Szlakiem Fortyfikacji Dolnej Wisły Zdobywamy Twierdzę Grudziądz

Szlakiem Fortyfikacji Dolnej Wisły
Zdobywamy Twierdzę Grudziądz 06.10.2012 r.
Grudziądzka Twierdza została zbudowana przez Prusaków po I rozbiorze Polski wg.
zmodernizowanych założeń Sebastiana Vaubana, francuskiego inżyniera i architekta
wojskowego. Twierdzę wykorzystano bojowo tylko raz, podczas uwieńczonej sukcesem
obrony w czasie kampanii napoleońskiej w 1807 r. Skasowana po wojnie francusko-pruskiej,
została reaktywowana pod koniec XIX wieku, w celu obrony mostu; wybudowano wtedy dwa
pierścienie umocnień, składające się z systemu fortów. Dodatkowo przed II wojną Wojsko
Polskie postawiło własne umocnienia wzdłuż tzw. „Linii Osy”. Pod koniec II wojny wojska
hitlerowskie dokonały kolejnej rozbudowy systemu umocnień polowych.
Podczas wycieczki po Twierdzy Grudziądz zaplanowano zwiedzenie kilku elementów
umocnień, począwszy od XVIII-wiecznej twierdzy bastionowej, poprzez elementy
rozbudowy z przełomu XIX i XX wieku aż po dzieła z okresu II wojny światowej. Wycieczka
będzie okazją do poznania historii i architektury militarnej umocnień Grudziądza. Na trasie
wycieczki zaplanowano ciepły posiłek oraz pełną opiekę przewodnicką. Dzieci do 12 roku
życia mogą wziąć udział w wycieczce wyłącznie pod opieką osoby dorosłej, należy posiadać
latarkę i odpowiedni strój (turystyczny). Udział w wycieczce jest odpłatny 20 zł od osoby bez
względu na wiek. Formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie www.lottorun.pl, zapisy
trwają do 20 września 2012 r., liczba miejsc ograniczona.
Program wycieczki
1. Zbiórka uczestników wycieczki o godzinie 10.00 na ulicy Saperów, przy jednostce
wojskowej, oficjalne rozpoczęcie i zapoznanie uczestników z programem wycieczki.
2. Przejście przez Dzieło Rogowe, założenie Twierdzy broniącej podejścia od strony miasta,
zwiedzanie założeń XVIII-wiecznej twierdzy bastionowej i przedstawienie założeń jej
systemu obronnego, w tym systemu chodników minerskich, kontr minowych oraz
chodników komunikacyjnych.
3. Przejście do pobliskiego cmentarza garnizonowego, zapalenie znicza na grobie gen.
Stefana de Castenedolo Kasprzyckiego, pierwszego Komendanta Centrum Wyszkolenia
Kawalerii.
4. Zwiedzanie obiektów z przełomu XIX/XX w., w tym schronu łączności, Fortu Parski
i pozostałości baterii północnej, obiektów stanowiących północną granicę twierdzy,
broniących skraju Kępy Fortecznej, górującej nad podmokłą doliną Osy.
5. Przejście w kierunku doliny Osy i zwiedzanie 2 z 11 schronów bojowych tzw. „Linii Osy”,
wybudowanych przez wojsko polskie w 1939 roku w celu osłony Grudziądza przed
zbliżającymi się wojskami niemieckimi (omówienie założeń taktycznych i wykorzystania
polskiej linii bojowej w pierwszych dniach II wojny).
6. Powrót poprzez tzw. „poligon wodny”, po drodze przewidziano obejrzenie m. in.
elementów rozbudowy systemu odwadniania twierdzy, wykonanych po 1818 roku.
7. Zakończenie wycieczki nastąpi w okolicy Dzieła Rogowego, tutaj uczestnicy spożyją
ciepły posiłek, otrzymają materiały krajoznawcze oraz potwierdzenia udziału w imprezie.
Do przejścia będzie łącznie ok. 10 km plus trasa samej Cytadeli. Zakończenie wycieczki
nastąpi w miejscu rozpoczęcia.
Opracowanie scenariusza wycieczki:
Piotr Łukiewski - przewodnik kujawsko-pomorski
Grudziądz 20.06.2012 r.