strona tytułowa - Urząd Miejski w Pszczynie

Transkrypt

EKOID
siedziba:
pracownia:
40-236 Katowice
ul. Łączna 3/40
40-203 Katowice
ul. Roździeńskiego 188
tel/fax. (032) 255 28 23, 353 32 14 kom 515 165 251
Rodzaj opracowania:
PROGNOZA
MIEJSCOWEGO
www.ekoid.pl
e-mail : [email protected]
ODDZIAŁYWANIA
PLANU
NA
NIP 954-178-24-09
ŚRODOWISKO
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO OTOCZENIA ZBIORNIKA „ŁĄKA”
Zleceniodawca:
Urząd Miejski w Pszczynie
Rynek 2
43-200 Pszczyna
Autorzy:
mgr Justyna Borysewicz-Kubicka
Kierownik pracowni:
mgr Iwona Majewska - Durjasz
Katowice, listopad 2014 r.
G E O L O G I A ●
G E O F I Z Y K A ●
O C H R O N A Ś R O D O W I S K A
● raporty o oddziaływaniu na środowisko ● operaty wodno-prawne ● dokumentacje geologiczne ● badania geotechniczne ● ekofizjografie ●
Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego otoczenia
zbiornika „Łąka”
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE ....................................................................................................................................... 2
1.1
1.2
PRZEDMIOT, CEL, ZAKRES MERYTORYCZNY PROGNOZY .................................................................................. 2
PODSTAWY OPRACOWANIA ORAZ WYKORZYSTANE MATERIAŁY ........................................................................ 2
2.
INFORMACJA O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ
JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI............................................................................................. 5
2.1
2.2
2.3
3.
OBSZAR OPRACOWANIA I JEGO ZAGOSPODAROWANIE ANTROPOGENICZNE ....................................................... 5
CHARAKTERYSTYKA ZAMIERZEŃ PLANISTYCZNYCH ........................................................................................ 7
POWIĄZANIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Z INNYMI DOKUMENTAMI ............................................................ 7
INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY .................... 8
4.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA 8
5.
OKREŚLENIE, ANALIZA I OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE
ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO PLANU ........................ 9
5.1
5.2
STAN ZASOBÓW ŚRODOWISKA ..................................................................................................................... 9
ISTNIEJĄCE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA, A JEGO ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ ORAZ ZDOLNOŚĆ DO
SAMOREGENERACJI .............................................................................................................................................. 20
5.3
POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO PLANU ......... 29
6.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH
OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY .............. 30
6.1
FORMY OCHRONY PRAWNEJ ...................................................................................................................... 30
6.1.1.
Lasy ochronne ...................................................................................................................... 30
6.1.2.
Zasoby wodne ...................................................................................................................... 30
6.1.3.
Ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego .............................. 30
6.1.4.
Złoża kopalin ........................................................................................................................ 31
6.1.5.
Flora i fauna ......................................................................................................................... 32
6.1.6.
Walory krajobrazowe ............................................................................................................ 33
6.1.7.
Klimat akustyczny ................................................................................................................. 34
6.1.8.
Grunty rolne i leśne .............................................................................................................. 35
6.1.9.
Obszary cenne przyrodniczo a nie objęte ochroną............................................................... 35
7.
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM
I
KRAJOWYM ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA PROJEKTU PLANU .......................................................... 36
8.
PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE (W TYM BEZPOŚREDNIE, WTÓRNE
I
SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I
CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE) NA PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU, A TAKŻE NA ŚRODOWISKO. ...................................................... 39
8.1
ODDZIAŁYWANIA ROZWIĄZAŃ PLANU NA ŚRODOWISKO: BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE, ŚREDNIO I DŁUGO
TERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE, WTÓRNE I SKUMULOWANE...................................................................................... 44
9.
STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ................... 46
10.
TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO .................................................................. 47
11.
OBSZARY PROBLEMOWE ...................................................................................................................... 47
12.
ROZWIĄZANIA MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ
PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM
REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE OCHRONY OBSZARU
NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU ................................................................................ 50
13.
PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W MIEJSCOWYM
PLANIE ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ..................................................................................... 54
14.
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ......................................................................... 56
SPIS ZAŁACZNIKÓW MAPOWYCH:
ZAŁĄCZNIK NR 1
MAPA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Ekoid ul. Łączna 3/40 40-236 Katowice tel/fax: 353 32 14, 255 28 23
W SKALI 1 : 4 000
1
1. Wprowadzenie
1.1 Przedmiot, cel, zakres merytoryczny prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko to opracowanie wykonywane w celu określenia wpływu
na środowisko projektowanego sposobu zagospodarowania otoczenia zbiornika „Łąka” w gminie
Pszczyna, w obrębach Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka.
Wymagania dotyczące zakresu merytorycznego prognozy zostały określone w art. 51 ust. 2
Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227) oraz w piśmie
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Tychach z dnia 6 czerwca 2012 r. (znak pisma:
17/NS/ZNS.522-45/524/2012) oraz w piśmie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach
z dnia 13 czerwca 2012 (znak pisma WOOŚ.411.110.2012.RK1).
Do wykonania prognozy zastosowano metodę analizy systemowej opierającą się na tworzeniu
modeli i stosowaniu hipotez jako podstawy rozważań.
1.2 Podstawy opracowania oraz wykorzystane materiały
Rozporządzeniem
wykonawczym,
konkretyzującym
cele,
zadania
i
zakres
prognoz
oddziaływania na środowisko dla zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest
Ustawa
o udostępnianiu
informacji
o
środowisku
i
jego
ochronie,
udziale
społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008r (Dz.
U. Nr 199 poz. 1227).
Niniejszą prognozę sporządzono na zlecenie Urzędu Miejskiego w Pszczynie przy ul. Rynek 2.
Przy sporządzaniu niniejszej prognozy oparto się o następujące akty prawne:
[1.2.1.]
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (tekst jednolity Dz. U. 2013, Nr 0. poz. 1235);
[1.2.2.]
Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. 2013 Nr 0 poz.
1232 z późn. zm.);
[1.2.3.]
Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (tekst jednolity Dz. U. 2013, Nr 0,
poz. 627);
[1.2.4.]
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. 2012, Nr 0, poz. 145 z
późn. zm.);
[1.2.5.]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomu niektórych
substancji w powietrzu (Dz. U. 2008, Nr 47, poz. 281);
[1.2.6.]
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 112);
[1.2.7.]
Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz.U. 2014 Nr 0, poz. 1153);
[1.2.8.]
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r. (tekst jednolity Dz.U.
2013 Nr 0, poz. 1205);
2
[1.2.9.]
Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011 r. (Dz.U. 2014 Nr 0, poz. 613
z późń. zm.);
[1.2.10.] Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 Nr 192, poz. 1883)
[1.2.11.] Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r (Dz. U. 2003 nr
162 poz. 1568)
Ustawy te dały podstawę do wydania szeregu rozporządzeń oraz podejmowania na ich podstawie
uchwał w sprawie tworzenia określonego typu obszarów i obiektów oraz wprowadzania ochrony
gatunkowej
roślin
i
zwierząt.
Stanowią
one
również
podstawę
do
konstrukcji
planów
zagospodarowania przestrzennego.
[1.2.12.] Opracowanie
ekofizjograficzne
dla
potrzeb
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego gminy Pszczyna, obejmujące tereny przylegającego do Zbiornika Łąka,
w obrębach Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka w gminie Pszczyna, wyk. mgr Marek
Fiedor 2010 r.;
[1.2.13.] Plan rozwoju lokalnego dla Gminy Pszczyna na lata 2005 – 2006 oraz 2007 – 2013,
Pszczyna, 2005;
[1.2.14.] Program rewitalizacji miasta Pszczyna, Pszczyna, czerwiec 2004;
[1.2.15.] Plan gospodarki odpadami dla powiatu pszczyńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na
lata 2012-2015, Abrys Sp. z o.o., grudzień 2007;
[1.2.16.] Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pszczyna na lata 2008 – 2015,
Pszczyna 2008
[1.2.17.] Stan środowiska w województwie śląskim w 2009 roku, WIOŚ, Katowice, 2009;
[1.2.18.] Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Pszczyna, wyk. przez EKOID w maju 2010 r.;
[1.2.19.] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Pszczyna,
Pszczyna 2012 r.;
[1.2.20.] Raport o stanie środowiska w województwie śląskim w 2008 roku, Wojewoda Śląski, WIOŚ
Katowice, Katowice 2009;
[1.2.21.] Analiza zasadności przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego otoczenia zbiornika „Łąka”, Pszczyna 2009;
[1.2.22.] Kondracki J., Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa, 2000;
[1.2.23.] Mapa hydrograficzna Ark. Tychy w skali 1:50 000;
[1.2.24.] Mapa hydrograficzna Ark. Pszczyna w skali 1:50 000;
[1.2.25.] Mapa geologiczna Polski A - utworów powierzchniowych, Ark. Cieszyn, w skali 1:200 000;
[1.2.26.] Mapa
geologiczna
Polski
B
–
bez
utworów
czwartorzędowych,
Ark.
Cieszyn,
w skali 1:200 000;
[1.2.27.] Mapa hydrogeologiczna Polski, Ark. Cieszyn, w skali 1:200 000;
3
[1.2.28.] Mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających
szczególnej ochrony, w/g podziału A. S. Kleczkowskiego, Kraków 1990 r.,
[1.2.29.] Korytarze ekologiczne w województwie śląskim – koncepcja do planu zagospodarowania
przestrzennego województwa etap I, Wyk. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska,
Katowice, 2007
[1.2.30.] Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły, KZGW, Warszawa 2011
[1.2.31.] www.pszczyna.pl;
[1.2.32.] Matuszkiewicz, 2008: Regionalizacja geobotaniczna Polski, IGiPZ, Warszawa (dostępne
online: www.igipz.pan.pl)
4
2. Informacja o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz
jego powiązaniach z innymi dokumentami
2.1 Obszar opracowania i jego zagospodarowanie antropogeniczne
Rysunek 1
Mapa lokalizacji terenu objętego opracowaniem
Administracyjnie teren będący przedmiotem opracowania położony jest w południowej części
województwa śląskiego, w powiecie pszczyńskim, w obrębie gminy Pszczyna. Obejmuje on
przylegające do zbiornika Łąka części sołectw: Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka.
Obszar ten obejmuję powierzchnię około 662 ha i zajmuje pas o szerokości od 50 m do około
500 m do linii brzegowej. Jest to obszar o nieregularnym kształcie i posiada w większości sztucznie
wyodrębnione granice.
Granicę terenu objętego opracowaniem wyznaczają:
−
od wschodu - ciąg dwóch dróg: ul. Wodzisławskiej (DW nr 933) oraz ul. Łącka Grobla (DP nr
S4143),
−
od południowego – wschodu – koryto rzeki Młynówki,
−
od południa - ul. Piotra Skargi oraz pierwsza linia zabudowy przylegająca od południa do ul.
Leśnej i ul. Hodowców,
−
od zachodu droga powiatowa S4109 – ul. Pokoju w Brzeźnach i północno-wschodni brzeg
stawu Stenclówka,
−
od północy – tereny rolnicze i ul. Wodna.
Aktualnie teren w granicach opracowania jest w większości niezagospodarowany. Dominują tu
powierzchnie o charakterze rolniczym, które uzupełniają kompleksy leśne. Tereny zielone uzupełnia
równie kompleks ogródków działkowych.
Bezpośrednie otoczenie terenu objętego opracowaniem stanowi zasadniczo kontynuację
sposobów zagospodarowania obecnych w jego granicach. Jedynie na terenie Poręby, przy północnoEkoid ul. Łączna 3/40 40-236 Katowice tel/fax: 353 32 14, 255 28 23
5
wschodniej granicy obszaru opracowania, w rejonie ul. Wodzisławskiej, zlokalizowany jest kompleks
przemysłowo-usługowy.
Do głównych ciągów komunikacyjnych obszaru objętego opracowaniem należy ulica
Wodzisławska przebiegająca wzdłuż północno – wschodniej granicy. Jest to droga wojewódzka na
933 łącząca Chrzanów z Rzuchowem.
Do ważniejszych ulic należą również ul. Łącka Grobla (DP nr S4143) biegnąca z południa na
północ przy wschodniej granicy terenu. a także ul. Hodowców i Pokoju zlokalizowane w południowej
i zachodniej części terenu opracowania.
Dodatkowo lokalny układ komunikacyjny na południu tworzą między innymi ul. Leśna i Piotra
Skargi, a na północy ul. Wodna.
Pozostałe drogi znajdujące się w granicach opracowania mają charakter lokalny i tworzą ciągi
dojazdowe do terenów położonych wzdłuż zbiornika Łąka.
Ponadto przez analizowany teren przebiega sieć oznakowanych szlaków pieszych i tras
rowerowych.
Obszary zabudowy mieszkaniowej zlokalizowane są głównie w południowej części terenu
opracowania wzdłuż ul. Hodowców, Leśnej i P. Skargi. Ponadto pojedyncze zabudowania występują
wzdłuż ul. Wodzisławskiej. Dominuje tu zabudowa jednorodzinna i zagrodowa oraz zabudowa
usługowa, z towarzyszącymi jej elementami zieleni urządzonej i nieurządzonej.
Zagospodarowanie
analizowanego
terenu
związane
jest
również
z
jego
funkcją
hydrotechniczną i rekreacyjno – sportową. Występują tu również tereny obsługi produkcji
w gospodarstwach rolnych.
Do infrastruktury technicznej związanej z obecnością zapory i zbiornika zalewowego należą:
ujęcie, upusty w obrębie zapory, kanały, rowy, polder zalewowy, obwałowania
Do głównych obiektów o funkcji rekreacyjno-sportowej w granicach objętych opracowaniem
zaliczyć można położony przy ul. Piotra Skargi kompleks obiektów Miejskiego Ośrodka Sportu
i Rekreacji w Pszczynie, Centrum Windsurfingu w Porębie na północnym brzegu zbiornika Łąka,
a także sieć pól biwakowych, usytuowanych równomiernie wokół zbiornika Łąka i wyznaczonych
w celu umożliwienia rekreacyjnego i sportowego wykorzystania akwenu.
Znajdujące się w granicach analizowanego terenu obszary zurbanizowane, posiadają z reguły
pełne zaopatrzenie w media:
– rejon Poręby w sąsiedztwie ul. Wodzisławskiej i Wodnej (ks 200, gD 63/32, w 315/110, tD,
eNN),
– rejon Łąki w okolicy ul. P. Skargi (ks 200/160, g 50/40, wA 100, eNN, tD),
– rejon Wisły Wielkiej w otoczeniu ul. Hodowców (g 150, w 110, 2t, eNN, ks – w realizacji
w części ulicy o zwartej zabudowie
– w rejon Wisły Wielkiej w otoczeniu ul. Hodowców sieć napowietrzna 20kV.
6
2.2 Charakterystyka zamierzeń planistycznych
W planie przedstawionym do oceny ustala się następujące przeznaczenia podstawowe
terenów:
a) MN -tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
b) MNZ - tereny ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej,
c) MNL - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej,
d) ML - tereny zabudowy letniskowej,
e) ZP/ML - tereny zieleni urządzonej i zabudowy letniskowej,
f)
U - tereny zabudowy usługowej,
g) UT,US - tereny usług turystyki, sportu i rekreacji,
h) ZP - tereny zieleni urządzonej,
i)
Z - tereny zieleni nieurządzonej,
j)
Z/W - tereny zieleni nieurządzonej i wód powierzchniowych,
k) ZN - tereny zieleni chronionej,
l)
ZD - tereny ogrodów działkowych,
m) R - tereny rolnicze,
n) RU - tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych,
o) ZL - lasy,
p) ITW - tereny infrastruktury technicznej,
q) WS - tereny wód powierzchniowych,
r)
KP - tereny parkingów,
s) KDZ - tereny dróg publicznych klasy „zbiorcze” ,
t)
KDD - tereny dróg publicznych klasy „dojazdowe”,
u) KDX - tereny komunikacji pieszo – rowerowej.
2.3 Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego realizuje ustalenia zawarte
w
obowiązującym
przepisach
odrębnych
(wymienionych
w
pkt.
1.2).
Wskazane
kierunki
i zagospodarowania wraz z określonymi zasadami ochrony środowiska i jego zasobów są zgodne
z zapisami zawierającymi się w Strategii rozwoju województwa śląskiego na lata 2000 -2020 (przyjętej
uchwałą Nr II/37/6/2005 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 4 lipca 2005 r.) oraz w Planie
Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa
Śląskiego
(przyjętego
uchwałą
Sejmiku
Województwa Śląskiego Nr II/21/2/2004 z dnia 21 czerwca 2004 r.). Zapisy zmiany planu realizują
również politykę rozwoju Powiatu i Gminy Pszczyna przyjętą na szczeblu lokalnym i określoną
w takich dokumentach jak:
1. Program ochrony środowiska dla powiatu pszczyńskiego;
2. Plan gospodarki odpadami dla powiatu pszczyńskiego;
3. Plan gospodarki odpadami dla powiatu pszczyńskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na
lata 2012-2015;
7
4. Aktualizacja programu ochrony środowiska dla powiatu pszczyńskiego na lata 2008-2011
z perspektywą na lata 2012-2015;
5. Aktualizacja planu gospodarki odpadami dla powiatu pszczyńskiego na lata 2008-2011
z perspektywą na lata 2012-2015;
Ponadto plan uwzględnia założenia ochrony środowiska gruntowo – wodnego określonego
na szczeblu ponadlokalnym i określone w „Krajowym programie oczyszczania ścieków”.
Przedmiotowy projekt planu jest zasadniczo zgodny z ustaleniami przyjętymi w Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Pszczyna przyjętym uchwałą nr
XXVI/340/12 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 29 listopada 2012 r.
3. Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
W czasie sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko stosuje się różnorodne metody
analityczne i waloryzacyjne. Aktualnie brak jest znormalizowanego nazewnictwa w tym zakresie.
W niniejszym opracowaniu posłużono się między innymi następującymi metodami:
W zakresie opisu stanu środowiska posłużono się metodami analitycznymi
W zakresie prognozowania wielkości oddziaływania na środowisko na etapie realizacji
zmian
studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
zastosowano
prognozowanie przez analogie, biorąc pod uwagę analizy i badania obszarów o podobnych
zagospodarowaniu terenu, charakterze i funkcjach.
Podczas sporządzania niniejszej prognozy nie napotkano na istotne trudności lub luki
informacyjne, które uniemożliwiałyby identyfikację zagrożeń lub ocenę oddziaływania na poszczególne
elementy środowiska.
4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień
projektowanego
dokumentu
oraz
częstotliwość
jej
przeprowadzania
Plan przedstawiony do oceny obejmuje tereny położone w granicach gminy Pszczyna,
w obrębie sołectw: Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka. Są to w większości niezagospodarowane
tereny
położone
w
otoczeniu
zbiornika
Łąka
noszące
ślady
widocznych
przekształceń
antropogenicznych związanych z budową zapory i utworzeniem zbiornika wodnego wraz
z towarzyszącymi urządzeniami hydrotechnicznymi.
Aktualnie w granicach omawianego terenu nie jest prowadzony monitoring stanu powietrza
atmosferycznego, czy hałasu.
Okresowym analizom jakościowym poddawane są zarówno wody rzeki Pszczynki, jak
i zbiornika Łąka. Stałe punkty monitoringu jakościowego Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska
znajdują się w rejonie ujścia Pszczynki do zbiornika Łąka – przy moście na drodze Wisła WielkaBrzeźce oraz w rejonie mostu na Pszczynce na ul. Grobla Łącka.
Przedstawiony do oceny plan zagospodarowania wprowadza na tereny dotychczas biologicznie
czynne nowe formy zainwestowania. Są to przede wszystkim zagospodarowania wynikające
8
z rekreacyjnego charakteru obszarów położonych w sąsiedztwie zbiornika wodnego, czyli tereny usług
turystycznych, sportu i rekreacji, a także tereny zabudowy mieszkaniowej.
Plan przedstawiony do oceny dla przedmiotowego terenu wprowadza zakaz lokalizacji
inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, dla których istnieje lub może być
stwierdzony obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, za
wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, inwestycji celu publicznego oraz chowu
i hodowli zwierząt na terenach RU.
W związku z powyższym projektowane zainwestowania, to obiekty nieuciążliwe dla środowiska,
których oddziaływanie ograniczone będzie do granic zainwestowywanego terenu.
Dodatkowo dla przedmiotowego terenu w planie wprowadzono zapisy ustalające zasady
ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego w postaci nakazów i zakazów ograniczających
negatywne oddziaływanie na środowisko zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Sama
realizacja ustaleń planu nie wymaga więc prowadzenia stałego monitoringu np. stanu powietrza
atmosferycznego czy hałasu.
W zakresie skutków oddziaływania na środowisko realizacji projektowanego zagospodarowania
powierzchni terenu, za wystarczający przyjmuje się system monitoringu państwowego realizowany
przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska.
