Szkolny Program Profilaktyki - Zespół Kształcenia Podstawowego i

Załącznik nr 2
Szkolny Program Profilaktyki
SPIS TREŚCI
Rozdział I. Podstawy prawne tworzenia Szkolnego Programu Profilaktyki
Rozdział II.
Wstęp
Rozdział III. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki
Rozdział IV. Struktura Programu
Rozdział V.
Proponowane działania
Rozdział VI. Współpraca z rodzicami
Rozdział VII. Monitorowanie i ewaluowanie Szkolnego Programu Profilaktyki
ROZDZIAŁ I
PODSTAWY PRAWNE TWORZENIA SZKOLNEGO PROGRAMU
PROFILAKTYKI
1. Statut ZKPiG nr 26
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dn. 31 stycznia 2002 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego
przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz.U.z 2002 r. Nr 10, poz .96 )
W ust.1 pkt.1 otrzymał brzmienie :
„1. Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające
program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do potrzeb
rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w
odrębnych przepisach.”
W ust. 2 pkt.2 otrzymał brzmienie :
„ 2. Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki , o których mowa w ust. 1
pkt. 1, uchwala rada pedagogiczna po zasięgnięciu opinii rady rodziców i samorządu
uczniowskiego.”
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 26 lutego 2002 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. Nr 51, poz.
458 oraz DZ. U. z 2003 r. Nr 210, poz. 2041 )
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dn. 31 stycznia 2003 r. w
sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej wśród dzieci i
młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. z 2003 r. Nr 26 , poz. 226 )
5. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 72
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać
od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem,
wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz
publicznych.
6. Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne
Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r., ratyfikowana przez Polskę 30
kwietnia 1991 r. :
Art. 27.1 „ Państwa- Strony uznają prawo każdego dziecka do poziomu życia
odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu,psychicznemu, duchowemu,
moralnemu i społecznemu”.
Art. 29. 1 „ Państwa- Strony są zgodne, że nauka dziecka będzie ukierunkowana na :
rozwijanie w jak najlepszym zakresie osobowości, talentów oraz zdolności
umysłowych i fizycznych dziecka”.
7. Ustawa z dn. 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach
nieletnich ( Dz. U. Nr 11, poz. 109 )
8. Ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. Nr
111, poz. 535 )
9. Ustawa z dn. 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm. )
10. Ustawa z dn. 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z
2003r. Nr 24, poz. 198 )
Art.1.2. „ Przeciwdziałanie narkomanii obejmuje :
1. Działalność wychowawczą i zapobiegawczą”.
Art. 3.2.” Zadania dotyczące przeciwdziałaniu narkomanii są realizowane, w zakresie
określonym w ustawie, również przez :
1. Szkoły i placówki objęte systemem oświaty oraz szkoły wyższe.
Rozdz. 2, Art. 7.1 : „ Działalność wychowawcza i zapobiegawcza obejmuje :
1. Promocję zdrowia psychicznego,
2. Promocję zdrowego stylu życia,
3. Informowanie o szkodliwości środków i substancji , których używanie może
prowadzić do narkomanii, oraz o narkomanii i jej skutkach”.
Art. 7.2. „ Zadania, o których mowa w ust. 1, są realizowane w szczególności przez :
1. Wprowadzenie problematyki zapobiegania narkomanii do programów szkół i
innych placówek systemu oświaty”.
11. Ustawa z dn. 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. Z 1996r. Nr 10, poz. 55)
wskazuje, że należy uwzględnić w programach wychowawczych i profilaktycznych
szkodliwość nikotyny i uwrażliwić młodzież na jej zgubne skutki.
Art. 3 „ Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu realizowana jest
przez kształtowanie polityki zdrowotnej, ekonomicznej i społecznej, do której należy :
1. Ochrona prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego.
2. Promocja zdrowia przez propagowanie stylu życia wolnego od nałogu papierosów
i używania wyrobów tytoniowych, działalność wychowawcza i informacyjna”.
ROZDZIAŁ II
WSTĘP
Szkolny Program Profilaktyki jest integralnie związany z Programem
Wychowawczym Szkoły i ukierunkowany jest na podejmowanie działań
zmierzających do zapobiegania zachowań ryzykownych uczniów, udzielania pomocy
uczniom i ich rodzinom w przypadku wystąpienia niepokojących sytuacji, jak również
doskonalenie wiedzy i umiejętności nauczycieli, rodziców oraz pracowników
niepedagogicznych szkoły dotyczących obszaru profilaktyki uzależnień. W szkole
obowiązują procedury postępowania w konkretnych sytuacjach kryzysowych.
