Pierwszy rok życia dziecka : poradnik dla matek i

SPIS TREŚCI
Słowo od le k a rz a .................................................................................................................
W jakim celu powstała ta k s ią ż k a .....................................................................................
Słowo wstępne do wydania p o ls k ie g o ............................................................................
----------------------------------
CZĘŚCI
23
25
27
---------------------------------
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ PIERWSZY ROK_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Rozdział 1. Przygotuj s i ę ...........................................................
31
KARMIENIE NIEMOWLĘCIA. Pierś czy b u te lk a ..........................................
31
Zalety karmienia piersią 32 • Zalety karmienia butelką 34 • Odczucia ponad
fakty 36 • Mity na temat karmienia piersią 37 • Kiedy nie możesz lub nie
powinnaś karmić piersią 38 • Adopcja i karmienie piersią 39
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ .............................................................................................
40
Sprostanie macierzyństwu 40 • Zmiany w stylu życia 40 • Czy wrócić do pra­
cy 41 • Tatuś bierze wolne 42 • Dziadkowie 42 • Brak dziadków 43 • Pie­
lęgniarka do dziecka 43 • Inne źródła pomocy 44 • Obrzezanie 46 • Jakich
pieluch używać 47 • Rzucenie palenia 48 • Imię dla dziecka 48 • Przygotowa­
nie psa lub kota 49 • Przygotowanie piersi do karmienia 50
CO WARTO WIEDZIEĆ. Wybór właściwego lek arza .......................................
51
Pediatra czy lekarz rodzinny 52 • Jaki rodzaj praktyki jest najlepszy 53 • Upew­
nij się, że dobrze wybrałaś 54 • Wywiad przed porodem 55 • Partnerstwo
i współpraca z lekarzem 56
Rozdział 2. Zakupy dla d zieck a ...................................................
59
Pierwszy zestaw ubrań 61 • Bielizna pościelowa 61 • Kosmetyki i przybory
toaletowe 61 • Apteczka 62 • Naczynia i przybory do karmienia 62 • Umeblo­
wanie 63 • Sprzęty używane poza domem 64 • Co może być ci potrzebne
później 65 • Dobrze mieć 65 • Co zabrać do szpitala 66 • Powrót do domu 67
Rozdział 3. Noworodek.............................................................
69
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ ........................................................................
69
10
SPIS TREŚCI
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA W SZPITALU ....................
69
Portret noworodka 70 • Test Apgar 71 • Stan po urodzeniu według Apgar 71 •
Skala zachowania noworodka według Brazeltona 72 • Odruchy noworodka 72
KARMIENIE DZIECKA. Początki..................................................................................
73
Początki karmienia piersią 73 • Podstawy karmienia piersią 74 • Przystąpienie
do karmienia butelką 77 • Wybór mieszanki 77 • Higiena karmienia butelką 77 •
Karmienie butelką i czułość 78 • Sposoby sterylizacji 79 • Wskazówki dla
karmiących 80 • Rady dla niedoświadczonych matek 81
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ..........................................................................................
82
Przesypianie posiłku 82 • Dziecko nie chce spać po jedzeniu 82 • Urodzeniowa masa ciała 83 • Więź matki z dzieckiem 83 • Dziecko i matka w jednej
sali 85 • Dziecko się nie najada 85 • Dziecko śpioch 86 • Środki przeciwbólo­
we 86 • Wygląd dziecka 86 • Kolor oczu 87 • Dławienie się 87 • Wstrząsy cia­
ła 88 • Drżąca broda 88 • Znamiona na ciele 88 • Problemy z cerą 89 • Torbielki 90 • Wczesne wyrzynanie się zębów 90 • Pleśniawki 90 • Spadek masy
ciała 90 • Żółtaczka 91 • Smoczek gryzaczek 92 • Kolor stolców 92 • Wydzie­
lina z oka 93
CO WARTO WIEDZIEĆ. Poradnik pielęgnacji niem ow lęcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Kąpiel niemowlęcia 93 • Odbicie połkniętego powietrza 97 • Przewijanie 98 •
Bezpieczne podróżowanie 99 • Ubieranie niemowląt 100 • Pielęgnacja uszu 101 •
Branie na ręce i noszenie dziecka 101 • Obcinanie paznokci 103 • Pielęgnacja
nosa 103 • Wyjścia z domu 103 • Higiena prącia 104 • Mycie głowy szampo­
nem 105 • Zawijanie dziecka w kocyk 106 • Pielęgnacja pępka 106 • Doku­
menty dziecka 107
Rozdział 4. Pierwszy m iesią c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO......... 110
KARMIENIE DZIECKA W PIERWSZYM MIESIĄCU. Odciąganie mleka z piersi . . .
