Raks SQL Księgowość i Środki Trwałe
Transkrypt
Raks SQL Księgowość i Środki Trwałe
ROZDZIAŁ 8 RAKSSQL Księgowość Księga Handlowa, Księga Podatkowa, Ryczałt Środki trwałe Ewidencja i Amortyzacja Spis treści Księgowość 8-1 Dokumenty ..................................................................................... 8-1 Podział na grupy 8-2 Dodawanie dokumentu .................................................................. 8-3 Skróty klawiszowe 8-6 Wprowadzanie rozrachunku 8-7 Dołączanie rozrachunku 8-8 Dekrety – Księga Handlowa 8-9 Wpis do księgi – Księga Podatkowa 8-11 Wpis do ewidencji – Ryczałt 8-12 Rejestracja VAT 8-13 Import nagłówków dokumentów magazynowych 8-15 Automatyczne księgowanie różnic kursowych 8-16 Księgowanie kręgu kosztów 8-17 Zamknięcie kont wynikowych 8-18 Przeszacowanie walut 8-19 Rejestracja VAT ........................................................................... 8-23 Dowody wewnętrzne .................................................................... 8-23 Wprowadzanie dowodów wewnętrznych 8-24 Księgowanie dowodów wewnętrznych 8-25 Zarejestruj zaznaczone dokumenty 8-25 Spis z natury................................................................................. 8-26 Wprowadzanie arkusza spisu 8-26 Automatyczne tworzenie nagł. dow. wew. i spisów z natury 8-27 Zmiana statusu dokumentu ......................................................... 8-28 Księgowanie dokumentów ........................................................... 8-28 Zamknięcie miesiąca.................................................................... 8-29 Bilans otwarcia ............................................................................. 8-30 Wprowadzanie sald BO 8-31 Import bilansu otwarcia 8-31 Importuj z planu kont ( xml ) 8-32 Eksport kont księgowych do xml 8-32 Tworzenie rozrachunków z BO 8-32 Sprawdź rozrachunki dla wszystkich/ zaznaczonych pozycji 8-33 Zatwierdzanie bilansu otwarcia 8-34 Noty korygujące............................................................................ 8-35 Deklaracje..................................................................................... 8-37 Deklaracja CIT-2 8-38 Deklaracja PIT – 5/ PIT-5L 8-39 Deklaracja PIT – 28 8-40 Deklaracja VAT-7(K), VAT-UE 8-41 Deklaracja VAT-7D 8-42 Rozliczenie dochodu 8-43 Rozliczenie ryczałtu (miesięczne/ kwartalne) 8-43 Drukowanie deklaracji 8-44 Współpraca z systemem ALMOS ................................................ 8-45 Import kartotek 8-46 Obsługa okna ALMOS 8-46 Uzupełnianie danych 8-47 Definiowanie wzorców księgowań 8-49 Import dokumentów 8-49 e-Deklaracje 8-51 Ogólne informacje o systemie e-Deklaracji ................................. 8-51 Implementacja e-Deklaracji w systemie RAKSSQL..................... 8-52 Etapy wdrażania funkcjonalności e-Deklaracji 8-52 Obsługiwane typy deklaracji 8-52 Znane ograniczenia 8-53 Wersja produkcyjna i testowa systemu e-Deklaracji 8-53 Obsługa e-Deklaracji.................................................................... 8-55 Kolejność operacji 8-55 Prezentacja informacji o stanie przetwarzania e-Deklaracji 8-55 Operacje dostępne z poziomu okna przeglądu deklaracji 8-57 Operacje dostępne z poziomu okna edycji deklaracji 8-59 Szczegółowy opis operacji związanych z przetw. e-Deklaracji ... 8-60 Wstępna kontrola poprawności e-Deklaracji 8-60 Podpisywanie i wysyłka e-Deklaracji 8-60 Podpisywanie dokumentów XML 8-61 Wysyłka deklaracji 8-63 Sprawdzanie statusu przetwarzania e-Deklaracji 8-64 Podgląd dokumentu UPO 8-66 Weryfikacja dokumentu UPO 8-67 Wydruk dokumentu UPO 8-68 Eksport deklaracji do pliku XML 8-68 Ewidencja elementów majątku 8-71 Ewidencja środków trwałych 8-75 Wydarzenia 8-85 Ewidencja przejazdów Koszt eksploatacji pojazdów Rozliczenie kosztów eksploatacji pojazdów Podział środków trwałych Dodawanie nowego środka trwałego Miejsca powstawania kosztów Wprowadzanie wyposażenia Wprowadzanie pojazdu 8-72 8-72 8-73 8-75 8-77 8-81 8-83 8-83 Przyjęcie środka trwałego 8-85 Wyznaczenie planu amortyzacji 8-87 Korekta planu amortyzacji 8-88 Umorzenie miesięczne 8-89 Aktualizacja wartości 8-90 Zmiana wartości początkowej 8-91 Odpis aktualizujący 8-92 Storno odpisu aktualizacyjnego 8-93 Likwidacja środka 8-94 Sprzedaż środka 8-95 Zmiana miejsca użytkowania 8-96 Kartoteka wydarzeń...................................................................... 8-97 Księgowanie wydarzeń środków trwałych 8-98 Księgowanie wydarzeń przez eksport do XML 8-99 Dokumenty ewidencyjne .............................................................. 8-99 Dokumenty przyjęcia środków trwałych 8-99 Dokumenty likwidacji środków trwałych 8-100 Protokoły zdawczo odbiorcze 8-101 Kartoteki 8-103 Kontrahenci ................................................................................8-104 Zakładanie grup kontaktów 8-104 Dodawanie kontaktu 8-106 Kasy............................................................................................8-110 Rachunki bankowe..................................................................... 8-111 Plan kont.....................................................................................8-113 Dodawanie konta 8-115 Przypisania do TB lub RZiS 8-117 Dopisywanie kont z kartoteki 8-118 Powiązane konta z kartoteką 8-120 Import planu kont z innej firmy lub roku 8-122 Obroty i salda dla zaznaczonych kont 8-122 Pokaż zapisy na koncie 8-123 Przenieś zapisy na konto analityczne 8-124 Przenieś zapisy na inne konto 8-125 Załóż konta z kartoteki ...............................................................8-126 Wyszukiwanie konta 8-126 Edycja konta 8-127 Usuwanie konta 8-127 Udziałowcy .................................................................................8-127 Dodawanie nowego udziałowca 8-128 Źródła przychodu........................................................................8-129 Przychody i koszty 8-130 Udziały w źródle przychodu 8-131 Składki ubezpieczeniowe 8-132 Słowniki Przeglądanie TB i RZiS 8-147 Powiązania TB z planem kont 8-147 Powiązania RZiS z planem kont 8-148 Tabela Bilansu 8-149 Rachunek Zysków i Strat 8-150 Stawki PDOF 8-151 Stawki zryczałtowanego PDOF 8-151 Stawki przejazdu pojazdów 8-152 Wzorcowe trasy przejazdu pojazdów 8-153 Miejsca powstawania kosztów 8-154 Stawki przejazdu pojazdów 8-155 Wzorcowe trasy przejazdu pojazdów 8-156 Miejsca powstawania kosztów 8-157 Schematy księgowania 8-157 Środki Trwałe..............................................................................8-164 Typy środków trwałych 8-164 Klasyfikacja środków trwałych 8-165 Tabela aktualizacji środków trwałych 8-166 8-135 Zestawienia Kody dokumentów......................................................................8-135 Finanse 8-137 Kasa i Bank 8-137 Kod dokumentu 8-138 Stawki VAT .................................................................................8-142 Wzorce opisów ...........................................................................8-143 Urzędy skarbowe........................................................................8-145 Księgowość ................................................................................8-146 Rejestry VAT 8-146 Grupy kont 8-147 Nowa grupa 8-147 Konta w grupie 8-147 8-169 Specyfikacja wydruków ..............................................................8-169 Ewidencja Przychodów ..............................................................8-172 Księga Podatkowa......................................................................8-172 Rejestr sprzedaży.......................................................................8-172 Rejestr zakupu ...........................................................................8-174 Zestawienie sald.........................................................................8-175 Zestawienie obrotów i sald.........................................................8-176 Zapisy dzienników ......................................................................8-177 Informacje ogólne 8-179 Opis zbiorów danych RAKSSQL FK ..........................................8-179 Zgodność programu z wymogami ustawy o rachunkowości .....8-184 Księgowość Księgowość stanowi najważniejszą część systemu ponieważ umożliwia wprowadzanie podstawowej jednostki informacji jaką jest dokument. W tej części systemu możliwe jest wprowadzanie dokumentów dotyczących Księgi Handlowej, Księgi Przychodów i Rozchodów lub Ryczałtu, sprawdzanie i ewentualna korekta wprowadzonych danych, a następnie ostateczne zatwierdzenie. W tej grupie wystawiane są również wszystkie deklaracje. Mimo podziału na rodzaj prowadzonej działalności, wprowadzanie dokumentów do programu jest bardzo podobne. Zawiera wspólną część dotyczącą dokumentu źródłowego, księgowego oraz kontrahenta. Różnice występują jedynie na poziomie wprowadzania pozycji. Dokumenty Wprowadzanie dokumentów odbywa się po uruchomieniu opcji „Księgowość→ Dokumenty księgowe”. Niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności wprowadzanie dokumentów odbywa się w ten sam sposób a lista dokumentów znajduje się w jednym oknie. W oknie „Lista dokumentów w systemie” znajdują się dokumenty księgowe wszystkich lat obrachunkowych. Podział na grupy umożliwia utworzenie takiego filtru, który uwzględniałby bieżący rok obrachunkowy oraz poprzednie lata obrachunkowe. Wskazówka Jeśli w poszczególnych latach obrachunkowych była prowadzona w Firmie Księga Handlowa, Księga Podatkowa i Ryczałt, to w oknie przeglądania dokumentów będzie możliwe wyświetlenie dokumentów dla wszystkich typów źródeł przychodu. Nagłówki kolumn informują o zapisie: KH – oznacza zapis w Księdze Handlowej KR – oznacza zapis w Księdze Przychodów i Rozchodów RC – oznacza zapis w Ewidencji Przychodów RS i RZ oznaczają wpisy odpowiednio dla rejestru sprzedaży i rejestru zakupów. Kolumna oznaczona Z określa, czy dokumenty są zaksięgowane. W zależności od formy prowadzenia działalności kolumny KH, KR i RC zastępują się. Księgowość i Środki Trwałe 8-1 W prawym górnym rogu okna znajdują się przyciski narzędziowe, których działanie zostało omówione w rozdziale „Ważniejsze przyciski i skróty klawiszowe”. , , W dolnej części znajdują się przyciski pozwalają na dodawanie, poprawianie oraz usuwanie dokumentów. które można zaksięgować dokument oraz sprawdzić Pod przyciskiem poprawność zaznaczonych dokumentów. Przycisk pozwala zamknąć okno z dokumentami. Podział na grupy Podział na grupy umożliwia utworzenie takiego filtru, który uwzględniałby bieżący rok obrachunkowy oraz poprzednie lata obrachunkowe. Ponieważ wszystkie dokumenty księgowe: dokumenty Księgi Handlowej, Księgi Przychodów i Rozchodów oraz Ryczałtu znajdują się w jednym oknie wygodnie jest podzielić je na grupy tak by w bieżącym roku pokazywały się tylko aktualne dokumenty. Okno „Lista dokumentów w systemie” składa się z dwu części: okna z grupami oraz okna z listą dokumentów. Okno z grupami można wyłączyć po uruchomieniu ikony będą jedynie aktualne dokumenty. . Wówczas, widoczne Zakładanie nowej grupy odbywa się w lewym oknie. Należy uruchomić prawy przycisk myszy i z menu kontekstowego wybrać opcję [DODAJ GRUPĘ]. Wybierz z listy zakres czasowy dla dokumentów Znaczenie pozycji zostało omówione w poniższej tabeli. 8-2 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 1 Parametry filtru: Nazwa Znaczenie Nazwa Użytkownik może wpisać dowolna nazwę. Nazwa identyfikuje grupę na drzewie dat. Rodzaj otwiera się okno z możliwością Po uruchomieniu przycisku wskazania rodzaju żądanej grupy. Liczba dni Jeśli w pozycji „Rodzaj” zostanie wybrany „Ostatnie N dni” pozycja będzie aktywna. Data początku Data końca Pozycja do wpisania daty staje się aktywna, jeśli zostanie wybrany rodzaj „Dowolne daty”. Dodawanie dokumentu Dodawanie dokumentu niezależnie od formy prowadzonej działalności wygląda tak samo. Należy uruchomić przycisk . Pojawi się okno: Informacja o kontrahencie jest niezbędna do rejestru VAT Tu wprowadza się dekrety, lub zapisy do Księgi Podatkowej alboi Ewidencji Przychodów oraz w rejestrze VAT Po uruchomieniu przycisku można automatycznie zaksięgować VAT, różnice kursowe, sprawdzić obroty i salda Księgowość i Środki Trwałe 8-3 Okno składa się z trzech części: 1. Dokument księgowy – tu znajdują się dane księgowanego dokumentu tzn. typ, numer, data dokumentu, kontrahent, status, data księgowania, kod dokumentu, numer na podstawie kodu, grupa operacji. 2. Kontrahent – tu znajdują się dane kontrahenta pobierane nastepnie do rejestrów VAT 3. Dane dodatkowe – tu wprowadza się dekrety lub zapisy do Księgi Przychodów i Rozchodów albo do Ewidencji Przychodów oraz dodatkowo do Rejestru VAT i rozrachunki. Rodzaj zakładek w tej części zależy od typu prowadzonej działalności*, który wskazujemy podczas dodawania roku obrachunkowego. *Jeżeli podczas dodawania roku wybrano TYP działalności Księgę Handlową to wprowadzając dokument księgowy dostępne będą: 1. 2. 3. 4. Dekrety Rejestr VAT Rozrachunki Uwagi *Jeśli wybrano Księgę Przychodów i Rozchodów to wprowadzając dokument księgowy dostępne będą zakładki: 1. Księga Podatkowa 2. Rejestr VAT – jeśli w parametrach roku obrachunkowego zaznaczono, że Firma jest płatnikiem VAT 3. Rozrachunki 4. Uwagi *Jeśli wybrano Ewidencję Przychodów to wprowadzając dokument księgowy dostępne będą zakładki: 1. Ewidencja Przychodów 2. Rejestr VAT – jeśli w parametrach roku obrachunkowego zaznaczono, że Firma jest płatnikiem VAT 3. Rozrachunki 4. Uwagi Po niżej znajduje się opis wprowadzania dokumentów według typu działalności. Tabela 2 Informacje na stronie „Dokument księgowy” : Nazwa Znaczenie Dane podstawowe: Status dokumentu 8-4 Księgowość i Środki Trwałe „Niezarejestrowany” oznacza że nie przystąpiono do wprowadzania danych księgowych (dekretów, zapisów w rejestrze), a wprowadzono jedynie dane podstawowe dokumentu źródłowego. Utworzone automatycznie nagłówki dokumentów: magazynowych, sprzedaży, kasowych itd. będą miały ten status. Tabela 2 Informacje na stronie „Dokument księgowy”: Nazwa Znaczenie Dane podstawowe: Status dokumentu Np. po wystawieniu faktury VAT w module Sprzedaż pojawi się nagłówek dokumentu księgowego w module Finanse Księgowość ze statusem „Niezarejestrowany”. . Po rozksięgowaniu takich dokumentów (przy pomocy wzorca ksiegowego) zostanie im nadany status " W buforze - sprawdzony". Jeśli przystępujemy do ręcznego wprowadzania dekretów na kontach i rejestrach VAT można wybrać jedną z opcji statusu „W buforze sprawdzony”, "w buforze - niesprawdzony" - ten umożliwia zapisanie dokumentu bez sprawdzania zgodności zapisów lub „Zarejestrowany”. Dokumenty ze statusem „W buforze” nie są brane do zestawień. Status przeznaczony jest dla osób które wprowadzają zapisy do akceptacji przez osobę nadzorującą. Ustawienie/zmiana domyślnego statusu jest możliwa po uruchomieniu opcji „Administracja/ Parametry/Parametry firmy”. Jeśli wprowadzamy zapisy które nie wymagają kontroli lub akceptacji ustawiamy status „Zarejestrowany”. Grupowa zmiana statusu dokumentów możliwa jest po uruchomieniu klawisza [OPERACJE] (np. zmiana statusu "w buforze - ..." na "zarejestrowany"). Podczas tej zmiany sprawdzana jest zgodności zapisów dokumentów księgowych ( podczas zmiany na „w buforzesprawdzony”, lub „Zarejestrowany”). Zmiana statusu jest możliwa dla zaznaczonych dokumentów: • • • ze statusu "w buforze - ..." na "zarejestrowany" ze statusu "zarejestrowany" na "w buforze- ..." ze statusu "zarejestrowany" na "niezarejestrowany". Data księgowania Data pod jaką chcemy ująć dokument w księgach rachunkowych. Musi zawierać się w aktualnym roku obrachunkowym. Według tej daty porządkowany jest dziennik księgowań i wg niej zapisy zaliczane są do poszczególnych miesięcy. Kod Wskazuje, do którego z dzienników szczegółowych wprowadzamy dany dokument. Symbol wybierany jest z listy definiowanej na stronie „Słowniki” w grupie „Kody dokumentów”. Kod dokumentu może być wpisany ręcznie. Numer kolejny Numer jest nadawany automatycznie na podstawie numeru startowego zdefiniowanego dla danego kodu. Program zawsze sprawdza unikalność numeru dla danego symbolu. Numer dokumentu Identyfikuje dokumenty wprowadzone do systemu. Nadany przy wprowadzaniu numer należy nanieść na dokument, który jest podstawą wpisu. Numer jest generowany wg schematu zdefiniowanego dla danego kodu. Księgowość i Środki Trwałe 8-5 Tabela 2 Informacje na stronie „Dokument księgowy”: Nazwa Znaczenie Dokument źródłowy: Grupa operacji Zdefiniowanie grupy operacji (opcja "Słowniki/Księgowość/Schematy operacji") umożliwia podział operacji na pewne grupy np. sprzedaż wg produktów (sprzedaż zeszytów, sprzedaż ołówków itp) oraz wydruk zestawienia z podziałem na grupy operacji. Obecnie opcja dostępna dla Księgi Podatkowej, Ewidencji Przychodów oraz Rejestru VAT). Typ dokumentu Rodzaj wprowadzanego dokumentu. Po uruchomieniu przycisku dostępna będzie gotowa lista np. faktura zakupu, faktura sprzedaży, lista płac itd. Typ dokumentu identyfikuje dokument wystawiony w systemie RAKSSQL np. w module Sprzedaż. Numer Numer wprowadzanego do systemu dokumentu np. numer faktury sprzedaży Data Data sporządzenia dokumentu księgowego, który jest podstawą wpisu. Data op.gosp. Data operacji gospodarczej to np. data sprzedaży na fakturze VAT. Przepisujemy ją z dokumentu księgowego, który jest podstawą wpisu. W wielu przypadkach jest to ta sama data co data sporządzenia dokumentu. Jeśli dany dokument ma być wprowadzony do ewidencji VAT, to nazwa kontrahenta musi być podana. Kontrahent Po kliknięciu przycisku po prawej stronie pola „Kontrahent” pojawia się kartoteka kontrahentów, z której możemy pobrać dane. Dane kontrahenta mogą być również wpisane ręcznie. NIP Tabela 3 NIP kontrahenta Informacje na stronie „Kontrahent”: Nazwa Znaczenie Dane kontrahenta Jeśli dany dokument ma być wprowadzony do ewidencji VAT, to dane kontrahenta muszą być podane. Po kliknięciu przycisku po prawej stronie pojawia się kartoteka kontrahentów, z której pola „Nazwa” lub „NIP” możemy pobrać dane. Dane kontrahenta mogą być również wpisane ręcznie. Skróty klawiszowe W celu ułatwienia i przyspieszenia wprowadzania dokumentów księgowych program umożliwia korzystanie ze skrótów klawiszowych, do których przypisane są odpowiednie funkcje przedstawione w poniższej tabeli. 8-6 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 4 Ważniejsze przyciski i ich skróty klawiszowe ( cd ): Przycisk Skrót Opis [DODAJ] [Insert] Utworzenie nowej pozycji [EDYTUJ] [F2] [USUŃ] [Delete] Edycja danych dotyczących wskazanej pozycji Usunięcie wskazanej pozycji [F2] Plan kont [F4] Lista kontrahentów [TAB] Przechodzenie do kolejnego pola Przechodzenie do kolejnego pola przy użyciu klawiszy nawigacyjnych Cofniecie się o pole do tyłu [Shift + Tab] [ENTER] [ Lewy ALT+ Zakończenie edycji danego pola ] Otwarcie pól wyboru [Lewy ALT + ] Wybór dostępnego słownika [Ctrl+TAB] Przełączanie się między zakładkami nagłówka dokumentu (Dokument księgowy/ Kontrahent) lub pozycji dodatkowych (Dekrety/Rejestry VAT/ Rozrachunki/Uwagi/Załączniki) Przycisk na klawiaturze Wywoływanie podręcznego menu [Ctrl + Enter] Zatwierdzenie formularza dokumentu Wprowadzanie rozrachunku Dodawanie rozrachunku może odbywać się podczas wprowadzania dokumentu księgowego w opcji „Księgowość/ Dokumenty księgowe” w dolnej części okna "Dane dodatkowe" - zakładka „Rozrachunki”. Okno wprowadzania rozrachunku składa się z dwóch części. Na pierwszej zakładce wprowadzane są dane podstawowe rozrachunku, na drugiej odbywa się jego rozliczanie. Księgowość i Środki Trwałe 8-7 Uruchom zakładkę, aby dokonać rozliczenia Na tej zakładce wprowadź dane podstawowe Na zakładce „Dane podstawowe” znajduje się nazwa kontrahenta, opis dokumentu, data wystawienia faktury, jej termin płatności, typ rozrachunku: • należność, jeśli rozrachunkiem jest faktura sprzedaży lub zapłata za fakturę zakupu; • zobowiązanie, jeśli rozrachunkiem jest faktura zakupu lub zapłata za fakturę sprzedaży. Pole „Zapłata” powinno być zaznaczone wówczas, gdy rozrachunkiem jest dokument kasowy. W dolnej części okna znajduje się waluta rozrachunku, kwota w walucie i w złotówkach oraz kwota pozostała do rozliczenia w przypadku częściowych rozliczeń. Na zakładce „Rozliczenia” dokonywane są powiązania i rozliczenia wprowadzanego rozrachunku. Aby rozliczyć rozrachunek należy nacisnąć przycisk . Pojawi się lista nierozliczonych dokumentów kontrahenta. Wskazać właściwy dokument i zatwierdzić go naciskając przycisk rozliczenia. . Możemy wskazać jeden lub kilka dokumentów do Aby zapisać rozrachunek należy nacisnąć przycisk . Dołączanie rozrachunku Jeśli w programie istnieje luźny rozrachunek, który został wprowadzony i nieprzypisany do żadnego dokumentu, można go powiązać z wprowadzanym przez nas dokumentem księgowym. W tym celu należy nacisnąć przycisk 8-8 Księgowość i Środki Trwałe i wybrać opcję [DOŁĄCZ]. W oknie z niepowiązanymi rozrachunkami wskazać ten, który zamierzamy powiązać i nacisnąć przycisk . Aby odłączyć rozrachunek od dokumentu należy po uruchomieniu tego samego przycisku wybrać opcję [ODŁĄCZ]. Dekrety – Księga Handlowa Zapis dekretu jest możliwy na zakładce „Dekrety”. Zakładka pojawia się wtedy, gdy podczas zakładania roku wybrano typ działalności „Księga Handlowa”, a podczas wprowadzania dokumentu księgowego w polu „Status dokumentu” wybrano opcję „W buforze - ...” lub „ Zarejestrowany”. Na tej zakładce można dopisywać nowe dekrety, poprawiać i usuwać już istniejące. Dopuszczalne są dekrety jednostronne. Wymagana jest zgodność obrotów w ramach dokumentu - dla dokumentów ze statusem "zarejestrowany". Jeśli jest potrzeba wprowadzenia (chwilowego zamknięcia) dokumentu, którego obroty nie są zgodne dokumentowi należy przypisać status "W buforze-niesprawdzony" - różnica obrotów wykazywana jest w dolnym rogu okna na czerwono. Taki dokument można zawsze poprawić, a obroty wyrównać. Tylko dokumenty ze statusem "zarejestrowany" mogą zostać zaksięgowane i znaleźć się na zestawieniach. Program sprawdza osobno zgodność obrotów na kontach bilansowych i pozabilansowych. Przy czym wymagana jest zgodność obrotów także na kontach pozabilansowych. Jeśli prowadzone są konta pozabilansowe należy założyć konto techniczne pozabilansowe (np. [999]) i używać go jako konto korespondujące przy księgowaniu na kontach pozabilansowych. Aby wprowadzić nowy dekret należy uruchomić przycisk Pojawi się okno: Wywołaj plan kont . Jeśli kartoteka została powiązana z kontami w planie kont to dla wybranej pozycji z kartoteki mogą zostać wyświetlone powiązane konta Wybierz ze słownika wzorcowy opis Księgowość i Środki Trwałe 8-9 Tabela 4 Dekrety: Nazwa pola Dekrety: Konto WN, Konto MA Znaczenie Przynajmniej jedno z tych pól musi być wypełnione. Program sprawdza czy konto o podanym numerze istnieje, czy nie jest zablokowane, dwusaldowe, czy nie posiada kąt podrzędnych. Numer konta można podać z klawiatury lub wybrać z planu kont przywołanego przez kliknięcie przycisku znajdującego się po prawej stronie pola „Konto WN/MA”. Jeśli przed przywołaniem planu kont wpiszemy fragment numeru konta, to program ustawi się jak najbliżej szukanego numeru. Po uruchomieniu przycisku pojawi się kartoteka. Jeśli kartoteka jest powiązana z kontami w planie kont, to dla wybranych pozycji z kartoteki mogą zostać wyświetlone w oknie powiązane konta. Kwota PLN Kwota dekretu w złotych. Kwotę dekretu w złotych podaje użytkownik. Waluta Waluta konta. Waluta przenoszona jest z danych konta w planie kont. Można ja wybrać po uruchomieniu opcji ze słownika walut. Kwota walutowa Jeśli jedno z podanych kont zostało określone jako walutowe uaktywniają się pola „Kwota walutowa” i „Waluta”. Podajemy kwotę w walucie. Kwota w złotych może zostać wyliczona przez program. Opis Dowolny opis księgowej operacji gospodarczej można wpisać ręcznie lub uruchomić Generuj rozrachunek i wybrać wzorcowy opis ze słownika. Opcja jest aktywna dla kont rozrachunkowych. "Generuj rozrachunek"- jeśli zaznaczony to rozrachunek zostanie wygenerowany automatycznie (zakładka "Rozrachunki") z terminem płatności wpisanym poniżej. Jeśli dodatkowo zostanie zaznaczone pole "Załata" - utworzony rozrachunek będzie oznaczony jako zapłata. Jeśli zostanie zaznaczone pole "Rozliczaj" - automatycznie zostanie uruchomione okno z listą rozrachunków do rozliczenia. Jeśli program nie znajdzie rozrachunków do rozliczenia to pojawi się taka informacja. Do dekretu można wprowadzać znacznik lub znaczniki. Po wprowadzeniu znacznika do wzorca dekretacji (we wzorcu księgowań) program rozksięguje wg tego wzorca tylko ten dokument który posiada dany znacznik w dekrecie. Podczas wykonywania "Zestawienia obrotów i sald", w parametrach funkcji, istnieje możliwość aby program do zestawienia wybrał dekrety na podstawie znaczników. Aby zapisać wprowadzony dekret należy nacisnąć przycisk zrezygnować z zapisu danych 8-10 Księgowość i Środki Trwałe . , aby Wpis do księgi – Księga Podatkowa Wpisu do księgi dokonuje się na zakładce „Księga Podatkowa”. Zakładka pojawia się wtedy, gdy podczas zakładania roku wybrano typ działalności „Księga Przychodów i Rozchodów”, a na dokumencie księgowym w polu „Status dokumentu” wybrano opcję „W buforze - ...” lub opcje „ Zarejestrowany”. Na tej zakładce można dokonać wpisu do księgi oraz poprawiać i usuwać już istniejące zapisy. Aby wprowadzić nowy wpis należy uruchomić przycisk . Pojawi się okno: Wybierz kolumnę księgi Standardowy opis można przenieść ze wzorca opisów Jeśli w główce dokumentu zostanie wskazany