prognoza oddzia£ywania na „rodowisko
Transkrypt
prognoza oddzia£ywania na „rodowisko
BURMISTRZ MIASTA JORDANOWA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY MIASTA JORDANOWA Autor opracowania: mgr Antoni Matuszko KRAKÓW, 2011r. 1 SPIS TREŚCI 1. WPOWADZENIE 4 1.1. Obszar objęty opracowaniem ..................................................................................... 4 1.2. Podstawa prawna........................................................................................................ 5 1.3. Materiały wejściowe................................................................................................... 5 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, CELACH I POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI W TYM Z PLANAMI I PROGRAMAMI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA 6 3. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄZDANIU PROGNOZY 7 4. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA, JEGO ZASOBÓW, ODPORNOŚCI NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚCI DO REGENERACJI ORAZ OCENA ZAGROśEŃ DLA ŚRODOWISKA 7 4.1. Charakterystyka elementów abiotycznych środowiska naturalnego terenu............... 7 4.1.1. Warunki geologiczne, rzeźba terenu, gleby ....................................................... 7 4.1.2. Wody powierzchniowe i podziemne .................................................................. 9 4.1.3. Warunki klimatyczne ....................................................................................... 10 4.2. Charakterystyka elementów biotycznych środowiska naturalnego terenu.............. 11 4.2.1. Szata roślinna, fauna......................................................................................... 11 4.3. Ocena stanu środowiska, jego funkcjonowania, zasobów, odporności na degradację, zdolności do regeneracji oraz występujących zagroŜeń....................................................... 21 4.3.1. Zanieczyszczenie powietrza ............................................................................. 21 4.3.2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych.............................. 22 4.3.3. Zanieczyszczenie gleb...................................................................................... 22 4.3.4. Klimat akustyczny............................................................................................ 23 4.3.5. Gospodarka odpadami...................................................................................... 23 4.3.6. Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji ..................... 23 4.3.7. ZagroŜenie powodziami ........................................................................................... 24 4.3.8. ZagroŜenie osuwiskami............................................................................................ 25 5. PROJEKTOWANA FUNKCJA I MOśLIWOŚCI INWESTOWANIA W TERENACH OBJĘTYCH ZMIANĄ STUDIUM 26 6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE PRZY REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM 33 7. ODDZIAŁYWANIE USTALEŃ ZMIANY STUDIUM NA ŚRODOWISKO, W TYM PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA I ZAGROśENIA ŚRODOWISKA 35 7. 1. Gleby, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych.......................... 35 7.2. Klimat i zanieczyszczenie powietrza ........................................................................ 36 7.3. Klimat akustyczny..................................................................................................... 36 7. 4. Promieniowanie elektromagnetyczne....................................................................... 36 7.5. Ryzyko wystąpienia nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska .................................... 37 8. OCENA ROZWIĄZAŃ FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNYCH I INNYCH USTALEŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM 37 8.1. Zgodność z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi ................................................ 37 8.2. Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska ............................ 38 8.3. Ochrona konserwatorska i krajobrazowa .................................................................. 39 8.4. Skuteczność ochrony róŜnorodności biologicznej w projekcie studium................... 39 2 9. OCENA MOśLIWOŚCI ELIMINUJĄCYCH LUB OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 41 10. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM ……………………………..42 11. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY W JAKICH TE CELE ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM ……….43 12. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM 43 13. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU 44 14. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM 44 15. WNIOSKI ZGŁOSZONE DO PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 44 16. STRESZCZENIE 45 3 1. WPOWADZENIE 1.1. Obszar objęty opracowaniem Opracowanie prognozy dotyczy projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanowa zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej Nr XXX/265/2009 z dnia 29.12.2009r. w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Jordanowa w jego granicach administracyjnych. Zmianą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanowa objęto dokument zatwierdzony Uchwałą Nr XII/90/99 Rady Miasta Jordanowa z dnia 27.12.1999r. zmieniony Uchwałą Rady Miasta Jordanowa nr XXXI/211/2006 z dnia 28 listopada 2005r. Miasto Jordanów o powierzchni ok. 21 km2 połoŜone jest administracyjnie w województwie małopolskim, w południowo-zachodniej części powiatu suskiego, sąsiadując z gminami wiejskimi: Jordanów, Bystra-Sidzina i Raba WyŜna. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 98 Wadowice – Przemyśl oraz linia kolejowa Kraków – Sucha Beskidzka – Chabówka – Zakopane. Miasto posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu, którą tworzą wzgórza rozcięte rzeką Skawą i jej dopływami: potokami Malejówką z Naprawką, Strącze, Brzeźnicą. Centrum miasta połoŜone jest na wzgórzu wypiętrzającym się ponad dolinę rzeki Skawy. Północna i południowo-wschodnia cześć miasta zajęta jest przez lasy i tereny rolnicze, natomiast w szerokich dnach dolin i u podnóŜy wzniesień zlokalizowana została zabudowa. Wokół Rynku skupiona jest zabudowa usługowa i mieszkaniowo – usługowa. Układ p r z e s t rz e n n y m i a s t a związany z z a ł o Ŝ e n i e m miasta w XVI w. zajmuje centralną część Jordanowa, skupioną wokół rynku. Rynek w rzucie zbliŜony do kwadratu, przecinają po przekątnej główne szlaki komunikacyjne. Wielkość rynku, moŜe świadczyć o tym, Ŝe funkcją wiodącą miasta miał być handel. Rynek ujęty jest kwartałami zabudowy. W części północno-wschodniej zabudowa zgrupowana traktach, w południowo-zachodniej występuje jest w dwóch jako jednotraktowa, w pozostałych przyjęła formę zabudowy ulicowej. Część północno- zachodnia nie jest pełna, na skutek wyburzenia domów podcieniowych z XVIII i XIX w., charakterystycznych dla zabudowy przyrynkowej miasta. Z naroŜy rynku rozchodzą się nieregularne ulice, wpisujące się w stoki wzniesienia zespołu staromiejskiego. WzdłuŜ dróg wylotowych z miasta rozwinęły się przedmieścia, wykształcone w oparciu o ulice: Mickiewicza, Kolejową, gen. Maczka. Ulica Mickiewicza kończyła się placykiem z kapliczką, a przedmieście na południe od centrum zamykał dawny zajazd „Poczekaj” i cmentarz. Obecnie zabudowa rozciągnęła się w 4 kierunku dworca kolejowego. Budowa na przełomie wieków linii zlokalizowanie na terenie miasta miastotwórczym. Po północnej stronie dworca, stało się kolejowej i istotnym czynnikiem miasta zachował się zespół dworsko-parkowy „Chrobacze”, związany zapewne z miejscem dawnego ośrodka folwarcznego. WzdłuŜ szlaków komunikacyjnych usytuowana jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Zespoły budownictwa mieszkaniowego i zagrodowego pojawiają się na wzniesieniach wokół centrum miasta. Obszarem o charakterze przemysłowo – usługowym jest rejon dworca kolejowego oraz tereny połoŜone wzdłuŜ drogi krajowej w kierunku Suchej Beskidzkiej. 1.2. Podstawa prawna Podstawą dla opracowania prognozy są: • Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717) z późn. zm. • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627) z późn. zm. • Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz.1227). 1.3. Materiały wejściowe 1. Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Jordanów, A. Matuszko. Ł. Wilk, Kraków 2010. 2. Opracowanie ekofizjograficzne miasta Jordanowa sporządzone na potrzeby projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Biuro Planowania Przestrzennego, Bielsko-Biała 2005. 3. Ocena jakości powietrza w woj. małopolskim w 2009r., WIOŚ w Krakowie, 2010r. 4. Pismo Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 7 grudnia 2010r. dotyczące uzgodnienia zakresu prognozy oddziaływania na środowisko. 5. Pismo Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie z dnia 25 listopada 2010r. dotyczące uzgodnienia zakresu prognozy oddziaływania na środowisko. 6. Plan gospodarki odpadami dla miasta Jordanów, BET-MAG Projektowanie Usługi Wykonawstwo, Kraków 2004. 5 7. Program ochrony środowiska dla miasta Jordanów, BET-MAG Projektowanie Usługi Wykonawstwo, Kraków 2004. 8. Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanów, A. Staniewicz z zespołem, Pracownia ASTA-PLAN, Kraków 2011. 9. Raport o stanie środowiska w woj. małopolskim w 2008 roku, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków 2009r. 10. Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy, RZGW w Krakowie, Kraków 2004r. 11. Strategia rozwoju miasta Jordanów na lata 2007-2015, Jordanów 2007. 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, CELACH I POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI W TYM Z PLANAMI I PROGRAMAMI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanów składa się z ustaleń studium (tom I - Diagnoza stanu istniejącego, uwarunkowania i moŜliwości rozwoju oraz tom II - Kierunki zagospodarowania przestrzennego) oraz rysunków studium w skali 1: 10000. Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany studium zawiera część tekstową i załącznik graficzny w skali 1: 10000. Głównym celem prognozy jest wskazanie moŜliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na komponenty środowiska, jakie moŜe wywołać realizacja zamierzeń inwestycyjnych określonych w projekcie studium. Projekt zmiany studium i prognoza powiązane są z opracowaniem ekofizjograficznym dla Miasta Jordanów, z obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanów, z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanów, Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego (zatwierdzonym Uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z 22 grudnia 2003r.) oraz Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego (zatwierdzoną uchwałą Nr XLI/527/06 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 30 stycznia 2006 r.). Ponadto prognoza jest powiązana z Programem Ochrony Środowiska dla miasta Jordanów oraz z Planem Gospodarki Odpadami dla miasta Jordanów. 6 3. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄZDANIU PROGNOZY W opracowaniu zastosowano między innymi metody analityczne i prognozowania eksperckiego. Zastosowano prognozowanie przez analogię, biorąc pod uwagę wyniki ocen, pomiarów i badań dla terenów o podobnym charakterze. Ocenę moŜliwych przemian elementów środowiska przeprowadzono w oparciu o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej oraz analizę przyszłego funkcjonowania środowiska pod wpływem przemian, jakie zajdą wskutek realizacji ustaleń studium. Efektem tych analiz jest ocena skutków powstałych w wyniku przemian w funkcjonowaniu środowiska, spowodowanych realizacją ustaleń studium oraz ewentualne propozycje zmian w stosunku do projektowanego zagospodarowania przestrzennego obszaru. Przy sporządzaniu prognozy wykorzystano m.in. Opracowanie ekofizjograficzne miasta Jordanowa sporządzone na potrzeby projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Biuro Planowania Przestrzennego, Bielsko-Biała 2005 oraz Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Jordanów, A. Matuszko, Ł. Wilk, Kraków 2010. 4. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA, JEGO ZASOBÓW, ODPORNOŚCI NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚCI DO REGENERACJI ORAZ OCENA ZAGROśEŃ DLA ŚRODOWISKA 4.1. Charakterystyka elementów abiotycznych środowiska naturalnego terenu 4.1.1. Warunki geologiczne, rzeźba terenu, gleby Budowa geologiczna Pod względem geologicznym miasto Jordanów połoŜone jest w obrębie Karpat Zewnętrznych fliszowych. Karpaty Zewnętrzne stanowią pasmo sfałdowane w trzeciorzędzie zbudowane niemal wyłącznie z fliszu. Flisz karpacki na tym terenie wiekowo obejmuje osady paleocenu i eocenu. Flisz karpacki składa się z naprzemianległych piaskowców i łupków z wtrąceniami zlepieńców, margli i wapieni. Olbrzymie masy fliszu układają się w poszczególne jednostki tektoniczne, które są nasunięte na siebie wzdłuŜ Karpat tworząc w omawianym rejonie płaszczowinę magurską. PodłoŜe utworów czwartorzędowych tworzą trzeciorzędowe eoceńskie piaskowce gruboławicowe i łupki – warstwy magurskie (facja mikowa) monoklinalnie upadające w kierunku południowym, południowo-wschodnim i sporadycznie zachodnim. Nachylenie tych warstw wynosi od 30 do 65%. Na terenie Jordanowa występuje zjawisko tzw. inwersji rzeźby terenu, wzgórza tworzą formy 7 synklinalne wypełnione najmłodszym piaskowcem magurskim. Osie antyklin biegną wzdłuŜ dolin i potoków (Skawy, Malejówki - Naprawki, Strącza), gdzie odsłaniają się starsze ogniwa. Na podłoŜu skalnym zalegają utwory czwartorzędowe w postaci pokryw zwietrzelinowych i osadów rzecznych. Na pokrywach zwietrzelinowych występują gliny pylaste z okruchami skalnymi i gliny piaszczyste, które przy nachyleniu stoku zgodnym z kierunkiem zapadania stoku mogą powodować procesy geodynamiczne (osuwiska). Dna szerokich dolin są wypełnione aluwiami piaszczysto-Ŝwirowymi i namułami. Utwory te występują głównie pod zboczami i stanowią pozostałości plejstoceńskich teras akumulacyjnych lub nanosów holoceńskich. Namuły oraz utwory piaszczyste stanowią młode aluwia holoceńskie. Rzeźba terenu Cechą obszaru jest urozmaicona rzeźba, charakteryzująca się przemieszaniem form właściwych pogórzom wysokim, średnim i niskim. Na terenie miasta róŜnica wysokości wynosi ok. 300m; od ok. 450 m n.p.m. w dolinie rzeki Skawy do 741 m n.p.m. na Górze Przykrzec w północnej części miasta. Połowę powierzchni miasta, w jego granicach administracyjnych, zajmują wzgórza, z przewagą średnich, o dość stromych stokach i deniwelacjach rzędu 50 – 100 m, w znacznej części pokryte lasami. Południową część miasta stanowią pogórza z przewagą średnich do których naleŜą grzbiety Hajdówki – Babiarzówki (535-550 m n.p.m.), Zagród Maciejowskich (520-540 m n.p.m.) i Bystrzańskiego Działu (500 m n.p.m.). Północną część miasta zajmują pogórza wysokie: Pasmo Przykrzca (741 m n.p.m.), Łysej Góry (643 m n.p.m.) i Góry Kamionki (563 m n.p.m.). Pozostały obszar to płaskie podnóŜa wzniesień, szerokie dna dolin i kotlin. Jest to obszar o rzeźbie charakterystycznej dla młodych gór fałdowych; wzniesień ostańcowych z fragmentami powierzchni zrównań o grzbietach na ogół szerokich i spłaszczonych, stokach o zróŜnicowanym nachyleniu, silnie rozczłonkowanych. Wzniesienia, głównie o przebiegu wschód – zachód, przewaŜających spadkach 9-20% oraz płaskich i szerokich garbach oddzielają od siebie dolina rzeki Skawy i jej dopływy (Malejówka – Naprawka i Strącze). WaŜnym elementem rzeźbotwórczym są wąwozy i wcięcia erozyjne potoków o głębokości od 3 do 12m, miejscami do 20m. Zaczynają się nieckowatymi lejami źródliskowymi z gęstą siecią wąskich wciosowych dolin. Na odcinkach środkowych i dolnych, doliny są szersze i płaskodenne o wyraźnie zaznaczonych krawędziach. Dolina rzeki Skawy i dolne odcinki głównych dopływów posiadają wykształcone terasy: niŜsza na wysokości ok.1m na poziom rzeki i wyŜsza dochodząca do wysokości 6m nad poziom rzeki. 8 Gleby W wyniku działań czynników glebotwórczych powstały na tym terenie róŜnego rodzaju typy gleb. Największy obszar zajmują gleby brunatne. Na niewielkim obszarze występują gleby pseudobielicowe, a w dolinie Skawy i potoków – mady. W przestrzeni rolnej dominują gleby IV klasy o dobrych i średnich wartościach dla produkcji rolnej. Zwarte przestrzenie gleb klasy IV, z enklawami klasy III, występują w dolinach rzeki na rozległych, niŜszych partiach pogórzy, otaczających tereny zurbanizowane. Gleby te, stanowią najwartościowsze kompleksy dla rozwoju gospodarki rolnej. Jednak tereny te równocześnie, stanowią potencjalne tereny częściowo w obowiązującym planie rozwojowe miasta zagospodarowania przeznaczone przestrzennego pod zainwestowanie. Gleby klasy III, z mocy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, podlegają szczególnej ochronie przed zainwestowaniem. Po zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, tereny miasta w granicach administracyjnych zostały wyłączone z uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze. Ze względu na urozmaiconą rzeźbę terenu, na erozję naraŜone jest około 30% gleb. 4.1.2. Wody powierzchniowe i podziemne Wody powierzchniowe Główną rzeką obszaru jest Skawa (prawostronny dopływ Wisły), której odcinek górnego biegu znajduje się w granicach administracyjnych Jordanowa. Jordanów połoŜony jest w prawobrzeŜnej części zlewni Skawy, której głównymi dopływami na terenie miasta jest Malejówka z Naprawką, Flakowskim Potokiem i potok Strącze. Le w o b r z e Ŝ n e d o p ł yw y o d w a d n i a j ą n i e w i e l k i p o ł u d n i o w y f r a g m e n t m i a s t a : P o t o k i P o d S t a c h u r ą , B r z e ź n i c a i R e p e l ó w k a . Skawa jest rzeką mało zasobną w wodę i charakteryzuje się duŜymi wahaniami przepływów. Średni stan wody wynosi 197 cm; wahania między minimalnym i maksymalnym stanem dochodzą do 3,80 m. Rzeka Skawa jest jednym z większych prawobrzeŜnych dopływów górskich Wisły II rzędu. Zlewnia górnej Skawy to w przewaŜającej części tereny lesiste i rolnicze. Długość rzeki Skawy wynosi 96,4 km (w granicach miasta ok.10km), powierzchnia zlewni do przekroju w Jordanowie wynosi 96,6 km2. Wody podziemne Obszar miasta Jordanowa połoŜony jest w strefie mało zasobnej w wody podziemne, co jest uwarunkowane fliszowa budową podłoŜa, o duŜej zawartości nieprzepuszczalnych łupków. Większe zbiorniki wód podziemnych związane są z aluwiami w dolinach rzek. Nie są jednak ciągłe, są mało wydajne i o duŜych 9 wahaniach zasobów. W od y p o dzi em n e w ys t ęp uj ą w d wó ch p ozi o mach : w p al eo geń s ki ch ko mp lek s ach fl isz u pi ask o wco wego o ch arakt erze sz cz eli no wo -p o ro w ym l ub sz cz el in o wym , n a zm i en n ej gł ęb o k oś ci 5 -2 0 m o raz cz wart orz ęd owym p ozi om i e wod on o śn ym w po k rywach z wi et rz eli no w ych i utwo rach al u wi aln ych n a gł ęb o ko ś ci d o 5 m. Na terenie miasta w ystępują Jordanów p o d z i e m n y c h , z a l i c z a n e d o Głównych dwa zbiorniki wód Zbiorników Wód Podziemnych: Warstw Magura nr 445 i Dolina rzeki Skawy nr 444. Zbiornik W a r s t w M a g u r a nr 445 naleŜy do zbiorników trzeciorzędowo - kredowych w obrębie Karpat fliszowych, wydzielony ze względu na potrzebę ochrony najbardziej wydajnych partii skał, jako źródła zaopatrzenia w wodę pitną. Skałami zbiornikowymi są spękane gruboławicowe piaskowce i łupki warstw dolnolgockich, istebniańskich i cięŜkowickich. Woda w warstwach jest typu szczelinowego lub szczelinowo-porowego. Głębokość do zwierciadła wody wynosi od 5 do 20 m, a samo zwierciadło charakteryzuje się zróŜnicowaną amplitudą wahań. Zasięg głębokości strefy wodonośnych spękań jest zmienny, ale szacuje się, Ŝe sięga 70-80 m, a sporadycznie dochodzi do 100-120 m. Zbiorniki fliszowe nie są chronione w sposób naturalny, dlatego są silnie naraŜone na zanieczyszczenia przenikające z powierzchni terenu. Zbiornik Dolina rzeki Skawy nr 444 jest zbiornikiem wód czwartorzędowych, porowym, w utworach czwartorzędowych związanych z dolinami rzek, o średniej głębokości ujęć 8m. 4.1.3. Warunki klimatyczne Obszar miasta p o d wz g l ę d em k l i m a t yc z n ym z n aj d u j e s i ę w piętrze umiarkowanie ciepłym, ze średnią temperaturą roku + 6,5˚C, roczną sumą opadów: 900 – 1000mm, liczbą dni z pokrywą śnieŜną: 90 – 165 dni, długością okresu wegetacyjnego ok. 200 dni. Jordanów połoŜony jest w cieniu opadowym masywu Babiej Góry, dlatego opady są tu niŜsze (średnia roczna suma opadów wynosi 780 mm) niŜ na innych obszarach Beskidów o podobnych wysokościach. Na kształtowanie warunków mezo- i mikrokl im at ycz n ych d e c y d u j ą c y w p ł y w w y w i e r a j ą cechy środowiska, związane z rzeźbą terenu i ekspozycją. Najmniej korzystne warunki występują w dolinach, o zalegających wychłodzonych, wilgotnych masach powietrza i słabej wentylacji. Najlepsze zaś w obrębie południowych stoków oraz na spłaszczonych wierzchowinach pogórskich. Miasto jest dobrze przewietrzane, o prawie równomiernym ich udziale ze wszystkich kierunków. 10 Warunki przewietrzania mają wpływ na stopień zanieczyszczenia. PołoŜone na wzniesieniu centrum miasta, posiada dobre warunki wentylowania, a więc rozpraszania zanieczyszczeń. Koncentracja ich występuje głównie w dolinach rzeki Skawy i potoku Malejówka. 4.2. Charakterystyka elementów biotycznych środowiska naturalnego terenu 4.2.1. Szata roślinna, fauna Roślinność Znaczny udział w powierzchni miasta Jordanów - ok. 720 ha, czyli mniej więcej 34% jego powierzchni – stanowią lasy i róŜnego rodzaju zadrzewienia. Większe kompleksy leśne występują w trzech rejonach – dwa z nich połoŜone są w obrębie masywu Góry Przykrzec w północnej części miasta, a trzeci w południowej części miasta, nieopodal rzeki Skawa. Zdecydowanie przewaŜają drzewostany iglaste, jodłowe i jodłowo-świerkowe z udziałem buka, sosny, jawora, modrzewia, olszy i paru innych gatunków. Tereny leśne w małych kompleksach łączą się z zadrzewieniami naturalnymi i sztucznymi wzdłuŜ dolin i cieków wodnych, dróg i zabudowy rozproszonej na stokach. Pod względem struktury własnościowej zasoby leśne Jordanowa moŜna podzielić następująco: lasy państwowe ok. 260 ha (36% powierzchni lasów), lasy prywatne ok. 460 ha (64% powierzchni lasów). Lasy państwowe zarządzane są przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Krakowie – Nadleśnictwo Myślenice, natomiast lasy prywatne skupione są w rękach mieszkańców, a takŜe stanowią własność kościołów i związków wyznaniowych, będąc waŜnym czynnikiem ekonomicznym dla ich właścicieli. Lasy w granicach miasta mają zdecydowanie charakter ochronny. Pełnią rolę ogniw pośrednich w korytarzach ekologicznych pomiędzy Beskidem śywieckim i Wyspowym, zapewniają ich droŜność z wykorzystaniem dolin rzek oraz rolno-zadrzewieniowej przestrzeni na stokach i grzbietach. Na skarpach i stromych stokach, predysponowanych do ruchów masowych, zwłaszcza na obrzeŜach doliny Skawy, pełnią rolę ochrony przeciwerozyjnej. Zwiększają równieŜ retencyjność obszaru. Obok funkcji ochronnej stanowią równieŜ zasób dla funkcji gospodarczych, głównie turystyki oraz wypoczynku mieszkańców miasta i turystów. WyróŜniono tu następujące typy zbiorowisk leśnych: - Abieti-Piceetum (montanum) – dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy To zbiorowisko roślinne w randze zespołu spotykane jest głównie na zboczach w północnej części miasta, a jego podstawowe składniki w warstwie drzew to jodła pospolita Abies alba i świerk pospolity Picea abies z domieszką buka Fagus sylvatica i jaworu Acer pseudoplatanus. W wyniku działalności człowieka zostało ono miejscami w znaczny sposób przekształcone i obecnie występują tu takŜe inne gatunki drzew, takie jak sosna zwyczajna 11 Pinus sylvestris, modrzew europejski Larix decidua, jarząb pospolity Sorbus aucuparia, dąb szypułkowy Quercus robur, brzoza brodawkowata Betula pendula, klon pospolity (zwyczajny) Acer platanoides. W runie obecne są paprocie – wietlica samicza Athyrium filixfemina, nerecznica krótkoostna Dryopteris carthusiana, podrzeń Ŝebrowiec Blechnum spicant, mchy – fałdownik rzemienny Rhytidiadelphus loreus, płaszczeniec marszczony Plagiothecium undulatum oraz inne gatunki roślin, jak np.: jastrzębiec leśny Hieracium murorum, kosmatka olbrzymia Luzula sylvatica, jeŜyna gruczołowata Rubus hirtus, goryczka trojeściowa Gentiana asclepiadea, borówka czarna Vaccinium myrtillus, podbiałek alpejski Homogyne alpina czy starzec jajowaty Senecio ovatus. - Galio rotundifolii-Abietenion – las jodłowy Zbiorowisko z dominacją jodły pospolitej Abies alba na Ŝyźniejszych siedliskach występuje głównie w południowej części miasta, za rzeką Skawą oraz częściowo od strony zachodniej. Zachowało się ono w róŜnym stopniu i miejscami posiada przekształcony skład gatunkowy. Oprócz jodły obecne są tu: jawor Acer pseudoplatanus, buk pospolity Fagus sylvatica, modrzew europejski Larix decidua, przytulia okrągłolistna Galium rotundifolium, pszeniec leśny Melampyrum sylvaticum, bez koralowy Sambucus racemosa, przenęt purpurowy Prenanthes purpurea, szczawik zajęczy Oxalis acetosella, fiołek leśny Viola reichenbachiana, starzec jajowaty Senecio ovatus, miodunka ćma Pulmonaria obscura, borówka czarna Vaccinium myrtillus, mchy widłoząb miotłowy Dicranum scoparium, złotowłos strojny Polytrichastrum formosum. - Luzulo luzuloidis-Fagetum – kwaśna buczyna górska Zbiorowisko wykształcone fragmentarycznie i towarzyszące lokalnie (np. południowa część miasta) borom i lasom jodłowym. Buk pospolity Fagus sylvatica jest tu gatunkiem dominującym w drzewostanie, a oprócz niego występują w domieszce jawor Acer pseudoplatanus, świerk pospolity Picea abies, jodła pospolita Abies alba, czasem modrzew europejski Larix decidua i dąb szypułkowy Quercus robur. W runie panują śmiałek pogięty Deschampsia flexuosa, kosmatka gajowa Luzula luzuloides i inne gatunki trawiaste oraz mchy widłoząb miotłowy Dicranum scoparium, złotowłos strojny Polytrichastrum formosum, widłoząbek włoskowy Dicranella heteromalla, rokiet cyprysowy Hypnum cupressiforme, merzyk groblowy Mnium hornum. Miejscami pojawia się borówka Vaccinium myrtillus, niskie paprocie – cienistka (zachyłka) trójkątna Gymnocarpium dryopteris, zachyłka oszczepowata Phegopteris connectilis, oraz inne rośliny zielne (np. przenęt purpurowy Prenanthes purpurea, starzec jajowaty Senecio ovatus). - Tilio cordatae-Carpinetum betuli – grąd subkontynentalny Niewielkie, zuboŜałe fragmenty tego zbiorowiska występują miejscami w najniŜszych połoŜeniach na zboczach doliny Skawy. W