111
Dlaczego matki odciągają pokarm 111* Technika odciągania pokarmu z pier­
si 111 • Jak odciągać mleko z piersi 112 • Przechowywanie odciągniętego
mleka 113
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
„Przełamanie” dziecka 114 • Trądzik niemowlęcy 114 • Słuch 114 • Wzrok 115*
Ulewanie pokarmu 115* Zawijanie dziecka w kocyk 116* Czy masz wystar­
czająco dużo pokarmu 117 • Twoje dziecko karmione piersią źle się rozwi­
ja 117 • Ciemiączko 121 • Podwójne kłopoty, podwójna radość 122 • Pęche­
rzyk na górnej wardze 123 • Gojenie się kikuta pępowiny 123 • Przepukli­
na pępkowa 124 • Kichanie 124 • Zez 124 • Łzawienie 125 • Pierwsze uśmie-
SPIS TREŚCI
11
chy 125 • Nieprzegrzewanie dziecka 125 • Pierwsze wyjście z domu z dziec­
kiem 126 • Kontakty niemowlęcia z obcymi 127 • Zmiany koloru skóry 127 •
Rozkład karmienia 128 • Czkawka 129 • Wypróżnienia 129 • Zaparcia 129 •
Głośne wypróżnienia 130 • Gazy w jelitach 130 • Uczulenie na mleko 130 •
Używanie proszku do prania bielizny niemowlęcej 131 • Niespokojny sen 131 •
Ilość snu 132 • Hałas, gdy dziecko śpi 133 • Smoczek gryzaczek 133 • Spraw­
dzanie oddechu 134 • Pomieszanie dnia z nocą 134 • Pozycja dziecka w czasie
snu 135 • Lepszy sen 136 • Przenoszenie śpiącego dziecka do łóżeczka 136 •
Płacz 137 • Kolka 138 • Starsze rodzeństwo a kolka 139 • Lekarstwo na kol­
kę 140 • Łagodzenie płaczu 141 • Przetrwać kolkę 142 • Uspokajanie pła­
czącego dziecka 143 • Kiedy radzić się lekarza w sprawie płaczu 144 • Roz­
pieszczanie dziecka 145 • Krew w wymiotach 145 • Zmiana zdania na temat
karmienia piersią 145 • Robienie zdjęć z lampą błyskową 146 • Głośna muzy­
ka 146 • Uzupełniające preparaty witaminowe 146 • Higiena obrzezanego prą­
cia 148 • Bezpieczeństwo dziecka 149 • Obrzęk moszny 150 • Spodziectwo 150 •
Dopajanie 150
CO WARTO WIEDZIEĆ. Niemowlęta nie rozwijają się jednakowo ................................ 150
Rozdział 5. Drugi m iesiąc ................................................................................................. 153
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ ............................................................................. 153
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ................ 154
KARMIENIE DZIECKA W DRUGIM MIESIĄCU. D okarm ianie ................................ 155
Dlaczego dokarmiać 155 • Przyczyny, dla których dokarmianie jest niewska­
zane 155 • Jak dokarmiać 155 • Zapasy na wszelki wypadek 156 • Dokarmia­
nie, gdy dziecko nie przybiera na wadze 157
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ................................................................................................. 157
Ciemieniucha 157 • Uśmiech 158 • Gaworzenie 158 • Szpotawe stopy 159 •
Porównywanie niemowląt 159 • Używanie nosidełka 160 • Szczepienia
ochronne 161 »Co należy wiedzieć o szczepieniu Di-Te-Per 162 • Tabe­
la szczepień ochronnych 165 • Tabela szczepień zalecanych 166 • Szcze­
pionka przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B 168 • Szczepionka
przeciw grypie 169 • Niezstąpienie jąder do moszny 169 • Przepuklina 170 •
Wciągnięte brodawki 170 • Niechęć do ssania piersi 170 • Preferowanie jed­
nej piersi 171 • Dziecko kłopotliwe 172 • Czy masz trudne dziecko 174 •
Drugi język 175 • Czy wiesz, jak rozmawiać z dzieckiem 176 • Język dziec­
ka 177
CO WARTO WIEDZIEĆ. Rozwijanie procesów poznawczych dziecka w pierwszych mie­
siącach życia .............................................................................................................178
Tworzenie przyjaznego otoczenia 178 • Rady praktyczne dotyczące zabaw
i rozwijania procesów poznawczych dziecka 179
%
Rozdział 6 . Trzeci miesiąc......................................................... 185
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ........................................................ 185
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO............186
KARMIENIE DZIECKA W TRZECIM MIESIĄCU. Karmienie piersią a praca poza
domem ........................................................................................... 186
Jak pogodzić pracę z karmieniem piersią 186
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ....................................................................... 189
Ustalanie rytmu 189 • Układanie dziecka do snu 191 • Dziecko, które budzi się
w nocy 191 • Gdy dziecko nadal używa smoczka 193 • Drgawki 193 • Poda­
wanie dziecku mleka krowiego 193 • Rumień pieluszkowy 194 • Bolesność na
końcu prącia 196 • Zespół nagłej śmierci niemowlęcia (śmierć w kołysce) 197 •
Zaburzenia w oddychaniu zgłaszamy lekarzowi 198 • Co to jest śmierć w koły­
sce 199 • Wczesne odstawianie od piersi 199 • Wspólny pokój z dzieckiem 200 •
Spanie z dzieckiem w jednym łóżku 201 • Podrzucanie 202 • Zaparcia 202 •