5. Określenie, analiza i ocena istniejącego stanu środowiska oraz potencjalne
zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego planu
5.1
Stan zasobów środowiska
Stan środowiska omawianych terenów kształtowany jest nie tylko przez czynniki miejscowe, ale
jest także wypadkową jej powiązań z otoczeniem. Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski
J. Kondrackiego [1.2.22] obszar objęty niniejszym opracowaniem należy do prowincji Karpaty
Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym, podprowincji Północne Podkarpacie, w jej
obrębie zaś do makroregionu Kotlina Oświęcimska (512.2) i mezoregionu Równina Pszczyńska
(512.21). Analizowany teren zlokalizowany jest w południowej części Równiny Pszczyńskiej,
związanej z doliną rzeki Pszczynki.
Obszar objęty opracowaniem to w przeważającej części tereny biologiczne o charakterze
rolniczym. Występują tu również obszary leśne, a także zbiorowiska nieleśne zlokalizowane głównie
w otoczeniu zbiornika wodnego takie jak zbiorowiska szuwarowe. Tereny zielone uzupełnia równie
kompleks ogródków działkowych.
Z uwagi na dotychczasowy sposób zagospodarowania omawianego terenu oraz obszarów
przyległych, wymiana biologiczna przebiega tu bez większych zakłóceń, a analizowany obszar
odznacza się licznymi powiązaniami przyrodniczymi z sąsiednimi terenami.
Rozległe tereny otwarte pól i kompleksy leśne oraz łąkowe zlokalizowane na znacznej części
terenu stanowią korytarze umożliwiające migrację gatunkową roślin i zwierząt oraz są obszarem dużej
bioróżnorodności. Koryta rzeczne, zbiornik wodny oraz mało urozmaicona morfologia terenu stanowią
lokalne szlaki migracji i przyczyniają się do wymiany bioróżnorodności na przedmiotowym terenie.
9
Jedynie niewielkie fragmenty terenu, zlokalizowane głównie na południu i północnym wschodzie, sąsiadują z zabudowaniami, co może powodować migrację gatunków roślin obcych
siedliskowo oraz synantropijnych gatunków zwierząt.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym dolina rzeki Pszczynki
pełni funkcję regionalnego korytarza, łączącego Płaskowyż Rybnicki z Doliną Górnej Wisły.
Częściowo funkcja tego korytarza ograniczona jest poprzez obecność zapory na zbiorniku Łąka oraz
zurbanizowanych terenów Pszczyny, przylegających do doliny rzecznej w rejonie drogi krajowej DK 1.
W ramach tego korytarza, zbiornik „Łąka” pełni funkcję lokalnego węzła ekologicznego, skupiającego
organizmy związane z ekosystemami zbiorników wód śródlądowych.
Podstawowe procesy zachodzące w omawianym terenie i jego zależności z otoczeniem mają
charakter hydrologiczny i związane są z hydrotechniczną funkcją zbiornika Łąka. Jego utworzenie
przyczyniło się do zmniejszenia naturalnego przepływu Pszczynki poniżej zbiornika, wzrostu retencji
wodnej, zmniejszenia amplitudy pomiędzy przepływami ekstremalnymi, notowanymi poniżej zbiornika
retencyjnego. Powiązania hydrologiczne dotyczą również przerzutów wody pomiędzy różnymi
zlewniami –I rzędu (zlewnia Wisły → zlewnia Odry), co w niewielkim stopniu zmienia ogólny bilans
hydrologiczny poszczególnych zlewni.
Do ważnych procesów zachodzących w obrębie analizowanego terenu zaliczyć należy sukcesję
występująca w obrębie zbiornika „Łąka”, głównie w południowo – zachodnich krańcach akwenu,
a także w rejonie zatoki wcinającej się w las Roszkowice.
Ważnym elementem przyrodniczym łączącym obszar o z terenami przyległymi są złoża węgla
kamiennego. W zachodniej części zlokalizowany jest fragment złoża węgla kamiennego – „Pawłowice
1”, natomiast we wschodniej części znajduje się złoże węgla kamiennego „Kobiór-Pszczyna”
Ukształtowanie powierzchni terenu
Teren opracowania, tak jak cała gmina Pszczyna, położony jest w obrębie Równiny
Pszczyńskiej, pomiędzy Wyżyną Katowicką, a Doliną Górnej Wisły.
Obszar Wysoczyzny Pszczyńskiej jest piaszczystą równiną sandrową, której powierzchnia jest
nachylona w kierunku wschodnim. Teren ten jest lekko pofalowany, wysokości względne jednak są
niewielkie.
Znaczne zmiany w ukształtowaniu omawianej powierzchni spowodowało utworzenie
sztucznego zbiornika retencyjnego „Łąka”. Zbiornik powstał poprzez przegrodzenie doliny rzeki
Pszczynki zaporą wodną i utworzenie powyżej zapory zbiornika wodnego.
Omawiany teren położony jest w dolinie rzeki Pszczynki przepływającej równoleżnikowo przez
jego centralną cześć, z zachodu w kierunku wschodnim.
Morfologicznie teren objęty planem jest miarę wyrównany, zbliżony do płaskiego, łagodnie
pochylony w stronę doliny Pszczynki.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym najwyżej położonymi
punktami są jego południowe i północne krańce: rejon ul. Wodnej na wysokości Szołtysich Gajów –
261,5 m n.p.m., rejon ul. Wodzisławskiej przy północno-wschodniej granicy terenu – 261,5 m n.p.m.
oraz południowa część lasu Roszkowice – 260,2 m n.p.m.
Najniżej położonym punktem jest koryto Pszczynki w rejonie ul. Łącka Grobla – 243,8 m n.p.m.
10
Całkowita deniwelacja terenu osiąga 18,5 m, co przy rozciągłości tego obszaru, wynoszącej
odpowiednio: 5,18 km (pomiędzy skrajnie wschodnim i zachodnim punktem) oraz 2,8 km (pomiędzy
skrajnie północnym i południowym punktem), nie jest wartością znaczącą.
Miejscami na stokach doliny występują niewielkie uskoki terenowe – m.in. przy zachodnim
brzegu zatoki w rejonie Szołtysich Gajów, przy północno-wschodnim brzegu zbiornika „Łąka” oraz
w rejonie Poręby Dwór.
Dodatkowo na terenie opracowanie występują obwałowania, głównie w rejonie ul. Hodowców.
W całym analizowanym terenie nie stwierdzono aktywnych osuwisk. W granicach terenu
opracowania znajdują się obszary zagrożone ruchami masowymi oraz obszary predysponowane do
rozwoju ruchów masowych. Obszary zagrożone ruchami masowymi występują na wschód największej
zatoki na północnym brzegu akwenu oraz w rejonie ul. Wodnej.
Obszary predysponowane do rozwoju ruchów masowych występują natomiast głównie na
północnym brzegu zbiornika na trenach dotychczas użytkowanych rolniczo oraz w rejonie przysiółka
Poręba Dwór, na terenie położonym pomiędzy ul. Wodzisławską a drogą dojazdową do korony
zapory.
Geologia
Pod względem tektonicznym analizowany teren znajduje się w zapadlisku przedkarpackim,
stanowiącym rów przedgórski orogenu karpackiego.
Według „Mapy geologicznej Polski” [1.2.25] w budowie geologicznej omawianego terenu
zasadniczy udział biorą utwory karbońskie i trzeciorzędowe, na których zalegają utwory czwartorzędu
(holocen).
Warstwy karbońskie wykształcone są w postaci piaskowcowo-łupkowej. Są to skały młodszego
paleozoiku (karbon górny).
Utwory trzeciorzędowe (mioceńskie) reprezentowane są przez mułowce i iły z wkładkami
s
1
mułowców oraz drobnego piasku, lokalnie z wkładkami gruboziarnistych piasków ( Nb ). Utwory te
zaliczone zostały do warstw skawińskich. Miąższość tych utworów w analizowanym terenie wynosi ok.
400-600 m, a ich wiek określa się na baden dolny.
Starsze podłoże przykryte jest ciągłą warstwa osadów czwartorzędowych które reprezentowane
są przez plejstoceńskie osady wodno-lodowcowe. Są to lessy (IB) zlodowacenia północnopolskiego
oraz lokalnie (rejon Poręby) – piaski i żwiry akumulacji rzeczno-lodowcowej.
Dno doliny Pszczynki oraz ujściowe odcinki jej dopływów wypełniają czwartorzędowe (holocen)
utwory aluwialne: mady, piaski i żwiry rzeczne z licznymi terasami akumulacyjnymi utworzonymi z mad
i drobnych piasków.
Z uwagi na obecność zbiornika zaporowego, utwory te uwidaczniają się w ograniczonym
stopniu w obrębie wschodniej części analizowanego terenu oraz w rejonie większych dolin dopływów
Pszczynki. Miąższość holoceńskich osadów rzecznych nie przekracza 10 m.
11
Złoża kopalin
W podłożu przedmiotowego terenu występują złoża węgla kamiennego, wód leczniczych oraz
złoża kopalin pospolitych, tj. piaski ze żwirami oraz surowce ilaste ceramiki budowlanej.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym w zachodniej części
analizowanego terenu znajduje się fragment złoża węgla kamiennego – „Pawłowice 1”. Złoże to
zostało udokumentowane w utworach karbonu, w kategorii A+B+C1+C2 i zajmuje powierzchnię 41,2
2
km . W złożu tym, do głębokości 1325 m występuje 66 pokładów węgla o maksymalnej miąższości
sięgającej 5,0 m. Nadkład stanowią gliny, piaski, żwiry, iły i iłołupki czwartorzędu, trzeciorzędu
i karbonu, a jego miąższość waha się od 175,0 do 830,0 m. Poziomy wodonośne udokumentowane
zostały w utworach czwartorzędowych, trzeciorzędowych i karbońskich. W złożu występują węgle
typów: 32-37, o średniej wartości opałowej wynoszącej 27940 kJ/kg, zawartości popiołu 15,58 % oraz
zasiarczeniu 0,56 %. Kopalina towarzysząca – metan – zawiera od 24,24 do 73,87 % CH4,
maksymalnie 3,1 % C2H6 i maksymalnie 75 % azotu.
We wschodniej części analizowanego terenu zalegają złoża węgla kamiennego „Kobiór2
Pszczyna” które zajmuje powierzchnię ok. 70 km . Rozpoznane zostało do głębokości 1350 m
i udokumentowane w kategorii C2.
Serię złożową ww. złóż tworzą utwory karbonu górnego warstw orzeskich, rudzkich
i siodłowych. Ze względu na ochronę złóż, złoża węgla kamiennego zakwalifikowane zostały do klasy
2, jako złoża rzadko występujące, skoncentrowane w określonym rejonie, natomiast z punktu widzenia
ochrony środowiska, z uwagi na ich ogólną uciążliwość zaliczono je do klasy B – złóż konfliktowych.
Kolizyjność ta wynika z ogólnej uciążliwości dla środowiska, ze względu na szkody górnicze na
powierzchni, zanieczyszczenie wód powierzchniowych wodami dołowymi oraz obciążenie środowiska
infrastrukturą przemysłową. Węgiel kamienny wszystkich złóż nadaje się do celów energetycznych
i koksowniczych. Kopaliną towarzyszącą węglom kamiennym jest metan pokładów węgla. Złoża te nie
są obecnie eksploatowane.
Ponadto w otoczeniu analizowanego terenu znajdują się dwa udokumentowane i poddane
eksploatacji czwartorzędowe:
1. Złoże iłów „Łąka” - zlokalizowane w zachodniej części gminy, eksploatowane z koncesją
numer OŚ.V.4 – 8510/11/98 wydaną w grudniu 1998 roku. Północna granica złoża „Łąka”
znajduje się w odległości ok. 100 m od południowej granicy terenu badań – na południe od
ul. Piotra Skargi. Złoże to posiada wyznaczony koncesją teren górniczy o powierzchni 1,5 ha
oraz funkcjonujący w jego obrębie obszar górniczy o powierzchni 0,78 ha, usytuowane
w Łące, przy ul. Szymonowica (ok. 0,7 km od granic dokumentowanego terenu). Złoże to
zostało udokumentowane w kategorii C1.
2. Złoże surowców ilastych „Stara Wieś” - zlokalizowane w północnej części gminy, w rejonie
Starej Wsi, koncesja nr Ek.V.1.4.-8510/11/96 obecnie nie eksploatowane. Przeprowadzona
została rekultywacja w kierunku sportowo-rekreacyjnym. Zlokalizowane jest w odległości
1,5 km na północny-wschód od ul. Wodzisławskiej, wyznaczającej granicę analizowanego
terenu. Powierzchnia złoża wynosi około 5,3 ha.
12
W pobliżu omawianego terenu znajdują się także złoża wód leczniczych „Goczałkowice Zdrój”,
które położone są w odległości około 1,2 km od południowo-wschodniej granicy terenu.
Typy gleb
Charakterystyka gleb występujących na omawianym terenie opracowana została na postawie
opracowania
ekofizjograficznego
[1.2.12]
sporządzonego
na
potrzeby
miejscowego
planu
Typ gleb występujących na danym obszarze jest naturalną konsekwencją procesów
glebotwórczych, skały macierzystej oraz akumulacyjnej bądź erozyjnej działalności cieków wodnych.
Gleby, jakie wytworzyły się na lessach i mułkach lessowatych zalegających w analizowanym
terenie, należą do gleb brunatnych i płowych. Ponadto w dolinie Pszczynki rozwinęły się gleby
organiczne i organiczno-mineralne pochodzenia rzecznego, które z uwagi na zalanie właściwego dna
doliny i utworzenie zbiornika zaporowego mają aktualnie bardzo zredukowany zasięg – ograniczają
się do terenów położonych we wschodniej części, między zaporą a ul. Grobla Łącka. Mady i gleby
madowo-torfowe nie mają większego znaczenie gospodarczego – ze względu na okresowe
podtopienia utrzymują się na nich zbiorowiska szuwarowe, a w partiach zalesionych – zbiorowiska
olsów.
Na omawianym terenie występują gleby o wysokiej rolniczej przydatności – III i IV klasy
bonitacyjnej, wykształcone z lessów i utworów lessowatych. Występują tutaj kompleksy rolnicze
o bardzo wysokiej wartości produkcyjnej: kompleks pszenny dobry, kompleks żytni bardzo dobry
i dobry, kompleks zbożowo-pastewny mocny oraz użytki zielone średnie, zaliczane od III i IV klasy
bonitacyjnej. W granicach terenu kompleksy rolnicze o najwyższych wartościach (klasa bonitacyjna
IIIa i IIIb) występują w południowo-zachodniej części (na południe od ul. Hodowców) oraz w otoczeniu
lasu Remiza i lasu Roszkowice.
Najważniejszymi roślinami uprawowymi omawianego obszaru są zboża, ziemniaki oraz rzepak.
W latach 2005-2008 Okręgowa Stacja Chemiczno – Rolnicza w Gliwicach pobrała i przebadała 6413
próbek glebowych z użytków rolnych na terenie powiatu pszczyńskiego. Przebadane użytki rolne
należą w przeważającej większości do kategorii agronomicznej średniej (83%) oraz w niewielkiej
części do ciężkiej (14%) i lekkiej (3%). Na tle powiatu, gleby gminy Pszczyna posiadają
najkorzystniejsze warunki edaficzne do realizacji funkcji rolniczej – udział gleb kwaśnych wynosi 55%
(średnia dla powiatu 70%), gleby wymagające wapnowania stanowią 42% (w powiecie 62%).
Nieznaczny jest udział gleb wymagających nawożenia związkami fosforu – 19% (36% w powiecie)
i potasu – 47% (w powiecie 57%).
13
Warunki atmosferyczne
Pszczyna, jak i całe województwo śląskie, znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego
przejściowego, co znaczy, że ścierają się nad jego obszarem masy powietrza pochodzenia
kontynentalnego i oceanicznego. Najczęściej spotyka się tu masy znad Atlantyku, które są przyczyną
małych różnic temperatur w ciągu roku i rzadkiego występowania długich i mroźnych zim (R. Dulias,
A. Hibszer, 2004). Ważnym elementem w kształtowaniu klimatu ziemi pszczyńskiej jest bliskość
obniżenia pomiędzy Sudetami i Karpatami, jakim jest Brama Morawska. Umożliwia ona napływ
gorącego powietrza zwrotnikowego z południa. Stosunkowo mały jest udział powietrza arktycznego.
Średnia roczna temperatura powietrza na ziemi pszczyńskiej wynosi 7-8°C. Najcieplejszym miesiącem
jest lipiec (15°C), a najzimniejszym – styczeń (-1°C).
Według podziału R. Gumińskiego (1948), analizowany teren, jaki część zachodnia powiatu
pszczyńskiego znajdują się w obrębie podsudeckiej dzielnicy klimatycznej.
Charakteryzuje się ona zróżnicowaniem w wielkości opadów: wynoszą one 600-800 mm
rocznie. Maksimum opadów przypada na lipiec, a minimum na luty lub marzec.
Śniegi zalegają na obszarze powiatu od 50 do 70 dni, a pokrywa śnieżna rzadko przekracza 15
cm. Opady. W okresie letnim częstym zjawiskiem są opady gradu.
Podobnie, jak w całym kraju, w okolicach Pszczyny występuje przewaga wiatrów zachodnich,
wiejących ze średnią prędkością 2-3 m/s. Charakterystyczna dla tego obszaru jest stosunkowo duża
częstość cisz. Zjawisko to jest spowodowane częściowym osłonięciem terenu przez Sudety i Karpaty.
Bliskość Pogórza Cieszyńskiego oraz Beskidu Śląskiego sprawia, że dosyć często docierają tu ciepłe
wiatry fenowe z południa. Średnie roczne nasłonecznienie wynosi ok. 4,0 h/d.
Ważną rolę w kształtowaniu lokalnego mikroklimatu ma największy zbiornik wodny w Polsce
południowej – Zbiornik Goczałkowicki. Łagodzi on klimat okolicznych terenów.
Warunki klimatyczne omawianego terenu można określić jako umiarkowanie korzystne.
Decyduje o tym położenie w odsłoniętej dolnie cieku wodnego o przebiegu równoleżnikowym, czyli
zgodnym z głównym kierunkiem napływu mas powietrza, co sprawia że rejon ten, mimo dolinnego
charakteru, posiada stosunkowo dobre warunki wentylacyjne
Na mikroklimat analizowanego terenu
wpływ mają zbiorniki wód
powierzchniowych:
Goczałkowicki i Łąka, powodujące lokalny wzrost wilgotności oraz jonizacji ujemnej. W rozpatrywanym
obszarze nieco większy jest również udział terenów eksponowanych w kierunku południowym
i południowo-wschodnim, co korzystnie wpływa na warunki termiczne i świetlne.
14
Wody powierzchniowe
Obszar objęty planem położony jest w dorzeczu rzeki Pszczynki, współtworząc jednocześnie
lewobrzeżną zlewnię Wisły. Główna rzeką analizowanego obszaru jest rzeka Pszczynka
przepływająca przez środkowa część obszaru z zachodu na wschód. Poza Pszczynką sieć
hydrograficzną tworzą cieki stałe, takie jak potok Graniczny, uchodzący do zbiornika Łąka w rejonie
Szołtysich Gajów oraz ok. 10 okresowych cieków i rowów odwadniających, prowadzących wody
podczas wiosennych roztopów i po intensywnych opadach.
Powierzchniową
sieć
hydrograficzną
uzupełniają
urządzenia
wodne
związane
z funkcjonowaniem zbiornika zaporowego „Łąka” na rzece Pszczynce (kanały przerzutowe
i odwadniające, polder zalewowy, Młynówka i upust boczny) oraz infrastruktura hydrotechniczna
związana z eksploatacją oczyszczalni ścieków w Wiśle Wielkiej (rów odprowadzający oczyszczone
ścieki).
Istotnym elementem sieci hydrograficznej analizowanego terenu jest sztuczny zbiornik „Łąka”
usytuowany w połowie biegu rzeki Pszczynka. Akwen „Łąka” – jest zbiornikiem wielofunkcyjnym. Ma
za zadanie ochronę przeciwpowodziową w dolinie rzeki Pszczynki, jest również zbiornikiem
retencyjnym wód oraz pełni funkcję akwenu rekreacyjnego. Całkowita powierzchnia zbiornika wynosi
3
418 ha, średnia głębokość 2,6 m, a pojemność 11,2 m .
Według danych zawartych w opracowaniu ekofizjograficznym [1.2.12] zbiornik „Łąka” zmniejsza
zagrożenie powodziowe terenów położonych w rejonie Pszczyny, poprzez redukcję przepływów
3
3
3
3
miarodajnych z 45,5 m /s do 32,5 m /s i z 54 m /s do 33,5 m /s. Wyrównuje również niskie przepływy
3
na rzece Pszczynce do wielkości 1,0 m /s.
