Dział III. Protisty, wirusy, bakterie.pd[...]
Transkrypt
Dział III. Protisty, wirusy, bakterie.pd[...]
PROTISTY, WIRUSY, BAKTERIE Zadanie 1. (2 pkt). Poniższy tekst zawiera opis cyklu życiowego skrętnicy. Skrętnica to jednokomórkowy glon tworzący nitkowate kolonie. W lecie rozmnaża się bezpłciowo na drodze fragmentacji plechy, a jesienią przystępuje do rozmnażania płciowego. Między leżącymi naprzeciwko siebie komórkami obu nici wytwarzany jest most cytoplazmatyczny, przez który protoplast jednej komórki przelewa się do drugiej. Zatem komórki uczestniczące w tym procesie pełnią funkcję gamet. W wyniku zapłodnienia powstaje diploidalna zygota, która po wytworzeniu grubej ściany jest jednocześnie przetrwalnikiem. Wiosną podczas kiełkowania zygota dzieli się mejotycznie i rozwija w nową kolonię. Ustal, która z faz (haploidalna czy diploidalna) dominuje w cyklu życiowym skrętnicy. Swój wybór uzasadnij jednym argumentem. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Zadanie 2. (1 pkt). Na schemacie przedstawiono fagocytozę – jeden ze sposobów pobierania pokarmu przez ameby. Zadanie 3. (3 pkt.) Uzupełnij tabelę: Protisty Jednokomórkowe/ wielokomórkowe/kolonijne Barwniki fotosyntetyczne Okrzemki Zielenice Brunatnice Zadanie 4. (2 pkt.). Narysuj schemat budowy pełzaka (ameby). Wskaż na nim charakterystyczne elementy budowy. Na podstawie rysunku wpisz do poniższej tabeli cyfry od 1 do 5, tak aby odzwierciedlały one uszeregowane we właściwej kolejności etapy fagocytozy. Materiał zapasowy PROTISTY, WIRUSY, BAKTERIE Zadanie 5. (1 pkt.). Podaj nazwę jednego przedstawiciela wiciowców. …………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 6. (2 pkt.). Wskaż dwie cechy różniące fagocytozę i pinocytozę. 1…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….…… 2…………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………….… Zadanie 7. (3 pkt). Na podstawie schematu: …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 8. (1 pkt). Podaj jeden przykład działania człowieka, który zmniejszy ryzyko zarażenia zarodźcem malarii podczas przebywania w krajach tropikalnych. ………………………………………………………………………………….…………………………………………………………. Zadanie 9. (2 pkt.) Dlaczego toksoplazmoza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Podaj również w jaki sposób można zarazić się Toxoplazmozą gondii. …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 10. (1 pkt.) Antybiotyki wykazują w stosunku do bakterii działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Wyjaśnij, co oznacza, że jakiś antybiotyk ma działanie bakteriostatyczne. …………………………………………………………………………………………………………………………………………… Zadanie 11. (1 pkt). Stwierdzono, że każdy człowiek w ciągu roku zapada na co najmniej dwie infekcje wirusowe. Zaznacz dwa najbardziej skuteczne sposoby zapobiegania chorobom wirusowym . a) Podaj żywiciela pośredniego i ostatecznego tego pasożyta Żywiciel pośredni ……………………………………………………………….……………... Żywiciel ostateczny……………………………………………………..…………………….. b) Zaznacz na schemacie literą R! miejsce zachodzenia mejozy c) Wyjaśnij, dlaczego ataki malarii, są cykliczne i objawiają się wysoką gorączką. A. Dieta bogata w witaminę K i sód B. Szczepienia ochronne C. Podawanie antybiotyków D. Dieta bogata w tłuszcze nasycone E. Unikanie kontaktów z osobami zainfekowanymi ................................................................................................................................................... PROTISTY, WIRUSY, BAKTERIE Zadanie 12. (1 pkt.) W 2008r Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny przyznano między innymi za odkrycie, że wirus brodawczaka ludzkiego ( HPV) może być jednym z czynników wywołujących raka szyjki macicy. Choroba ta jest jedną z najgroźniejszych nowotworowych chorób kobiecych, na które umiera nie świecie około 300 tyś, kobiet . Jak to odkrycie jest wykorzystywane w profilaktyce medycznej? ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Zadanie13 (1 pkt.) U dziewcząt około 13 roku życia stosuje się obowiązkowe szczepienie ochronne przeciw różyczce. Wyjaśnij, dlaczego szczepienia przeciw różyczce są obowiązkowe tylko dla dziewcząt. dwuniciowych. Na podstawie powyższego tekstu narysuj uproszczony schemat klasyfikacji wirusów. …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 14. (1 pkt.) W tabeli zamieszczono zakresy tolerancji niektórych bakterii względem pH podłoża, w którym występują. Gatunek bakterii Wartość pH podłoża minimum optimum Przecinkowiec cholery 5,6 6,2-8,0 Dwoinka zapalenia płuc 7,2 7,8 Pałeczka okrężnicy 4,4 6,0-7,0 Podaj, która z wymienionych powyżej bakterii jest stenobiontem względem badanego czynnika. Uzasadnij swój wybór. ………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. Zadanie 15. (1 pkt.) Wirusy są pasożytami o uproszczonej budowie i nie mają metabolizmu. Zbudowane są z cząstek charakterystycznych dla materii ożywionej, czyli białek i kwasów nukleinowych. Właśnie ze względu na rodzaj cząsteczki kwasu nukleinowego wirusy można podzielić na DNA-wirusy i RNA-wirusy. Wśród wirusów posiadających DNA są takie, które mają dwuniciowe DNA i są takie, które mają je w postaci jednoniciowych cząsteczek. Podobną klasyfikację można przeprowadzić wśród wirusów zawierających RNA, gdyż mogą je mieć w postaci cząsteczek jednoniciowych lub Zadanie 16. ( 1 pkt.) Na wykresie przedstawiono zależność przeżywalności dwóch populacji tego samego gatunku bakterii (dzikiej i zmutowanej) od stężenia antybiotyku w pożywce. Na podstawie obu wykresów podaj skutek mutacji dla przedstawionego gatunku bakterii. …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………… PROTISTY, WIRUSY, BAKTERIE Zadanie 17. (1 pkt.) Na podstawie schematu opisz dwie drogi zakażenia się człowieka gruźlicą. a) Na podstawie powyższych informacji zapisz litery, którymi na schemacie oznaczono: Zarodniki ……………. Gamety ……………. b) Wpisz na schemacie literę R w miejscu, gdzie zachodzi mejoza Zadanie 19. (3 pkt). Dopasuj patogen (kolumna I) do wywoływanych przez niego chorób (kolumna II). I. 1. Wirusy 2. Bakterie 3. pasożytnicze pierwotniaki i nicienie II. A. świnka B. toksoplazmoza C. gruźlica D. borelioza E. owsica F. grypa 1. – ....................................., 2. – ................................, 3. – ..................................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Zadanie 18 (1 pkt.) Na schemacie przedstawiono cykl rozwojowy taśmy morskiej należącej do zielenic. W cyklu tym występuje diploidalny sporofit oraz haploidalny gametofit, które mają podobną budowę morfologiczną. Zadanie 20. (1 pkt). Ospa prawdziwa, zwana także czarną ospą, to groźna choroba wirusowa, która dotyczyła jedynie ludzi. Nie przenosiła się na inne organizmy, ani nie były one źródłem zakażeń tą chorobą. Dawniej stosowano szczepienia na ospę prawdziwą, jednak w 1980 roku uznano, że całkowicie wytępiono wirusa odpowiedzialnego za jej powstawanie i zaniechano obowiązkowych szczepień. W ostatnich latach stale wzrasta liczba osób chorych na ospę małpią, którą wywołuje wirus podobny do wirusa wywołującego ospę prawdziwą. Choroba ta przenosi się pomiędzy ludźmi, a także w dowolny sposób między innymi naczelnymi oraz nadrzewnymi i naziemnymi gryzoniami. Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego mało prawdopodobne jest wytępienie wirusa odpowiedzialnego za ospę małpią. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Zadanie 21. (2 pkt). Poniżej wymieniono różne działania ludzi mające na celu ograniczenie występowania zakażeń bakteryjnych. A. Poprawa jakości wody pitnej. B. Wprowadzenie przepisów kontroli sanitarnej żywności. C. Dezynsekcja i deratyzacja, czyli regularne zwalczanie niektórych rodzajów zwierząt np. wśród owadów – wszy i pcheł; wśród gryzoni – szczurów i myszy. D. Wprowadzenie regularnych szczepień ochronnych od wczesnego dzieciństwa. Każdemu z wyżej wymienionych działań człowieka przyporządkuj po jednej nazwie choroby wybranej z niżej podanych, której występowanie lub przenoszenie może być skutecznie ograniczone przez dane działanie. 1. kiła 2. dżuma 3. gruźlica 4. salmonelloza 5. cholera A. .............. B. ............. C. ............. D. .............