Opiekunka 203 • Brak swobody, gdy dziecko karmione jest piersią 203
CO WARTO WIEDZIEĆ. Wybór odpowiedniej opiekunki ........................................... 204
Opiekunka w domu 204 • Poszukiwania 205 • Testowanie kandydatów 206 •
Poznawanie się 207 • Okres próbny 208 • Opieka zbiorowa 208 • Miniżłobek
w domu 209 • Zakładowe miejsce opieki 209 • Poradnik opiekunki 210 • Bez­
pieczny sen 211 • Dzieci w pracy 211* Gdy dziecko choruje 211
Rozdział 7 . Czwarty miesiąc......................................................... 213
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ........................................................ 213
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ................214
KARMIENIE DZIECKA W CZWARTYM MIESIĄCU. Czyjuż urozmaicać dietą . . .
215
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ...................................................................... 216
Kręcenie się przy przewijaniu 216* Sadzanie dziecka 216* Stawanie na nóż­
ki 217 • Ssanie kciuka 217 • Mały tłuścioszek 218 • Chude dziecko 220 • Jak
rośnie twoje dziecko 221 • Szmery w sercu 221 • Czarne stolce 222 • Masowa­
nie dziecka 222 • Gimnastyka 222
C 0 WARTO WIEDZIEĆ. Zabawki.......................................................................................224
Rozdział 8 . Piąty m iesią c............................................................ 227
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ ...........................................................................227
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ................228
KARMIENIE DZIECKA W PIĄTYM MIESIĄCU. Urozmaicanie d iety .......................... 228
Prem iera i co dalej 228 • Od czego zacząć 230 • Pierwszy pokarm stały 231 •
Poszerzenie repertuaru 231 • „D ieta najlepszej szansy” dla początkują­
cych 232 • „C odzienna dw unastka” m alucha 232 • M ała pszczółka nie dosta­
nie miodu 233 • Słoiczki o podwójnym zastosowaniu 234
CO MOŻE CIĘ NIEPO K O IĆ .................................................................................................... 234
Ząbkowanie 234 • Kolejność ząbkowania 236 • Chroniczny kaszel 236 • Po­
ciąganie ucha 237 • Drzem ki 237 • Skaza 238 • N osidełko na plecach 239 •
„Życzliwe uwagi” 239 • Picie z kubeczka 239 • Alergie pokarmowe 240 • Bez­
pieczne żywienie dziecka 242 • Chodziki 243 • Kicanki 244 • Wysokie krzeseł­
ko 244 • Zasady zachow ania bezpieczeństwa w wysokich krzesełkach 245
CO WARTO WIEDZIEĆ. Zagrożenia ze strony środowiska naturalnego .......................... 245
Pestycydy 246 • Ołów 246 • Skażenie wody 247 • Zanieczyszczone pow ie­
trze w dom u 247 • Niebezpieczna piaskownica 248 • Konserwanty w żywno­
ści 248 • Czego nie podawać dzieciom 249 • Zdrowa żywność - za i prze­
ciw 250 • Zachowaj zdrowy rozsądek 250
Rozdział 9 . Szósty m iesiąc................................................................... 251
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI RO BIĆ.............................................................. 251
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA L EK A R SK IEG O............. 252
KARMIENIE DZIECKA W SZÓSTYM MIESIĄCU. Obiadki domowe czy gotowe od­
żywki ....................................................................................................................................... 252
Gotowe odżywki 253 • Obiadki przygotowywane w dom u 253
CO MOŻE CIĘ N IE PO K O IĆ ......................................................................................................... 254
Zm iany stolca 254 • Odrzucenie butelki 254 • Buty dla dziecka 255 • Kąpiel
w dużej w annie 256 • Lęki związane z kąpielą 257 • Szczotkowanie zębów
dziecka 258 • Pierwsza szczoteczka do zębów 259 • Podawanie dziecku kro­
wiego m leka 259 • Zepsute jedynki m leczne 259 • N iedokrw istość (ane­
mia) 260 • D ieta wegetariańska 261 • Zawartość soli w produktach poda­
wanych dzieciom 262 • Spożycie soli 262 • Przyzwyczajenie do produktów
pełnoziam istych 263 • W czesne wstawanie 263 • Jeszcze nie przesypia no­
cy 264 • Inne sposoby na przesypianie nocy 265 • W ypłakiwanie się 265
C 0 WARTO WIEDZIEĆ. Stymulowanie rozwoju starszego d z ie c k a ...............................266
W jaki sposób rozm awiać teraz z dzieckiem 267
Rozdział 10. Siódmy m ie s ią c ............................................................................................269
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI RO BIĆ .............................................................................. 269
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA L EK A R SK IEG O ..................270
KARMIENIE DZIECKA W SIÓDMYM MIESIĄCU. Gdy nie wystarczająjuż papki
. . 270
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ .......................................................................................... 271