Budowlą piętrzącą wody zbiornika „Łąka” jest zapora
ziemna, sypana, jednorodna
z uszczelnieniem skarpowym w postaci ekranu z płyt żelbetowych grubości 20 cm. Korpus zapory ma
przekrój trapezowy i wykonany został ze słabo przepuszczalnych piasków pylastych, pyłów i piasków
drobnych. W korpusie zapory zlokalizowane są następujące obiekty upustowe:
– przelew powierzchniowy z upustem dennym w centralnej części zapory,
– przelew boczny w lewym przyczółku zapory czołowej,
– przepust Dn=600 mm na wlocie do kanału Młynówki.
Na zachód od zbiornika „Łąka”, poza obwałowaniem terenów cofkowych, wybudowano dwa
zbiorniki wodne wraz z pompownią melioracyjną, która odwadnia tereny depresyjne zawala. Zbiornik
te i pompownia zlokalizowane są poza terenem objętym opracowaniem. Początkowo oba zbiorniki
stanowiły rezerwę wody dla akwenu „Łąka”. Aktualnie, w związku z obniżonym zapotrzebowaniem na
wodę, a jednocześnie rosnącym zagrożeniem powodziowym zaadoptowano jeden ze zbiorników na
polder powodziowy, natomiast drugi, tzw. Stenclowski Staw, o powierzchni zaadoptowany został na
cele hodowlane.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym [1.2.12] na omawianym
terenie występują obszary narażone na zalewanie i podtopienia wodami wezbraniowymi i opadowymi
(określone na podstawie modelowania i obserwacji z maja 2010 r.). Są to tereny położone
bezpośrednio nad zbiornikiem, w południowo – zachodniej części ul. Hodowców, w rejonie największej
zatoki na północnym brzegu akwenu, po zachodnie stronie Lasu Roszkowice oraz tereny położone na
15
wschód od zapory. Zagrożenie zalewami powodziowymi lub podtopieniam w większości nie obejmują
terenów aktualnie zagospodarowanych. Jedynie zagrożone są tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej i zagrodowej położone przy ul. Hodowców w południowo – zachodniej części terenu
opracowania oraz tereny ogródków działkowych. Zagrożone tereny nie zostały wskazane do
zabudowy w ocenianym planie.
Wody podziemne
Obszar gminy Pszczyna, w tym również przedmiotowy teren, położony jest w obrębie Regionu
Przedkarpackiego Podregionu Przedkarpacko-śląskiego.
Bezpośrednio w granicach opracowania nie znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych.
Najbliżej położonym jest GZWP nr 346 „Pszczyna – Żory”, którego południowo-zachodnia granica
przebiega w odległości 2 km od wschodniej granicy analizowanego terenu. Jest to zbiornik
2
czwartorzędowy typu porowego. Zajmuje powierzchnię 13,0 km , a jego zasoby dyspozycyjne,
3
wynoszą 17 tys. m /d. Wodonośność utworów czwartorzędowych w obrębie tego zbiornika waha się
3
3
od 64 do 40 m /h, a lokalnie wynosi zaledwie 15–17 m /h.
Nieco dalej, bo w odległości 3,5 km od zachodniej granicy analizowanego terenu, przebiega
południowo wschodnia delimitacja GZWP nr 346 „Rybnik”. Jest zbiornikiem czwartorzędowym typu
2
porowego, ze swobodnym lustrem wody na głębokości 10 m. Zajmuje powierzchnię 72 km , a jego
3
3
2
zasoby wynoszą 8 tys. m /d. Moduł zasobów odnawialnych wynosi 111 m /d/km .
W podłożu przedmiotowego terenu czwartorzędowy poziom wodonośny związany jest
z osadami wykształconymi w postaci otoczaków oraz żwirów i piasków, budujących dolinę Pszczynki.
Poza właściwymi korytami górne partie żwirowo-piaskowe bywają w znacznym stopniu
zaglinione. Z uwagi na nieciągłość geologiczną utworów wodonośnych, oprócz głównego horyzontu
wodonośnego występują poziomy wodonośne w postaci soczewek.
Spośród terenów objętych opracowaniem w granicach czwartorzędowego, użytkowego poziomu
wodonośnego znajduje się jedynie wschodnia część terenu – fragment Bażantarni, znajdujący się
pomiędzy zaporą a ul. Łącka Grobla.
Wody podziemne pozostałej, zasadniczej części omawianego terenu charakteryzują się
brakiem użytkowego poziomu wód podziemnych.
Czwartorzędowy poziom wodonośny, ujmowany studniami gospodarskimi, generalnie poziom
wodonośny ma zwierciadło wody swobodne, leżące na głębokości od 1 do 2 m w obrębie dolin
rzecznych i w sąsiedztwie zbiorników wodnych, natomiast na terenie wysoczyznowym zwierciadło
osiąga głębokość od kilku do kilkunastu metrów.
Z informacji przedstawionych
w opracowaniu ekofizjograficznym
[1.2.12] wynika, że
w granicach terenu głębokość zwierciadła wody podziemnej wynosi ok. 1,5 m w północnej części
miejscowości Łąka (rejon ul. Goli), ok. 3,0 m w Wiśle Wielkiej w rejonie ul. Hodowców, 4,5 m w okolicy
Szołtysich Gajów, oraz ok. 6,6 m w wyniesionych partiach Łyczka, po południowej stronie zbiornika
Łąka.
Zgodnie z mapą hydrograficzną Polski Ark. Pszczyna [1.2.24] w bezpośrednim otoczeniu
zbiornika wody gruntowe znajdują się na poziomie do 1 m p.p.t.
16
Zasilanie
poziomu
czwartorzędowego
przypowierzchniowego
odbywa
się
na
drodze
bezpośredniej infiltracji opadów atmosferycznych, a także infiltrację wód powierzchniowych.
W związku z niską retencją utworów tworzących poziom czwartorzędowy, jest on ściśle uzależniony
od stanów wód powierzchniowych. W rejonach, gdzie utwory czwartorzędowe charakteryzują się dużą
zmiennością budowy oraz tam, gdzie przykryte są warstwa glin, zasilanie jest ograniczone. W tych
miejscach wody podziemne mogą występować pod niewielki ciśnieniem.
Obecnie większość studni w analizowanym terenie jest nieczynna, bądź eksploatowana jedynie
okresowo, do podlewania, celów sanitarnych i gospodarczych, co wynika z doprowadzenie sieci
wodociągowej w rejon zabudowań. Maksymalne stany wód podziemnych notuje się wiosną,
minimalne jesienią.
Warunki florystyczno-faunistyczne
Zgodnie z klasyfikacja geobotaniczną (Matuszkiewicz 2008), cały omawiany teren położony jest
w dziale Wyżyny Południowopolskie (C), w krainie Kotlina Oświęcimska (C.7), okręgu Oświęcimskim
(C.7.1), podokręgu: Pszczyńskim (C.7.1.b) [1.2.32].
Na stan bioróżnorodności obszaru opracowania znaczy wpływ wywarły przekształcenia
antropogeniczne związane z budową zapory i utworzeniem zbiornika wodnego wraz z towarzyszącymi
urządzeniami hydrotechnicznymi, a także utrzymującą się antropopresją, przejawiającą się
wykorzystaniem zbiornika wodnego i jego brzegów na potrzeby rekreacyjne (caravaning, wędkarstwo,
quady, motory krosowe itp.).
Oddziaływania człowieka przejawią się głównie wydeptywaniem i rozjeżdżaniem części
powierzchni, co prowadzi do rozwoju ruderalnych zbiorowisk dywanowych, zawężeniem lub częściową
likwidacją przybrzeżnej strefy ekotonowej oraz eutrofizacją wód gruntowych i powierzchni gleby.
Skutkiem antropopresji jest ubożenie fitosocjologiczne i florystyczne.
Warunki florystyczno-faunistyczne występujące na analizowanym terenie opracowane zostały
na postawie opracowania ekofizjograficznego [1.2.12] sporządzonego na potrzeby miejscowego planu
Zbiorowiska roślinne występujące w otoczeniu zbiornika „Łąka” to zbiorowiska stosunkowo
ubogie pod względem florystycznym.
Wśród zbiorowisk roślinnych dominującymi są tu zbiorowiska leśne, które zajmują łącznie
powierzchnię około 90 ha, w skład których wchodzą:
• las Roszkowice usytuowany nad południowym brzegiem zbiornika Łąka, z dominującym
drzewostanem dębowo-jodłowo-lipowy. Runo tego lasu jest zdegradowane, z łanowym
występowaniem turzycy drżączkowatej (Carex brizoides), który to gatunek wypiera z runa
niemal wszystkie inne rośliny zielne i utrudnia odnawianie się lasu (uniemożliwia rozwój
siewek drzew). Na obrzeżach lasu Roszkowice stwierdzono występowanie dwóch pospolitych
gatunków: kaliny koralowej (Viburnum opulus) i kruszyny pospolitej (Frangula alnus).
• las Szołtysie Gaje – zlokalizowany w rejonie największej zatoki na północnym brzegu akwenu
Łąka. Jest to mieszany, wielogatunkowy płat lasu, który w wyżej położonych płatach
nawiązuje składem gatunkowym do zbiorowisk do zbiorowisk grądowych (duży udział lip,
dębu, graba, klonu), natomiast niższe, bardziej wilgotne partie mają cechy łęgów i olsów
17
(drzewostan tworzy olsza czarna, wierzby, jesion). W lesie występują m.in.: bluszcz pospolity
(Hedera helix), barwinek pospolity (Vinca minor) oraz kalina koralowa (Viburnum opulus).
Wyniesione o ok. 7-8 m nad poziom wody południowe krawędzie Szołtysich Gajów porastają
okazałe, pojedyncze dęby.
• Las Remiza – usytuowany na północnym brzegu akwenu Łąka, uległ częściowemu zalaniu,
podczas utworzenia zbiornika zalewowego. Posiada podobny charakter i skład gatunkowy
drzewostanu i runa, jak las Roszkowice. Z gatunków chronionych w obrębie tego zbiorowiska
leśnego notuje się rozproszone okazy kruszyny pospolitej (Frangula alnus).
Tereny leśne w granicach opracowania uzupełniają wilgotne lasy olszowe oraz świeży bór
sosnowy, usytuowane w rejonie Bażantarni – poniżej zapory. Wszystkie lasy znajdujące się
w granicach opracowania zaliczane są do lasów ochronnych.
Poza tym na terenie opracowania występują zbiorowiska nieleśne, do których zaliczamy:
• szuwar trzcinowy Phragmitetum communis – zbiorowisko o tym charakterze w największych
płatach występuje przy południowym brzegu zbiornika Łąka. Zbiorowiska to w południowozachodniej części zbiornika Łąka stanowią dogodne siedlisko dla gniazdowania ptactwa
wodnego oraz miejsce bytowania płazów wodnych.
• zbiorowiska namułkowe występujące w niewielkich płatach w centralnej części południowego
brzegu zbiornika Łąka. Zbiorowiska te tworzą z reguły drobne rośliny jednoroczne (terofity),
rozwijające się okresowo na wilgotnym, mulistym podłożu. W ich obrębie stwierdzono m.in.
występowanie wątrobowca – wgłębki wodnej (Riccia fluitans). Z uwagi na wahania poziomu
wód w obrębie zbiornika Łąka zbiorowiska te utrzymują się tu tylko okresowo.
Ponadto do zbiorowisk nieleśny występujących na tym terenie zaliczyć można niewielkie płaty
szuwaru sitowiowego Scirpetum silvatici i zbiorowisko z panującym sitem rozpierzchłym (Juncus
effusus). Występują one głównie po północnej stronie zbiornika, w rejonie Szołtysich Gajów oraz we
wschodniej części terenu (rejon tzw. bażantarni).
W zbiorowiskach tych występują również inne gatunki roślin nadwodnych, charakterystycznych
dla ugrupowań szuwarowych z klasy Phragmitetea – żabiściek pływający (Hydrocharis morsus-ranae)
i żabieniec babka wodna (Alisma plantago-aquatica).
W
granicach
rozpatrywanego
terenu
stwierdzono
występowanie
5
gatunków
roślin
podlegających ochronie prawnej. Należą do nich:
•
kruszyna pospolita (Frangula alnus) – występująca w większych kompleksów leśnych (m.in.
Las Roszkowice, Szołtysie Gaje, Las w rejonie drogi na grobli),
•
bluszcz pospolity (Hedera helix) – występujący w Szołtysich Gajach
•
kalina koralowa (Viburnum opulus) – występująca w 5 stanowisk w otoczeniu zbiornika Łąka.
•
torfowiec nastroszony (Sphagnum squarrosum) –odnotowany we wschodniej części
analizowanego terenu, w wilgotnym lesie olszowym poniżej zapory na zbiorniku Łąka.
Ponadto występuje tu 8 okazów drzew odznaczających się wiekiem i wymiarami kwalifikującymi
je do ochrony pomnikowej lub wymiarami bliskimi wymiarom pomnikowym.
18
Lp
gatunek
obwód w pierśnicy [m]
przybliżony
wiek [lata]
1
dąb szypułkowy Quercus robur
3,20
ok. 200
2
3,40
ok. 220
3
lipa drobnolistna Tilia cordata
3,90
ok. 210
4
3,20
ok. 200
5
dąb szypułkowy Quercus rober[
4,00
ok. 260
6
brzoza brodzawkowata Betula pendula
2,95
ok. 130
7
3,69
ok. 230
8
4,25
ok. 280
Wśród ryb zamieszkujących akwen najważniejszą rolę odrywają: leszcz (Abramis brama), okoń
(Perca fluviatilis), lin (Tinca tinca), sandacz (Sander lucioperca), karp (Cyprinus carpio), węgorz
(Anguilla anguilla), sum (Silurus glans), szczupak (Esox Lucius), płoć (Rutilus rutilus), jaź (Leuciscus
idus), wzdręga (Scardinius erythrophthalmus), karaś (Carassius carassius). Ponadto w wodach
zbiornika występują również 2 obce gatunki ryb: karaś srebrzysty (Carassius sp.) oraz sumik
karłowaty (Ameiurus nebulosus).
Pogranicze środowiska wodno-lądowego i obecność płytkich zatok z roślinnością szuwarową
i łozowiskami wierzbowymi sprzyja obecności płazów. Wśród płazów spotkać tu można: żabę trawną
(Rana temporaria), przedstawicieli żab wodnych (Rana esculenta complex), żabę moczarową (Rana
arvalis), ropuchę szarą (Bufo bufo) oraz rzekotkę drzewną (Hyla arborea).
Ponadto stwierdzono występowanie jaszczurki żyworodnej (Zootoca vivipara) i zwinki (Lacerta
agilis) oraz zaskrońca (Natrix natrix).
Na analizowanym terenie stwierdzono występowanie około 70 gatunków ptaków. Do
przedstawicieli ornitofauny zaliczyć można: Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus), czapla siwa (Ardea
cinerea), bocian biały (Ciconia ciconia), głowienka (Aythya ferina), czernica (Aythya fuligula),
myszołów (Buteo buteo), czajka (Vanellus vanellus), mewa pospolita (Larus canus), rybitwa czarna
(Chlidonias Niger), rybitwa białowąsa (Chlidonias hybridus), rybitwa rzeczna (Sterna hirundo), dzięcioł
zielony (Picus viridis), pliszka żółta (Motacilla flava), remiz (Remiz pendulinus), wilga (Oriolus oriolus),
strzyżyk (Troglodytes troglodytes), muchołówka białoszyja (Ficedula albicollis), potrzos (Emberiza
schoeniclos), trzciniak (Acrocephalus arundinaceus).
Najcenniejszym z punktu widzenia siedlisk ptasich jest południowo-zachodni brzeg zbiornika
Łąka, gdzie wykształciły się liczne zatoczki i wyspy, zasiedlane przez kolonie rozrodcze ptactwa
wodnego oraz zatoczki na południowym brzegu – pomiędzy ul. Leśną i Lasem Roszkowice
w miejscowości Wisła Wielka, gdzie wykształciły się liczne trzcinowisk, szuwary i namuliska.
Z uwagi na przewagę w analizowanym terenie środowisk wodnych i podmokłych, liczba
stwierdzonych gatunków ssaków nie jest znaczna. Spotkać tu można m.in. piżmaka (Ondatra
zibethicus), wydry (Lutra Lutra) oraz karczownika (Arvicola amphibius). Na pograniczu terenów
leśnych, zaroślowych i pól uprawnych stwierdzono występowanie zajęcy (Lepus europaeus), lisów
(Vulpes vulpes), saren (Capreolus capreolus) oraz dzików (Sus scrofa).
19
Walory krajobrazowe
Przedmiotowy teren
charakteryzuje
się
wysokimi walorami krajobrazowymi.
Jest
on
w przeważającej części niezabudowany i w znacznym stopniu odlesiony. Jego usytuowanie w obrębie
doliny rzecznej i w sąsiedztwie zbiornika wodnego otoczonego łagodnymi stokami decyduje
o obecności licznych punktów i panoram widokowych.
Szczególnymi walorami krajobrazowymi odznaczają się stoki opadające do zbiornika Łąka od
strony północnej, eksponowane w kierunku pasm górskich Beskidu Śląskiego i Małego. Linia
horyzontu ma na większości odcinków naturalny charakter, pozbawiony antropogenicznych dominant
– jedynymi wyjątkami są tutaj: korona zapory. Sama zapora jest jednocześnie swego rodzaju
promenadą widokową zarówno na zbiornik „Łąka”, jak i położony po stronie wschodniej kompleks łąk
i lasów towarzyszących dolinie Pszczynki.
Atrakcyjne pod względem krajobrazowym są zwarte kompleksy leśne oraz aleje z udziałem
starodrzewiu we wschodniej części terenu.
Walory krajobrazowe omawianego terenu zaburzać mogą jedynie obiekty hydrotechniczne
związane z funkcjonowaniem zbiornika oraz zabudowania usługowe na brzegach zbiornika
towarzyszące rozwojowi rekreacji i turystyki na tym terenie, a także lokalnie występujące dzikie
wysypiska odpadów komunalnych.
5.2 Istniejące zagrożenia środowiska, a jego odporność na degradację oraz zdolność do
samoregeneracji
Z problemem odporności środowiska wiąże się ocena jego zdolności do regeneracji.
Regeneracja następuje wyłącznie pod wpływem procesów naturalnych, gdyż celowe działania
człowieka mogą znacznie przyspieszyć regenerację środowiska, zaburzając jednak naturalny cykl
odnowienia przyrody. Generalnie można stwierdzić, że im wyższa jest odporność środowiska, tym
większe są także jego możliwości regeneracyjne. Zdolność do regeneracji najczęściej jest wyrażana
długością czasu, jaki upływa między momentem ustania działania czynników odkształcających
środowisko a powrotem środowiska do stanu, który występował przed rozpoczęciem działania tych
czynników. Uzupełniającym miernikiem jest różnica stanów środowiska w punkcie „początkowym”
(przed oddziaływaniem) i końcowym („po regeneracji”) ponieważ środowisko rzadko wraca do stanu
w pełni zgodnego z wyjściowym.
Obszar objęty opracowaniem to w przeważającej części tereny biologicznie o charakterze
rolniczym uzupełnione kompleksami leśnymi.
Istniejąca tu naturalna roślinność została wyparta przez uprawy rolne. Zbiorowiska roślinne nie
mają charakteru naturalnych fitocenoz, mimo to istnieją obszary pełniące istotne funkcje przyrodnicze
(tereny szuwarów, namulisk i zarośli nadbrzeżnych w zatokach zbiornika, tereny zwartych
kompleksów leśnych w sąsiedztwie akwenu i gruntów rolnych). Mimo antropogenicznego
przekształcenia całego terenu stosunkowo niewielki jest udział gatunków inwazyjnych.
Środowisko terenu objętego opracowaniem w związku z wieloletnią działalnością człowieka
uległo znacznym przekształceniom, które związane są z budową zapory i utworzeniem zbiornika
wodnego wraz z towarzyszącymi urządzeniami hydrotechnicznymi.
20
Charakter terenu oraz jego położenie w sąsiedztwie zbiornika wodnego powoduje, iż staje się
on atrakcyjny dla rekreacji. Tereny narażone na presje antropogeniczną to najczęściej tereny
położone wzdłuż zbiornika wodnego, gdzie niejednokrotnie spotkać można odpady pozostawione
przez turystów. Brzegi jeziora są rozjeżdżane przez pojazdy wędkarzy dojeżdżających do łowisk,
osoby wypoczywające nad zbiornikiem, jak również przez amatorów jazdy pojazdami terenowymi
(motocykle krosowe, quady itp.). Ponadto uprawianiem sportów wodnych z użyciem pojazdów
z napędem silnikowym (motorówki, skutery wodne itp.) przyczynia się do degradacji środowiska
przyrodniczego.
