziemnych oraz wyrównania
powierzchni w obrębie zabudowy.
Ingerencje w głąb powierzchni ziemi będą większe na terenach, gdzie zostaną zlokalizowane
kondygnacje podziemne (dopuszczone projektem planu). Na etapie budowy poszczególnych obiektów
w podłożu umieszczone zostaną elementy konstrukcji budowlanych oraz inne materiały, które
w sposób istotny mogą wpłynąć na zmianę właściwości gleby, szczególnie poprzez zakłócenie
naturalnego obiegu wody. Zasięg negatywnego, bezpośredniego oddziaływania na powierzchnię ziemi,
związanego z lokalizacją budynków, obejmować będzie powierzchnię terenu przeznaczoną
bezpośrednio pod zabudowę. Zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych gleby
nastąpi również na skutek intensywnego użytkowania powierzchni ziemi na etapie budowy,
zagęszczania gleby i niszczenia warstwy próchniczej. Będzie to dotyczyć również terenów, gdzie
lokalizowany będzie sprzęt budowlany i materiały budowlane.
Nieduże miejscowe niwelacje terenu mogą nastąpić głównie w wyniku dopuszczonej lokalizacji
pojedynczych, wolnostojących budynków mieszkalnych na terenie 1MN. Należy zwrócić również
uwagę na lokalne zagrożenie erozją wodną, która może nastąpić w przypadku opóźniania realizacji
ustalonego mpzp zagospodarowania zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia.
Należy podkreślić, że projekt planu zawiera zapisy, pozwalające na zminimalizowanie tych
negatywnych oddziaływań. Jest to przede wszystkim ustalenie zachowania istniejącego ukształtowania
terenu oraz zachowanie zbiornika wodnego. Zbiornik ten zlokalizowany jest w obniżeniu terenu
o wyraźnych spadkach terenu, które – zważywszy na przywołane powyżej ustalenia projektu planu –
również zostaną zachowane. Ustalenia projektu planu w zakresie ochrony ukształtowania terenu
i zbiornika wodnego nakładają na właścicieli terenu obowiązek takiego zaprojektowania i realizacji
obiektów, aby były one wkomponowane w istniejące ukształtowanie terenu, bez znacznego wybierania
i nasypywania gruntów (wykonanie jedynie prac ziemnych niezbędnych przy budowie budynków
i zabezpieczeniu skarp przed osuwaniem gruntu).
27
Projekt planu, w celu zminimalizowania ingerencji w ukształtowanie powierzchni ziemi oraz
warunki podłoża, ustala zachowanie minimalnych powierzchni biologicznie czynnych (nie mniej niż:
50% powierzchni działku budowlanej dla terenu 1MN, 40% powierzchni działku budowlanej dla
terenu 2MN oraz 25% powierzchni działku budowlanej dla terenów MN/U oraz 1-2U). Zapis
o zagospodarowaniu zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia, sprzyjający zachowaniu
spójności gruntu i poprawie własności gleby, w połączeniu z powyższymi parametrami powierzchni
biologicznie czynnej, pozwala na ochronę znacznych powierzchni terenów w graniach projektu planu
przed uszczelnieniem.
Korzystnym zapisem jest także ograniczenie maksymalnej powierzchnię zabudowy do wartości
nie większej niż: 10% powierzchni działki budowlanej dla terenu 1MN, 20% powierzchni działki
budowlanej dla terenu 2MN, 35% powierzchni działki budowlanej dla terenów MN/U i 1-2U oraz
ustalenie minimalnych powierzchni nowo wydzielonych działek budowlanych (nie mniejszą niż:
2300 m2 dla terenu 1MN, 500 m2 dla terenu 2MN, 600 m2 dla terenu MN/U, 1500 m2 dla terenu 1U
oraz 500 m2 dla terenu 2U). Precyzyjne ustalenie w projekcie planu powyższych wartości daje obraz
możliwych do zabudowy powierzchni terenów.
Naruszenie powierzchni ziemi i warunków podłoża nastąpi także na skutek prowadzenia robót
w zakresie sieci infrastruktury technicznej, dopuszczonych w granicach analizowanego terenu. Biorąc
pod uwagę słabo rozwiniętą infrastrukturę techniczną na omawianym terenie oraz analizując planszę
zbiorczą infrastruktury33 należy przypuszczać, że prace ziemne w tym zakresie będą dość intensywne.
W większości przypadków będą dotyczyły bezpośrednio pasa drogowego (poza granicami mpzp),
w obrębie którego przewiduje się lokalizację tych uzbrojeń. W samych granicach projektu planu prac
ziemnych w zakresie infrastruktury technicznej należy spodziewać się na terenie K na etapie lokalizacji
planowanych kanałów deszczowego i sanitarnego. W obrębie pozostałych terenów konieczne będzie
również przeprowadzanie prac ziemnych w celu przyłączenia budynków do nowej kanalizacji. Prace te
przyczynią się do zmian w profilu glebowym, które powstaną między innymi na skutek umieszczenia
materiałów wpływających na właściwości gleby (w tym na jej przepuszczalność).
Pewne niebezpieczeństwo dla jakości gleb i ziemi na etapie użytkowania nowych budynków
stanowi brak podłączenia do sieci kanalizacji sanitarnej i konieczność korzystania z rozwiązań
tymczasowych, opierających się
na stosowaniu szczelnych zbiorników bezodpływowych
(dopuszczonych ustaleniami projektu planu). Przy ewentualnej awarii lub nieszczelności tych
zbiorników może dojść do niekontrolowanego przenikania zanieczyszczeń w głąb ziemi.
Zakaz lokalizacji stacji paliw, myjni, warsztatów samochodowych, blacharni, lakierni na
terenach MN/U i 1-2U stanowi gwarancję, że na omawianym terenie nie powstanie działalność
uciążliwa, mogąca stanowić zagrożenie dla jakości gleb i powierzchni ziemi (np. zanieczyszczenia
węglowodorami ropopochodnymi, substancjami chemicznymi i innymi niebezpiecznymi dla środowiska
i ludzi substancjami).
W kontekście konieczności eliminacji ze środowiska czynników powodujących pogorszenie jego
stanu, w tym również pogorszenie jakości środowiska gruntowo-wodnego, będzie istotny sposób
prowadzenia gospodarki odpadami. Lokalizacja nowej zabudowy spowoduje wzrost ilości odpadów
produkowanych w granicach analizowanego obszaru. Odpady powstawać będą zarówno na etapie
budowy nowych obiektów, jak i podczas ich eksploatacji. W trakcie budowy będą powstawać odpady
związane z prowadzeniem samych prac budowlanych oraz w mniejszym stopniu rozbiórkowych, takie
jak: gruz, beton, kamienie, tworzywa sztuczne, metale, kable, różnego rodzaju opakowania itp.
W związku z funkcjonowaniem zaplecza socjalnego na placu budowy powstawać będą również
niesegregowane odpady komunalne.
Uzgodnienia w zakresie gospodarki odpadami, powstającymi na etapie realizacji
poszczególnych przedsięwzięć, w oparciu o obowiązujące przepisy, uzyska inwestor realizujący te
inwestycje. Zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt. 32 ustawy o opadach34, „wytwórcą odpadów, powstających
w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki (…) jest podmiot, który świadczy usługę,
chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej”.
W trakcie eksploatacji nowo wybudowanych obiektów odpady będą powstawać w związku
z użytkowaniem i utrzymaniem budynków, zieleni, dróg wewnętrznych, oświetlenia, małej architektury
itp. W znacznej mierze będą one miały charakter odpadów komunalnych. Nie należy jednak wykluczyć
33
34
Opracowanie planszy zbiorczej infrastruktury stanowi jeden z elementów projektowania w ramach mpzp i daje pogląd na
przebieg istniejącej oraz planowanej infrastruktury na danym terenie
Dz. U. z 2013 r., poz. 21, ze zmianami
28
pojawiania się odpadów niebezpiecznych i medycznych (w przypadku wprowadzenia usług ochrony
zdrowia). Odpady będą również powstawać w wyniku prowadzenia prac naprawczych, serwisowych
i remontowych, związanych z funkcjonowaniem samych budynków oraz infrastruktury technicznej
w terenie. Powołując się na ustawę o odpadach, należy stwierdzić, że „ w fazie eksploatacji, wytwórcą
odpadów będzie każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów”. Jest nim
również „podmiot świadczący usługi w zakresie remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub
urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę (chyba,
że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej)”.
Zasady gospodarowania odpadami szczegółowo określają przepisy odrębne, w tym ustawa
o odpadach, ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz akty wykonawcze do tych
ustaw. W przypadku omawianego terenu zlokalizowanego na terenie miasta Poznania, na szczeblu
prawa lokalnego, obowiązujące są Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta
Poznania35 oraz Regulamin utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka
Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”36. W związku z jednoznacznym uregulowaniem sposobów
postępowania z odpadami w ww. dokumentach, w projekcie planu nie znalazły się zapisy odnoszące
się bezpośrednio do sposobu prowadzenia gospodarki odpadami na obszarze opracowania. Niemniej,
ustalenia projektu pozwalają na prawidłowe prowadzenie gospodarki odpadami w granicach
poszczególnych terenów poprzez realizację wprowadzonych zapisów, ustalających m. in.: zapewnienie
dostępu działek budowlanych do przyległych dróg publicznych, parametry kształtowania zabudowy,
umożliwiających wyznaczenie na każdej działce budowlanej miejsc na pojemniki, służące do
czasowego gromadzenia odpadów. W tym miejscu należy zaznaczyć, że prowadzenie gospodarki
odpadami we właściwy sposób pozwoli na ograniczenie możliwości zanieczyszczenia podłoża
gruntowego (w tym również zasobów wód podziemnych) substancjami niebezpiecznymi,
przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego składowania odpadów.
Różnice pomiędzy oddziaływaniami ustaleń planu obowiązującego, a projektu planu
zmieniającego ten plan, na powierzchnię ziemi i warunki podłoża będą niewielkie. Korzystne jest
w nowym planie zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych dla poszczególnych terenów oraz
zmniejszenie maksymalnej powierzchni zabudowy działki.
