wykonywanie ruszt podwieszonych

nauka i technika
Wykonywanie rusztowań podwieszanych
Zarówno w budownictwie ogólnym, jak i różnych gałęziach przemysłu występują sytuacje zapewnienia tymczasowego dostępu do miejsc pracy na wysokości, w trudno dostępnych fragmentach obiektu. Jednym ze sposobów zapewnienia takiego dostępu są rusztowania podwieszane. Nazwa ta jest nazwą potoczną i obejmuje całą
gamę konstrukcji, które charakteryzują się jedną cechą: posadowienie rusztowania odbywa się na dodatkowej
konstrukcji tymczasowej połączonej z zarusztowanym obiektem. W artykule omówiono podstawowe rodzaje
rusztowań podwieszonych wraz z przykładami ich zastosowań. Zaprezentowano również ogólną charakterystykę
komponentów umożliwiających wykonanie rusztowań podwieszanych.
Ogólna charakterystyka
rusztowań podwieszanych
Podstawowym powodem stosowania takich konstrukcji są przeszkody uniemożliwiające bezpośrednie posadowienie rusztowania
na podłożu gruntowym lub konstrukcyjnym.
Inną przyczyną mogą być względy finansowe:
posadowienie rusztowania w poziomie terenu może być ekonomicznie nieuzasadnione,
gdy dostęp potrzebny jest tylko do niewielkiego fragmentu obiektu na dużej wysokości.
Duża różnorodność takich konstrukcji spowodowała powstanie słownictwa potocznego
określającego poszczególne typy. W związku
z powyższym w artykule proponuje się następujący podział takich rusztowań, oparty
zarówno na istniejących unormowaniach, jak
i literaturze przedmiotu:
1. Rusztowania wspornikowe – to rusztowania, których pomost roboczy oparty jest
na wspornikach połączonych z obiektem
budowlanym [1]. Do tej grupy rusztowań
zalicza się następujące konstrukcje:
a) Rusztowania wspornikowe jednopomostowe – zwane pomostami roboczymi na wspornikach. Pomimo skonstruowania wsporników jako elementów
wielokrotnego użycia, ze względu
na ich małą nośność pozwalają na oparcie tylko jednego pomostu. Pomost
taki może być wykorzystany jako roboczy lub jako rusztowanie ochronne
nad przejściami, albo zabezpieczenie
pracowników przed upadkiem z wysokości [2].
b) Rusztowania wspornikowe wielopomostowe – w których wsporniki umożliwiają oparcie wielu poziomów rusztowania.
c) Rusztowania na wysuwnicach –
to rusztowania z belek (wysuwnic),
wystających wspornikowo na zewnątrz
budynku przez otwory w murze,
a wewnątrz budynku zamocowanych
w istniejącej konstrukcji budynku (najczęściej między stropami) za pomocą
specjalnej konstrukcji utrzymującej
marzec 2010 nr 1/2010 (20)
wysuwnicę; na wspornikach wysuwnicy układany jest pomost roboczy
[3]. Obecnie jako wysuwnice najczęściej stosuje się kształtowniki stalowe,
a na nich oprócz pomostu roboczego
posadawia się standardowe rusztowania ramowe bądź modułowe.
2. Rusztowania wiszące – to rusztowania,
w których pomosty robocze są podwieszone i znajdują się poniżej wsporników
połączonych z obiektem budowlanym.
Proponuje się następujący podział takich
rusztowań:
a) Rusztowania wiszące z pomostami
podwieszonymi – w których konstrukcja rusztowania podwieszona jest
poniżej elementów wsporczych. Podwieszonych może być kilka poziomów
roboczych, a sama konstrukcja do której
odbywa się podwieszenie to wsporniki
bądź wysuwnice z opartymi poprzecznie dźwigarami kratowymi. Wyróżniającą cechą takich rusztowań jest sposób ich montażu: odbywa się od góry
w dół. W niektórych sytuacjach rusztowania z pomostami podwieszonymi
są rusztowaniami ruchomymi – mają
możliwość przesuwania w poziomie.
b) Pomosty podwieszone na łańcuchach – to szczególny rodzaj rusztowań wiszących, gdzie podstawowym
elementem, na którym wisi pomost,
jest ściąg w postaci łańcucha. Najczęstszym zastosowaniem takich pomostów
jest podwieszenie poniżej mostów,
wiaduktów i estakad.
3. Podesty ruchome wiszące – czyli dźwignice. Konstrukcja taka służy do podnoszenia i opuszczania pomostu roboczego
wraz z ludźmi i materiałami oraz umożliwia
pracę na różnych wysokościach [2]. Z uwagi na swój charakter nie należy tych podestów mylić z rusztowaniami, choć przepisy
prawne często opisują te konstrukcje razem [4]. Pełna charakterystyka tego typu
urządzeń znajduje się z normie [5], nazywając je SAE. Podstawowym wyróżnikiem
podestów ruchomych wiszących jest to,
że mają one możliwość przemieszczania
w pionie (a rusztowania nigdy nie!).
Zaproponowana klasyfikacja została
umieszczona na diagramie poniżej. Należy zwrócić uwagę, że w praktyce pojęcia te
są często mylone oraz zastępowane innymi.