kontrahent pole to się uaktywnia. Po zaakceptowaniu zapisu powstanie rozrachunek Tabela 5 Dokument księgowy Nazwa pola Dekrety: Kolumna księgi Znaczenie W polu „Kolumna księgi” należy określić odpowiednią kolumnę księgi, jeśli wpis dotyczyć ma również rejestru VAT należy przejść na zakładkę „Rejestr VAT”. Jeśli wpis dotyczy jedynie rejestru VAT pomijamy zakładkę „Księga podatkowa”. Kwota Kwota dekretu w złotych. Kwotę dekretu w złotych podaje użytkownik. Opis operacji Dowolny opis operacji gospodarczej można wpisać ręcznie lub uruchomić i wybrać wzorcowy opis ze słownika. Wpisana treść, przenoszona jest do 6-tej kolumny księgi - „Opis zdarzenia gospodarczego”. Uwagi Wpisana w nie treść, przenoszona jest do 17-tej kolumny księgi –„Uwagi”. Kwota dodatkowa Do tej kolumny można wpisywać inne zaszłości gospodarcze nieujęte w kol. 1-14 oraz wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego. Generuj rozrachunek Opcja będzie aktywna jeśli w główce dokumentu księgowego zostanie wskazany z kontrahent. Po zaznaczeniu „Generuj rozrachunek” i wpisaniu terminu płatności zostanie utworzony rozrachunek. Jeśli opcja generowania rozrachunku zostanie odznaczona to rozrachunek nie zostanie utworzony. Księgowość i Środki Trwałe 8-11 Kliknięcie przycisku powoduje dodanie zapisu do księgi, przycisk pozwala zrezygnować z zapisu wprowadzonych danych. Jeżeli wybrano kolumnę księgi program automatycznie nada dokumentowi numer w księdze, przy czym będzie to kolejny numer, bez względu na datę. Wpis do ewidencji – Ryczałt Wpisu dokonuje się na zakładce „Ewidencja Podatkowa”. Zakładka pojawia się wtedy, gdy podczas zakładania roku wybrano typ działalności „Ryczałt”, a w polu „Status dokumentu” na zakładce „Dokument księgowy” wybrano opcję „W buforze - ...” lub „ Zarejestrowany”. Na tej zakładce można dokonać wpisu do ewidencji oraz poprawiać i usuwać już istniejące zapisy. Wpisać opis operacji i uwagi. „Opis operacji” zostanie umieszczony w kolumnie 12-tej ewidencji przychodów. Wzorcowy opis można wybrać po uruchomieniu . „Uwagi” zostaną umieszczone w kolumnie 13 ewidencji przychodów. Aby wprowadzić nowy wpis należy uruchomić przycisk okno: Tabela 6 . Pojawi się Informacje o oknie „Przychód dla stawki” : Pozycja Znaczenie Stawka Należy wybrać stawkę jaką opodatkowana jest kwota przychodu. Lista stawek dostępna jest po uruchomieniu przycisku . Kwota Należy wpisać kwotę przychodu. Kwota ta musi być równa sumie kwot netto wprowadzonych do rejestru VAT. . Aby zapisać wprowadzone informacje należy nacisnąć przycisk Aby zrezygnować z wprowadzania danych nacisnąć przycisk 8-12 Księgowość i Środki Trwałe . Rejestracja VAT Zapis w rejestrze jest możliwy na zakładce „Rejestr VAT”. Dla Księgi Podatkowej oraz Ewidencji Przychodów zakładka ta pojawia wtedy, gdy w parametrach roku obrachunkowego zaznaczono opcję „Firma jest płatnikiem VAT”. Na tej zakładce dokonujemy zapisu dokumentu do ewidencji VAT Zakupu lub Sprzedaży, niezbędnych do określenia wysokości należnego i naliczonego podatku od towarów i usług (VAT) oraz do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej. W Księdze Handlowej dane do ewidencji VAT Zakupu lub Sprzedaży mogą być wprowadzane podczas księgowania operacji na kontach zadeklarowanych w planie kont jako pozycje, na których ewidencjonuje się wartości netto zakupów lub sprzedaży VAT. Wpisy do ewidencji VAT można również wprowadzać bezpośrednio do wybranego rejestru. Ewidencję VAT można wywołać na dwa sposoby: 1. Program automatycznie wywołuje rejestr VAT. Automatyczne wywołanie ewidencji VAT następuje: • po zapisie dekretu, w którym wystąpiło konto oznaczone w planie kont jako powiązane z rejestrami VAT oraz w opcji „Parametry roku obrachunkowego”, w sekcji „VAT” została zaznaczona opcja „Automatyczny wpis do rejestru VAT: po zapisie na koncie „Netto VAT”” • po zapisie dokumentu, w którym wystąpiło konto oznaczone w planie kont jako powiązane z rejestrami VAT oraz w parametrach roku obrachunkowego została oznaczona opcja „Automatyczny wpis do rejestru VAT: po zapisie dokumentu” . 2. Operator ręcznie wywołuje rejestr VAT. Ręczne wywołanie ewidencji VAT następuje po przejściu na zakładkę „Rejestr VAT” i kliknięciu przycisku gdy w „Parametrach roku obrachunkowego” wybrano „Automatyczny wpis do rejestru VAT: brak”. Opis pozycji znajdującej się w oknie „Wpis do rejestru VAT” zostanie omówiony w poniższej tabeli. Tabela 7 Rejestr VAT – nagłówek: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Nazwa rejestru Tu wybieramy czy dokonujemy wpisu do ewidencji Zakupu czy Sprzedaży. Program pozwala prowadzić wiele rejestrów VAT (np. odrębny rejestr dla każdego punktu sprzedaży lub rozdzielenie ewidencji zakupu na towary i koszty.) Typy ewidencji (rejestrów) VAT definiuje się w grupie „Słowniki” w opcji „Księgowość/ Rejestry VAT”. Księgowość i Środki Trwałe 8-13 Tabela 7 Rejestr VAT – nagłówek (cd): Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Powód opodatkowania Dla prawidłowego wypełnienia deklaracji VAT należy określić rodzaj zakupu oraz sprzedaży. Powód niepodlegania Pole jest uaktywniane dla zakupów bez prawa do odliczenia VAT. Rodzaj Rodzaj dotyczy rejestru i może być: należny lub odliczany. Podpowiada się automatycznie jeśli podczas tworzenia rejestru zdefiniowano jego rodzaj. Jeśli wybieramy rejestr sprzedaży pojawia się - należny, rejestr zakupu odliczany. Data wpisu do rejestru Wg tej daty jest porządkowana Ewidencja VAT. Od tej daty zależy, w którym miesiącu dana faktura zostanie rozliczona. Program podpowiada datę ujęcia w księgach. Użytkownik może podać inną datę (np. z następnego miesiąca). Naciśnij przycisk Wybierz stawkę VAT , aby wprowadzić pozycję do rejestru VAT. Wpisz kwotę netto Program podpowiada kwotę netto, należy poprawić ją jeśli na wprowadzanym dokumencie jest więcej niż jedna stawka. W pozycji „Stawka” należy nacisnąć przycisk i wybrać stawkę VAT z rozwiniętej listy (lista zawiera stawki ze słownika stawek VAT). Dwukrotne kliknięcie na stawce zatwierdza wybór stawki. Program oblicza kwotę podatku. Kwotę tę można poprawić jeśli różni się od kwoty na fakturze. Program wylicza kwotę brutto. Jeśli w „Parametrach roku obrachunkowego” jest wybrana opcja automatycznego księgowania VAT - „Po wpisie do rejestru” lub „ Przy zapisie dokumentu”, to kwota VAT może być zaksięgowana automatycznie na wskazane przez program konta po wykonaniu żądanej operacji. Jeśli zaś w „Parametrach roku obrachunkowego” wybrano opcję automatycznego księgowania – „Brak”, to kwota VAT nie zostanie zaksięgowana automatycznie na konta. 8-14 Księgowość i Środki Trwałe Numery tych kont są pobierane z pozycji „Konto VAT należny”, „Konto VAT odliczany” w grupie „Administrator → Parametry ... /Parametry roku obrachunkowego”. Dla sprzedaży program pobierze numer konta z pola „VAT należny”, dla zakupu (jeśli „Data wpisu do rejestru” dotyczy tego samego miesiąca co „Data księgowania”), z pola „VAT odliczany”. Jeśli „Data wpisu do rejestru” jest późniejsza od „Daty księgowania”, program pobierze numer konta z pola „VAT odliczany (następny miesiąc)”. Import nagłówków dokumentów magazynowych Program umożliwia utworzenie nagłówków dokumentów magazynowych. Operacja ta na liście dokumentów jest możliwa po uruchomieniu przycisku księgowych w systemie RAKSSQL FK. Program tworzy nagłówki dla dokumentów: wydania i przyjęcia zewnętrzne, rozchody i przychody wewnętrzne, przesunięcia międzymagazynowe, remanenty, protokoły szybkiej produkcji, korekty zakupu oraz sprzedaży, korekty WNT. Warunkiem utworzenia ww. nagłówków jest posiadanie tych dokumentów w programie RAKSSQL Sprzedaż. Wybierz magazyn z którego mają być importowane dokumenty magazynowe Zaznacz dokumenty, których nagłówki chcesz importować W oknie tym powinno się ustalić: • okres, dla którego ma odbyć się import (importowane będą dokumenty magazynowe z datą wystawienia znajdującą się w tym okresie, włączenie z datami granicznymi) • listę magazynów dla których na odbyć się import • typy dokumentów, które mają być importowane Poprawne parametry to takie, w których: Księgowość i Środki Trwałe 8-15 • • • • Podane są obie daty „początkowa” i „końcowa” okresu importu. Data początkowa jest równa lub poprzedza datę końcową. Zaznaczono przynajmniej jeden magazyn na liście. Zaznaczono przynajmniej jeden typ dokumentu magazynowego. Jeżeli parametry są poprawne i użytkownik zatwierdzi import, uruchomi się mechanizm importu dokumentów magazynowych. Stopień jego zaawansowania będzie przedstawiony za pomocą paska zaawansowania. Możliwe jest przerwanie importu przyciskiem zaawansowania. na oknie paska W czasie importu może dość do sytuacji, które powodować mogą błędy. Wszystkie takie sytuacje zostaną zaraportowane na końcu działania tej opcji. Sytuacje, które powodują błędy i są raportowane to: • nieudana próba zablokowania rekordu dokumentu magazynowego co może oznaczać to, że jest edytowany lub usuwany przez innego użytkownika • próba zaimportowania dokumentu, który już raz został zaimportowany do księgowości. Automatyczne księgowanie różnic kursowych Automatyczne księgowanie różnic kursowych następuje podczas wprowadzana dokumentu zapłaty i rozliczenia pozycji na koncie walutowym. W tym celu należy przejść za zakładkę oraz „Rozliczaj wszystkie”. Pojawi się lista „Rozrachunki” i nacisnąć przycisk rozrachunków do rozliczenia, gdzie należy wskazać rozliczaną pozycje walutową i nacisnąć przycisk . Pozycja różnic kursowych 8-16 Księgowość i Środki Trwałe Naciśnij, aby rozliczyć dokument Jeśli dokonamy opisanego wyżej rozliczenia pozycji na koncie walutowym, to możliwe jest automatyczne wyliczenie i zaksięgowanie różnicy kursowej. i Odbywa się to na zakładce „Dekrety” po uruchomieniu przycisku wybraniu opcji „Księgowanie różnic kursowych” lub po jednoczesnym uruchomieniu [Ctr+R]. Po kliknięciu tego przycisku program na podstawie kwoty rozliczenia w walucie „Kwota [Waluta].” wyliczy kwotę rozliczenia w złotych. Kwota rozliczenia w złotych może być różna w dokumencie rozliczającym i rozliczanym (z powodu różnych kursów waluty). Różnica ta zostanie przeksięgowana na konto podane w „Parametrach roku obrachunkowego”. Jednocześnie powstanie dodatkowe rozliczenie tejże różnicy kursowej. Program automatycznie zaksięguje różnice kursowe na koncie wpisanym w parametrach roku obrachunkowego Naciśnij, aby zaksięgować automatycznie różnice Księgowanie kręgu kosztów Jeśli zostanie wypełnione w parametrach roku obrachunkowego pole „Konta wywołująca” oraz wybrana pozycja inna niż „Brak”, to zgodnie z zaznaczeniem tej opcji spowoduje to automatyczne zamykanie kręgu kosztów. Może się to dziać bezpośrednio po zatwierdzeniu każdego takiego dekretu albo w momencie zatwierdzania całego dokumentu Jeśli prowadzimy podwójną ewidencję kosztów (np. na "czwórkach" i "piątkach") to możemy skorzystać z automatycznego księgowania Jeśli w dekrecie wystąpiło konto pasujące do maski [4* - krąg kosztów jest wywoływany od każdej „czwórki” podanej w dekrecie przy wprowadzaniu dokumentów], to program doda automatycznie dekret. Księgowość i Środki Trwałe 8-17 W parametrach roku obrachunkowego należy podać numer konta które koresponduje po stronie MA z kontem wywołującym księgowanie kręgu kosztów. Księgowana kwota będzie równa sumie kwot zadekretowanych na konta wywołujące. Konto Winien podaje użytkownik. Wprowadzanie danych na konta zespołu [4] i [5] 1. Aby dokonać księgowań na kontach zespołu [4] i [5] należy w opcji „Administrator → Parametry ...... → Parametry roku obrachunkowego” zdefiniować „Maska kont wywołujących kręg kosztów” ([4*]) oraz „Konto zamykające kręg kosztów” (np. [490]). 2. Po wprowadzeniu dekretu na konto zespołu [4*] i zapisaniu pojawi się okno: Należy wpisać konto korespondujące Wywołany dekret 3. W oknie nowego dekretu w polu „Konto WN” należy wpisać właściwe konto kosztów z zespołu [5]. W polu „Konto MA”, program automatycznie wpisuje konto zamykające księgowanie kręgu kosztów i wykazuje kwotę dekretu. 4. Kliknięcie przycisku Wskazówka powoduje zapisanie dekretu. W przypadku konieczności rozksięgowania kwoty na kilka kont zespołu [5] należy pierwszym oknie dekretu wpisać kwotę częściową, żądany numer konta zespołu [5] i zapisać dekret. Korzystając z przycisku dekretów wprowadzić pozostałe kwoty. w kolejnych oknach Jeśli włączona została w parametrach roku obrachunkowego wymagana zgodność kręgu kosztów, program sprawdza czy suma kwot na kontach wywołujących jest zgodna z sumą kwot na kontach zamykających. Zamknięcie kont wynikowych Funkcja ta tworzy dokument zamykający wszystkie konta wynikowe i przenoszący ich salda na konto podane przez użytkownika (zazwyczaj 860 Wynik Finansowy). 8-18 Księgowość i Środki Trwałe Więcej informacji ... Aby możliwe było zamknięcie roku należy wykonać zamknięcie kont wynikowych. Przed wykonaniem zamknięcia kont wynikowych należy wykonać zestawienie Rachunek Zysków i Strat i w oknie "Parametry funkcji" zaznaczyć pozycje "Zapamiętaj zestawienie". Po uruchomieniu funkcji zamknięcie kont wynikowych zostanie wyświetlone okno gdzie należy podać następujące informacje:] Tabela Okno „Zamknięcie kont wynikowych”: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Wynik finansowy strona WN/MA Oba pola muszą być wypełnione. Można podać ten sam numer. Można różne (Np. WN: 860-0001 koszty i straty, MA: 860-0002 Przychody i Zyski). Wspólny opis dokumentu Wpisany opis jst przenoszony na dokument. Kliknięcie przycisku [ZATWIERDŻ] uruchamia automat przeksięgowujący. Przycisk [ANULUJ] pozwala zrezygnować z utworzenia dokumentu. Dokument ten znajdzie się we wskazanym dzienniku. Może być edytowany lub usunięty, a po zaznaczeniu wydrukowany. Przeszacowanie walut Mechanizm „Przeszacowanie walut” dostępny w oknie przeglądania dokumentów księgowych pod przyciskiem „ Operacje/Przeszacowanie walut” powstał, aby wspomóc użytkowników w wyliczeniu niezrealizowanych różnic kursowych (zwanych również różnicami statystycznymi lub bilansowymi). Rozwiązanie jest dedykowane dla Księgowość i Środki Trwałe 8-19 jednostek, które wybrały podatkową metodę ustalania różnic kursowych, wynikazjącą z u.p.d.o.p i u.p.d.o.f.. Mechanizm pomaga wygenerować dokument księgowy z dekretacją dotyczącą procesu wyceny. 1. Po wywołaniu opcji ukaże się okno z następującymi parametrami: Dokument przeszacowania, może być tworzony w systemie na wskazany dzień, w szczególności na dzień bilansowy Po wskazanym kursie zostaną przeliczone salda walutowe Wskazujemy konta dla zaksięgowania statystycznych różnic kursowych 2. Należy wskazać dzień na który tworzony będzie dokument przeszacowania walut, wybrać walutę, oraz kurs tej waluty i konto/konta prowadzone w walucie obcej podglegające wycenie (można utworzyć grupę kont podlegających wycenie i wskazać ją w oknie z parametrami przeszacowania walut). 3. Konieczne jest wpisanie konta dodatnich oraz ujemnych różnic kursowych na których zostanie zaksięgowana operacja przeszacowania walut. Uwaga Przeszacowanie w Raks SQL jest prowadzone metodą uproszczoną - dotyczy wyłącznie sald kont, a nie pojedynczych transakcji. Uwaga Dla każdej waluty musi powstać osobny dokument przeszacowania PK (wynikający z różnych kursów walut). 8-20 Księgowość i Środki Trwałe Ustawy o podatku dochodowym przewidują możliwość wyboru przez podatnika jednej z dwóch metod ustalania różnic kursowych: Uwaga • metody podatkowej, wynikającej z u. o p.d.o.p i u. o p.d.o.f. polegającej na zaliczaniu do przychodów i kosztów podatkowych wyłącznie transakcyjnych (zrealizowanych) różnic kursowych. • metody księgowej opartej na prawie bilansowym, gdzie za przychody i koszty uznaje się zarówno transakcyjne (zrealizowane)jak i statystyczne (wynikające z wyceny) różnice kursowe. Mechanizm “Przeszacowanie walut” w systemie RAKSSQLjest dedykowany dla użytkowników, którzy stosują podatkową metodę wyliczania różnic kursowych. Wskazówka Jeśli wybrano rozliczanie różnic kursowych metodą podatkową, zalecamy w systemie RAKSSQL utworzenie osobnych kont w planie kont dla różnic kursowych transakcyjnych i ststystycznych. Przykładowo dla kosztu: • dla transakcyjnych (zrealizowanych) różnic kursowych stanowiących koszty uzyskania przychodu (np. konto 759-1), • statystycznych różnic kursowych nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów (np. konto 759-2). Analogicznie dla przychodu • dla transakcyjnych (zrealizowanych) różnic kursowych stanowiących przychód w rozumieniu u.op.d. (np. konto 755-1), • statystycznych różnic kursowych nie stanowiących przychodu w rozumieniu u.op.d. ( np. konto 755-2). Przykład zastosowania osobnych kont dla kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu: • tworzymy Grupę kont (Słowniki/Księgowość/Grupy kont) o nazwie KNSKUP (koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów) • przypisujemy do tej grupy konto statystycznych różnic kursowych np. 759-2 grupę KNSKUP podpinamy do pozycji “zmniejszenie kosztów” (Parametry roku obrachunkowego - w sekcji „Deklaracja podatkowa CIT-2”) 4. 5. 6. Po wpisaniu kont różnic kursowych (dodatnich, ujemnych) można zatwierdzić parametry w oknie „Przeszacowanie walut”. Po zatwierdzeniu dokonuje się operacja przeszacowania (ponownej wyceny) całkowitego salda po kursie walutowym na dzień wyceny. Powstaje saldo w PLN po przeszacowaniu. W wyniku wyceny powstają różnice kursowe bilansowe według wzoru: Księgowość i Środki Trwałe 8-21 Różnica kursowa statystyczna = saldo konta w PLN (dla zapisów w walucie) sprzed przeszacowania minus saldo w PLN po przeszacowaniu. Wzór 7. Powstaje dokument księgowy z dekretacją różnic kursowych: • • • • • • • Dokument przeszacowania, może być tworzony (wyliczany) w systemie RAKSSQL na wskazany dzień. Program RAKSSQL dopuszcza możliwość użycia w przeliczeniu wszystkich rodzajów kont w planie kont (bilansowych, pozabilansowych), pod warunkiem, że są to konta jednosaldowe, niezablokowane, walutowe i waluta jest zgodna z dokumentem przeszacowania. Przeszacowaniu (przeliczeniu salda walutowego po wskazanym kursie) podlegają salda kont, a nie pojedyncze transakcje. Wyliczenie może być udokumentowane dokumentem PK (polecenie księgowania). System umożliwia wydruk dokumentu PK z wyceny bilansowej. Podczas tworzenia dokumentu z wycen nie powstają w systemie rozrachunki. Należy pamiętać, że w przypadku wyliczania statystycznych różnic kursowych nie będzie można ich wyliczyć pomiędzy kursem z wycen a kursem z dnia zapłaty. W kolejnym roku obrachunkowym istnieje możliwość stworzenia dokumentu PK, który wystornuje zapisy z roku poprzedniego dotyczące wyceny bilansowej (opcja 8-22 Księgowość i Środki Trwałe „Powiel/Stornuj dokument”). Dokument zawiera identyczne zapisy jak PK z poprzedniego roku, ale kwoty są ze znakiem minus. Rejestracja VAT Okno przeglądania wprowadzonych zapisów do rejestru VAT. Można w nim również dodawać zapisy księgowe. W tym celu należy uruchomić przycisk [DODAJ]. W oknie tym można poprawiać oraz usuwać zapisy, które zostały zarejestrowane w Rejestrze VAT. Więcej informacji ... Dodawanie, edycja oraz usuwanie zapisów zostało omówione w punkcie „Dodawanie dokumentu”. Dowody wewnętrzne Okno przeglądania wprowadzonych dowodów wewnętrznych dostępne jest dla Księgi Przychodów i Rozchodów oraz Ryczałtu. Można wywołać je z menu głównego okna programu „Księgowość → Dowody wewnętrzne”. W oknie można wykonywać wszelkiego rodzaju operacje związane z dowodami wewnętrznymi, takie jak wprowadzanie, edycja, usuwanie i księgowanie. Kolumna oznaczona nagłówkiem "Z", określa czy dany dokument został już zaksięgowany. W prawym górnym rogu okna znajdują się przyciski narzędziowe, których działanie zostało opisane w rozdziale „Ważniejsze przyciski i skróty klawiszowe”. Okno przeglądania podzielone jest na dwie części: z lewej strony znajduje się drzewo dat (można je wyłączyć po uruchomieniu dostępnego w górnej części okna) z prawej wyświetlane są wprowadzone dowody. Wszystkie funkcje wywoływane po wciśnięciu klawisza dostępne są również z podręcznego menu, wywoływanego prawym klawiszem myszy lub klawiszem [ENTER], gdy aktywnym elementem okna jest tabela z dokumentami. Sortowanie pozycji w oknie możliwe jest poprzez wybranie jednej z możliwości z menu podręcznego lub poprzez kliknięcie myszą na nazwie dowolnej kolumny. Więcej informacji ... Dowody wewnętrzne można drukować po kliknięciu przycisku drukarki znajdującego się w prawym górnym rogu okna „Dowody wewnętrzne”. Księgowość i Środki Trwałe 8-23 Wprowadzanie dowodów wewnętrznych Wprowadzanie dowodów wewnętrznych możliwe jest tylko wtedy, gdy dany miesiąc nie został jeszcze zamknięty. Funkcja może być wywołana z okna przeglądania dowodów. Uruchamia się okno złożone z dwu zakładek: 1. Dane podstawowe 2. Dane dodatkowe Informacje na obydwu zakładkach zostały omówione w poniższych tabelach. Tabela 8 Informacje o oknie „Dowód wewnętrzny” na zakładce „Dane podstawowe”: Nazwa pola Znaczenie Dowód wewnętrzny: Schemat operacji Jeśli założono schemat dowodu wewnętrznego (opcja „Słownik/Kody dokumentów”), pojawi się tu domyślnie nazwa utworzonego schematu. Uruchamiając przycisk zmieniamy nazwę schematu na inną Jeśli nie utworzono żadnego schematu, pole to będzie puste. Nr dowodu, Data Wszystkie wartości znajdujące się w tej części okna są wymagane przez program. Numer dowodu (proponowany przez program) może być wartością wpisaną przez użytkownika. Kolejny numer proponowany jest w oparciu o zdefiniowane w kodzie dokumentu maski i numery startowe. Data dowodu musi być zgodna z bieżącym dla programu rokiem obrachunkowym. Program automatycznie proponuje datę składającą się z bieżącego dnia kalendarzowego. Opis operacji Program nie wymaga wypełniania tych pozycji, choć obie umieszczane są na wydruku. Nr kolejny, Pozycje dowodu: Pokazywane są tu pozycje, jakie zostały uwzględnione na danym dowodzie. Uruchomienie przycisku otwiera okno „Pozycje dowodu wewnętrznego” do określenia nazwy pozycji oraz jej wartości 8-24 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 9 Informacje o oknie „Dowód wewnętrzny” na zakładce „Dane dodatkowe”: Nazwa pola Znaczenie Kontrahent: Nazwa pełna Dane kontrahenta można wpisać ręcznie, lub wybrać je z kartoteki kontrahentów (jeżeli wcześniej już zostały wprowadzone). Okno wyboru wywoływane jest przyciskiem lub kombinacją klawiszy [ALT]+[↓], gdy aktywnym elementem jest pole z nazwą kontrahenta. Opis rozszerzony: Opis rozszerzony nie ma praktycznie żadnych ograniczeń. Program nie wymaga wypełniania tej pozycji, choć umieszczany jest on na wydruku. Więcej informacji ... Przyciski umieszczone na dole okna wprowadzania umożliwiają wprowadzanie, edycję i usunięcie pozycji dowodu wewnętrznego. Przycisk umożliwia poprawienie wprowadzonych pozycji. Przycisk usuwa wprowadzoną wcześniej pozycję. Wartość wszystkich pozycji podliczana jest automatycznie po ich wprowadzeniu, edycji bądź usunięciu. zamyka okno wprowadzania, a zmiany zostają zapisane w bazach. Przycisk Zapisanie zmian nie powoduje automatycznego zaksięgowania dokumentu. Przycisk bazach. zamyka okna wprowadzania, jednak dokument nie zostaje zapisany w Księgowanie dowodów wewnętrznych Księgowania dowodów wewnętrznych można dokonać z okna ich przeglądania. W tym celu należy wcześniej zaznaczyć pozycje, które mają być zaksięgowane (kliknąć prawym przyciskiem myszy na nagłówku kolumny i wybrać „Zaznaczanie wielu pozycji”) a następnie kliknąć przycisk oraz wybrać „Księguj zaznaczone dowody wewnętrzne”. Po zaksięgowaniu, dowody wewnętrzne otrzymają znacznik ZAKSIĘGOWANY (Z). Zarejestruj zaznaczone dokumenty Opcja dostępna w oknie „Lista dokumentów w systemie” po uruchomieniu opcji i wybrać „Księgowość/ Dokumenty księgowe”. Należy uruchomić przycisk „Zarejestruj zaznaczone dokumenty”. W wyniku tej operacji dokumenty ze statusem „W buforze” pojawią się jako dokumenty „Zarejestrowane”. Księgowość i Środki Trwałe 8-25 Spis z natury Okno można wywołać z menu głównego okna programu poprzez wybranie opcji „Środki trwałe → Spis z natury” . Kolumna Z określa, czy dany remanent jest zapisany w księdze (zaksięgowany). W przypadku, gdy remanent jest utworzony, a nie ma zapisu w księdze (został usunięty), uruchomienie przycisku spowoduje jego ponowne wpisanie do księgi. i opcji „Zaksięguj spis z natury” umożliwia utworzenie nowego spisu z natury. Wprowadzenie Przycisk nowego spisu z natury możliwe jest tylko wtedy, gdy dany miesiąc nie jest zamknięty. W wywołanym oknie użytkownik wpisuje datę dla nowo tworzonego remanentu oraz osoby uczestniczące w spisie. Numer spisu z natury pojawia się automatycznie. umieszczony w dolnej części okienka „Spis z natury” umożliwia Przycisk wywołanie arkusza spisu. Automatycznie po zamknięciu wywołanego w ten sposób arkusza spisu, kwota przepisana zostaje do remanentu. Jednocześnie utworzony zostaje również zapis w księdze. umożliwia wprowadzenie zamian do utworzonego wcześniej Przycisk remanentu. Możliwa jest zmiana daty utworzenia oraz kwoty spisu. Kwota uaktualniona zostaje na podstawie zmian wprowadzonych na arkuszu spisu. Uaktualniony zostaje również zapis w księdze. Modyfikacja spisu z natury możliwa jest tylko wtedy, gdy dany miesiąc nie jest zamknięty. Przycisk umożliwia usunięcie wybranego remanentu z listy utworzonych. Wraz z nim, usunięty zostanie również zapis w księdze dotyczący usuwanego spisu z natury. w oknie „Spis z natury” powoduje zapisanie Kliknięcie przycisku wszystkich dokonanych zmian i umożliwia wydrukowanie arkusza spisu z natury, pozwala zrezygnować z