Podsumowując, należy stwierdzić, że realizacja inwestycji przewidzianych ustaleniami projektu
planu niewątpliwie przyczyni się do przekształcenia powierzchni ziemi i warunków gruntowych,
jednakże realizacja zapisów mających na celu ochronę tych wartości, pozwoli ograniczyć skalę
niekorzystnych zjawisk.
6.2.
Oddziaływanie na zasoby naturalne
W granicach omawianego projektu mpzp nie znajdują się żadne udokumentowane złoża
surowców mineralnych.
Realizacja ustaleń projektu planu dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu nie
będzie wpływała na stan i jakość zasobów naturalnych, występujących w odległości około 520 m na
południowy zachód od terenu mpzp, a więc na złoże wód termalnych, których źródło znajduje się na
terenie gminy Tarnowo Podgórne. Prace prowadzone w granicach projektu planu nie będą naruszały
głębokich struktur geologicznych, a funkcjonowanie nowo wybudowanych obiektów nie będzie wiązało
się wykorzystywaniem zasobów wód termalnych.
6.3.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Budowa nowych obiektów budowlanych na etapie realizacji inwestycji będzie stanowiła
potencjalne zagrożenia dla wód powierzchniowych i podziemnych. Biorąc pod uwagę płytkie zaleganie
zwierciadła wód podziemnych na obszarze opracowania oraz występowanie w jego obrębie gruntów
antropogenicznych, charakteryzujących się zróżnicowaną przepuszczalnością i brakiem izolacji od
35
Uchwała Nr L/780/VI/2013 Rady Miasta Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie Miasta Poznania (Dz. U. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 3931)
36
Uchwała Nr VI/302013 Zgromadzenia Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” z dnia 12
marca 2013r. w sprawie: przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku w zakresie gospodarowania odpadami
komunalnymi na obszarze gmin wchodzących w skład Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji
Poznańskiej” (Dz. U. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 2793)
29
zanieczyszczeń z powierzchni gruntu, należy stwierdzić, że wody gruntowe są również podatne na
zanieczyszczenia.
Na etapie realizacji (budowy) budynków przewidzianych ustaleniami projektu planu mogą
wystąpić negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym. Oddziaływania te będą
związane przede wszystkim z wykonaniem wykopów pod fundamenty nowych budynków,
infrastruktury
technicznej
(sieci
gazowej,
elektroenergetycznej,
telekomunikacyjnej
i teleinformatycznej, kanalizacji deszczowej, wodociągowej, zbiorników bezodpływowych, a w dalszej
perspektywie również kanalizacji sanitarnej) i realizacją podłączeń do niej. Na etapie realizacji
zabudowy istnieje potencjalne zagrożenie dla oczka wodnego zlokalizowanego na terenie 1MN oraz
jakości wód podziemnych, wynikające z wytwarzania podczas prowadzenia inwestycji budowlanych
różnego rodzaju odpadów i ścieków. Ogólną zasadą dla wykonawców prac (przede wszystkim
ziemnych, budowlanych), zgodnie z przepisami Prawa ochrony środowiska, powinno być stosowanie
rozwiązań, które ograniczą zmianę stosunków wodnych do rozmiarów niezbędnych ze względu na
specyfikę przedsięwzięcia.
W celu ograniczenia możliwości zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego ściekami
i odpadami powstającymi na etapie budowy, należy tak zorganizować i zlokalizować zaplecze budowy,
aby w maksymalny sposób zabezpieczyć grunt i wodę przed zanieczyszczeniami, takimi jak na
przykład substancje ropopochodne pochodzące z maszyn budowlanych, płynne odpady oraz
pozostałości środków używanych w procesie budowy. Powstałe w czasie realizacji inwestycji ścieki
i odpady powinny być usuwane z terenu budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi
i normami. Powyższe zagadnienia regulowane są przez przepisy odrębne i nie stanowią zakresu
ustaleń mpzp, nie mniej jednak będą miały istotne znaczenie dla jakości środowiska gruntowowodnego na terenach przeznaczonych w projekcie mpzp pod zabudowę.
Prowadzenie prac budowlanych może się wiązać również z czasowym obniżeniem zwierciadła
wód gruntowych, a także lokalnym ograniczeniem zdolności infiltracyjnych. Zmiany te będą miały
charakter krótkotrwały i ustąpią po zaprzestaniu prowadzenia działań inwestycyjnych.
Pojawienie się nowej zabudowy na omawianym terenie nie może zakłócić lokalnych warunków
gruntowo-wodnych oraz stanu funkcjonowania oczka wodnego zlokalizowanego na terenie 1MN.
Projekt planu zawiera zapisy, które pozwolą na zachowanie oczka wodnego oraz utrzymanie
warunków jego zasilania. Są to ustalenia dotyczące: zachowania istniejącego ukształtowania terenu
oraz zbiornika wodnego, utrzymania wysokich powierzchni biologicznie czynnych w obrębie działek
budowlanych oraz zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w graniach działek lub terenów.
Projekt planu ma również na celu zabezpieczenie zbiornika przed zanieczyszczeniami, pochodzącymi
z terenów zabudowanych, poprzez ustalenie odprowadzenia ścieków bytowych i przemysłowych do
sieci kanalizacji sanitarnej, a do czasu jej realizacji, dopuszczenie stosowania szczelnych zbiorników
bezodpływowych oraz zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków.
Lokalizacja nowej zabudowy będzie wiązać się z koniecznością zapewnienia poboru wody
i odprowadzaniem ścieków. W chwili obecnej działki zlokalizowane w granicach projektu planu mają
techniczne możliwości podłączenia do kanalizacji wodociągowej. Projekt planu ustala zaopatrzenie
w wodę pitną z sieci wodociągowej, co jest rozwiązaniem chroniącym lokalne zasoby wodne przed
nadmierną eksploatacją.
Na omawianym obszarze problem stanowi brak sieci kanalizacji sanitarnej. Obecnie
obowiązujący mpzp dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F
„Kiekrz Wschód” ustala odprowadzanie ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej, przy
jednoczesnym zakazie lokalizacji zbiorników bezodpływowych na ścieki bytowe i komunalne oraz
przydomowych oczyszczalni ścieków. Biorąc pod uwagę te zapisy, należałoby założyć, że realizacja
nowej zabudowy na terenach bez kanalizacji sanitarnej, nie byłaby możliwa do czasu pełnego
uzbrojenia terenu, a termin ten jest nieznany. Projekt nowego mpzp dopuszcza tymczasowe
rozwiązanie w zakresie gospodarki ściekowej, polegające na stosowaniu szczelnych zbiorników
bezodpływowych. Pozostawia natomiast zakaz lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Takie
rozwiązanie jest zgodne z prawem37 i tym samym umożliwia pełne wykorzystanie potencjału działek
37
W tym miejscu należy powołać się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 maja 2011 r. (sygn. akt IV
SA/Po 266/11), który zakwestionował zastosowany w planie miejscowym zakaz odprowadzania ścieków komunalnych do
zbiorników bezodpływowych. Zapis pierwotnie obowiązującego mpzp obszaru „Szczepankowo – Spławie” część B w Poznaniu
nie dopuszczał na terenach przeznaczonych pod zabudowę odprowadzania ścieków komunalnych do zbiorników
bezodpływowych. Zapis ten został uznany ww. wyrokiem WSA za niezgodny z prawem. Wyrok ten otworzył drogę do
30
budowlanych, bez konieczności oczekiwania na uzbrojenie terenów przeznaczonych pod zabudowę
w sieć kanalizacji sanitarnej (należy podkreślić, że na terenie K projekt planu ustala lokalizację kanału
sanitarnego i deszczowego, ale jest to zapis zabezpieczający jedynie teren pod te inwestycje).
Powstające ścieki mogą stanowić zagrożenie skażenia wód podziemnych w sytuacjach
awaryjnych, takich jak rozszczelnienie lub inna awaria zbiorników bezodpływowych. Przy lokalizacji na
terenie 1MN zbiorników bezodpływowych do gromadzenia ścieków bytowych lub przemysłowych,
należy brać pod uwagę obecność oczka wodnego oraz znaczne obniżenie terenu w tym miejscu.
Istotny z punktu widzenia ochrony jakości wód jest zapis zakazujący lokalizacji przydomowych
oczyszczalni ścieków. Zakaz ten zapobiega potencjalnemu niebezpieczeństwu awarii, takich jak
rozszczelnienie instalacji i zbiorników.
Powstanie nowych terenów zabudowanych związane jest nierozerwalnie ze wzrostem udziału
powierzchni trwale uszczelnionych. Na terenach przeznaczonych pod zabudowę, oprócz nowych
budynków, przewiduje się również realizację nowych miejsc postojowych, dróg wewnętrznych, dojść,
dojazdów. Wzrost ilości tego rodzaju powierzchni będzie powodować ograniczenie infiltracji wód
opadowych i roztopowych. To z kolei może powodować zagrożenie obniżania poziomu wód
gruntowych, zmniejszania ich zasobów i nadmiernego przesuszania gruntu.
Obecnie obowiązujący mpzp dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI”
w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” ustala: odprowadzanie wód opadowych z terenów MN/U i U do
kanalizacji deszczowej, na terenach MN – zagospodarowanie wód opadowych na terenie lub
odprowadzenie ich do kanalizacji deszczowej, a dla terenu parkingu KDWpp – dopuszcza
zagospodarowanie wód opadowych w terenie.
Należy jednak zauważyć, że zagospodarowanie wód w granicach działek lub terenów jest
oceniane pozytywnie z ekologicznego punktu widzenia, gdyż podstawową zasadą współczesnych
metod zagospodarowania wód opadowych i roztopowych jest ich zatrzymanie na terenie, spowolnienie
tempa spływu do odbiornika oraz naturalne oczyszczanie wód opadowych na miejscu, przed
odprowadzeniem do odbiornika. W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania w tym zakresie, do
projektu nowego planu, zmieniającego plan obowiązujący, wprowadzono ustalenia, które pozwolą na
zatrzymanie wód opadowych i roztopowych na terenie, bez ujmowania ich w systemy kanalizacyjne.
Jest to zapis ustalający dla wszystkich terenów (MN, MN/U, U, K i KDWxs) zagospodarowanie wód
opadowych i roztopowych w graniach działek lub terenów.