Środowisko naturalne tego terenu narażone jest na zanieczyszczanie wód powierzchniowych,
głównie poprzez spływy nawozów i środków ochrony roślin z pól zlokalizowanych w zlewni Pszczynki
i zbiornika „Łąka”. Lokalnie czynnikiem powodującym zanieczyszczenie i eutrofizację wód jest dopływ
nieoczyszczonych lub niewłaściwie oczyszczonych ścieków komunalnych. Punktowymi ogniskami
zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych są także dzikie wysypiska odpadów,
odnotowane wzdłuż całego brzegu zbiornika Łąka. Do nadmiernego wzrostu żyzności zbiornika
przyczyniają się również wędkarze. Eutrofizacja wód powoduje w sezonie letnim zakwity glonów
i sinic, co ogranicza rekreacyjne i gospodarcze wykorzystanie wód zbiornika i powoduje dalszą
degradację wód Pszczynki.
Czynnikiem warunkującym odporność na degradację i zdolności regeneracyjne wód
powierzchniowych, występujących w granicach analizowanego terenu jest proces samooczyszczania.
Przedmiotowy teren, posiada umiarkowane możliwości i warunki sprzyjające samooczyszczaniu się
wód: zbiornik wodny umożliwia wprawdzie procesy sedymentacji zanieczyszczeń, a dzięki
retencjonowaniu wód eliminuje długotrwałe stany niskiego poziomu wód w środkowym i dolnym biegu
Pszczynki, jednak z uwagi na jego niewielką głębokość, wykazuje znaczną wrażliwość na zakwity
glonów i sinic, powodujące pogorszenie warunków tlenowych w samym zbiorniku i wypływającej
z niego Pszczynce. Również antropogeniczne ukształtowanie brzegów Pszczynki oraz zasilanie wód
zbiornika nawozami, pestycydami i ściekami komunalnymi nie sprzyjają procesom samooczyszczania.
Na jakość środowiska przyrodniczego omawianego terenu wpływa również hałas. Głównym
źródłem emisji hałasu jest komunikacja samochodowa, realizowana w ciągu drogi wojewódzkiej nr
933 (ul. Wodzisławska), wyznaczającej północno-wschodnią granicę terenu. Droga ta z uwagi na swój
przebieg obsługuje zarówno ruch lokalny, jak i tranzytowy, łącząc Chrzanów z Rybnickim Okręgiem
Węglowym. Z uwagi na ukształtowanie terenu na oddziaływanie akustyczne narażone są wyłącznie
obszary położone w północno-wschodniej części.
Pozostałe, liniowe źródła hałasu komunikacyjnego mają lokalny charakter, o niewielkim
natężeniu. Lokalnymi źródłami emisji hałasu są również niektóre obiekty hydrotechniczne (np. miejsca
upustu wód w obrębie zapory, pompownia melioracyjna w zachodniej części badanego terenu) oraz
tereny intensywnej rekreacji w ośrodkach sportów wodnych nad akwenem Łąka. W obrębie
analizowanego terenu brak jest istotnych źródeł hałasu przemysłowego.
Obszar objęty opracowanie odznacza się niewielkim stopniem zurbanizowania, w związku
z czym w jego obrębie nie występują znaczące źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza. Na stan
powietrza atmosferycznego regionu mają wpływ zewnętrzne źródła emisji, o których udziale decyduje
ogólna cyrkulacja atmosferyczna, lokalnie modyfikowana przez orografię terenu.
21
Zgodnie z dominującym kierunkiem wiatrów (zachodnim) oraz równoleżnikowym przebiegiem
doliny Pszczynki zanieczyszczenie nawiewane mogą być znad Rybnickiego Okręgu Węglowego oraz
Karwińsko-Ostrawskiego Zagłębia Węglowego.
W granicach terenu objętego opracowaniem oraz w jego bezpośrednim otoczeniu istnieją dobre
warunki, biorąc pod uwagę o odporność na degradację i zdolności regeneracyjne tego komponentu.
Z jednej strony występują stosunkowo zwarte połacie użytków zielonych i zadrzewień, pełniące
funkcje naturalnych ekranów i filtrów, a szeroka i odsłonięta dolina, usytuowana równolegle do
głównych kierunków napływu mas powietrza stwarza dogodne warunki wentylacyjne.
Na opisywanym obszarze degradacja gleb nie jest zjawiskiem intensywnym, a głównym
czynnikiem warunkującym odporność na degradację i zdolności regeneracyjne gleb jest mała
intensywność procesów erozyjnych oraz bezpośredni charakter substratu glebowego, zapewniający
jej odpowiednią żyzność. Odporność na degradację zmniejsza jednak brak izolacji przed
zanieczyszczeniami przenikającymi z wód opadowych i powierzchniowych (przenikanie do środowiska
glebowego zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych i komunalnych).
Minimalizacja wpływów działalności człowieka na terenach objętych opracowaniem może
nastąpić poprzez zaproponowane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
odpowiednie zapisy dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego oraz zagospodarowania zgodnego
z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konsekwentne egzekwowanie tych postanowień.
Obecnie do głównych zagrożeń środowiska przedmiotowego obszaru należą:
-
przekształcenia powierzchni ziemi i gleby
-
zanieczyszczenie wód podziemnych i powierzchniowych
-
zanieczyszczenie powietrza i emisja hałasu
-
wpływ promieniowania niejonizującego
-
przekształcenie biocenoz
Przekształcenia powierzchni ziemi i gleb
Przedstawiony do oceny plan obejmuje tereny położone w obrębie zbiornika „Łąka”. Cały
omawiany teren posiada wyrównana rzeźbę o łagodnym pochyleniu w stronę doliny Pszczynki.
Zgodnie z informacjami zawartymi w poprzedniej części prognozy całkowita deniwelacja terenu
osiąga 18,5 m. W większości omawiany teren jest aktualnie niezabudowany.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wprowadza na część terenów biologicznie
czynnych obszary zabudowy. Założenia planu przewidują przekształcenie omawianego terenu.
Wprowadzone zostaną tu głównie obiekty usługowe i zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna.
Największe przekształcenia terenu dotyczyć będą obszarów zlokalizowanych w północno –
wschodniej części, gdzie planowane jest przekształcenie dużej powierzchni biologicznie czynnych i na
tereny usług turystyki, sportu i rekreacji oraz zabudowy letniskowej.
Wprowadzanie pozaprzyrodniczych form zagospodarowania wiąże się w mniejszym lub
większym stopniu z przekształceniem powierzchni ziemi. Na terenach obecnie zabudowanych
oddziaływanie związane z zmianą powierzchni terenu już nastąpiło, natomiast na terenach jeszcze
niezabudowanych, gdzie możliwe jest wprowadzenie nowej zabudowy konieczne będzie wykonanie
22
niwelacji terenu pod możliwość lokalizacji obiektów kubaturowych i towarzyszącej im infrastruktury
drogowej.
Rezultatem
zagospodarowań
będzie
również
wzrost
powierzchni
uszczelnionych,
a w konsekwencji zmiany kierunków spływu wód powierzchniowych oraz ograniczenie powierzchni
biologicznie czynnych. Ponadto wprowadzenie zabudowy w terenach otwartych przyczyni się do
powstania dominant, a tym samym zmniejszenia walorów krajobrazowych terenu.
Oddziaływanie związane z przekształceniem powierzchni ziemi głównie uzależnione będzie od
intensywności wprowadzanej zabudowy oraz od pokrycia terenu powierzchniami szczelnymi. Dla
złagodzenia uciążliwości związanej z wprowadzeniem zagospodarowania terenu w postaci obszarów
zabudowy, plan wprowadza zapisy uwzględniające ograniczenia w zagospodarowaniu oraz
określające wskaźniki zagospodarowania i użytkowania terenu. Dla wszystkich obszarów, dla których
wskazane zostało zagospodarowanie inne niż przyrodnicze określono wytyczne dotyczące między
innymi określenia powierzchni biologicznie czynnej. I tak procent ten został określony na poziomie:
- dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej określonych symbolami: P21-MN; P22MN; Ł9-MN; Ł11-MN; W5-MN; W7-MN; W22-MN – min. 50% w stosunku do powierzchni działki
budowlanej,
- dla terenów ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej określonych symbolami: P6-MNZ; P12MNZ; W11-MNZ; W15-MNZ; W21-MNZ – min. 50% w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i letniskowej określonych symbolami:
Ł5-MNL; W20-MNL; W24-MNL – min. 60% w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów zabudowy letniskowej określonych symbolami: B3-ML; P2-ML; W2 – ML – min.
70% w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów zieleni urządzonej i zabudowy letniskowej określonych symbolem P8-ZP/ML –
min. 70% w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów zabudowy usługowej oznaczonych symbolami: Ł4-U; P20-U – min. 30%
w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów usług turystyki, sportu i rekreacji określonych symbolami: P11-UT,US; P17UT,US; Ł7-UT,US; W18-UT,US; W25-UT,US – min. 50% w stosunku do powierzchni działki
budowlanej,
- dla terenów zieleni urządzonej oznaczonych symbolami: P16-ZP; Ł6-ZP; W16- ZP – min. 70%
w stosunku do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenu ogrodów działkowych oznaczonego symbolem: P34-ZD – min. 80% w stosunku do
powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych
oznaczonych symbolami: P7-RU; W12-RU; W13- RU – min. 20% w stosunku do powierzchni działki
budowlanej,
- dla terenu infrastruktury technicznej oznaczonego symbolem: Ł10-ITW – min. 80% w stosunku
do powierzchni działki budowlanej,
- dla terenów parkingów oznaczonych symbolami : B1-KP; P18-KP; W17-KP – min. 10%
w stosunku do powierzchni działki budowlanej.
23
W całym analizowanym terenie nie stwierdzono aktywnych osuwisk. W granicach terenu
opracowania znajdują się obszary zagrożone ruchami masowymi oraz obszary predysponowane do
rozwoju ruchów masowych. Obszary zagrożone ruchami masowymi występują na wschód największej
zatoki na północnym brzegu akwenu oraz w rejonie ul. Wodnej.
Obszary predysponowane do rozwoju ruchów masowych występują natomiast głównie na
północnym brzegu jeziora na trenach dotychczas użytkowanych rolniczo oraz w rejonie przysiółka
Poręba Dwór, na terenie położonym pomiędzy ul. Wodzisławską a drogą dojazdową do korony
zapory.
Dla w/w terenów plan wprowadza odpowiednie zapisy:
−
ustala się obowiązek uwzględnienia skomplikowanych warunków gruntowych,
−
zakazuje się zmiany parametrów stoku oraz ukształtowania terenu.
Zanieczyszczenie wód podziemnych i powierzchniowych
Bezpośrednio w granicach opracowania nie znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych.
W podłożu omawianego terenu pierwsze zwierciadło wód podziemnych związane jest
z utworami czwartorzędowymi. Zasilanie przypowierzchniowego poziomu czwartorzędowego odbywa
się poprzez infiltrację opadów atmosferycznych. W dolinach rzecznych poziom ten występuje na
głębokości od 2,0 do 1,0 m ppt. Czwartorzędowy, użytkowy poziom wodonośny znajduje się jedynie
we wschodniej część terenu – fragment Bażantarni, znajdujący się pomiędzy zaporą a ul. Łącka
Grobla, gdzie nie są planowane żadne zmiany w zagospodarowaniu terenu.
Czynnikiem stanowiącym największe zagrożenie dla stanu jakości wód powierzchniowych
i podziemnych jest działalność antropogeniczna. Każde pozaprzyrodnicze zagospodarowanie stwarza
potencjalne zagrożenie dla środowiska gruntowo- wodnego.
Plan zakłada częściowe przekształcenie istniejących powierzchni i wprowadzenie nowych
przeznaczeń terenów. Obszary obecnie użytkowane w postaci użytków rolnych zostały wskazane do
zagospodarowania głównie w formie terenów zabudowy usługowej, mieszkaniowej, letniskowej bądź
do pełnienia funkcji rekreacyjnej i turystycznej.
Oddziaływanie
na
wody
powierzchniowe
i
podziemne
zależne
będzie
od
rodzaju
wprowadzonych zagospodarowań. Lokalizacja wszystkich obiektów zarówno mieszkaniowych jak
i usługowych związana jest z powstawaniem ścieków sanitarnych. Tereny usługowe w zależności od
rodzaju wprowadzonych zagospodarowań mogą również być źródłem powstawania ścieków
technologicznych.
W planie przedstawionym do oceny wprowadzono zakaz lokalizacji obiektów uciążliwych dla
środowiska w tym również dla środowiska gruntowo – wodnego. Potencjalne negatywne
oddziaływanie poszczególnych zagospodarowań ograniczone zostało zapisami planu. I tak
wprowadzono:
•
w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych wprowadza się obowiązek
docelowego objęcia terenów przeznaczonych pod zabudowę zorganizowanym systemem
odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków wytwarzanych przez użytkowników, zgodnie
z obowiązującymi przepisami prawa;
24
Dodatkowo plan ustala odprowadzenie ścieków sanitarnych do kanalizacji sanitarnej
i dopuszcza lokalizację indywidualnych oczyszczalni ścieków lub zbiorników bezodpływowych.
Wszystkie w/w ograniczenia, ustalenia wynikające z przepisów odrębnych oraz sposób
zagospodarowania terenu (zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko) powoduje, że realizacja ustaleń planu (przy zachowaniu wszystkich ograniczeń)
nie będzie powodować zagrożeń dla środowiska gruntowo – wodnego.
Zanieczyszczenie powietrza
Warunki aerosanitarne na analizowanym terenie są kształtowane przez różne źródła emisji
zanieczyszczeń atmosferycznych (pyłowych i gazowych). Na pogorszenie się jakości powietrza mają
między innymi wpływ zanieczyszczenia pochodzące z emitorów punktowych, a także liniowych.
Do
punktowych
źródeł
zanieczyszczeń
powietrza
atmosferycznego
należą
głównie
zabudowania, w obrębie których dochodzi do emisji szkodliwych związków powstających w procesie
grzewczym (powstawanie tzw.„niska emisja”), której największy wpływ obserwowany jest w okresie
zimowym (w sezonie grzewczym). Związana jest ona z opalaniem w przydomowych kotłowniach
węglem niskiej jakości.
Liniowymi źródłami emisji zanieczyszczeń są ciągi komunikacyjne, generujące do powietrza
atmosferycznego zanieczyszczenia w postaci spalin samochodowych. Do emisji zanieczyszczeń
przyczynia się w tym obszarze ruch kołowy odbywający się przede wszystkim na ulicy Wodzisławskiej.
Zanieczyszczenia (w tym także pochodzące ze źródeł przemysłowych) są tu również
potencjalnie nawiewane z terenów sąsiednich, zlokalizowanych głównie na zachód od granic
opracowania.
Lokalizacja nowych budynków mieszkaniowych związana będzie z koniecznością ogrzania ich.
Przy braku centralnego systemu zaopatrzenia w ciepło konsekwencją wprowadzania zabudowy
będzie konieczność budowy indywidualnych systemów grzewczych (kotłownie przydomowe).
Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku pozostałych zagospodarowań. Wszystkie
obiekty usługowe również będą wymagały ogrzewania w oparciu o indywidualne kotłownie. Taki
system zaopatrzenie w ciepło będzie powodować wzrost emisji zanieczyszczeń do powietrza. Sieć
emitorów odprowadzających zanieczyszczenia z indywidualnych kotłowni powodować będzie
powstawanie niekorzystnego zjawiska tzw. niskiej emisji, najbardziej niebezpiecznej u źródła, a wiec
w pobliżu emitora, czyli na terenach związanych z przebywaniem ludzi.
Wprowadzanej w obszarze planu zabudowie towarzyszyć będzie rozwój infrastruktury
drogowej. Wraz ze wzrostem pokrycia terenu obiektami budowlanymi wzrastać będzie natężenie
ruchu pojazdów zarówno na istniejących drogach, jak i na drogach dojazdowych. Wynikiem tego
będzie emisja toksycznych związków stanowiących składniki spalin. Na drogach lokalnych zasięg
emisji ze względu na ograniczoną ilość przejazdów, będzie niewielki i w ogólnym rozrachunku
w zasadzie mało odczuwalny. Najbardziej uciążliwym emitorem pozostanie tak jak dotychczas
ul. Wodzisławska.
W przedstawionym do oceny projekcie planu uwzględniono zapisy ograniczające ewentualne
oddziaływanie na stan sanitarny powietrza atmosferycznego w omawianym rejonie.
25
W celu ograniczenia uciążliwości związanych z nadmierną emisją zanieczyszczeń do powietrza
atmosferycznego przedstawiony do analizy plan wprowadza:
−
zapis nakazujący utrzymanie emisji zanieczyszczeń do środowiska od prowadzonych działalności
na poziomach nie przekraczających dopuszczonych wartości, określonych w przepisach z zakresu
ochrony środowiska;
−
nakaz stosowania proekologicznych paliw w wyposażeniu nowych budynków oraz zaopatrzenie
w ciepło przy wykorzystaniu systemów charakteryzujących się brakiem lub minimalną emisją
pyłów i gazów do powietrza
Emisja hałasu
Aktualnie w omawianych granicach dominuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna
i zagrodowa. Występujące na tym terenie usługi najczęściej powiązane są z funkcjami rekreacyjnymi,
sportowymi i rolniczymi. Pozostałe tereny ze względu na swój charakter (użytki rolne bez zabudowy)
pozbawione są jakichkolwiek obiektów związanych z emisją hałasu do środowiska.
Przy obecnym stanie zagospodarowania i funkcji terenu, najbardziej znaczącym, liniowym
źródłem emisji akustycznej na tym obszarze jest komunikacja samochodowa, realizowana w ciągu
drogi wojewódzkiej nr 933 (ul. Wodzisławska), Pozostałe, liniowe źródła hałasu komunikacyjnego
mają lokalny charakter, o niewielkim natężeniu. Lokalnymi źródłami emisji hałasu są również niektóre
obiekty hydrotechniczne (np. miejsca upustu wód w obrębie zapory) oraz tereny intensywnej rekreacji
w ośrodkach sportów wodnych nad akwenem Łąka. W obrębie analizowanego terenu brak jest
istotnych źródeł hałasu przemysłowego.
Zmiany przewidziane w planie przedstawionym do oceny obejmują wprowadzenie nowych
terenów zabudowy, dla których obowiązywała będzie, zgodnie z zapisami planu, ochrona przed
hałasem:
−
dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami MN, MNL, ML, MNZ, ZP/ML - jak dla
terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
−
dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolem UT,US - jak dla terenów rekreacyjnowypoczynkowych.
Ponadto dla całego obszaru planu wprowadzono zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury
technicznej, inwestycji celu publicznego oraz chowu i hodowli zwierząt na terenach RU.
Wpływ promieniowania niejonizującego
Wśród
zidentyfikowanych,
szkodliwych
dla
środowiska,
rodzajów
promieniowania
powodowanego przez działalność człowieka, wyróżnia się promieniowanie niejonizujące, pojawiające
się wokół linii energetycznych wysokiego napięcia, radiostacji, pracujących silników elektrycznych
oraz instalacji przemysłowych, urządzeń łączności, domowego sprzętu elektrycznego, elektronicznego
itp.
Źródła niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego oddziałujące na środowisko
mogą mieć charakter liniowy lub punktowy. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
26
16
występuje w zakresie częstotliwości 1 Hz do 10
Hz. Z punktu widzenia ochrony środowiska istotne
znaczenie mają źródła liniowe - linie elektroenergetyczne o napięciu znamionowym wynoszącym
110 kV
lub
wyższym
oraz
źródła
punktowe
-
urządzenia
emitujące
elektromagnetyczne
promieniowanie niejonizujące w zakresie częstotliwości 0,1-300,000 MHz, do których należą:
•
stacje transformatorowe o napięciu znamionowym powyżej 110 kV,
•
urządzenia radionadawcze i telewizyjne (np. stacje bazowe telefonii komórkowej).
Intensywny rozwój źródeł pól elektromagnetycznych powoduje zarówno ogólny wzrost poziomu
tła promieniowania elektromagnetycznego w środowisku, jak też powiększanie się liczby i powierzchni
obszarów o podwyższonym poziomie natężenia promieniowania. Dotychczasowy wzrost poziomu tła
elektromagnetycznego nie zwiększył istotnie zagrożenia środowiska i ludności. W dalszym ciągu
poziom promieniowania w tle pozostaje wielokrotnie niższy od natężeń, przy których możliwe jest
jakiekolwiek szkodliwe oddziaływanie na organizm ludzki.
Zagadnienia
ochrony
ludzi
i
elektromagnetycznym
są
budowlanego,
ochrony środowiska,
prawa
uregulowane
środowiska
przepisami
przed
niejonizującym
bezpieczeństwa
zagospodarowania
i
promieniowaniem
higieny pracy,
przestrzennego
i
prawa
przepisami
sanitarnymi. W obowiązującym prawie polskim natężenie pola elektrycznego o wartości poniżej
1 kV/m uważane jest za całkowicie bezpieczne, nawet przy długotrwałym w nim przebywaniu.