zapisu wszystkich wprowadzonych przycisk zmian. Wraz z każdym zapisem czy uaktualnieniem pozycji w księdze, program informuje o tym fakcie użytkownika stosownym komunikatem, wyświetlonym w oknie przeglądania utworzonych w danym roku spisów z natury. Uwaga W przypadku firm ryczałtowych, nie są tworzone w ewidencji przychodów żadne zapisy. Wprowadzanie arkusza spisu Arkusz spisu z natury uruchamia się po kliknięciu przycisku podczas tworzenia spisu z natury. Wyświetlone w oknie informacje dotyczą numeru pozycji w arkuszu, określenie pozycji spisu z natury, uwag, ilość, jednostek miary oraz ceny. 8-26 Księgowość i Środki Trwałe W oknie „Pozycja arkusza spisu” w polu „Określenie” wpisać nazwę dodawanego artykułu. W polu „Jednostka miary” podać jednostkę miary właściwą dla wprowadzanej pozycji. W polu „Ilość” wpisać stan dla pozycji stwierdzony w przeprowadzonym remanencie, a w polu „Cena” trzeba wpisać cenę jednostkową. powoduje zapisanie wprowadzonych zmian, Kliknięcie przycisku uaktualnienie kwoty dotyczącej spisu oraz uaktualnienie wpisu w księdze. Oprócz dodawania nowych pozycji, edycji i usuwania pozycji już istniejących, możliwe jest przepisanie pozycji arkusza z miesięcy, w których spis był już utworzony. Przycisk umożliwia przepisanie wszystkich pozycji z arkusza spisu z poprzedniego remanentu. Można także zaimportować arkusz remanentu z magazynu . Jeśli w magazynie utworzono REMANENT pojawi się on w oknie „Wybierz istniejący arkusz remanentu” Należy wskazać właściwy remanent i nacisnąć . Pozycje remanentu pojawiają się automatycznie na arkuszu. Jeśli będą tam inne pozycje zostaną one zastąpione przez pozycje z remanentu. Pozycji nie da się zmienić. Jeśli w magazynie remanent zostanie poprawiony pozycje uaktywnią się i będzie można dokonać zmian w arkuszu. Jeśli wybrana zostanie opcja „Importuj arkusz istniejącego spisu z natury” należy wskazać arkusz z którego będą zaimportowane pozycje. Pozycje ze wskazanego arkusza zostaną dopisane do istniejących już pozycji. Uwaga Numer pozycji proponowany jest przez program automatycznie, choć użytkownik ma możliwość wprowadzenia innego, nie istniejącego jeszcze numeru. Na podstawie pozycji „ILOŚĆ” i „CENA”, automatycznie obliczana jest wartość przedmiotu(ów). Przycisk arkusza. Uwaga pozwala na wprowadzenie zmian w obrębie wszystkich pozycji Zmiana numeru pozycji możliwa jest tylko wtedy, gdy wpisywany nowy numer nie jest jeszcze wykorzystany. Więcej informacji ... Zapisy dotyczące remanentu oraz zapisy uaktualniające remanent są dodawane do księgi automatycznie przez program. Automatyczne tworzenie nagłówka dowodów wew. i spisów z natury Podczas księgowania dowodów wewnętrznych i spisów z natury tworzony jest automatycznie nagłówek dokumentu księgowego. Nagłówek dokumentu księgowego znajduje się na liście dokumentów księgowych ze statusem „niezarejestrowany”. Księgowość i Środki Trwałe 8-27 Dokumenty ze statusem „niezarejestrowany” mogą być modyfikowane, można więc uruchomić klawisz spisu z natury. i uzupełnić dane dotyczące dowodu wewnętrznego lub Program umożliwia jednak automatyczne rozksięgowanie dokumentów po uruchomieniu przycisku i opcji „Rozksięgowanie automatyczne”. Dokumenty rozksięgowywane będą wg. wzorca utworzonego w opcji „Administracja/Księgowość/Wzorce księgowań”. Zmiana statusu dokumentu Program umożliwia automatyczną zmianę statusu zaznaczonych dokumentów. Taka zmiana jest możliwa dla dokumentów o statusie „w buforze” oraz statusie „zarejestrowany”. Dla dokumentów o statusie „w buforze” można zmienić status dokumentu na „zarejestrowany”. Dokumentom o statusie „zarejestrowany” można zmienić status na „w buforze” oraz „niezarejestrowany”. Zmiana statusu jest możliwa dla zaznaczonego dokumentu lub grupy dokumentów. Księgowanie dokumentów Księgowanie dokumentów odbywa się w oknie listy dokumentów wywołanym po wybraniu opcji „Księgowość → Dokumenty Księgowe”. W czasie księgowania każdemu zapisowi w Księdze Handlowej nadawany jest „Numer pozycji Dziennika Głównego”. Numer pozycji widoczny jest na wydruku Dziennika Głównego. Program nadaje numery według kolejności dokumentów w Dzienniku Głównym uporządkowanym chronologicznie (wg Daty księgowania). Numeracja prowadzona jest narastająco w obrębie roku obrachunkowego. Na wydruku Księgi Podatkowej oraz Ewidencji Przychodów dla każdej pozycji zaksięgowanej nadawana jest liczba porządkowa. Liczba porządkowa może być nadawana chronologicznie wg: daty księgowania, w kolejności daty księgowania i numeru dokumentu oraz numeru dokumentu i daty księgowania. Uwaga Nie można zaksięgować niezatwierdzonego dokumentu. Wszystkie zatwierdzone dokumenty posiadają status „Zarejestrowany”. Informacja o statusie znajduje się na liście dokumentów, w kolumnie ”Status dokumentu”. Aby dane zaksięgować należy: 1. Nacisnąć przycisk 2. Wybrać opcję „Księgowanie dokumentów” 8-28 Księgowość i Środki Trwałe . 3. Pojawi się okno: Informacja o ostatnim zaksięgowanym dniu Wskaż do jakiej daty mają być zaksięgowane dokumenty Dodatkowo dla Księgi Podatkowej oraz Ewidencji Przychodów pojawiają się opcje numerowania: Metoda numeracji z parametrów roku obrachunkowego Wybierz sposób sortowania dokumentów do księgowania Aby dokumenty zostały odpowiednio zaksięgowane należy wybrać sposób sortowania dokumentów do księgowania. Po uruchomieniu można wybrać następujące opcje: Uwaga • Data księgowania – numer porządkowy nadawany jest wg. daty księgowania. • Data księgowania; numer dowodu – w pierwszej kolejności podczas sortowania brana jest pod uwagę data księgowania a następnie numer dowodu. Tak nadawany jest numer porządkowy po zaksięgowaniu. • Numer dowodu; data księgowania – w pierwszej kolejności podczas sortowania brany jest pod uwagę numer dowodu a następnie data księgowania. Tak nadawany jest numer porządkowy po zaksięgowaniu. 4. Aby zaksięgować dokument należy nacisnąć przycisk . Księgowanie jest operacją nieodwracalną. Zaksięgowanych dokumentów nie można ani poprawiać ani usuwać. Wszystkie zaksięgowane dokumenty są odpowiednio oznaczone w kolumnie „Z (dokument zaksięgowany)”. Zamknięcie miesiąca Funkcja zamknięcia miesiąca dostępna jest z górnego menu głównego okna programu „Administracja → Zamykanie okresu”. Księgowość i Środki Trwałe 8-29 Po zamknięciu miesiąca, operacje takie jak wprowadzanie dokumentów, edycja i usuwanie, nie są możliwe. Nie można też zaksięgować spisu z natury oraz importować innych dokumentów. Odmowa wprowadzenia dokumentu do zamkniętego miesiąca opatrzona jest odpowiednim komunikatem. Bilans otwarcia Funkcja umożliwia wprowadzenie sald Bilansu Otwarcia. Na ekranie wyświetlana jest tabela z kolumnami opisanymi w poniższej tabeli. Tabela 10 Bilans otwarcia Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: NUMER KONTA Wpisany jest numer konta z planu kont. NAZWA Nazwa konta. Wpisana jest przez użytkownika w trakcie dodawania konta do planu kont. WALUTA Kod waluty. Przypisywany jest do konta w planie kont. RODZAJ Rodzaj konta. B – bilansowe, W – wynikowe, P – pozabilansowe SALDO WN Saldo otwarcia konta po stronie Winien, w złotych. SALDO MA Saldo otwarcia konta po stronie Ma, w złotych. SALDO WN [Waluta] Saldo otwarcia konta po stronie Winien wyrażone w obcej walucie. SALDO MA [Waluta] Saldo otwarcia konta po stronie Ma wyrażone w obcej walucie. Salda kont syntetycznych mogą zostać sumowane. Należy włączyć opcję „Podsumowanie w stopce”. Można to zrobić po uruchomieniu prawego klawisza myszy na nagłówku kolumny. Z menu kontekstowego wybrać „Podsumowanie Podsumowanie w stopce”. Pojawi się dodatkowy pasek w dolnej części okna. Sumowane są pojedyncze kolumny. Aby podsumować wybraną kolumnę należy ustawić się na dodatkowym szarym pasku, na kolumnie, która ma być podsumowana i nacisnąć prawy przycisk myszy. Pojawi się tabela: 8-30 Księgowość i Środki Trwałe Z tabeli wybrać „ ∑ Suma”. Sumowane są jedynie salda oraz pozycje (ilościowo) kont syntetycznych. Sumy nie zawierają sald kont analitycznych i pozabilansowych. Wprowadzanie sald BO Aby wpisać saldo, trzeba podświetlić wybrany numer konta i kliknąć przycisk . Kwotę salda należy wpisać w pole odpowiadające stronie Winien lub Ma. Jeśli konto na które wprowadzamy salda jest walutowe, należy wpisać saldo w walucie. Dla kont dwusaldowych nie jest możliwe wprowadzenie wartości bezpośrednio na konto syntetyczne. Jeżeli nie ma pod nim żadnego konta analitycznego, to należy je najpierw wprowadzić w opcji „Plan Kont”, bądź zmienić typ konta na jednosaldowe. Jeżeli pod kontem analitycznym istnieją jakieś subanalityki, to salda można wpisać wyłącznie na te subanalityki. Program nie pozwoli wprowadzić salda również na konto zablokowane. Trzeba je odblokować w opcji „Plan kont” lub dodać konto analityczne. Uwaga Na konta należy wpisać salda na początek bieżącego roku obrachunkowego. Saldo na koncie syntetycznym jest sumą sald jego kont analitycznych. Import bilansu otwarcia Funkcja ta pozwala na przeniesienie sald kont np. z końca poprzedniego roku obrachunkowego na bilans otwarcia roku bieżącego. Konta w poprzednim i bieżącym roku obrachunkowym muszą mieć taką samą walutę. Import uruchamiany jest w opcji „Księgowość/Bilans otwarcia” po kliknięciu i wybraniu „Importuj Bilans Zamknięcia poprzedniego roku jako przycisku Bilans Otwarcia” - w górnym menu lub z menu kontekstowego po uruchomieniu prawego przycisku myszy. Program przenosi salda tylko na te konta, których numery są zgodne z numerami kont w roku poprzednim. Jeśli plan kont został zmodyfikowany, to brakujące salda należy uzupełnić ręcznie. Uwaga Import bilansu jest możliwy dopiero po zaksięgowaniu danych i zamknięciu wszystkich miesięcy w poprzednim roku obrachunkowym. Poprzedni rok obrachunkowy musi być zdefiniowany w systemie. Jeśli BO aktualnego roku obrachunkowego został zatwierdzony użytkownik może zdecydować, czy chce otworzyć Bilans Otwarcia, aby zaimportować salda z zeszłego roku. Księgowość i Środki Trwałe 8-31 Podczas importu BO mogą wystąpić błędy. Pojawiają się gdy: • inny użytkownik modyfikuje BO lub plan kont dla importowanego konta • podczas modyfikacji BO konta wynikowego, jeżeli zostało w poprzednim roku saldo na tym koncie • nie było takiego konta w poprzednim roku obrachunkowym Importuj z planu kont ( xml ) Funkcja ta pozwala zaimportować salda z bilansu otwarcia i przenieść je na konta bieżącego i wybraniu roku obrachunkowego. Import uruchamiany jest po kliknięciu przycisku „Importuj z planu kont (xml) w górnym menu lub z menu kontekstowego po uruchomieniu prawego przycisku myszy. Program przenosi salda tylko na te konta, których numery są zgodne z numerami kont w programie. Brakujące salda można uzupełnić ręcznie. Eksport kont księgowych do xml W planie kont istnieje funkcja która pozwala wyekspotować dane dotyczące konta oraz jego rozrachunku a także salda z bilansu otwarcia do pliku w formacie xml. Export uruchamiany jest po kliknięciu przycisku zaznaczone” lub po uruchomieniu Shift+Ctr+E. i wybraniu opcji „Eksportuj Plik raportu można obejrzeć. Po zakończeniu eksportu program zadaje pytanie „Czy chcesz obejrzeć plik eksportu?” Tworzenie rozrachunków z BO Funkcja ta pozwala utworzyć rozrachunki na podstawie wprowadzonych sald w Bilansie Otwarcia. Opcja ta jest wykorzystana na początku pracy z programem, kiedy nie mamy jeszcze wprowadzonych nierozliczonych pozycji na kontach rozrachunkowych a jedynie znamy saldo na tych kontach. Saldo na kontach rozrachunkowych zostaje wprowadzane na BO. Po wprowadzeniu salda na BO i uruchomieniu przycisku opcję „Utwórz rozrachunki”. należy wybrać Program tworzy dokument księgowy z listą rozrachunków na podstawie BO kont rozrachunkowych powiązanych z kontrahentami. Dokument księgowy i rozrachunki mają domyślnie wpisaną datę pierwszego dnia bieżącego roku obrachunkowego. Domyślny status tego dokumentu to „niezarejestrowany”. 8-32 Księgowość i Środki Trwałe Podczas księgowania dokumentów „Operacje/ Księgowanie dokumentów” nie sprawdzany jest status dokumentu „Rozrachunki BO”. Pozostałe dokumenty muszą mieć status „zarejestrowany”. Program nie sprawdza czy zostały już wcześniej utworzone rozrachunki. Zdublowane rozrachunki lub dokument księgowy można usunąć. Sprawdź rozrachunki dla wszystkich/ zaznaczonych pozycji Jeżeli do kont rozrachunkowych Bilansu Otwarcia wygenerowane zostały rozrachunki (w menu „Księgowość /Bilans Otwarcia” opcja "Utwórz rozrachunki dla wszystkich pozycji"), a następnie zapisy na tych kontach zmieniły się to po stronie Bilansu Otwarcia i rozrachunków powstają niezgodności. Operacja "Sprawdź rozrachunki dla wszystkich pozycji" sumuje zapisy na kontach rozrachunkowych powiązanych z tym samym kontrahentem, a następnie porównuje z sumą rozrachunków wygenerowanych dla tego kontrahenta na podstawie Bilansu Otwarcia. Aby mechanizm sprawdzania działał poprawnie należy najpierw usunąć wszystkie rozrachunki, które zostały wygenerowane dla Bilansu Otwarcia w poprzednich wersjach programu a następnie utworzyć je na nowo poprzez wykonanie operacji "Utwórz rozrachunki dla wszystkich pozycji/zaznaczonych pozycji". Sprawdzanie poprawności rozrachunków działa od wersji 2008. 4.0.X systemu RAKSSQL, dlatego wykonanie tej operacji bez usunięcia poprzednich rozrachunków BO nie wykryje żadnych niezgodności, co prowadzi do powstania dalszych nieścisłości pomiędzy zapisami na kontach, a rozrachunkami z dokumentów bilansu. W przypadku, gdy zostanie potwierdzona niezgodność rozrachunków z zapisami na kontach pojawi się uwaga. Program proponuje, aby zaktualizować automatycznie wszystkie niezgodności na rozrachunkach. • Naciśnięcie przycisku [TAK] - uaktualni rozrachunek do bilansu otwarcia bez wpływu użytkownika tzn. zostanie automatycznie wystawiony dokument księgowy „Rozrachunki BO” na kwotę będąca różnicą pomiędzy zapisami na kontach bilansu otwarcia a rozrachunkami wcześniej wygenerowanymi. • Naciśnięcie przycisku [NIE] – uaktualni rozrachunek do bilansu otwarcia po wykonaniu pewnych funkcji przez użytkownika. Pojawi się okno z dokumentami księgowymi, w których znajdują się wygenerowane poprzednio z BO rozrachunki. Księgowość i Środki Trwałe 8-33 Użytkownik sam decyduje na którym dokumencie księgowym ma zostać skorygowana kwota rozrachunku do Bilansu Otwarcia. Jeśli kwota na koncie w BO jest większa niż w rozrachunkach (np. na koncie 201-0001 w BO jest 200 zł, a w rozrachunkach jest 100 zł) program dopisze nową pozycję rozrachunku po tej samej stronie np. należności, jeśli kwota w BO jest mniejsza dopisze nową pozycję ale po stronie przeciwnej np. zobowiązania. Naciśnięcie przycisku [UAKTUALNIJ] zatwierdza proces aktualizacji użytkownika. Naciśnięcie przycisku [DODAJ] spowoduje dodanie nowego dokumentu, do którego podpięte zostaną rozrachunki na kwotę będąca różnicą pomiędzy zapisami na kontach Bilansu otwarcia a rozrachunkami wcześniej wygenerowanymi na dokumentach Bilansu otwarcia. [ZAPISZ] – zapisanie operacji. Zatwierdzanie bilansu otwarcia W tytule okna jest ujawnione czy Bilans Otwarcia jest zatwierdzony. i wybrać opcję Aby zatwierdzić Bilans Otwarcia należy nacisnąć klawisz „Zatwierdź”. Zatwierdzenie powoduje, że salda B.O. zaczynają być uwzględniane w zestawieniach. Nadal można będzie poprawiać salda B.O. Nie da się zatwierdzić B.O. jeśli sumy sald nie są zgodne. Do sum tych nie są brane konta pozabilansowe. 8-34 Księgowość i Środki Trwałe Noty korygujące Nota korygująca umożliwia sprostowanie błędu popełnionego przy wystawianiu faktury przez wystawcę, pod warunkiem, że błąd nie dotyczy: 1) jednostki miary i ilości sprzedanych towarów lub rodzaju wykonanych usług, 2) ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto), 3) wartości sprzedanych towarów lub wykonanych usług bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto), 4) stawki podatku, 5) sumy wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatkowe i zwolnionych od podatku, 6) kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatkowych, 7) wartości sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość sprzedaży brutto) z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatkowych lub zwolnionych od podatku, 8) kwoty należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażonej cyframi i słownie, Nota korygująca powinna zawierać co najmniej: 1) numer kolejny i datę jej wystawienia, 2) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone wystawcy noty i wystawcy faktury lub faktury korygującej oraz ich adresy i numery identyfikacji podatkowej, 3) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca: a) imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skróconej sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy, b) numery identyfikacji podatkowej lub numery tymczasowe sprzedawcy i nabywcy, c) dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT", 4) wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej, Notę dostarcza się wystawcy faktury z kopią. Jeżeli wystawca faktury lub faktury korygującej zgadza się z treścią noty, potwierdza jej treść podpisem osoby uprawnionej do wystawienia faktury lub faktury korygującej i przekazuje do wystawcy noty korygującej. Wystawienie noty korygującej w programie RAKSSQL odbywa się po uruchomieniu przycisku [OPERACJE] w menu "Księgowość/ Dokumenty księgowe" W zależności od dokumentu do którego wystawia się notę korygującą istnieją dwa typy noty: • nota wystawiona do dostawcy (korekta dokumentu zakupu) • nota od odbiorcy (korekta dokumenty sprzedaży) Księgowość i Środki Trwałe 8-35 Po zapisaniu dokumentu pojawi się ona w oknie "Noty korygujące" w menu "Księgowość/ Noty korygujące". Po uruchomieniu ikony (klawisze [Ctrl+D]) w prawym górnym rogu okna lub prawego przycisku myszy można wydrukować notę korygującą. 8-36 Księgowość i Środki Trwałe Deklaracje Wszystkie deklaracje dostępne są po uruchomieniu opcji „Księgowość/ Deklaracje”. Dostępne deklaracje Numer wersji deklaracji Początek obowiązywania deklaracji Załączniki do deklaracji VAT-UE Podświetl deklaracje, którą chcesz obliczyć. Nie można dodawać samego załącznika. Wystawione deklaracje Uruchom klawisz, aby dodać nową deklarację Okno „Deklaracje” podzielone jest a dwie części. Z lewej strony znajduje się lista dostępnych deklaracji, z prawej wystawione deklaracje. W programie dostępne są deklaracje: • Cit-2 z załącznikiem CIT-2/O • PIT-28 z załącznikami PIT-28/A oraz PIT-28/B • PIT-5 z załącznikiem PIT-5/A • PIT-5/L z załącznikiem PIT-5/A • VAT-7 • VAT-7/K • VAT-UE z załącznikami VAT-UE/A oraz VAT-UE/B • Rozliczenie dochodu Księgowość i Środki Trwałe 8-37 • Rozliczenie ryczałtu (kwartalne) • Rozliczenie ryczałtu (miesięczne) Aby wystawić deklarację należy ustawić się na tej deklaracji (lewa część okna) i (prawa część okna). nacisnąć przycisk Poprawianie deklaracji następuje po uruchomieniu przycisku . Usuniecie naliczonej deklaracji następuje po uruchomieniu przycisku Przycisk . zamyka okno z deklaracjami. Deklaracja CIT-2 Opcja służy do wypełniania deklaracji podatku dochodowego od osób prawnych CIT-2 wraz z załącznikiem CIT - 0. Do prawidłowego wygenerowania deklaracji podatkowych CIT – 2 niezbędne jest poprawne zdefiniowanie przypisań sald kont do Rachunku Zysków i Strat. Wskazówka Dokładny opis sposobu definiowania przypisań do Rachunku Zysków i Strat znajduje się w rozdziale „Kartoteki → Plan kont → Przypisania do TB i RW”. Wskazówka Przy wypełnianiu kolejnych deklaracji program korzysta z sald kont oraz danych podanych przez użytkownika na poprzedniej deklaracji. Jeżeli nie są zdefiniowane odpowiednie przypisania sald kont program doda pustą deklarację CIT – 2. Deklaracje można wypełnić ręcznie. Pola, w których jest dopuszczona edycja mają białe tło. Pola wypełniane przez program bez możliwości poprawienia przez użytkownika są szare. Jeśli deklaracja jest wypełniona ręcznie nie należy wykonywać opcji przeliczania deklaracji ponieważ wpisane wartości zostaną utracone. Uwaga Nie składamy deklaracji za grudzień. Ma ona jedynie charakter informacyjny. Jej sporządzanie ma na celu ułatwienie Państwu wypełnienia deklaracji rocznej. Więcej informacji ... • Dane urzędu skarbowego (część A) pobierane są z modułu Administrator • Dane firmy (część B) pobierane są z modułu Administrator. • „Przychody” (poz.19) = Suma sald kont przychodowych na koniec miesiąca, za który składana jest deklaracja. Salda Ma są dodawane; salda Winien odejmowane. • „Koszty uzyskania przychodów” (poz.21) = Suma sald kont kosztowych na koniec miesiąca, za który składana jest deklaracja. Salda Winien są dodawane; salda Ma odejmowane. Ponadto od tej pozycji zostanie odjęte saldo Winien grupy kont „Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu” o ile została ona określona w parametrach programu („Administrator → Parametry roku 8-38 Księgowość i Środki Trwałe obrachunkowego → Firmy → Deklaracja podatkowa CIT 2→ Zmniejszenia kosztów/ Zwiększenia kosztów, Zmniejszenie przychodów/ Zwiększenie przychodów). Deklaracja PIT – 5/ PIT-5L Do prawidłowego wygenerowania deklaracji podatkowych PIT-5/PIT-5 L niezbędne jest poprawne zdefiniowanie przypisań sald kont do Rachunku Zysków i Strat. Wskazówka Dokładny opis sposobu definiowania przypisań do Rachunku Zysków i Strat znajduje się w rozdziale „Kartoteki → Plan kont → Przypisania do TB i RW”. Deklaracja PIT-5 / PIT-5L obliczana jest oddzielnie dla każdego udziałowca. Wskazówka To, czy dla udziałowca będzie wystawiana deklaracja PIT-5 czy PIT-5L należy określić w opcji „Kartoteki → Udziałowcy” poprzez wybranie odpowiedniej opcji w kartotece udziałowca na zakładce „Informacje dodatkowe”, w polu „Sposób rozliczenia podatku dochodowego”. Deklaracja PIT-5L wystawiana jest analogicznie jak PIT-5. Po uruchomieniu przycisku należy wybrać właściciela dla którego będzie tworzona deklaracja oraz datę utworzenia deklaracji. Deklaracja jest sporządzana za kolejny miesiąc. Pierwsza deklaracja jest sporządzana za styczeń, a ostatnia za grudzień aktualnego roku. Uwaga Kwota strat z lat ubiegłych powinna być wpisana przez użytkownika bezpośrednio do rubryki 32 deklaracji. Uwaga Nie składamy deklaracji za grudzień. Ma ona jedynie charakter informacyjny. Jej sporządzanie ma na celu ułatwienie Państwu wypełnienia deklaracji rocznej. Dane wpisywane przez użytkownika na deklaracji przenoszone są do następnych deklaracji (o ile takie istnieją), nie ma więc potrzeby wpisywania ich podczas kolejnego obliczenia. Deklaracja przewiduje na wydruku miejsca na cztery źródła przychodów dla których prowadzona jest księga, oraz dwa źródła o charakterze najmu czy dzierżawy, jeśli będzie ich więcej, program automatycznie będzie generował PIT-5A . Użytkownik ma możliwość zmiany pewnych wartości na deklaracji przed jej wydrukowaniem. Każda zmiana powoduje przeliczenie deklaracji z uwzględnieniem wprowadzonej wartości. Uruchomienie przycisku i [Przelicz deklarację] powoduje przeliczenie deklaracji i anulowanie zmian wprowadzonych ręcznie przez użytkownika. Zostaną przeliczone przychody i koszty dla poszczególnych źródeł przychodu na podstawie wprowadzonych dokumentów. Księgowość i Środki Trwałe 8-39 Więcej informacji ... Jeżeli nie są zdefiniowane odpowiednie przypisania sald kont program doda pustą deklarację PIT – 5 / PIT-5L. W programie nie ma możliwości usunięcia udziałowca i źródła przychodu w przypadku, gdy wystawiono dla niego chociaż jedną deklarację PIT – 5 / PIT-5L. Deklaracja PIT – 28 Opcja służy do wypełniania deklaracji PIT -28 wraz z załącznikiem PIT- 28/A i PIT28/B. Deklaracje te obliczane są oddzielnie dla każdego udziałowca. Wybór udziałowca dla którego liczona jest deklaracja następuje zaraz po uruchomieniu przycisku . Wskazówka To czy dla udziałowca będzie wystawiana deklaracja PIT-28 należy określić w opcji „Kartoteki → Udziałowcy” poprzez wybranie odpowiedniej opcji w kartotece udziałowca na zakładce „Informacje dodatkowe”, w polu „Sposób rozliczenia podatku dochodowego”. Do obliczeń potrzebne są rozliczenia ryczałtu za cały, bieżący w programie rok obrachunkowy - w przypadku ich braku program poprosi o wykonanie obliczeń. Wszelkiego rodzaju odliczenia od przychodów i odliczenia od podatku, pobierane są właśnie z tych rozliczeń. Przed obliczeniem deklaracji PIT-28, obliczane są wcześniej deklaracje PIT-28/A i PIT-28/B, pod warunkiem, że dany właściciel posiada odpowiednio zdefiniowane udziały. Jeżeli dany właściciel nie posiada przychodów z działalności prowadzonej na własne nazwisko - deklaracja PIT-28/A zostanie pominięta, to samo dotyczy udziałów w spółkach cywilnych - w przypadku braku przychodów z takich działalności, deklaracja PIT-28/B nie będzie obliczana (zostaną one również pominięte podczas wydruku). Użytkownik ma możliwość zmiany pewnych wartości na deklaracji przed jej wydrukowaniem. Każda zmiana powoduje przeliczenie wszystkich deklaracji z uwzględnieniem wprowadzonej wartości. Kliknięcie przycisku i [Przelicz deklarację] powoduje przeliczenie deklaracji i anulowanie zmian wprowadzonych ręcznie przez użytkownika. Ponownie zostaną przeliczone przychody dla poszczególnych źródeł przychodu na podstawie wprowadzonych dokumentów. 