Gryzienie brodawek 271 • Rozpieszczanie dziecka 271 • Dziecko jeszcze nie
przesypia nocy 272 • Dziadkowie rozpieszczają wnuki 272 • Czy mam zdolne
dziecko 273 • Przegryzanie między posiłkami 274 • Pojadanie według własne­
go uznania 275 • Jeszcze nie siedzi 276 • Plamy na ząbkach 276 • Przy mnie
dziecko jest niegrzeczne 276
CO WARTO WIEDZIEĆ. Wychowywanie geniusza ....................................... ...
277
Rozdział 11. Ósmy m iesią c ...........................................................................................279
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ ...........................................................................279
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ................280
KARMIENIE DZIECKA w ÓSMYM MIESIĄCU. W końcu podajemy jedzenie do
rączki .......................................................................................................................... 280
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ...............................................................................................281
Pierwsze słowa dziecka 281 • Moje dziecko jeszcze nie raczkuje 282 • Dziwna
pozycja 283 • Bałagan w domu 283 • Jedzenie z podłogi 285 • Jedzenie brudu
i śmieci 285 • Erekcje 286 • Odkrywanie genitaliów 286 • Brudzenie się 287 •
Energiczne zabawy 287 • Kojec 288 • Czytanie bajek 288 • Lewo- czy praworęczność 289 • Zabezpieczenie domu przed dzieckiem 290
CO WARTO WIEDZIEĆ. Dom bezpieczny dla d z ie c k a ................................... 290
Zmień swoje nawyki 291 • Zmień otoczenie twojego dziecka 291 • Uwaga,
trucizna! 293 • Zmień własne dziecko 296 • Czerwone światło dla zielonych
roślin 297
Rozdział 12. Dziewiąty m iesią c ...................................................................................299
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ .......................................................................299
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ................300
KARMIENIE DZIECKA W DZIEWIĄTYM MIESIĄCU. Ustalanie prawidłowych na­
wyków żywieniowych ...................................................................................................300
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ...............................................................................................302
Karmienie dziecka przy stole 302 • Za wcześnie chodzi 302 • Stawanie na
nóżki 303 • Lęk przed obcymi 303 • Ukochane przedmioty 304 • Płaskostopie
305 • Maluch nie ma ząbków 305 • Brak włosów 305 • Stracił zainteresowanie
piersią 305 • Trudności z jedzeniem 306 • Chce sama jeść 308 • Zmiany
Wycieczki rowerowe z dzieckiem 310
CO WARTO WIEDZIEĆ. Dziecięce zabawy................................................ 311
Rozdział 13. Dziesiąty miesiąc.............................................................. 313
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ........................................................ 313
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO............ 314
KARMIENIE DZIECKA w DZIESIĄTYM MIESIĄCU. Czy odstawić już dziecko od piersi 3 14
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ.................................................................... 316
Bałagan przy stole 316 • Uderzanie głową w ścianę, kołysanie się 317 •
Mruganie oczami 318* Wyrywanie i nawijanie włosów na palec 319* Zgrzy­
tanie zębami 319 • Wstrzymywanie oddechu 319 • Korzystanie z nocniczka 320 • Odpowiednie buty 321 • Gryzienie 322 • Jak dbać o włosy dziec­
ka 322 • Lęki 323
CO WARTO WIEDZIEĆ. Początki dyscypliny .................................................................324
Bić albo nie bić 327
Rozdział 14. Jedenasty miesiąc........................................................ 329
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ ........................................................................ 329
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ............... 330
KARMIENIE DZIECKA W JEDENASTYM MIESIĄCU. Odstawianie dziecka od piersi
330
Jak dbać o swoją wygodę 331
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ........................................................................................... 332
Krzywe nogi 332 • Niewyraźna mowa 332 • Nagość rodziców 332 • Upadki
332 • Jeszcze nie staje na nóżki 333 • Cholesterol w diecie dziecka 334 •
Zdrowe serce 335 • Tłuszcze złe, dobre, najlepsze 336 • Skoki wzrostu 336
CO WARTO WIEDZIEĆ. Jak pomagać dziecku w rozwoju m o w y .............................. 337
Rozdział 15. Dwunasty m iesiąc...................................................... 339
CO TWOJE DZIECKO POTRAFI ROBIĆ............................................ ...