Zajęcia sportowe w naszej szkole stanowią najważniejszą alternatywę wobec
zagrożeń społecznych czyhających na dzieci i młodzież we współczesnym świecie.
Zagospodarowanie czasu wolnego w odpowiedni sposób jest najlepszym
czynnikiem chroniącym przed zachowaniami ryzykownymi.
Cele główne Szkolnego Programu Profilaktyki:
1. Kształtowanie prawidłowego rozwoju społeczno-emocjonalnego młodzieży we
współpracy z rodzicami
2. Zapobieganie negatywnym skutkom frustracji i zaburzeniom osobowości ( np.
ucieczkom w uzależnienia, przemoc, agresję)
3. Udzielanie uczniom pomocy w zaspokajaniu ważnych potrzeb ( np. sukcesu lub
przynależności )
4. Stworzenie możliwości zaangażowania się uczniów w pozytywną działalność (np.
sportową, artystyczną, społeczną )
5. Promowanie zdrowego i twórczego stylu życia
6. Podnoszenie świadomości wychowawczej i poszerzanie wiedzy rodziców i
nauczycieli przy rozwiązywaniu problemów dotyczących przemocy, agresji i
uzależnień
Cele szczegółowe:
1. Wyposażenie uczniów w konkretne umiejętności przydatne w życiu
społecznym w radzeniu sobie z problemami
w ramach rozwoju społecznego :
•
zwiększenie otwartości w grupie poprzez lepsze zintegrowanie zespołu
klasowego
•
wzrost poczucia tożsamości z klasą
•
określenie pożądanej własnej postawy dotyczącej środków zmieniających
świadomość (narkotyki,dopalacze, alkohol, nikotyna)
•
modelowanie i uczenie postaw społecznie akceptowanych
•
rozwój umiejętności szukania profesjonalnej pomocy
w ramach rozwoju osobistego :
•
budowanie poczucia własnej godności w oparciu o pozytywną relację z
nauczycielami i rówieśnikami
•
zwiększenie odpowiedzialności związanej z dokonywanymi wyborami
•
nabycie odporności emocjonalnej w sytuacji presji w przypadku kontaktu z
substancjami psychoaktywnymi
• wybieranie zdrowych sposób rozładowania napięć emocjonalnych
konfrontacja własnych postaw z mitami dotyczącymi zachowań ryzykownych
2. Zwiększenie kompetencji nauczycieli w dziedzinie profilaktyki poprzez ich
uczestnictwo w różnorodnych formach szkoleniowych organizowanych zarówno w
szkole, jak i poza nią.
3. Wspieranie rodziców w procesie wychowania, rozszerzenie ich wiedzy
dotyczącej różnorodnej problematyki profilaktycznej poprzez systematyczne
przekazywanie niezbędnych informacji oraz oferowanie możliwości udziału w
określonych zajęciach.
W przypadku konieczności podejmowania działań interwencyjnych przez
szkołę należy podkreślić, że są one ściśle związane z opracowanymi w szkole
procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych. Zakładają one konieczność
nawiązania współpracy z przedstawicielami określonych instytucji - policją, sądem,
opieką społeczną itp. Ustalany jest przebieg i okoliczności danego zdarzenia,
mającego często głębsze uwarunkowania. Podejmowane są działania terapeutyczne
wobec dzieci i rodziców.
Monitorowanie sytuacji rodzinnej jest wsparciem dla rodziców niewydolnych
wychowawczo, często zachodzi konieczność kierowania rodziców do
specjalistycznych placówek, instytucji (np. Centrum Interwencji Kryzysowej PCK).
Rola pedagoga lub psychologa szkolnego sprowadza się wówczas do motywowania
ich zgłoszenia się do specjalistycznej placówki.
Do instytucji środowiska lokalnego, z którymi współpracuje nasza placówka
należą: Zespół Pracy Socjalnej MOPR-u, Komisariat Policji w Oliwie, Straż Miejska,
Rada Osiedla "Strzyża", Parafia Św. St. Kostki oraz Parafia Zmartwychwstania
Pańskiego , Centrum Interwencji Kryzysowej, Poradnia dla Dzieci i Młodzieży,
Gdańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień.
Ustalono metody i narzędzia monitorowania potrzeb szkoły (w celu bieżącego
przyglądaniu się temu, co robimy i z jakim skutkiem).
Na dany rok szkolny zostaje opracowany szczegółowy harmonogram działań
profilaktycznych dotyczący zarówno uczniów, jak i nauczycieli oraz rodziców.