8-40 Księgowość i Środki Trwałe Deklaracja VAT-7(K), VAT-UE Deklaracja obliczana jest na podstawie wprowadzonych do rejestrów VAT dokumentów. Po otworzeniu nowego roku obrachunkowego nie ma potrzeby przepisywania jakichkolwiek danych, gdyż program automatycznie pobiera je z deklaracji sporządzonych w poprzednim roku. Również uwzględnia te zapisy, które były wprowadzone w poprzednim roku obrachunkowym, a ich data ujęcia w rejestrach VAT dotyczyła następnego roku. Więcej informacji ... Z programu można wydrukować zarówno deklarację VAT-7(K) jak i deklarację VATUE. Deklaracja VAT-7K i VAT-UE są generowane kwartalnie. Aktualna deklaracja VAT-UE obowiązuje od 01.01.2005 r. Jest dokumentem wystawianym co kwartał. Jeśli zaistnieje taka potrzeba program automatycznie generuje załączniki VAT-UE/A i VAT-UE/B. Przed wygenerowaniem pierwszej deklaracji konieczne jest wprowadzenie wartości początkowej. Należy podać współczynnik sprzedaży za poprzedni rok. Wskazówka Współczynnik sprzedaży za ubiegły rok obrachunkowy należy określić w opcji „Administracja → Parametry → Parametry Roku Obrachunkowego” poprzez wpisanie wartości %-owej współczynnika. Określa on strukturę sprzedaży za poprzedni rok kalendarzowy i jest niezbędny do prawidłowego wyliczenia kwoty VAT od zakupów. Jeśli nie zostanie podany, to w trakcie wyliczania deklaracji program poinformuje stosownym komunikatem o jego braku. Generowanie deklaracji VAT-UE odbywa się w tym samym oknie co deklaracji VAT7 czy VAT- 7K. Pola, w których jest dopuszczona edycja mają białe tło. Pola wypełniane przez program bez możliwości poprawienia przez użytkownika są szare. Dane urzędu skarbowego (część A) pobierane są z modułu Administrator. Dane firmy (część B) pobierane są z modułu Administrator. W części F. „Informacje dodatkowe ” deklaracji VAT-7, należy wybrać żądane pozycje poprzez zaznaczenie ich kliknięciem myszy. Po naciśnięciu przycisku i wybraniu [Przelicz deklarację], deklaracja zostanie obliczona ponownie, przy czym istotne jest, że wprowadzone przez użytkownika zmiany zastąpione zostaną wartościami uzyskanymi z obliczeń na podstawie wprowadzonych dokumentów. Księgowość i Środki Trwałe 8-41 Sporządzone deklaracje są przechowywane przez program. W dowolnym momencie można je poprawiać, usuwać i drukować. W zależności od wybranej opcji drukownia deklarację można wydrukować na: • Oryginalnym formularzu POLTAX • Na zwykłej kartce Więcej informacji ... Ze względu na zmianę przepisów o VAT i wprowadzeniu dodatkowych warunków niezbędnych do ubiegania się o zwrot podatku VAT (konieczność zapłacenia faktur VAT), program nie wylicza kwoty podatku do zwrotu na rachunek bankowy (pozycja 53 deklaracji), lecz domyślnie podstawia całą kwotę nadwyżki podatku naliczonego do przeniesienia na następny miesiąc. Użytkownik może samodzielnie wyliczyć kwotę do zwrotu i wpisać ją w odpowiednie miejsce na ekranie edycji danych do deklaracji. Deklaracja VAT-7D Opcja służy do wypełniania deklaracji VAT-7D - deklaracja dla podatku od towarów i usług (rozliczanie kwartalne dla podatników innych niż małych). Instrukcja liczenia deklaracji VAT-7D A. Zaliczka za I miesiąc kwartału 1. Dodaj nową deklarację VAT-7D, z datą zawierającą się w kwartale, za który chcesz się rozliczać. 2. Przejdź na zakładkę „Zaliczki miesięczne”. Znajdziesz tam pomocniczy dokument służący do rozliczania zaliczek (Uwaga – tego dokumentu NIE składa się do Urzędu Skarbowego!) 3. Jeśli składasz deklarację VAT-7D po raz pierwszy lub planujesz zmienić sposób naliczania zaliczek miesięcznych (w oparciu o dane z poprzedniego lub obecnego kwartału), za pomocą pól wyboru w pozycji 15. wybierz właściwą metodę naliczania zaliczek. 4. Obliczona kwota zaliczki za I miesiąc kwartału znajduje się w pozycji 16. Jeśli ją akceptujesz, zablokuj jej przeliczanie (zaznacz pole wyboru w pozycji 17.) Dzięki temu kwota ta zostanie przeniesiona na przelew podatkowy. 5. Zapisz deklarację. 6. Zrób przelew podatkowy (zwróć uwagę, czy jego kwota jest równa kwocie zaliczki za I miesiąc kwartału) B. Zaliczka za II miesiąc kwartału 1. Wyedytuj uprzednio utworzoną deklarację VAT-7D. 2. Przelicz deklarację. 3. Przejdź na zakładkę „Zaliczki miesięczne”. 8-42 Księgowość i Środki Trwałe 4. 5. 6. Obliczona kwota zaliczki za II miesiąc kwartału znajduje się w pozycji 18. Jeśli ją akceptujesz, zablokuj jej przeliczanie (zaznacz pole wyboru w pozycji 19.) Dzięki temu kwota ta zostanie przeniesiona na przelew podatkowy. Zapisz deklarację. Zrób przelew podatkowy (zwróć uwagę, czy jego kwota jest równa kwocie zaliczki za II miesiąc kwartału) C. Rozliczenie kwartału – deklaracja VAT-7D 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wyedytuj uprzednio utworzoną deklarację VAT-7D. Przelicz deklarację. Jeśli program wykryje, że w poprzednich dwóch miesiącach zatwierdzono kwoty zaliczek (czyli zaznaczono pola wyboru 17. i 19. na dokumencie rozliczenia zaliczek), wyświetlone zostanie pytanie, czy tym razem na przelew podatkowy ma trafić kwota podatku do zapłaty z pozycji 58. deklaracji (wynikająca z ostatecznego rozliczenia kwartału) Wypełnij pola deklaracji, które nie są wyliczane przez program. Wydrukuj i zapisz deklarację. Zrób przelew podatkowy (zwróć uwagę, czy jego kwota jest równa kwocie podatku pozostałego do zapłaty po rozliczeniu kwartału) Rozliczenie dochodu Rozliczenie dochodu dotyczy formy opodatkowania na zasadach ogólnych. Rozliczenie dochodu jest zestawieniem tworzonym za okres od początku roku obrachunkowego do miesiąca bieżącego w programie włącznie. Sumy dla poszczególnych pozycji księgi obejmują bieżący miesiąc (kolumna zatytułowana „ZA MIESIĄC”) oraz narastająco za cały okres rozliczeniowy (włącznie z bieżącym miesiącem). Te same informacje uwzględnione są na wydruku wykonywanym po wciśnięciu przycisku . Wyświetlone kwoty są wynikiem obliczeń na podstawie wprowadzonych dokumentów i nie mogą być bezpośrednio edytowane przez użytkownika. Edytowana przez użytkownika może być pozycja „Wynagrodzenia w naturze ujęte w innych kolumnach” (poz. 41). i pozycji [Przelicz deklarację] - rozliczenie Po uruchomieniu przycisku dochodu zostanie obliczone ponownie, przy czym istotne jest, że wprowadzone przez użytkownika zmiany zastąpione zostaną wartościami uzyskanymi z obliczeń na podstawie wprowadzonych dokumentów. Rozliczenie ryczałtu (miesięczne/ kwartalne) Rozliczenie ryczałtu wykonywane jest za bieżący w programie miesiąc lub kwartał. Księgowość i Środki Trwałe 8-43 Wskazówka To czy dla udziałowca będzie wystawiane rozliczenie ryczałtu miesięczne czy kwartalne należy określić w opcji „Kartoteki → Udziałowcy” poprzez wybranie odpowiedniej opcji w kartotece udziałowca na zakładce „Informacje dodatkowe”, w polu „Sposób rozliczenia podatku dochodowego”. Wszelkiego rodzaju odliczenia od przychodu lub od podatku, powinny zostać wpisane w odpowiednich miejscach, na przeznaczonych do tego celu zakładkach. Odliczenia dotyczą bieżącego miesiąca, natomiast podczas obliczania deklaracji są sumowane w zależności od przedziału czasu wymaganego przez daną deklarację. Takie wartości jak kwoty przychodów czy kwoty podatku nie podlegają modyfikacji, ponieważ są wynikiem obliczeń na podstawie znalezionych dokumentów (lub ręcznie wpisanych przychodów w przypadku źródeł przychodów, dla których rozliczenia nie są prowadzone w systemie). Użytkownik ma możliwość wpisania jedynie odliczeń w poszczególnych miesiącach. Przycisk znajdujący się w dolnej części okna umożliwia ponowne przeliczenie rozliczenia ryczałtu, wprowadzone zmiany zastąpione zostaną wartościami uzyskanymi z obliczeń na podstawie wprowadzonych dokumentów. Użycie tej funkcji nie jest konieczne jeśli kwoty zostaną wprowadzone ręcznie, ponieważ po wpisaniu jakiejkolwiek kwoty, obliczenia wykonywane są automatycznie. Po kliknięciu przycisku rozliczenie zostaje zapamiętane w bazie danych.. powoduje, że zmiany nie są zapisywane w bazie Kliknięcie przycisku danych, co równocześnie jest informacją dla programu o rezygnacji z wydruku rozliczenia ryczałtu. Drukowanie deklaracji Wydruk deklaracji możliwy jest po uruchomieniu przycisku rogu okna „Deklaracje”. w prawym górnym Aby wydrukować deklarację: 1. Należy uruchomić z górnego menu głównego okna programu opcje „Księgowość → Deklaracje”. 2. Ukaże się okno „Deklaracje” podzielone na dwie części. Lewa zawiera - listę rodzajów deklaracji, zaś prawa - listę wystawionych deklaracji . 3. Wskazać żądaną deklarację z lewej strony okna 4. 5. Nacisnąć przycisk Pojawi się deklaracja 6. Nacisnąć przycisk 8-44 Księgowość i Środki Trwałe i wybrać [Drukuj deklarację] Kliknięcie przycisku pozwala zrezygnować z wydrukowania dokumentu Współpraca z systemem ALMOS Program ALMOS umożliwia użytkownikom m.in. sprzedaż usług turystycznych i generowanie związanych z tym faktur sprzedaży, jednak ze względu na swoją specyfikę - nie przechowuje informacji o księgowaniu dokumentów. W związku z powyższym do systemu RaksSQL zostały dodane tzw. kartoteki przejściowe, które pozwalają na dopisanie informacji związanych z księgowaniem do słowników występujących w programie ALMOS. Po stronie systemu ALMOS, za pomocą aplikacji „almos2rakssql” (wcześniej także „almos2xml”) możliwe jest wyeksportowanie pliku w formacie XML zawierającego dokumenty sprzedaży. Plik taki jest następnie wczytywany do systemu RaksSQL w dwóch etapach. Pierwszy etap polega na uzgodnieniu danych wspólnych (kartotek) i uzupełnieniu informacji związanych z procedurą księgowania. Drugi etap polega na wczytaniu (rozksięgowaniu) przygotowanych/ wyeksportowanych dokumentów. Przetworzenie dokumentów z pliku na dokumenty zaksięgowane w księdze handlowej lub podatkowej odbywa się za pomocą “Wzorców księgowań” systemu RaksSQL. Dokumenty księgowe utworzone w ten sposób są obsługiwane w systemie RaksSQL (zatwierdzanie, księgowanie, sporządzanie zestawień). Dane z systemu ALMOS powinny być wyeksportowane w postaci pliku XML. Plik ten powinien zawierać pełną informację o dokumentach, a zarazem o wszystkich powiązanych z dokumentami składowymi systemu ALMOS. W szczególności o: • • • • • • • • biurach klientach kategoriach usług usługach typach pozycji dokumentu (np. dopłata, dopłata ukryta) metodach płatności sposobach zapłaty oraz szczegółowe dane dokumentów Wszystkie operacje związane z przenoszeniem danych pomiędzy systemami ALMOS i RaksSQL odbywają się z okna wywoływanego z programu RaksSQL Finanse i Księgowość. Należy uruchomić opcję „Administracja/Współpraca z systemem ALMOS”. Opcja jest widoczna tylko jeżeli została wykupiona odpowiednia licencja na funkcjonalność “Współpraca z systemem Amadeus”. Księgowość i Środki Trwałe 8-45 Import kartotek Import kartotek z pliku ALMOS pozwala stworzyć w systemie RaksSQL kartoteki przejściowe. W kartotekach tych nie można dokonywać zmian w obrębie informacji podstawowych. Wprowadzanie lub aktualizacja danych powinna odbywać się poprzez zaimportowanie pliku XML. Jedyną informacją, którą należy uzupełnić są numery kont księgowych. Dodatkowo dla kartoteki typów pozycji wybiera się znaczniki, które umożliwią oddzielne księgowanie różnych typów pozycji (np. rabaty, dopłaty, opłaty lotniskowe). W oknie obsługi systemu ALMOS należy wywołać opcję “Operacje/ Importuj kartoteki z pliku” lub opcję o tej samej nazwie z menu podręcznego na zakładce dokumentów. Należy wskazać plik wyeksportowany z systemu ALMOS i zatwierdzić. Po wczytaniu danych do kartotek pokaże się raport z którym należy się zapoznać. W przypadku, gdy w kartotece istnieją już dane o jednakowych identyfikatorach, zostaną one zaktualizowane. Nie zmienią się numery kont księgowych ani znaczniki przypisane do typów pozycji. Obsługa okna ALMOS W oknie tym widać, na poszczególnych zakładkach, dane zawarte w kartotekach przejściowych. Kartoteki widoczne w prawej części okna wyświetlają w danym momencie dane tylko z jednego biura. Na potrzeby ewentualnej pomocy technicznej związanej z systemem ALMOS, każdy z wyświetlanych elementów można jednoznacznie zidentyfikować podając identyfikator biura oraz identyfikator tego elementu w systemie. Odpowiednie dane wyświetlane są na oknie przeglądowym. Kartoteki przejściowe zapewniają możliwość uzupełnienia numerów kont analitycznych dla klientów, kategorii usług, usług, metod i sposobów zapłaty. Można także ustalić jakim znacznikiem będą oznaczone pozycje dokumentu w zależności od typu usługi. Na zakładce „Dokumenty” widoczna jest lista dokumentów, które zostały napotkane w plikach XML z systemu ALMOS. 8-46 Księgowość i Środki Trwałe Nazwa biura turystycznego Kartoteki podświetlonego biura Zaimportuj kartoteki z pliku W dolnej części okna znajdują się przyciski: [DODA] – po uruchomieniu tego przycisku możliwe jest wprowadzenie (w zależności od uruchomionej zakładki) kontrahenta, kategorii usługi, usługi, typu pozycji dokumentów, metody zapłaty, sposoby płatności z systemu ALMOS. [EDYTUJ] – po uruchomieniu tego przycisku możliwe jest poprawianie (w zależności od uruchomionej zakładki) danych kontrahenta, kategorii usługi, usługi, typu pozycji dokumentów, metody zapłaty, sposoby płatności z systemu ALMOS. [USUŃ] – można usunąć wskazany rekord. [OPERACJE] – po uruchomieniu przycisku można zaimportować kartoteki z pliku lub rozksięgować dokumentu z pliku. Uzupełnianie danych Następnym krokiem jest uzupełnienie brakujących numerów kont księgowych i/lub znaczników do typów pozycji. Numery kont analitycznych należy uzupełnić w tych kartotekach według których zamierzamy dokonywać rozbicia księgowego w planie kont. Oznacza to, że jeżeli nie zamierzamy dokonywać rozksięgowań na konta klientów, to nie jest konieczne również uzupełnianie ich numerów analityk. Jako numer analityki można wprowadzić, tyko końcową (analityczną) część numeru konta, ale można też wprowadzać numery złożone (np.01-002). Przy definiowaniu sposobu rozksięgowania (za pomocą wzorców księgowań) używane są tzw. maski numerów kont, za pomocą których można wstawić w generowany numer konta, odpowiedni numer analityczny poprzez wpisanie odpowiedniego symbolu specjalnego. Znaczniki wpisywane w typach pozycji pozwalają zadecydować we Księgowość i Środki Trwałe 8-47 wzorcu księgowania czy dana pozycja ma być rozksięgowana. Każdy ze znaczników zawiera też swój numer analityki, którego można użyć przy definiowaniu wzorca. W kolejnych kartotekach uzupełniane są następujące dane: • Biura • Analityka odbiorców – z punktu widzenia przejściowej kartoteki kontrahentów biuro stanowi grupę konhtrahentów, której analitykę można wpisać w tym polu. W każdym dokumencie można użyć analityki kontrahenta, lub grupy kontrahentów, z którą jest związany. • Analityka magazynu – z punktu widzenia przejściowej kartoteki usług, biuro stanowi magazyn, którego analitykę można wpisać w tym polu. W każdym dokumencie związanym z tym biurem można użyć symbolu oznaczającego analitykę magazynu - by otrzymać numer zawarty w tym polu. • Dokumenty – w tej kartotece nie uzupełnia się żadnych danych. Służy ona wyłącznie sprawdzeniu jakie dokumenty były zawarte w dotychczas przetwarzanych plikach XML. Kartoteka ta służy także do zachowania powiązania pomiędzy dokumentem systemu ALMOS, a dokumentem księgowym w systemie RaksSQL. Służyć to będzie na przykład do synchronizacji stanu dokumentów (np. zaksięgowania) pomiędzy systemami. • Klienci – numer analityki z tej kartoteki jest dostępny we wzorcach jako numer analityki odbiorcy. • Kategorie usług - numer analityki z tej kartoteki jest dostępny we wzorcach jako analityka grupy artykułów. • Usługi - numer analityki z tej kartoteki jest dostępny we wzorcach jako analityka artykułu. • Metody zapłaty - numer analityki z tej kartoteki jest dostępny we wzorcach jako analityka metody zapłaty. • Sposoby płatności - numer analityki z tej kartoteki jest dostępny we wzorcach jako analityka sposobu płatności. • Typy pozycji – wpisany znacznik pozwala na zdecydowanie we wzorcu księgowań jak ma być rozksięgowywana dana pozycja dokumentu. Można stworzyć oddzielny dekret (lub dekrety) dla każdego znacznika (dla każdego typu pozycji) lub użyć numeru konta księgowego ze znacznika. Możliwe są przy tym dwa rozwiązania: • Każdy typ pozycji ma inny znacznik – dla każdego znacznika (typu pozycji) należy we wzorcu stworzyć oddzielny dekret, który będzie miał zastosowanie tylko do pozycji z tym znacznikiem. (W sekcji “Znaczniki” wzorca wybrać “Ograniczenie znaczników – występuje dowolny znacznik” i w pole “Znaczniki” wpisać znacznik typu pozycji.) W takim dekrecie wzorca można konta wpisać na 8-48 Księgowość i Środki Trwałe stałe lub użyć numeru konta wpisanego dla znacznika (symbol “!nazwa_znacznika”) • Każdy typ pozycji ma znacznik zaczynający się tak samo – we wzorcu księgowań wystarczy stworzyć jeden dekret, który będzie obsługiwał wszystkie typy pozycji. (W sekcji “Znaczniki” wzorca wybrać “Ograniczenie znaczników – występuje dowolny znacznik” i do pola “Znaczniki” wybrać wszystkie znaczniki wpisane do typów pozycji.) W takim dekrecie wzorca można użyć numeru konta wpisanego dla znacznika wpisując początek nazwy znacznika wspólny dla wszystkich pozycji (symbol “!poczatek_nazwy” np. mając znaczniki TYP_POZ_RABAT i TYP_POZ_DOPLATA należy użyć symbolu “!TYP_POZ”). Definiowanie wzorców księgowań Wzorce księgowań definiowane w systemie RaksSQL zapewniają możliwość automatycznej zamiany dokumentów z systemu ALMOS na dokumenty księgowe. Wprowadzanie wzorców wywołuje się z menu głównego poprzez opcję “Administracja/ Księgowość/ Wzorce księgowań”. Lokalizację pliku wzorców księgowań dla każdej z firm można ustawić w parametrach systemu (“Administracja/ Parametry/ Parametry firmy). Dokładny opis definiowania wzorców wraz z opisem masek numerów kont znajduje się w instrukcji programu RAKSSQL Finanse i Księgowość lub w pomocy programu uruchamianej przyciskiem funkcyjnym [F1]. Aktualnie z systemu ALMOS można rozksięgowywać dokumenty faktur sprzedaży i korekt sprzedaży, wzorce księgowania dla tych dwóch typów dokumentów należy zdefiniować. Dokumenty z systemu ALMOS posiadają dwa typy pozycji: • usługi – są to wszystkie usługi sprzedawane na danej fakturze, przy czym każda usługa widoczna dla klienta rozbita jest według dostępnych pozycji ukrytych. We wzorcach księgowań należy wybrać opcję “Zastosuj do: Pozycji dokumentu”. Przy wypełnianiu numeru konta dostępne są symbole specjalne od towaru i grupy towarów, ale nie od rodzaju i sposobu płatności. • płatności – każda płatność do dokumentu może być rozksięgowana oddzielnie. Dla pozycji wzorca księgowań należy wybrać typ: “Zastosuj do: Płatności dokumentu”. Przy wypełnianiu numeru konta dostępne są symbole specjalne od rodzaju i sposobu płatności, ale nie są dostępne symbole towaru i grupy towarów. Import dokumentów Po zdefiniowaniu wzorców księgowań można przystąpić do importu dokumentów. Operację tę można wywołać z menu podręcznego na zakładce dokumentów “Operacje/ Rozksięguj dokumenty z pliku” lub przez przycisk “Operacje” na dole okna. Import dokumentów ma następujący przebieg: Księgowość i Środki Trwałe 8-49 • należy wskazać plik eksportowy z systemu ALMOS (ten sam, który został użyty w momencie importu kartotek). Po wskazaniu tego pliku nastąpi wstępny import dokumentów (do kartoteki przejściowej). • jeżeli wystąpiły jakieś problemy zostanie pokazany raport podsumowujący ten etap • następnie program dokona rozksięgowania dokumentów • jeżeli wystąpią błędy w rozksięgowaniach to pojawi się raport podsumowujący • następnie pojawi się okno zawierające rozksięgowane dokumenty. Należy zaznaczyć dokumenty, które chcemy wczytać do bazy (Ctrl+A zaznacza wszystkie) • program wykona wczytanie dokumentów do bazy danych • zostanie pokazany raport podsumowujący import dokumentów i cały proces zostanie zakończony. Po zakończeniu importu dokumentów można przystąpić do pracy na tych dokumentach. Podstawową operacją, którą należy wykonać jest zmiana statusu dokumentów z “w buforze” na “zarejestrowany”. Operację tę wywołuje się z okna “Księgowość/Dokumenty księgowe” poprzez opcję “Operacje/Zmień status dokumentów księgowych”. 8-50 Księgowość i Środki Trwałe e-Deklaracje System e-Deklaracje umożliwia składanie deklaracji podatkowych drogą elektroniczną. System został uruchomiony przez Ministerstwo Finansów 1 stycznia 2008 roku i zastąpił dotychczas funkcjonujący system e-Poltax. System w założeniach ma być dostępny dla wszystkich podatników / płatników. Warunkiem niezbędnym do wysłania deklaracji drogą elektroniczną jest złożenie pod nią bezpiecznego podpisu elektronicznego. Użytkownik chcący korzystać z systemu eDeklaracji musi zatem posiadać zestaw do obsługi takiego podpisu wraz z ważnym certyfikatem kwalifikowanym. Wyjątek od tej zasady uczyniono tylko dla deklaracji PIT-37 składanej przez podatników indywidualnych – tu podpis cyfrowy zastąpiono koniecznością podania informacji o wysokości przychodu za poprzedni rok. Ogólne informacje o systemie e-Deklaracji W ramach systemu e-Deklaracji podatnicy / płatnicy mogą przesyłać deklaracje na 2 sposoby: 1. Za pomocą interaktywnych formularzy deklaracji (format PDF), udostępnionych na stronach Ministerstwa Finansów. Użytkownik, po zainstalowaniu specjalnej wtyczki (plugin) do programu Acrobat Reader, jest w stanie edytować deklaracje opracowane w formie interaktywnych plików PDF. Wtyczka zapewnia m.in. na wstępną weryfikację poprawności wypełnienia deklaracji (sprawdzenie wypełnienia pól wymaganych, kontrola formatu numerów identyfikacyjnych typu NIP, REGON), a także realizuje cyfrowy podpis i wysłanie deklaracji. 2. Z wykorzystaniem aplikacji (modułów) dostarczonych przez producentów oprogramowania, które pozwalają na przesyłanie deklaracji podatkowych bezpośrednio z systemów finansowo-księgowych. Ministerstwo Finansów publikuje wzorce struktury dokumentu elektronicznego (w postaci schematów XSD) dla poszczególnych typów deklaracji. Schematy te określają format zapisu informacji w dokumencie elektronicznym, w tym kolejność i wymagalność poszczególnych elementów. Na podstawie tychże schematów dostawcy oprogramowania są w stanie utworzyć pliki XML zawierające dane deklaracji. Tak utworzony dokument po opatrzeniu kwalifikowanym podpisem elektronicznym może być przekazany on-line do systemu informatycznego Ministerstwa Finansów. Każda deklaracja wpływająca do systemu jest oznaczana unikalnym identyfikatorem. W oparciu o ten numer podatnik może po pewnym czasie wysłać do systemu pytanie o status przetwarzania złożonej deklaracji. Jeśli deklaracja została zaakceptowana przez Księgowość i Środki Trwałe 8-51 system, wystawiany jest elektroniczny dokument Urzędowego Poświadczenia Odbioru (w skrócie UPO), który stanowi dowód złożenia deklaracji. Natomiast jeśli system odrzuci złożoną deklarację, w odpowiedzi na pytanie o status przetwarzania deklaracji zwracany jest odpowiedni do zaistniałej sytuacji kod błędu. Więcej informacji o systemie e-Deklaracji można znaleźć na stronie: http://edeklaracje.mf.gov.pl/ Implementacja e-Deklaracji w systemie RAKSSQL Etapy wdrażania funkcjonalności e-Deklaracji Implementacja funkcjonalności e-Deklaracji w systemie RAKS SQL została podzielona na 2 etapy: 1. Umożliwienie zapisania deklaracji obliczonej w programie w postaci pliku XML, zgodnego z opublikowanym przez Ministerstwo Finansów schematem XSD. Ta część funkcjonalności została udostępniona w systemie RAKS SQL w wersji 2008.2.0 (II kwartał 2008 r.). 2. Cyfrowe podpisanie dokumentu XML zawierającego dane deklaracji za pomocą urządzenia do składania bezpiecznego podpisu elektronicznego z certyfikatem kwalifikowanym, po czym jego przekazanie on-line do systemu teleinformatycznego e Deklaracji. Funkcjonalność została udostępniona w wersji 2009.2.0 systemu RAKS SQL (I kwartał 2009 r.). Obsługiwane typy deklaracji W chwili opracowywania niniejszej instrukcji, system RAKS SQL umożliwia pełną elektroniczną obsługę następujących deklaracji: • VAT-7 (w wersji 9 i 10) • VAT-7K (w wersji 3 i 4) • VAT-7D (wersja 1) • VAT-UE (wersja 1) • VAT-UEK (wersja 1) • CIT-8 (wersja 21) Docelowo system RAKS SQL powinien umożliwić taką obsługę dla wszystkich tych typów deklaracji wystawianych w programie, dla których Ministerstwo Finansów przewidziało obsługę w formie e-Deklaracji. Dotyczy to zwłaszcza deklaracji wystawianych w module kadrowo-płacowym. 