339
CZEGO MOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE BADANIA LEKARSKIEGO ............... 340
KARMIENIE DZIECKA W DWUNASTYM MIESIĄCU. „Dieta najlepszej szansy”
dla m alucha.................................................................................. 341
Dziewięć podstawowych zasad „Diety najlepszej szansy” 341 • „Codzienna
dwunastka” dla malucha 342 • Ile mleka 343 • Jak dobierać produkty w diecie
wegetariańskiej 344 • Białka z przetworów mlecznych 345
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ...................................................................... 345
Przyjęcie z okazji pierwszych urodzin 345 • Jeszcze nie chodzi 346 • Przywią­
zanie do butelki 347 • Jak zasnąć bez butelki 347 • Budzenie się w nocy 348 •
Nieśmiałość 348 • Nie chce bawić się z innymi dziećmi 349 • Dzielenie się 349 •
Bicie 349 • Zapominanie wyuczonej umiejętności 350 • Pogorszenie apety­
tu 350 • Nieprawidłowe odżywianie 35 1 • Wzrost apetytu 352 • Nie chce sam
jeść 352 • Nie wie, czego chce 352 • Wzmożony lęk przed rozstaniem 353 •
Język bez słów 354 • Różnice między płciami 354 • Spanie na tapczanie 356 •
Oglądanie telewizji 357 • Nadpobudliwość 358 • Negatywizm 358
CO WARTO WIEDZIEĆ. Pobudzanie rozwoju małego d z ie c k a ........................... 359
Zasady bezpieczeństwa - przypomnienie 360
---------------------------------- CZĘŚĆ2 ---------------------------------
PROBLEMY SZCZEGÓLNEJ TROSKI
Rozdział 16. Dziecko na słońce i niepogodę............................................ 265
KARMIENIE DZIECKA PRZEZ CAŁY R O K ................................................. 365
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ W CZASIE U P A Ł Ó W ........................................ 366
Nie przegrzewaj dziecka 366 • Zbyt wiele słońca 367 • Jak wybrać odpowie­
dni preparat przeciwsłoneczny 368 • Ukąszenia owadów 369 • Bezpieczeń­
stwo w lecie 369 • Wodne dzieci 370 • Odstawianie od piersi latem 371 •
Ochrona rodziny przed niebezpieczeństwem utonięcia 372 • Zepsute jedze­
nie 372 • Napuchnięte policzki 372
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ ZIMĄ IW CZASIE C H ŁO D Ó W ........................... 372
Ciepłe ubieranie dziecka 372 • Zmienna pogoda 373 • Odmrożenie 373 • Po­
parzenia na śniegu 373 • Ciepłe ubieranie dziecka w domu 373 • Sucha skó­
ra 374 • Kominek w domu 374 • Świąteczne zagrożenia 374 • Kupuj bezpiecz­
ne prezenty 375
CO WARTO WIEDZIEĆ. Kiedy podróżować.................................................... 376
Trzeba planować z wyprzedzeniem 376 • Spakować się mądrze 379 • Podróż tak­
że może być zabawą 381 • Duże wysokości 383 • Z dala od domu (hotele, motele,
pensjonaty) 383 • Jak przeżyć w restauracji 383 • Jak miło spędzić czas 385
Zanim wezwiesz lekarza 387 • Intuicja matki 389 • Ile odpoczynku wymaga
chore dziecko 390 • Odżywianie dziecka w czasie choroby 390 • Gdy musimy
podawać lekarstwa 391 • Kuracja rosołowa 394
N ajczęstsze p r o b l e m y z d r o w o t n e u d z i e c i ................................ 394
Leczenie objawowe dziecka 395 »Alergie 396 • Dźwięki związane z oddycha­
niem, które nie powinny cię niepokoić 398 • Biegunka 399 • Przeziębienie,
czyli infekcja górnych dróg oddechowych 401 • Nagły kaszel 403 • Zapalenie
ucha środkowego 404 • Zaparcia 406 • Historia zdrowia twojego dziecka 407
COWARTOWIEDZIEĆ. Wszystko na temat gorączki................................................... 408
Mierzenie temperatury 410 • Jak ocenić gorączkę 412 • Postępowanie w przy­
padku gorączki 413* Postępowanie w przypadku drgawek 414» Aspiryna czy
nie aspiryna 415 • Poznaj swoje dziecko 416
Rozdział 18. Pierwsza pomoc-podstawowe czynności i najczęstsze błędy . . 417
Drgawki 417 • Odcięcie kończyny lub palca 417 • Odmrożenie 418 • Omdle­
nia 418 • Oparzenia 419* Porażenie prądem elektrycznym 419* Przygotuj się
420 • Rany skóry 420 • Rany jamy ustnej 421 • Skaleczenia oka 422 • Skale­
czenia ucha 423 • Udar cieplny 423 • Ukąszenia 424 • Urazy 425 • Urazy no­