Natomiast w polu o wartości powyżej 10 kV/m – strefa ochronna pierwszego stopnia – przebywanie
ludzi jest zabronione. W strefie ochronnej drugiego stopnia – pole o natężeniu 1-10 kV/m –
przebywanie ludności jest dozwolone, jednakże nie wolno lokalizować budynków mieszkalnych, szkół,
żłobków, przedszkoli, szpitali itp. W Polsce nie istnieją przepisy ograniczające gospodarowanie oraz
przebywanie ludności w obszarach, w których występuje pole magnetyczne.
Zagrożenie promieniowaniem niejonizującym może być stosunkowo łatwo wyeliminowane lub
ograniczone
poprzez
zapewnienie
odpowiedniej
separacji
przestrzennej
człowieka
od
pól
przekraczających określone wartości graniczne.
W południowej części terenu objętego opracowaniem przebiega sieć napowietrzna 20 kV. Dalej
energia elektryczna prowadzona jest liniami napięcia średniego i niskiego.
W obszarze planu nie przewiduje się realizacji obiektów mogących wytwarzać pole
elektromagnetyczne o natężeniu wymagającym wprowadzania stref ochronnych.
W przedstawionym do oceny planie ustala się zaopatrzenie w energii elektrycznej z sieci
elektroenergetycznej. Dodatkowo na całym obszarze objętym planem wprowadzono zakaz lokalizacji
urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW.
Ponadto plan wprowadza zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko, za wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, inwestycji celu publicznego
oraz chowu i hodowli zwierząt na terenach RU.
27
Przekształcenia biocenoz
Naturalna pokrywa glebowa jak również naturalna szata roślinna w granicach przedmiotowego
terenu na przestrzeni lat uległy znacznemu przekształceniu. Dokonywane przez lata przekształcanie
siedlisk pociągnęło za sobą również zmiany w składzie gatunkowym zwierząt.
Roślinność obszarów rolniczych i zabudowanych narażona jest przede wszystkim na działanie
takich stresorów jak zanieczyszczenie powietrza, zmiana chemizmu podłoża oraz związany z nią
wzrost ciśnienia osmotycznego roztworu wodnego występującego w podłożu (wywołane m.in.
soleniem dróg), a także uszkodzenia mechaniczne roślinności spowodowane przez wydeptywanie lub
rozjeżdżanie. Powyższe zjawiska sprzyjają występowaniu kosmopolitycznych, synantropijnych
gatunków roślin.
Zajmowanie zadrzewionych terenów biologicznie czynnych jest potencjalnie związane
z wycinką zieleni wysokiej, co może powodować płoszenie się zwierząt, zwłaszcza ptaków co może
być szczególnie niekorzystnie w ich okresie lęgowym.
Podsumowując można stwierdzić, że w wyniku przeobrażeń środowiska przyrodniczego na
omawianym terenie oraz ciągłej presji ze strony człowieka samoistny (bez pomocy człowieka) powrót
lokalnego środowiska do stanu pierwotnego (sprzed dewastacji) jest praktycznie niemożliwy.
W obecnym stanie, w granicach opracowania kształtują się wtórne, antropogeniczne zbiorowiska
roślinne, a teren jest zasiedlany przez określone gatunki zwierząt. Z uwagi na jego dotychczasową
funkcję (tereny rekreacji i sportu) stanowi on lokalną enklawę zieleni, ukształtowaną w warunkach
presji antropogenicznej, w związku z czym wykazują pewną odporność na degradację. Sytuacja ta
jednak nie jest trwała, w związku z czym zbytnie nasilenie oddziaływania antropogenicznego może
doprowadzić do utraty kształtujących się tutaj siedlisk czy gatunków.
Przedmiotowy teren położony jest w korytarzu ornitologicznym Dolina Górnej Wisły. Pełni on
funkcję regionalnego korytarza, łączącego Płaskowyż Rybnicki z Doliną Górnej Wisły. Częściowo
funkcja tego korytarza ograniczona jest poprzez obecność zapory na zbiorniku Łąka oraz
zurbanizowanych terenów Pszczyny, przylegających do doliny rzecznej w rejonie drogi krajowej DK 1.
W ramach tego korytarza, zbiornik Łąka pełni funkcję lokalnego węzła ekologicznego, skupiającego
organizmy związane z ekosystemami zbiorników wód śródlądowych.
Ponadto
Zbiornik
„Łąka”
stanowi
przystanek
pośredni
dla
ptactwa
o
znaczeniu
ponadregionalnym. Zbiornik te leży na ważnej trasie migracji i wraz ze Zbiornikiem Goczałkowickim
„przyciąga” ptaki wodno – błotne.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu „Korytarze ekologiczne…” [1.2.29] teren
objęty opracowaniem leży poza granicami lądowych korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych
migracji ssaków kopytnych i dużych drapieżników. Graniczy on natomiast od zachodu z korytarzem
migracji dla ssaków kopytnych K/BŚ-LPK. Jest to korytarz łączący Beskid Śląski z Lasami Pszczyńsko
– Kobierskimi. Przebiega on szerokim pasem zadrzewień i luźnej zabudowy otaczającym dolinę
Łańskiego Potoku, następnie przez wąski pas lasu dochodzi do zbiornika Goczałkowickiego, wzdłuż
jego brzegu, a następnie wzdłuż potoku Stenclówka, kanału Branickiego i otaczających go rozlewisk
rzek Pszczynki i Nieradki.
28
Z informacji zawartych w opracowaniu dotyczącym sieci ekologicznych w Polsce (Jędrzejewski,
2011) zachodni fragment terenu opracowania leży w granicach korytarza ekologicznego ssaków pod
nazwą „Lasy Pszczyńskie-Beskid Śląski” będącego fragmentem Korytarza Południowego.
Na północ od terenu opracowania, w odległości około 300m przebiega granica korytarza
spójności obszarów chronionych Pszczynka o znaczeniu międzynarodowym, łączącym obszary objęte
ochroną w ramach programu Natura 2000, tj. Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Dolina Górnej Wisły
(PLB 240001) oraz Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk Stawy w Brzeszczach (PLB 120009).
Ponadto pogranicze środowiska wodno-lądowego i obecność płytkich zatok z roślinnością
szuwarową i łozowiskami wierzbowymi sprzyja obecności płazów, które mogą migrować z okolicznych
terenów w kierunki zbiornika wodnego.
Projekt planu zakłada wprowadzenie nowych zagospodarowań na część powierzchni
biologicznie czynnych, jednak ze względu na fakt, iż w dalszym ciągu pozostaną tu tereny otwarte,
które umożliwiają swobodne przemieszczanie się fauny, proponowane zmiany nie wpłyną znacząco
na funkcjonowanie korytarzy ekologicznych.
Realizacja ustaleń planu na przedmiotowym terenie nie wpłynie również na możliwość migracji
ptaków.
5.3 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego planu
Poprzez brak realizacji ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego rozumie się sytuację
pozostawienia obszaru w dotychczasowym sposobie użytkowania.
Omawiany obszar położony jest w obrębie zbiornika wodnego „Łąka”. Przeprowadzona wizja
terenowa wykazała, że teren objęty planem poddawany jest ciągłej presji antropogenicznej. Tereny
położone wzdłuż brzegów jeziora są dogodnym miejscem do rekreacji, co powoduje niejednokrotnie
zaśmiecanie tego terenu.
Prawdopodobnym jest, że aktualnie występująca antropopresja z czasem będzie się pogłębiać.
W przypadku pozostawienia tego terenu w dotychczasowym użytkowaniu będzie on dalej
sukcesywnie
zaśmiecany. Można się również spodziewać (obserwując zmiany charakteru
zagospodarowania terenów przyległych), że z czasem występować tu będzie tendencja do tworzenia
terenów zabudowy rekreacyjnej. Taki rozwój zagospodarowania tego terenu bez odpowiednich
zabezpieczeń (np. zapisami planu) powodować może skażenie wód gruntowych i wód zbiornika.
Rozrost nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej w sposób chaotyczny, nieuporządkowany
spowoduje dysharmonię krajobrazu omawianego terenu, a także wpłynie na stan i jakość środowiska
przyrodniczego.
Rozpraszanie
zabudowy
spowoduje
również
pokrycie
terenu
siecią
dróg
i zwiększeniem emisji zanieczyszczeń do powietrza.
Reasumując prowadzenie na omawianym terenie planu zagospodarowania przestrzennego
umożliwi uporządkowanie terenu oraz kontrolę rozwoju zabudowy.
29
6. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego
dokumentu,
w
szczególności
dotyczące
obszarów
podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody
6.1
Formy ochrony prawnej
6.1.1.
Lasy ochronne
Lasy ochronne to obszary leśne podlegające ochronie ze względu na pełnione funkcje,
określone w Ustawie o lasach [1.2.7].
Plan utrzymuje wszystkie tereny leśne w dotychczasowym użytkowaniu.
6.1.2.
Zasoby wodne
Zasoby wodne podlegają ochronie na mocy ustawy Prawo wodne [1.2.4]. Ustawa reguluje
gospodarowanie wodami zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
W obszarze planu nie występują zbiorniki wód podziemnych objęte ochroną.
Głównym elementem powierzchniowej sieci hydrograficznej jest zbiornik Łąka oraz rzeka
Pszczynka.
W przedstawionym do oceny projekcie planu wprowadzono ustalenia dotyczące ochrony wód
powierzchniowych i wód podziemnych w związku z czym realizacja ustaleń planu nie przyczyni się do
znaczącego pogorszenia się stanu wód podziemnych i powierzchniowych.
W celu ochrony wód plan wprowadza także zapis wprowadzający obowiązek docelowego
objęcia terenów przeznaczonych pod zabudowę zorganizowanym systemem odprowadzania
i unieszkodliwiania ścieków wytwarzanych przez użytkowników, zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa.
6.1.3.
Ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego
Pod względem hydrograficznym większa część terenu objętego opracowaniem położona jest
w zlewni zbiornika Łąka, pozostała, tj. część wschodnia leży w zlewni Pszczynki.
Zgodnie z informacjami zawartymi w planie gospodarowania wodami w obszarze dorzecza
Wisły, Jednolita Część Wód Powierzchniowych (JCWP) o nazwie „Zbiornik Łąka” opisanej kodem
europejskim PLRW200002116559 ma status silnie zmienione części wód. Aktualnie jej stan jest zły,
a możliwość osiągnięcia celów środowiskowych jest niezagrożona z uwagi na działalność
antropogeniczną.
Wschodnia część terenu należy do zlewni rzeki Pszczynka. Pszczynka należy do Jednolitej
Części Wód o nazwie „Pszczynka od zb. Łąka do ujścia” (Kod: PLRW2001921169). Zgodnie
z materiałami źródłowymi [1.2.30] JCW Pszczynka ma status silnie zmienionej części wód. Podobnie
jak w przypadku Zbiornika Łąka jej stan jest zły, a możliwość osiągnięcia celów środowiskowych jest
niezagrożona.
30
Oceniany projekt planu wprowadza zapisy mające na celu ochronę wód powierzchniowych
i podziemnych. W związku z tym realizacja zamierzeń planu przy zachowaniu wprowadzanych ustaleń
w zakresie ochrony wód nie powinna stwarzać zagrożenia dla osiągnięcia celów środowiskowych w/w
jednolitej części wód powierzchniowych.
6.1.4.
Złoża kopalin
Udokumentowane złoża kopalin podlegają ochronie na mocy ustawy Prawo Geologiczne
i Górnicze [1.2.9].
W podłożu przedmiotowego terenu występują złoża węgla kamiennego, wód leczniczych oraz
złoża kopalin pospolitych, tj. piaski ze żwirami oraz surowce ilaste ceramiki budowlanej.
Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym w zachodniej części
analizowanego terenu znajduje się fragment złoża węgla kamiennego – „Pawłowice 1”. Złoże to
zostało udokumentowane w utworach karbonu, w kategorii A+B+C1+C2 i zajmuje powierzchnię 41,2
2
km . We wschodniej części analizowanego terenu zalegają złoża węgla kamiennego „Kobiór2
Pszczyna” które zajmuje powierzchnię ok. 70 km . Rozpoznane zostało do głębokości 1350 m
i udokumentowane w kategorii C2.
Ponadto w otoczeniu analizowanego terenu znajdują się dwa udokumentowane i poddane
eksploatacji czwartorzędowe:
•
Złoże iłów „Łąka” - zlokalizowane w zachodniej części gminy, eksploatowane z koncesją
numer OŚ.V.4 – 8510/11/98 wydaną w grudniu 1998 roku. Północna granica złoża „Łąka”
znajduje się w odległości ok. 100 m od południowej granicy terenu badań – na południe od
ul. Piotra Skargi. Złoże to posiada wyznaczony koncesją teren górniczy o powierzchni 1,5 ha
oraz funkcjonujący w jego obrębie obszar górniczy o powierzchni 0,78 ha, usytuowane
w Łące, przy ul. Szymonowica (ok. 0,7 km od granic dokumentowanego terenu). Złoże to
zostało udokumentowane w kategorii C1.
•
Złoże surowców ilastych „Stara Wieś” - zlokalizowane w północnej części gminy, w rejonie
Starej Wsi, koncesja nr Ek.V.1.4.-8510/11/96 obecnie nie eksploatowane. Przeprowadzona
została rekultywacja w kierunku sportowo-rekreacyjnym. Zlokalizowane jest w odległości
1,5 km na północny-wschód od ul. Wodzisławskiej, wyznaczającej granicę analizowanego
terenu. Powierzchnia złoża wynosi około 5,3 ha.
W pobliżu omawianego terenu znajdują się także złoża wód leczniczych „Goczałkowice Zdrój”,
które położone są w odległości około 1,2 km od południowo-wschodniej granicy terenu.
31
6.1.5.
Flora i fauna
Flora i fauna podlega ochronie na mocy Ustawy Prawo ochrony środowiska [1.2.2] oraz Ustawy
o ochronie przyrody [1.2.3].
Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska ochrona zwierząt oraz roślin polega na:
1) zachowaniu cennych ekosystemów, różnorodności biologicznej i utrzymaniu równowagi
przyrodniczej;
2) tworzeniu warunków prawidłowego rozwoju i optymalnego spełniania przez zwierzęta
i roślinność funkcji biologicznej w środowisku;
3) zapobieganiu lub ograniczaniu negatywnych oddziaływań na środowisko, które mogłyby
niekorzystnie wpływać na zasoby oraz stan zwierząt oraz roślin;
4) zapobieganiu zagrożeniom naturalnych kompleksów i tworów przyrody.
Ustawa o Ochronie Przyrody wprowadziła ochronę gatunkową w celu zapewnienia przetrwania
i właściwego stanu ochrony dziko występujących na terenie kraju lub innych państw członkowskich
Unii Europejskiej rzadkich, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz
objętych ochroną na podstawie przepisów umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska
jest stroną, gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk i ostoi, a także zachowanie
różnorodności gatunkowej i genetycznej.
W rozumieniu wyżej wymienionej ustawy w stosunku do rodzimych dziko występujących roślin
objętych ochroną gatunkową zabrania się:
1) umyślnego niszczenia;
2) umyślnego zrywania lub uszkadzania;
3) niszczenia ich siedlisk lub ostoi;
4) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia
ściółki leśnej lub niszczenia gleby w ostojach;
5) hodowli;
6) pozyskiwania lub zbioru;
7) przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
8) zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny lub transportu okazów gatunków;
9) wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
10) umyślnego przemieszczania w środowisku przyrodniczym;
11) umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego.
Ochronie, polegającej na zapobieganiu niszczeniu i dewastacji, podlegają także tereny zieleni
urządzonej, drzewa i krzewy oraz ich zbiorowiska nie będące lasem. W Ustawie o Ochronie Przyrody
nakazano zwrócić szczególną uwagę na Prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem
sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych, prowadzone w obrębie bryły korzeniowej drzew
lub krzewów na terenach zieleni lub zadrzewieniach, powinny być wykonywane w sposób najmniej
szkodzący drzewom lub krzewom. Zabiegi w obrębie korony drzewa na terenach zieleni lub
zadrzewieniach mogą obejmować wyłącznie:
32
1) usuwanie gałęzi obumarłych, nadłamanych lub wchodzących w kolizje z obiektami
budowlanymi lub urządzeniami technicznymi;
2) kształtowanie korony drzewa, którego wiek nie przekracza 10 lat;
3) utrzymywanie formowanego kształtu korony drzewa.
Na drogach publicznych oraz ulicach i placach środki chemiczne powinny być stosowane
w sposób najmniej szkodzący terenom zieleni oraz zadrzewieniom
Na przedmiotowym terenie nie wyznaczono obiektów ani terenów podlegających ochronie na
mocy Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r (Dz. U. nr 92, poz. 880 z późniejszymi
zmianami).
Zgodnie z opracowaniem „Korytarze ekologiczne…” [1.2.29] teren objęty opracowaniem leży
poza granicami lądowych korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych migracji ssaków kopytnych
i dużych drapieżników. Z informacji zawartych w opracowaniu dotyczącym sieci ekologicznych
w Polsce (Jędrzejewski, 2011) zachodni fragment terenu opracowania leży w granicach korytarza
ekologicznego ssaków pod nazwą „Lasy Pszczyńskie-Beskid Śląski” będącego fragmentem Korytarza
Południowego.
W
odniesieniu
do
korytarzy ornitologicznych
przedmiotowy teren
jest
zlokalizowany
w regionalnym korytarzu o nazwie Dolina Górnej Wisły. Na północ od terenu opracowania,
w odległości około 300m przebiega granica korytarza spójności obszarów chronionych Pszczynka
o znaczeniu międzynarodowym Ze względu na swoją lokalizację planowana zmiana w planie nie
utrudni w sposób istotny migracji ssaków kopytnych ani nie zaburzy przebiegu regionalnych korytarzy
migracji awifauny.
Ponadto plan przedstawiony do oceny wprowadza nakaz utrzymania powierzchni biologicznie
czynnej określonej dla wprowadzonych jednostek zagospodarowania przestrzennego na poziom
10 - 80% powierzchni działki.
6.1.6.
Walory krajobrazowe
Walory krajobrazowe podlegają ochronie na mocy ustawy o ochronie przyrody [1.2.3]
Walory krajobrazowe, rozumiane jako wartości ekologiczne, estetyczne i kulturowe terenu oraz
związanych z nim elementów przyrodniczych, ukształtowane przez siły przyrody lub w wyniku
działalności człowieka, podlegają ochronie bez względu na to, czy są objęte szczególnymi formami
ochrony przyrody.
Obszar opracowania ze względu na sąsiedztwo terenów leśnych, występowanie terenów
otwartych oraz położenie nad wodami zbiornika Łąka jest ciekawy pod względem krajobrazowym.
Zgodnie z informacjami zawartymi w „Studium uwarunkowań …”cały obszar objęty planem znajdują
się w strefie ochrony krajobrazu.
Zapisy planu chronią istniejące walory krajobrazowe wprowadzając obowiązek ochrony
historycznego zespołu zieleni dębów szypułkowych – „Aleja – Łącka Grobla” poprzez: rewaloryzację
historycznej alei dębów szypułkowych oraz utrzymanie kompozycji poprzez dosadzenia dębów
szypułkowych.
33
W obszarze objętym planem nie występują zabytki wpisane do rejestru zabytków oraz dobra
kultury współczesnej.
Plan przedstawiony do oceny ustala ochronę obiektów małej architektury wpisanych do gminnej
ewidencji zabytków:
•
Kapliczka skrzynkowa, Poręba ul. Wodna,
•
Krzyż kamienny, Wisła Wielka, ul. Hodowców 145,
•
Kaplica słupowa wnękowa, Wisła Wielka ul. Hodowców 116.
Wprowadzane w planie zmiany nie przyczynią się do pogorszenia walorów krajobrazowych
obszaru objętego analizą.
6.1.7.
Klimat akustyczny
Klimat akustyczny podlega ochronie na mocy rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu [1.2.6].
Na podstawie w/w rozporządzenie na omawianym terenie będą obowiązywały następujące
dopuszczalne poziomy hałasu (Tabela nr 1).
Tabela 1 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy
źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków
powietrznych oraz linie elektroenergetyczne wyrażone wskaźnikami LDWN i LN, które to wskaźniki
mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Drogi lub linie kolejowe
Rodzaj terenu
a) tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej
b) Tereny rekreacyjnowypoczynkowe
c) Tereny mieszkaniowousługowe
1)
Pozostałe obiekty i działalność będąca
źródłem hałasu
LDWN
LN
LDWN
LN
przedział czasu
odniesienia równy
wszystkim dobom
w roku
przedział czasu
odniesienia równy
wszystkim dobom
w roku
przedział czasu
odniesienia równy
wszystkim dobom
w roku
przedział czasu
odniesienia
równy wszystkim
dobom w roku
64
59
50
40
68
59
55
45
1) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym.