8-52 Księgowość i Środki Trwałe Znane ograniczenia Ze względu na brak pewnych informacji w systemie RAKS SQL lub odmienny sposób ich zapisu, w procedurze eksportu danych do systemu e-Deklaracji występują pewne ograniczenia: 1. Brak obsługi niektórych typów załączników do deklaracji Deklaracja główna oraz wszystkie jej załączniki są w systemie e-Deklaracji zapisywane jako jeden dokument elektroniczny. Taki dokument musi być kompletny – jeśli w deklaracji głównej zaznaczymy chęć złożenia danego typu załącznika, to wszystkie wymagane pola takiego załącznika muszą zostać wypełnione. Inaczej system odrzuci taką e-Deklarację jako niezgodną ze schematem XSD. Tymczasem nie wszystkie typy załączników są obecnie dostępne do edycji w systemie RAKS SQL. Tym samym nie jest możliwe wysłanie e-Deklaracji z niektórymi typami załączników. Dotyczy to m.in. : • wniosków VAT-ZT, VAT-ZZ, NAD-ZP i ORD-ZU dołączanych do deklaracji VAT • załączników CIT-D, CIT-ST, SSE-R i ORD-ZU dołączanych do deklaracji CIT 2. Część informacji identyfikujących podatnika / płatnika jest pobierana bezpośrednio z danych firmy w systemie, a nie z pól edycyjnych na oknie deklaracji. Oznacza to, że jeśli użytkownik podczas edycji deklaracji zmieni zawartość tych pól, to i tak w wysyłanej e-Deklaracji znajdą się dane z definicji firmy w systemie. Ograniczenie to dotyczy następujących informacji: • imię, nazwisko, data urodzenia podatnika – osoby fizycznej (w źródłowej deklaracji jest jedno wspólne pole z nazwą podatnika, podczas gdy w e-Deklaracji dane te muszą być zapisane osobno) • REGON firmy (dodatkowa informacja w e-Deklaracji, nie występująca jako oddzielne pole w deklaracji źródłowej) • kraj podatnika (przy eksporcie do e-Deklaracji wymagana jest konwersja nazwy kraju na kod kraju) • urząd skarbowy (przy eksporcie do e-Deklaracji wymagana jest konwersja nazwy US na kod US) Wersja produkcyjna i testowa systemu e-Deklaracji Ministerstwo Finansów udostępnia dwie wersje systemu e-Deklaracji: • produkcyjną (rzeczywistą), służącą do składania prawdziwych deklaracji podatkowych, • testową, służącą do testowania działania systemu Księgowość i Środki Trwałe 8-53 Z myślą o użytkownikach, którzy być może zechcą przetestować działanie systemu eDeklaracji bez obaw, że może to zrodzić konsekwencje podatkowe, system RAKS SQL daje dostęp również do platformy testowej e-Deklaracji. Różnice zakresu systemu testowego w odniesieniu do wersji produkcyjnej: • system testowy nie przechowuje wysłanych danych testowych – cyklicznie dane te będą trwale usuwane, • system testowy nie weryfikuje rodzaju certyfikatu (kwalifikowany, komercyjny, inny) i wystawcy użytego certyfikatu, • system testowy nie weryfikuje certyfikatu z listą CRL, • system testowy nie weryfikuje upoważnień do składania (ZAW-E1, ZAW-E2), • podmiotem przyjmującym dokumenty elektroniczne w systemie testowym jest ,,e-Deklaracje – system testowy”. UWAGA! Środowisko testowe systemu e-Deklaracje nie jest przeznaczone do przetwarzania danych osobowych zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926, t.j., z późn. zm.). W związku z powyższym do środowiska testowego należy przesyłać jedynie takie informacje, które nie są danymi osobowymi podlegającymi ochronie na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych (w szczególności art. 6). Wszystkie przesłane do systemu informacje będą traktowane jako dane nieprawdziwe (fikcyjne). (źródło: System e-Deklaracje. Specyfikacja Wejścia-Wyjścia. Środowisko testowe. Wersja 1.1) Przełącznik pomiędzy środowiskiem testowym a rzeczywistym znajduje się na zakładce Deklaracje w parametrach użytkownika (menu: „Administracja -> Parametry... -> Parametry użytkownika”). O fakcie korzystania ze środowiska testowego przypomina specjalny komunikat wyświetlany podczas operacji podpisywania i wysyłki deklaracji. 8-54 Księgowość i Środki Trwałe Obsługa e-Deklaracji Kolejność operacji Pełna sekwencja operacji prowadząca do wysłania e-Deklaracji obejmuje następujące kroki: 1. Wystawienie deklaracji w programie 2. Wstępne sprawdzenie, czy deklaracja zawiera wszystkie informacje wymagane przez system e-Deklaracji dla danego typu dokumentu (krok opcjonalny, ale zalecany) 3. Zaznaczenie jednej lub wielu deklaracji, które chcemy przesłać do urzędu 4. Opatrzenie wskazanych deklaracji podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy certyfikatu kwalifikowanego 5. Wysłanie podpisanych dokumentów do systemu e-Deklaracji (on-line) 6. Zarejestrowanie numerów referencyjnych nadanych wysłanym dokumentom przez system e-Deklaracje. System potrzebuje chwili na weryfikację deklaracji. Po tym czasie należy zwrócić się systemu e-Deklaracji z pytaniem o aktualny status przetwarzania złożonego dokumentu (posługujemy się numerem referencyjnym deklaracji). Dla dokumentów odrzuconych przez system z powodu błędu, informacja o tym jest dostępna prawie natychmiast po złożeniu. Natomiast na wystawienie dokumentu Urzędowego Poświadczenia Odbioru, które stanowi dowód i potwierdzenie terminu złożenia zeznania podatkowego, możemy poczekać do 24 godzin. Odebrany dokument UPO jest zapisywany w systemie RAKS SQL. W każdej chwili można go wyświetlić, zweryfikować jego poprawność (by mieć pewność, że nie został zmieniony) oraz wydrukować. Poszczególne operacje związane z podpisaniem i wysyłką e-Deklaracji, kontrolą statusu jej przetwarzania przez system oraz obsługą dokumentu UPO zostaną szczegółowo opisane w dalszej części niniejszej instrukcji Prezentacja informacji o stanie przetwarzania eDeklaracji Niemal cała obsługa e-Deklaracji w systemie RAKS SQL jest skupiona w oknie przeglądowym deklaracji. Księgowość i Środki Trwałe 8-55 W związku z wprowadzeniem funkcjonalności e-Deklaracji, w gridzie prezentującym listę deklaracji wystawionych w systemie dodano kilka kolumn informujących o stanie przetwarzania e-Deklaracji: • Stan e-Deklaracji – kolumna wyświetla opis tekstowy i symbol graficzny (ikona) aktualnego stanu przetwarzania e Deklaracji w systemie RAKS SQL. Dostępne wartości to: funkcjonalność e-Deklaracji niedostępna dla danego typu deklaracji e-Deklaracja nie wysłana e-Deklaracja przetwarzana przez urząd e-Deklaracja odrzucona e-Deklaracja przyjęta • Data wysłania e-Deklaracji – kolumna zawiera datę wysłania deklaracji do systemu e-Deklaracji • Wysyłający e-Deklarację – kolumna prezentuje imię i nazwisko użytkownika programu, który wysłał daną deklarację do systemu e-Deklaracji • Nr referencyjny e-Deklaracji – kolumna wyświetla numer referencyjny, jaki został nadany wysłanemu dokumentowi przez system e-Deklaracji • Data ost. zmiany statusu e-Deklaracji – kolumna zawiera datę ostatniego wysłanego pytania o stsatus przetwarzania złożonej deklaracji przez system 8-56 Księgowość i Środki Trwałe • Id ost. statusu e-Deklaracji oraz Ostatni status e-Deklaracji – dwie kolumny prezentujące ostatni odebrany status przetwarzania e-Deklaracji. Zgodnie ze specyfikacją systemu, mogą być to następujące wartości: 100 Niepoprawny komunikat SOAP 102 Proszę o ponowne przesłanie żądania UPO 200 Przetwarzanie dokumentu zakończone poprawnie 300 Brak dokumentu 301 Dokument w trakcie przetwarzania 302 Dokument wstępnie przetworzony 303 Dokument w trakcie weryfikacji podpisu 400 Przetwarzanie dokumentu zakończone błędem 401 Dokument niezgodny ze schematem xsd 402 Dokument wystawiony przez nieupoważniony podmiot 403 Dokument z niepoprawnym podpisem 404 Dokument z niepoprawnym certyfikatem 405 Dokument z odwołanym certyfikatem 406 Dokument z certyfikatem z nieobsługiwanym dostawcą 407 Dokument z certyfikatem z nieprawidłową ścieżką 408 Dokument zawiera błędy uniemożliwiające jego przetworzenie 409 Dokument zawiera niewłaściwą ilość elementów Operacje dostępne z poziomu okna przeglądu deklaracji Z poziomu okna przeglądu deklaracji w programie można wykonać następujące operacje związane z obsługą e-Deklaracji: • Wstępna kontrola poprawności e-Deklaracji (pojedyncza deklaracja) Księgowość i Środki Trwałe 8-57 Opcja pozwala sprawdzić, czy podczas edycji wskazanej deklaracji podano wszystkie informacje wymagane przez schemat eksportu tego typu deklaracji do systemu e-Deklaracji. Skorzystanie z tej opcji pozwala zawczasu wykryć część błędów, które mogą spowodować odrzucenie danego dokumentu przez system eDeklaracji. Opcję kontroli można wywołać z poziomu przycisku [Operacje] oraz menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: „Operacje”). Opcja jest dostępna w dowolnym momencie (oczywiście pod warunkiem, że dany typ deklaracji jest obsługiwany przez system e Deklaracji). • Podpisz i wyślij e-Deklaracje (pojedyncza lub wiele zaznaczonych deklaracji) Opcja realizuje wszystkie kroki związane z przekazaniem deklaracji do systemu eDeklaracji, czyli: 1. Przetworzenie deklaracji wystawionej w programie do postaci dokumentu XML zgodnego ze schematem e Deklaracji. 2. Opatrzenie dokumentu XML podpisem cyfrowym weryfikowanym przy pomocy ważnego certyfikatu kwalifikowanego. 3. Konwersja podpisanego dokumentu do postaci binarnej (kodowanie Base64Binary) 4. Nawiązanie bezpiecznego połączenia z serwerem systemu e-Deklaracji i wysłanie danych. 5. Zarejestrowanie w systemie RAKS SQL numeru referencyjnego wygenerowanego przez systemu e-Deklaracji dla złożonego dokumentu. Opcję podpisu i wysyłki można wywołać z poziomu przycisku Operacje oraz menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: „Operacje”). Opcja jest dostępna jeśli: • • Deklaracja nie była jeszcze wysyłana • Deklaracja została już wysłana, ale została odrzucona z powodu błędu (wówczas mamy szansę wyedytować deklarację, poprawić błąd, po czym wysłać ją ponownie) Sprawdź status przetwarzania e-Deklaracji (pojedyncza lub wiele zaznaczonych deklaracji) Opcja pozwala sprawdzić, jaki jest aktualny status przetwarzania uprzednio wysłanego dokumentu przez system e-Deklaracji. Oznacza to: 1. Nawiązanie bezpiecznego połączenia z serwerem systemu e-Deklaracji i wysłanie numeru referencyjnego dokumentu, o który pytamy 2. Zarejestrowanie otrzymanej odpowiedzi (aktualny kod i opis statusu przetwarzania, a w przypadku zaakceptowania złożonej deklaracji – także dokumentu UPO) w systemie RAKS SQL. 8-58 Księgowość i Środki Trwałe Opcję sprawdzenia statusu można wywołać z poziomu przycisku Operacje oraz menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: Operacje). Opcja jest dostępna dla deklaracji, które zostały uprzednio wysłane do urzędu, a ich przetwarzanie nie zostało zakończone. • Pokaż dokument UPO (tylko pojedyncza deklaracja) Opcja pozwala przejrzeć zawartość dokumentu Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO), który potwierdza przyjęcie deklaracji przez organ podatkowy. Dodatkowo można ten dokument wydrukować, a także zweryfikować jego poprawność (podpis elektroniczny oraz niezmienność treści dokumentu). Opcję podglądu dokumentu UPO można wywołać z poziomu przycisku Operacje oraz menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: Operacje). Opcja jest dostępna tylko dla deklaracji, których przetwarzanie przez system e-Deklaracji zostało pozytywnie zakończone (czyli status = 200 i odebrano dokument UPO). • Drukuj dokument UPO (tylko pojedyncza deklaracja) Opcja pozwala wydrukować dokument UPO. Opcję wydruku dokumentu UPO można wywołać z poziomu przycisku drukowania znajdującego się na granatowej belce nad gridem, a także z poziomu menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: Drukuj). Opcja jest dostępna tylko dla deklaracji, których przetwarzanie przez system e-Deklaracji zostało pozytywnie zakończone. • Eksportuj do pliku XML e-Deklaracji (tylko pojedyncza deklaracja) Opcja pozwala zapisać deklarację przetworzoną zgodnie ze schematem XSD eDeklaracji do pliku XML. Opcję eksportu deklaracji do pliku XML można wywołać z poziomu przycisku eksportu znajdującego się na granatowej belce nad gridem, a także z poziomu menu kontekstowego gridu (menu rozwijane: Eksport / import). Opcja jest dostępna w dowolnym momencie, oczywiście pod warunkiem, że dla danego typu deklaracji przygotowano wzorzec eksportu formatu XML e-Deklaracji. Operacje dostępne z poziomu okna edycji deklaracji Z poziomu przycisku Operacje na oknie edycji deklaracji są dostępne następujące opcje: • Sprawdź poprawność e-Deklaracji • Eksportuj do pliku XML e-Deklaracji Są to te same operacje, które można wywołać z poziomu okna przeglądowego. Korzystanie z opcji kontroli poprawności e-Deklaracji z poziomu okna edycyjnego ma jednak tę zaletę, że w przypadku wykrycia jakiś usterek (np. nie wypełnienie określonego pola deklaracji) można je od razu poprawić. Księgowość i Środki Trwałe 8-59 Szczegółowy opis operacji związanych z przetwarzaniem e-Deklaracji Wstępna kontrola poprawności e-Deklaracji Po uruchomieniu tej opcji program przetwarza deklarację do postaci dokumentu XML, po czym sprawdza, czy wszystkie elementy oznaczone jako wymagane zostały wypełnione danymi. Po chwili prezentowany jest raport z operacji kontroli. Należy zaznaczyć, że w ramach tej operacji nie jest weryfikowana pełna zgodność utworzonego dokumentu XML ze schematem XSD e Deklaracji. Kontrola ogranicza się głównie do sprawdzenia wypełnienia pól wymaganych. Nie jest za to testowana merytoryczna poprawność wprowadzonych informacji, np. numerów identyfikacyjnych (NIP, REGON, PESEL), danych o charakterze słownikowym (np. kod kraju, kod urzędu skarbowego) czy danych o narzuconych zakresach wartości (np. czy wartość typu 'rok' mieści się w przedziale 1800-3000). Oznacza to, że dokument, który pozytywnie przeszedł wstępną kontrolę poprawności w programie może być potem mimo wszystko odrzucony przez system e-Deklaracji. Podpisywanie i wysyłka e-Deklaracji Program umożliwia jednoczesne podpisanie i wysyłkę wielu deklaracji. W oknie przeglądowym na gridzie zaznaczamy te deklaracje, które chcemy wysłać i wybieramy opcję „Podpisz i wyślij e-Deklaracje”. Jak wcześniej wspomniano, operacja podpisu i wysyłki jest dostępna tylko dla tych deklaracji, które nie były jeszcze wysyłane lub poprzednia próba wysyłki zakończyła się odrzuceniem dokumentu przez system. Jeśli zatem wśród zaznaczonych deklaracji znajdą się też takie, dla których operacja wysyłki nie jest możliwa, program poinformuje o tym fakcie w formie następującego raportu: 8-60 Księgowość i Środki Trwałe po czym zapyta, czy chcemy podpisać i wysłać pozostałe deklaracje. Jeśli nie, procedura zostanie przerwana. Jeśli korzystamy z testowej wersji systemu e-Deklaracji, w następnym kroku program wyświetli stosowne ostrzeżenie. Jeśli zatem zamierzamy wysłać 'prawdziwą' deklarację, a okaże się, że program pracuje w trybie testowym, należy przerwać operację wysyłki i odpowiednio przestawić stosowną opcję w parametrach użytkownika (menu: „Administracja -> Parametry... -> Parametry użytkownika”, zakładka „Deklaracje”). Podpisywanie dokumentów XML Dla tych deklaracji spośród zaznaczonych, które mogą być wysłane do systemu eDeklaracji, program utworzy dokumenty XML zgodne ze schematem e-Deklaracji. Efekt zostanie zaprezentowany w następującym oknie: Kolejnym krokiem będzie cyfrowe podpisanie dokumentów XML e-Deklaracji. W tym celu należy: 1. Podłączyć do komputera urządzenie do składania podpisu elektronicznego i umieścić w nim kartę kryptograficzną, 2. Zaznaczyć deklaracje, które chcemy podpisać, 3. Poprzez zaznaczenie stosownego pola złożyć oświadczenie, że znamy treść podpisywanych dokumentów (bez tego opcja Podpisz pozostanie nieaktywna) 4. Kliknąć przycisk Podpisz (lub wybrać analogiczną opcję z poziomu menu kontekstowego gridu z listą deklaracji). Po chwili pojawi się okno z listą certyfikatów dostępnych w systemie. Należy wybrać certyfikat kwalifikowany, którego użyjemy do weryfikacji składanego podpisu. Księgowość i Środki Trwałe 8-61 Rozpoczyna się procedura składania podpisów pod dokumentami. W jej trakcie program może zażądać dodatkowej weryfikacji osoby składającej podpis poprzez podanie kodu PIN. Prawidłowo podpisane deklaracje (dokumenty XML) można będzie podejrzeć na dodatkowej zakładce. 8-62 Księgowość i Środki Trwałe Wysyłka deklaracji Gdy podpiszemy już wszystkie deklaracje, możemy przystąpić do operacji wysłania dokumentów do systemu e-Deklaracji. W tym celu należy kliknąć przycisk [Przejdź do etapu wysyłki]. W oknie, oprócz podglądu podpisanego dokumentu w formacie XML staje się też dostępny podgląd tego samego dokumentu zakodowanego w formacie Base64Binary. W tej postaci dane zostaną wysłane do serwera systemu e-Deklaracji. Aby rozpocząć procedurę wysyłki, wystarczy zaznaczyć żądane deklaracje i wybrać opcję [Wyślij]. Deklaracje są przekazywane osobno jedna po drugiej do systemu eDeklaracji. Użytkownik jest informowany o postępie operacji, gdyż na bieżąco tworzony jest stosowny raport: Księgowość i Środki Trwałe 8-63 Po zakończeniu operacji wysyłki, na zakładce „Status przetwarzania” możemy sprawdzić numer referencyjny identyfikujący nasz dokument w systemie e-Deklaracji, a także aktualny kod i opis statusu przetwarzania deklaracji. Sprawdzanie statusu przetwarzania e-Deklaracji Podobnie jak w przypadku operacji wysyłki, program umożliwia jednoczesne sprawdzenie statusu przetwarzania wielu deklaracji. Wystarczy w oknie przeglądowym na gridzie zaznaczyć te deklaracje, które chcemy sprawdzić, po czym wybrać opcję [Sprawdź status przetwarzania e-Deklaracji]. Opcja ta ma sens wyłącznie dla tych deklaracji, które zostały uprzednio wysłane, a ich status przetwarzania nie został jeszcze jednoznacznie określony (deklaracja nie została ani przyjęta ani odrzucona z powodu błędów). Nie ma jednak problemu, jeśli wśród deklaracji zaznaczonych do sprawdzenia znajdą się również inne deklaracje. Program wyświetli raport z listą deklaracji pomijanych podczas sprawdzania statusu, zaś dalszy ciąg operacji zostanie wykonany wyłącznie w odniesieniu do deklaracji, dla których ma to sens. Okno z listą deklaracji, których status chcemy sprawdzić, prezentuje: • numer referencyjny identyfikujący dany dokument w systemie e-Deklaracji • kod i opis słowny ostatniego zarejestrowanego statusu przetwarzania dokumentu • puste miejsce na informacje o nowym statusie • puste pole wyboru informujące o braku dokumentu UPO 8-64 Księgowość i Środki Trwałe Aby rozpocząć procedurę odpytywania systemu e-Deklaracji o status przetwarzania dokumentów, wystarczy zaznaczyć żądane deklaracje i wybrać opcję [Sprawdź status]. Ponieważ deklaracje są sprawdzane osobno jedna po drugiej, na bieżąco tworzony jest raport z przebiegu operacji: Po zakończeniu operacji zawartość okna z listą deklaracji zostanie odświeżona. Pojawi się informacja o odebranym aktualnym statusie przetwarzania dokumentów. Dla deklaracji zaakceptowanych przez system, dla których odebrano Urzędowe Poświadczenie Odbioru, dostępna stanie się opcja [Pokaż dokument UPO] (patrz podpunkt: „Podgląd dokumentu UPO”). Księgowość i Środki Trwałe 8-65 Podgląd dokumentu UPO Dokument Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO) jest generowany przez system e-Deklaracji tylko w jednym przypadku – gdy złożona deklaracja jest poprawna (kod statusu: 200 - Przetwarzanie dokumentu zakończone poprawnie). Jest to bardzo ważny dokument, gdyż stanowi dowód i potwierdza termin złożenia zeznania podatkowego. Należy go zachować, a w razie potrzeby okazać organowi podatkowemu w celach dowodowych. Zawartość dokumentu UPO możemy sprawdzić bezpośrednio po jego odebraniu (z poziomu okna sprawdzania statusu) oraz w dowolnym późniejszym momencie po wybraniu polecenia „Pokaż dokument UPO” (z poziomu okna przeglądowego deklaracji). W oknie podglądu UPO na zakładkach prezentowana jest zarówno jego postać oryginalna (podpisany dokument XML), jak i postać, w której kluczowe informacje zostały udostępnione użytkownikowi w osobnych wierszach. 8-66 Księgowość i Środki Trwałe Weryfikacja dokumentu UPO Aby mieć pewność, że dokument UPO został wystawiony przez system e-Deklaracji Ministerstwa Finansów oraz że jego treść od chwili zapisania w bazie danych systemu RAKS SQL nie uległa zmianie, możemy ten dokument zweryfikować. W pierwszej kolejności sprawdzana jest poprawność podpisu elektronicznego, którym opatrzono dokument, a następnie weryfikowana jest zgodność zawartości dokumentu z jego skrótem cyfrowym. Wynik weryfikacji jest prezentowany w formie raportu. Księgowość i Środki Trwałe 8-67 Należy zaznaczyć, że w ramach sprawdzania wiarygodności podpisu elektronicznego nie jest badana ważność certyfikatu użytego do podpisania dokumentu (okres jego ważności oraz czy nie znajduje się na liście certyfikatów unieważnionych CRL). Wydruk dokumentu UPO Dokument UPO warto jest wydrukować i zachować dla celów dowodowych. Odpowiednia opcja jest dostępna z poziomu okna podglądu dokumentu UPO, a także bezpośrednio z menu wydruków na oknie przeglądowym deklaracji. Eksport deklaracji do pliku XML Eksport deklaracji do pliku XML to funkcjonalność znana już z pierwszego etapu wdrożenia e-Deklaracji w systemie RAKS SQL. W oparciu o przygotowany wzorzec eksportu (zgodny ze schematem XSD dla danego typu deklaracji, publikowanym przez Ministerstwo Finansów) tworzony jest plik XML w formacie e-Deklaracji. Nazwę i lokalizację pliku podaje użytkownik (standardowy dialog zapisu pliku). Po zakończeniu eksportu możliwy jest podgląd powstałego pliku za pomocą domyślnej przeglądarki w systemie operacyjnym. O dalszym losie tego pliku decyduje użytkownik. 8-68 Księgowość i Środki Trwałe Operacja eksportu deklaracji do zewnętrznego pliku XML została zachowana w systemie głównie przez wzgląd na użytkowników, którzy w okresie, gdy system RAKS SQL nie obsługiwał jeszcze wysyłki deklaracji on-line, być może oparli na tym pliku swoje własne rozwiązania związane z obsługą e-Deklaracji. Z punktu widzenia nowego mechanizmu przetwarzania e-Deklaracji w systemie RAKS SQL, operacja ta stała się zbędna. Obecnie deklaracja przetworzona na format XML jest od razu podpisywana i wysyłana do urzędu, bez tworzenia pliku na dysku. Księgowość i Środki Trwałe 8-69 8-70 Księgowość i Środki Trwałe Ewidencja elementów majątku Okno ewidencji elementów majątku dostępne jest po uruchomieniu opcji „Środki trwałe → Ewidencja elementów majątku”. Będą tu wszystkie zarejestrowane środki trwałe, wyposażenie oraz pojazdy. Okno składa się a dwu części. Z lewej strony tworzone są grupy elementów majątku. Z prawej elementy podświetlonej grupy. Po instalacji dostępne będą dwie grupy • Wszystkie – w grupie tej będą wszystkie wprowadzone elementy majątku • Nieprzypisane – w grupie tej będą tylko nieprzypisane elementy majątku. i wybraniu Dodawanie nowej grupy następuje po uruchomieniu przycisku opcji „Dodaj grupę”. Pojawi się okno w którym należy wpisać nazwę i opis zakładanej grupa pojawi się z lewej strony okna. grupy. Po uruchomieniu Nowo wprowadzony element majątku w pierwszym etapie znajduje się zawsze w grupie „Nieprzypisane”, aby przypisać go do właściwej grupy należy ustawić się na tej pozycji, nacisnąć lewy przycisk myszy i przytrzymując go przesunąć pozycję do wybranej grupy. Na końcu należy zatwierdzić pytanie o przesunięciu wybranej gałęzi grupy. Poprawianie nazwy grupy następuje po uruchomieniu przycisku , a usuniecie po uruchomieniu . Po usunięciu grupy elementu zostanie on przesunięty do grupy „Nieprzypisane”. Z prawej strony okna można dodawać elementy majątku. Po uruchomieniu przycisku można dodać element majątku na tym samym poziomie drzewa grupy lub dodać podrzędny element majątku grupy. Dodawanie elementu majątku opisane jest w części „Ewidencja środków trwałych”. Dla pojazdów nieamortyzowanych pojawia się możliwość wprowadzania: • Ewidencji przejazdów • Ewidencji kosztów eksploatacji Ewidencje te dostępne są w dolnej części okna ewidencji wyposażenia. Należy ustawić się . na pozycji o typie środka „Pojazd nieamortyzowany” i uruchomić przycisk Wszystkie funkcje wywoływane po wciśnięciu klawisza dostępne są również z podręcznego menu, wywoływanego prawym klawiszem myszy . Księgowość i Środki Trwałe 8-71 W górnej części głównego menu znajduje się ikona, która umożliwia import/eksport elementów majątku do pliku XML . Do eksportu należy zaznaczyć pozycje na drzewku elementów. Wraz z eksportem środków trwałych odbywa się eksportowanie grup ewidencyjnych (kartoteka elementów majątku), do których należą te środki. Podobna opcja znajduje się w oknie „Środki trwałe”. Ewidencja przejazdów Program rejestruje trasy przejazdu wybranego pojazdu. Przeglądanie wykonanych przejazdów odbywa się w obrębie bieżącego w programie roku. Ewidencja przebiegu pojazdu znajduje się w opcji „Środki trwałe → Ewidencja elementów majątku”, po wskazaniu pojazdu nieamortyzowanego i naciśnięciu przycisku Wprowadzenia nowej pozycji do ewidencji przejazdów może dokonać użytkownik posiadający odpowiednie uprawnienia (definiowane w module „Administrator”). Kartoteka pojazdów zakładana jest podczas ewidencji elementów majątku. Podczas dodawania nowego środka do ewidencji TYPEM środka powinien być pojazd nieamortyzowany Użytkownik zobowiązany jest do wpisania trasy przejazdu, liczby przejechanych kilometrów, celu wykonania przejazdu oraz daty przejazdu. Użytkownik może skorzystać z kartoteki tras wzorcowych po kliknięciu przycisku znajdującego się z prawej strony pola „Trasa”. Okno wyboru można również wywołać za pomocą kombinacji klawiszy [ALT]+[↓]. Przycisk pozwala na poprawienie wprowadzonych danych. Modyfikacji ewidencji przejazdów może dokonać użytkownik posiadający odpowiednie do tego celu uprawnienia (definiowane w module „Administrator”). Zmodyfikować można takie same pozycje jak w przypadku wprowadzania danych. i wybraniu „Usuń Usuwanie pozycji jest możliwe po kliknięciu przycisku przejazd pojazdu”. Aby usunąć pozycję z ewidencji przejazdów należy posiadać odpowiednie do tego celu uprawnienia (definiowane w module „Administrator”). Zestawienie ewidencji przebiegu pojazdu drukowane jest po kliknięciu przycisku i obejmuje bieżący w programie rok. W zależności od ustawień użytkownika wydruk kierowany jest na ekran lub bezpośrednio na drukarkę. Aby wykonać zestawienie należy posiadać odpowiednie uprawnienia (definiowane w module „Administrator”). Koszt eksploatacji pojazdów Ewidencja kosztów eksploatacji pojazdu znajduje się w opcji „Środki trwałe → Ewidencja elementów majątku”. Program rejestruje koszty przejazdu wybranego pojazdu. Przeglądanie wykonanych przejazdów odbywa się w obrębie bieżącego w programie roku. Program domyślnie wyświetla ewidencje kosztów pojazdu aktualnie podświetlonego. 