warstwie drzew spotykamy tu lipę drobnolistną Tilia cordata, wiśnię ptasią (czereśnię) Cerasus avium, dąb szypułkowy Quercus robur, buka Fagus sylvatica, świerka Picea abies, jodłę Abies alba czy sosnę Pinus sylvestris, nie ma natomiast graba Carpinus betulus. Miejscami pojawia się leszczyna Corylus avellana, w 12 runie obecne są m. in.: pszeniec gajowy Melampyrum nemorosum, przytulia Schultesa Galium schultesii, turzyca orzęsiona Carex pilosa, przytulinka (przytulia) wiosenna Cruciata glabra, jaskier kaszubski Ranunculus cassubicus. Wyłącznie tutaj w dolinie Skawy pojawia się lokalnie bluszcz pospolity Hedera helix. - Alnetum incanae – nadrzeczna olszyna górska Mniej czy bardziej zuboŜałe fragmenty tego zbiorowiska występują w dolinie Skawy i pozostałych rzek/potoków na terenie miasta. W drzewostanie panuje tu olsza szara Alnus incana z domieszką świerka Picea abies, wierzby kruchej Salix fragilis, jesionu wyniosłego Fraxinus excelsior czu jaworu Acer pseudoplatanus. W warstwie krzewów pojawiają się wiciokrzew pospolity (suchodrzew) Lonicera xylosteum i porzeczka agrest Ribes uva-crispa. Bujne runo ma charakter ziołoroślowy – obecne są: jarzmianka większa Astrantia major, świerząbek orzęsiony Chaerophyllum hirsutum, tojeść gajowa Lysimachia nemorum, bodziszek Ŝałobny Geranium phaeum, wilczomlecz migdałolistny Euphorbia amygdaloides, lepięŜnik róŜowy Petasites hybridus, Ŝywokost sercowaty Symphytum cordatum, podbiał pospolity Tussilago farfara, knieć błotna Caltha palustris. Nadrzecznym olszynom towarzyszą miejscami zarośla wierzb wąskolistnych przynaleŜne do rzędu Salicetalia purpureae. Tworzą je gatunki: wierzba purpurowa (wiklina) Salix purpurea, wierzba wiciowa Salix viminalis, wierzba trójpręcikowa (migdałowa) Salix triandra. Terenom leśnym towarzyszą lokalnie zbiorowiska porębowe z rzędu Atropetalia – są to róŜne stadia sukcesyjne lasu budowane przez gatunki zielne i trawiaste (trzcinnik piaskowy Calamagrostis epigejos, wierzbówka kiprzyca Chamaenerion angustifolium, starzec jajowaty Senecio ovatus i in.) oraz krzewy (bez czarny Sambucus nigra, bez koralowy Sambucus racemosa, wierzba iwa Salix caprea, malina właściwa Rubus idaeus i wiele gatunków jeŜyn Rubus sp.) W niektórych obniŜeniach w obrębie lasów oraz w dolinach rzek i potoków wykształciły się ziołorośla z panującym lepięŜnikiem białym Petasites albus - Petasitetum albi. Znaczne powierzchnie w obrębie miasta Jordanowa zajmują półnaturalne i antropogeniczne zbiorowiska siedlisk otwartych, czyli róŜnego rodzaju łąki, pastwiska, pola uprawne i ugory. Wśród zbiorowisk łąkowych i pastwiskowych moŜna wyróŜnić następujące ich typy: - Filipendulion ulmariae – łąkowe zbiorowiska ziołoroślowe występujące wzdłuŜ cieków wodnych Te po części naturalne zbiorowiska złoŜone są z wysokich bylin dwuliściennych, takich jak: wiązówka błotna Filipendula ulmaria, kozłek lekarski Valeriana officinalis, krwawnica pospolita Lythrum salicaria czy mięta długolistna Mentha longifolia. Występują wzdłuŜ cieków wodnych oraz na wilgotnych miejscach w obrębie rzadko i nieregularnie koszonych, bądź porzuconych łąk. 13 - Calthion palustris – antropogeniczne zbiorowiska kośnych łąk wilgotnych i mokrych Występujące w miejscach wilgotnych, zmeliorowanych bądź mokrych, częściowo zabagnionych i zajmujących obniŜenia terenu zbiorowiska łąkowe, które są dwa lub więcej razy w ciągu roku wykaszane. PrzynaleŜą tu róŜne zespoły roślinne budowane przez wiele gatunków bylin, jak np.: ostroŜeń warzywny Cirsium oleraceum, ostroŜeń łąkowy Cirsium rivulare, dzięgiel leśny Angelica sylvestris, sitowie leśne Scirpus sylvaticus, knieć błotna Caltha palustris, pępawa błotna Crepis paludosa, niezapominajka błotna Myosotis palustris, gatunki z rodzaju Juncus – sit., czy śmiałek darniowy Deschampsia caespitosa. - Alopecurion pratensis – zbiorowiska uprawianych i pielęgnowanych łąk wilgotnych Zbiorowiska te są intensywnie uprawiane i pielęgnowane, a rozwijają się na siedliskach pośrednich pomiędzy wilgotnymi, a świeŜymi. Dominuje tu gatunek trawy wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis, a towarzyszą mu bluszczyk kurdybanek Glechoma hederacea, wiechlina błotna Poa palustris, jaskier róŜnolistny Ranunculus auricomus czy Ŝywokost lekarski Symphytum officinale. - Arrhenatherion elatioris – zbiorowiska łąk grądowych, świeŜych, wielokośnych Związek ten obejmuje bogate florystycznie zbiorowiska łąk świeŜych, wielokośnych, które obecne są w granicach miasta w róŜnie zachowanych postaciach. Rosną tu trawy: rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius, wiechlina łąkowa Poa pratensis, kostrzewa czerwona Festuca rubra, kupkówka pospolita Dactylis glomerata oraz wiele bylin, takich jak: dzwonek rozpierzchły Campanula patula, pępawa dwuletnia Crepis biennis, przytulia pospolita Galium mollugo, bodziszek łąkowy Geranium pratense, świerzbnica polna Knautia arvensis i in. - Polygonion avicularis – antropogeniczne zbiorowiska miejsc silnie wydeptywanych Są to tzw. zbiorowiska dywanowe związane z miejscami silnie wydeptywanymi, jak np. ścieŜki, pobocza, polne drogi, otoczenia domostw itp. Tworzą je gatunki znoszące takie warunki – babka zwyczajna Plantago major, rdest ptasi Polygonum aviculare, sit chudy Juncus tenuis i in. - Cynosurion – ubogie florystycznie zbiorowiska Ŝyznych pastwisk Zbiorowiska rozwinięte na siedliskach świeŜych, intensywnie spasanych z nielicznymi gatunkami; głównie są to: grzebienica pospolita Cynosurus cristatus, Ŝycica trwała Lolium perenne, koniczyna biała Trifolium repens, kostrzewa czerwona Festuca rubra. - Nardetalia – acydofilne, niskie murawy i łąki z panującą bliźniczką psią trawką Nardus stricta RóŜnie wykształcone i rozproszone w granicach miasta acydofilne, niskie murawy i łąki z panującą bliźniczką psią trawką Nardus stricta, której kępki tworzą często zwartą darń. Są to przewaŜnie nienawoŜone pastwiska bądź niezbyt produktywne łąki jednokośne. Zbiorowiska roślin związane z polami uprawnymi, czyli całą grupę chwastów polnych zaliczyć moŜna w obrębie miasta do dwóch związków: - Aperion spicae-venti – zbiorowiska chwastów upraw zboŜowych na glebach niewapiennych 14 - Polygono-Chenopodion – zbiorowiska chwastów upraw okopowych Siedzibom ludzkim i miejscom intensywnie przekształconym i uŜytkowanym przez człowieka towarzyszą zbiorowiska ruderalne budowane przez gatunki o często obcym pochodzeniu. Podzielić je moŜna na dwie główne grupy o róŜnej randze: - związek Sisymbrion officinalis – zbiorowiska roślin jednorocznych i dwuletnich na terenach ruderalnych - klasa Artemisietea vulgaris – nitrofilne zbiorowiska bylin i pnączy na siedliskach ruderalnych i nad brzegami wód Planowane zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanowa dotyczą terenów w najbliŜszym sąsiedztwie obszarów juŜ zabudowanych i będących od dłuŜszego czasu pod presją ze strony człowieka. Nie stwierdzono tam obecności gatunków chronionych prawem i zagroŜonych, czy teŜ rzadkich i zagroŜonych siedlisk. Zidentyfikowane zbiorowiska to przekształcone i zantropogenizowane siedliska ruderalne, zuboŜałe fragmenty łąk i pastwisk oraz terenów upraw polnych. Świat zwierzęcy Ze względu na swoje połoŜenie geograficzne i zróŜnicowane wykorzystanie terenu miasto Jordanów stwarza dogodne warunki do bytowania dla wielu gatunków zwierząt. Najliczniejszą ich grupę stanowią oczywiście bezkręgowce, ale wymaga ona gruntownego rozpoznania. Występują tu liczne gatunki mięczaków, reprezentowane przez ślimaki lądowe oskorupione i nagie (ok. 70-80 gatunków, z tego większość oskorupione) oraz kilka gatunków ślimaków wodnych i małŜy. Wymienić moŜna przykładowo duŜą małŜę Anadonta anatina (szczeŜuja) ze skorupami osiągającymi do 10 cm, która bytuje w kamieńcach rzeki Skawy. Ślimaki wodne reprezentuje kilka niewielkich gatunków: przytulik strumieniowy Ancylus fluviatilis obecny w Skawie i innych rzekach/potokach, błotniarki jajowata i moczarowa Lymnea peregra , Lymnea truncatula bytujące w Skawie i w róŜnych zbiornikach z wodą stojącą, czy teŜ niewielki ślimak z rodziny zatoczkowatych Anisus leucostomus. Wszystkie one stanowią pokarm ryb. Bardziej bogaty jest świat ślimaków lądowych, reprezentowanych przez gatunki większe, jak np.: winniczek Helix pomatia, gatunek częściowo chroniony, który dla Jordanowa jest gatunkiem zawleczonym i towarzyszy siedliskom ludzkim zasiedlając cmentarze, wysypiska, opuszczone ogrody, ruiny; wstęŜyk gajowy Cepea nemoralis, równieŜ zawleczony z wielkich miast i stwierdzony w wielu miejscach w centrum Jordanowa; rodzimy ślimak zaroślowy Arianta arbustorum, który tworzy dość liczne populacje nad brzegami rzek i unika siedlisk ludzkich; piękny i endemiczny dla Karpat ślimak nadobny Helicigona faustina, ślimak cieniolubny Zenobiella umbrosa, ślimak długowłosy Trichia villosula, zaroślarka pospolita Bradybenea fructum i in. Spośród drobnych gatunków 15 wyróŜniamy ślimaki leśne, ślimaki łąk, ślimaki związane ze środowiskami średnio wilgotnymi (zarośla), ślimaki wilgociolubne (hydrofilne). Liczne populacje występują w lasach liściastych szczególnie bukowych z leŜącymi kłodami i bujnym runem. W środowisku leśnym spotykamy np.: świdrzyki Clausiidae - stwierdzono około 10 gatunków, Ŝyjące w gnijącym listowiu maleńkie szklarki Vitrea i przewrotki Vitrina. W pobliŜu młak, źródlisk i zastoisk Ŝyją wilgociolubne bursztynki Succinea sp. i źródlarki Bythinella sp. Na terenie Jordanowa stwierdzono takŜe najmniejszy krajowy gatunek - krąŜałek malutki Punctum pygnameum którego szerokość muszli osiąga zaledwie 1,5 mm. Ślimaki bezskorupowe zgrupowane są w trzy rodziny: pomrowy Limacidae, pomrowiki Agriolimicidae oraz częściowo zawleczone śliniki Arionidae. Z rodziny pomrowów i pomrowików warto odnotować pięknego, duŜego o długości do 10 cm ciemnoniebieskiego pomrowa błękitnego Bielzia coerulans bytującego w lasach jordanowskich, a Ŝyjącego tylko w Karpatach. W środowiskach synantropijnych w pobliŜu siedlisk ludzkich Ŝyje np. duŜy, nakrapiany, popielaty pomrów wielki Limax maximus wyrządzający szkody w ogrodach. Ostatnio zawleczono do Jordanowa ślinika wielkiego Arion rufus którego długość dochodzi do 15 cm i pokrewnego ślinika luzytańskiego Arion lusitanicus – są to gatunki wszystkoŜerne towarzyszące siedzibom ludzkim i czyniące znaczne straty w uprawach. W lasach spotkać moŜna mniejszego ślinika rdzawego Arion subfucus i małego ślinika leśnego (do 2,5 cm). Spośród pajęczaków obecne są pająki (np. krzyŜak dwubarwny Araneus marmoreus), kosarze, zaleszczotki i roztocza (np. kleszcze). Świat owadów reprezentują chrząszcze, bytujące w lasach w specyficznym siedlisku (np. kłody, martwe pnie). Liczną grupą są muchówki (np. komary, gzy, muchy, trzmielówki). Wśród motyli spotykamy motyle dzienne (np. rusałka admirał Vanessa atalanta i rusałka osetnik Vanessa cardui) oraz nocne (zawisakowate). Wśród błonkówek obecne są rodzaje: mrówka, osa, szerszeń, trzmiel, pszczoła. Wiele trzmieli jest objętych ochroną prawną, jak np. trzmiel kamiennik Bombus lapidarius. Równoskrzydłe to m.in. skoczki, mszyce i czerwce. Chruściki zasiedlają wody stojące i płynące, a w pobliŜu wód występują teŜ widelnice, jętki i waŜki. Obecne są takŜe róŜne prostoskrzydłe. Wśród kręgowców obecni są przedstawiciele ryb, przykładowo zasiedlające Skawę i jej dopływy pstrąg potokowy Salmo trutta m. fario, czy brzanka Barbus peloponnesius, a takŜe gatunki chronione: głowacz białopłetwy Cottus gobio, strzeble, kiełbie. Spośród płazów występują tu: salamandra plamista Salamandra salamandra, traszki: grzebieniasta Triturus cristatus, zwyczajna Lissotriton (Triturus) vulgaris, karpacka 16 Lissotriton (Triturus) montandoni, górska Triturus alpestris, ropucha szara Bufo bufo, ropucha zielona Bufo viridis, kumak górski Bombina variegata, rzekotka drzewna Hyla arborea, grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus, Ŝaby: wodna Rana esculenta, jeziorkowa R. lessonae i trawna. R. temporaria. Wszystkie płazy objęte są ochroną gatunkową, a zamieszkują głównie cieki i zbiorniki wodne oraz inne wilgotne miejsca. Wśród gadów obecne są: padalec zwyczajny Anguis fragilis, jaszczurka Ŝyworodna Lacerta vivipara, jaszczurka zwinka Lacerta agilis, zaskroniec zwyczajny Natrix natrix, Ŝmija zygzakowata Vipera berus. Wszystkie, podobnie jak płazy naleŜą do gatunków prawnie chronionych. Stosunkowo liczną grupę stanowią ptaki zasiedlające róŜne siedliska. Większość z nich to gatunki chronione prawem. Gatunki preferujące środowiska pól uprawnych i innych terenów otwartych oraz zabudowań to przykładowo: skowronek Alauda arvensis, trznadel Emberiza citrinella, derkacz Crex crex, świergotek łąkowy Anthus pratensis, czajka Vanellus vanellus, dzwoniec Carduelis chloris, kopciuszek Phoenicurus ochruros, sroka Pica pica, jerzyki Apus sp. czy jaskółki dymówka Hirundo rustica i oknówka Delichon urbica. Do zalatujących naleŜą bocian biały Ciconia ciconia oraz myszołów Buteo buteo. Siedliska leśne zamieszkują dzięcioły: zielony Picus viridis, duŜy Dendrocopos major, czarny Dryocopus martius czy krętogłów Jynx torquilla; sowy, np.: puszczyk Strix aluco i sowa uszata (uszatka) Asio otus; kwiczoł Turdus pilaris, drozd obroŜny Turdus torquatus, kos Turdus merula, sikory Parus spp., pierwiosnek Phylloscopus collybita, pliszki Motacilla spp., szczygieł Carduelis carduelis, zięba Fringilla coelebs, kowalik Sitta