Zmiany przewidziane w planie przedstawionym do oceny obejmują wprowadzenie nowych
terenów zabudowy, dla których obowiązywała będzie, zgodnie z zapisami planu, ochrona przed
hałasem:
−
dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami MN, MNL, ML, MNZ, ZP/ML - jak dla
terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
−
dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolem UT,US - jak dla terenów
rekreacyjno-
wypoczynkowych.
34
Dodatkowo plan przedstawiony do oceny wprowadza zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury
technicznej, inwestycji celu publicznego oraz chowu i hodowli zwierząt na terenach RU.
6.1.8.
Grunty rolne i leśne
Grunty rolne i leśne podlegają ochronie z mocy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych
[1.2.8].
Część gruntów rolnych znajdujących się w granicach opracowania została wskazana do
przekształcenia w tereny zabudowy. Są to głównie tereny zlokalizowane w północno – wschodniej
części. Taki kierunek zagospodarowania zmienia strukturę użytkowania terenu. Przekształcenie
wymagać będzie w pierwszej kolejności odrolnienia terenów rolnych zgodnie z obowiązującym
ustawodawstwem art. 7 Ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych tekst
jednolity Dz.U. 2013 Nr 0, poz. 1205).
W granicach terenu opracowania znajdują się kompleksy leśne. Plan zachowuje te tereny
w dotychczasowym użytkowaniu.
6.1.9.
Obszary cenne przyrodniczo a nie objęte ochroną
Zgodnie z informacjami zawartymi w „Studium uwarunkowań …” teren objęty planem znajduje
się w strefie ochrony krajobrazu.
Z przyrodniczego punktu widzenia najcenniejszymi terenami przyczyniającymi się do wymiany
bioróżnorodności, a tym samym kwalifikującymi się do zachowania ich w niezmienionej formie są
zwarte kompleksy leśne zlokalizowane na omawianym terenie (las Remiza, Roszkowice, Szołtysie
Gaje, Bażantarnia).
Cenny z punktu widzenia ornitologicznego jest sam zbiornik Łąka, gdzie gniazduje i żeruje wiele
gatunków ptaków.
Ponadto do pełnienia przede wszystkim funkcji przyrodniczej należałoby wskazać trzcinowiska,
turzycowiska i wikliny w płytkich, przybrzeżnych partiach zbiornika Łąka – przy południowo-zachodnim
brzegu, na wysokości ujścia Pszczynki do zbiornika, jak również, w obrębie jego głównych zatok
(zatoka wcinająca się w las Roszkowice oraz zatoka w rejonie Szołtysich Gajów).
Ciekawe walory przyrodnicze posiadają również tereny rolnicze położone głównie w północnej
części obszaru opracowania. Obszary te podnoszą znacząco walory krajobrazowe analizowanego
terenu.
Obszary cenne przyrodniczo wymienione powyżej, zgodnie z zapisami planu, zostaną
w większości pozostawione w niezmienionej formie zagospodarowania.
Na terenach zabudowanych korzystne dla środowiska będzie utrzymanie w miarę możliwości
istniejących powierzchni biologicznie czynnych.
35
7. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym
i krajowym oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska
zostały uwzględnione podczas opracowywania projektu planu
Podstawowe cele ochrony środowiska zostały uwzględnione w następujących dokumentach
krajowych:
1. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (ogłoszona w Monitorze Polskim
Nr 26, poz. 432),
2. „Zaktualizowana koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju” z 2005 r.
3. „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju”(do 2033 r.) -w toku prac
4. Polska 2025 - Długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju (Rządowe
Centrum Studiów Strategicznych, 2000 r),
5. Dokument Rządowy Polityka ekologiczna państwa w latach 2009–2012 z perspektywą do
roku 2016
oraz międzynarodowych, ratyfikowanych przez stronę Polską, których ustalenia w znaczącej
części zawarte są w w/w dokumentach oraz przepisach prawnych.
Główne cele zawarte w tych dokumentach to:
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju:
-
przyjęcie nadrzędnej zasady zrównoważonego rozwoju,
-
eksponowanie wartości krajobrazowych i ich harmonizowanie z zagospodarowaniem,
-
ochrona
zasobów
wodnych
poprzez
prowadzenie
wodochronnej
gospodarki
w zlewniach, polegającej m.in. na wprowadzeniu szczególnych zasad ochrony
środowiska w obszarach alimentacji wód podziemnych, zachowanie nieuregulowanych
rzek, których funkcje przyrodnicze nie uległy dewastacji,
-
ochrona dolin rzecznych reprezentujących bogactwo przyrody oraz spełniających funkcje
korytarzy ekologicznych, oczek wodnych i terenów wodno-błotnych,
-
tworzenie warunków dla ochrony i rozwoju terenów zielonych wewnątrz i wokół miast
oraz zagospodarowanych terenów rekreacyjnych,
-
zahamowanie
procesów
degradacji
oraz
przywrócenie
wartości
środowiska
przyrodniczego na obszarach o szczególnym jego zniszczeniu lub zubożeniu przez
urbanizację, melioracje osuszające oraz regulacje rzek,
-
określenie
obszarów
wymagających
ograniczenia
działalności
inwestycyjnej
i gospodarczej,
-
określenie złóż surowców mineralnych, których eksploatacja nie może być uruchomiona,
jeżeli może naruszać inne zasoby przyrody, istotne części lub całość systemu
ekologicznego,
-
uwzględnienie ekologicznych podstaw polityki przestrzennej w stosunku do transportu
poprzez wskazanie obszarów do preferencji prośrodowiskowego transportu i nasycenie
odpowiednim transportem obszarów o szczególnych walorach społecznych, realizacje na
36
przebiegu korytarzy ekologicznych przepustów drogowych umożliwiających migracje
fauny, odpowiednie trasowanie autostrad z ominięciem obszarów o cennych walorach
przyrodniczych,
-
stopniowe rozszerzanie i utrwalania dobrej kondycji ekologicznej obszarów o walorach
przyrodniczych objętych ochroną prawną,
-
powszechne
w
i
miejscowych
współzależne
planach
uwzględnienie
zagospodarowania
uwarunkowań
przestrzennego
przyrodniczych
oraz
programach
przedsięwzięć publicznych o znaczeniu ponadlokalnym,
-
promowanie ekologicznych kierunków i form w wybranych dziedzinach i obszarach
(ekoturystyka, ekorolnictwo, ekosadownictwo),
-
zlikwidowanie zagrożenia ekologicznego w obszarach o przekroczonych normach
zanieczyszczeń,
-
ochrona różnorodności biologicznej obszarów niezdegradowanych, które stanowią
główny potencjał przyrodniczy kraju,
-
ustanowienie obowiązkowej komasacji gruntów realizowanej w oparciu o pomoc
państwa, podporządkowanej działalności przeciwerozyjnej na najlepszych glebach oraz
najbardziej podatnych na erozję wodną lub podjęcie innych skutecznych środków
gwarantujących odpowiednie ich zabezpieczenie przed erozją,
-
zahamowanie rozpraszania zabudowy, zwłaszcza na tereny o wysokich walorach
krajobrazowych,
-
ochrona jako „dziedzictwa ludzkości" zanikających krajobrazów (mozaiki ekosystemów
leśnych, łąkowych, polnych oraz związanych z osadnictwem),
-
priorytetowe traktowanie tworzenia korytarzy ekologicznych w trakcie realizacji
programów zwiększania lesistości,
-
ochrona i wykorzystanie rodzimej różnorodności biologicznej w programach rekultywacji
obszarów zdegradowanych działalnością gospodarczą.
Długookresowa strategia trwałego i zrównoważonego rozwoju:
Głównym jej celem jest stworzenie warunków dla stymulowania rozwoju, sprzyjających
sukcesywnemu eliminowaniu procesów i działań gospodarczych szkodliwych dla środowiska i zdrowia
ludzi, promowaniu sposobów gospodarowania przyjaznych dla środowiska oraz przywracaniu
równowagi na obszarach dewastacji i degradacji przyrodniczej. Głównym założeniem rozwojowym
strategii jest utrzymanie wzrostu gospodarczego w powiązaniu ze zdecydowanym wzrostem
efektywności wykorzystania surowców, paliw oraz zasobów przyrody a także zapewnieniem
bezpieczeństwa ekologicznego kraju. Ponadto strategia zaleca:
-
uwzględniać
w
planach
zagospodarowania
przestrzennego
elementów
ochrony
środowiska, ochrony różnorodności biologicznej i pomników natury,
-
pomoc państwa dla działalności proekologicznej, rekultywacji terenów i zasobów
skażonych, dla czynnej ochrony środowiska i różnorodności biologicznej,
-
przestrzeganie prawa ekologicznego krajowego i międzynarodowego przez wszystkie
podmioty,
37
-
zapewnienie równego dostępu do środowiska i jego zasobów,
-
zapewnienie konkurencyjności wykorzystania zasobów odnawialnych i recyklingu
surowców,
-
zapewnienie swobodnego transferu technologicznego i inwestycji proekologicznych,
-
uwzględnienie zagadnień środowiskowych w opracowywanych politykach i programach
sektorowych szczebla krajowego i regionalnego.
Polityka ekologiczna państwa z uwzględnieniem perspektywy na lata 2009 – 2012
z perspektywą do roku 2016 określa cele średniookresowe do 2012 r. m.in. dla:
-
ochrony przyrody i krajobrazu,
-
ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów,
-
ochrony gleb,
-
ochrony zasobów kopalin i wód podziemnych,
-
biotechnologii i organizmów zmodyfikowanych genetycznie,
-
materiałochłonności, wodochłonności, energochłonności i odpadowości gospodarki,
-
wykorzystania energii odnawialnej,
-
kształtowania stosunków wodnych i ochrony przed powodzią,
-
jakości wód, zanieczyszczeń powietrza, gospodarki odpadami, chemikalia w środowisku,
oddziaływania hałasu, oddziaływania pól elektromagnetycznych, poważnych awarii
przemysłowych,
-
przeciwdziałania zmianom klimatu.
Polityka ekologiczna państwa
Jest podstawą do podejmowania działań na szczeblu lokalnym. Jej główne cele to: m. in.:
-
zapobieganie
powstawaniu
odpadów,
odzyskiwanie
surowców
i
ponowne
wykorzystywanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie
odpadów,
-
likwidację zanieczyszczeń u źródła, ograniczenie emisji pyłowej, gazowej i gazów
cieplarnianych do wielkości wynikających z przepisów i zobowiązań międzynarodowych
oraz wprowadzanie norm emisyjnych i produktowych w gospodarce,
-
racjonalizację i modernizację gospodarki energetycznej,
-
zmniejszenie uciążliwości transportu,
w szczególności drogowego na terenach
zamieszkania.
Wymienione powyżej cele znalazły odzwierciedlenie w miejscowym planu zagospodarowania
przestrzennego otoczenia zbiornika „Łąka”.
38
8. Przewidywane znaczące oddziaływanie (w tym bezpośrednie, wtórne
i skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe,
stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na przedmiot ochrony
obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko.
Na terenie objętym ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani
w jego bezpośrednim sąsiedztwie nie występują żadne obszarowe formy ochrony ustanowione na
podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody. W sąsiedztwie terenu opracowania
nie występują obszary chronione w ramach obszarów Natura 2000.
Najbliżej zlokalizowanym obszarem sieci Natura 2000, którego północna granica przebiega
w odległości ok. 1 km od południowej granicy dokumentowanego terenu, jest obszar specjalnej
ochrony ptaków Dolina Górnej Wisły (PLB240001), obejmujący tereny znajdujące się w rejonie
Zbiornika Goczałkowickiego. Z kolei najbliżej usytuowaną naturową ostoją siedliskową jest
projektowany obszar Natura 2000 Ujście Wisły i Bajerki (PLH240039), obejmujący południowozachodnie rejony Zbiornika Goczałkowickiego i oddalony od południowych granic rozpatrywanego
terenu o 2 km.
Najbliżej położonymi rezerwatami przyrody są rezerwat „Rotuz”, w którym przedmiotem ochrony
jest zespół torfowisk przejściowych i roślinności bagiennej, położony w rejonie zbiornika
Goczałkowickiego, na pograniczu gmin Czechowice-Dziedzice i Chybie, ok. 7 km od południowych
granic analizowanego terenu oraz częściowy rezerwat faunistyczny „Żubrowisko”, chroniący lokalną
populacje żubra, usytuowany w rejonie wsi Jankowie w Puszczy Pszczyńskiej, oddalony o 7,8 km na
północny-wschód od przedmiotowego terenu. Odległość obszaru do granic najbliżej usytuowanego
parku krajobrazowego – „Cysterskich Kompozycji Krajobrazowych Rud Wielkich” wynosi ok. 11 km
(rejon miejscowości Stary Suszec koło Żor).
Z uwagi
na
odległość,
jaka
dzieli
omawiany
teren
od
najbliższych
istniejących
powierzchniowych form ochrony przyrody jak również ze względu na jego aktualne zagospodarowanie
i użytkowanie, należy stwierdzić, iż brak jest jakiegokolwiek oddziaływania i powiązań tego terenu
z chronionymi obiektami przyrodniczymi usytuowanymi w jego sąsiedztwie.
Identyfikacji potencjalnych skutków ustaleń m.p.z.p. na środowisko przyrodnicze dokonano
w formie tabelarycznej. Występujące uciążliwości scharakteryzowano biorąc pod uwagę ustalenia
zmian dla projektowanych jednostek urbanistyczno - architektonicznych. Oddziaływania powodowane
ustaleniami zmian planu podzielono ze względu na natężenie uciążliwości, w tabeli oznaczone
symbolami:
o – rodzaj występującej uciążliwości
p? – prawdopodobne ale nieprzewidywalne oddziaływanie,
n- znaczące oddziaływanie negatywne
p – znaczące oddziaływanie pozytywne
39
Należy jednak wziąć pod uwagę, że natężenie zmian powodowanych w środowisku zależeć
będzie od ostatecznych rozwiązań przyjętych przez inwestorów.
W kolejnej tabeli nr 3 skonkretyzowano typy oddziaływań na środowisko przyrodnicze,
z wyszczególnieniem funkcji, które te oddziaływania będą powodować. Niektóre typy oddziaływań,
wyszczególnione dla omawianej jednostki dotyczą jednak jedynie części obszaru, np. likwidacja
warstwy glebowej w obszarach przeznaczonych do zainwestowania nastąpi jedynie w części zajętej
pod układ drogowy, powierzchnie utwardzone i obiekty kubaturowe.
40
Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego otoczenia zbiornika „Łąka”
Powietrze
Rzeźba i
krajobraz
Gleby
Wody
powierzchniowe
Wody podziemne
Klimat
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p?
p?
Flora i fauna
Przekształcenia
rzeźby i gleby
o
Ludzie
Hałas i wibracje
Ocena oddziaływania skutków ustaleń planu na elementy środowiska
Ścieki i odpady
MN
Uciążliwości wynikające z realizacji ustaleń planu
Emisja do
powietrza
Projektowane
przeznaczenie terenu
Tabela 2 Poglądowa macierz skutków wpływu ustaleń projektu planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze
p?
p?
MNZ
o
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p?
p?
MNL
o
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
ML
o
o
o
o
p?
p?
p?
p?
ZP/ML
o
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p?
p?
U
o
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
ZP
p
p
p
p
p
p
Z
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p
p?
UT,US
o
o
o
o
p?
p
p
Z/W
p
p
p
p
p
p
ZN
p
p
p
p
p
p
p?
p?
p?
p?
p?
p
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p
p
p
p
p
p
p
p
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p
p
p
p
p?
p
p?
p
ZD
R
o
RU
o
o
o
o
o
ZL
ITW
WS
o
KP
o
o
o
p?
p?
KDZ
o
o
o
p?
p?
p?
p?
p
p?
KDD
o
o
o
o
KDX
o
o
p
p?
p
p
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p?
p
p?
41
Tabela 3 Typy możliwych oddziaływań na środowisko przyrodnicze
Oddziaływania pozytywne
Oddziaływania negatywne
Typ oddziaływania
Rodzaj jednostki
Typ oddziaływania
Rodzaj jednostki
Powietrze atmosferyczne
Wprowadzenie minimalnego odsetka
MN; MNZ; MNL; ML; ZP/ML; U;
powierzchni biologicznie czynnych dla
Zmniejszenie lub likwidacja
MN; MNZ, MNL, ML, ZP/ML, U;
UT,US; ZP; ZD; RU; ITW; KP
powierzchni biologicznie czynnych
UT,US; RU, KP, KDD
terenów zabudowy na poziomie 10% 80%
Wprowadzenie zakazu lokalizacji
przedsięwzięć mogących zawsze
znacząco oddziaływać na środowisko,
UT,US; ZP; Z; Z/W; ZN; ZD; R; RU;
za wyjątkiem obiektów i urządzeń
ZL; WS; KP; KDZ; KDD; KDX
infrastruktury technicznej, inwestycji
celu publicznego oraz chowu i hodowli
Utrzymanie poziomu emisji
zwierząt na terenach RU.
zanieczyszczeń lub lokalizacja nowych
UT,US; RU,
emitorów
Utrzymanie emisji zanieczyszczeń do
środowiska od prowadzonych
działalności na poziomach
nie przekraczających dopuszczonych
ZL; ITW; WS; KP; KDZ; KDD; KDX
wartości, określonych w przepisach
z zakresu ochrony środowiska
Stosowania proekologicznych paliw
w wyposażeniu nowych budynków
Wzrost natężenia emisji z ruchu
samochodów oraz lokalizacja nowych
oraz zaopatrzenie w ciepło przy
miejsc postojowych stanowiących
KP, KDZ, KDD
wykorzystaniu systemów
źródło
emisji
zanieczyszczeń
do
charakteryzujących się brakiem lub
powietrza
minimalną emisją pyłów i gazów do
powietrza
Powierzchnia terenu, krajobraz
Nieznaczna makroniwelacja dla
terenów zabudowy na poziomie 10% UT,US; ZP; ZD; RU; ITW; KP
lokalizacji nowych obiektów
UT,US; RU, KP
80%
Zachowanie terenów zieleni
chronionej, terenów leśnych
Lokalizacja nowych obiektów
ZP; Z; Z/W; ZN; R; ZL; WS
i rolniczych, zieleni urządzonej
i urządzeń infrastruktury
UT,US;, KP, KDD
i nieurządzonej, wód
komunikacyjnej
powierzchniowych
Powstawanie nowych obiektów
urządzeń wytwarzających energię z
mogących tworzyć dominanty w
UT,US;
odnawialnych źródeł energii o mocy
krajobrazie
przekraczającej 100 kW
Gleby
powierzchniowych
Likwidacja warstwy glebowej na rzecz
powierzchni utwardzonych
UT,US; RU, KP, KDD
Wody powierzchniowe i podziemne
powierzchniowych
Wprowadzenie obowiązku docelowego
objęcia terenów przeznaczonych pod
zabudowę zorganizowanym systemem
odprowadzania i unieszkodliwiania
ścieków wytwarzanych przez
użytkowników, zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa
Wprowadzenie nakazu prowadzenia
gospodarki odpadami zgodnie z
przepisami z zakresu ochrony
środowiska, a w szczególności z
zakresu utrzymania porządku i
czystości oraz gospodarki odpadami,
w tym obowiązującymi na terenie
gminy oraz zakaz wykorzystywania
odpadów do zmian ukształtowania
terenu
Zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej na rzecz terenów
zabudowanych i powierzchni
uszczelnionych
UT,US;, RU, KP, KDD
UT,US; RU
Odprowadzanie ścieków do
zbiorników bezodpływowych, które w
przypadku złej eksploatacji mogą
zanieczyścić środowisko
UT,US; RU,
Klimat
uszczelnionych
UT,US; RU, KP, KDD
42
powierzchniowych
Wzrost emisji ciepła w wyniku wzrostu
terenów zabudowanych
UT,US; RU
Ludzie (warunki życia)
powierzchniowych
uszczelnionych
urządzeń wytwarzających energię z
odnawialnych źródeł energii o mocy
przekraczającej 100 kW
przedsięwzięć mogących zawsze
znacząco oddziaływać na środowisko,
za wyjątkiem obiektów i urządzeń
infrastruktury technicznej, inwestycji
celu publicznego oraz chowu i hodowli
zwierząt na terenach RU.
