Planety Układu Słonecznego – karty z opisami

Słońce
Jesteś Słońce
Nasza najbliższa gwiazda. Stanowisz centrum układu planetarnego, który na Twoją
cześć nazywamy Układem Słonecznym. Wokół Ciebie, jak na wielkiej karuzeli, krążą
planety ze swoimi księżycami. Nie jesteś jedyną gwiazdą jaką znamy. Należysz do skupiska
wielu miliardów gwiazd nazywanego Galaktyką Mlecznej Drogi.
Jesteś kulą wypełnioną gazami, głównie wodorem i helem. Nam ludziom, wydajesz
się ogromne. Wewnątrz Ciebie zmieściłoby się ponad milion planet wielkości Ziemi. Jesteś
dla nas bardzo ważne. Zapewniasz Ziemi i innym swoim planetom ciepło i światło. W
twoim środku (podobnie jak u innych gwiazd) zachodzą reakcje syntezy termojądrowej.
Dzięki nim w każdej sekundzie stajesz się o 4mln ton lżejsze, ponieważ wypromieniowujesz
mnóstwo energii. Na Twojej powierzchni stale dochodzi do wybuchów, a temperatura
atmosfery wynosi około miliona °C. Obserwując Cię zauważyliśmy, że jesteś pokryte
ciemnymi plamami, których układ zmienia się w jedenastoletnim cyklu. Są to miejsca
chłodniejsze od innych.
Merkury
(1)
Nazywamy Cię Merkury
Starożytni Rzymianie nazywali tak ruchliwego boga kupców i podróżnych. Jesteś
najbliższym sąsiadem Słońca. Krążysz wokół niego w odległości około 58 mln km. Jesteś 20
razy mniejszy od Ziemi i obiegasz Słońce najszybciej ze wszystkich planet naszego układu.
Taka podróż zajmuje Ci tylko 88 ziemskich dni czyli jeden merkuriański rok. Mówimy więc o
Tobie ,że jesteś „chyżym posłańcem bogów”.
W nocy widzimy Cię na niebie, ale nie wiemy o Tobie zbyt wiele. Stale smażysz się w
słonecznych promieniach, ukrywając w nich przed nami swoją powierzchnię. Oślepiasz
aparaturę naszych sond kosmicznych, które wysyłamy by Cię lepiej poznać.
Dowiedzieliśmy się, że Twoja kamienna powłoka usiana jest tysiącami kraterów
wyżłobionych przez meteoryty. Przypominasz nam nasz ziemski Księżyc Prawie nie
posiadasz atmosfery Jesteś zbyt mały i słaby, by utrzymać wokół siebie gazową otoczkę
W ciągu merkuriańskiego dnia, który trwa 58 ziemskich dób (dłużej niż połowę twojego
roku), nagrzewasz się do 450°C. W nocy zamarzasz osiągając temperaturę minus 170°C.
Wenus
(2)
Nazywamy Cię Wenus
Twoje imię pochodzi od rzymskiej bogini miłości. Jesteś niewiele mniejsza od Ziemi.
Łatwo Cię dostrzec na nocnym niebie i pomylić z gwiazdami. Swój niepowtarzalny blask
zawdzięczasz gęstej atmosferze odbijającej promienie Słońca. Odwiedziły Cię liczne sondy z
Ziemi, które przesłały nam zdjęcia: równin, gór i wulkanów pod przepięknym
pomarańczowym niebem.
Niestety nie jesteś gościnną planetą. Zniszczyłaś nasze urządzenia, które miały Cię
badać. Twoje chmury zawierają żrący kwas siarkowy. Temperatura na powierzchni dochodzi
do około 480°C, a ciśnienie atmosferyczne jest około 90 razy większe niż na Ziemi. Po ladach
rozlewa się gorąca lawa. Nic dziwnego, że nazywamy Cię „ognistą planetą” lub „kosmiczną
cieplarnią”. Obracasz się wokół własnej osi zgodnie z ruchem wskazówek zegara czyli
przeciwnym kierunku niż większość planet naszego układu. Wyróżniasz się też wśród nich
najdłuższą dobą, która trwa aż 243 ziemskie dni. Krążysz wokół Słońca, oddalona od niego o
około 108 mln km.