Uwzględnione zostają wszystkie wnioski dotyczące minionego roku szkolnego w celu
dostosowania rodzaju działań do aktualnych potrzeb. Szczegółowym
monitorowaniem i opracowywaniem zasad ewaluacji Programu zajmuje się Zespół
Wychowawczy.
ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE
DZIAŁANIA :
- tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i
bezpieczeństwu uczniów w szkole, na drodze, podczas wyjść i wycieczek
- prowadzenie pogadanek : „ Bezpieczna droga” w ramach wychowania
komunikacyjnego
- pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw
- dostępność i popularyzacja materiałów edukacyjnych
- organizowanie apeli dla klas nawiązujących do konieczności przestrzegania zasad
bezpieczeństwa ( na przerwach, podczas imprez szkolnych, podczas wyjść i
wycieczek)
-uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia ( np. pożar ) – organizowanie
próbnych alarmów w szkole
OCZEKIWANE EFEKTY :
- uczeń zna i przestrzega zasad ruchu drogowego
- uczeń czuje się bezpiecznie w czasie przerw i imprez szkolnych, wyjść i wycieczek
- uczeń zna zasady i normy społeczne obowiązujące w szkole ( zawarte w statucie
szkoły, regulaminie uczniowskim )
- uczeń potrafi rozeznać zagrożenia i zgłosić je dorosłym
- uczeń wie, jak się zachować w sytuacji zagrożenia i gdzie szukać pomocy
- niewłaściwe zachowanie uczniów wywołuje natychmiastową reakcję pracowników
szkoły
REALIZATORZY :
- dyrektor
- wicedyrektor
- pedagog
- psycholog
- wychowawcy klas
- policja, straż miejska
TERMIN :
- cały rok szkolny
OGRANICZANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY
W SZKOLE
DZIAŁANIA :
- diagnozowanie poziomu bezpieczeństwa w szkole
•
obserwacje
•
rozmowy
•
ankiety
- uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić
•
zajęcia z wychowawcami klas
•
warsztaty tematyczne z pedagogiem/psychologiem
•
realizacja programów profilaktycznych ( „ SPÓJRZ INACZEJ”, „SAPER” i inne)
•
opieka nauczycieli podczas przerw
- kształtowanie umiejętności zastępowania agresji, kontroli emocji
•
zajęcia z wychowawcami
•
warsztaty tematyczne z pedagogiem/ psychologiem
- kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych, wzbudzanie empatii,
tolerancji i zachowań prospołecznych
•
zajęcia z wychowawcami
•
warsztaty tematyczne z pedagogiem/psychologiem
- uświadamianie rodziców o zagrożeniach związanych z agresją i przemocą
w szkole i w mediach, grach komputerowych (w czasie spotkań z
wychowawcami)
OCZEKIWANE EFEKTY :
- nauczyciele znają zagrożenia występujące u uczniów
- uczeń wie, czym jest agresja, umie się przeciwstawić zachowaniom agresywnym
- uczeń wie, gdzie szukać pomocy
- uczeń czuje się bezpiecznie na zajęciach i podczas przerw
- uczeń umie się zachować asertywnie
- uczeń nabywa umiejętności nie agresywnych reakcji oraz kontroli własnych reakcji
- uczeń zna i przestrzega normy moralne
- uczeń zna i szanuje wartości społeczne, kulturowe, rodzinne, szkolne
- uczeń ma poczucie własnej wartości i skuteczności
- uczeń umie być tolerancyjny i ma świadomość zagrożeń wynikających z braku
tolerancji
- rodzice mają świadomość zagrożeń, które niesie agresja i przemoc
- rodzice współdziałają ze szkołą w zakresie zwracania uwagi na odpowiedni dobór
dla swoich dzieci treści w mediach, internecie, grach komputerowych, dostrzegają
potrzebę wprowadzania programów kontroli rodzicielskiej
REALIZATORZY :
- wychowawcy klas
- pedagog
- psycholog
- rodzice
TERMIN :
cały rok
ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO STYLU
ŻYCIA
DZIAŁANIA :
- popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu
•
uczestnictwo uczniów w dodatkowych treningach ( poza
zajęciami lekcyjnymi )
•
organizowanie imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych
•
organizowanie wycieczek, zajęć integracyjnych poza szkołą
•
uczestnictwo uczniów klas sportowych w zawodach i turniejach
sportowych
- propagowanie zdrowego trybu życia
•
prowadzenia zajęć na temat zasad zdrowego , racjonalnego żywienia
•
stosowanie przerw śródlekcyjnych ( kl. I-III SP)