ZL; WS; KP; KDZ; KDD; KDX
UT,US; RU, KP, KDD
Utrzymanie poziomu emisji
zanieczyszczeń lub lokalizacja nowych
emitorów
UT,US; RU,
Wzrost natężenia emisji z ruchu
samochodów oraz lokalizacja nowych
miejsc postojowych stanowiących
źródło emisji zanieczyszczeń do
powietrza
KP, KDZ, KDD
Różnorodność biologiczna / Flora i fauna
powierzchniowych
Wprowadzenie obowiązku ochrony
historycznego zespołu zieleni dębów
szypułkowych – „Aleja – Łącka Grobla”
poprzez: rewaloryzację historycznej
alei dębów szypułkowych oraz
utrzymanie kompozycji poprzez
dosadzenia dębów szypułkowych
uszczelnionych
UT,US; RU, KP, KDD
ZN
Zasoby naturalne
W podłożu przedmiotowego terenu występują złoża węgla kamiennego, wód
leczniczych oraz złoża kopalin pospolitych, tj. piaski ze żwirami oraz surowce
ilaste ceramiki budowlanej.
brak oddziaływania
Zabytki
W obszarze objętym planem ustala się ochronę obiektów małej architektury
wpisanych do gminnej ewidencji zabytków:
• Kapliczka skrzynkowa, Poręba ul. Wodna,
•
Krzyż kamienny, Wisła Wielka, ul. Hodowców 145,
•
Kaplica słupowa wnękowa, Wisła Wielka ul. Hodowców 116
brak oddziaływania
43
8.1
Oddziaływania rozwiązań planu na środowisko: bezpośrednie i pośrednie, średnio i długo
terminowe, stałe i chwilowe, wtórne i skumulowane
Plan przedstawiony do oceny obejmuje tereny położone w granicach gminy Pszczyna, w obrębie
sołectw: Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka. Są to w większości niezagospodarowane tereny położone
w otoczeniu zbiornika „Łąka”, które uzupełniają kompleksy leśne.
Teren ten nosi widoczne ślady przekształceń antropogenicznych związanych z budową zapory
i utworzeniem zbiornika wodnego wraz z towarzyszącymi urządzeniami hydrotechnicznymi.
Przedstawiony do oceny plan zagospodarowania wprowadza na tereny dotychczas biologicznie
czynne nowe formy zainwestowania. Są to przede wszystkim zagospodarowania wynikające
z rekreacyjnego charakteru obszarów położonych w sąsiedztwie zbiornika wodnego, czyli tereny usług
turystycznych, sportu i rekreacji, a także tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
Każde zmiana zainwestowania terenu związana jest z bezpośrednim oddziaływaniem na
środowisko, choćby przez przekształcenie powierzchni ziemi lub utwardzenie nawierzchni. Oddziaływanie
to będzie różne w zależności od intensywności zainwestowania.
Realizacja nowego zainwestowania wymagała będzie częściowe przekształcenia istniejących
terenów biologicznie czynnych i będzie oddziaływaniem trwałym. Wprowadzenie nowego zainwestowania
w postaci zabudowy przy zachowaniu minimalnego odsetka powierzchni biologicznie czynnej dla terenów
na poziomie od 10 do 80% całkowitej powierzchni zabudowy działek pozwoli na zachowanie jak
największego odsetka powierzchni biologicznie czynnej w obrębie przedmiotowego terenu.
Dodatkowo plan przedstawiony do oceny uwzględnia wszelkie ograniczenia wynikające
z uwarunkowań środowiskowych obszaru, a także wprowadza szczegółowe zasady ochrony środowiska,
przyrody i krajobrazu kulturowego ograniczające potencjalnie negatywny wpływ realizacji nowego
zagospodarowania.
Oddziaływaniem
trwałym
będzie
przede
wszystkim
przekształcenie
powierzchni
ziemi
spowodowane np. wyrównaniem terenu pod obiekty kubaturowe oraz drogi dojazdowe.
Krótkotrwałe oddziaływanie polegać będzie na realizacji zainwestowań terenu objętego planem,
a więc związane będzie z budowami budynków, doprowadzeniem sieci kanalizacyjnej i wodociągowej czy
rozbudową sieci energetycznej. Oddziaływanie to przejawiać się będzie poprzez emisję hałasu do
środowiska oraz zanieczyszczeń do powietrza związanych z pracami budowlanymi (których źródłem
będą maszyny i urządzenia budowlane). Oddziaływanie to zawsze będzie miało charakter chwilowy, bo
związany z realizacją poszczególnych zadań założonych w planie.
Wizja terenowa wykazała, iż oddziaływaniem pośrednim, występującym głównie w północno –
wschodniej części terenu, jest rozjeżdżanie lokalnie wędrujących płazów przez ruch samochodowy.
Wzrost terenów zainwestowanych w tym rejonie przyczynić się może do intensyfikacji ruch kołowego, co
z kolei może spowodować większe straty w lokalnej populacji płazów. Należy jednak podkreślić, iż
zjawisko to już występuje, a zmiana zagospodarowania może jedynie spowodować jego nieznaczne
pogłębienie.
Ponadto intensyfikacja rekreacji w niektórych rejonach zbiornika może również potencjalnie
przyczynić się do płoszenia bardziej wrażliwych ptaków, co ma szczególne znaczenie w okresie
lęgowym.
44
Nieuniknione jest to, że wszystkie wyżej opisane oddziaływania będą się w mniejszym lub
większym stopniu kumulować w środowisku. Nakładanie się wpływów pochodzących z poszczególnych
terenów spowoduje wzrost tego wpływu.
Wszystkie wyżej opisane oddziaływania związane z realizacją zagospodarowań wprowadzanych
w planie zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji będą ograniczane zapisami planu. Plan określa
między innymi dopuszczalne parametry i rozwiązania techniczne dla wprowadzanych form zabudowy
oraz ogranicza ich ewentualnego oddziaływania w zakresie emisji hałasu do środowiska, emisji
zanieczyszczeń do powietrza oraz ogranicza wpływ na środowisko gruntowo – wodne.
Generalnie można stwierdzić, że przyjęte nowe rozwiązania urbanistyczne wraz z zapisami planu
realizują
założenia
obowiązującego
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego a także założenia „Krajowego programu oczyszczania ścieków” i nie spowodują
większych zagrożeń dla środowiska przyrodniczego.
Tabela 4. Charakterystyka typów oddziaływań
Typ oddziaływań
bezpośrednie
Etap budowy
-zanieczyszczenie powietrza spalinami
pochodzącymi z maszyn pracujących na
budowach
-wzrost poziomu hałasu związanego
z pracami budowlanymi przy tworzeniu
nowych obiektów kubaturowych i ciągów
komunikacyjnych realizowanych
w ramach zmiany przekształcenia terenu
-zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej
pośrednie
- brak znaczących oddziaływań
wtórne
skumulowane
krótkoterminowe
-hałas budowlany związany z realizacją
zagospodarowania wprowadzanego w
zmianie studium
-zanieczyszczenie powietrza związane
z pracami budowlanymi
-powstawanie odpadów budowlanych
długoterminowe
stałe
-brak znaczących oddziaływań
chwilowe
-powstanie odpadów „budowlanych” oraz
gruntu z wykopów
Etap eksploatacji
-wzrost ilości wytwarzanych odpadów
- wzrost emisji hałasu bytowego
-generowanie ruchu pojazdów na
terenach nowo zainwestowanych
-wraz ze wzrostem powierzchni zabudowy
synantropizacja większej powierzchni
zbiorowisk roślinnych
-płoszenie ptactwa bytującego
i żerującego nad zbiornikiem
- w wyniku przekształcenia
zagospodarowania znacznych
powierzchni terenów może dojść do
zmiany liczebności i rodzaju populacji
organizmów żywych
-zwiększony wpływ antropogeniczny na
terenach biologicznie czynne
- zmiany morfologii terenu związane
z powstawaniem nowych terenów
zabudowy
-lokalne zmiany mikroklimatu związane
z przyrostem terenów zabudowanych
-zmiany morfologii terenu związane
z powstaniem nowych obiektów
budowlanych
-zwiększenie powierzchni terenów
utwardzonych
-zwiększenie natężenia ruchu
komunikacyjnego
45
9. Stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem
Obszar objęty planem zagospodarowania przestrzennego to tereny w większości niezabudowane
położone w sąsiedztwie zbiornika wodnego „Łąka”. Dominują tu powierzchnie o charakterze rolniczym,
które uzupełniają kompleksy leśne. Tereny zagospodarowane zlokalizowane są głównie w południowej
części terenu opracowania wzdłuż ul. Hodowców, Leśnej i P. Skargi oraz wzdłuż ul. Wodzisławskiej.
Dominuje tu zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz obiekty pełniące funkcję rekreacyjno –
sportową. Występują tu także elementy infrastruktury technicznej związanej z obecnością zapory
i zbiornika zalewowego tj. ujęcie, upusty w obrębie zapory, kanały, rowy, polder zalewowy, obwałowania
Tereny przyległe do obszaru planu posiadają podobny charakter zagospodarowania.
Aktualny stan środowiska przedmiotowego terenu mimo, iż w obecnym zagospodarowaniu jest to
teren w większości niezabudowany, biologicznie czynny (tereny rolnicze i leśne), nosi wyraźne cechy
antropogenizacji.
Realizacja ustaleń planu będzie związana z wprowadzeniem zabudowy mieszkaniowej i usługowej
na tereny dotychczas niezabudowane.
Realizacja nowych obiektów spowoduje ograniczenie powierzchni biologicznie czynnych oraz
usunięcie występującej tu roślinności na rzecz powierzchni zabudowanych, utwardzonych czy zieleni
urządzonej. Nowe zagospodarowanie tych terenów ograniczy powierzchnię istniejących tu siedlisk,
a zwierzęta potencjalnie tu występujące zostaną wyparte na tereny przyległe.
Należy jednak podkreślić, że znaczna część obszaru planu (w tym tereny położone wzdłuż
brzegów zbiornika) przeznaczona zostanie pod tereny zielni urządzonej oraz usług turystyki, sportu
i rekreacji z dużym udziałem powierzchni biologicznie czynnych (na poziomie do 80 %).
Ponadto plan wprowadza zakaz lokalizacji inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko, za wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, inwestycji celu publicznego oraz
chowu i hodowli zwierząt na terenach RU. Dodatkowo wprowadzone są zapisy ograniczające
oddziaływanie wprowadzanych zagospodarowań na poszczególne elementy środowiska, w tym
w zakresie emisji hałasu, emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz oddziaływania na środowisko
gruntowo – wodne.
Reasumując, w granicach terenu będącego przedmiotem opracowania nie występują obszary
objęte znaczącym oddziaływaniem na środowisko przyrodnicze a wszelkie oddziaływania związane
z realizacją ustaleń planu ograniczone będą do terenu objętego zainwestowaniem.
46
10. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego podlegający ocenie obejmuje tereny położone
w otoczeniu zbiornika „Łąka”. W większości są to terenu niezainwestowane.
Projektowane nowe zagospodarowanie terenu objętego opracowaniem wprowadzało będzie na
dotychczasowe tereny biologicznie czynny nowe zainwestowanie w postaci terenów usługowych
i mieszkaniowych.
Dla całego omawianego terenu dla projektowanego zagospodarowania, stworzone zostały przepisy
ograniczające ich wpływ na środowisko przyrodnicze. W zapisach projektu m.p.z.p. uwzględniono
również ograniczenia w użytkowaniu terenu wynikające z charakteru planowanej inwestycji.
Przedmiotowy teren jest położony w oddaleniu o około 30 km od południowej granicy państwa.
W związku z powyższym nie będą one powodowały transgranicznego oddziaływania na
środowisko.
11. Obszary problemowe
Przedstawiony do oceny plan obejmuje tereny położone w otoczeniu zbiornika Łąka w sołectwach:
Brzeźce, Poręba, Wisła Wielka i Łąka, w gminie Pszczyna.
powierzchnie o charakterze rolniczym, które uzupełniają kompleksy leśne. Obszary zabudowy
zlokalizowane są głównie w południowej części terenu opracowania wzdłuż ul. Hodowców, Leśnej i P.
Skargi oraz wzdłuż ul. Wodzisławskiej. Dominuje tu zabudowa jednorodzinna i zagrodowa wraz
z sportowo – rekreacyjnymi. Występują tu ponadto obiekty infrastruktury technicznej związanej
z obecnością zapory i zbiornika wodnego.
Miejscowy projekt planu jest zgodny ze wskazaniami ujętymi w opracowaniu ekofizjograficznym dla
tego terenu, a także z ustaleniami zawartymi w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego…”.
Plan przedstawiony do oceny nie zmienia charakteru istniejącej zabudowy, wprowadza natomiast
nowe tereny przeznaczone pod zabudowę. Wprowadzone zostaną głównie tereny usług turystyki, sportu
i rekreacji oraz zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
W planie utrzymane zostały tereny leśne, tj. las Roszkowice, las Szołtysie Gaje, las Remiza, las
Bażantarnia. Zachowana została również zieleń nieurządzona wokół akwenu wodnego oraz tereny zieleni
urządzonej i ogródków działkowych. Ponadto plan wprowadza obowiązek ochrony historycznego zespołu
zieleni dębów szypułkowych „Aleja – Łącka Grobla”. Wskazane kierunki rozwoju utrzymują również
większość terenów użytkowanych rolniczo.
Utrzymanie w/w terenów będzie korzystne, gdyż ograniczy to dalsze zmiany w środowisku
przyrodniczym oraz nadmierną eksploatację zasobów środowiskowych. Będzie to również korzystne
z pod względem zachowania walorów krajobrazowych tego obszaru.
Projektowane w planie zagospodarowanie wprowadza jednak na część obszarów biologicznie
czynnych
(głównie
w
północno
–
wschodnim
fragmencie)
tereny
zabudowy
związane
z usługami turystyki, sportu i rekreacji oraz zabudowy mieszkaniowej. Konsekwencją wprowadzonego
47
zagospodarowania może być dewastacja istniejących siedlisk przyrodniczych, a także możliwość
potencjalnego utrudnienia zwierzętom dostępu do ich siedlisk i żerowisk.
Intensyfikacja rekreacji w niektórych rejonach zbiornika może również potencjalnie przyczynić się
do płoszenia bardziej wrażliwych ptaków, co ma szczególne znaczenie w okresie lęgowym.
W przypadku wprowadzania zabudowy na tereny biologicznie czynne zawsze problemem jest
znalezienie kompromisu pomiędzy potrzebą przeznaczenie pod zabudowę kolejnych terenów
atrakcyjnych lokalizacyjnie np. ze względu na bliskość zbiornika wodnego czy terenów leśnych,
a zachowaniem ich dotychczasowego stanu (wartości przyrodniczej).
Należy jednak podkreślić, że na omawianym terenie wyznaczone zostały liczne strefy wolne od
zabudowy, które utrzymują funkcję przyrodnicze i walory krajobrazowe tego rejonu.
Dodatkowo w planie wprowadzono zapis nakazujący utrzymanie minimalnego odsetka powierzchni
biologicznie czynnej w poszczególnych wydzielonych terenach zagospodarowania na poziomie 10 – 80%
w zależności od charakteru zabudowy, w celu polepszenia komfortu życia mieszkańców oraz ogólnego
wizerunku obszaru.
Ze względu na charakter analizowanego terenu oraz potencjał turystyczno – rekreacyjny, jaki
stwarza
obecność
zbiornika
wodnego
wprowadzane
zmiany
w
sposobie
zagospodarowania
(wprowadzenie nowych terenów usługowych związanych z rekreacją, sportem i turystyką) nie będą
stanowiły potencjalnego źródła konfliktu zagospodarowania.
Na całym obszarze planu wprowadzono zapis zakazujący lokalizacji przedsięwzięć mogących
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz zakaz lokalizacji urządzeń wytwarzających energię
z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW.
W projekcie planu nie wyklucza się jednak lokalizacji urządzeń wytwarzających energię
z odnawialnych źródeł energii o mocy nie przekraczającej 100 kW. Urządzenia tego typu mogą mieć
postać turbin wiatrowych bądź też paneli słonecznych. Z uwagi na fakt, iż zbiornik „Łąka” i jego otoczenie
jest intensywnie wykorzystywany przez ptaki zwłaszcza wodno-błotne, realizacja wymienionych wyżej
urządzeń może stanowić dla nich (ptaków) bezpośrednie zagrożenie. Z tego powodu realizacja turbin
wiatrowych oraz wielkopowierzchniowych paneli słonecznych powinna zostać poprzedzona szczegółową
analizą oddziaływania na środowisko, a zwłaszcza awifaunę obszaru, bez względu na fakt, iż
przedsięwzięcia tego typu nie zaliczają się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko. Niewłaściwa lokalizacja wymienionych wyżej urządzeń może doprowadzić
do znaczącego wzrostu śmiertelności wybranych gatunków ptaków (w tym chronionych) m.in. na skutek
kolizji. Oddziaływanie turbin wiatrowych lub paneli słonecznych będzie uzależnione od przyjętych
rozwiązań technologicznych oraz ich lokalizacji, które nie są określone w planie. Z tego względu ocena
oddziaływania tych urządzeń wykracza poza zakres niniejszej prognozy.
Potencjalny konflikt zagospodarowania może być związany z występowaniem w analizowanym
terenie obszarów zagrożonych zalewami powodziowymi lub podtopieniami. Ze względu na brak
obowiązującego opracowania KZGW (udostępniane mapy zagrożenia powodziowego mają jedynie
charakter poglądowy i informacyjny),w projekcie planu zostały one wskazane informacyjnie i nie stanowią
48
ustaleń planu. Zagrożenie zalewami powodziowymi lub podtopieniami w większości nie obejmuje terenów
aktualnie zagospodarowanych. Jedynie zagrożone są tereny istniejącej już zabudowy mieszkaniowej
opracowania, tereny ogródków działkowych, a także tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i zabudowy usługowej w północno- wschodnim rejonie opracowania.
Tereny zagrożone zalewami powodziowymi lub podtopieniami zostały w części wskazane do
zabudowy. Plan przedstawiony do oceny wprowadza zakaz lokalizacji nowych podpiwniczonych
budynków oraz konieczność realizacji parterów budynków na wysokości minimum 1,2 m od powierzchni
terenu dla terenów przeznaczonych pod zabudowę.
Mając na uwadze fakt, iż tereny w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika są zlokalizowane w zasięgu
zalegania płytkich wód gruntowych (do 1 m p.p.t. zgodnie z danymi archiwalnymi [1.2.24]) w przypadku
realizacji zabudowy należałoby uwzględnić odpowiednie rozwiązania z zakresu odwodnienia terenu
i odprowadzania wód opadowych.
Kolejną kwestią problemową jest lokalizacja fragmentu jednostki Ł7- UT,US w bezpośrednim
sąsiedztwie zbiornika. Jest to niezgodne z wskazaniami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym,
w którym zaleca się wyłączenie spod zabudowy obszary znajdujące się w zasięgu podwyższonych
piętrzeń w zbiorniku Łąka, czyli do absolutnie nieprzekraczającego poziomu równego 251,0 m n.p.m.
oraz obszary położone w strefie zalania wodami rzeki przy maksymalnych poziomach wód.
Innym rodzajem obszaru problemowego jest występowanie w granicach terenu opracowania
terenów zagrożonych ruchami masowymi oraz obszarów predysponowanych do rozwoju ruchów
masowych. Obszary zagrożone ruchami masowymi występują na wschód największej zatoki na
północnym brzegu akwenu oraz w rejonie ul. Wodnej, z kolei obszary predysponowane do rozwoju
ruchów masowych występują natomiast głównie na północnym brzegu jeziora na terenach dotychczas
użytkowanych rolniczo oraz w rejonie przysiółka Poręba Dwór, na terenie położonym pomiędzy
ul. Wodzisławską, a drogą dojazdową do korony zapory.
Plan zakłada wprowadzenie terenów ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej (P6-MNZ), terenów
zieleni urządzonej z zabudową letniskową (P8-ZP/ML), terenów obsługi produkcji w gospodarstwach
rolnych, hodowlanych, ogrodniczych (P7-RU) na obszary zagrożone ruchami masowymi. Na tereny
predysponowane do wystąpienia ruchów masowych plan zakłada wprowadzenie terenów dróg
publicznych klasy „dojazdowe” (4KDD), tereny usług turystyki, sportu i rekreacji (P11- UT,US) czy tereny
zabudowy letniskowej (P2-ML).
Plan uwzględnia możliwość wystąpienia zagrożeń i wprowadza obostrzenia dla posadowienia
obiektów w w/w terenach, tj. obowiązek uwzględnienia skomplikowanych warunków gruntowych oraz
zakaz zmiany parametrów stoku oraz ukształtowania terenu.
Należy jednak zaznaczyć, że plan wprowadza tereny zabudowy przede wszystkim na obszary,
wskazane w opracowaniu ekofizjograficznym, jako tereny charakteryzując się korzystnymi warunkami dla
rozwoju budownictwa, tj. w rejonie ul. Leśnej, P. Skargi, Wodnej oraz częściowo Hodowców.
W
planie
dla
wszystkich
zagospodarowań
wprowadzono
zapisy
ograniczające
emisję
zanieczyszczeń do powietrza oraz oddziaływanie akustyczne na tereny chronione przed hałasem.