Dla ochrony zasobów wód podziemnych pożądane jest również utrzymanie jak największych
powierzchni umożliwiających infiltrację wód do gruntu. W tym kontekście istotne są zapisy projektu
planu dotyczące zachowania stosunkowo dużych udziałów powierzchni biologicznie czynnej w graniach
działki budowlanej i zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenu, jak również ochrony istniejących drzew (z wymogiem ich przesadzenia w przypadku kolizji
z planowaną zabudową lub infrastrukturą techniczną).
Ochronie jakości zasobów wód na terenie mpzp mają służyć również ustalenia takie jak:
powiązania elementów sieci infrastruktury technicznej na terenie planu z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej oraz docelowe
odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej (do momentu jej
realizacji dopuszczone jest rozwiązanie tymczasowe opierające się o szczelne zbiorniki bezodpływowe
bez możliwości lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków). Z kolei zaopatrzenie w wodę pitną
z miejskiej sieci wodociągowej wyeliminuje ryzyko nadmiernej eksploatacji zasobów wód podziemnych
na skutek lokalizowania indywidualnych ujęć wody.
Podsumowując ustalenia projektu mpzp w odniesieniu do zasobów wód, należy stwierdzić,
że możliwe jest czasowe i lokalne oddziaływanie nowych inwestycji na wody podziemne, jednakże
realizacja zapisów, regulujących sposób zagospodarowania terenu oraz zasady prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej, pozwolą na ograniczenie niekorzystnych oddziaływań w możliwie
maksymalnym stopniu, jak również stanowią wystarczające zabezpieczenie przed przedostawaniem się
zanieczyszczeń do wód gruntowych i ich dalszą migracją do wód podziemnych.
6.4.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
uchwalenia planów miejscowych z zapisami dopuszczającymi tymczasowe rozwiązania w zakresie gospodarki ściekowej
terenach przeznaczonych pod zabudowę.
31
Realizacja ustaleń planu wpłynie różnorako na kształtowanie bioróżnorodności gatunkowej
flory i fauny. Dzięki ustaleniom minimalnych powierzchni biologicznie czynnych i ochronie drzew
projekt planu zapewnia zachowanie, powierzchniowo przeważających w obszarze opracowania,
siedlisk lądowych. Znaczne zmiany składu gatunkowego flory mogą jednak nastąpić na terenach
objętych nowymi inwestycjami np. w związku z wprowadzeniem ozdobnych gatunków roślin użytych
do zakładania zieleni urządzonej. Dzięki ustaleniu zachowania istniejącego ukształtowania terenu oraz
zbiornika wodnego oraz odpowiednim ustaleniom dotyczącym wód opadowych i roztopowych projekt
planu zapewnia zachowanie siedliska wodnego i tym samym zapewnia dostęp do wody dla bytujących
lub przemieszczających się na terenach 1MN i K zwierząt lądowych, zalatujących ptaków oraz
potencjalnych zwierząt wodnych i wodno-lądowych. Dzięki zakazowi lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz
z betonowych elementów prefabrykowanych i dopuszczeniu wyłącznie lokalizacji ogrodzeń ażurowych
projekt nie ograniczy dotychczasowego przemieszczania się drobnych zwierząt lądowych, co
pozytywnie wpłynie na wymianę puli genowej i utrzymanie dobrego stanu zdrowotnego ich lokalnych
populacji.
W przypadku lokalizacji inwestycji na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
usługową, system komunikacyjny i infrastrukturę techniczną, nastąpi konieczność trwałego usunięcia
części roślinności łąkowej i ruderalnej oraz trwałego uszczelnienia części powierzchni terenu
(uniemożliwiającego dalszy rozwój roślinności). Jednocześnie projekt planu ustalając ochronę
istniejących drzew oraz wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń (w przypadku ich
kolizji z planowaną infrastrukturą lub zabudową) zapewnia, że po realizacji planu, zachowane zostaną
warunki sprzyjające występującej w granicach opracowania faunie związanej z zadrzewieniami,
a w szczególności warunki sprzyjające ptakom bytującym w koronach drzew. Realizacja planu nie powinna
spowodować eliminacji obecnych w granicach planu gatunków fauny związanej z zadrzewieniami.
Realizacja inwestycji zmniejszająca powierzchnie terenu porośnięte roślinnością łąkową i ruderalną
w sposób bezpośredni będzie wpływać na zmniejszenie liczby bytujących na tych terenach gatunków
zwierząt, powiązanych poprzez źródła pokarmu z ww. zbiorowiskami roślinnymi. Zmiana spowoduje
zanik pewnych gatunków o większych wymaganiach siedliskowych i ekspansję gatunków (zarówno
w przypadku roślin, jak i zwierząt) przystosowanych do nowego sposobu gospodarowania terenami
i życia w bezpośrednim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Nowe nasadzenia zieleni urządzonej zwykle
bardzo urozmaicone gatunkowo, wykonane na ustalonych minimalnych powierzchniach biologicznie
czynnych, stanowić będą częściową rekompensatę strat poniesionych przez środowisko. Odmienności
gatunkowa nowej zieleni urządzonej, w tym nasadzonych nowych drzew, może nieznacznie wpłynąć np. na
zmniejszenie liczebności poszczególnych populacji ptaków i owadów oraz na pojawienie się nowych
gatunków zwierząt zależnych pokarmowo od nowych gatunków roślin. Prawdopodobne zmiany w składzie
gatunkowym flory na terenach nowej zieleni urządzonej, powstającej w otoczeniu nowych inwestycji
kosztem usunięcia obecnej szaty roślinnej, mogą przyczynić się do zwiększenia różnorodności
pojawiających się gatunków zwierząt.
Czasowe i lokalne negatywne oddziaływania, wpływające na ograniczenie bioróżnorodności,
wystąpią głównie na etapie realizacji większości inwestycji, w trakcie których prowadzone będą prace
przy użyciu ciężkiego sprzętu, zakłócające przemieszczanie się i bytowanie zwierząt w terenie.
Reasumując, właściwe wykorzystanie potencjału biologicznego terenów przeznaczonych pod
zabudowę, polegające na: zagospodarowaniu zielenią minimalnych powierzchni biologicznie czynnych
oraz wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia, zachowaniu istniejącego ukształtowania terenu,
zachowaniu zbiornika wodnego oraz ochronie drzew, sprzyjać będzie zachowaniu bioróżnorodności
flory i fauny na terenie mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu. Realizacja ustaleń
może spowodować zmiany polegające na zwiększeniu i zróżnicowaniu flory, a w ślad za tym,
pojawieniu się nowych gatunków fauny czy też zwiększeniu już obecnych, lokalnych populacji
gatunków fauny dobrze przystosowanych do bytowania w zurbanizowanym środowisku.
6.5.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Jak wykazano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, tutejsza szata roślinna nie zawiera
elementów o szczególnej wartości przyrodniczej, jednakże z uwagi na konieczność zachowania
równowagi biologicznej, sąsiedztwo obszaru opracowania z obszarami chronionymi i klinem zieleni,
niezwykle istotne jest określenie zmian, jakie mogą wystąpić w przypadku realizacji ustaleń mpzp.
Zaznaczyć należy, że zmiany wpływające w sposób znaczący na kształtowanie lokalnej szaty
roślinnej występować będą jedynie w obrębie terenów dotąd niezagospodarowanych, dla których
ustalenia projektu planu przewidują wprowadzenie nowego sposobu zagospodarowania. Przewiduje
32
się, że negatywne oddziaływania na szatę roślinną nie będą natomiast występować w przypadku
terenów charakteryzujących się w chwili obecnej trwałym zainwestowaniem, położonych przy
ul. Chojnickiej i ul. Pawłowickiej (MN/U, 1-2U i KDWxs).
Znaczące zmiany w zakresie szaty roślinnej mogą nastąpić na pozostałych terenach. Przy
czym, proponowane zapisy projektu planu w stosunku do obowiązującego planu zdecydowanie
sprzyjają zwiększeniu powierzchni biologicznie czynnej i zmniejszeniu powierzchni zabudowy – co
również, zgodnie z zapisem o zagospodarowaniu zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia,
może przyczynić się do zwiększenia powierzchni pokrytej szatą roślinną. W wyniku wprowadzenia nowego
sposobu zagospodarowania zmiany w szacie roślinnej będą zachodziły w przypadku nowych terenów
zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Obecna roślinność ruderalna i łąkowa zostanie zapewne
zastąpiona roślinnością ozdobną o wyższych walorach estetycznych, reprezentowaną w dużej mierze
przez gatunki obce rodzimej florze. Zaznaczyć należy jednak, że przemyślane wprowadzenie
odpowiednich gatunków roślin, charakteryzujących się wysokimi walorami wizualnymi, jak
i odpowiednimi dla tych terenów wymaganiami siedliskowymi, może wpłynąć pozytywnie na
zwiększenie różnorodności występujących tu roślin, szczególnie w odniesieniu do terenów
zajmowanych obecnie przez roślinność ruderalną.
Porównując ustalenia projektu planu i obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „PÓŁNOCNO – ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu – część F
„Kiekrz Wschód” należy stwierdzić, że odnośnie powierzchni biologicznie czynnej:
• nie nastąpią zmiany na proponowanym terenie 1MN i nadal będzie obowiązywać minimum 50%
powierzchni biologicznie czynnej jak obecnie dla terenu 9MN,
• proponowane minimum 80% na terenie K, w stosunku do obowiązującego minimum 60% na
obecnym terenie 1K – spowoduje wzrost o 20% minimalnej powierzchni biologicznie czynnej,
• proponowane minimum 40% na terenie 2MN, w stosunku do obowiązującego minimum 30% na
obecnym terenie 2U – spowoduje wzrost o 10% minimalnej powierzchni biologicznie czynnej,
• proponowane minimum 25% na terenie 2U w stosunku do obowiązującego minimum 20% na
obecnym terenie KDWpp – spowoduje wzrost o 5% minimalnej powierzchni biologicznie czynnej,
natomiast w stosunku do powierzchni zabudowy:
• proponowane maksimum 10% na terenie 1MN, w stosunku do obowiązującego maksimum 25% na
obecnym terenie 9MN – zmniejszy możliwość zabudowy i tym samym umożliwi zwiększenie udziału
powierzchni (niezabudowanych) potencjalnie możliwych do przeznaczenia pod zieleń o 15%,
• proponowane maksimum 20% na terenie 2MN, w stosunku do obowiązującego maksimum 40% na
obecnym terenie 2U – podobnie jak powyżej, umożliwi zwiększenie udziału powierzchni
(niezabudowanych) potencjalnie możliwych do przeznaczenia pod zieleń o 20%,
• proponowane maksimum 35% powierzchni zabudowy na terenie 2U, w stosunku do
obowiązującego maksimum 80% przeznaczenia obecnego terenu KDWpp pod lokalizacje stanowisk
postojowych dla samochodów osobowych – podobnie jak powyżej, umożliwi zwiększenie udziału
powierzchni (niezabudowanych) potencjalnie możliwych do przeznaczenia pod zieleń o 45%.