8-72 Księgowość i Środki Trwałe . Przycisk umożliwia wprowadzenie nowej pozycji do ewidencji. Informacje jakie należy wprowadzić to: Tabela 1 Informacje o oknie wprowadzania nowej pozycji do ewidencji kosztów eksploatacji pojazdów Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Numer Numer dokumentu na podstawie którego dodawana jest pozycja do ewidencji np. faktura za paliwo Data Automatycznie proponowana jest data złożona z bieżącego roku i miesiąca w programie Kwota Wartość przepisywana z wprowadzanego dokumentu Powód Tytuł z jakiego zostały poniesione koszty Uwagi Pole przeznaczone na wpisanie dowolnej uwagi Po wpisaniu wszystkich informacji należy nacisnąć przycisk . Modyfikacje ewidencji kosztów eksploatacji pojazdów mogą być przeprowadzone przez użytkownika posiadającego odpowiednie uprawnienia (definiowane w module Administrator). Zmianą mogą być objęte te same informacje co podczas wprowadzania. Uruchomienie przycisku powoduje usunięcie kosztów eksploatacji pojazdów. Rozliczenie kosztów eksploatacji pojazdów Wykonanie tego zestawienia możliwe jest po uruchomieniu klawisza w opcji „Środki trwałe → Ewidencja elementów majątku” dla TYPU pojazdy nieamortyzowane. Program dokonuje obliczeń wykonanych przejazdów i kosztów związanych z eksploatacją wybranego pojazdu za miesiąc i narastająco od początku roku obrachunkowego. Po kliknięciu przycisku program umożliwia zaksięgowanie korekty kosztów lub kosztów uzyskania przychodów (w przypadku gdy nie są wprowadzane dokumenty zakupu dla danego pojazdu). Pojawia się dowód wewnętrzny z danymi podstawowymi dokumentu, pozycjami dowodu oraz danymi kontrahenta. Księgowanie może odbywać się w każdym miesiącu. Na liście dowodów wewnętrznych powstanie zapis zaksięgowanego dokumentu. Po uruchomieniu opcji oraz „Księguj zaznaczone dowody wewnętrzne” powstanie zapis księgowy powiązany z bieżącym dokumentem. Należy uruchomić opcje „Księgowość/Dokumenty księgowe” i uzupełnić zapis do Księgi. Księgowość i Środki Trwałe 8-73 Uwaga Jeżeli w danym miesiącu dokonano już księgowania korekty kosztów, wpisy zostaną uaktualnione. Program powiadamia czy wpis został dodany czy uaktualniony. Należy zwrócić uwagę, aby księgowanie dotyczyło tylko korekty kosztów, lub tylko kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli w danym miesiącu dokonano zaksięgowania korekty kosztów, to księgowanie (również w tym miesiącu) kosztów uzyskania przychodów spowoduje zamianę (uaktualnienie) istniejącego w księdze wpisu. Uwaga W przypadku firm ryczałtowych, księgowanie korekty kosztów nie jest dostępne. 8-74 Księgowość i Środki Trwałe Ewidencja środków trwałych Ewidencja środków trwałych odbywa się po uruchomieniu opcji „Środki trwałe/ Środki trwałe”. Lewa część okna zawiera dane grup środków, służących do podziału środków według dowolnych grup, miejsc użytkowania, rodzajów środków oraz zestawów środków. Dane te zorganizowane są w postaci hierarchicznej (drzewo) i umieszczone na czterech zakładkach („Miejsca użytkowania”, „Rodzaje księgowe”, „Grupy środków trwałych”, „Zestawy środków trwałych”). Do obsługi drzewa służą umieszczone powyżej przyciski narzędziowe oraz menu podręczne (pop-up menu).Menu podręczne wywołać można po naciśnięciu prawego klawisza myszy. Opcja do wprowadzania elementu jest aktywna na każdym poziomie drzewa. Opcja usuwania elementu jest nieaktywne na najwyższym poziomie hierarchii. Opcja przypisania elementów majątku środków dotyczy tylko „Grup środków trwałych” i „Zestawów środków trwałych” dostępna jest po uruchomieniu „Edytuj przypisania” i jest nieaktywna gdy kartoteka środków nie zawiera żadnych pozycji. Podział środków trwałych Przed rozpoczęciem pracy z programem zalecany jest podział środków trwałych na miejsca użytkowania, rodzaje księgowe, grupy środków trwałych oraz zestawy środków trwałych. Podział na rodzaje odzwierciedla bilansowy podział środków trwałych. Wszystkie podziały są wykorzystywane do automatycznego księgowania danych oraz do filtrowania danych dla generowanych w programie zestawień. Aby wprowadzić nową podgrupę należy: 1. W oknie „Środki trwałe”, w lewej części tego okna uaktywnij odpowiednią zakładkę np. „Rodzaje” poprzez kliknięcie na niej lewym przyciskiem myszy. 2. Wskaż grupę do której chcesz dodać pozycję podrzędną i naciśnij prawy przycisk myszy . 3. Z menu kontekstowego wybierz „Dodaj rodzaj”. 4. Wprowadź informacje do wszystkich pól otworzonego okna i naciśnij przycisk [ZAPISZ]. Księgowość i Środki Trwałe 8-75 Tabela 2 Informacje o oknie „Środki trwałe”: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Nazwa środka Nazwa środka trwałego dodanego do kartoteki. Nr ewidencyjny Nadany przez użytkownika własny numer ewidencyjny dla środka trwałego. Opis Opis środka trwałego Data nabycia Data zakupu, wytworzenia lub pozyskania środka. Dowód nabycia Dowód nabycia wprowadzony podczas ewidencji środka trwałego Data przyjęcia Data przyjęcia środka do użytkowania, nie może być wcześniejsza od daty nabycia. Wprowadził Inicjały osoby która wprowadziła środek trwały do programu logując się własnym identyfikatorem. Data wprowadzenia Data wprowadzenia środka trwałego Zmodyfikował Inicjały osoby która zmieniła dane środka trwałego w programie logując się własnym identyfikatorem. Data modyfikacji Data modyfikacji środka trwałego. Sortowanie danych odbywa się poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy na tytule kolumny tabeli. W prawym górnym rogu okna znajdują się przyciski narzędziowe, których działanie może być wywołane zarówno za pomocą myszy jak i kombinacji klawiszy na klawiaturze, oraz po wywołaniu podręcznego menu w oknie. Przyciski umieszczone u dołu okna umożliwiają wprowadzanie środka do kartoteki nowych środków trwałych oraz edycję, usuwanie już istniejących, wprowadzanie wydarzeń dotyczących środka oraz wystawianie dokumentów przyjęcia i likwidacji. i oraz odpowiadające im funkcje w podręcznym Przyciski menu (pop-up menu) nie są aktywne, jeśli nie wprowadzono żadnych pozycji. 8-76 Księgowość i Środki Trwałe Dodawanie nowego środka trwałego Nową pozycję można wprowadzić po naciśnięciu przycisku . Wprowadź wartość początkową środka Zaznacz, jeśli a być dostępna amortyzacja podatkowa Podczas wprowadzania nowego środka trwałego, w oknie wprowadzania znajdują się pozycje określające parametry środka trwałego umieszczone na zakładkach „Dane środka” oraz „Dane o amortyzacji”. Jeśli do ewidencji wprowadzana będzie pozycja nieamortyzowana dostępne będą tylko dane podstawowe dotyczące środka lub pojazdu, a nie dostępne dane dotyczące amortyzacji i związanych z nimi wydarzeniach. Kolejne zakładki pojawiają się w miarę wprowadzania danych o środku trwałym. Na zakładce „Wydarzenia” oraz „Dokumenty” znajdują się kolejno zarejestrowane wydarzenia i wystawione dokumenty dotyczące środka. Można stąd również wykonać każde wydarzenie oraz wystawić związany z nim dokument. Księgowość i Środki Trwałe 8-77 Tabela 3 Informacje o oknie wprowadzania środków trwałych – zakładka „Dane środka” Nazwa pola Znaczenie Dane podstawowe: Stan Informacja o stanie środka. Pole jest automatycznie uaktualniane w zależności od wydarzenia. Po wprowadzeniu danych podstawowych środka – pojawi „wprowadzony”. Jeśli środek zostanie przyjęty do użytkowania – pojawi się „przyjęty”. Jeśli zostanie sprzedany – pojawi się „sprzedany”. Nazwa Nazwa środka trwałego. Typ środka Określamy typ środka . Po uruchomieniu klawisza wybieramy go z listy. Mogą nim być również pojazdy oraz wyposażenie amortyzowane i nieamortyzowane. Nowy typ środka wprowadzany jest w słownikach. Jeśli wybrany zostanie środek nieamortyzowany użytkownik będzie mógł wprowadzić jedynie dane podstawowe dotyczące tego środka lub pojazdu. Nie pojawią się zakładki dotyczące amortyzacji. Numer ewidencyjny Numer własny środka trwałego, musi być unikalny. Numer fabryczny Numer seryjny środka. Opis Dowolny opis środka trwałego. Miejsce użytkowania Miejsce w którym użytkowany jest środek, wybierane jest z kartoteki po naciśnięciu przycisku . Zestawy Zestaw środków wybrany po uruchomieniu mogą być wykonywane wspólne operacje. . Dla zestawu środków Nabycie: Data nabycia Data zakupu, wytworzenia lub pozyskania środka trwałego. Dowód nabycia Numer dokumentu potwierdzającego nabycie środka trwałego. Cena netto [PLN] Cena netto nabytego środka trwałego Cena brutto [PLN] Cena brutto nabytego środka trwałego Inne: Ilość Nazwa środka trwałego. Kod kreskowy Kod kreskowy środka trwałego Osoba odpowiedzialna Osoba odpowiedzialna za środek trwały, pojazd lub wyposażenie amortyzowane lub nieamortyzowane. Ch-ka techn.użytkowa Charakterystyka dotyczy wyposażenia. Dla środka trwałego oraz pojazdów (typ środka) będzie nieaktywna. 8-78 Księgowość i Środki Trwałe Zakładka „Dane o amortyzacji” podzielona jest na dwie części zawierające dane podstawowe oraz dane dotyczące amortyzacji księgowej lub jednocześnie podatkowej środka trwałego. Obie części zawierają następujące pozycje: Tabela 5 Informacje o oknie wprowadzania środków trwałych – zakładka „Dane o amortyzacji” Nazwa pola Znaczenie Dane podstawowe: Tabela KŚT Informacja o wersji tabeli KŚT, z której pochodzi wybrany symbol rodzajowy według klasyfikacji GUS. Numer KŚT Symbol rodzajowy według klasyfikacji GUS. Może być wybrany z kartoteki lub wpisany ręcznie przez użytkownika. Po wypełnieniu tej pozycji program automatycznie wypełnia pozycję stawka amortyzacji wartością odpowiadającą danemu symbolowi. W przypadku przedziału stawek wybierana jest górna wartość przedziału. Rodzaj księgowy Rodzaj środka według podziału bilansowego, wybierany jest z kartoteki po naciśnięciu przycisku . Numer analityki Numer konta analitycznego środka w FK. Pole wypełniane jest w przypadku, gdy dane będą importowane do programu Finanse i Księgowość. Użytkujący Osoba która użytkuje środek trwały. Daty: Data początku użytkowania Data od której zaczęto użytkować środek Data przyjęcia Data przyjęcia do ewidencji środków trwałych. Dane podstawowe: Data sprzedaży Data sprzedaży środka trwałego Data likwidacji Data likwidacji środka trwałego Amortyzacja bilansowa: Wartość początkowa Wartość środka trwałego w cenie nabycia. Wartość zaktualizowana Wartość środka trwałego po aktualizacji. Wartość dotychczasowego umorzenia Dotychczasowe odpisane wartości środka trwałego. Pole wypełniane jest automatycznie przez program w przypadku, gdy dla wprowadzanej pozycji wystąpi bilans otwarcia. Wartość zaktualiz. umorzenia Dotychczasowe umorzenie po aktualizacji środka. Wartość odpisów aktualizujących Suma kwot odpisów aktualizujących oraz kwot storn tych odpisów. Księgowość i Środki Trwałe 8-79 Tabela 5 Informacje o oknie wprowadzania środków trwałych – zakładka „Dane o amortyzacji” (ciąg dalszy): Nazwa pola Znaczenie Amortyzacja bilansowa: Początek Data od której rozpoczyna się amortyzacja środka w programie. amortyzacji Data rzecz. rozp. amortyzacji Data od której rozpoczęto rzeczywistą amortyzację środka. Metoda amortyzacji Do wyboru jedna z trzech: jednorazowa, liniowa, degresywna. Jeśli wybrana zostanie metoda jednorazowa, to program zgodnie z przepisami, pozwoli na dokonanie umorzenia środka w tym samym miesiącu, w którym nastąpiło jego przyjęcie do użytkowania. Współczynnik amortyzacji Współczynnik podwyższający lub obniżający stawkę amortyzacji. Jeśli wartość będzie mniejsza od jedności stawka zostanie pomniejszona. Jeśli wartość będzie większa od jedności stawka amortyzacji zostanie powiększona. Stawka amortyzacji Przypisana z KŚT lub wpisana ręcznie przez użytkownika stawka amortyzacji. Częstotliwość odpisów Do wyboru: miesięczne, kwartalne, roczne. Miesiące amortyzacji Przy odpisach miesięcznych istnieje możliwość odznaczenia miesięcy w których środek nie jest amortyzowany przez cały okres użytkowania – środki sezonowe. Typ odpisu Tryb dokonania odpisu początkowego dla nowo zakupionych środków. Dostępne są dwa sposoby dokonania odpisu: jednorazowo, miesięcznie. Wyboru można dokonać po rozwinięciu listy przyciskiem . Jeśli opcja zostanie uruchomiona, to program dopiero po zakończeniu roku obrachunkowego rozpocznie amortyzację środka wykorzystując do obliczeń stawkę i współczynnik podany powyżej. Wartość odpisu jednorazowego Obliczona przez program kwota odpisu początkowego. Może być odpisana jednorazowo lub w ratach miesięcznych do końca roku obrachunkowego. Bilans otwarcia Pole należy zaznaczyć w przypadku gdy wprowadzany jest środek, który był już amortyzowany. Czyli środek zakupiony w poprzednich latach obrachunkowych. Po zaznaczeniu opcji uaktywniane są dwa pola: „Umorzenie na początek roku”, tu należy wpisać sumę odpisów do końca ubiegłego roku, „Ulga inwestycyjna”, kwota ulgi inwestycyjnej. 8-80 Księgowość i Środki Trwałe Amortyzacja podatkowa jest opcjonalna i może być włączona poprzez zaznaczenie umieszczonego w lewym dolnym rogu części zakładki „Amortyzacja pola bilansowa”. Więcej informacji ... Data rozpoczęcia amortyzacji liniowej lub degresywnej dla amortyzacji podatkowej musi być co najmniej o miesiąc późniejsza od daty przyjęcia środka do użytkowania; wyjątkiem jest tu przypadek z odpisem 30%, dla którego również data amortyzacji podatkowej może być z tego samego miesiąca co data przyjęcia do użytkowania. Dla amortyzacji księgowej może być to ten sam miesiąc. Jako metodę amortyzacji użytkownik może wybrać metodę liniową, degresywną bądź jednorazową. W przypadku wyboru metody jednorazowej nieaktywne stają się przyciski określające częstotliwość odpisów amortyzacyjnych (miesięczna, kwartalna, roczna), kontrolki dotyczące odpisu początkowego oraz przyciski opcji określające miesiące, w których dany środek ma być amortyzowany. W trakcie wprowadzania środka trwałego użytkownik ma możliwość przejrzenia dla niego planów pełnej amortyzacji. Odbywa się to poprzez przejście na zakładkę „Plany amortyzacji”. Plany te prezentowane są w postaci tabeli. Prezentowane dane, to kwoty miesięcznych i rocznych odpisów amortyzacyjnych oraz kwoty netto. Kwoty odpisów rocznych obejmują lata kalendarzowe oraz obrachunkowe (przyciski opcji). W trakcie wprowadzania środka trwałego użytkownik może dodać, poprawiać i usuwać wszystkie wydarzenia związane z tym środkiem, wystawiać dokumenty przyjęcia, likwidacji oraz protokoły zdawczo odbiorcze. Dla pojazdów lub wyposażeń nieamortyzowanych zakładki „Wydarzenia” oraz „Dokumenty” nie pojawiają się. Pewnym ułatwieniem wprowadzania nowych środków trwałych jest automatyczne wypełnianie niektórych pozycji wartościami pochodzącymi ze środka, na którym aktualnie znajduje się kursor. Są to: „Data nabycia”, „Data przyjęcia do użytkowania”, „Numer KŚT”, „Miejsce użytkowania”, „Rodzaj środka”, „Numer analityki”, „Data rozpoczęcia amortyzacji”, „Metoda amortyzacji”, „Częstotliwość odpisów”. Miejsca powstawania kosztów Podczas wprowadzania środka do ewidencji istnieje możliwość określenia stanowisk kosztowych dla środka (zakładka „Miejsca powstawania kosztów”). Środek trwały może być użytkowany w tym samym czasie w kilku miejscach i w związku z tym rozłożono dla niego odpowiedni procent kosztów. Wg tego procentu liczone jest automatycznie np. zużycie śr. trwałego, odpisy aktualizujące, likwidacja i inne wydarzenia . Każde miejsce powstawania kosztów może posiadać swój numer analityki na które (z wykorzystaniem wzorca księgowego) księgowane będą wydarzenia. Księgowość i Środki Trwałe 8-81 Istnieje możliwość powiązania kartoteki „Miejsce powstawania kosztów” z planem kont i księgowania zapisów na tych analitykach. Definiowanie stanowisk kosztowych odbywa się w opcji „Słowniki/ Księgowość/ Miejsca powstawania kosztów”. Przypisanie stanowisk kosztowych do środka w opcji „Środki trwałe/Środki trwałe” na zakładce „Miejsca powstawania kosztów”. Należy uruchomić przycisk . Pojawi się okno : Wpisz procent kosztów dla stanowiska środka trwałego Naciśnij przycisk aby dołączyć nowe miejsce powstawania kosztów W oknie „Stanowiska kosztowe dla środka trwałego” należy wpisać datę obowiązywania stanowisk kosztowych oraz ewentualne uwagi. Należy nacisnąć przycisk i wybrać pozycje „Dołącz stanowiska”. W kartotece stanowisk kosztowych należy wskazać odpowiednie stanowisko kosztowe i nacisnąć . Wybrane wcześniej stanowiska kosztowe nie pojawiają się w kartotece. Dla każdego stanowiska kosztowego konieczne jest wpisanie procentu kosztów. Suma procentów kosztów dla wszystkich pozycji musi być równa 100. Aby zatwierdzić okno należy nacisnąć przycisk . Jeśli wprowadzimy drugie stanowisko kosztowe z inną datą początku użytkowania pojawi się informacja o zmianie stanowiska kosztowego dla wybranych elementów. 8-82 Księgowość i Środki Trwałe Wprowadzanie wyposażenia Wprowadzanie wyposażenia odbywa się w opcji „Środki trwałe/ Ewidencja elementów , pojawi się okno „Środek trwały” majątku”. Należy uruchomić klawisz gdzie należy wybrać typ środka „Wyposażenie nieamortyzowane” lub „Wyposażenie amortyzowane” lub inny wprowadzony do słownika środków trwałych. Jeśli podczas wprowadzania wybrano typ – „Wyposażenie nieamortyzowane” użytkownik ma do wypełnienia następujące pozycje: nazwa, numer ewidencyjny, numer fabryczny, opis, miejsce użytkowania, zestaw, data nabycia, numer dowodu, cena netto, cena brutto, ilość, kod kreskowy, ch-ka techniczna użytkownika. Jeśli zostanie wybrany typ – „Wyposażenie amortyzowane” wprowadzenie wyposażenia wygląda tak jak środka trwałego. Wprowadzanie pojazdu Wprowadzanie pojazdu odbywa się w opcji „Środki trwałe/ Ewidencja elementów , pojawi się okno „Środek trwały” majątku”. Należy uruchomić klawisz gdzie należy wybrać typ środka „Pojazdy nieamortyzowane” lub „Pojazdy amortyzowane” lub inny typ wprowadzony do słownika środków trwałych (wówczas nazwa typu środka uzależniona jest jedynie od użytkownika). Jeśli podczas wprowadzania wybrano typ – „Pojazdy nieamortyzowane” użytkownik ma do wypełnienia następujące pozycje: nazwa, numer ewidencyjny, numer fabryczny, opis, miejsce użytkowania, zestaw, data nabycia, numer dowodu, cena netto, cena brutto, ilość, kod kreskowy, osoba odpowiedzialna oraz dane dotyczące pojazdu tzn. numer rejestracyjny, marka, pojemność. Jeśli zostanie wybrany typ – „Pojazdy amortyzowane” wprowadzenie wyposażenia wygląda tak jak środka trwałego tzn. pojawi się zakładka „Dane o amortyzacji”, „Wydarzenia” oraz „Dokumenty”. Księgowość i Środki Trwałe 8-83 8-84 Księgowość i Środki Trwałe Wydarzenia Grupa „Wydarzenia” przeznaczona jest do wykonywania wszystkich dostępnych w programie operacji na wprowadzonych środkach trwałych. Przyjęcie środka trwałego Opcja umożliwia przyjęcie wybranego środka do ewidencji w programie. Operacji przyjęcia można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu opcję „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz „Środki trwałe → Wydarzenia”. Uwaga lub po uruchomieniu opcji Operacja ta wykonywana jest dla pojedynczego środka lub dla serii środków trwałych. Przyjęcie powinno być pierwszą, dokonaną zaraz po wprowadzeniu nowego środka operacją. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Do momentu przyjęcia środka do ewidencji użytkownik nie może dokonywać na nim żadnych innych operacji (tzn. wyznaczenie planu amortyzacji, aktualizacji wartości itp.). Dla środków które nie były jeszcze amortyzowane (nie posiadają bilansu otwarcia) w wyniku przyjęcia ich do programu wystawiany jest dokument przyjęcia. Aby przyjąć pojedynczy środek należy wskazać żądaną pozycję poprzez kliknięcie na niej lewym przyciskiem myszy i uruchomić funkcję „Przyjmij do użytkowania”. Program wygeneruje okno „Przyjęcie do użytkowania”, w którym należy wyznaczyć datę przyjęcia oraz zaznaczyć opcję „Wystaw dokumenty przyjęcia”. Po zatwierdzeniu pojawia się raport przyjęcia do użytkowania oraz dokument przyjęcia środków trwałych. Księgowość i Środki Trwałe 8-85 Tabela 6 Informacje o oknie dokumenty przyjęcia środków trwałych: Nazwa pola Znaczenie Dokument przyjęcia: Kod dokumentu Kod dokumentu przyjęcia po uruchomieniu użytkownik zdefiniował kody w słowniku. . Pod warunkiem ze Numer kolejny Numer kolejny wystawianego dokumentu przyjęcia. Jeżeli w parametrach programu wybrano opcję ręcznej numeracji dokumentów przyjęcia, to pola edycyjne numeru dokumentu są aktywne umożliwiając wprowadzenie kolejnych numerów dla wystawianych dokumentów. W przeciwnym przypadku (numeracja automatyczna) pola edycyjne są nieaktywne. Po zatwierdzeniu operacji następuje sprawdzenie (dla numeracji ręcznej) unikalności numeru dokumentu przyjęcia.. Numer dokumentu Numer dokumentu nadawany jest automatycznie na podstawie maski ustawionej podczas definiowania kodu dokumentu i numeru kolejnego. Dowód przyjęcia: Źródło nabycia Gdzie środek został zakupiony. Rok produkcji Należy przepisać z dokumentów dotyczących wprowadzanego środka. Czas użytkowania Czas użytkowania przyjętego środka. Osoba przyjmująca środek Imię i nazwisko osoby, która dokonała przyjęcia środka do użytkowania. Charakterystyka technicznoużytkowa Dane należy przepisać z dokumentacji technicznej wprowadzanego środka trwałego. Adnotacje księgowe Dowolne uwagi księgowości, które powinny znaleźć się na wystawianym dokumencie „Dowód przyjęcia”. Aby przyjąć grupę środków do programu należy zaznaczyć żądane pozycje i uruchomić funkcję „Przyjmij do użytkowania”. W wyświetlonym oknie należy dokonać wyboru daty przyjęcia środków do programu. Data ta jest datą zarejestrowania wydarzenia przyjęcia środka w programie i musi ona spełniać następujące warunki: • nie może przekraczać końca bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty nabycia żadnego z zaznaczonych środków, • nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji żadnego z zaznaczonych środków, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Ewentualne błędy są sygnalizowane w oknie komunikatu wraz z czytelnym opisem. Uwaga W przypadku przyjmowania serii środków do programu, wygenerowany zostanie wspólny dokument przyjęcia. 8-86 Księgowość i Środki Trwałe Wyznaczenie planu amortyzacji Opcja ta umożliwia wyznaczenie planów amortyzacji na bieżący rok obrachunkowy dla pojedynczego środka lub grupy środków zaznaczonych. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Operacji wyznaczenia planów amortyzacji można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu opcję „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia”. Po wybraniu wymienionej opcji otwierane jest okno „Roczny plan amortyzacji”, w którym należy podać „Datę wyznaczenia planu” i nacisnąć przycisk . Program dokona sprawdzenia poprawności wprowadzonej daty i wyznaczy plany amortyzacji. Uwaga Plan amortyzacji może być wyznaczony i zapisany dla amortyzacji księgowej, a jeżeli w kartotece środka trwałego została wybrana również amortyzacja podatkowa, to plan amortyzacji jest wyznaczany i zapisywany jednocześnie dla amortyzacji księgowej i podatkowej. Jeżeli przy próbie wyznaczenia planów amortyzacji wystąpią błędy, operator otrzyma ich dokładny wykaz (z krótkim opisem typu błędu) i możliwość wydrukowania go. Więcej informacji ... Aby możliwe było wyznaczenie planu amortyzacji środek musi spełniać następujące warunki: • został przyjęty do ewidencji, • nie został zlikwidowany ani sprzedany, • nie posiada jeszcze planu na bieżący (w programie) rok obrachunkowy, • jeżeli następuje wyznaczenie kolejnego planu (środek był już amortyzowany w poprzednich latach w programie) wszystkie zaplanowane na poprzedni rok obrachunkowy umorzenia powinny zostać dokonane. Jeżeli środek spełnia powyższe warunki użytkownik musi wybrać „Datę wyznaczenia planu” z jaką wyznaczenie planów zostanie zarejestrowane w kartotece wydarzeń. Data ta powinna spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca, • jeżeli wyznaczany jest pierwszy plan - nie może poprzedzać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji tego środka, Księgowość i Środki Trwałe 8-87 • jeżeli wyznaczany jest kolejny plan - musi mieścić się w pierwszym miesiącu bieżącego roku obrachunkowego. Wybraną „Datę wyznaczenia planu” należy zatwierdzić przyciskiem , program wyświetli okno „Roczne plany amortyzacji ”. Aby zakończyć operację wyznaczania planu amortyzacji należy nacisnąć przycisk . Korekta planu amortyzacji Opcja ta umożliwia użytkownikowi modyfikowanie już wyznaczonego planu amortyzacji dla środka trwałego. Podobnie jak wyznaczenie planu amortyzacji operacja ta może zostać wykonana dla serii środków trwałych wybranych z kartoteki środków trwałych poprzez zaznaczenie oraz dla wskazanego, pojedynczego środka. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Operacji korekty planów amortyzacji można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu opcję „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” po uruchomieniu prawego przycisku myszy. W otworzonym oknie „Korekta planów” należy podać „Datę korekty planu” i nacisnąć przycisk . Program po sprawdzeniu poprawność podanej daty przedstawi użytkownikowi plany amortyzacji przeznaczone do korekty. Sposób ich prezentacji jest identyczny jak w przypadku wyznaczenia planów amortyzacji. Uwaga Odpisy amortyzacyjne, które zostały już dokonane nie podlegają korekcie. Wprowadzenie kwoty korekty dokonuje się poprzez edycję wskazanej pozycji bezpośrednio w tabeli po wskazaniu żądanej pozycji i wciśnięciu klawisza [ENTER], po dwukrotnym kliknięciu lewym przyciskiem myszy na wybranej pozycji. Zatwierdzenie i zapis korekt odbywa się poprzez użycie przycisku . Jeżeli plan amortyzacji został zmodyfikowany program automatycznie wygeneruje wydarzenie "Korekta planu amortyzacji" dla tego planu. Uwaga Jeżeli plan amortyzacji nie został zmodyfikowany, a użytkownik próbuje zatwierdzić jego korektę, to program nie wygeneruje wydarzenia "Korekta planu amortyzacji" dla tego planu. Jeżeli przy próbie korekty planów amortyzacji wystąpią błędy, operator otrzyma ich dokładny wykaz (z krótkim opisem typu błędu) i możliwość wydrukowania go. 8-88 Księgowość i Środki Trwałe Więcej informacji ... Aby korekta planu amortyzacji mogła zostać dokonana środek musi spełniać pewne warunki: • posiada plan amortyzacji dla bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie został zlikwidowany ani sprzedany. Jeżeli środek spełnia powyższe warunki użytkownik musi wybrać „Datę korekty planu” z jaką korekta planów zostanie zarejestrowana w kartotece wydarzeń. „Data korekty planu” powinna spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Umorzenie miesięczne Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie umorzenia miesięcznego dla obu rodzajów amortyzacji i jest dostępna zarówno dla pojedynczych środków jak i serii (zaznaczone). Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Operacji umorzenia miesięcznego można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu opcję „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. Aby można było dokonać tej operacji środek musi posiadać plan(y) amortyzacji na bieżący (w programie) rok obrachunkowy. Program daje możliwość wyboru daty z jaką umorzenie ma zostać dokonane. System został zaopatrzony w umiejętność podpowiadania użytkownikowi poprawnych dat umorzeń (domyślnie jest to ostatni dzień miesiąca, który automatycznie określa program). Odbywa się to na następujących zasadach : • dla pojedynczego środka program określa datę najbliższego możliwego umorzenia dla amortyzacji księgowej oraz podatkowej i (jeżeli się różnią) podpowiada najwcześniejszą z nich, • dla serii środków program określa daty najbliższego możliwego umorzenia dla każdego z osobna i podpowiada użytkownikowi najwcześniejszą z nich. Operator systemu może zmienić datę umorzenia, musi jednak wiedzieć, że : • nie może ona pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, Księgowość i Środki Trwałe 8-89 • musi pochodzić z miesiąca przeznaczonego do amortyzacji, • odpis w tym miesiącu nie został jeszcze dokonany, • dokonano odpisu w poprzednim miesiącu przeznaczonym do amortyzacji, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka. Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Jeżeli użytkownik dokonuje operacji dla środków zaznaczonych to dla każdego umorzenia, które się powiodło powinien pojawić się napis "dokonano umorzenia środków". Jeżeli przy próbie dokonywania umorzeń wystąpiły błędy, operator otrzyma ich dokładny wykaz (z krótkim opisem typu błędu) i możliwość wydrukowania go. Aktualizacja wartości Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie aktualizacji wartości środka dla obu rodzajów amortyzacji. Opcja jest dostępna zarówno dla pojedynczych środków jak i serii (zaznaczone). Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Aby aktualizacja wartości została dokonana poprawnie, środek musi być przyjęty do programu. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. DATA AKTUALIZACJI musi spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty przyjęcia środka, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • jeżeli nie rozpoczęto jeszcze amortyzacji środka w programie - nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Użytkownik posiada możliwość dokonania aktualizacji: • korzystając ze zdefiniowanych uprzednio tabel aktualizacji, Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Jeżeli operacja aktualizacji powiedzie się, program automatycznie dokona przeliczenia istniejących planów amortyzacji i zaktualizuje wartość środka trwałego. 8-90 Księgowość i Środki Trwałe W przypadku niepowodzenia użytkownik otrzyma informację o błędach. Zmiana wartości początkowej Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie zmiany wartości początkowej środka dla obu rodzajów amortyzacji. Opcja jest dostępna dla pojedynczych środków oraz zaznaczonej serii. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Aby zmiana wartości początkowej została dokonana poprawnie środek musi być przyjęty do ewidencji w systemie. Uwaga Można dokonać zarówno zwiększenia jak i zmniejszenia wartości środka. Zmniejszenie wartości polega na wpisaniu ujemnej kwoty zmiany. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu lub wprowadzając środek trwały na „Środki trwałe →Ewidencja” klawisz zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. W wyświetlonym oknie należy wypełnić omówione poniżej pola. DATA ZMIANY WARTOŚCI musi spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty przyjęcia środka, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • jeżeli nie rozpoczęto jeszcze amortyzacji środka w programie - nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Przy okazji zmiany wartości początkowej środka operator systemu ma możliwość dokonania modyfikacji trzech parametrów dla każdego typu amortyzacji (księgowa i podatkowa): • KWOTY ZMIANY - poprzez wpisanie niezerowej (dodatniej lub ujemnej) kwoty zmiany, • METODY AMORTYZACJI – tylko w przypadku gdy dany środek jest amortyzowany jednorazowo, • WSPÓŁCZYNNIKA AMORTYZACJI, • STAWKI AMORTYZACJI. Parametr „Miesiąc pierwszego odpisu po zmianie wartości” określa datę wprowadzenia zmian w życie i jest dostępny tylko dla miesięcznej częstotliwości odpisów. Księgowość i Środki Trwałe 8-91 Uwaga W przypadku zmiany wartości środka amortyzowanego metodą jednorazową, okno dialogowe zmiany wartości początkowej zawiera dodatkową zakładkę „Miesiące” służącą do wyboru częstotliwości odpisów amortyzacyjnych. Jeśli zostanie wybrana miesięczna częstotliwość odpisów można również wybrać miesiące amortyzacji. Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Jeżeli operacja zmiany wartości początkowej powiedzie się, program automatycznie dokona przeliczenia istniejących planów amortyzacji i zaktualizuje wartość środka trwałego. W przypadku niepowodzenia użytkownik otrzyma informacje o błędach. Odpis aktualizujący Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie odpisu aktualizującego. Odpis aktualizujący może dotyczyć zarówno amortyzacji księgowej jak i podatkowej. Opcja jest dostępna dla pojedynczych środków jak i całej serii. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Aby zmiana wartości początkowej została dokonana poprawnie środek musi być przyjęty do ewidencji w systemie. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. W wyświetlonym oknie należy wypełnić omówione poniżej pola. DATA ODPISU AKTUALIZACYJNEGO musi spełniać następujące warunki: • musi pochodzić z bieżącego roku obrachunkowego, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca, • nie może poprzedzać kolejnych wydarzeń, • nie może przekraczać daty kolejnego planowanego umorzenia, • nie może poprzedzać daty rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli brak pierwszego planu to nie może przekraczać daty rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli brak kolejnego planu to nie może przekraczać daty końca pierwszego miesiąca w roku. Kwota odpisu aktualizującego nie może przekroczyć wartości pozostałej do umorzenia środka. Program automatycznie podpowiada tę wartość. Po zatwierdzeniu operacji poprzez użycie przycisku 8-92 Księgowość i Środki Trwałe następuje aktualizacja „WARTOŚĆ ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH” w ewidencji środków trwałych dla danego środka. Kwota odpisu aktualizującego nie wpływa na podstawę wyliczenia amortyzacji środka, a jedynie na czas amortyzacji (zmniejszenie kwoty pozostałej do pełnego umorzenia skrócenie czasu amortyzacji). Jeżeli w danym roku obrachunkowym został wyznaczony plan amortyzacji, a kwota odpisu aktualizującego jest na tyle duża, że zakończenie amortyzacji nastąpi w tym roku to program dokona przeliczenia planu amortyzacji. Storno odpisu aktualizacyjnego Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie storna odpisu. Storno odpisu jest operacją o działaniu odwrotnym do odpisu aktualizującego i może dotyczyć zarówno amortyzacji księgowej jak i podatkowej. Opcja jest dostępna dla pojedynczych środków trwałych oraz zaznaczonej grupy środków. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Aby zmiana wartości początkowej została dokonana poprawnie środek musi być przyjęty do ewidencji w systemie. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. W wyświetlonym oknie należy wypełnić omówione poniżej pola. DATA STORNA ODPISU musi spełniać następujące warunki: • musi pochodzić z bieżącego roku obrachunkowego, • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca, • nie może poprzedzać kolejnych wydarzeń, • nie może przekraczać daty kolejnego planowanego umorzenia, • nie może poprzedzać daty rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli brak pierwszego planu to nie może przekraczać daty rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli brak kolejnego planu to nie może przekraczać daty końca pierwszego miesiąca w roku. Kwota storna odpisu nie może przekraczać różnicy między wartością początkową a zaktualizowaną wartością początkową środka. Jeżeli przed tą operacją dokonano odpisu aktualizującego to program podpowiada kwotę równą kwocie odpisu. W przeciwnym wypadku jest to kwota zerowa. Po zatwierdzeniu operacji poprzez użycie następuje aktualizacja wartości „WARTOŚĆ ODPISÓW przycisku AKTUALIZUJĄCYCH” w ewidencji środków trwałych dla danego środka. Kwota Księgowość i Środki Trwałe 8-93 storna odpisu nie wpływa na podstawę wyliczenia amortyzacji środka a jedynie na czas amortyzacji (zwiększenie kwoty pozostałej do pełnego umorzenia - wydłużenie czasu amortyzacji). Jeżeli w danym roku obrachunkowym dokonywane były odpisy aktualizujące, które spowodowały przeliczenie planu amortyzacji to program dokona ponownego przeliczenia planu amortyzacji. Likwidacja środka Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie likwidacji środka, jest dostępna dla pojedynczych środków i zaznaczonej serii środków. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. Zaznaczać przytrzymując klawisz [Shift] + strzałka lub klikając myszką. Aby likwidacja środka została dokonana poprawnie, środek musi być przyjęty do ewidencji w systemie. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. W wyświetlonym oknie należy wypełnić omówione poniżej pola. DATA LIKWIDACJI jest datą zarejestrowania wydarzenia likwidacji środka w systemie. Musi ona spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • jeżeli nie rozpoczęto jeszcze amortyzacji środka w programie - nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli amortyzowano już środek w programie - nie może przekraczać daty najbliższego planowanego, a jeszcze nie dokonanego umorzenia (chronologia wydarzeń), • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Następnie użytkownik powinien zaznaczyć opcję „Wystaw dokumenty likwidacji”. Pojawi się raport likwidacji i jeśli jest wszystko w porządku pojawi się dokument likwidacji środków. Jeżeli przy próbie likwidacji środka wystąpi błąd, operator otrzyma w oknie komunikatu jego opis. W dokumencie likwidacji środka należy wybrać kod dokumentu likwidacji i wpisać numer kolejny. 8-94 Księgowość i Środki Trwałe W przypadku numeracji automatycznej program dokonuje generacji unikalnego numeru według zadanego wzorca (maski numeru). Kolejnym krokiem jest ustalenie początku i końca użytkowania środka, składu komisji, osoby odpowiedzialnej, daty proponowanej likwidacji oraz właściwej daty likwidacji. Można wpisać sposób i przyczynę likwidacji, informacje o decyzji, adnotacje oraz wnioski. Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Sprzedaż środka Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie sprzedaży środka, jest dostępna dla pojedynczych środków oraz zaznaczonej serii środków. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Zaznaczanie pozycji zostało opisane w części dotyczącej likwidacja środka. Aby sprzedaż środka została dokonana poprawnie środek musi być przyjęty do ewidencji w systemie. Operacji tej można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. W wyświetlonym oknie należy wypełnić omówione poniżej pola. DATA SPRZEDAŻY jest datą zarejestrowania wydarzenia sprzedaży środka w systemie. Musi ona spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • jeżeli nie rozpoczęto jeszcze amortyzacji środka w programie - nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli amortyzowano już środek w programie - nie może przekraczać daty najbliższego planowanego, a jeszcze nie dokonanego umorzenia (chronologia wydarzeń), • nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Wypełnienie pola NUMER DOKUMENTU SPRZEDAŻY nie jest obowiązkowe. Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Jeżeli przy próbie sprzedaży środka wystąpi błąd, operator otrzyma w oknie komunikatu jego opis. Środek trwały nie zostanie sprzedany. Księgowość i Środki Trwałe 8-95 Zmiana miejsca użytkowania Opcja ta umożliwia użytkownikowi dokonanie zmiany miejsca użytkowania środka po tym jak dokonał już przyjęcia go do ewidencji. Dostępna jest dla pojedynczego środka i zaznaczonej serii środków. Jeśli zostały utworzone zestawy środków, zmiana miejsca może dotyczyć całego zestawu. Aby zaznaczyć wybrane środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Zaznaczanie pozycji zostało opisane w części dotyczącej likwidacja środka. Operacji zmiany miejsca użytkowania można dokonać wybierając z górnego menu głównego okna programu opcję „Środki trwałe →Środki trwałe” klawisz lub wprowadzając środek trwały na zakładce zatytułowanej „Wydarzenia” uruchomić prawy przycisk myszy. Program wyświetli okno „Zmiana miejsca użytkowania”, w którym znajduje się pole: 1. AKTUALNE MIEJSCE UŻYTKOWANIA 2. NOWE MIEJSCE UŻYTKOWANIA - należy wskazać nowe miejsce użytkowania dla środka. Wyboru nowego miejsca użytkowania dokonuje się poprzez jego wskazanie (klawisz 3. ) i dwukrotne kliknięcie myszką. DATA ZMIANY - jest datą zarejestrowania wydarzenia zmiany miejsca użytkowania w systemie. Musi ona spełniać następujące warunki: • nie może pochodzić spoza bieżącego (w programie) roku obrachunkowego, • nie może poprzedzać daty dokonania ostatniego wydarzenia dla tego środka, • jeżeli nie rozpoczęto jeszcze amortyzacji środka w programie - nie może przekraczać żadnej z dat rozpoczęcia amortyzacji, • jeżeli amortyzowano już środek w programie – nie może pochodzić z zamkniętego miesiąca. Wskazówka Zaznaczenie pola „Wystaw protokół zdawczo-odbiorczy” powoduje automatyczne wygenerowanie protokołu zdawczo odbiorczego dla wprowadzanego wydarzenia zmiany miejsca użytkowania. 8-96 Księgowość i Środki Trwałe Jeżeli przy próbie zmiany miejsca użytkowania środka wystąpi błąd (spowodowany na przykład próbą przeniesienia środka w miejsce, w którym jest aktualnie użytkowany), operator otrzyma w oknie komunikatu jego opis. Jeśli w oknie „Zmiana miejsca użytkowania” zostało zaznaczone pole „Wystaw protokół zdawczo-odbiorczy”, to po wygenerowaniu raportu ze zmianą miejsca użytkowania program pokaże okno „Protokół zdawczo-odbiorczy”. W oknie tym można podać informacje, które zostaną umieszczone na wystawianym dokumencie. Należy wybrać kod dokumentu (kody dokumentów wprowadzane są w słownikach), numer kolejny. Numer dokumentu pojawia się na podstawie maski wzorca kodu dokumentu. W części „Protokół” wpisać komisję, osobę zdającą, osobę przyjmująca, datę przyjęcia oraz adnotacje. Kartoteka wydarzeń Okno przeglądania wydarzeń można wywołać z górnego menu w głównym oknie programu poprzez wybranie opcji „Środki trwałe → Wydarzenia”. Kartoteka wydarzeń dostępna jest z poziomu każdego roku obrachunkowego w danej firmie. Okno wydarzeń zawiera wykaz wszystkich wydarzeń dla wszystkich środków trwałych wprowadzonych do ewidencji. Kartoteka zawiera następujące informacje: określenie środka którego dotyczy dane wydarzenie, typ wydarzenia, data dokonania wydarzenia, opis wydarzenia oraz operator, który wydarzenie zarejestrował. Sortowanie danych odbywa się poprzez kliknięcie myszą na tytule kolumny tabeli. Jeśli interesują nas wydarzenia jednego środka w kolumnie „Środek trwały” ustawiamy nazwę tego środka. Jeśli szukamy konkretnego wydarzenia w kolumnie „Typ” ustawiamy to wydarzenie. Dodatkowo w lewej części okna jest drzewo dat w którym znajdują się posegregowane wg dat wydarzenia. Przyciski umieszczone u dołu okna umożliwiają usuwanie istniejących wydarzeń, wystawianie dokumentów przyjęcia, likwidacji oraz protokołów zdawczo odbiorczych. Przyciski i oraz odpowiadające im funkcje w podręcznym menu (pop-up menu) nie są aktywne, jeśli kartoteka nie zawiera żadnych pozycji. Usunięcie pozycji z kartoteki wydarzeń powoduje unieważnienie dokonanego wydarzenia i przywrócenie stanu sprzed jego dokonania. Jest ono możliwe dla pojedynczej pozycji oraz dla wszystkich pozycji zaznaczonych. W celu zachowania chronologii wydarzeń możliwe jest usunięcie jedynie ostatniej pozycji z kartoteki lub kilku pozycji z jej końca. Okno dialogowe zawiera także opcję wydruku dokumentu przyjęcia, likwidacji lub protokołu zdawczo odbiorczego. Wydruk można wywołać zawsze w trakcie wykonywania wydarzenia. Jeśli zrezygnowano z wydruku ponownie można go Księgowość i Środki Trwałe 8-97 wywołać w kartotece wydarzeń po uruchomieniu klawisza [OPERACJE] . W tym celu należy wcześniej zaznaczyć wydarzenia odpowiedniego typu tzn. aby wydrukować dokument przyjęcia należy zaznaczyć wydarzenie dotyczące przyjęcia środka, aby wydrukować dokument likwidacji należy zaznaczyć wydarzenie dotyczące likwidacji środka. Wszystkie wystawione dokumenty ewidencyjne znajdują się w opcji „Środki trwałe → Dokumenty ewidencyjne”. Oddzielnie znajdują się dokumenty przyjęcia środków trwałych, oddzielnie dokumenty likwidacji środków trwałych i protokoły zdawczo odbiorcze. Księgowanie wydarzeń środków trwałych Dla każdego wydarzenia środka trwałego można wystawić „Dokument wydarzeń ST”. Po wystawieniu takiego dokumentu i przypisaniu do niego wydarzeń (klawisz [Operacje/Przypisz wydarzenia]) pojawi się on jako nagłówek dokumentu księgowego na liście dokumentów księgowych ze statusem „niezarejestrowany”. Uruchom przycisk aby przypisać wydarzenia Przypisane wydarzenia Po naciśnięciu zostanie utworzony nagłówek dokumentu księgowego Program umożliwia automatycznie rozksięgowanie dokumentów wydarzeń środków trwałych. Należy uruchomić przycisk automatyczne”. i wybrać opcję „Rozksięgowanie Po rozksięgowaniu (odbywa się to na podstawie wzorca ) zmienia się status dokumentu na „w buforze”. Dokument wydarzeń ST można wystawiać dowolnie. Może to być jeden dokument w miesiącu, który zawiera wszystkie wydarzenia lub wiele dokumentów (jeden dokument dla jednego wydarzenia). 8-98 Księgowość i Środki Trwałe Księgowanie wydarzeń przez eksport do XML Księgowanie wydarzeń środków trwałych odbywa się przez wykorzystanie wzorca księgowego. W pierwszym etapie należy uruchomić opcje „Środki trwałe → Wydarzenia”. Zaznaczyć wybrane wydarzenia (w pasku narzędzi musi być włączona opcja „Zaznaczanie wielu pozycji”). Podświetlone wydarzenia należy wyeksportować do pliku XML. Eksport do pliku XML został omówiony w rozdziale „Obsługa programu”. W następnej kolejności należy sprawdzić wzorzec księgowy. Jeśli istnieje wzorzec dla wydarzeń środków trwałych można przystąpić do rozksięgowywania. Tworzenie wzorca księgowego zostało opisane w rozdziale „Administracja”. Rozksięgowanie danych odbywa się w opcji „Administracja → Księgowość → Rozksięgowanie dokumentów”. Operacja ta została szczegółowo omówiona w rozdziale „Administracja”. Podczas rozksięgowania mogą wystąpić błędy. Przyczyna mogą być: • Środek trwały, miejsce użytkowania środka lub rodzaj księgowy na który księgowane są wydarzenia nie posiadają numeru analityki. • Zły wzorzec księgowy • Konto we wzorcu na którym mają być księgowane środki nie istnieje w planie kont lub jest zablokowane. Dokumenty ewidencyjne Wystawianie dokumentów ewidencyjnych możliwe jest jedynie dla środków amortyzowanych. Kartoteka dokumentów ewidencyjnych znajduje się w opcji „Środki trwałe → Dokumenty ewidencyjne” i podzielona jest wg rodzaju na: • Dokumenty przyjęcia środków trwałych • Dokumenty likwidacji środków trwałych • Protokoły zdawczo odbiorcze. Dokumenty przyjęcia środków trwałych Wydruk dowodu przyjęcia środka trwałego można wywołać w trakcie dokonywania wydarzenia przyjęcie środka oraz z górnego menu głównego okna programu po wybraniu opcji „Środki trwałe → Środki trwałe” po uruchomieniu klawisza [DOKUMENTY] lub . podobnie w opcji „Środki trwałe →Wydarzenia” po uruchomieniu klawisza Księgowość i Środki Trwałe 8-99 Zestawienie można wykonać dla pojedynczych pozycji obu kartotek lub zaznaczonych środków trwałych. Aby zaznaczyć środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. W przypadku tworzenia wydruku z okna kartoteki wydarzeń, wydruk dokumentu przyjęcia jest możliwy tylko wtedy, gdy bieżąca pozycja kartoteki jest wydarzeniem typu „Przyjęcie środka trwałego do programu”. W przypadku tworzenia wydruku z okna ewidencja środków trwałych wydruk dokumentu jest możliwy tylko wtedy, gdy środek został przyjęty do użytkowania. Uwaga Jeśli środek wprowadzony do ewidencji w systemie był już wcześniej amortyzowany tzn. posiada bilans otwarcia , sporządzenie wydruku dowodu przyjęcia nie jest możliwe. Wydruk poprzedzony jest edycją niektórych parametrów. Służy do tego okno edycji dokumentu przyjęcia. Wszystkie pozycje tego okna zostały omówione w rozdziale „Wydarzenia → Przyjęcie środka trwałego”. Kartoteka dokumentów przyjęcia środków trwałych znajduje się w opcji „Środki trwałe → Dokumenty ewidencyjne→ Dokumenty przyjęcia środków trwałych”. Znajdują się tu dokumenty przyjęcia każdego środka. Przyciski oraz pozwalają na poprawianie danych w dokumencie i usuwanie wystawionych dokumentów. Dokumenty likwidacji środków trwałych Wydruk dowodu likwidacji środka można wywołać w trakcie dokonywania wydarzenia likwidacji środka oraz z górnego menu głównego okna programu po wybraniu opcji „Środki trwałe → Środki trwałe” po uruchomieniu klawisza [DOKUMENTY] lub podobnie w opcji „Środki trwałe →Wydarzenia” po uruchomieniu klawisza . Zestawienie można wykonać dla pojedynczych pozycji obu kartotek lub zaznaczonych środków trwałych. Aby zaznaczyć środki trwałe należy włączyć opcję zaznaczania. Aby tego dokonać należy kliknąć prawym klawiszem myszy na pasku z nazwą kolumny i z menu kontekstowego kliknąć „Zaznaczanie wielu pozycji”. W przypadku tworzenia wydruku z okna kartoteki wydarzeń wydruk ten jest możliwy tylko wtedy, gdy bieżąca pozycja kartoteki jest wydarzeniem typu LIKWIDACJA. W przypadku tworzenia wydruku z okna ewidencja środków trwałych wydruk dokumentu jest możliwy tylko dla środka który został zlikwidowany. Wydruk poprzedzony jest edycją niektórych parametrów. Służy do tego okno edycji dokumentu likwidacji. Kartoteka dokumentów likwidacji środków trwałych znajduje się w opcji „Środki trwałe → Dokumenty ewidencyjne→ Dokumenty likwidacji środków trwałych”. 8-100 Księgowość i Środki Trwałe Znajdują się tu dokumenty likwidacji każdego środka. Przyciski oraz pozwalają na poprawianie danych w dokumencie i usuwanie wystawionych dokumentów. Protokoły zdawczo odbiorcze Wydruk protokołu zdawczo odbiorczego można wywołać w trakcie dokonywania wydarzenia zmiany miejsca użytkowania środka oraz z górnego menu głównego okna programu po wybraniu opcji „Środki trwałe → Środki trwałe” na zakładce „Wydarzenia” lub podobnie w opcji „Środki trwałe →Wydarzenia” po uruchomieniu klawisza [OPERACJE]. Aby wydrukować protokół należy: 1. 2. Z górnego menu głównego okna programu wybrać opcję „Środki trwałe → Wydarzenia”. Odszukać pozycję dla której ma być wydrukowany protokół. Przy czym pozycja ta powinna być już przesunięta do innego miejsca użytkowania (w kolumnie „Typ wydarzenia” powinno być wpisane „Zmiana miejsca użytkowania”). 3. 4. Nacisnąć klawisz i wybrać „Wystaw protokoły zdawczo-odbiorcze” W wyświetlonym oknie wprowadzić dane, które mają być umieszczone na drukowanym protokole. 