europaea, czyŜyk (czyŜ zwyczajny, czyŜ pospolity) Carduelis spinus, wilga Oriolus oriolus, krzyŜodzioby Loxia spp., jemiołuszka Bombycilla garrulus, rudzik Erithacus rubecula, jastrząb Accipiter gentilis oraz najmniejszy gatunek - mysikrólik Regulus regulus. Z siedliskami wodnymi, rzekami związane są przykładowo pliszka górska Motacilla cinerea i pluszcz Cinclus cinclus. Oprócz tego występują gatunki związane z róŜnymi siedliskami: pustułka Falco tinnunculus, krogulec Accipiter nisus, kulczyk Serinus serinus, kukułka Cuculus canorus, baŜant Phasianus colchicus, szpak Sturnus vulgaris. Ssaki obecne w Jordanowie i okolicach reprezentują róŜne grupy: - do owadoŜernych naleŜą: jeŜ wschodni Erinaceus roumanicus, kret Talpa europaea, ryjówka aksamitna Sorex araneus, malutka S. minutus i górska S. alpinus, rzęsorek rzeczek Neomys fodiens oraz zębiełek karliczek Crocidura suaveolens. Wszystkie te gatunki są chronione prawem, a oprócz jeŜa naleŜą do ssaków typu grzebiącego i preferują raczej tereny 17 otwarte. - rząd nietoperzy reprezentują: nocek Natterera Myotis nattereri, wąsatek M. mystacinus, nocek rudy M. daubentonii, mroczek posrebrzany Vespertilio murinus, mroczek późny Eptesicus serotinus, borowiec wielki Nyctalus noctula i gacek brunatny Plecotus auritus. Nocek Natterera i rudy oraz mroczek posrebrzany a takŜe borowiec wielki to gatunki obserwowane głównie w lasach oraz dolinach potoków. Natomiast pozostałe występują głównie w sąsiedztwie zabudowań. Wszystkie naleŜą do gatunków chronionych. - drobne gryzonie stanowią liczną grupę zwierząt. Znaleźć wśród nich moŜna wiewiórkę Sciurus vulgaris (gat. chroniony), nornicę rudą Myodes (Clethrionomys) glareolus, karczownika ziemnowodnego Arvicola terrestris (gat. pod ochroną częściową), nornika brunatnego (polnego) Microtus agrestis, nornika zwyczajnego (polnika) M. arvalis, mysz leśną Apodemus flavicolis, zaroślową A. sylvaticus (gat. pod ochroną częściową), polną A. agrarius i domową A. (Mus) musculus, szczura wędrownego Rattus norvegicus, smuŜkę Sicista betulina (gat. chroniony), koszatkę Dryomys nitedula i orzesznicę Muscardinus avellanarius (obie chronione). - drapieŜne reprezentują: lis Vulpes vulpes, kuna domowa Martes foina i leśna (tumak) M. martes oraz tchórz Mustela putorius, łasica (łaska) Mustela nivalis i gronostaj Mustela erminea (ostatnie trzy gatunki chronione). - świniowate mają przedstawiciela w postaci dzika Sus scrofa - zając szarak Lepus europaeus jest reprezentantem zającowatych - spośród jeleniowatych spotykamy jelenie Cervus elaphus i sarny Capreolus capreolus. Korytarze ekologiczne Korytarze ekologiczne to sieć połączeń umoŜliwiających migracje zwierząt, roślin i grzybów. Powinny one zapewniać przede wszystkim połączenia między terenami stanowiącymi podstawowe siedliska dla zwierząt. Przez teren miasta Jordanowa nie przebiegają korytarze ekologiczne o znaczeniu krajowym i regionalnym. Funkcjonują jedynie lokalne korytarze ekologiczne związane z dolinami rzek i potoków oraz pomiędzy dolinami a większymi skupiskami lasów (rys. schemat powiązań przyrodniczych). Istniejąca infrastruktura komunikacyjna, głównie droga krajowa oraz linia kolejowa stanowią bariery w przemieszczaniu się zwierząt. Planowane zmiany w zagospodarowaniu w obrębie miasta Jordanowa dotyczą terenów w najbliŜszym sąsiedztwie obszarów o zwartej zabudowie i nie powinny w przyszłości wpłynąć w sposób zauwaŜalny na funkcjonowanie korytarzy o znaczeniu lokalnym. 18 4.2.2. Ochrona przyrody, zabytków i krajobrazu Jordanów połoŜony jest w sąsiedztwie obszarów o wysokich walorach przyrodniczych (Beskid śywiecki, Beskid Makowski, Beskid Wyspowy). Północną i południową część miasta charakteryzuje krajobraz rolniczo-leśny, w który wpisuje się sieć osadnicza. Krajobraz ten, zasobny w walory środowiska przyrodniczego i kulturowego jest w niewielkim stopniu zdegradowany. Znaczną powierzchnię miasta (ok.50%), w jego granicach administracyjnych, zajmują wzgórza, z przewagą średnich, o dość stromych stokach i deniwelacjach rzędu 50 – 100 m, w duŜej części pokryte lasami. NaleŜą do nich głównie grzbiety Hajdówki, Babiarzówki, Zagród Maciejowskich, Bystrzańskiego Przylegające do pogórzy płaskie podnóŜa i Działu i Góry Kamionki. szerokie wododziały, o deniwelacjach wynoszących 20 – 50 m, zajmują ok. 1/3powierzchni miasta. Pogórza wysokie, obejmują miasto od północy – Góra Przykrzec i południa – Masyw Jawornika. Pozostały obszar to płaskie podnóŜa wzniesień, szerokie dna dolin i kotlin. Pomniki przyrody Na terenie miasta Jordanów występują następujące pomniki przyrody: zespół parkowy Chrobacze (lipa – 4 szt., dęby, świerki, jesiony, modrzewie), zadrzewienia wąwozu Chrobacze w sąsiedztwie parku (lipa – 2 szt., świerk – 2 szt., jesion – 2 szt., brzoza, dąb), grupa 4 drzew w otoczeniu kościoła (lipa, jawor, jesion – 2 szt.), przy drodze Jordanów – Łętownia w przysiółku Nasiałówka (sosna pospolita). Na obszarze miasta nie występują inne obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione tj. obszary Natura 2000 i rezerwaty przyrody. Teren miasta Jordanów został wyłączony z Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Rejestr zabytków, ewidencja zabytków, krajobraz kulturowy Rejestr zabytków obejmuje: - dwór Chrobacze z ogrodem dworskim i alejami dojazdowymi (A-329 z 12.01.1979r.), - dawny zajazd „Poczekaj”, ul. Kolejowa 10 (A-788 z 27.12.1995r.), - ratusz Rynek 1 z wyznaczeniem strefy ochronnej obejmującej plac rynkowy (A-789 z 22.12.1995r.), - kościół p.w. Przenajświętszej Trójcy z otoczeniem (A-754 z 25.07.1994r.). 19 Wśród obiektów kwalifikujących się do zachowania i ochrony, obok wymienionych, juŜ wpisanych do rejestru zabytków, znajdują się na terenie miasta 67 obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków. Są to budynki usług publicznych, kamienice, domy i kapliczki z XIX w., przedszkole, mur. z XIX / XX w., domy murowane w pierzejach rynku z początku XX w., domy, głównie drewniane w ulicach: Mickiewicza, Kolejowej, Gen. Maczka z końca XIX i początku XX w. Wykaz obiektów objętych gminną ewidencją zabytków został załączony do opracowania ekofizjograficznego dla miasta Jordanów. Obiekty te, są znaczącymi elementami struktury miejskiej, która zachowała cechy zabytkowego krajobrazu kulturowego. Tworzą go: - zespół staromiejski o zachowanym historycznym planie i skali zabudowy, zabytkowych pierzejach rynkowych i ulicznych (przerwanych jedynie punktowo), - zabudowa przedmiejska o skali zabudowy tradycyjnej z duŜym udziałem zieleni przydomowej na działkach siedliskowych, - zespół dawnego zajazdu „Poczekaj” i pobliski cmentarz z towarzyszącą komponowaną, - drogi o historycznym przebiegu i stuletnia linia kolejowa z dworcem, zielenią - krajobraz rolno-leśny z zabudową o charakterze przysiółkowym, z zachowanym historycznym rozłogiem pól, zadrzewień śródpolnych, jarów i potoków, małą architekturą (kapliczki, krzyŜe). Cechy krajobrazu kulturowego Jordanowa, kwalifikują go do ochrony, głównie poprzez właściwe zagospodarowanie przestrzeni. Jest to obowiązkiem wynikającym nie tylko z unormowań prawnych, ale z zapewnienia mieszkańcom miasta poŜądanych warunków Ŝycia związanych z ładem przestrzennym, a takŜe uwarunkowania rozwoju funkcji gospodarczych, głównie turystyki. Stanowiska archeologiczne Na terenie miasta (obszar 111-55 AZP) zlokalizowanych jest 36 stanowisk archeologicznych (w tym 20 nowych wg stanu z 2008r.), punktów osadniczych okresu nowoŜytnego (w tym jedno stanowisko okresu średniowiecznego). Ze względu na charakter pozyskanych materiałów nie jest moŜliwe określenie funkcji stanowisk. Ograniczono się więc do określenia znalezisk jako punktów osadniczych. śadne ze stanowisk archeologicznych na terenie obszaru 111-55 nie wymaga ochrony konserwatorskiej (wykaz stanowisk archeologicznych został załączony do opracowania ekofizjograficznego dla miasta Jordanów). 20 4.3. Ocena stanu środowiska, jego funkcjonowania, zasobów, odporności na degradację, zdolności do regeneracji oraz występujących zagroŜeń 4.3.1. Zanieczyszczenie powietrza Na obszarze miasta Jordanów (poza zakładami armatury sanitarnej) oraz w jego sąsiedztwie nie ma większych emitorów zanieczyszczeń powietrza. Głównymi lokalnymi źródłami zanieczyszczeń są: indywidualny, niezcentralizowany system grzewczy, działalność produkcyjna i komunikacja. Ogrzewanie budynków i obiektów produkcyjnych funkcjonuje w oparciu o indywidualne źródła ciepła opalane węglem, koksem, miałem węglowym i drewnem. Powoduje to emisję z n a c z n y c h ilości pyłu, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenku węgla. Zgodnie z prowadzonym monitoringiem WIOŚ w Krakowie, stan zanieczyszczenia powietrza na terenie miasta Jordanów (wg map zamieszczonych w Raporcie… za 2008rok) kształtuje się następująco: średnie stęŜenie dwutlenku siarki wynosi ok. 10µg/m3 (tj. 25% dopuszczalnych wartości), dwutlenku azotu wynosi ok. 20µg/m3 (tj. ok. 50% dopuszczalnych wartości), średnie stęŜenie pyłu zawieszonego PM10 ok. 50µg/m3 (tj. 100% dopuszczalnych wartości). StęŜenia dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, ołowiu, arsenu, kadmu i niklu wyznaczone wg klasyfikacji stref dla strefy myślenicko-suskiej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia wskazują na wysoką jakość powietrza i klasyfikują ją jako strefę klasy A. Ze względu na stęŜenie benzenu zostało zaklasyfikowane do klasy B, natomiast ze względu na stęŜenie pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(α)pirenu, zostało zaklasyfikowane do klasy C (wg „Ocena jakości powietrza w woj. małopolskim w 2009r. WIOŚ w Krakowie, 2010r.). Strefa myślenicko – suska została zakwalifikowana do opracowania programu ochrony środowiska z uwagi na kryterium ochrony zdrowia: - przekroczenie dopuszczalnej częstości poziomu dopuszczalnego 24 godzinnych stęŜeń pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym, - przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym, - przekroczenie poziomu docelowego benzo(α)pirenu w roku kalendarzowym. Stan czystości powietrza na terenie miasta Jordanów jest średni; w obrębie dna dolin rzek i potoków (Skawy z dopływami) mogą występować niekorzystne warunki aerosanitarne, ze 21 względu na zaleganie inwersyjnych warstw powietrza, powodujących kumulację zanieczyszczeń. 4.3.2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych Wg danych WIOŚ w Krakowie, w 2008 roku prowadzono badania jakości wód rzeki Skawy, w punkcie pomiarowo – kontrolnym Osielec (poniŜej Jordanowa). Monitoring diagnostyczny wykazał IV klasę czystości (niezadawalającą), zarówno pod względem fizykochemicznym jak i bakteriologicznym. Ponadto w ramach monitoringu jakości wód powierzchniowych w województwie małopolskim do celów zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŜycia (w 2008r.), w punkcie pomiarowo - kontrolnym przy ujściu potoku Bystrzanka do rzeki Skawy, wody zostały zaliczone do kategorii A3, ze względu na zawartość fosforanów i ogólna liczbę coli. W latach 2004 -2007 oceny jakości wód sporządzane były wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu interpretacji i prezentacji stanu tych wód (klasy I, II, III, IV, V). Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych wykonuje się klasyfikację stanu/potencjału ekologicznego i chemicznego wód oraz jednolitych części wód (jcw). Zapisy rozporządzenia wprowadzają do prawa polskiego zasady ocen jakości określone w Ramowej Dyrektywie Wodnej. Wg danych WIOŚ za 2008 rok prowadzono badania klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego jcw powierzchniowych w punkcie pomiarowokontrolnym Jordanów. Potencjał ekologiczny określono jako słaby, natomiast stan chemiczny jako dobry. Na terenie objętym planem nie jest prowadzony monitoring wód podziemnych. Stopień zagroŜenia wód podziemnych na tym terenie zaleŜny jest od parametrów filtracyjnych warstwy izolacyjnej (odporności poziomu wodonośnego na zanieczyszczenie) oraz czynników zewnętrznych dotyczących w szczególności istnienia antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń. 4.3.3. Zanieczyszczenie gleb Na terenie miasta Jordanów nie są prowadzone badania zanieczyszczeń gleb. 22 4.3.4. Klimat akustyczny Hałas pochodzenia antropogenicznego występujący w środowisku moŜna podzielić na hałas komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), hałas przemysłowy oraz bytowy. Dopuszczalne poziomy hałasu na terenach o określonym charakterze zagospodarowania zostały określone przez Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 z 2007 r. poz.826). Na ponadnormatywny hałas naraŜone są budynki połoŜone w pasie wzdłuŜ drogi krajowej nr 98 Wadowice – Przemyśl oraz linii kolejowej Kraków – Sucha Beskidzka – Chabówka – Zakopane. Ze względu na natęŜenie ruchu, jako zagroŜony hałasem ponadnormatywnym naleŜy przyjąć pas o szerokości około 40 m od krawędzi jezdni drogi nr 98. Na pozostałych drogach, ze względu na małe natęŜenie ruchu przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu mogą być tylko chwilowe. 