Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1531-1683

OGÓLNOPOLSKI KONKURS HISTORYCZNY
„Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1531-1683
od Obertyna do Wiednia”
ETAP III WOJEWÓDZKI
SZKOŁA PODSTAWOWA
11 marca 2011 r.
Czas trwania – 120 minut
………………………….
Kod ucznia
Test składa się z 18 zadao, za które można uzyskad maksymalnie 60 punktów. Czytaj
uważnie treśd poleceo i zgodnie z instrukcją udzielaj odpowiedzi. Rozwiązania zapisuj
czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Jeśli się pomylisz, błędną odpowiedź
przekreśl i zapisz poprawną.
Powodzenia!
Wypełnia Komisja Konkursowa
Podpisy członków Komisji sprawdzających pracę
……………………………………..
Liczba punktów
……………………………..
Zajęte miejsce
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
Imię i nazwisko ucznia
……………………………………………………………………………….
Szkoła
…………………………………………………………………………
Zadanie 1. (1 p.)
Postaw znak X pod ilustracją przedstawiającą herb rodowy dynastii Wazów.
A. ..........
B. ..........
C. ..........
http://www.poczet.com/herby.htm
Zadanie 2. (3 p.)
Ilustracja przedstawia widok Zamościa z II połowy XVII wieku.
a) Podkreśl poprawne zakończenie zdania.
Miasto i jego fortyfikacje zostały wzniesione w stylu
A.
B.
C.
D.
gotyckim.
renesansowym.
barokowym.
klasycystycznym.
b) Podaj imię i nazwisko założyciela miasta.
...............................................................................
źródło: pl.wikipedia.org
Zadanie 3. (4 p.)
Określ, które z podanych zdań dotyczących panowania Stefana Batorego są prawdziwe, a które fałszywe.
Wpisz odpowiednio: Prawda lub Fałsz.
Zdania
A. Rozpoczął panowanie w Polsce od wojny z Gdańskiem.
B. Przyłączył do Polski Ziemię Smoleńską.
C. Był sojusznikiem Iwana IV Groźnego.
D. Umocnił polskie panowanie w Inflantach.
Prawda / Fałsz
Zadanie 4. (5 p.)
Wykonaj polecenia dotyczące zamieszczonej ilustracji.
Obraz Januarego Suchodolskiego
a) Podaj rok, w którym rozegrało się przedstawione na ilustracji wydarzenie ...........................................
b) Podaj nazwę państwa, którego wojska oblegały twierdzę .....................................................................
c) Pokreśl poprawne zakończenie zdania. Oznaczony czarną ramką zakonnik należy do zgromadzenia
A.
B.
C.
D.
jezuitów.
dominikanów.
paulinów.
benedyktynów.
d) Podaj nazwę broni drzewcowej oznaczonej na ilustracji białą ramką.
........................................................................
e) Pokreśl poprawne zakończenie zdania. Oznaczona na ilustracji broń była typowa dla
A.
B.
C.
D.
szlacheckiego pospolitego ruszenia.
straży miejskiej i pałacowej.
ciężkozbrojnej jazdy polskiej.
chłopskich oddziałów partyzanckich.
Zadanie 5. (1 p.)
Podkreśl poprawne zakończenie zdania. Karawela i galeon to rodzaje
A.
B.
C.
D.
fortyfikacji obronnych.
żaglowców.
broni obuchowej.
szabli.
Zadanie 6. (2 p.)
W wykropkowane miejsca wpisz litery, którymi oznaczono: bitwę, w której dowodził Stefan Czarniecki
i bitwę, w której dowodził Jerzy Lubomirski.
Bitwa pod
A. Guzowem
B. Połonką
C. Mątwami
D. Oliwą
Stefan Czarniecki
Jerzy Lubomirski
..........
..........
Zadanie 7. (8 p.)
Uzupełnij tabelę dotyczącą rozejmów i traktatów pokojowych zawartych przez Rzeczypospolitą
w XVII wieku. Wpisz brakujące informacje dotyczące miejsca i czasu ich podpisania oraz państw, z którymi
zostały zawarte.
Miejscowość
A.
Jam Zapolski
B.
Stary Targ
Rok
C.
1667
D.
1672
Nazwa państwa
Zadanie 8. (3 p.)
Uporządkuj chronologicznie wydarzenia, dotyczące wojen polsko-rosyjskich z I połowy XVII wieku. Wpisz
w kwadraty umieszczone pod osią czasu przyporządkowane im litery.
A
A.
B.
C.
D.
Bitwa pod Kłuszynem.
Zdobycie przez wojska polskie Moskwy.
Początek pierwszej dymitriady.
Wstąpienie na tron Władysława IV.
Zadanie 9. (4 p.)
Określ, które zdania dotyczące szlacheckiego pospolitego ruszenia w Polsce są prawdziwe, a które fałszywe.
Wpisz odpowiednio: Prawda lub Fałsz.
Zdania
Prawda / Fałsz
A. W oddziałach pospolitego ruszenia służyli chłopi podlegli władzy feudalnej
szlachty polskiej i litewskiej.
B. Zmiana metod i techniki prowadzenia wojen wymusiły w XV wieku potrzebę
zastąpienia pospolitego ruszenia wojskiem zaciężnym.