Podsumowując, z tytułu realizacji ustaleń planu powierzchnia biologicznie czynna na terenach
K, 2MN i 2U zdecydowanie się zwiększy. Niezależnie od tego, powierzchnie biologicznie czynne na
terenach 1MN, 2MN i 2U potencjalnie mogą ulec zwiększeniu ponad ich wymagany minimalny udział
procentowy z tytułu pomniejszenia maksymalnych powierzchni zabudowy i dodatkowego wykorzystania do
ustalonego w projekcie planu zagospodarowania zielenią, jeśli będą one oczywiście powierzchniami
wolnych od utwardzenia.
Odnośnie terenu 1MN, niezależnie od utrzymania stosunkowo dużego, dotychczasowego udziału
powierzchni biologicznie czynnej, analizie należy poddać również obowiązujące obecnie na tym terenie
ustalenie o lokalizacji zieleni izolacyjno-krajobrazowej na granicy z terenem infrastruktury technicznej –
kanału sanitarnego. Należy wziąć pod uwagę to, że teren K w swoich liniach rozgraniczających
zapewnia wyłącznie techniczną możliwość położenia kanału sanitarnego. Zieleń izolacyjnokrajobrazową zdefiniowano w obowiązującym planie jako gęste nasadzenia zieleni wysokiej i średniej,
głównie zimozielonej, formowane w pasy o szerokości nie mniejszej niż 5,0 m. Wyżej zdefiniowana
zieleń, nakazana do realizacji na terenie prywatnym 9MN na granicy z terenem 1K, nie gwarantuje
prawidłowego jej wykonania, ponieważ w dłuższej perspektywie czasu systemy korzeniowe drzew
rosnących najbliższej sieci mogą przyczynić się do wystąpienia awarii istniejącej kanalizacji. W trakcie
ostatniej wizji terenowej nie stwierdzono wykonania powyższych nasadzeń zieleni izolacyjnokrajobrazowej. Odstąpienie w projekcie planu od obowiązującego zapisu w zakresie lokalizacji zieleni
z punktu widzenia gestora sieci sanitarnej jest właściwym działaniem zapobiegawczym, które ponadto
33
nie narzuca prywatnym właścicielom projektowanego terenu 1MN formy w jakiej będzie zakładana
zieleń urządzona.
Na całym obszarze opracowania, w zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu
kulturowego, projekt mpzp zakłada zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni wolnych od
utwardzenia, ochronę istniejących drzew, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą lub zabudową,
wymóg ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie oraz zachowanie
istniejącego ukształtowania terenu oraz zbiornika wodnego, co w zasadzie gwarantuje zachowanie
najwartościowszych składowych szaty roślinnej, zarówno w siedlisku lądowym, jak i wodnym.
Drzewa należą do najbardziej środowiskotwórczych elementów siedlisk przyrodniczych,
występujących w granicach projektu planu. Również w znacznym stopniu decydują o bogactwie
występującej na terenie opracowania awifauny. Dlatego też dopuszczenie lokalizacji kondygnacji
podziemnych na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę może naruszyć warunki
hydrogeologiczne w zasięgu systemów korzeniowych istniejących drzew. Realizacja inwestycji
z kondygnacjami podziemnymi, w przypadku kilku drzew na terenie inwestycji i najbliższych
inwestycjom, może spowodować pogorszenie ich stanu zdrowotnego lub ich utratę. Minimalnym
zagrożeniem na całym obszarze opracowania może być realizacja stanowisk postojowych dla
samochodów osobowych oraz, w przypadku usług, miejsc do przeładunku towarów, poza
stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych. Ich lokalizacja na poszczególnych działkach
lub terenach może zwiększyć prawdopodobieństwo zanieczyszczenia gruntu środkami chemicznymi
używanymi do utrzymania pojazdów. Biorąc jednak pod uwagę, że obecnie cała szata roślinna terenu
jest pochodzenia antropogenicznego, ewentualne jej ubytki mogą być stosunkowo łatwo (i adekwatnie
do nowych warunków terenowych) zrekompensowane.
Realizacja ustaleń planu dla terenów K i MN spowoduje niewątpliwie największe zmiany
w obrębie obecnej szaty roślinnej rozwiniętej w obszarze opracowania. Na skutek realizacji inwestycji
nastąpi usunięcie części szaty roślinnej i prawdopodobnie nastąpią zmiany składu gatunkowego roślin
podczas dalszego zagospodarowywania terenów wokół zakończonych inwestycji. Możliwe, że
stosunkowo niewielkim zmianom ulegnie roślinność terenu K, ponieważ projekt planu ustala
zagospodarowanie terenu zielenią trawiastą
Proponowane na rysunku projektu planu nieprzekraczalne linie zabudowy na terenie 1MN
w większości wycofane zostały poza zasięg już rosnących tam drzew, jak i niedawno posadzonych
w terenie drzew ozdobnych. Odsunięcie linii zabudowy od granic nieruchomości (i biegnącego po nich
obecnego ogrodzenia posesji) jest adekwatne do szerokości pasa nasadzeń – tzn. bieżących
i przyszłych rozmiarów osiąganych przez posadzone tam gatunki. Niezależnie od tego, zaprowadzenie
nowej zieleni urządzonej w obszarze możliwej zabudowy, w myśl projektu planu powinno przebiegać
także z uwzględnieniem zdrowych i okazałych egzemplarzy drzew już rosnących na tym terenie
(zwłaszcza wartościowych egzemplarzy wymienionych w rozdziale 2.7. prognozy). Straty mogą
dotyczyć głównie nielicznych na tym terenie egzemplarzy gatunków małowartościowych z punktu
widzenia ekonomicznego, choć istotnych z punktu widzenia ekologicznego. Bardziej dokładna ocena
skutków lokalizacji nowej zabudowy na istniejącą zieleń możliwa będzie dopiero na etapie, kiedy
sporządzone zostaną szczegółowe projekty budowlane.
Na terenie 2MN w zasięgu możliwych inwestycji (do obowiązujących linii zabudowy) rosną
obecnie tylko młode egzemplarze drzew ozdobnych, które z racji wieku i rozmiarów, mogą
z powodzeniem zostać przesadzone w inne miejsce
Reasumując, ustalenia planu wpłyną w sposób istotny na nieco mniejsze niż w obowiązującym planie
zmniejszenie areału terenów zajmowanych dotychczas przez roślinność łąkową i ruderalną,
a jednocześnie zapewnią zachowanie najwartościowszych składowych szaty roślinnej w siedlisku
lądowym jakimi są drzewa, jak i zachowanie siedliska wodnego oraz pomogą we właściwym
kształtowaniu nowych, lokalnych walorów przyrodniczych.
6.6.
Oddziaływanie na świat zwierzęcy
Projekt planu, chroni warunki do bytowania i żerowania dla zwierząt lądowych poprzez
ustalenie minimalnych powierzchni biologicznie czynnych. Chroni również warunki do egzystencji
ewentualnie występujące na terenie opracowania, zwierząt wodnych i wodno-lądowych poprzez
ustalenie zachowania istniejącego zbiornika wodnego. Projekt zabezpiecza oczko wodne na terenie
1MN przed ewentualnym wyschnięciem oraz zanieczyszczeniami pochodzącymi z terenów
zabudowanych. Ustalenia planu dotyczące oczka wodnego, mimo zbliżenia zabudowy do jego granic,
34
pozwalają sądzić, że nadal będzie ono służyło jako łatwo dostępny wodopój i pozostanie miejscem
prawdopodobnie bytujących tam zwierząt.
Ponieważ w obszarze opracowania prawdopodobne jest przemieszczanie się mniejszych
zwierząt lądowych (w szczególności na projektowanych terenach K i 1MN) projekt planu podtrzymuje
obowiązujący zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz z betonowych elementów prefabrykowanych,
natomiast dopuszcza lokalizację ogrodzeń ażurowych o wysokości nie większej niż 1,5 m. Ogrodzenia
ażurowe raczej nie będą stanowiły przeszkody w przemieszczaniu się drobnych zwierząt.
Ze względu na stosunkowo bliskie sąsiedztwo Obszaru Natura 2000 – obszaru specjalnej
ochrony ptaków Dolina Samicy PLB300013 i północno-zachodniego klina zieleni miasta Poznania, nie
można wykluczyć pojawiania się w obszarze opracowania ptaków, przemieszczających się pomiędzy
obszarami cennymi przyrodniczo. Ustalony zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury
technicznej powinien umożliwić bezpieczne przemieszczanie się awifauny. Ochrona istniejących drzew
(a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą lub zabudową, wymóg ich przesadzenia lub
wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie) powinna natomiast służyć obecnie bytującymi na
terenie opracowania ptakom i pozostałym zwierzętom związanym z zadrzewionymi siedliskami.
Lokalizacja nowej zabudowy mieszkaniowej i kanału sanitarnego w obszarze opracowania
spowoduje prawdopodobnie usuniecie części obecnej szaty roślinnej (roślinności łąkowej i ruderalnej),
która stanowi źródło pokarmu dla niewielkich zwierząt. Efektem zmian będzie zatem pogorszenie
warunków dla bytujących lub przemieszczających się w granicach opracowania zwierząt. Zapisy
projektu planu, dotyczące terenów jeszcze nie zainwestowanych: K, 1MN, 2MN i 2U, ustalające
udział minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, sprzyjać będą pozostawieniu lub nasadzeniu
nowych drzew oraz zachowaniu roślinności i tym samym zachowaniu części dotychczasowych siedlisk
zwierząt. Realizacja planu sprzyjać będzie również zagospodarowywaniu terenów nowymi
kompozycjami zieleni ozdobnej lub – np.: na terenie 2U – wręcz pojawieniu się zieleni (zgodnie
z minimalnym procentem powierzchni biologicznie czynnej). Zmiany te prawdopodobnie pociągną za
sobą pojawienie się nowych gatunków mniejszych zwierząt przystosowanych do obecności
i działalności człowieka.