4.3.5. Gospodarka odpadami W granicach miasta Jordanów nie ma zlokalizowanego składowiska odpadów komunalnych. Na terenie miasta zbiórka i wywóz odpadów na składowiska odpadów komunalnych odbywa się w sposób zorganizowany (poza terenem miasta na składowiska w Suchej Beskidzkiej, Jawiszowicach oraz w Dobczycach). Pomimo dobrej organizacji wywozu i zbiórki odpadów, na terenie miasta zlokalizowanych jest wiele dzikich wysypisk śmieci, które stanowią zagroŜenie dla wód powierzchniowych. Zazwyczaj lokalizowane są w zalesionych wąwozach na obrzeŜach miasta, przez które przepływają okoliczne potoki. Do priorytetowych zadań w zakresie gospodarki odpadami naleŜy likwidacja dzikich wysypisk i ograniczenie ich powstawania. Celem głównym, racjonalnej gospodarki odpadami na terenie miasta Jordanowa, realizowanym do roku 2014 jest minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania. Regionalna organizacja gospodarki odpadami komunalnymi powinna zapewnić odbiór od mieszkańców odpadów róŜnego rodzaju oraz wykonanie selektywnej zbiórki, sortowania, przerobu w zakresie wymaganym dla następnego odzysku i składowania pozostałości. Zadania strategiczne dla miasta w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi określone zostały w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Suskiego. 4.3.6. Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji Zdolność do regeneracji środowiska zaleŜy od wielkości jego degradacji i upływu czasu od momentu ustania działania czynników odkształcających środowisko. MoŜna przyjąć, 23 Ŝe regeneracja środowiska następuje głównie pod wpływem procesów naturalnych. Właściwie ukierunkowane, celowe działania człowieka przy wykorzystaniu środków technicznych, moŜe znacznie przyspieszyć regenerację środowiska. Obszar miasta Jordanów podlegał zmianom zagospodarowania i był pod wpływem róŜnych czynników wywołanych działaniem człowieka. Dolina rzeki Skawy została wylesiona i zagospodarowana dla potrzeb zabudowy i rolnictwa. Znaczna część ekosystemów leśnych uległa przekształceniom na skutek prowadzonej gospodarki leśnej. Przekształcenia te dotyczą w szczególności zmiany składu gatunkowego i uproszczenia struktury drzewostanów. Na znacznych powierzchniach Ŝyznych siedlisk buczyny, w miejsce pozyskiwanego buka i jodły, wprowadzono świerk. Na terenie miasta moŜemy obecnie obserwować liczne przykłady sukcesji wtórnej w obrębie zbiorowisk antropogenicznych. Wtórnej sukcesji podlegają powierzchnie odłogowanych pół uprawnych i uŜytków zielonych. Teren zachował zdolność do regeneracji, ale poprawa stanu środowiska wiąŜe się z działaniami inwestycyjnymi w zakresie budowy systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków. Utrzymanie w dotychczasowym uŜytkowaniu terenów o funkcji przyrodniczej (lasów, obudowy biologicznej potoków) oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń do środowiska, zapewni zachowanie odporności na degradację i zdolność do regeneracji tego obszaru. 4.3.7. ZagroŜenie powodziami Rzeka Skawa wraz z dopływami stwarza zagroŜenie powodziowe dla miasta Jordanów. W opracowaniu „Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagroŜenia powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy”, wykonanym przez Dyrektora RZGW w Krakowie, zostały określone granice zalewu wodami rzek: Skawy, Malejówki i Naprawki o prawdopodobieństwie przewyŜszenia p=50%, 20%, 10%, 5%, 3,33%, 1%, 0,2%. Na rysunku studium zaznaczono strefę zalewu wodami powodziowymi Q1% i obszar bezpośredniego zagroŜenia powodzią z przebiegiem granicQ1%/Q3,33% lub Q1%/Q10% w oparciu o połączenie zasięgu zalewu wodą Q1% oraz częściowo Q3,33% i Q10%, zgodnie z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. ZagroŜeniem powodziowym objęte są tereny częściowo zainwestowane w dolinie rzeki Skawy oraz rzeki Malejówki z Naprawką. W dolinie rzeki Skawy dotyczy to pojedynczych zabudowań mieszkalnych zlokalizowanych w południowo-wschodniej części miasta oraz terenów przemysłowych w jej południowo-zachodniej części. Rzeka Malejówka z Naprawką 24 stwarza zagroŜenie powodziowe dla niewielkich enklaw zabudowy mieszkaniowej i usługowej. 4.3.8. ZagroŜenie osuwiskami Źródłami przekształceń powierzchniowej warstwy ziemi są zarówno czynniki naturalne jak i antropogeniczne. Do głównych czynników naturalnych naleŜy zaliczyć: erozję (wodną, wietrzną, mechaniczną), ruchy masowe (osuwiska, spełzywanie, obrywanie), natomiast do czynników antropogenicznych wywołanych działalnością człowieka: wydobywanie kopalin, niwelacje dla potrzeb inwestycji, gospodarcza działalność w środowisku prowadząca do uaktywnienia naturalnych procesów. Procesy erozyjne polegające na zmywaniu, wymywaniu, wywiewaniu czy kruszeniu zaleŜą przede wszystkim od ukształtowania terenu i rodzaju gleby, a czynnikiem silnie modyfikującym zagroŜenie jest pokrywa roślinna. Jednym z głównych zagroŜeń dla gleb na obszarze miasta stanowią procesy erozyjne. Największe przekształcenia gleb powodują zmywy powierzchniowe i erozja, na skutek których następuje redukowanie miąŜszości poziomu próchniczego w glebach. Szczególne zagroŜenie erozją występuje na terenach pozbawionych trwałej pokrywy roślinnej w granicach terenów gruntów ornych. Racjonalne uŜytkowanie gruntów rolniczych powinno zapewniać ochronę gleby przed erozją, niszczeniem mechanicznym oraz zanieczyszczeniami substancjami szkodliwymi. Obok zabiegów ochronno – pielęgnacyjnych gruntów rolnych tj. stosowanie poprzeczno - stokowego układu pól i działek, właściwych metod uprawy ze szczególnym uwzględnieniem płodozmianu, wprowadzanie zadrzewień śródpolnych ma szczególne znaczenie dla utrzymania produkcyjności gleby i zachowanie równowagi biologicznej w środowisku. WaŜnym czynnikiem wpływającym na zmianę rzeźby terenu są osuwiska. Miasto Jordanów jest połoŜone na terenie zbudowanym z utworów fliszowych. Flisz jest to naprzemianległy zespół piaskowców, zlepieńców przekładany łupkami ilastymi. PoniewaŜ sztywne piaskowce kontaktują się z podatnymi na poślizgi łupkami ilastymi, teren ten jest podatny na osuwiska. A naliza warunków geologicznych pozwala stwierdzić, Ŝe niebezpieczeństwo osuwisk istnieje wszędzie tam, gdzie ogniwo gruboławicowych piaskowców magurskich kontaktuje się ze starszymi ogniwami, wykształconymi jako łupki ilaste lub drobnorytmiczny flisz z przewagą łupków ilastych. Jeszcze bardziej sprzyjające osuwiskom uwarunkowania występują wtedy, gdy kąt zapadania stoku jest idealnie zgodny z kątem zapadania warstw skalnych. Drugim waŜnym elementem sprzyjającym powstawaniu osuwisk są opady i ulewne deszcze oraz roztopy. Dla procesów osuwiskowych najgroźniejsze są opady miesięczne, których wysokość przekracza 300mm oraz opady dobowe powyŜej 100 25 mm. Największe prawdopodobieństwo występowania osuwisk, zwłaszcza zwietrzelinowych, występuje podczas gwałtownych i obfitych opadów trwających zazwyczaj kilka dni. Działalność gospodarcza człowieka powodująca zmiany w środowisku, w tym wpływająca na zmiany rzeźby to przede wszystkim: wycinka lasów, uprawy na stokach o duŜym nachyleniu, zamiana łąk i pastwisk na grunty orne, a takŜe inwestycje głównie komunikacyjne, które wymagają przemieszczania duŜej ilości mas ziemnych. Na osuwiska naraŜony j e s t szczególnie r e j o n góry Przykrzec. Są to tereny otwarte, leśno-rolne wolne od zabudowy. Na rysunku studium zaznaczono obszary zagroŜone osuwiskami oraz obszary o predyspozycjach osuwiskowych. W przypadku wykonywania inwestycji na obszarach zagroŜonych procesami osuwiskowymi obowiązuje wykonanie dokumentacji lub opinii geotechnicznej określającej przydatność terenu do zabudowy. 5. PROJEKTOWANA FUNKCJA I MOśLIWOŚCI INWESTOWANIA W TERENACH OBJĘTYCH ZMIANĄ STUDIUM Przyjęte podstawowe cele rozwoju miasta Jordanowa oraz ustalenie moŜliwości, ograniczeń i predyspozycji uŜytkowania oraz walorów przyrodniczych, zdecydowały o wydzieleniu na obszarze miasta dwóch podstawowych rejonów: I - rejonu urbanizacji, II - rejonu przyrodniczego. REJON URBANIZACJI (I) – obejmuje istniejące i potencjalne tereny zabudowy mieszkaniowej, usługowej, produkcyjnej i innego rodzaju zainwestowana wraz z terenami komunikacji i urządzeń infrastruktury technicznej. Rejon urbanizacji obejmuje równieŜ istniejące i potencjalne tereny zieleni, w tym: parki, ogrody działkowe, cmentarze, enklawy istniejących lasów i zadrzewień oraz zieleń naturalną i nie urządzoną, niejednokrotnie pełniącą funkcje izolacyjne pomiędzy terenami o róŜnym sposobie zagospodarowania. Podstawowym kierunkiem działań w rejonie urbanizacji jest utrzymanie, kontynuacja, porządkowanie i rozwój funkcji mieszkaniowej, usługowej oraz działalności produkcyjnej i gospodarczej przy zachowaniu zasad ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Podstawowym kierunkiem działań w rejonie urbanizacji jest równieŜ realizacja systemu zieleni, tworzonego na bazie istniejących zasobów przyrodniczych poprzez utrzymanie istniejących terenów zieleni urządzonej, jej porządkowanie, powiększanie oraz wykształcenie wyraźnego systemu zieleni. 26 Rejon urbanizacji ze względu na intensywność zagospodarowania podzielono na dwie strefy : - strefę śródmiejską, - strefę podmiejską . W strefie śródmiejskiej wyznaczono tereny do utrzymania, porządkowania, kontynuacji i rozwoju: − funkcji mieszkaniowej - w zróŜnicowanych formach: zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej i usług; − funkcji usługowej, w zróŜnicowanych formach; − funkcji produkcyjno-usługowej, w zróŜnicowanych formach: produkcyjnej, produkcyjnousługowej; − komunikacji - obejmujące drogi i ulice, place, parkingi oraz tereny urządzeń komunikacji i inne związane obsługą komunikacji; − infrastruktury technicznej – obejmujące tereny urządzeń i obiektów infrastruktury wodnokanalizacyjnej, i ciepłowniczej; − zieleni - w zróŜnicowanych formach, w tym parki, ogrody działkowe, enklawy zieleni urządzonej i naturalnej oraz tereny wód powierzchniowych. Tereny przeznaczone dla funkcji mieszkaniowej w strefie śródmiejskiej obejmują istniejącą zabudowę o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej MW, istniejącą zabudowę o przewaŜającej funkcji mieszkaniowo-usługowej MU oraz tereny bezpośrednio do nich przylegające i nowe enklawy terenu predysponowane dla rozwoju tej funkcji. Terenami zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej i usług MU objęto większość terenów strefy śródmiejskiej ustalając równorzędność tych funkcji na tym terenie. Istniejąca i projektowana na tym obszarze zabudowa mieszkaniowa, (w róŜnych formach) winna być uzupełniana róŜnorodną funkcją usługową, realizowaną jako budynki wolnostojące lub jako części budynków mieszkaniowych. W ramach terenów MU moŜe być realizowana zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna i jednorodzinna jako obiekty wolnostojące, bliźniacze, grupowe i szeregowe oraz nowa zabudowa usługowa . W terenach zabudowy mieszkaniowej wskazane jest intensywne wykorzystanie działek, zwłaszcza w obszarach dobrze wyposaŜonych w infrastrukturę techniczną i posiadających dogodną obsługę komunikacyjną. Istniejąca prowadzona w terenach zabudowy mieszkaniowej działalność produkcyjna lub usługowa stwarzająca uciąŜliwości dla mieszkańców winna być z tych terenów eliminowana lub zastępowana inną nieuciąŜliwą. 27 Tereny przeznaczone dla funkcji usługowej w strefie śródmiejskiej obejmują istniejącą zabudowę usługową, w tym usługi o charakterze komercyjnym i publicznym oraz tereny bezpośrednio do nich przylegające i nowe enklawy terenu predysponowane dla rozwoju tej funkcji. Usługi o charakterze komercyjnym obejmują zabudowę, w której jest prowadzona działalność handlowa, gastronomiczna, administracyjna, biurowa, bankowa, hotelarska, rzemieślnicza, usługowa z zakresu turystyki, sportu, rekreacji, komunikacji oraz prywatna usługowa z zakresu lecznictwa, ochrony zdrowia, oświaty (prywatne szkoły, przedszkola i placówki opiekuńczo – wychowawcze) oraz inne usługi o zbliŜonym charakterze. Usługi o charakterze publicznym obejmują zabudowę, w której jest prowadzona działalność usługowa finansowana ze środków publicznych, słuŜące realizacji celu publicznego w rozumieniu przepisów odrębnych, naleŜą do nich m.in.: administracja publiczna, publiczne usługi oświaty, kultury, zdrowia i opieki społecznej, ogólnie dostępne urządzenia sportu i rekreacji oraz usługi sakralne. W zabudowie usługowej wskazane jest intensywne wykorzystanie terenu, zwłaszcza wypełnianie istniejących terenów niezabudowanych i uzupełnianie ekstensywnie wykorzystanych działek. Teren przeznaczony dla funkcji produkcyjno-usługowej w strefie śródmiejskiej obejmuje istniejącą zabudowę produkcyjno- usługową, zlokalizowaną w rejonie ul. Gen. Maczka oraz teren bezpośrednio do niego przylegający predysponowany dla rozwoju tej funkcji. W zabudowie produkcyjno-usługowej wskazane jest intensywne wykorzystanie terenu, zwłaszcza wypełnianie istniejących terenów niezabudowanych i uzupełnianie ekstensywnie wykorzystanych działek. Teren przeznaczony dla funkcji zieleni w strefie śródmiejskiej obejmuje Rynek miasta, tereny zieleni urządzonej przy obiektach usług o charakterze publicznym, w tym zespołu kościoła, ogrody działkowe oraz tereny zieleni naturalnej – nie urządzonej połoŜone wzdłuŜ cieków i wąwozów. Oprócz rozwojowych terenów o głównej funkcji mieszkaniowej i mieszkaniowo- usługowej miasta strefą śródmiejską objęto obszary koncentracji usług, obejmujące usługi poziomu ponadlokalnego i usługi poziomu podstawowego. Ze względu na szczególne cechy funkcjonalno-przestrzenne, zasoby kulturowe w strefie śródmiejskiej wskazano tereny, które naleŜy traktować jako przestrzenie publiczne, w tym: historyczny układ miasta z Rynkiem, istniejące place, układ komunikacyjny