RUSZTOWANIA
PODWIESZANE
Rusztowania
wspornikowe
DŹWIGNICE
Podesty ruchome
wiszące
Rusztowania
wiszące
Rusztowania
wspornikowe
jednopomostowe
Rusztowania wiszące
z pomostami
podwieszonymi
Rusztowania
wspornikowe
wielopomostowe
Pomosty
podwieszone
na łańcuchach
Rusztowania
na wysuwnicach
Rys. 1. Schemat podziału rusztowań podwieszanych
17
nauka i technika
BIS PLETTAC
Firma BIS plettac od lat montuje różne
rodzaje rusztowań podwieszanych. Zastosowanie tego typu konstrukcji wiąże się z dopasowaniem do potrzeb klienta: od budownictwa ogólnego do skomplikowanych realizacji
związanych z różnymi gałęziami przemysłu.
Poniżej podano krótką charakterystykę przykładowych realizacji, pokazującą mnogość
zastosowań.
Rusztowania wspornikowe
wielopomostowe
Przykładem takiej konstrukcji może być
rusztowanie do remontu wieży Katedry Św.
Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Najwyższy pomost roboczy zaprojektowanego rusztowania
zlokalizowany był na wysokości +60m, natomiast podwieszenie zrealizowano w poziomie
+30m. System podwieszenia składał się z konsol budowlanych ciężkich złożonych ze specjalnie dobranych kształtowników stalowych,
na których oparto systemowe dźwigary kratowe. Mocowanie konsol z murem katedry
odbyło się przy użyciu prętów gwintowanych
połączonych na zaprawę iniekcyjną klejową.
Fot. 2. Rusztowanie na wysuwnicach – Złote Tarasy w Warszawie: a) widok rusztowania, b) szczegół zamocowania wysuwnicy
Fot. 3. Rusztowanie wiszące z pomostami podwieszonymi – BIS plettac: a) zapora Czaniec, b) elektrownia
Łagisza
Fot. 1. Rusztowanie wspornikowe wielopomostowe
zamocowane na katedrze we Wrocławiu
Rusztowania
na wysuwnicach
Idea tego szczególnego rodzaju rusztowania wspornikowego polega na oparciu
konstrukcji na wysuwnicach, najczęściej
stalowych. Rozróżniamy dwa podstawowe
typy zamocowania wysuwnic: za pomocą
konstrukcji rozpartej o stropy obiektu bądź
dzięki zamocowaniu wspornikowym w poziomarzec 2010 nr 1/2010 (20)
mie oparcia wysuwnicy. Takie zamocowanie
wspornikowe wysuwnicy wykonano w obiekcie Złote Tarasy w Warszawie. Wysuwnicę stanowiła para dwuteowników przytwiedzonych
bezpośrednio do stropu obiektu. Oparcie
rusztowania na wysuwnicach umożliwiło wykonanie fasady obiektu w miejscu, w którym
poniżej znajdował się szklany dach.
Rusztowania wiszące
z pomostami podwieszonymi
To wyjątkowe rusztowanie zrealizowano
na zaporze Czaniec. Dzięki systemowi dźwigarów opartych na dachu obiektu, rusztowanie
podwieszono, budując je kolejno poziomami
w stronę poziomu wody. Ten sposób podwieszenia wymaga posiadania specjalnych umiejętności montażu rusztowania. Szczegóły techniczne tego typu konstrukcji podano w artykule
[6]. Innym przykładem rusztowania wiszącego
jest konstrukcja podwieszona przy taśmociągu
w elektrowni Łagisza. Nietypowy jest nie tylko
sposób montażu, ponieważ było to rusztowanie
ruchome. Po ułożeniu szyn jezdnych na zadaszeniu taśmociągu istniała możliwość przesuwania
rusztowania podwieszonego, przez co można
było wykonać remont wysoko posadowionej
konstrukcji [7].
Pomosty podwieszone
na łańcuchach
Rusztowania podwieszane na łańcuchach
do niedawna były rzadko stosowane w Polsce.
Poznając jednak technologię ich wykonania
okazuje się, że jest to doskonałe rozwiązane
Fot. 4. Pomost podwieszony na łańcuchach
w przypadku obiektów takich jak np. mosty lub
estakady. Przykładem innego zastosowania jest
rusztowanie podwieszone do wykonania robót
montażowych przy budowie koparki w Sieniawce na terenie Elektrowni Turów. Konstrukcja pomostu rusztowania wisi na atestowanych
łańcuchach o specjalnie dobranej nośności.
Powyższe przykłady pokazują różne możliwości zastosowania rusztowań podwieszanych.
Pominięto w nich opisy samej technologii wykonania rusztowania oraz podawanie szczegółów
konstrukcyjnych, odsyłając czytelnika do innych
artykułów na ten temat. Wszystkie te konstrukcje charakteryzuje jedna cecha: w większości
przypadków wymagane jest sporządzenie indywidualnego projektu technicznego. Firma
BIS plettac dzięki posiadaniu własnego biura
projektowego zapewnia dostarczenie pełnej
dokumentacji technicznej realizowanych rusztowań.
19