Ziemia
(3)
Jesteś Ziemia
Znamy Cię dobrze , bo mieszkamy na Twojej powierzchni. Jesteś jedyną planetą w
naszym układzie, posiadającą duże zasoby wody. Pokrywa ona aż 71 % Twojej
powierzchni tworząc rozległe morza i oceany. To dzięki nim nazywamy Cię Błękitną
Planetą. Przed około 3,5 miliardami lat rozwinęło się w nich życie. Około 400 mln lat temu
pierwsze rośliny zasiedliły Twoje lądy, a 50 mln lat później udało się to zwierzętom. Do tej
pory na żadnym innym ciele niebieskim nie udało nam się wykryć obecności organizmów
żywych. Obiegasz Słońce w ciągu 365 dni, a oddalona od niego około 150 mln km. Twoja
doba trwa 24 godziny.
Posiadasz jednego naturalnego satelitę – Księżyc. Nazywamy go Srebrnym Globem.
Jego suchą skalistą powierzchnię pokrywają liczne kratery. Jest on jedynym ciałem
niebieskim , który osobiście odwiedzili ludzie. Po raz pierwszy dokonali tego amerykańscy
kosmonauci w 1969 roku.
Mars
(4)
Nazywamy Cię Mars
Starożytni Rzymianie nazywali tak swego boga wojny. Jesteś prawie sześciokrotnie mniejszy
od Ziemi. Dawniej byłeś do niej bardzo podobny. Miałeś gęstą atmosferę i ciepły wilgotny
klimat. Po Twojej powierzchni płynęły rzeki zasobne w wodę. Gdy większość otaczających Cię
gazów ulotniła się w przestrzeń – stałeś się zimny i suchy. Dzisiaj prawie nie posiadasz wody w
ciekłym stanie skupienia. Wyschnięte rzeki przeobraziły się w suche i puste koryta.
Średnia temperatura Twojej powierzchni wynosi minus 63°C. Jedynie w największe
marsjańskie upały, w okolicach równika osiąga około 0°C. Sondy, które Cię odwiedziły przesłały
nam zdjęcia pomarańczowoczerwonych równin pokrytych skalnymi odłamkami. Posiadasz
najwyższy w całym Układzie Słonecznym wulkan i olbrzymią, potężniejszą od największych
ziemskich kanionów, głęboką na kilka kilometrów szczelinę ciągnącą się w okolicach równika.
Unoszące się w Twojej atmosferze pyły nadają niebu miodowy kolor. Słońce nie jest na nim tak
wyraźnie widoczne jak na Ziemi. Twoje pory roku są podobne do naszych, ale trwają dwa razy
dłużej. Marsjańska doba jest tylko o 40 minut dłuższa od ziemskiej. Jesteś oddalony od Słońca o
około 228 mln km. Masz dwa księżyce : Fobosa i Dejmosa
Jowisz
(5)
Nazywamy Cię Jowisz
Takie samo imię jak Ty nosiła w starożytnym Rzymie bóg światłości, który był panem
wszystkich bogów i zjawisk niebieskich. Jesteś największą planetą Układu Słonecznego. Należysz
do grupy ciał niebieskich nazywanych „gazowymi olbrzymami”. W Swoim wnętrzu mógłbyś
zmieścić 1321 planet wielkości Ziemi. Nie posiadasz twardej powierzchni. Twoje wnętrze
wypełnia jądro zawierające żelazo zanurzone w metalicznym wodorze, otoczone wodorem w
stanie ciekłym. Na zewnątrz okrywa je gruba ,gazowa powłoka wodoru i helu. Jaśniejsze pasma,
przebiegające na Twojej powierzchni to miejsca z których ulatniają się rozgrzane gazy. Średnia
temperatura Twoich chmur wynosi minus 130°C. Ponieważ wirujesz wokół własnej osi najszybciej
ze wszystkich znanych nam planet (jowiszowa doba trwa niecałe 10 godzin) , w Twojej
atmosferze z zachodu na wschód wieją silne wiatry. Na południowej półkuli zaobserwowaliśmy
obszar nazwany Wielką Czerwoną Plamą , w którym nieprzerwanie dochodzi do ogromnych
zawirowań gazów. W nocy zdobią Cię rozbłyski światła przypominające ziemską zorzę polarną.