sa 426 • Urazy palców rąk i nóg 427 • Leczenie małego pacjenta 428 • Utonię­
cie 428 • Wstrząs 428 • Zatrucia 429 • Złamania kości 430 • Zwichnięcia 430
lEANIMACJANIEMOWLĄT ...................................................................................... 431
Sztuczne oddychanie 434 • Zadławienie 436 • Ciało obce w dolnych drogach
oddechowych 438
Rozdział 19. Noworodek z niską masą urodzeniową.............................. 441
Ka r m ie n ie
w c z e śn ia k ó w l u b n o w o r o d k ó w z n is k ą m a s ą u r o ­
d z e n io w ą .................................................................................................................. 441
Portret wcześniaka 442 • Odciąganie pokarmu dla wcześniaka 443
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ .............................................................................................. 444
Uzyskanie optymalnej opieki 444 • Oddział intensywnej opieki nad noworod­
kiem 445 • Poczucie braku więzi 445 • Dystrofia płodu 446 • Długi pobyt
w szpitalu 447 • Rodzeństwo 448 • Karmienie piersią 449 • Wyrównywanie
„zaległości” 450 • Jak trzymać wcześniaka 451 • Poczucie winy 451 • Trwałe
problemy 452 • Foteliki samochodowe 453 • Te same problemy z następnym
dzieckiem 453 • Specjalne rady dotyczące wcześniaków 454
CO WARTO WIEDZIEĆ. Najczęstsze problemy zdrowotne u noworodków z niską masą
urodzeniową..............................................................................................................454
ivuzuziai l \/.
jjz ic u v u
l
piuuicmaim ¿uiuwuiiiyim
KARMIENIE DZIECKA. Czy odżywianie może wpływać na stan dziecka......................459
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ.................................................................................................... 460
Poczucie odpowiedzialności 460 • Gniew 460 • Nie kocham mojego dziec­
ka 461 • Co mówić innym 461 • Jak sobie ze wszystkim poradzić 462 • Bądź
prawdziwym przyjacielem 463 • W łaściwe rozpoznanie 463 • Czy zgodzić się
na leczenie 464 • Zapewnienie najlepszej opieki i leczenia 464 • W pływ dziecka
na rodzeństwo 465 • W pływ dziecka na m ałżeństwo 466 • Powtórzenie wady
u następnego dziecka 466 • Inna wada wrodzona u następnego dziecka 467
CO WARTO WIEDZIEĆ. Najczęściej występujące zaburzenia............................................467
AIDS okołoporodowe (zespół nabytego upośledzenia odporności, HIV) 468 •
Autyzm 468 • Celiakia (glutenozależna choroba trzewna) 468 • Choroba hem olityczna noworodka 469 • Choroba Tay-Sachsa 469 • Fenyloketonuria 470 •
M ukow iscydoza 470 • N iedokrwistość sierpowato-krwinkowa 471 • N ow o­
twory 472 • Porażenie m ózgowe 472 • Przetoka tchawiczo-przełykowa 472 •
Rozszczep kręgosłupa 473 • Rozszczep wargi i/lub podniebienia 473 • Sto­
pa końsko-szpotawa 474 • Talasemia 474 • Wady wrodzone 475 • W odogło­
wie 475 • W rodzona wada serca 476 • Zespół Downa 476 • Jak dziedziczone
są wady 477 • Zespół alkoholowego uszkodzenia płodu 477 • Kiedy dziecko
um iera 478 • Zniekształcenia 479 • Zwężenie odźw iem ika 480
Rozdział 21. Dziecko adoptow ane.....................................................48 1
CO MOŻE WAS NIEPOKOIĆ.................................................................................................... 481
Przygotowanie się 481 • Brak poczucia rodzicielstwa 482 • Poczucie niekom ­
petencji 483 • Kochanie dziecka 483 • Dziecko dużo płacze 484 • D epresja
poadopcyjna 484 • Niem ożność karm ienia piersią 484 • Podejście dziad­
ków 486 • Nie znane problem y zdrowotne 487 • Przyjaciele i rodzina 487 •
Pow iedzenie dziecku prawdy 488
Rozdział 22. Pierwsze dni po p o ro d zie ...............................................................................489
CO MOŻESZ ODCZUWAĆ .........................................................................................................489
Czego m ożesz oczekiwać w trakcie b a d a ń kontrolnych w szpi ­
talu ...................................................................................................................... . . . .