Biorąc pod uwagę, że teren łąki był poddawany planowym, regularnym zabiegom
agrotechnicznym, skład gatunkowy fauny był w pewnym stopniu ograniczony. W efekcie realizacji
ustaleń planu różnorodność wprowadzonych zazwyczaj wieloletnich nasadzeń drzew, krzewów i bylin,
może przyczynić się do ustabilizowania nowego składu gatunkowego zwierząt. W poszczególnych
gromadach zwierząt mogą utrwalić się z czasem nowe zależności między nowym środowiskiem
wytworzonym przez człowieka (antropogenicznym), a zachowanym środowiskiem oczka wodnego oraz
zachowaną zielenią poza liniami zabudowy terenów MN.
Podsumowując, realizacja ustaleń planu prawdopodobnie wpłynie bezpośrednio na zmianę
warunków życia bytujących w obszarze opracowania zwierząt wyłącznie na terenach obecnie
niezainwestowanych. Realizacja zabudowy mieszkaniowej i kanalizacji sanitarnej prawdopodobnie
lokalnie odbierze możliwość żerowania i bytowania zwierząt na dotychczasowej łące i nieużytkach.
Z drugiej strony może przyczynić się do pojawienia się nowych gatunków żerujących na nowej zieleni
ozdobnej. Oddziaływanie na świat zwierząt powstającej zabudowy, dojazdów oraz ich dobowego
i sezonowego użytkowania (funkcjonowania) raczej nie powinno doprowadzić do konfliktów
eliminujących całkowicie z obecnego terenu jakiegokolwiek gatunku fauny. Wpływ samego człowieka
na funkcjonowanie bytujących obecnie na tym terenie zwierząt będzie zależał w dużej mierze od
rygorystycznego przestrzegania zasad ochrony przyrody i świadomego działania poza sferą samej
urbanistyki.
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz
Przekształcenia krajobrazu, wyłączywszy fazę budowy nowych obiektów, będą nieznaczne.
Początkowo ucierpi nieco estetyka terenu. Nie ulegną natomiast większej zmianie jego zasadnicze
cechy konfiguracyjne, co wynika z podtrzymania w projekcie planu obowiązującego ustalenia
o zachowaniu istniejącego ukształtowania terenu oraz zbiornika wodnego. Na terenach zabudowy
mieszkaniowej i usługowej projektowane budynki swym charakterem i kubaturą nie powinny znacząco
odbiegać od zabudowy istniejącej obecnie w granicach opracowania i od budynków w najbliższym
sąsiedztwie przygotowywanego planu. Projekt planu reguluje zagadnienia, istotne dla kształtowania
walorów krajobrazowych, dotyczące minimalnych powierzchni nowo wydzielonych działek, powierzchni
zabudowy, wysokości i intensywności zabudowy, możliwości lokalizacji garaży, budynków
gospodarczych, formy dachów. Projekt umożliwia powstanie nowych obiektów, jednocześnie ustalając
35
optymalną intensywność zainwestowania działek budowlanych, poprzez określenie parametrów
zabudowy, takich jak: maksymalna powierzchnia zabudowy, intensywności zabudowy, minimalna
powierzchnia biologicznie czynna. We wszystkich przypadkach dopiero po zakończeniu inwestycji
i zagospodarowaniu terenów zielenią, korzystna zmiana krajobrazu, a zwłaszcza fizjonomii terenu,
będzie postępowała wraz z upływem czasu i wzrostem urządzonej zieleni, towarzyszącej zabudowie.
Rozwiązania przyjęte w projekcie planu, zwłaszcza w zakresie struktury funkcjonalnej,
wpływające bezpośrednio na kształtowanie krajobrazu, należy ocenić pozytywnie. Projekt planu
umożliwia rozwój obszaru poprzez wprowadzanie funkcji niekolidujących z charakterem terenów
sąsiednich i komponujących się z ogólnym charakterem zabudowy Kiekrza.
Generalne, zmiany będą nieznacznie oddziaływały na krajobraz widziany z ul. Pawłowickiej.
Na dotychczas otwartej, niezabudowanej przestrzeni terenu 1MN, zgodnie z zaproponowanymi
w projekcie planu nieprzekraczalnymi liniami zabudowy, zostanie zlokalizowana nowa zabudowa
mieszkaniowa jednorodzinna. Dostosowanie tej zabudowy do konfiguracji terenu i znaczne oddalenie
od opadającej w kierunku oczka wodnego skarpy, wpłynie na to, że budynki najbliższe
ul. Pawłowickiej nie będą znacząco wyniesione ponad jej poziom. Dodatkowo zrealizowane na
podstawie nowego planu budynki będą już nieco osłonięte nasadzonymi drzewami i szpalerem drzew
przy ul. Pawłowickiej (znajdującym się poza granicami przygotowywanego planu), zatem nie będą
silnie oddziaływały na obecny krajobraz. Proponowana od strony wschodniej obowiązująca linia
zabudowy dla terenu 2MN (obecnie obowiązuje nieprzekraczalna), zapewni uporządkowanie
przestrzeni lepiej kształtujące wizualny odbiór całej przyulicznej zabudowy i samej ul. Pawłowickiej.
Zrealizowana po obu stronach ul. Pawłowickiej zabudowa, stanowić będzie kontynuację
dotychczasowego zainwestowania i kierunku rozwoju oraz dobrze wkomponuje się w krajobraz tego
terenu. Rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne przyjęte w projekcie planu zapewnią ład przestrzenny,
zwiększając jego atrakcyjność i dostępność komunikacyjną.
Poza wyżej opisanymi ustaleniami, odnoszącymi się do poszczególnych funkcji terenów, dla
całego obszaru opracowania w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego projekt
mpzp zakazuje lokalizacji ogrodzeń pełnych oraz z betonowych elementów prefabrykowanych, reklam
(nie dotyczy to terenów 1U i 2U, gdzie dopuszcza się lokalizację reklam na elewacjach budynków
zgodnie z parametrami zawartymi w tekście projektu planu), nowych napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej. Projekt planu dopuszcza natomiast lokalizację dojść i dojazdów, urządzeń
budowlanych (z wyjątkiem przydomowych oczyszczalni ścieków), obiektów małej architektury,
kondygnacji podziemnych, ogrodzeń ażurowych o wysokości nie większej niż 1,5 m, tablic
informacyjnych i szyldów na ogrodzeniach lub elewacjach budynków, sieci i urządzeń infrastruktury
technicznej. Ustalenia te ograniczają do minimum dysharmonizujące działania na poszczególnych
działkach budowlanych, należących do różnych prywatnych inwestorów, rzutujące na całościowy
odbiór wizualny zabudowy Kiekrza.
Reasumując, ze względu na skalę zmian w dotychczasowym zagospodarowaniu terenów przewiduje
się, że dalsza urbanizacja nie wpłynie w sposób znaczący na zmianę charakteru krajobrazu całego
analizowanego obszaru. Zrealizowane zgodnie z nowym planem inwestycje raczej optymalnie dopełnią
mikrokrajobraz widziany np. z ul. Pawłowickiej oraz poprawią ogólny widok z osi tej ulicy w kierunku
kościoła, eliminując jednocześnie nieprzyjemne wrażenie, jakie robi zaniedbana nieruchomość po
wschodniej stronie tejże ulicy.
6.8.
Oddziaływanie na ludzi
Na samym początku należy podkreślić, że projekt niniejszego planu zmienia ustalenia dla
części terenów obecnie objętych obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz
Wschód”. W wyniku napływających od właścicieli działek wniosków, dotyczących przeznaczenia
poszczególnych terenów lub ustaleń szczegółowych, przystąpiono do sporządzenia nowego mpzp.
Ustalenia projektu planu są w większości przypadków zgodne z postulatami wnioskodawców
(właścicieli poszczególnych działek i terenów). Różnice między ostatecznymi rozwiązaniami zawartymi
w projekcie planu, a oczekiwaniami zawartymi we wnioskach, odnoszą się przede wszystkim do
powierzchni zabudowy oraz parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenów. Są one przede wszystkim wynikiem troski ze strony projektantów
o środowisko oraz walory estetyczne przestrzeni i poszczególnych budynków.
Jako oddziaływania na ludzi, które będą miały charakter krótkotrwały, należy wymienić te,
dotyczące procesu realizacji zabudowy ustalonej planem. Będą one obejmowały określone tereny
36
(wyłącznie działki prywatne) i ograniczą się do czasu prowadzenia robót budowlanych. Konieczne
będzie również korzystanie z przestrzeni publicznej, czyli z dróg (wszystkie drogi znajdują poza
granicami planu), które będą wykorzystywane jako dojazdy do budowy. Oddziaływania na etapie
budowy będą obejmowały m.in. czasowy i lokalny wzrost zapylenia na skutek wykonywania prac
ziemnych i budowlanych oraz zwiększenie natężenia hałasu, związane z pracą maszyn budowlanych
oraz nasileniem ruchu pojazdów obsługujących budowę. Należy jednak zauważyć, że zjawiska te będą
miały charakter tymczasowy i odwracalny, i zakończą się wraz z ukończeniem budowy.
Projekt planu zawiera ustalenia, które mają na celu ochronę jakości życia mieszkańców tego
terenu. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim: ustalenie uzyskania dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku odpowiedni dla funkcji terenu, dopuszczenie stosowania zasad akustyki
architektonicznej i budowlanej w budynkach wymagających komfortu akustycznego, zakaz stosowania
pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe (przy dopuszczeniu stosowania indywidualnych
systemów grzewczych), zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej.
