Historia państwa i prawa polskiego

Historia państwa i prawa polskiego
I. Ustrój i prawo dawnej Polski:
1.
Monarchia średniowieczna. Państwo Piastów (Początki państwowości polskiej. Ustrój
polityczny: monarcha, zarząd państwem, urzędy. Organizacja Kościoła. Ustrój społeczny
(rycerstwo, duchowieństwo, mieszczanie, chłopi).
2.
Prawo sądowe polskiego średniowiecza. (Źródła prawa. Prawo prywatne. Prawo karne.
Postępowanie sądowe. Organizacja sądownictwa)
3.
Monarchia stanowa. Królestwo Andegawenów i Jagiellonów.(Korona Królestwa Polskiego.
Organizacja i prawa stanów. Ustrój polityczny (władza królewska, zarząd państwem, urzędy
centralne, urzędy lokalne). Kształtowanie się reprezentacji stanowej- monarchia parlamentarna
Złotego wieku (1492-1569/72). Unia polsko-litewska).
4.
Rzeczpospolita szlachecka. Rzeczpospolita Obojga Narodów (1573-1795). (Charakterystyka
ustroju państwa. Ustrój społeczny. Stany. Kościół i duchowieństwo. Monarcha (władza królewska,
elekcje, pacta conventa i artykuły henrykowskie). Sejm walny.. Sejmiki. Konfederacje i rokosze.
Urzędy centralne i lokalne. Unie państwowe. Odrębności ustrojowe, inkorporacje i lenna. Reformy
ustroju państwa w II poł. XVIII w. Prawa kardynalne. Rada Nieustająca. Konstytucja 3 Maja 1791
r. Konstytucje grodzieńskie. Insurekcja kościuszkowska).
5.
Prawo sądowe (Źródła prawa (m.in. próby kodyfikacji prawa ziemskiego. Literatura prawnicza i
opracowania prawa ziemskiego, prawo Mazowsza i Prus Królewskich, statuty litewskie, prawo
miejskie i wiejskie). Prawo prywatne (Osoby, małŜeństwo i rodzina, własność i inne prawa
rzeczowe, spadki, zobowiązania). Prawo karne (Przestępstwo, kara). Postępowanie sądowe (m.in.
postępowanie przed sądem, postępowanie egzekucyjne, procesy specjalne). Ewolucja i główne
kierunki rozwojowe prawa sądowego XVI-XVIII w. Zmiany w prawie sądowym w II poł. XVIII
w. Projekty Zbioru praw sądowych oraz Kodeksu Stanisława Augusta. Organizacja sądownictwa.).
II. Ustrój i prawo na ziemiach polskich pod zaborami:
1.
Ustrój ziem polskich pod zaborami. Księstwo Warszawskie. Królestwo Polskie. Rzeczpospolita
Krakowska. Wielkie Księstwo Poznańskie. Galicja w dobie autonomii. Sytuacja ziem polskich na
przełomie XIX/XX w. Ziemie polskie w latach I wojny światowej. Królestwo Polskie w latach
okupacji. Akt 5 listopada.
2.
Prawo na ziemiach polskich pod zaborami. Źródła prawa. Prawo prywatne. Doktryny prawa
prywatnego. Problem recepcji Kodeksu Napoleona w Polsce. Prawo cywilne w zaborze pruskim,
austriackim. Wpływy dawnego prawa polskiego. Instytucje prawa prywatnego (m.in. prawo
osobowe, małŜeńskie, rzeczowe, spadkowe, zobowiązania, prawo hipoteczne). Prawo karne w
zaborze pruskim, austriackim, Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (przestępstwo,
podstawy odpowiedzialności karnej, kara). Prawo procesowe. Procedura cywilna na ziemiach
polskich pod zaborami. Procedura karna na ziemiach polskich pod zaborami. Organizacja
sądownictwa. Sądownictwo powszechne. Sądy prawa publicznego.
III. Ustrój i prawo Drugiej Rzeczypospolitej:
1.
Druga Rzeczpospolita. Kształtowanie się zasad ustroju II RP (1918-1921). Ustawy konstytucyjne
II RP. System organów. Ustrój polityczny ( w latach: 1921-1926, 1926-1935, 1935-1939).
Autonomia Śląska.
2.
Prawo w Drugiej Rzeczypospolitej. Unifikacja i kodyfikacja prawa. Komisja Kodyfikacyjna.
Prawo prywatne.
Postępowanie cywilne. Prawo karne materialne. Postępowanie karne.
Organizacja wymiaru sprawiedliwości i organów ochrony prawnej.
IV. Ustrój i prawo na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej:
1.
2.
Ziemie polskie w okresie II wojny światowej. Ziemie polskie pod okupacją niemiecką. Ziemie
włączone do Rzeszy. Generalne Gubernatorstwo. Ziemie polskie pod okupacją radziecką. Polskie
organy państwowe na emigracji. Polskie Państwo Podziemne.
Prawo i sądownictwo na ziemiach polskich w latach II wojny światowej.
V. Ustrój i prawo w Polsce w okresie tzw. władzy ludowej:
1.
Ustrój w okresie tzw. władzy ludowej. Ustrój polityczny w okresie przejmowania władzy przez
komunistów (1944-1947). Mała konstytucja Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952-1989).
Konstytucja 1952 (zasady, nowelizacje i zmiany konstytucji.
2.
Prawo w Polsce po II wojnie światowej. Charakterystyka zmian w prawie karnym materialnym
oraz procedurze karnej. Zmiany w prawie prywatnym. Unifikacja prawa cywilnego. Główne
tendencje rozwojowe prawa w okresie PRL. Kodyfikacja prawa materialnego i procesowego
karnego oraz cywilnego. Organizacja wymiaru sprawiedliwości i organów ochrony prawnej.
Zalecane podręczniki:
Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2003 (lub kolejne
wydania)
Lektura ponadobowiązkowa:
Stanisław Płaza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, t. 1-3