490
CO NALEŻY JEŚĆ. Przetrwanie szpitalnej d iety ................................................................. 4 9 1
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ.........................................................................................................493
Poczucie klęski 493 • Złam ana kość ogonowa 493 • Przekrwione oczy i siń­
ce pod oczym a 494 • Skurcze poporodowe 494 • Ból w obrębie klatki piersio-
SPIS TREŚCI
19
wej 494 • W jakich sytuacjach powiadomić lekarza 495 • Krwawienie 495 •
Higiena krocza 497 • Zapalenie zakrzepowe żył 497 • Ból w obrębie krocza 498 •
Wstawanie z łóżka 498 • Problemy z oddawaniem moczu 499 • Oddanie stol­
ca 500 • Hemoroidy (żylaki odbytu) 501 • Nadmierna potliwość 502 • Obrzęk
piersi 502 • Zastój mleka w przypadku, gdy nie podjęłaś karmienia piersią 503 •
Szpitalny bałagan 503 • Pójście do domu 503 • Powrót do zdrowia po cięciu
cesarskim 504
COWARTO WIEDZIEĆ. Powrót do normalnej sylwetki ............................................... 507
Podstawowe zasady bezpiecznych i rozsądnych ćwiczeń poporodowych 508 •
Zalecane częstości tętna w ćwiczeniach poporodowych 509 • Program ćwi­
czeń poporodowych 509 • II faza: ćwiczenia 510 • Ćwiczenia Kegla 512 •
Wskazówki dla matek adopcyjnych 512 • Ćwiczenia a karmienie piersią 513
Rozdział 23. Jak przeżyć pierwsze sześć t y g o d n i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515
COMOŻESZ ODCZUW AĆ .......................................................................................... 515
CZEGOMOŻESZ OCZEKIWAĆ W CZASIE KONTROLI POPORODOWEJ
. . . .
516
COPOWINNAŚ JEŚĆ. Poporodowa „Dieta najlepszej szansy” .......................... 516
Dziewięć podstawowych zasad żywienia matek karmiących 516* „Codzienna
dwunastka” kobiet po porodzie i matek karmiących 518 • Jeśli nie karmisz
piersią 521
COMOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ .......................................................................................... 522
Wypełnianie obowiązków 522 • Utrata kontroli 524 • Odzyskanie figury 525 •
Wspólna opieka nad dzieckiem 526 • Depresja 528 • Uczucie nieradzenia so­
bie z macierzyństwem 532 • Goście 533 • Jak ustrzec się błędów 534 • Zaży­
wanie kąpieli 535 • Czas poświęcony karmieniu 535 • Mleko matki 535 •
Bolesne brodawki 538 • Wyciekanie mleka 539 • Zapalenie sutka 539 • Guzek
w piersi - zaczopowany przewód mleczny 540 • Wypadanie włosów 540 •
Krwawienie w okresie połogu 540 • Zakażenie poporodowe 541 • Długotrwały
powrót do zdrowia po przebytym cięciu cesarskim 541 • Rozpoczęcie współ­
życia 542
COWARTO WIEDZIEĆ. Ponowne rozpoczęcie w sp ó łży cia ....................................... 543
Przyczyny braku zainteresowania uprawianiem seksu 543 • Łatwy powrót do
seksu 544 • Co możesz zrobić 544
Rozdział 24. Radości pierwszego r o k u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
COMOŻESZ ODCZUW AĆ ..............................................................................