Jesteś otoczony systemem drobnych, przezroczystych pierścieni utworzonych z obłoków
ciemnego pyłu. Masz znanych obecnie nam 67 (luty 2016) w większości bardzo małych
księżyców. Krążysz wokół słońca w odległości około 778 km ,a jedno pełne okrążenie zajmuje Ci
prawie 12 ziemskich lat.
Saturn
(6)
Nazywamy Cię Saturn
Takim imieniem starożytni Rzymianie nazywali boga, który nauczał ludzi uprawy
ziemi. Jesteś najdalej położoną planetą, którą możemy obserwować z Ziemi bez
przyrządów. Otacza Cię halo czyli poświata wywołana załamaniem promieni
słonecznych w Twoich chmurach, utworzonych z kryształków zamarzniętego amoniaku.
Bardzo przypominasz Jowisza, ale Jesteś od niego prawie dwukrotnie mniejszy. Mimo to
mógłbyś zmieścić w swoim wnętrzu 764 planety wielkości Ziemi. Twoje pierścienie są z Ziemi
znacznie lepiej widoczne niż jowiszowe. Zawierają one pył, odłamki skalne i bryły lodu o
różnej wielkości, które dobrze odbijają światło. W okolicy biegunów niebo zdobią
czerwone, przypominające płomienie zorze. Twoja doba trwa jedynie10 godzin Okrążasz
Słońce w ciągu 30 ziemskich lat. Posiadasz 62 znane nam księżyce. Jeden z nich Tytan jest
większy od Merkurego. Krążysz oddalony od Słońca o około 1427 mln km
Uran
(7)
Nazywamy Cię Uran
Uranos to w mitologii greckiej bóg nieba, małżonek bogini Ziemi – Gai. Jesteś 63 razy
większy od Ziemi. Twoja oś obrotu leży prawie w płaszczyźnie orbity ( „toru, po którym
krążysz wokół Słońca). Gdy Cię obserwujemy wydaje się nam, że „leżysz na boku”.
Dookoła własnej osi obracasz się w kierunku przeciwnym niż pozostałe planety czyli
zgodnie z ruchem wskazówek zegara (podobnie jak Wenus). Twoja podróż wokół Słońca
trwa aż 84 ziemskie lata. Przez połowę tego okresu oświetlony jest Twój biegun północny,
później Słońce ogrzewa biegun południowy. Posiadasz skalne jądro otoczone lodem i
zamarzniętym metanem. Twoja atmosfera składa się z wodoru, helu i metanu, który
nadaje Ci piękną niebieskozieloną barwę. Jej średnia temperatura wynosi około minus
214°C. Otacza Cię system co najmniej dziesięciu pierścieni, w których dostrzegliśmy czarne
bryłki prawie nie odbijające światła. Sądzimy, że tworzy je zamrożony metan pokryty
węglem. Krążysz wokół Słońca wraz ze swoimi 27 księżycami w odległości ok 2871 mln km.
Neptun
(8)
Nazywamy Cię Neptun
Nosisz imię rzymskiego boga mórz i oceanów. Jesteś planetą 58 razy większą od
Ziemi, bardzo podobną do Urana. Wyróżniasz się wśród innych „gazowych olbrzymów”
piękna jaskrawo-błękitną barwą. Twoją powierzchnię zdobią cienkie wstęgi białych
chmur. Otacza Cię system pierścieni. Twój klimat jest wyjątkowo ostry. Średnia
temperatura na powierzchni Twojej atmosfery wynosi około minus 200°C. Wieją w niej
najsilniejsze wiatry w całym Układzie Słonecznym ,osiągające około 2000 km na godzinę.
Na Twojej południowej półkuli znajduje się obszar większy od całej Ziemi , w którym
nieprzerwanie trwa wielki huragan. Jest on nieco ciemniejszy od innych miejsc na Twojej
powierzchni , więc nazwaliśmy go Wielką Ciemną Plamą. Obracasz się wokół własnej osi
w ciągu około 19 godzin. Na pełne okrążenie Słońca wraz ze swoimi 14 księżycami ,
potrzebujesz prawie 165 ziemskich lat. Poruszasz się dookoła Słońca najdalej ze wszystkich
„gazowych olbrzymów” , w odległości około 4497 mln km.