oraz obszary koncentracji usług. W strefie podmiejskiej wyznaczono tereny do utrzymania, porządkowania, kontynuacji i rozwoju: 28 − funkcji mieszkaniowej - w zróŜnicowanych formach: zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej i usług, − funkcji usługowej, w zróŜnicowanych formach, w tym rekreacji sportu i turystyki; − funkcji produkcyjno-usługowej, − funkcji produkcyjnej, − komunikacji - obejmujące drogi i ulice, place, parkingi oraz tereny urządzeń komunikacji i inne związane obsługą komunikacji, − infrastruktury technicznej – obejmujące tereny urządzeń i obiektów infrastruktury wodnokanalizacyjnej, i ciepłowniczej, − zieleni - w zróŜnicowanych formach, w tym parki, ogrody działkowe, enklawy zieleni urządzonej i naturalnej oraz tereny wód powierzchniowych. Tereny przeznaczone dla funkcji mieszkaniowej w strefie podmiejskiej obejmują istniejącą zabudowę o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej M, istniejącą zabudowę o przewaŜającej funkcji mieszkaniowo-usługowej MU oraz enklawę terenu istniejącej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej MW, wraz z terenami bezpośrednio do nich przylegającymi i nowymi enklawami terenu predysponowanymi dla rozwoju tej funkcji. Terenami zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej objęto obszary istniejącej zabudowy znacznie powiększone o tereny sąsiadujące, w tym o tereny wyznaczone pod zabudowę jednorodzinna w obowiązującym miejscowym planie. Terenami zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej i usług objęto tereny w którym w stanie istniejącym występuje wymieszanie i równorzędność funkcji w zagospodarowaniu. Istniejąca i projektowana na tym obszarze zabudowa mieszkaniowa, (w róŜnych formach) winna być uzupełniana róŜnorodną funkcją usługową, realizowaną jako budynki wolnostojące lub jako części budynków mieszkaniowych. Istniejąca prowadzona w terenach zabudowy mieszkaniowej działalność produkcyjna lub usługowa stwarzająca uciąŜliwości dla mieszkańców winna być z tych terenów eliminowana lub zastępowana inną nieuciąŜliwą. Tereny przeznaczone dla funkcji usługowej w strefie podmiejskiej obejmują istniejącą zabudowę usługową, w tym usługi o charakterze komercyjnym i publicznym oraz tereny bezpośrednio do nich przylegające i nowe enklawy terenu predysponowane dla rozwoju tej funkcji. W zabudowie usługowej wskazane jest intensywne wykorzystanie terenu, zwłaszcza wy- 29 pełnianie istniejących terenów niezabudowanych i uzupełnianie ekstensywnie wykorzystanych działek. Teren przeznaczony dla funkcji produkcyjno-usługowej w strefie podmiejskiej obejmuje istniejącą zabudowę produkcyjno- usługową, zlokalizowaną wzdłuŜ ul. 3 Maja, w rejonie ul. Komunalnej i Gen. Maczka oraz tereny bezpośrednio do nich przylegające predysponowane dla rozwoju tej funkcji. W zabudowie produkcyjno-usługowej wskazane jest intensywne wykorzystanie terenu, zwłaszcza wypełnianie istniejących terenów niezabudowanych i uzupełnianie ekstensywnie wykorzystanych działek. Teren przeznaczony dla funkcji produkcyjnej w strefie podmiejskiej obejmuje istniejącą zabudowę produkcyjną, zlokalizowaną w południowo –zachodniej części miasta przy linii kolejowej oraz tereny bezpośrednio do nich przylegające predysponowane dla rozwoju tej funkcji. W zabudowie produkcyjnej wskazane jest intensywne wykorzystanie terenu, zwłaszcza wypełnianie istniejących terenów niezabudowanych i uzupełnianie ekstensywnie wykorzystanych działek. Zagospodarowanie terenów zabudowy produkcyjno-usługowej podlega szczególnym rygorom określającym parametry i wskaźniki urbanistyczne. Ponadto znaczna część terenów istniejącej zabudowy produkcyjnej jest połoŜona w obszarze bezpośredniego zagroŜenia powodzią, dlatego przy działalności inwestycyjnej winna być brana pod szczególną uwagę moŜliwość wystąpienia zalania. Teren przeznaczony dla funkcji zieleni w strefie podmiejskiej obejmuje tereny zieleni parkowej przy obiektach usług o charakterze publicznym, tereny zieleni nie urządzonej, w tym tereny naturalnej obudowy biologicznej cieków, istniejące enklawy lasów oraz wód powierzchniowych. Oprócz terenów o głównej funkcji mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej miasta niezbędne są tereny komunikacji - obejmujące drogi i ulice, place, parkingi oraz tereny urządzeń komunikacji i inne związane obsługą komunikacji oraz infrastruktury technicznej – obejmujące tereny urządzeń, obiektów i sieci infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, energetycznej, gazowej, ciepłowniczej i telekomunikacyjnej. Komunikacja i infrastruktura techniczna stanowi zawsze funkcję uzupełniającą dla wszystkich ustalonych innych funkcji. W Rejonie urbanizacji wydzielono tereny komunikacji: trasę istniejącej drogi krajowej nr 28 wraz z wariantowymi przebiegami obejścia tunelowego, drogi powiatowe, drogi gminne, tereny komunikacji KP - obejmujące zespoły parkingowe i stacje paliw. 30 W rejonie urbanizacji wydzielono równieŜ tereny infrastruktura technicznej; obejmują one tereny infrastruktury technicznej W – wodociągi; tereny infrastruktury technicznej E – elektroenergetyka; tereny infrastruktury technicznej G – gazownictwo; tereny infrastruktury technicznej K – kanalizacja; tereny infrastruktury technicznej C – ciepłownictwo. Wydzielone tereny Rejonu urbanizacji w obszarze miasta Jordanów są otoczone obszarami o duŜym znaczeniu przyrodniczym i zostały objęte oraz nazwane Rejonem przyrodniczym. W REJONIE PRZYRODNICZYM (II) wyznaczono tereny lasów ZL, tereny zalesień ZL1, tereny z moŜliwością zalesień, tereny zieleni nie urządzonej, w tym tereny rolnicze, łąki i pastwiska ZR, tereny wód powierzchniowych, tereny cmentarzy wraz z zapleczem komunikacyjnym (parkingowym) ZC, tereny ogrodów działkowych ZD, tereny zieleni parkowej ZP, tereny obudowy biologicznej cieków, tereny usług rekreacji, sportu i turystyki UT, tereny rozwoju usług rekreacji, sportu i turystyki ZR/UT, tereny koncentracji istniejącej zabudowy usługowej U, tereny istniejącej zabudowy siedliskowej M1, tereny rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową ZR/M1. Ponadto wyznaczono tereny komunikacji, w tym istniejącej drogi krajowej nr 28 i projektowanego obejścia drogowego wraz z wariantowymi przebiegiem tunelowym. Rejon przyrodniczy ze względu na istniejący i preferowany stan zagospodarowania podzielono na dwie strefy: strefę siedliskową i terenów otwartych oraz strefę terenów lasów i zalesień . STREFA TERENÓW LASÓW I ZALESIEŃ - obejmuje swym zasięgiem tereny lasów, tereny do zalesienia na podstawie obowiązującego miejscowego planu, tereny z moŜliwością zalesienia oraz tereny zieleni nie urządzonej, połoŜone w bezpośrednim sąsiedztwie lasów, w znacznej części predysponowane do zalesienia. Tereny lasów występują w postaci duŜych, zwartych obszarów, jak równieŜ małych enklaw, łączących się korytarzami ekologicznymi, tworząc cały system terenów przyrodniczo czynnych. W terenach strefy obowiązuje zakaz nowej zabudowy. Wyjątek mogą stanowić obiekty związane z prowadzeniem gospodarki leśnej i inne inwestycje, w tym inwestycje turystyki sportu i rekreacji jak: wyciągi i stacje narciarskie, wyciągi krzesełkowe, turystyczne szlaki rowerowe i piesze itp wraz z niezbędnym zapleczem sanitarnym. Pojedynczą, istniejącą zabudowę pozostawiona jest do utrzymania z dopuszczeniem rozbudowy i polepszenia standardu wyposaŜenia. 31 STREFA SIEDLISKOWA I TERENÓW OTWARTYCH – obejmuje swym zasięgiem tereny łąk i upraw polowych, odłogów, zadrzewienia śródpolne, tereny zieleni nie urządzonej, enklawy zieleni parkowej, zieleni urządzonej wraz z obiektami i urządzeniami rekreacji, sportu i turystyki, tereny cmentarzy, teren ogrodów działkowych, drobne enklawy lasów i proponowanych zalesień oraz istniejące siedliska zabudowy mieszkaniowej oraz tereny przylegające do terenów istniejącej zabudowy predysponowane do ekstensywnego zainwestowania, tereny produkcji hodowlanej, tereny infrastruktury technicznej oraz wody powierzchniowe wraz z terenami, stanowiącymi ich naturalną obudowę. Tereny komunikacji i infrastruktury technicznej stanowią uzupełnienie tej strefy. Tereny istniejącej zabudowy siedliskowej obejmujące istniejącą zabudowę zagrodową i mieszkaniową pozostawione do utrzymania i kontynuacji z dopuszczeniem ich rozbudowy w ramach terenów ustalonych i określonych na rysunku zmiany studium. W ramach strefy wyznaczono tereny rozwoju zabudowy siedliskowej. Tereny te zostały wyznaczone i poszerzone na bazie ustalonych terenów budowlanych w obowiązującym planie miejscowym. W terenach istniejącej zabudowy siedliskowej (M1) oraz w nowych terenach (ZR/M1) oprócz moŜliwości realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej ustala się moŜliwość realizacji nowej zabudowy związanej z obsługą ruchu turystycznego w gospodarstwach agroturystycznych. W terenach zabudowy siedliskowej (M1) oraz w nowych terenach (ZR/M1) dopuszcza się równieŜ moŜliwość realizacji usług z ograniczonym do podstawowego programem usługowym; typu: handel, gastronomia, rzemiosło. Poszczególne tereny wyznaczone w ramach, M1 i ZR/M1 winny uwzględniać uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym z występowania terenów zagroŜonych osuwiskami i o predyspozycjach osuwiskowych. Realizacja inwestycji budowlanych w tych terenach musi zostać wyprzedzona przeprowadzeniem badań geologicznych świadczących o bezpieczeństwie ich przeprowadzenia. W przypadku wykonywania inwestycji na obszarach zagroŜonych osuwiskami oraz na obszarach o predyspozycjach osuwiskowych obowiązuje wykonanie dokumentacji lub opinii geotechnicznej, określającej przydatność terenu do zabudowy. Na rysunku studium zatytułowanym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” zaznaczono zasięgi obszarów zagroŜonych osuwiskami oraz obszarów o predyspozycjach osuwiskowych. Uznaje się za celowe nie wyznaczanie na obszarach zagroŜonych osuwiskami nowych terenów pod zabudowę, pozostawia się jedynie istniejące tereny zabudowane. Niemniej dopuszcza się moŜliwość wyznaczenia na obszarach zagroŜonych osuwiskami oraz obszarach o 32 predyspozycjach osuwiskowych nowych terenów budowlanych na etapie opracowania planu miejscowego pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku z dokumentacji lub opinii geotechnicznej, określającej przydatność terenu do zabudowy. Ponadto kilka terenów istniejącej zabudowy siedliskowej połoŜonej w sąsiedztwie Skawy jest połoŜona w obszarze bezpośredniego zagroŜenia powodzią, dlatego przy działalności inwestycyjnej winna być brana pod szczególną uwagę moŜliwość wystąpienia zalania. W strefie siedliskowej i terenów poza terenami lasów i zalesień oraz poza terenami obudowy biologicznej cieków i wodami powierzchniowych, bez wydzielenia na rysunku studium, dopuszcza się moŜliwość lokalizacji obiektów dla prowadzenia produkcji hodowlanej obejmującej gospodarstwa z działalnością produkcyjną ponad 40DJP, oraz dopuszcza się realizację zbiorników wodnych, stawów, oczek wodnych i związanej z nimi infrastruktury (typu śluzy, przepływy, mostki). 6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE PRZY REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM Obszar miasta Jordanów objęty zmianą studium połoŜony jest poza obszarami chronionymi w tym obszarami Natura 2000. Teren miasta połoŜony jest w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP). Na obszarze miasta występują tereny zagroŜone osuwiskami i tereny zagroŜone zalaniem wodami powodziowymi. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w tym GZWP nr 444 Dolina rzeki Skawy i GZWP nr 445 Warstw Magura – Babia Góra, w granicach miasta objętego zmianą studium, naleŜy ustalić nakazy i zakazy dotyczące gospodarki wodno-ściekowej (np. zakaz wprowadzania ścieków bytowych bezpośrednio do ziemi i do wód powierzchniowych; ochronę przed zainwestowaniem cieków oraz terenów ich obudowy biologicznej; w przypadku realizacji inwestycji mogących mieć wpływ na urządzenia wodne, w tym przeciwpowodziowe, inwestycji lokalizowanych w pobliŜu rzek, cieków naturalnych oraz na terenach zmeliorowanych, naleŜy uwzględnić wymogi ochrony tych urządzeń i terenów wynikające z przepisów szczególnych oraz warunki określone przez ich zarządców na podstawie przepisów odrębnych; na obszarach skanalizowanych obowiązuje zakaz stosowania szczelnych zbiorników wybieralnych i nakaz podłączenia do kanalizacji zbiorczej; 33 realizacja zbiorczych systemów wodociągowych powinna być prowadzona równolegle z kompleksowym porządkowaniem gospodarki ściekowej, stosownie do przepisów odrębnych oraz ustaleń planów miejscowych). Obszary zagroŜone osuwiskami Na obszarze miasta Jordanów występują obszary zagroŜone osuwiskami, obszary o predyspozycjach osuwiskowych i tereny zagroŜone zalaniem wodami powodziowymi. Ze względu na powstawanie nowych procesów osuwiskowych w ostatnich latach i związanych z tym zagroŜeń dla istniejącej zabudowy oraz sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, naleŜy zweryfikować obecne informacje opracowując szczegółową inwentaryzację osuwisk dla terenu miasta Jordanów. Rozwiązanie problemu środkami planistycznymi dotyczy wyłączenia lub ograniczenia zabudowy na obszarach osuwiskowych oraz zabezpieczenia zabudowy istniejącej przy ograniczeniu jej uzupełniania w obszarach predysponowanych do powstawania osuwisk. Obszary osuwiskowe i predysponowane do powstawania osuwisk, naniesiono na rysunku studium, z wykorzystaniem dostępnych materiałów. Teren miasta nie posiada aktualnych map osuwisk i terenów zagroŜonych ruchami masowymi ziemi, opracowywanych obecnie przez PIG. Przy braku szczegółowego rozpoznania zjawisk osuwiskowych, dopuszcza się moŜliwość realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w tym budowlanych, na tych terenach po przeprowadzeniu badań świadczących o moŜliwości bezpiecznego lokalizowania obiektów (pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku z opracowanej dokumentacji lub opinii geotechnicznej, określającej przydatność terenu do zabudowy). Obszary zagroŜone powodzią Na terenie miasta Jordanów występuje zagroŜenie zalaniem wodami powodziowymi. W dolinie rzeki Skawy dotyczy to pojedynczych zabudowań mieszkalnych zlokalizowanych w południowo-wschodniej części miasta oraz terenów przemysłowych w jej południowozachodniej części. Z kolei rzeka Malejówka z Naprawką stwarza zagroŜenie powodziowe dla niewielkich enklaw zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Na obszarach zagroŜonych powodzią naleŜy wprowadzić zakaz zabudowy. 