547
COPOWINNAŚ JEŚĆ. Największe szanse na zdrową p rzyszłość ............................... 547
C o MOŻE CIĘ N IEPO K O IĆ ............................................................................................ 548
Poszukaj zajęć poza domem 548 • Zostawiając dziecko z opiekunką 550 • Roz­
ciągnięta pochwa 551 • Powrót do miesiączkowania 551 • Kolejna ciąża 551 •
Doustne środki antykoncepcyjne - sygnały ostrzegawcze 552 • Wkładka domaciczna - sygnały ostrzegawcze 553 • Metoda kalendarzykowa 556 • Pod­
stawowa temperatura ciała (ptc) 557 • Stwierdzenie kolejnej ciąży 557 • Wy­
czerpanie 558 • Dokuczliwe i przewlekłe bóle 559 • Nietrzymanie moczu 560 •
Przyjaźnie 560 • Różne wzorce macierzyństwa 561 • Karmienie piersią a cho­
roba 562 • Długotrwała depresja 563 • Jak znaleźć czas dla siebie 563 • Dziec­
ko zapomina o tobie 564 • Jak najlepsze wykorzystanie czasu spędzanego
z dzieckiem 564 • Znajdź czas na odrobinę romantyczności 566 • Zazdrość
o uczucia ojca do dziecka 567 • Zazdrość o rodzicielskie umiejętności taty 568 •
Gdy czujesz się niedoceniana jako kobieta 569 • Planowanie następnego dziec­
ka 570
CO WARTO WIEDZIEĆ. Pracować czy nie pracow ać .................................................... 571
Kiedy powrócić do pracy 574
Rozdział 25. Zostajesz o jc e m ...................................................... su
CO MOŻE CIĘ NIEPO K O IĆ .............................................................................................577
Twoje odżywianie a dziecko 577 • Rozczarowanie porodem 578 • Powstawanie
więzi 578 • Poporodowa depresja twojej żony 579 • Twoja depresja 580 • Uczu­
cie braku pożądania 580 • Uczucie „odsunięcia” podczas karmienia piersią 582 •
Zazdrość o uwagę żony 583 • Uczucie nieradzenia sobie z ojcostwem 584 •
Zajmowanie się dzieckiem 584 • Płacz dziecka 585 • Uczucie niesprawiedli­
wego obciążenia 585 • Mam za mało czasu dla mojego dziecka 586
Rozdział 26. Kiedy jedynak przestaje być jedynakiem ........................................ 587
CO MOŻE CIĘ NIEPOKOIĆ .............................................................................................587
Przygotowanie starszego dziecka na przyjęcie młodszego rodzeństwa 587 •
Rodzeństwo przy porodzie 590 • Rozstanie i wizyty w szpitalu 591 • Bezkon­
fliktowy powrót do domu 593 • Demonstracja wrogości 594 • Twoja niechęć
do starszego dziecka 595 • Wyjaśnianie dziecku różnic płci 596 • Karmienie
piersią w obecności starszego dziecka 596 • Starsze dziecko chce być karmio­
ne piersią 597 • Zachowanie regresywne 597 • Wyrządzanie krzywdy nowo­
rodkom przez starsze rodzeństwo 598 • Jak uniknąć zazdrości 599 • Gdy star­
sze rodzeństwo nie okazuje zazdrości 600 • Więzi między rodzeństwem 601 •
Kiedy wojna wisi w powietrzu 601
SPIS TREŚCI
-------------------
21
CZĘŚĆ-
WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE
Przepisy najlepszej szansy............................................................605
Superowsianka 605 • Chleb owocowo-serowy 605 • Proszek do pieczenia o ni­
skiej zawartości sodu 606 • Dyniowe babeczki 606 • Naleśnikowe buzie 607 •
Owsiane „jednodolarówki” 607 • Francuskie tosty z serem 608 • Francuskie
tosty z bananem 608 • Twarożkowy słonecznik 608 • Wesołe paluszki 609 •
Pierwsze dziecięce ciasto 609 • Złociste ciasto 609 • Purée z suszonych mo­
reli 610 • Pierwsze ciasto urodzinowe 610 • Polewa serowa 611 • Owsiane
ciasteczka z rodzynkami 611* Kostki jabłkowo-żurawinowe 611* Galaretka
bananowo-pomarańczowa 612 • Jogurt brzoskwiniowy 612
Powszechnie stosowane domowe środki zaradcze w czasie choroby.......... 6 13
Chłodne okłady 613 • Ciepłe okłady 613 • Częstsze podawanie płynów 613 •
Gorące kąpiele 613 • Gorące okłady 613 • Gruszka do nosa 613 • Lód 614 •
Nawilżacz powietrza 614* Para wodna 614* Poduszka elektryczna 614* Prze­
mywanie oczu 614 • Termofor 614 • Zakrapianie słoną wodą 614 • Zimne
kąpiele 615* Zimne okłady 615
Najczęstsze choroby wieku dziecięcego............................................... 617
Przyrost wysokości i masy ciała-w ykresy..........................................638
Indeks................................................................................... 641