Ustalenia projektu planu pod kątem oddziaływania na ludzi należy rozważyć również z punktu
widzenia funkcji użytkowych planowanych obiektów oraz zachowania estetyki krajobrazu. Zapisy
z zakresu zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, z zakresu parametrów i wskaźników
kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenów sprecyzowano w taki sposób, aby przyczynić
się do pozytywnego odbioru przestrzeni i jej elementów, nie tylko przez właścicieli nieruchomości, ale
również przez osoby postronne. Stosunek mieszkańców do nowej zabudowy usługowej będzie
uzależniony gównie od profilu jej działalności. Należy podkreślić, że projekt planu zakazuje lokalizacji
na terenach przeznaczonych pod usługi stacji paliw, myjni, warsztatów samochodowych, blacharni
i lakierni, czyli działalności usługowej uciążliwej dla ludzi. Istotne jest również wyposażenie obiektu
w normatywną ilość miejsc parkingowych, co będzie zapewnione poprzez odpowiedni procent
zabudowy. Zagospodarowanie otoczenia nowej zabudowy w oparciu o wytyczne zawarte w projekcie
mpzp, odnoszące się między innymi do roślinności (zagospodarowanie zielenią wszystkich powierzchni
wolnych od zabudowy, ochrona istniejących drzew) i estetyki terenu (np. zakaz lokalizacji reklam,
ogrodzeń pełnych), będzie z dużym prawdopodobieństwem odebrane pozytywnie przez ludzi.
Podsumowując, można stwierdzić, że ustalenia zawarte w projekcie planu zaspokajają
potrzeby większości mieszkańców oraz nie będą wpływały niekorzystnie na ludzi. Zmiany zawarte
w projekcie niniejszego planu, w stosunku do ustaleń planu obowiązującego, należy ocenić pozytywnie
z punktu widzenia oddziaływania na ludzi.
6.9.
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Ustalenia projektu planu dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu dają możliwość
powstania nowej zabudowy, zarówno mieszkaniowej, jak i usługowej, z całą niezbędną infrastrukturą
techniczną. W związku z tym przewiduje się oddziaływanie tych przedsięwzięć na powietrze
atmosferyczne, zarówno na etapie ich realizacji, jak i eksploatacji.
Na etapie budowy nowych obiektów należy spodziewać się krótkoterminowego wzrostu emisji
zanieczyszczeń. Źródłami emisji będą prace ziemne, których prowadzenie związane będzie
z generowaniem znacznych ilości pyłu oraz silniki spalinowe sprzętu budowlanego, wykorzystywanego
podczas realizacji inwestycji. Prognozuje się jednak, że ilość zanieczyszczeń generowanych przez
maszyny budowlane nie będzie miała większego znaczenia w kształtowaniu jakości powietrza
atmosferycznego, głównie z uwagi na ograniczoną powierzchnię i czas przeprowadzania robót
budowlanych oraz niewielkie odległości unoszenia cząstek pyłowych. Oddziaływanie to należy
scharakteryzować jako krótkotrwałe i mające zasięg lokalny. Niemniej, w celu zminimalizowania emisji
pyłów należy dążyć do wyboru technologii budowy jak najmniej uciążliwej w zakresie jakości
powietrza. W graniach omawianego terenu brak jest szlaków komunikacyjnych, w związku z czym nie
ma podstaw do rozważania zanieczyszczenia powietrza z dróg (szlaki komunikacyjne znajdujące się
poza granicami planu charakteryzują się natężeniem ruchu samochodowego, który nie powoduje
przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń poza granicami pasa drogowego38).
Planowana zabudowa w granicach projektu mpzp, z uwagi na brak miejskiej sieci cieplnej,
będzie stanowić nowe źródła emisji zanieczyszczeń. Nowa zabudowa będzie opierała się wyłącznie
o indywidualne systemy grzewcze. Projekt planu zakazuje jednak stosowania pieców i trzonów
38
stwierdzenie to wynika z analizy opracowań środowiskowych, w tym raportów o oddziaływaniu przedsięwzięć na środowisko,
dla inwestycji drogowych o podobnym, a nawet znacznie większym natężeniu ruchu
37
kuchennych na paliwo stałe. Zapis ten ma na celu ochronę powietrza, zarówno w ujęciu lokalnym, jak
i dla całego miasta. Wprowadzenie tego zapisu nawiązuje do ustaleń zawartych w uchwale w sprawie
Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań)
w woj. Wielkopolskim39 oraz uchwale w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfapirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy
pilsko-złotowskiej w woj. Wielkopolskim40.
W tym miejscu należy podkreślić, że już w obowiązującym planie dla obszaru „PÓŁNOCNOZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” znajdują się zapisy zakazujące
stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, ale wyłączają z tych zakazów biomasę.
Obecny zakaz stosowania również biomasy wynika z zapisów wspomnianej wcześniej „ Aktualizacji
Programu ochrony powietrza…” , która zaczęła obowiązywać kilka lat po uchwaleniu obowiązującego
mpzp.
Pośrednio ochronie powietrza będą sprzyjały również zapisy projektu planu ustalające
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia powierzchni terenu (pod warunkiem,
że będzie to wprowadzanie zieleni wysokiej), ochronę istniejących drzew (również przez ich
przesadzenie lub nowe nasadzenia) oraz wysoki udział powierzchni biologicznie czynnej w całkowitej
powierzchni działki budowlanej (min. 50% dla 1MN, 40% dla 2MN, 25% dla MN/U i 1-2U).
Biorąc pod uwagę coraz nowocześniejsze i ekologiczne rozwiązania stosowane
w budownictwie i samym funkcjonowaniu obiektów budowlanych, z których część w sposób pośredni
została zawarta w ustaleniach planu, nie należy spodziewać się, aby obiekty powstałe w granicach
terenu objętego projektem mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu, wywierały
znaczący niekorzystny wpływ na stan powietrza atmosferycznego.
6.10.
Oddziaływanie na klimat lokalny
W granicach omawianego terenu, nawet po realizacji nowej zabudowy, nie pojawią się
warunki znacznie zmieniające klimat lokalny. Planowana zabudowa będzie funkcjonowała w układzie
wolnostojącym (ewentualnie w układzie bliźniaczym na terenie 2MN, ale będzie to tylko jeden
budynek) i będzie miała maksymalnie 10 m wysokości, w związku z czym nie będzie stanowiła istotnej
bariery dla przemieszczania się mas powietrza. Ustalenia z zakresu ochrony zieleni, szczególnie
wysokiej, mają na celu zachowanie znacznego udziału roślinności. Wpływa ona bowiem korzystnie na
zmniejszenie udziału zanieczyszczeń powietrza (w tym przede wszystkim CO 2 oraz ograniczenia
rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń pyłowych), stanowiących jądra kondensacji, których zwiększona
obecność wpływa z kolei na pojawianie się niekorzystnych zjawisk klimatycznych.
Wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwa stałe
w indywidualnych systemach grzewczych (których realizacja została dopuszczona zapisami projektu
mpzp) wpłynie w sposób bezpośredni na wyeliminowanie możliwości pojawienia się istotnych źródeł
emisji niskiej, wpływających na wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza, a tym samym na niekorzystne
kształtowanie lokalnego klimatu.
Biorąc powyższe pod uwagę, prognozuje się, że realizacja ustaleń analizowanego projektu
mpzp dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu nie przyczyni się do zmian lokalnego
klimatu.
6.11.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Projekt planu dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu obejmuje niewielki obszar
położony w Kiekrzu, w północno-zachodniej części miasta Poznania – przy ulicach, które nie znalazły
się w granicach opracowania: Chojnickiej i Pawłowickiej. Na terenie tym znajduje się obecnie nieliczna
zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz jednorodzinna z usługami, budynek usługowy
(przychodnia zdrowia), parking, a także działki wolne od zabudowy.
39
40
Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia
15.01.2013 r., poz. 508)
Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku województwa wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Programu ochrony
powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej
oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 15.01. 2013 r., poz. 509)
38
Projekt planu proponuje przeznaczenie terenów w granicach opracowania pod następujące
funkcje: tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone na rysunku planu symbolami
1MN i 2MN – na działkach dotąd niezabudowanych, wzdłuż ul. Pawłowickiej, teren zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej, oznaczony na rysunku planu symbolem MN/U – na
terenie obecnej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i jednorodzinnej z usługami, wzdłuż
ul. Chojnickiej, tereny zabudowy usługowej, oznaczone na rysunku planu symbolami 1U i 2U – dla
terenu dzisiejszej przychodni zdrowia i parkingu, w rejonie skrzyżowania ul. Chojnickiej
z ul. Pawłowicką oraz wzdłuż ul. Pawłowickiej, a także teren drogi wewnętrznej, oznaczony na rysunku
planu symbolem KDWxs, tudzież teren infrastruktury kanalizacji, oznaczony symbolem K.
Spośród terenów jw., planowane tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 1MN i 2MN
oraz teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej MN/U podlegają ochronie
akustycznej w środowisku – na podstawie przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska41 oraz
przepisów wykonawczych, czyli rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku42, w tym rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku43, które znacząco złagodziło wymagania akustyczne dla terenów
narażonych na oddziaływanie hałasu komunikacyjnego, w tym wypadku hałasu samochodowego
i kolejowego.
Ochroną akustyczną w środowisku objęte będą również – jeśli zostaną zlokalizowane
w granicach opracowania – szkoły, przedszkola i żłobki oraz domy opieki społecznej czy szpitale,
czego projekt planu nie wyklucza.
Projekt planu ustala w zakresie kształtowania komfortu akustycznego uzyskanie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku: na terenach 1MN i 2MN jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, na terenie MN/U jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,
a w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym
lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji szpitali – jak dla terenów szpitali
w miastach, natomiast w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów domów
opieki społecznej.
Projekt planu ustala także uzyskanie wymaganych standardów akustycznych na granicach
z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, co jest niezwykle istotne
w przypadku bezpośredniego sąsiedztwa terenów o różnych wymaganiach akustycznych w środowisku
– w granicach planu i poza nim, czyli sąsiedztwa terenów MN/U i 1MN, a także sąsiedztwa terenów
2U i 1MN, czy sąsiedztwa terenu MN/U i terenu Szpitala Rehabilitacyjnego dla Dzieci (poza planem).
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, powodowanego przede wszystkim przez drogi,
ale także przez linię kolejową, wyrażone np. wskaźnikami długookresowego średniego poziomu
dźwięku LDWN (w porze dzienno-wieczorno-nocnej) i LN (w porze nocnej), które to wskaźniki mają
zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem – wynoszą
aktualnie dla ochronionych przedmiotowym projektem planu rodzajów terenów 1MN i 2MN oraz
MN/U, a także terenów szkół, przedszkoli i żłobków, domów opieki społecznej i szpitali – w przypadku
ich lokalizacji w granicach opracowania: L*DWN = 64 dB i L*N = 59 dB – czyli jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, terenów domów opieki społecznej i terenów szpitali w miastach, oraz L*DWN = 64 dB
i L*N = 59 dB – w przypadku terenów mieszkaniowo-usługowych.