•
dostosowanie sprzętu szkolnego ( ławki, krzesła) do wzrostu uczniów
( uświadamianie zagrożeń z wad postawy ) – zwracanie uwagi na prawidłową
postawę ciała
•
kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia ( zajęcia na basenie, zajęcia
SKS-u, inne zajęcia sportowe pozalekcyjne, zajęcia na świeżym powietrzu )
•
kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą ( kontrole higieny
uczniów, przeprowadzanie fluoryzacji zachęcanie do dbania o higienę jamy
ustnej , zwracanie uwagi na czysty, schludny ubiór
•
prowadzenie zajęć na temat wpływu reklamy na konsumenta – zajęcia z
wychowawcami, na zajęciach koss-u i „ wychowania do życia w rodzinie”
•
uwrażliwienie uczniów na skutki różnych niebezpiecznych sytuacji
•
uświadomienie uczniom i rodzicom potrzeby walki z otyłością ( prowadzenie
programu zdrowotnego : „ 6-10-14” )
OCZEKIWANE EFEKTY:
- uczeń ma poczucie odpowiedzialności za własne zdrowie
- uczeń zna i stosuje zasady racjonalnego odżywiania
- uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta
- uczeń docenia znaczenie aktywności fizycznej
- uczeń i jego rodzice znają zasady i sposoby aktywnego spędzania czasu wolnego
- uczeń zna zasady higieny osobistej
- rodzice dostrzegają potrzebę walki z otyłością dzieci i chętnie uczestniczą w
programie :” 6-10-14)
RELIZATORZY :
- wychowawcy klas
- nauczyciele przyrody, biologii, koss-u, prowadzący „ wychowanie do zżycia w
rodzinie”, nauczyciele W-F-u, trenerzy, wychowawcy świetlicy, pielęgniarka szkolna
TERMIN : cały rok szkolny
ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ
DZIAŁANIA :
- rozpoznawanie sytuacji domowej uczniów
•
konsultowanie pozyskanych informacji przez wychowawców z pedagogiem/
psychologiem szkolnym
•
stałe monitorowanie sytuacji uczniów z rodzin dysfunkcyjnych
OCZEKIWANE EFEKTY :
- wychowawca zna szczególne uwarunkowania rodzinne swoich uczniów
- prowadzona jest obserwacja zachowania i postępów w nauce uczniów
wychowujących się w rodzinach z określonymi problemami ( niewydolność
wychowawcza, problem alkoholowy, euro sieroctwo i inne)
REALIZATORZY :
- wychowawcy klas
- pedagog /psycholog szkolny
TERMIN :
- cały rok szkolny
- prowadzenie zajęć , programów profilaktycznych dotyczących profilaktyki
uzależnień ( narkomania, alkoholizm, toksykomania, uzależnienia od Internetu )
•
włączenie zajęć nawiązujących do profilaktyki uzależnień na zajęciach z
określonych przedmiotów- biologia, przyroda, chemia, język polski,
wychowanie do życia w rodzinie i inne
•
realizowanie programów profilaktycznych dotyczących między innymi
konsekwencji używania środków psychoaktywnych
•
wykonywanie gazetek tematycznych po realizacji danej tematyki
•
organizowanie wyjść na spektakle teatralne nawiązujące do w/w tematyki
•
oglądanie filmów nawiązujących do w/w zagrożeń
•
prowadzenie zajęć warsztatowych na temat zachowań asertywnych, radzenia
sobie z presją rówieśniczą
OCZEKIWANE EFEKTY :
- uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających ze stosowania środków
psychoaktywnych
- uczeń potrafi odmówić, zachowuje się asertywnie
- w razie potrzeby uczeń wie, gdzie zwrócić się o pomoc
REALIZATORZY :
- wychowawcy klas
- nauczyciele przedmiotów
- pedagog/psycholog
- przedstawiciele instytucji współpracujących ze szkołą
TERMIN :
-cały rok szkolny
- doskonalenie wiedzy nauczycieli na temat profilaktyki uzależnień w ramach WDN-u
i na szkoleniach zewnętrznych
- zapoznawanie pracowników niepedagogicznych z obowiązującymi w szkole
sposobami postępowania w różnych sytuacjach kryzysowych
OCZEKIWANE EFEKTY :
- nauczyciele posiadają wiedzę na temat uzależnień i innych zagrożeń
społecznych
- nauczyciele znają obowiązujące w szkole procedury w przypadku różnych
sytuacji, między innymi dotyczącymi środków psychoaktywnych
REALIZATORZY :
- nauczyciele
- pracownicy niepedagogiczni
TERMIN :
cały rok szkolny
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Program Profilaktyki szkolnej został przyjęty do realizacji przez Radę Rodziców.