49
Wprowadzono również szczegółowe zapisy określające rozwiązania w zakresie gospodarki wodno –
ściekowej oraz ograniczenia w zagospodarowaniu wynikające z płytko zalegających wód gruntowych.
12. Rozwiązania mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być
rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru
W planie zagospodarowania przestrzennego wprowadzone zostały zapisy mające na celu
zapobieganie, ograniczenie lub kompensację negatywnych wpływów na środowisko bądź ludzi,
a odnoszące się indywidualnie do określonego przeznaczenia terenu.
Analiza przyjętych w planie zapisów wykazała, że zostały uwzględnione wymogi z zakresu ochrony
środowiska określone w obowiązujących przepisach.
Plan nie narusza ustaleń „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Pszczyna” przyjętego uchwałą nr XXVI/340/12 Rady Miejskiej w Pszczynie z dnia 29 listopada
2012 r.
Sposób, w jaki realizowane są w planie zapisy przyjęte w/w dokumentach (dla poszczególnych
elementów środowiska) został opisany poniżej.
Ochrona powietrza atmosferycznego
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:
−
utrzymanie poziomów substancji szkodliwych w powietrzu poniżej dopuszczalnych norm,
−
zmniejszanie poziomów substancji szkodliwych w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy
nie są one dotrzymane.
Ze względu na ochronę powietrza atmosferycznego w „Aktualizacji programu ochrony środowiska
dla Gminy Pszczyna na lata 2008 - 2015” jako cele główne w zakresie ochrony powietrza przyjęto:
„Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego” oraz „Ograniczanie emisji gazów i pyłów”. Realizacja
tych celów polegać będzie m. in. na:
•
zmniejszeniu oddziaływania niskiej emisji,
•
rozbudowie systemu monitoringu powietrza,
•
promowaniu zmiany paliwa stosowanego do celów grzewczych na paliwo o parametrach bardziej
przyjaznych środowisku np. gaz, wysokiej jakości węgiel, paliwa alternatywne typu wierzba
energetyczna,
•
zwiększeniu świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony powietrza,
w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii, promowanie właściwych
zachowań społeczeństwa poprzez realizację programu edukacji ekologicznej,
•
zwiększeniu wykorzystania paliw alternatywnych (np. biopaliwa).
W przedstawionym do oceny projekcie planu uwzględniono zapisy ograniczające ewentualne
oddziaływanie na stan sanitarny powietrza atmosferycznego w omawianym rejonie.
50
Plan wprowadza zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko, za wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, inwestycji celu publicznego oraz
chowu i hodowli zwierząt na terenach RU.
Ponadto w planie dla ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery wprowadza się:
−
nakaz utrzymania emisji zanieczyszczeń do środowiska od prowadzonych działalności na poziomach
nie przekraczających dopuszczonych wartości, określonych w przepisach z zakresu ochrony
środowiska,
−
stosowania proekologicznych paliw w wyposażeniu nowych budynków oraz zaopatrzenie w ciepło
przy wykorzystaniu systemów charakteryzujących się brakiem lub minimalną emisją pyłów i gazów do
powietrza.
Wszystkie przytoczone powyżej zapisy planu są zgodne z przyjętym w Programie Ochrony
Środowiska zapisami mającymi na celu ochronę powietrza atmosferycznego.
Ochrona środowiska gruntowo - wodnego
Dla ochrony środowiska gruntowo – wodnego na terenie gminy Pszczyna w „Aktualizacji programu
ochrony środowiska …” jako cel przyjęto „Osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych
i podziemnych”. Wyznaczono m.in. następujące kierunki działań dotyczące gospodarki wodno-ściekowej
w zakresie:
•
zwiększenie czystości wód powierzchniowych, cieków wodnych i zbiorników wodnych,
•
racjonalizacja gospodarowania wodą,
•
ochrona przed zabudową terenów przylegających bezpośrednio do cieków oraz terenów
zaplanowanych pod budowę zbiorników retencyjnych,
•
utworzenia punktów pomiarowych wód podziemnych i prowadzenie monitoringu,
•
uzupełnienie i modernizację sieci wodociągowej
•
skanalizowanie wszystkich sołectw leżących w granicach gminy Pszczyna i skierowanie ścieków
bytowo-gospodarczych do istniejących oczyszczalni ścieków „Pszczyna” lub „Wisła Wielka”.
•
wybudowanie przydomowych oczyszczalni ścieków,
Dla ochrony środowiska gruntowo – wodnego, w przypadku projektowanej zabudowy, przyjęte
zapisy planu uwzględniają następujące ograniczenia:
−
w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych wprowadza się obowiązek
docelowego
objęcia
obszaru
planu
zorganizowanym
systemem
odprowadzania
i unieszkodliwiania ścieków wytwarzanych przez użytkowników, zgodnie z obowiązującymi
przepisami prawa.
W przypadku gospodarki odpadami na terenie objętym opracowaniem plan wprowadza nakaz
prowadzenia
gospodarki
odpadami
zgodnie
z
przepisami
z
zakresu
ochrony
środowiska,
a w szczególności z zakresu utrzymania porządku i czystości oraz gospodarki odpadami, w tym
obowiązującymi na terenie gminy oraz zakaz wykorzystywania odpadów do zmian ukształtowania terenu.
Wszystkie wyżej wymienione zapisy realizują przyjęte kierunki działań w „Programie ochrony
środowiska...”. Dodatkowo zapisy planu uwzględniają założenia programu ochrony środowiska gruntowo
51
– wodnego na szczeblu krajowym realizowane poprzez „Krajowy program oczyszczania ścieków
komunalnych”.
Ochrona przed nadmiernym hałasem i promieniowaniem niejonizującym
W „Aktualizacji programu ochrony środowiska…” jak cel główny w zakresie ochrony przed hałasem
przyjęto: „Zmniejszenie uciążliwości akustycznej na terenie gminy poprzez poprawę funkcjonalności
układu komunikacyjnego”
Do głównych kierunków działań pozainwestycyjnych warunkujących osiągnięcie zakładanego celu
należą:
•
przeprowadzenie badań poziomu hałasu wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych drogowych
i kolejowych,
•
opracowanie mapy akustycznej gminy,
•
stworzenie bazy danych o obiektach przemysłowych i usługowych stwarzających zagrożenie
akustyczne dla mieszkańców i środowiska,
•
opracowanie studium komunikacyjnego gminy wraz z projektem organizacji ruchu,
•
opracowanie programów edukacyjnych dotyczących ochrony przed uciążliwością akustyczną,
•
uwzględnienie
zapisów
dotyczących
ochrony przed
hałasem
w miejscowych
planach
zagospodarowania przestrzennego i niekonfliktowej lokalizacji obiektów będących źródłem
hałasu.
•
kontrola podmiotów gospodarczych w zakresie ich wpływu na środowisko akustyczne.
Zgodnie z obowiązującym „Programem ochrony środowiska powiatu pszczyńskiego” w zakresie
ochrony przed promieniowaniem niejonizującym przyjęto następujący cel: „Ochrona mieszkańców przed
nadmiernym oddziaływaniem pól elektromagnetycznych”
Osiągnięcie wyznaczonego celu na terenie gminy będzie możliwe poprzez :
•
preferowanie mało konfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania niejonizującego,
•
egzekwowanie od administratorów obiektów radiokomunikacyjnych obowiązku przedłożenia
wyników pomiarów kontrolnych pól elektromagnetycznych w miejscach dostępnych dla ludności,
bezpośrednio po ich oddaniu do użytkowania lub w przypadku wprowadzenia istotnych zmian
technicznych w tych obiektach, mających wpływ na środowisko,
•
przeprowadzenie pomiarów pól elektromagnetycznych w miejscach przebiegu napowietrznych
linii elektroenergetycznych przez tereny przewidywane pod zabudowę mieszkaniową oraz
w bezpośrednim otoczeniu stacji elektroenergetycznych,
•
egzekwowanie od właścicieli ww. obiektów elektroenergetycznych przedkładania wyników
pomiarów
pól
elektromagnetycznych
w
przypadku
wprowadzenia
zmian
technicznych
w napowietrznych liniach lub stacjach elektroenergetycznych, mających wpływ na środowisko,
•
systematyczne kontrolowanie poziomu promieniowania niejonizującego (pomiary poziomów pól
elektromagnetycznych), szczególnie na obszarach zabudowy mieszkalnej, jak i tam gdzie
zlokalizowane są żłobki, przedszkola , szkoły, szpitale, itp.,
•
stworzenie systemu monitoringu środowiska ze względu na szkodliwe oddziaływanie pól
elektromagnetycznych.
52
Zapisy planu realizują ustalenia w zakresie ochrony klimatu akustycznego i promieniowania
niejonizującego poprzez wprowadzenie w planie zapisów:
−
zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, za
wyjątkiem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej, inwestycji celu publicznego oraz chowu
i hodowli zwierząt na terenach RU.
−
w zakresie ochrony przed hałasem ustala się obowiązek zachowania dopuszczalnego poziomu
hałasu w środowisku:
a) dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami MN, MNL, ML, MNZ, ZP/ML - jak
dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową;
b) dla terenów oznaczonych na rysunku planu symbolami UT,US - jak dla terenów
rekreacyjno-wypoczynkowych.
Generalnie spełnienie powyższych wymagań wraz z warunkami wynikającymi z przepisów
szczegółowych powinno zapewnić ochronę środowiska.
53
13. Propozycje
rozwiązań
alternatywnych
do
rozwiązań
zawartych
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
Plan zagospodarowania przestrzennego przedstawiony do oceny wprowadza nowe formy
zagospodarowania na tereny aktualnie biologicznie czynne. Przekształcenie terenu związane będzie
z realizacją głównie obiektów usługowych wynikających z rekreacyjnego charakteru terenu oraz obiektów
mieszkaniowych i usługowych.
Plan nie przewiduje lokowania zabudowy uciążliwej dla środowiska mogącej wymagać bądź
wymagającej uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Dla wszystkich terenów
w granicach planu wprowadzone zostały zapisy ograniczające ich oddziaływanie na poszczególne
elementy środowiska.
Realizacja założeń przedstawionego do oceny m.p.z.p., przy uwzględnieniu wszystkich obostrzeń
określonych zapisami planu, jest zgodna z założeniami Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Pszczyna, a także z wymogami z zakresu ochrony środowiska
określonych w obowiązujących przepisach.
Korzystną alternatywą dla projektowanego zagospodarowania byłoby przeznaczenie pod
zabudowę terenów położonych wyłącznie po jednej stronie zbiornika wodnego, przy jednoczesnym
zachowaniu niezabudowanych terenów biologicznie czynnych położonych po stronie przeciwnej. Takie
zagospodarowanie terenów wokół zbiornika umożliwiłoby zachowanie kompromisu między funkcją
przyrodniczą, a funkcją rekreacyjno – sportową. Aktualnie jednak kompromis ten może być trudny do
wypracowania z uwagi na uwarunkowania ekonomiczno – społeczne oraz atrakcyjność terenu do rozwoju
rekreacji i turystyki.
Aby ograniczyć wpływ rozwoju rekreacji na ptaki (zwłaszcza w okresie lęgowym) korzystne byłoby
zachowanie płatów roślinności szuwarowej i innej roślinności wodnej (nadwodnej) wyłączonych
z możliwości penetracji przez wypoczywających turystów.
urządzeń może stanowić dla nich (ptaków) bezpośrednie zagrożenie. Korzystną alternatywą dla tego typu
przedsięwzięć będzie szczegółowa analiza oddziaływania na środowiska, a zwłaszcza awifaunę obszaru,
bez względu na fakt, czy przedsięwzięcia tego typu zaliczają się do przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko czy też nie.
Niewłaściwa lokalizacja wymienionych wyżej urządzeń może doprowadzić do znaczącego wzrostu
śmiertelności wybranych gatunków ptaków (w tym chronionych) m.in. na skutek kolizji.
Ponadto pogranicze środowiska wodno-lądowego i obecność płytkich zatok z roślinnością
szuwarową sprzyja obecności płazów, które mogą migrować z okolicznych terenów w kierunki zbiornika
54
wodnego. W związku z tym korzystnym będzie, aby bezpośrednio przed realizacją zabudowy na
przedmiotowym terenie sprawdzić, czy w danym czasie nie występują na nim płazy. W przypadku
stwierdzenia występowania tych zwierząt należałoby przenieść osobniki bezpośrednio narażone na
oddziaływanie w bezpieczne dla nich siedliska.
W celu ograniczenia strat w lokalnej populacji płazów, ginących pod kołami samochodów,
korzystnym byłoby także zrealizowanie przepustów pod drogami, które stanowiłby bezpieczne przejścia
dla płazów. Z uwagi jednak na fakt, iż drogi na analizowanym obszarze to istniejące już elementy
infrastruktury, budowa przepustów może okazać się niemożliwa z uwagi na uwarunkowania
ekonomiczne.
Korzystną alternatywą jest również ograniczenie wprowadzania zabudowy kubaturowej, która
mogłaby ulec zalaniu bądź podtopieniu w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika w obrębie jednostki Ł7UT,US. Jest to obszar w zasięgu podwyższonych piętrzeń w zbiorniku.
Można również zasugerować aby na terenie objętym planem w miarę możliwości dążyć do
utrzymania jak najwyższego odsetka powierzchni biologicznie czynnych oraz zachowania jak
największego odsetka zieleni wysokiej.
55
14. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko sporządzona została dla projektu miejscowego
planu zagospodarowani przestrzennego otoczenia zbiornika Łąka.
powierzchnie o charakterze rolniczym, które uzupełniają kompleksy leśne. Obszary zabudowy
mieszkaniowej zlokalizowane są głównie w południowej części terenu opracowania wzdłuż ul.
Hodowców, Leśnej i P. Skargi. Ponadto pojedyncze zabudowania występują wzdłuż ul. Wodzisławskiej.
Dominuje tu zabudowa jednorodzinna i zagrodowa oraz zabudowa usługowa, z towarzyszącymi jej
elementami zieleni urządzonej i nieurządzonej. Zagospodarowanie analizowanego terenu związane jest
również z jego funkcją hydrotechniczną i rekreacyjno – sportową. Występują tu również tereny obsługi
produkcji w gospodarstwach rolnych. Do infrastruktury technicznej związanej z obecnością zapory
i zbiornika zalewowego należą: ujęcie, upusty w obrębie zapory, kanały, rowy, polder zalewowy,
obwałowania.
Plan utrzymuje istniejące sposoby zagospodarowania oraz wskazuje możliwość poszerzenia
istniejących i wprowadzenia nowych stref zabudowy.
Rozwój omawianego terenu związany będzie głownie z powiększeniem stref terenów zabudowy
usługowej wynikającej z rekreacyjno – turystycznej funkcji obszarów otaczających zbiornik wodny. Tereny
te stanowią obszary atrakcyjne dla rozwoju obiektów gastronomiczno – hotelowych, ośrodków
kempingowych oraz ośrodków sportowych.
Wprowadzone zostaną równie tereny zabudowy mieszkaniowej głównie na obszary, wskazane
w opracowaniu ekofizjograficznym, jako tereny charakteryzujące się korzystnymi warunkami dla rozwoju
budownictwa.
W granicach analizowanego terenu występują obszary zagrożone zalewami powodziowymi lub
podtopieniami wodami wezbraniowymi i opadowymi (określone na podstawie modelowania i obserwacji
z maja 2010r.).
Zagrożenie zalewami powodziowymi lub podtopieniami w większości nie obejmuje terenów
aktualnie zagospodarowanych. Jedynie zagrożone są tereny istniejące już zabudowy mieszkaniowej
opracowania, tereny ogródków działkowych, a także tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i zabudowy usługowej w północno- wschodnim rejonie terenu opracowania.
Tereny zagrożone zalewami powodziowymi lub podtopieniami zostały w części wskazane do
zabudowy. Plan przedstawiony do oceny wprowadza zakaz lokalizacji nowych podpiwniczonych
budynków oraz konieczność realizacji parterów budynków na wysokości minimum 1,2 m od powierzchni
terenu dla terenów przeznaczonych pod zabudowę.
Mając na uwadze fakt, iż tereny w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika są zlokalizowane w zasięgu
zalegania płytkich wód gruntowych (do 1 m p.p.t. zgodnie z danymi archiwalnymi [1.2.24]) w przypadku
realizacji zabudowy należałoby uwzględnić odpowiednie rozwiązania z zakresu odwodnienia terenu
i odprowadzania wód opadowych.
56
Kolejną kwestią problemową jest lokalizacja fragmentu jednostki Ł7-UT,US w bezpośrednim
sąsiedztwie zbiornika. Jest to niezgodne z wskazaniami zawartymi w opracowaniu ekofizjograficznym,
w którym zaleca się wyłączenie spod zabudowy obszary znajdujące się w zasięgu podwyższonych
piętrzeń w zbiorniku Łąka, czyli do absolutnie nieprzekraczającego poziomu równego 251,0 m n.p.m.
oraz obszary położone w strefie zalania wodami rzeki przy maksymalnych poziomach wód.
W granicach opracowania występują również tereny zagrożone ruchami masowymi oraz obszary
predysponowane do rozwoju ruchów masowych. W projekcie planu zagospodarowania obszary te
w większości pozostają wolne do zabudowy, a dla terenów zagrożonych ruchami masowymi oraz
obszarów predysponowanych do ruchów masowych plan wprowadza obowiązek uwzględnienia
skomplikowanych warunków gruntowych oraz zakaz zmian parametrów stoku oraz ukształtowania terenu.
Wszystkie wprowadzone rodzaje zagospodarowania to obiekty nieuciążliwe dla środowiska. Zapisy
planu nie dopuszczają możliwości lokowania zagospodarowań, dla których wymagany jest (bądź może
być wymagany) raport o oddziaływaniu na środowisko. Wyjątek stanowią jedynie wyszczególnione
w tekście planu inwestycje, tj. obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej.
Realizacja ustaleń planu będzie oddziaływać na środowisko w zakresie wzrostu hałasu do
środowiska i emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz może oddziaływać na środowisko gruntowo –
wodne. Konsekwencją realizacji zagospodarowań będzie również trwałe przekształcenie powierzchni
ziemi.
urządzeń może stanowić dla nich (ptaków) bezpośrednie zagrożenie. Z tego powodu realizacja turbin
wiatrowych oraz wielkopowierzchniowych paneli słonecznych powinna zostać poprzedzona szczegółową
analizą oddziaływania na środowiska, a zwłaszcza awifaunę obszaru, bez względu na fakt, iż
przedsięwzięcia tego typu nie zaliczają się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko.
Wszystkie oddziaływania na środowisko ograniczone zostaną zapisami wprowadzonymi dla całego
obszaru planu oraz dla poszczególnych zagospodarowań. W planie wprowadzono zapisy ograniczające
potencjalnie negatywne oddziaływanie na środowisko poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do
powietrza, emisji hałasu i promieniowania niejonizującego, a także wprowadzenie zasad prowadzenia
prawidłowej gospodarki wodno – ściekowej oraz gospodarki odpadami na obszarze objętym oceną.
Korzystną alternatywą dla projektowanego zagospodarowania byłoby przeznaczenie pod
zabudowę terenów położonych wyłącznie po jednej stronie zbiornika wodnego, przy jednoczesnym
zachowaniu niezabudowanych terenów biologicznie czynnych położonych po stronie przeciwnej. Takie
zagospodarowanie terenów wokół zbiornika umożliwiłoby zachowanie kompromisu między funkcją
przyrodniczą a funkcją rekreacyjno – sportową. Aktualnie jednak kompromis ten może być trudny do
57
wypracowania z uwagi na uwarunkowania ekonomiczno – społeczne oraz atrakcyjność terenu do rozwoju
rekreacji i turystyki.
Aby ograniczyć wpływ rozwoju rekreacji na ptaki (zwłaszcza w okresie lęgowym) korzystne byłoby
zachowanie płatów roślinności szuwarowej i innej roślinności wodnej (nadwodnej) wyłączonych
z możliwości penetracji przez wypoczywających turystów.
Można również zasugerować, aby na terenie objętym planem w miarę możliwości dążyć do
utrzymania jak najwyższego odsetka powierzchni biologicznie czynnych oraz zachowania jak
największego odsetka zieleni wysokiej.
Biorąc pod uwagę fakt, iż całkowite wyeliminowanie wpływu wprowadzanych w planie zmian na
środowisko jest niemożliwe można stwierdzić, iż dotrzymując ustaleń zawartych w planie wraz
z uwzględnieniem obowiązujących przepisów z zakresu ochrony środowiska, zagospodarowanie terenu
zgodnie z planem nie wpłynie negatywnie na stan środowiska w omawianym obszarze.
58

strona tytułowa - Urząd Miejski w Pszczynie

Transkrypt

Podobne dokumenty

Strona 1 z 1 PLANOWANIE PRZESTRZENNE II (REGIONALNE

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XXXVI/607/VII/2016 RADY

Plik źródłowy

Załącznik do Zarządzenia Nr 74/2016