Ponadto, projekt mpzp ustalił także dopuszczenie stosowania zasad akustyki architektonicznej
i budowlanej w budynkach wymagających komfortu akustycznego, w pomieszczeniach przeznaczonych
na pobyt ludzi. W rozdz. 2.11 niniejszej prognozy określono wielkości poziomów hałasu na liniach
zabudowy oraz granicach terenów zabudowy – wzdłuż ul. Chojnickiej oraz oszacowano zagrożenie
hałasem wzdłuż ul. Pawłowickiej, z których wynikają – przede wszystkim w przypadku ul. Chojnickiej –
przekroczenia wartości poziomów dźwięku w porze dziennej i nocnej, gwarantujące zapewnienie
wymaganych standardów komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych,
przeznaczonych na pobyt ludzi, na podstawie norm stosowanych w dziedzinie akustyki budowlanej.
41
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, ze zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(tekst jednolity Dz. U. z 2014, poz. 112)
43
42
39
Ustalenie to wiąże się m.in. z koniecznością stosowania przegród zewnętrznych w budynkach
– o odpowiedniej izolacyjności akustycznej, w tym przede wszystkim okien o podwyższonej
izolacyjności akustycznej. Z kolei, w przypadku realizacji nowych budynków lub przebudowy budynków
już istniejących należy również rozważać taki rozkład pomieszczeń w budynku, aby te wymagające
komfortu akustycznego nie były zlokalizowane od strony źródła hałasu.
Występowanie zabudowy mieszkaniowej i usługowej, wymagającej zapewnienia komfortu
akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych (na podstawie ustaleń polskich norm z dziedziny
akustyki budowlanej), na terenach charakteryzujących się wysokim poziomem hałasu w środowisku,
dopuszczają przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie44, które mówią m.in. (DZIAŁ IX, § 325, ust. 2), że: „Budynki
z pomieszczeniami wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem i drganiami należy chronić
przed tymi uciążliwościami poprzez (…) racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku
i zapewnienie wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych.” Umieszczenie w projekcie uchwały
planu ustalenia dopuszczającego stosowanie akustyki architektonicznej i budowlanej jest właściwe –
ze względu na zwrócenie uwagi na problem zagrożenia hałasem wnętrz pomieszczeń.
Ustalenie to informuje także, że w przypadku budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi
na pobyt ludzi, które znajdują się bądź znajdą w obszarach o wysokim poziomie hałasu
komunikacyjnego w środowisku – głównie samochodowego – przede wszystkim wzdłuż ul. Chojnickiej,
ale również wzdłuż ul. Pawłowickiej, występuje niebezpieczeństwo nie zapewnienia wymaganych
standardów akustycznych wewnątrz pomieszczeń zamkniętych. Wszędzie tam bowiem, gdzie poziom
hałasu w środowisku przekracza lub będzie przekraczał wartości L Aeq D/N = 60/50 dB (niezależnie
od charakteru czy rodzaju terenu zabudowy), nie ma gwarancji – jak to było dotąd (przed wejściem
w życie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku45) – uzyskania wymaganych poziomów dźwięku wewnątrz pomieszczeń zamkniętych,
wyposażonych w okna o standardowej izolacyjności akustycznej, przy zapewnieniu wymiany powietrza
z otoczeniem (zgodnie z polską normą budowlaną, stosowaną w dziedzinie akustyki budowlanej).
Z kolei, w związku z tym, że projekt planu nie obejmuje ul. Chojnickiej i ul. Pawłowickiej, nie
było możliwości zapisania w projekcie uchwały ustaleń dotyczących ograniczenia ponadnormatywnego
poziomu hałasu samochodowego. Niemniej, w przypadku drogi wewnętrznej KDWxs nie przewiduje
się uciążliwości akustycznych w środowisku.
Nie przewiduje się również występowania w obszarze opracowania projektu planu innych
źródeł zagrożeń akustycznych, wynikających z funkcjonowania obiektów i działalności prowadzonych
przede wszystkim na terenie mieszkaniowo-usługowym MN/U, jak również na terenach zabudowy
usługowej 1U i 2U – które mogłyby być źródłami hałasu w środowisku zewnętrznym, ale – jak dotąd
– nie było informacji o skargach tego typu. Podobnie, nie przewiduje się uciążliwych akustycznie
oddziaływań tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem hałasu – związanych
z działalnością usługową prowadzoną w budynkach mieszkalnych na terenach planowanej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej 1MN i 2MN, która nie wymaga zmiany klasyfikacji z terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej na tereny mieszkaniowo-usługowe, zgodnie z przepisami Prawa
budowlanego46.
Niemniej, uciążliwe oddziaływanie akustyczne, kwalifikowane jako hałas od tzw. pozostałych
obiektów i działalności będącej źródłem hałasu, dla których przepisy rozporządzeń jw. przewidują
znacznie większe ograniczenia emisji poziomu dźwięku do środowiska niż np. hałas drogowy, będzie
jednak mogło być odczuwane w czasie realizacji inwestycji budowlanych na terenach znajdujących się
w granicach opracowania, zarówno tych związanych z realizacją nowej zabudowy mieszkaniowej, jak
i zabudowy usługowej, lub ich przebudową. Przyjmując jednak, że prace budowlane będą
wykonywane okresowo i nie będą odbywały się w porze nocnej, uciążliwości akustyczne związane
z pracami budowlanymi, użyciem ciężkiego sprzętu budowlanego, przejazdami pojazdów
transportujących materiały i surowce – będą mogły dotyczyć jedynie pory dziennej i wieczornej,
a ustąpią po zakończeniu takich prac. Niemniej, uciążliwe akustycznie prace budowlane będą stanowić
niepożądany czynnik akustyczny dla osób pozostających w tym czasie w domach.
44
45
46
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, ze zmianami)
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, ze zmianami)
40
Poza tym, nie przewiduje się, by na obszar projektu planu – podobnie jak ma to miejsce
obecnie, co potwierdzają informacje zawarte w aktualnej Mapie akustycznej miasta Poznania 2012 47
– oddziaływał hałas kolejowy, czy hałas lotniczy związany z przelotami samolotów na lotnisko PoznańŁawica oraz Poznań-Krzesiny. Projektowana zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna 1MN i 2MN,
zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej, nie jest narażona na ponadnormatywne
oddziaływanie hałasu kolejowego. Na podstawie oceny warunków akustycznych w stanie istniejącym
– opisanych w rozdz. 2.11 niniejszej prognozy, według aktualnej Mapy akustycznej miasta Poznania
2012 jw., na granicy projektowanych terenów zabudowy mieszkaniowej występują poziomy hałasu
niższe od dopuszczalnych o ok. ∆LDWN = 5 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej oraz o ok.
∆LN = 10 dB w porze nocnej. W związku z tym, nie występuje potrzeba zastosowania bariery
przeciwhałasowej, którą proponuje WOŚ (w piśmie z dnia 27 lutego 2014 r.48). Nie przewiduje się
zmiany tej sytuacji również w przyszłości. Wprowadzenie przegrody, jeśli byłoby kiedyś potrzebne,
powinno dotyczyć terenów kolejowych, ale tereny takie nie znalazły się w granicach opracowania
projektu planu.
Podsumowując należy ocenić, że warunki akustyczne w środowisku, w obszarze projektu
planu sporządzanego dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu nie będą niekorzystne dla
projektowanych nowych funkcji terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 1MN i 2MN,
zlokalizowanych wzdłuż ul. Pawłowickiej, przy torach kolejowych linii nr 351 Poznań Główny – Szczecin
Główny. Ustalenia projektu planu nakazują uzyskanie wymaganych przepisami standardów
akustycznych w środowisku, a także zapewnienie tych standardów w środowisku – na granicach
terenów o różnym sposobie użytkowania. Dlatego nie przewiduje się występowania zagrożeń
akustycznych ze strony terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej i usługowej MN/U oraz 1U i 2U
– dla terenów 1MN i 2MN. Z kolei, dopuszczenie stosowania zasad akustyki architektonicznej
i budowlanej wpłynie korzystnie na warunki akustyczne w pomieszczeniach zamkniętych,
przeznaczonych na pobyt ludzi, wymagających zapewnienia odpowiednich standardów akustycznych –
na podstawie norm stosowanych w dziedzinie akustyki budowlanej.
Ponadto, nie przewiduje się zagrożenia obszaru planu hałasem kolejowym, jak również
skażenie go hałasem lotniczym.
6.12.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
W granicach projektu planu znajduje się jedno stanowisko archeologiczne, zlokalizowane na
terenie 1MN. Na tym terenie projekt planu zakłada powstanie zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, w związku z czym na tym terenie prowadzone będą prace ziemne. Wszelkie prace
budowlane, związane z prowadzeniem wykopów, mogą doprowadzić do odkrycia obiektów
o charakterze archeologicznym. O fakcie tym powiadomić należy Dział Ochrony Zabytków
Archeologicznych Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
W projekcie planu znajduje się zapis ustalający ochronę wspomnianego stanowiska
archeologicznego, w związku z czym wszelkie prace budowlane w jego sąsiedztwie muszą być
prowadzone w taki sposób, aby nie doprowadzić do jego zniszczenia.
6.13.
Oddziaływanie na dobra materialne
W wyniku realizacji ustaleń projektu planu miejscowego dla terenów w rejonie ulicy
Pawłowickiej w Poznaniu powstanie nowa zabudowa – mieszkaniowa, usługowo-mieszkaniowa
i usługowa. Budowa nowych obiektów budowlanych przyczyni się do zwiększenia ilości dóbr
materialnych na omawianym terenie. Zakres przedsięwzięć ustalonych zapisami projektu planu nie
wpłynie w sposób niekorzystny na istniejące dobra materialne.