34 7. ODDZIAŁYWANIE USTALEŃ ZMIANY STUDIUM NA ŚRODOWISKO, W TYM PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA I ZAGROśENIA ŚRODOWISKA W wyniku realizacji ustaleń studium mogą wystąpić zmiany w środowisku, w zaleŜności od stopnia oddziaływania róŜnych czynników. Rozpatrując wpływ ustaleń zmiany studium na środowisko naleŜy zwrócić szczególną uwagę na następujące zagroŜenia: • gleby, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych, • klimat i zanieczyszczenie powietrza, • klimat akustyczny, • promieniowanie elektromagnetyczne, • nadzwyczajne zagroŜenia środowiska. 7. 1. Gleby, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych W związku ze zmianą przeznaczenia terenu, na obszarach dotąd nie zainwestowanych nastąpi przekształcenie powierzchni ziemi powiązane z likwidacją pokrywy roślinnej i warstwy gleby. Zmiana przeznaczenia uŜytków rolnych na cele nierolnicze moŜe dotyczyć ok. 96 ha uŜytków rolnych głównie V i VI klasy bonitacyjnej. Nastąpi równieŜ zmniejszenie udziału procentowego powierzchni terenu biologicznie czynnego w całkowitej powierzchni działek. Będzie on uzaleŜniony od przyjętych ustaleń dotyczących zachowania powierzchni terenu biologicznie czynnego: dla zabudowy mieszkaniowej – w strefie śródmiejskiej wskaźnik nie powinien być mniejszy niŜ 20% powierzchni terenu inwestycji. W sytuacjach istniejącego, zwartego zainwestowania (np. w sytuacji całkowitej zabudowy działki w okolicach Rynku ) dopuszcza się wskaźnik 0% terenu biologicznie czynnego; dla zabudowy mieszkaniowej – w strefie podmiejskiej wskaźnik nie moŜe być mniejszy niŜ 25% powierzchni terenu inwestycji; dla zabudowy mieszkaniowej – w strefie siedliskowej wskaźnik ten nie moŜe być mniejszy niŜ 40% powierzchni terenu inwestycji. Lokalne zwiększenie stopnia zainwestowania obszaru moŜe być źródłem obniŜenia poziomu wód gruntowych, zmian w warunkach wilgotnościowych gleb, zmniejszenia zdolności retencyjnych i zakłócenia warunków spływu powierzchniowego wód. Skala przekształceń nie powinna jednak być znacząca, ze względu na istniejące zainwestowanie terenów i stosunkowo niewielkie powierzchnie terenów przeznaczonych do rozwoju zabudowy. 35 W wyniku przeznaczenia nowych terenów pod zabudowę, zwiększy się ilość wytwarzanych ścieków. Zgodnie z przyjętymi zasadami, budynki powinny być docelowo przyłączone do miejskiego systemu kanalizacji sanitarnej. Właściwa gospodarka wodno-ściekowa, zgodna z ustaleniami studium nie powinna spowodować wzrostu zanieczyszczeń wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych i nie będzie źródłem znaczących oddziaływań na środowisko. 7.2. Klimat i zanieczyszczenie powietrza Projekt zmiany studium zakłada zwiększenie terenów pod zabudowę. W okresie zimowym następuje wzrost emisji zanieczyszczeń związanej z ogrzewaniem. Zgodnie z ustaleniami studium, powinna być ona ograniczana stopniowo przez modernizację istniejących źródeł ciepła; naleŜy w źródłach ciepła wykorzystywać paliwa czyste ekologicznie, z zastosowaniem technologii zapewniających minimalne wskaźniki emisji gazów i pyłów do powietrza lub alternatywne źródła energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Ustalenia projektu zmiany studium będą mieć ograniczony wpływ na warunki klimatyczne i stan zanieczyszczenia powietrza. 7.3. Klimat akustyczny Wzrost poziomu hałasu na obszarach zmiany studium moŜe się wiązać się z potencjalnym hałasem z nowych obiektów, jakie mogą powstać na skutek realizacji ustaleń studium, poprzez rozbudowę głównie terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej. UciąŜliwość akustyczna w tych przypadkach winna zawierać się w granicach działki. Zwiększona uciąŜliwość hałasu moŜe wystąpić w sąsiedztwie drogi krajowej nr 28 i będzie zaleŜna od natęŜenia ruchu. Realizacja obwodnicy centrum miasta lub tunelu w ciągu drogi krajowej moŜe znacznie poprawić klimat akustyczny na tym terenie. Z kolei realizacja nowej zabudowy na terenach rozwojowych wskazanych w studium będzie mieć znikomy wpływ na wzrost hałasu na obszarze miasta. 7. 4. Promieniowanie elektromagnetyczne Przez obszar miasta przebiegają linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia, które stwarzają zagroŜenie poprzez promieniowanie elektromagnetyczne. Realizacja zabudowy powinna uwzględniać wymagania prawne w tym zakresie. 36 7.5. Ryzyko wystąpienia nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska Nadzwyczajne zagroŜenia mogą powstawać w wyniku awarii systemów energetycznych (głównie gazowych), systemów gromadzenia, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz transportu substancji szkodliwych dla środowiska. Zarówno obecne, jak projektowane przeznaczenie terenu nie stwarzają warunków dla powstawania potencjalnych nadzwyczajnych zagroŜeń środowiska o skali wykraczających poza normalną eksploatację systemów. Najbardziej prawdopodobne potencjalne sytuacje awaryjne mogą wystąpić w związku z przemieszczaniem się pojazdów po drodze krajowej nr 28 oraz transportów po istniejącej linii kolejowej z substancjami szkodliwymi dla środowiska. Ustalenia projektu zmiany studium nie mają na to wpływu. 8. OCENA ROZWIĄZAŃ FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNYCH I INNYCH USTALEŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM 8.1. Zgodność z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi Struktura przestrzenna obszaru miasta Jordanów ukształtowana i zdeterminowana jest przyrodniczymi cechami terenu (doliną rzeki Skawy z dopływami i zboczami wzniesień z enklawami lasów i zadrzewień, zachowaniem kompleksów terenów uŜytków rolnych wolnych od zabudowy) oraz istniejącym zagospodarowaniem terenu (pasma i grupy zabudowy oraz układ komunikacyjny). W strukturze funkcjonalno - przestrzennej miasta Jordanów wyróŜniono dwie strefy: I – Strefa przyrodnicza (obszary wskazane do pełnienia funkcji ochronnych), II – Strefa osadnicza (obszary wskazane do pełnienia funkcji uŜytkowych). Podstawą wskazania strefy przyrodniczej - obszarów wskazanych do pełnienia funkcji ochronnych są tereny lasów i zadrzewień, tereny uŜytków rolnych oraz tereny obudowy biologicznej potoków. Tereny lasów nie mogą być poddane jakiejkolwiek działalności niezgodnej z zasadami ich ochrony. Dla zapewnienia właściwego funkcjonowania ekosystemów leśnych konieczne jest odpowiednie uŜytkowanie lasów oraz umoŜliwienie powiązań przyrodniczych z otoczeniem. Aby zapewnić właściwe powiązania przyrodnicze z terenami sąsiednimi, poprzez korytarze ekologiczne konieczna jest ochrona, zachowanie droŜności oraz utrzymanie obudowy biologicznej dolin potoków a takŜe zalesienia gruntów przylegających do kompleksów leśnych i uzupełnianie ciągów ekologicznych. 37 W obrębie strefy osadniczej (obszarów wskazanych do pełnienia funkcji uŜytkowych) określono tereny zabudowy intensywnej mieszkaniowo – usługowej, tereny zabudowy ekstensywnej mieszkaniowo - usługowej oraz tereny dla zabudowy przemysłowo – usługowej. Strefa osadnicza porozcinana jest dolinami cieków, wzdłuŜ których wyznaczono tereny obudowy biologicznej, konieczne do zachowania. Obszary wskazane do zabudowy stanowią tereny zabudowy istniejącej i tereny rozwoju zabudowy zlokalizowane głównie wzdłuŜ dróg oraz w dolnych partiach stoków. Istniejące i proponowane tereny do zabudowy, nie mogą stanowić źródeł zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego. Ograniczeniem dla zabudowy obok obszarów wskazanych do pełnienia funkcji ochronnych, przyrodniczych są obszary zagroŜone powodzią, obszary zagroŜone osuwiskami, obszary o predyspozycjach osuwiskowych, strefy techniczne linii elektroenergetycznych, strefy sanitarne od cmentarza i stanowiska archeologiczne. Zagospodarowanie obszarów pełniących obecnie funkcje uŜytkowe (i przewidziane do rozwoju) wymaga uwzględnienia zasad wynikających z wraŜliwości środowiska i ochrony jego zasobów. Ustalenia zmiany studium są generalnie zgodne z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi określonymi w opracowani ekofizjograficznym dla miasta Jordanowa. Jednak w kilku miejscach w obrębie strefy przyrodniczej wskazano tereny dla rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową oraz tereny potencjalnego rozwoju zabudowy siedliskowej. 8.2. Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska Przy sporządzaniu opracowania zmiany studium i prognozy uwzględniono przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska, przyrody, ochrony dóbr kultury i inne. Są to m.in.: • Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.627, z późniejszymi zmianami), • Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych ( Dz. U. Nr 16, poz. 78 z późniejszymi zmianami), • Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, • Rozporządzenie Ministra Środowiska z 6 czerwca 2002r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji ( Dz. U. Nr 87, poz. 796), 38 • Rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ( Dz. U. Nr 120 poz. 826), • Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz.1227). Obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska zostały uwzględnione w tekście zmiany studium. 8.3. Ochrona konserwatorska i krajobrazowa Na obszarze miasta Jordanów w rejestrze zabytków znajdują się zespoły i obiekty zabytkowe objęte ścisłą ochroną konserwatorską: dwór Chrobacze z ogrodem dworskim i alejami dojazdowymi (A-329 z 12.01.1979r.), dawny zajazd „Poczekaj”, ul. Kolejowa 10 (A-788 z 27.12.1995r.), ratusz Rynek 1 z wyznaczeniem strefy ochronnej obejmującej plac rynkowy (A-789 z 22.12.1995r.), kościół p.w. Przenajświętszej Trójcy z otoczeniem (A-754 z 25.07.1994r.). W gminnej ewidencji zabytków znajduje się 67 obiektów. Są to budynki usług publicznych, kamienice, domy i kapliczki, przedszkole, mur. z XIX / XX w., domy murowane w pierzejach rynku z początku XX w. Wykaz obiektów objętych gminną ewidencją zabytków został załączony do opracowania ekofizjograficznego dla miasta Jordanów. Na obszarze miasta Jordanów znajduje się 36 stanowisk archeologicznych, punktów osadniczych okresu nowoŜytnego (w tym jedno stanowisko okresu średniowiecznego). Ustalenia studium zawierają odpowiednie zasady ochrony zarówno obiektów zabytkowych jak i stanowisk archeologicznych. Dla miasta Jordanowa zostały wprowadzone strefy chroniące obiekty i tereny wymagające ochrony kulturowej, takie jak: granice strefy ścisłej ochrony konserwatorskiej obiektu wpisanego do rejestru zabytków oraz granice strefy ochrony konserwatorskiej układu urbanistycznego śródmieścia. 8.4. Skuteczność ochrony róŜnorodności biologicznej w projekcie studium W projekcie zmiany studium przewiduje się zwiększenie terenów przeznaczonych pod zabudowę, poprzez wyznaczenie terenów zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowej i usług, usługowej, produkcyjno-usługowej, przemysłowej, 39 rekreacji, sportu i turystyki, letniskowej oraz rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową. Spowoduje to zmniejszenie powierzchni uŜytków rolnych częściowo na korzyść zieleni urządzonej, trawników oraz nowych gatunków drzew i krzewów a tym samym zmiany w składzie roślinności. Planowane zmiany zagospodarowania terenu dotyczą terenów połoŜonych poza obszarami najcenniejszymi ze względów przyrodniczych. Ustalenia zawarte w projekcie zmiany studium są generalnie korzystne dla utrzymania bioróŜnorodności obszarów ze względu na pozostawienie w dotychczasowym uŜytkowaniu obszarów najcenniejszych przyrodniczo, zapewnienie moŜliwości migracji roślin i zwierząt poprzez zachowanie korytarzy ekologicznych (obudowy biologicznej cieków i terenów otwartych) a na terenach wskazanych do rozwoju zabudowy pozostawienie części działek jako terenu zieleni biologicznie czynnego. Niemniej, przeznaczenie powierzchni terenu pod zabudowę spowoduje jednak zniszczenie roślinności w części przeznaczonej pod zainwestowanie. 