C. W XVI wieku zwołanie pospolitego ruszenia wymagało zgody szlachty.
D. W 1655 roku pospolite ruszenie szlachty wielkopolskiej pokonało pod Ujściem
wojska szwedzkie.
Zadanie 10. (6 p.)
Podaj imiona i nazwiska osób, których noty biograficzne podano poniżej.
A. Książę Siedmiogrodu, którego wojska najechały Rzeczypospolitą w 1657 roku.
..............................................................................................................
B. Polski dowódca wojskowy, zasłynął z prowadzenia wojny podjazdowej (szarpanej) przeciwko
Szwedom w 1655 roku.
..............................................................................................................
C. Wezyr i wódz turecki, którego wojska w 1683 roku oblegały Wiedeń.
..............................................................................................................
Zadanie 11. (2 p.)
Wypisz litery, którymi oznaczono skutki wojen polsko-rosyjskich w II połowie XVII wieku.
A.
B.
C.
D.
Utrata przez Rzeczypospolitą ziemi smoleńskiej.
Włączenie do Rzeczypospolitej Inflant.
Zniszczenie przez wojska polskie Moskwy.
Włączenie do Rosji Kijowa.
Litery: ........................
Zadanie 12. (2 p.)
Wypisz dwa postanowienia traktatów welawsko-bydgoskich.
- ............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
- ............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Zadanie 13. (5 p.)
Określ, czy królowi Janowi III Sobieskiemu udało się doprowadzić do wzmocnienia pozycji
międzynarodowej Rzeczypospolitej? Zbuduj dwa argumenty na poparcie swojego stanowiska.
Ocena
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Argumenty
- ............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
- ............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Zadanie 14. (3 p.)
Podaj nazwy opisanych pojęć.
Opis
Nazwa
A. Doborowe oddziały piechoty tureckiej, odznaczające się
fanatyzmem religijnym i ślepym posłuszeństwem.
B. Niewola turecka lub tatarska; jeńcy – głównie cywile – wzięci
przez Tatarów lub Turków w niewolę.
C. Tytuł monarszy używany przez władcę Turcji.
Zadnie 15. (2 p.)
Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze, wpisując obok niego cyfrę 1, i chronologicznie ostatnie,
wpisując obok niego cyfrę 2.
A. Zawarcie ugody kozacko-rosyjskiej w Perejasławiu
..........
B. Obrona Zbaraża przed wojskami Bohdana Chmielnickiego
..........
C. Zawarcie ugody pomiędzy Rzeczypospolitą a Kozakami w Hadziaczu
.........
D. Najazd wojsk szwedzkich Karola X Gustawa na Rzeczypospolitą
..........
Zadanie 16. (6 p.)
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia.
Kiejdany, 1655 rok
Mości Książę! Uszom własnym wierzyć nie chcemy! Na rany Chrystusa! Jakoż to ma pójść
w niwecz dzieło Władysławowe i Zygmunta Augusta? Zali można, zali godzi się, braci odstępować,
ojczyzny odstępować i z nieprzyjacielem unię zawierać? Mości Książę, wspomnij na imię, które nosisz,
na zasługi, które ojczyźnie oddałeś, na sławę niepokalaną dotąd rodu twego i zedrzyj, i podepcz ten
dokument haniebny! Wiem, że nie w swoim imieniu tylko proszę, ale w imieniu wszystkich tu obecnych
wojskowych i szlachty. Toż i nam prawo służy o losie naszym stanowić.
Henryk Sienkiewicz, Potop
a) Podaj imię i nazwisko wymienianego w tekście księcia.
.............................................................................................................................
b) Podaj postanowienie, które zawierał dokument haniebny.
........................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
c) W chwili, gdy rozgrywały się opisane w tekście wydarzenia do Kiejdan zbliżały się wojska dwóch
wrogów Rzeczypospolitej. Podaj nazwy tych państw.
..............................................................................................
...............................................................................................
d) Podkreśl poprawne zakończenie zdania. Wspomniane w tekście dzieło Władysławowe i Zygmunta
Augusta to
A. sojusz polsko-szwedzki.
B. unia polsko-litewska.
C. zależność lenna Prus Książęcych.
D. odzyskanie przez Polskę dostępu do Bałtyku.
Zadanie 17. (2 p.)
Wypisz litery, którymi oznaczono broń sieczną.
A.
B.
C.
D.
pałasz
buzdygan
rapier
rusznica
Litery ....................
Zadanie 18. (1 p.)
Zaczem kniaź Dymitr Szujski, zabrawszy się z wojskiem tak swem jako i cudzoziemskiem, (...), ruszył
się ku Carowu Zamieściu pełen dobrej nadziei, że wielkości i potędze jego wojska, której bardzo dufał,
nasze, o którego małości wiedział, wytrzymać nie mogło. (...) Bitwa ta trafiła się na dzień 4 lipca, zginęło
z cudzoziemców do tysiąc dwieście człeka. Moskwy najwięcej w pogoni po różnych miejscach.
Historia Polski. Kroniki polskie, Wydawnictwo Foka
Podkreśl poprawne zakończenie zdania. Zamieszczony fragment wspomnień odnosi się do bitwy pod
A.
B.
C.
D.
Kircholmem
Kłuszynem
Cecorą
Beresteczkiem