6.14.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Obszar opracowania położony jest przy północnej granicy miasta, w odległości około 230 m
od granicy obszaru Natura 2000 Dolina Samicy PLB300013 oraz w odległości ok. 40 m od Pawłowicko-
47
48
Pismo Wydziału Ochrony Środowiska UMP z dnia 27 lutego 2014 r. (znak: OS-VI.600.4.2014)
41
Sobockiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obszar opracowania sąsiaduje również bardzo blisko,
poprzez ul. Chojnicką, z północno-zachodnim klinem zieleni miasta Poznania.
Sąsiedztwo takie mogłoby sprzyjać pojawieniu się w obszarze opracowania wielu gatunków
zwierząt migrujących pomiędzy terenami w obrębie klina zieleni a obszarami prawnie chronionymi,
jednakże, ze względu na dość niewielki obszar samego opracowania, bariery terenowe stwarzane
przez istniejące ogrodzenia i stałe użytkowanie terenów porośniętych roślinnością przez ich właścicieli,
prawdopodobieństwo pojawiania się większych dzikich zwierząt lądowych na tym terenie jest znikome.
Potencjalnie atrakcyjnym dla zwierząt wydawać by się mógł teren łąki z centralnie położonym
oczkiem wodnym po zachodniej stronie ul. Pawłowickiej, jednak jest on całkowicie oddzielony
betonowym ogrodzeniem, a łąka poddawana jest regularnym zabiegom agrotechnicznym. Analiza
dokumentacji fotograficznej terenu 1MN (co parę lat zmieniające się użytkowanie polowe, sadownicze
lub brak okrywy roślinnej w różnych fragmentach terenu) przemawia za małą atrakcyjnością tego
siedliska dla długotrwałego bytowania zwierząt. Obserwacje obecnego stanu użytkowania terenu (np.:
odpowiednio nisko skoszona trawa bez pozostawionego pokosu) i brak jakichkolwiek pozostawionych
odchodów lub ubytków roślin spowodowanych przez ptactwo żerujące na łąkach, raczej potwierdzają
brak obecności ptaków chronionych preferujących trawiaste, wodne i przywodne siedliska, podobne
do siedlisk na pobliskim obszarze chronionym. Zatem należy przypuszczać, że realizacja
proponowanego zagospodarowania terenów zgodnie z nowym planem nie wpłynie na ptactwo będące
głównym przedmiotem ochrony obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Samicy PLB300013.
6.15.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska przez zobligowane do tego instytucje. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2001/42/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych
planów i programów na środowisko – dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko realizacji
planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego
powielania.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny,
Prezydent miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego, prowadzą
monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza, jakości wód, jakości
gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym w ustawie z dnia 27 kwietnia
2001 r Prawo ochrony środowiska oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, istotne będzie monitorowanie
sposobu realizacji ustaleń mpzp, dotyczących następujących zagadnień:
 utrzymania minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej powierzchni terenu, a także
zachowania określonych parametrów zabudowy (realizowany na etapie wydawania decyzji
pozwoleń na budowę),
 zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej
– zgodnie z częstotliwością sporządzania mapy akustycznej dla miasta,
 sposobu postępowania z wytworzonymi na obszarze opracowania ściekami,
 przestrzegania zakazu stosowania w nowych budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo
stałe.
Należy jednocześnie zaznaczyć, iż ustalenia miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego wskazują docelowe przeznaczenie i możliwe sposoby zagospodarowania terenów, nie
są jednak jednoznaczne z ich automatyczną realizacją po uchwaleniu planu. Z uwagi na powyższe, na
obecnym etapie projektowania bardzo trudno określić jednoznaczny zakres monitoringu i jego
42
częstotliwość. Niemniej, należy zauważyć, iż zakres i częstotliwość prowadzonego monitoringu
powinien być dostosowany do stopnia zaawansowania realizacji poszczególnych ustaleń projektu
mpzp, dotyczących lokalizacji nowych inwestycji.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
PLANU
Projekt planu dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu jest alternatywą dla planu
obecnie obowiązującego dla obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część
F „Kiekrz Wschód”. W punkcie 4.1 przedstawiono szczegóły dotyczące zmian wynikających
z propozycji niniejszego projektu planu w stosunku do obowiązującego planu.
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie planu nie były rozważane.
43
9.
WNIOSKI
Jak wykazano w prognozie, realizacja ustaleń projektu planu dla terenów w rejonie ulicy
Pawłowickiej w Poznaniu nie będzie powodować znaczącego niekorzystnego oddziaływania na
środowisko przyrodnicze. Zakres ustalonych i dopuszczonych przedsięwzięć dotyczy jedynie lokalizacji
nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej (wraz z infrastrukturą towarzyszącą) oraz niewielkich
terenów drogi wewnętrznej i infrastruktury technicznej kanalizacji.
Niekorzystne oddziaływania inwestycji ustalonych i dopuszczonych projektem planu
praktycznie będą sprowadzać się do etapu ich realizacji, który będzie powodował oddziaływanie na:
wody podziemne (okresowe obniżenie poziomu wód gruntowych), na klimat akustyczny i powietrze
atmosferyczne (emisja hałasu i zanieczyszczeń przez pojazdy i maszyny budowlane). Budowa nowych
obiektów będzie wiązała się z częściowym zniszczeniem pokrywy roślinnej, jednak ta, zgodnie
z ustaleniami projektu planu, może zostać odtwarzana poprzez zagospodarowanie zielenią wszystkich
powierzchni wolnych od utwardzenia i wprowadzanie nowych nasadzeń.
W projekcie planu znalazły się ustalenia, których realizacja ma na celu ochronę
poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego oraz kreowanie spójnej przestrzeni.
Ustalenia te dotyczą: powierzchni terenu (zachowanie istniejącego ukształtowania terenu), zieleni
(wspomniana wcześniej ochrona zieleni, w tym w szczególności drzew), zasobów wód oraz ich jakości
(zachowanie zbiornika wodnego, zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzanie
ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej, a do czasu jej utworzenia do
szczelnych zbiorników bezodpływowych, zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w graniach
działek lub terenów), powietrza atmosferycznego (zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na
paliwo stałe – w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych), klimatu akustycznego
(uzyskanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na terenach 1MN i 2MN jak dla terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, na terenie MN/U jak dla terenów mieszkaniowousługowych, w przypadku lokalizacji szkół, przedszkoli i żłobków – jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji szpitali – jak
dla terenów szpitali w miastach, a w przypadku lokalizacji domów opieki społecznej – jak dla terenów
domów opieki społecznej, jak również stosowanie zasad akustyki architektonicznej i budowlanej
w budynkach wymagających komfortu akustycznego oraz uzyskanie wymaganych standardów
akustycznych na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku),
ładu przestrzennego (zakaz stosowania reklam – nie dotyczy elewacji budynków na terenach 1-2U,
ogrodzeń pełnych, nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej).
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego oraz restrykcyjne przestrzeganie przez
inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
Podsumowując niniejsze wnioski, należy stwierdzić, że realizacja ustaleń projektu planu dla
terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu, z uwzględnieniem wszystkich zapisów chroniących
środowisko przyrodnicze, nie będzie miała znaczącego wpływu na komponenty środowiska i walory
przyrodnicze, znajdujące się w graniach tego planu.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym .
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, przy uwzględnieniu jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, szaty roślinnej
i zwierząt, różnorodności biologicznej, krajobrazu, powietrza, klimatu akustycznego.
Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwały Nr L/759/VI/2013 Rady Miasta
Poznania z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla terenów w rejonie ulicy Pawłowickiej w Poznaniu. Planem
44
objęto obszar położony przy ul. Pawłowickiej i ul. Chojnickiej, zlokalizowany w północno-zachodniej
części Poznania – w Kiekrzu, bezpośrednio przy granicy miasta. Powierzchnia obszaru planu wynosi
2,23 ha.
Dla analizowanego obszaru obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla
obszaru „PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO KLINA ZIELENI” w Poznaniu, część F „Kiekrz Wschód” 49.
Sporządzenie nowego mpzp dla przedmiotowego fragmentu ma przede wszystkim na celu
umożliwienie zmiany obowiązującego przeznaczenia dwóch terenów oraz wyznaczonych nowych linii
zabudowy dla ich optymalnego zagospodarowania.
Prognoza składa się z ośmiu zasadniczych części. W pierwszej omówiono podstawy formalnoprawne, metodologię i zasadność sporządzania niniejszego opracowania. W drugiej części omówiono
położenie przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie.
Charakterystyce poddano również poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich
wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, zasoby
naturalne, gleby, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, klimat lokalny. Określono również
stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na istniejące problemy ochrony środowiska,
w szczególności dotyczące obszarów chronionych oraz inne związane z zagadnieniami regulowanymi
w projekcie planu. W czwartej części omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również ich
powiązania z zapisami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska, jakie mogą wystąpić w przypadku braku
realizacji ustaleń analizowanego projektu planu. W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony
środowiska, formułowane na szczeblu międzynarodowym, krajowym oraz lokalnym. Część szósta służy
omówieniu potencjalnych oddziaływań realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty
środowiska przyrodniczego. W tej części wskazano również rozwiązania, mające na celu zapobieganie
i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, jakie mogą się pojawić w rezultacie realizacji
ustaleń projektowanego planu. W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą
skutków realizacji postanowień planu miejscowego. W części ósmej natomiast omówiono
proponowane podczas konsultacji społecznych rozwiązania alternatywne, które doprowadziły do
wypracowania rozwiązania uwzględniającego interesy wszystkich zainteresowanych, a polegającego
na przeznaczeniu terenu obecnego parkingu pod zabudowę usługową z możliwością budowy parkingu
podziemnego. Część dziewiąta jest zbiorem wniosków płynących z analiz poszczególnych składowych
samego środowiska i w kontekście tego problemów koniecznych do uwzględnienia, a wpływających na
tworzenie najdogodniejszych warunków dla życia mieszkańców, bez kolizji z potrzebami środowiska.
49
Uchwała Nr XLIX/636/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 10 lutego 2009 r.– Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 59, poz. 800 z dnia
10 lutego 2009 r.
45

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz artykuł w pliku

Fiat Doblo Maxi - Fraikin Polska

Z OE BMW listwa zewnętrzna szyby drzwi tylnych prawych BMW 1

rewitalizacja osiedli z wielkiej płyty

Pozwolenie na budowę domu – jak uzyskać?

PRZEDNI LEWY GÓRNY WAHACZ ALFA ROMEO 166 01.1998