8.5.Ocena oddziaływania realizacji ustaleń studium na róŜne elementy środowiska W tabeli 1 przedstawiono w sposób syntetyczny ocenę oddziaływania realizacji studium na róŜne elementy środowiska, na etapie budowy przedsięwzięć i na etapie ich eksploatacji. Tab.1. Ocena oddziaływania realizacji ustaleń studium na róŜne elementy środowiska Rodzaj oddziaływań Rodzaj oddziaływań Lp. Elementy środowiska Etap budowy Etap eksploatacji 1. człowiek w sąsiedztwie obszaru objętego realizacją inwestycji dla terenów istniejącej zabudowy mogą wystąpić lokalne oddziaływania dla mieszkańców i okresowe pogorszenie warunków Ŝycia (hałas, wzrost zanieczyszczenia powietrza) pośrednie, stałe, o małym stopniu oddziaływania, 2. zwierzęta bezpośrednie, krótkoterminowe mało znaczące i pośrednie, długoterminowe i mało znaczące 3. rośliny bezpośrednie, krótkoterminowe, mało znaczące na obszarze zabudowy pośrednie, długoterminowe i mało znaczące 4. róŜnorodność biologiczna bezpośrednie, krótkoterminowe i mało znaczące w obszarze pośrednie, długoterminowe i mało znaczące w obszarze 40 zainwestowanym zainwestowanym 5. powierzchnia ziemi oddziaływania będą bezpośrednie, krótkoterminowe i mało znaczące w obszarze zainwestowanym pośrednie, długoterminowe i mało znaczące 6. zasoby naturalne brak oddziaływań brak oddziaływań 7. woda pośrednie, krótkoterminowe i mało znaczące pośrednie, długoterminowe i mało znaczące 8. powietrze bezpośrednie, krótkoterminowe, ograniczone do terenów przeznaczonych pod zabudowę i bezpośrednio w jej otoczeniu bezpośrednie, długoterminowe i mało znaczące 9. klimat bezpośrednie, krótkoterminowe, ograniczone do terenów przeznaczonych pod zabudowę i bezpośrednio w jej otoczeniu bezpośrednie, długoterminowe i mało znaczące 10. zabytki brak oddziaływań brak oddziaływań 11. krajobraz bezpośrednie, krótkoterminowe i mało znaczące w obszarze zainwestowanym pośrednie, długoterminowe i mało brak oddziaływań brak oddziaływań 12. dobra materialne znaczące Ocena ustaleń studium zawarta w tabeli nie zawiera oddziaływania na środowisko budowy planowanej obwodnicy ewentualnie tunelu drogowego. Realizacja obwodnicy lub tunelu drogowego moŜe spowodować znaczące oddziaływanie na powierzchnię ziemi, roślinność oraz krajobraz, zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji inwestycji. ELIMINUJĄCYCH 9. OCENA MOśLIWOŚCI OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKO LUB NA W projekcie zmiany studium zawarte są rozwiązania eliminujące i ograniczające oddziaływanie na środowisko: 1) w zakresie ochrony przyrody, kultury i krajobrazu: - w celu zapewnienia warunków ochrony przyrody: a) objęcie ochroną prawną pomników przyrody, b) ochrona terenów lasów i zadrzewień, c) ochrona ciągów i korytarzy ekologicznych. Wszelkie działania inwestycyjne w obrębie obiektów i zespołów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków, gminnej ewidencji zabytków oraz w obrębie stanowisk archeologicznych wymagają postępowania zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi. 41 2) w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych: a) poprawa czystości wód powierzchniowych poprzez skanalizowanie obszaru i kontrolę szczelności zbiorników bezodpływowych, b) rekultywację terenów zdegradowanych oraz systematyczną kontrolą obiektów o największym zagroŜeniu dla wód podziemnych. Ustalenia zmiany studium uwzględniają wymogi ochrony wód podziemnych wynikających z połoŜenia w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych poprzez ustalenie konieczności realizacji systemu kanalizacji. 3) w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami: a) w źródłach ciepła naleŜy wykorzystywać paliwa czyste ekologicznie, z zastosowaniem technologii zapewniających minimalne wskaźniki emisji gazów i pyłów do powietrza lub alternatywne źródła energii; poprzez działania kontrolne i egzekucyjne naleŜy wyeliminować przypadki spalania odpadów w piecach domowych; naleŜy zwiększyć stopień wykorzystania alternatywnych źródeł energii poprzez spalanie biomasy, instalację kolektorów słonecznych, pomp ciepła, wykorzystanie energii wiatru lub wody. Ustalenia projektu zmiany studium uwzględniają problematykę ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego na obszarze miasta. W szczególności wprowadzają zapisy zmierzające do zachowania obiektów zabytkowych (w rejestrze zabytków, gminnej ewidencji zabytków i stanowisk archeologicznych), dobrego stanu środowiska m.in. poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza związanych z nową zabudową, prawidłową gospodarkę wodno-ściekową i usuwanie odpadów. Zaproponowane w ustaleniach projektu zmiany studium moŜliwości eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko nie są wystarczające w zakresie ochrony wód podziemnych, ze względu na połoŜenie miasta w granicach GZWP. 10. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM Rozwój miasta Jordanów wymaga przekształceń istniejącej struktury przestrzennej poprzez wyznaczenie terenów zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowej i usług, usługowej, produkcyjno-usługowej, przemysłowej, rekreacji, sportu i turystyki, letniskowej oraz rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową. Powinno się to odbywać z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa i w zgodzie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju. 42 W przypadku braku realizacji ustaleń zmiany studium, nie nastąpią zmiany w zagospodarowaniu terenów, środowisko pozostanie w dotychczasowym stanie, ze szkodą dla warunków aerosanitarnych i gruntowo-wodnych. Jednak pozytywnym aspektem braku działań inwestycyjnych moŜe być zachowanie terenów uŜytkowanych rolniczo w dotychczasowym stanie. 11. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WSPÓLNOTOWYM WIDZENIA I KRAJOWYM, PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY W JAKICH TE CELE ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM Cele ochrony środowiska na szczeblu wspólnotowym zostały określone w Szóstym Programie Działań na Rzecz Środowiska (6 EAP) „ Środowisko 2010: Nasza przyszłość, nasz wybór”. Do głównych priorytetów zaliczono zagadnienia: zmian klimatycznych, róŜnorodności przyrodniczej, środowiska naturalnego, zrównowaŜonego wykorzystania zasobów naturalnych i gospodarki odpadami. Polityka ekologiczna państwa na lata 20092012 z perspektywą do roku 2016 jest w Polsce dokumentem strategicznym, który przez określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych do zapewnienia właściwej ochrony środowiska naturalnego. Wśród priorytetów polityki ekologicznej naleŜy wymienić min.: ochronę atmosfery, ochronę wód, gospodarkę odpadami oraz przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego jako podstawy lokalizacji inwestycji. Projekt zmiany studium uwzględnia ochronę przyrody (pomniki przyrody, ciągi i korytarze ekologiczne), ochronę powietrza (paliwa czyste ekologicznie), ochronę wód (zbiorczy system kanalizacji) i właściwą gospodarkę odpadami na terenie miasta. 12. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM Propozycje rozwiązań alternatywnych do zawartych w projekcie zmiany studium rozwaŜane były w dwóch płaszczyznach, w kontekście Obszarów Natura 2000 oraz w zakresie realizacji inwestycji drogowych. 43 Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie mieć wpływu na przedmiot ochrony oraz integralność Obszarów Natura 2000; nie przeprowadzono więc w tym zakresie analizy rozwiązań alternatywnych do zawartych w projekcie zmiany studium. Natomiast, biorąc pod uwagę działania planistyczne, w projekcie zmiany studium wskazano moŜliwość realizacji obwodnicy lub tunelu drogowego w ciągu drogi krajowej nr 28 wraz z ich wariantowymi przebiegami. Inwestycje te mogą zlikwidować najbardziej uciąŜliwy ruch samochodowy z terenów zwartej zabudowy centrum miasta. 13. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU Zmiana studium dotyczy terenów zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowej i usług, usługowej, produkcyjno-usługowej, przemysłowej, rekreacji, sportu i turystyki, letniskowej oraz rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową. Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie źródłem oddziaływań o charakterze transgranicznym. 14. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM Proponuje się objęcie analizą skutków realizacji ustaleń zmiany studium następujące parametry: 1) zachowanie powierzchni terenu biologicznie czynnego, 2) ilość ścieków odprowadzanych do sieci kanalizacji sanitarnej, 3) ilość odpadów. W zakresie monitoringu elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki i instytucje takie jak: zarządy gospodarki wodnej, inspektoraty środowiska, zarządy dróg i inne. Analizę skutków realizacji studium naleŜy przeprowadzić z częstotliwością co cztery lata w ramach oceny aktualności opracowań planistycznych. 15. WNIOSKI ZGŁOSZONE DO PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Po podjęciu przez Radę Miasta Jordanów Uchwały Nr XXX/265/2009 z dnia 29 grudnia 2009r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków 44 zagospodarowania przestrzennego gminy miasta Jordanowa, ogłoszono komunikat, który zawiadamiał wszystkich zainteresowanych o moŜliwości składania wniosków do zmiany studium. W sumie do Urzędu Miasta Jordanowa wpłynęły 243 wnioski. ZłoŜone wnioski, dotyczyły głównie zmiany przeznaczenia terenu na budowlany, w przewaŜającej większości pod budownictwo mieszkaniowe. Często doprecyzowano we wniosku, Ŝe przekwalifikowanie dotyczy całej działki lub jej konkretnej części. Niewielka ilość wniosków dotyczyła moŜliwości zabudowy działki obiektami rekreacyjnymi lub letniskowymi lub jej zalesienia. Jeden wniosek dotyczył zmiany przeznaczenia działki z usług publicznych na zabudowę mieszkaniową. Kilkanaście wniosków dotyczyło zmiany przeznaczenia działki na budowlaną po usunięciu z projektu studium planowanej obwodnicy. 16. STRESZCZENIE 1. Opracowanie prognozy dotyczy projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanów (zatwierdzony Uchwałą Nr XII/90/99 Rady Miasta Jordanowa z dnia 27.12.1999r. zmieniony Uchwałą Rady Miasta Jordanowa nr XXXI/211/2006 z dnia 28 listopada 2005r.), zgodnie z uchwałą z Uchwałą Rady Miejskiej Nr XXX/265/2009 z dnia 29.12.2009r. w sprawie przystąpienia do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Jordanowa w jego granicach administracyjnych. 2. Podstawowym celem prognozy, jest wskazanie moŜliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na elementy środowiska omawianego obszaru, jakie moŜe wywołać realizacja dyspozycji przestrzennych zawartych w projekcie zmiany studium. 3.Prognozę wykonano zgodnie z aktualnie obowiązującymi wymaganiami zapisanymi w ustawie z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr199, poz. 1227). 4.W projekcie zmiany studium wyznaczono tereny zabudowy o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowej i usług, usługowej, produkcyjno-usługowej, przemysłowej, rekreacji, sportu i turystyki, letniskowej oraz rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową. 45 5.Ustalenia studium są generalnie zgodne z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi określonymi w opracowaniu ekofizjogarficznym. Jednak w kilku miejscach w obrębie strefy przyrodniczej wskazano tereny dla rozwoju zabudowy siedliskowej z zabudową letniskową oraz tereny potencjalnego rozwoju zabudowy siedliskowej. 6.Ustalenia zawarte w projekcie zmiany studium są generalnie korzystne dla utrzymania bioróŜnorodności obszarów ze względu na pozostawienie w dotychczasowym uŜytkowaniu obszarów najcenniejszych przyrodniczo, zapewnienie moŜliwości migracji roślin i zwierząt poprzez zachowanie korytarzy ekologicznych (obudowy biologicznej cieków i terenów otwartych) a na terenach wskazanych do rozwoju zabudowy pozostawienie części działek jako terenu zieleni biologicznie czynnego. Niemniej, przeznaczenie powierzchni terenu pod zabudowę spowoduje jednak zniszczenie roślinności w części przeznaczonej pod zainwestowanie. 7.Planowane zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jordanowa dotyczą terenów w najbliŜszym sąsiedztwie obszarów juŜ zabudowanych i będących od dłuŜszego czasu pod presją ze strony człowieka. Nie stwierdzono tam obecności gatunków chronionych prawem i zagroŜonych, czy teŜ rzadkich i zagroŜonych siedlisk. Zidentyfikowane zbiorowiska to przekształcone i zantropogenizowane siedliska ruderalne, zuboŜałe fragmenty łąk i pastwisk oraz terenów upraw polnych. 8. Obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska zostały uwzględnione w tekście zmiany studium. 9.Ustalenia studium zawierają zasady ochrony zarówno obiektów zabytkowych jak i stanowisk archeologicznych. 10. Ze względu na pojawienie się w ostatnich latach nowych obszarów osuwiskowych i związanych z tym zagroŜeń dla istniejącej zabudowy oraz sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, naleŜy zweryfikować obecne informacje opracowując szczegółową inwentaryzację osuwisk dla terenu miasta Jordanów. 11. W projekcie zmiany studium dopuszcza się moŜliwość realizacji inwestycji na obszarach zagroŜonych osuwiskami i predysponowanych do powstawania osuwisk, po przeprowadzeniu badań geotechnicznych świadczących o moŜliwości bezpiecznego lokalizowania obiektów. 12.Zaproponowane w ustaleniach projektu zmiany studium moŜliwości eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko są wystarczające w zakresie ochrony wód podziemnych wynikających z połoŜenia miasta w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. 46 13.Prognoza nie wykazała prawdopodobieństwa powstania znaczących oddziaływań w związku z realizacją ustaleń projektu zmiany studium. 14.Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie źródłem oddziaływań o charakterze transgranicznym. 47