5. Po naciśnięciu przycisku program wydrukuje żądany dokument. Kartoteka protokołów zdawczo odbiorczych znajduje się w opcji „Środki trwałe → Dokumenty ewidencyjne→ Protokoły zdawczo odbiorcze”. Znajdują się tu dokumenty każdego środka. Przyciski oraz pozwalają na poprawianie danych w dokumencie i usuwanie wystawionych dokumentów. Księgowość i Środki Trwałe 8-101 8-102 Księgowość i Środki Trwałe Kartoteki Działanie programu RAKSSQL Księgowość opiera się na danych zgromadzonych w kartotekach. Kartoteki są podstawową i niezbędną bazą informacji zapamiętywaną w programie. Zaletą stosowania kartotek jest przyśpieszenie pracy z programem, ponieważ raz wprowadzona informacja może być użyta wielokrotnie bez konieczności powtórnego uzupełniania danych. Reguły i zalety wykorzystywania kartotek: • • • • • Korzystanie z mechanizmu kartotek ułatwia pracę, ale zobowiązuje użytkowników do przestrzegania zasady „Pozycja raz wpisana nie wymaga powtórnego wpisywania, a jedynie wyboru z listy. Dwukrotne wpisanie tej samej, według nas, pozycji może spowodować rozbieżność przy grupowaniu, gdyż program potraktuje te pozycje jako odrębne. Jednorazowo wpisane dane mogą być wykorzystywane wielokrotnie - co oszczędza czas, chroni przed pomyłkami oraz pozwala m.in. na grupowanie danych względem wybranej pozycji w kartotece. Unikamy wielokrotnego wpisywania tych samych danych oraz zapamiętania dużej ilości informacji z nimi związanych (np. wybranie z listy kontrahenta spowoduje automatyczne przepisanie jego danych jak: nazwa, adres, NIP, numer rachunku bankowego, itd.). Kartoteki mogą być uzupełniane przed lub w trakcie pracy, np. podczas wystawiania dokumentu. Korekta danych w kartotece zapewnia uaktualnienie danych w powiązanych z nią innych kartotekach lub dokumentach Księgowość i Środki Trwałe 8-103 Kontrahenci Program RAKSSQL posiada jedną wspólną kartotekę kontrahentów. Wspólna kartoteka łączy system finansowy z systemem magazynowych, środkami trwałymi, kasą i bankiem oraz systemem CRM do zarządzania sprzedażą. Tworząc kartotekę konieczne jest określenie typu kontaktu: • Firma • Pracownik Dla firmy - konieczne jest określenie typu kontrahenta wg kategorii: • Odbiorca; • Dostawca; • Akwizytor. Informacje są wykorzystywane przy wystawianiu wszelkiego rodzaju dokumentów. Kontrahentów można podzielić na odpowiednie grupy. Podział kontrahentów na grupy oraz odpowiednie typy ma bardzo istotny wpływ na wystawiane dokumenty oraz generowane wydruki. Zakładanie grup kontaktów Program umożliwia zakładanie dowolnej ilości grup w kartotece kontaktów. Nazwy oraz układ grup powinien być dokładnie przemyślany, ponieważ będzie on widoczny dokładnie w tej samej formie w całym programie, we wszystkich modułach. Kontrahent będzie zawsze przypisany do jednej i tej samej grupy w każdym module. Podziały na podgrupy wykorzystywane są przy zestawieniach i wydrukach. Podział na grupy umożliwia: • Łatwiejsze dotarcie do danych • Podział kontrahentów w zależności od indywidualnych potrzeb użytkownika Podstawową, automatycznie utworzoną grupą jest grupa „Wszystkie”. Znajdują się tam wszyscy kontrahenci niezależnie od przyporządkowania do własnych podgrup. Aby utworzyć nową grupę, należy: 1. Przejść do opcji „Kartoteki/ Kontrahenci” 2. Pojawi się okno: 8-104 Księgowość i Środki Trwałe Lista podgrup utworzonych przez użytkownika Lista kontrahentów aktualnie otwartej grupy Okno „Kontakty” składa się z: • Okna z drzewem grup • Okna z listą kontrahentów Informacje o kontrachencie, dokumentach, operacjach można przegladać w dolnej częsci okna Po uruchomieniu przycisku program pozwala dodać kontrahenta oraz dokumenty, stosownie do uruchomionej zakładki. Drzewo z listą grup znajduje się z lewej strony. Z prawej znajduje się lista kontrahentów aktualnie podświetlonej grupy. Po instalacji programu pojawia się grupa „Wszystkie”. Można ją rozbudować o kolejne grupy i podgrupy. Tworzy się w ten sposób drzewko, które można zwinąć (przycisk z minusem lub ) lub rozwinąć (przycisk z plusem lub ). Aby założyć nową grupę należy ustawić się z lewej strony okna i nacisnąć prawy przycisk myszy. Pojawi się menu kontekstowe z którego należy wybrać opcje „Dodaj”. Księgowość i Środki Trwałe 8-105 Tabela 1 Opcje pomocnicze w kartotece kontrahentów: Opcje Skrót [DODAJ] Ins Opis Dodaj grupę. Przycisk służy do tworzenia nowych grup pod grupą główną. [EDYTUJ] F2 Zmień nazwę grupy. Przycisk służy do zmodyfikowania niepoprawnie wpisanej nazwy grupy lub podgrupy lub zmiany nazwy na inną. [DODAJ PODRRZĘDNĄ] Ctrl+Ins Dodaj grupę podrzędną. Przycisk służy do tworzenia grup podrzędnych do grupy aktualnie podświetlonej. [USUŃ] Del Skasuj grupę Przycisk służy do usunięcia grupy lub podgrupy na liście. 3. Po uruchomieniu prawego klawisza myszy i wybraniu opcji z tabeli, ukaże się okno „Definicja grupy”. Należy wpisać: • Nazwę grupy (wymagana, dowolna nazwa, 25 znaków) • Numer konta odbiorcy, dostawcy, akwizytora, pracownika 4. Nacisnąć przycisk [ZAPISZ]. Aby anulować wprowadzane dane nacisnąć [ANULUJ]. Założona grupa znajdzie się na liście grup. 5. Można zmienić grupę na inną. W tym celu, należy ustawić się na danym kontrahencie, nacisnąć przycisk [EDYCJA], zmienić nazwę grupy i nacisnąć [ZAPISZ]. W dolnej części okna kartoteki znajdują się przyciski , które umożliwiają dodawanie, poprawianie oraz edycję kontaktu i rozrachunku. Dodawanie kontaktu Aby założyć nowy kontakt należy: 1. Uruchomić opcję „Kartoteki/ Kontrahenci”. 2. Z lewej strony okna - wybrać grupę, do której chcemy dodać kontakt 3. Z prawej strony okna – w dolnej części nacisnąć przycisk [DODAJ] 4. Ukaże się okno: 8-106 Księgowość i Środki Trwałe oraz Dane podstawowe, typ, Urząd skarbowy, dane firmowe, Lista osób upoważnionych, ustawienia adres, kontakt oraz uwagi konta księgowe kontrahenta personalne oraz domyślne cen, rabatów, kontrahenta oraz rachunki bankowe firmy sposobu zapłaty i wartości progów Okno składa się z kilku stron (zakładek), z których każda służy do wprowadzania określonego zestawu informacji podstawowych oraz dodatkowych o kontrahencie. Przełączanie się między poszczególnymi stronami odbywa się za pomocą myszki lub przycisków [Ctrl]+[Tab]. Ilość oraz nazwa dostępnych stron jest uzależniona od wykupionej licencji na program np. zakładka Schemat organizacyjny, Operacje, Zadania pojawia się wówczas gdy użytkownik posiada wykupioną licencję na CRM. Okno „Dane kontaktu” mogą składać się z zakładek. • Podstawowe • Dodatkowe • Sprzedaż i Magazyn • Finansowe i Księgowe • Kontakty personalne • Schemat organizacyjny • Operacje • Zadania • Uwagi • Załączniki Księgowość i Środki Trwałe 8-107 Tabela 2 Informacje na zakładce „Dane podstawowe”: Nazwa Znaczenie Typ: Odbiorca; Dostawca; Akwizytor Informacja o rodzaju zobowiązania wobec firmy i w firmie. W programie występują dwa typy kontaktu: • Firma (dotyczy odbiorcy, dostawcy, akwizytora) • Pracownik (wykorzystywany do operacji kasowych, zaliczek) Informacja wykorzystywana jest przy tworzeniu dokumentu oraz zestawień. W zależności od zaznaczenia określonego typu pewne pola na kolejnych stronach stają się aktywne lub nie. Grupa: Grupa Folder, do którego można przypisać kontrahenta. Wszystkie założone przez użytkownika foldery widoczne są z lewej strony okna „Kontakty”. Domyślnie program przypisuje kontrahenta do grupy aktualnie podświetlonej oraz automatycznie do grupy głównej. Przycisk pozwala wybrać lub zmienić grupę kontrahenta. Dane identyfikacyjne: Nazwa skrócona Skrócona nazwa firmy lub imię i nazwisko pracownika. Wykorzystywana do szybkiej identyfikacji użytkownika. Będzie się pojawiała na liście kontrahentów oraz zestawieniach i rejestrach dokumentów. Nazwa pełna Pełna nazwa firmy lub imię i nazwisko pracownika. NIP Numer Identyfikacji Podatkowej (dotyczy tylko płatników VAT). Wykorzystywany przy sortowaniu, zestawieniach i wydrukach. W zależności od Państwa (z danych adresowych) przed numerem NIP pojawia się kod państwa w UE. Kod kreskowy Kod kreskowy kontrahenta wykorzystywany przy wystawianiu dokumentów. Wystarczy wpisać kod, a program znajdzie kontrahenta wraz z jego danymi. Dane adresowe: Typ Typy adresów, np. firmowy, domowy, prywatny itp. Po uruchomieniu przycisku istnieje możliwość wprowadzania nowego typu adresu, a po uruchomieniu wybrania go z listy wprowadzonych typów. Ulica; Dom; Lokal Informacja o ulicy, numerze domu i lokalu kontrahenta wykorzystywana w zestawieniach, gdzie potrzebny jest dokładny adres. Kod; Miejscowość; Województwo; Państwo Informacja o kodzie pocztowym oraz nazwa miasta, województwa i kraju, z którego wywodzi się dana firma (kontrahent) lub pracownik. Wprowadzone informacje mogą być adresem domyślnym (dla firmy która posiada kilka adresów) W tym celu należy kliknąć przycisk 8-108 Księgowość i Środki Trwałe . Kolejny adres można wpisać bezpośrednio w oknie lub nacisnąć klawisz „Adres domyślny”. Tabela 2 Informacje na zakładce „Dane podstawowe” (ciąg dalszy): Nazwa Znaczenie Telefony: Telefon; Fax Informacje o sposobie kontaktu z danym kontrahentem. Internet: WWW; Email Informacje o sposobie kontaktu z danym kontrahentem. Uwagi: Uwagi Tabela 3 Użytkownik może wpisać dowolną informację np. dodatkowe numery telefonów, kontakty itp. Informacje na zakładce „Dane dodatkowe”: Nazwa Znaczenie Dane firmowe: Typ firmy Informacja o typie firmy. Przycisk np. handlowa, a przycisk pozwala zdefiniować nowy typ, wybrać go z listy. Regon Informacja o regonie kontaktu do zestawień oraz wydruków Nr rejestru sądowego Informacja o numerze rejestru sądowego kontaktu Konta księgowe: Konto FK odbiorcy Konto FK dostawcy Konto FK akwizytora Konto FK pracownika Jest to informacja o numerze konta analitycznego kontrahenta lub pracownika wykorzystywana przy współpracy z programem Finanse i Księgowość. Maksymalnie można wprowadzić 20 znaków. Program sprawdza unikalność numerów kont podczas zapisu i informuje operatora o jej braku. W takim przypadku pada pytanie o operację, którą program ma zrobić (zapisać, anulować, pobrać numer kolejny) Podczas edycji kontaktu numery nie są automatycznie nadawane oprócz przypadku, gdy operator zmienia bądź rozszerza typ. Wtedy, analogicznie do dodawania, nadawane są numery kont. Rachunki bankowe: Rachunki bankowe Numer rachunku kontrahenta. Program pozwala na wprowadzenie kilku rachunków bankowych oraz określenia, który z nich będzie rachunkiem domyślnym i będzie się pojawiał podczas wystawiania polecenia przelewu (prawy przycisk myszy w oknie „Rachunki bankowe” lub przycisk [DOMYŚLNY]). Rachunek bankowy można dodać lub usunąć. Księgowość i Środki Trwałe 8-109 5. Po wprowadzeniu danych o kontakcie należy nacisnąć przycisk [ZAPISZ]. Założony przez nas kontakt znajdzie się w kartotece. Uwaga Jeśli bieżący użytkownik programu nie posiada uprawnień, przyciski służące do dodania nowego kontaktu będą nieaktywne. Kasy Kartoteka kas pozwala na tworzenie nieograniczonej ilości kas złotówkowych oraz walutowych, w zależności od potrzeb i wymagań użytkownika. W podstawowej wersji programu - wersji START można założyć tylko jedną kasę. Aby utworzyć kasę należy: 1. Uruchomić opcję „Kartoteki/ Kasy” 2. Nacisnąć przycisk [DODAJ] 3. Pojawi się okno: Wpisz początkowy stan kasy Aktualny stan kasy Dołącz waluty do kasy Odłącz walut z kasy 4. W oknie „Kasa” należy wpisać: • Nazwę kasy (maks. 30 znaków) • Kolejny numer kasy. Numer jest nadawany automatycznie, ale zawsze można go zmienić na inny. Jeśli numer kasy zostanie powtórzony, program poinformuje nas o tym. • Nazwę filii, do której jest przypisana kasa. Kasa podobnie jak magazyn może być przypisana do firmy, która jest jednocześnie filią nasze firmy. Ma ona wspólne kartoteki i słowniki, ale może mieć inny adres i logo niż cała firma. 8-110 Księgowość i Środki Trwałe • • • • Uwaga Dowolny opis kasy Numer konta analitycznego W oknie „Waluty” można dołączyć waluty, w jakich może być przyjmowana lub wydawana gotówka z kasy (przycisk [DOŁĄCZ]). Waluty dołączane są bezpośrednio ze słownika walut, gdzie istnieje możliwość dodania brakującej waluty. Pierwsza z wybieranych walut będzie walutą domyślną, której nie można odłączyć. Aby zmienić walutę domyślną na inną należy, kliknąć prawym klawisze myszy na tej walucie i z tabeli wybrać „Domyślna” lub nacisnąć [Ctrl+O]. Przycisk [ODŁĄCZ] służy do usuwania z kasy istniejących walut. Jeśli w trakcje roku okaże się, że jakaś waluta jest nam nie potrzebna, można zaznaczyć ją jako nieaktywną (w razie potrzeby można ją uaktywnić- prawy przycisk myszy na nazwie waluty lub klawisze [Ctrl+A]). W pozycji „Bilans otwarcia” należy wpisać stan początkowy otwieranej kasy. Jeśli w kasie jest wiele walut, stan początkowy wpisujemy przy każdej walucie. Bilans otwarcia to kwota gotówki w kasie, z jaką rozpoczynamy pracę w programie. Kwotę bilansu otwarcia można zmodyfikować tylko wtedy, gdy nie został jeszcze wprowadzony żaden dokument kasowy. W pozycji „Stan kasy” znajduje się zawsze aktualny stan kasy. Jeśli kwota bilansu otwarcia nie zostanie wpisana, a zostały już wystawione dokumenty kasowe, nie ma możliwości jej poprawienia. 5. Po wpisaniu wszystkich informacji o kasie należy nacisnąć przycisk [ZAPISZ]. W dolnej części okna znajduje się nazwa która informuje, w której kasie obecnie się znajdujemy. Podwójne kliknięcie na nazwie kasy umożliwia zmianę kasy na inną. Aby zmienić kasę na inną można również użyć opcji „Administracja/Zmiana/Zmiana kasy”. W oknie „Wybór kasy” dostępne będą wszystkie kasy z kartoteki kas. Należy wskazać właściwą kasę i swój wybór zaakceptować przyciskiem [WYBIERZ]. Rachunki bankowe Wystawiając dokument bankowy użytkownik może korzystać z raz wprowadzonych rachunków bankowych, co znacznie skraca czas przeprowadzania operacji oraz zmniejsza ryzyko pomyłek. Aby wprowadzić rachunek bankowy należy: 1. Uruchomić opcję „Kartoteki/Rachunki bankowe” 2. Nacisnąć przycisk [DODAJ] 3. Pojawi się okno: Księgowość i Środki Trwałe 8-111 Wpisz nazwę banku. Dane dotyczące banku, typu rachunku oraz możliwość wyboru kodu SWIFT z listy pojawi się automatycznie po wpisaniu numeru (NRB) Nr konta w programie finansowym Wybierz format pliku oraz katalogu docelowego Znaczenie poszczególnych pól edycyjnych znajdujących się w oknie „Rachunek bankowy” zostało omówione w poniższej tabeli. Tabela 1 Informacje w oknie „Rachunek bankowy”: Nazwa Znaczenie Rachunek bankowy: Nazwa banku Nazwa banku z którym będą dokonywane operacje bankowe. Może być to dowolna nazwa np. Bank PKO B.P. Max 100 znaków. Numer (NRB) Numer rachunku bankowego. Pierwszy człon tego numeru (numer jednostki (NRB) charakteryzujący konkretny Bank) pojawia się automatycznie po zapisaniu rachunku bankowego. Drugi człon numeru rachunku bankowego należy wprowadzić ręcznie. Bank Nazwa i adres Banku pojawia się automatycznie po wpisaniu numeru (NRB). Kod Swift Lista kodów Swift wygenerowana automatycznie po wpisaniu numeru (NRB) - po uruchomieniu . Typ rachunku Nazwa typu rachunku, np. Rachunek Oszczędnościowy - Rozliczeniowy 8-112 Księgowość i Środki Trwałe Waluta Po naciśnięciu przycisku wybieramy z listy odpowiedni symbol waluty. Wyświetlają się wszystkie waluty wprowadzone w opcji „Słowniki/Finanse/Waluty”. Maks. debet Wprowadzamy maksymalną kwotę zadłużenia wobec banku. Konto FK: Numer Wpisujemy numer konta rachunku bankowego zgodnie z programem finansowym. Stosujemy przy współpracy z programem do księgowości RAKS FK. Eksport poleceń przelewu do pliku homebanking Format pliku Katalog Program umożliwia eksport poleceń przelewu do pliku homebanking w różnym formacje. Po uruchomieniu przycisku wybieramy z listy format pliku do eksportu. Do wyboru: MultiCash, Baset, Video Tel Corporate Banking, HomeCash, Goniec, CityDirect, NetBank, Clic, Bresok, MiniBank24. W pozycji „Katalog” wskazujemy nazwę dysku i katalogu, gdzie plik ma być eksportowany (przycisk ). Po ustawieniu formatu pliku i katalogu można przystąpić do eksportu poleceń przelewu. Aby wyeksportować polecenia przelewu, należy uruchomić opcję „Bank/Polecenia przelewu”, zaznaczyć eksportowane przelewy i nacisnąć przycisk 4. . Nacisnąć przycisk [ZAPISZ]. . Aby poprawić dane na rachunku bankowym należy nacisnąć przycisk Program pozwala poprawić wszystkie informacje poza symbolem waluty. Po zapisaniu rachunku bankowego pole z symbolem waluty będzie nieaktywne. Aby usunąć rachunek bankowy należy nacisnąć przycisk . W dolnej części okna głównego w pozycji „Rachunek” znajduje się nazwa aktualnie otwartego rachunku bankowego. Aby zmienić rachunek na inny należy uruchomić opcję „Administracja/Zmiana /Zmiana rachunku bankowego” lub kliknąć na nazwie aktualnego rachunku w dolnej części okna głównego. Plan kont Opcja Plan Kont umożliwia wprowadzenie do programu, przeglądanie i uzupełnianie pozycji planu kont przedsiębiorstwa. Plan kont możemy przeglądać w postaci listy lub drzewa, przełączenie następuje po kliknięciu na zakładce znajdującej się w lewej górnej części okna. Księgowość i Środki Trwałe 8-113 Tabela 5 Przeglądanie i edycja planu kont Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Numer W kolumnie wyświetlany jest numer konta. Nazwa W kolumnie program pokazuje nazwę konta. Waluta Wpisywane jest trzyliterowe oznaczenie waluty konta. Saldo Wpisywany jest symbol typu konta: J – oznacza konto jednosaldowe D – oznacza konto dwusaldowe Rodzaj Można odczytać informację o rodzaju kota: B – konto bilansowe R – konto rozrachunkowe W – konto wynikowe P – konto pozabilansowe Rozr. Informacja czy konto jest rozrachunkowe: – konto jest kontem rozrachunkowym – konto nie jest kontem rozrachunkowym VAT Informacja o powiązaniach z Rejestrami VAT: – na koncie są księgowane kwoty netto zakupu lub sprzedaży – na koncie nie są księgowane kwoty netto zakupu lub sprzedaży Blokada Status konta: – uruchomiona jest blokada bezpośredniego księgowania na koncie – brak blokady Poziom analityk Kolumna jest domyślnie ukryta. Można ją wyciągnąć po uruchomieniu opcji "wybór kolumn" (pr. przycisk myszy). Dzięki temu istnieje możliwość szybkiego przefiltrowania planu kont wg. ilości poziomów analityk, np. wyłącznie kont syntetycznych lub tylko kont do drugiego poziomu analityk. Opis Dodatkowy opis do konta. Opis może być wykorzystany do wpisania obcojęzycznych nazw kont. Plan kont można przeglądać i modyfikować po wyświetleniu go zarówno w postaci listy jak i drzewa. Każda kolumna w planie kont może być posortowana. Jeśli użytkownik kliknie na nazwie kolumny jej dane zostaną posortowane alfabetycznie lub numerycznie. 8-114 Księgowość i Środki Trwałe Program zawsze układa konta według nadawanych im numerów. Do przeglądania listy służą klawisze [Ç], [È], [ Page Up], [Page Down], [Ctrl]+[Home], [Ctrl]+[End]. Dla każdego konta księgowego dostępny jest widok INFORMACJI o tym koncie: • Bilans Otwarcia - dane te pobierane są z zatwierdzonego BO • Obroty l Salda - dane te pobierane są z zarejestrowanego dokumentu księgowego. Istnieje możliwość przeglądania widoku obrotów i sald w określonym zakresie dat (w ramach bieżącego roku). Dla bieżącego roku domyślnie daty ustawiają się na początek roku obrachunkowego a końcowa datą okresu jest data dzisiejsza. W dolnej części okna znajdują się przyciski , oraz , które pozwalają dodać pozycję do planu kont, poprawiać dane dotyczące konta lub usuwać konto. Listę wyświetlonych kont można wydrukować po kliknięciu przycisku . Dodawanie konta Konta do planu kont można dodawać: • Ręcznie - użytkownik w trakcie dodawania konta decyduje jak długi ma być jego numer. • Automatycznie – po powiązaniu konta z odpowiednią kartoteką. Metoda stosowana jest do dodawania konta podrzędnego. Można w ten sposób utworzyć 4 poziomy analityk. Plan kont można w każdym momencie rozszerzać o dowolne pozycje syntetyczne i analityczne. Aby wprowadzić nowe konto należy: 1. lub [Insert]. Pokaże się ekran „Konto księgowe”, Nacisnąć przycisk tu trzeba wypełnić pola omówione w poniższej tabeli. Tabela 6 Konto księgowe Nazwa pola Identyfikacja: Numer Znaczenie Składa się maksymalnie z 30 znaków. Znak [ - ] oddziela kolejne poziomy analityki. Nie ma ograniczenia liczby poziomów analitycznych ani ilości znaków na danym poziomie. Jeżeli wprowadza się konto syntetyczne to w numerze nie może być znaku [ - ]. (np. [130] dobrze, [130-] źle) Program sprawdza czy konto nadrzędne istnieje. (np. konto [130] jest nadrzędne dla [130-0001], a ono z kolei dla [130-0001-a] ). Jeśli nie ma takiego konta, to pojawia się komunikat o błędzie i wprowadzanie należy zacząć od początku. Informacja o błędzie pojawia się również w przypadku, gdy konto o wpisanym numerze już istnieje. Nazwa Może być wpisana dowolna nazwa. Saldowanie Określa liczbę sald wykazywanych przez konto: Księgowość i Środki Trwałe 8-115 Jednosaldowe – saldo konta jednosaldowego jest obliczane jako różnica obrotów strony Winien i Ma. Dwusaldowe -– saldo konta dwusaldowego jest obliczane jako suma sald kont podrzędnych (analitycznych) osobno dla strony Winien i Ma. Zatem konto dwusaldowe musi posiadać konta podrzędne. Tabela 6 Konto księgowe (c.d.) Nazwa pola Identyfikacja: Rodzaj Rozrachunkowe Kwoty netto VAT Waluta Znaczenie Są do wyboru cztery możliwości: Bilansowe - konta, których salda zmieniają stan aktywów lub pasywów przedsiębiorstwa. Na podstawie sald tych kont jest sporządzana Tabela Bilansu Wynikowe - konta, na których ewidencjonuje się koszty i przychody przedsiębiorstwa. Na podstawie sald tych kont jest sporządzany Rachunek Zysków i Strat Pozabilansowe - konta, które nie mają wpływu ani na Bilans ani na Rachunek Zysków i Strat. Konta rozrachunkowe pozwalają na szczegółową kontrolę stanu należności i zobowiązań. O każdej należności (zobowiązaniu) zaksięgowanej na takim koncie możemy wiedzieć czy i kiedy została uregulowana. Należy zaznaczyć konta, na których księgowane są kwoty NETTO zakupu lub sprzedaży. Tylko dokument zadekretowany na tak oznaczonym koncie może być wprowadzony do Ewidencji VAT. Nie należy zaznaczać kont, na których księgujemy kwoty brutto tzn. grupy "1" i "2". Jeżeli kwota netto jest księgowana kilkakrotnie (np. najpierw na koncie Rozliczenie zakupu a potem w koszty albo w grupie "4" i "5") to należy oznaczyć jedno z tych kont (np. tylko Rozliczenie zakupu albo oznaczyć konta z grupy "4" a pominąć grupę "5"). Jeżeli konto chcemy wykorzystać do ewidencjonowania kwot w walucie obcej, to należy wpisać lub wybrać z listy jej symbol międzynarodowy. Listę symboli walut definiujemy w funkcji SŁOWNIKI → FINANSE WALUTY. Jeśli podamy symbol inny niż PLN to na koncie takim będziemy mogli w każdym zapisie podawać dwie kwoty: w złotych i w walucie. Można wykorzystać tę funkcję do prowadzenia ewidencji ilościowo-wartościowej. Wystarczy do listy symboli walut dodać jednostkę ilości (np. szt. lub kg). Uniemożliwia wprowadzanie zapisów bezpośrednio na to konto. Opcja ta jest użyteczna gdy planujemy później założyć konta analityczne. Niezależnie od tej blokady program nie pozwala wprowadzać zapisów na konta, które już posiadają analityki oraz na konta dwusaldowe. Jeśli opcja zostanie zaznaczona uaktywni się zakładka „Kartoteki” z możliwością automatycznego zakładania, modyfikowania i usuwania nowych Powiązanie kartotek kont z kartoteki. Kartotekę można przypisać na odpowiednim poziomie konta. Można ustawić 4 poziomy, na każdym poziomie analitycznym może być inna kartoteka. Należy przypisać, do których pozycji tabeli bilansowej (dla konta bilansowego) lub Rachunku Zysków i Strat (dla konta wynikowego) wchodzą salda obrotów strony Winien i strony Ma wprowadzanego konta. Pozycje tabeli są zgodne z Przypisania załącznikami do Ustawy o rachunkowości. Nazwy pozycji można wywołać po uruchomieniu przycisku . Blokada 8-116 Księgowość i Środki Trwałe Jeśli pola pozycji będą niewypełnione do bilansu lub Rachunku Zysków i Strat nie zostaną przeniesione salda księgowane na tym koncie. Pozycje mogą być przypisane do kont syntetycznych, analitycznych lub subanalitycznych. Jeśli przypisanie następuje na najwyższym poziomie, każda subanalityka może mieć inną pozycje w bilansie. Jeśli przypisane zostanie konto syntetyczne - saldo tego konta wchodzi do jednej określonej przy koncie pozycji. 2. 3. Po wprowadzeniu wszystkich informacji o koncie dane trzeba zapisać. W tym celu należy nacisnąć przycisk [ZAPISZ]. Konto zostanie dodane do planu kont. Przypisania do TB lub RZiS Każde konto bilansowe musi być przypisane do odpowiedniej pozycji w Tabeli Bilansu a każde konto wynikowe musi być przypisane do odpowiedniej pozycji Rachunku Zysków i Strat. Aby dokonać przypisania należy w parametrach roku obrachunkowego („Administracja/ Parametry”) wybrać domyślną wersję Tabeli Bilansowej oraz Rachunku Zysków i Strat. Przypisanie odbywa się w planie kont na zakładce „Przypisania”. Przycisk przy pozycji „Konto WN” i „Konto Ma” pozwala przypisać salda odpowiednio Winien lub Ma wybranych kont do wskazanej pozycji Rachunku Zysków i Strat lub Tabeli Bilansu. Po kliknięciu tego przycisku pojawia się wybrany w parametrach Rachunek Zysków i Strat lub Tabela Bilansowa. Tu wskazujemy odpowiednią pozycje i klikamy przycisk . Saldo WN danego konta może być przypisane do innej pozycji niż saldo MA. Pozycje kont syntetycznych można zostawić niewypełnione. Oznacza to, że nie chcemy aby do bilansu były przenoszone salda kont syntetycznych, lecz analityczne i to dla nich należy określić pozycje. Każde konto analityczne może być przypisane do innej pozycji w bilansie. Jeśli przypisane jest konto syntetyczne, każde saldo analityczne tego konta będzie sumowane do jednej pozycji wskazanej w bilansie. Nie można przypisać jednocześnie konta syntetycznego i jego analityk ponieważ mogłoby być to potraktowane jako dwukrotne przypisanie tego samego konta. Możemy tworzyć RW uproszczony - przypisać saldo konta do pozycji numerowanych literami. Wtedy program nie pozwoli przypisać kont do pozycji szczegółowych (numerowanych liczbami rzymskimi). Księgowość i Środki Trwałe 8-117 Możemy tworzyć RW szczegółowy - przypisać saldo konta do pozycji numerowanych liczbami rzymskimi. Wtedy program nie powinno się przypisywać kont do pozycji nadrzędnych (numerowanych literami). Jeśli omyłkowo konto zostało źle przypisane można to poprawić przez wskazanie właściwej pozycji. Dopisywanie kont z kartoteki Każde konto może zostać powiązane z kartoteką. Polega to na przypisaniu na odpowiednim poziomie konta dowolnej kartoteki i automatycznym zakładaniu kont analitycznych w planie kont. Z kartoteką może być powiązane każde konto, które istnieje w planie kont. Aby przypisać kartotekę do konta należy zaznaczyć opcję „Automatyczne analityki” oraz przejść poniżej na zakładkę o tej samej nazwie. Grupa ta pozwala ograniczyć dopisywane pozycje kartoteki. Jeśli chcemy, aby konta analityczne dopisywane były z konkretnej grupy kartoteki i jej podgrupy, należy wybrać takie ograniczniki. Podczas dopisywania konta program bierze pod uwagę te dwa kryteria. Jeśli nie będą one spełnione, nie dopisze żadnego konta z kartoteki. Wybierz kartotekę z której mają dopisywać się pozycje. Jeśli nie będzie wybranej grupy wszystkie pozycje tej kartoteki zostaną dopisane do planu kont. Można ograniczyć dopisywanie pozycji kartoteki z dowolnej grupy. Jeśli w części TYLKO DLA GRUPY – zostanie wskazana kartoteka dla grupy np. „Grupy kontaktów-dostawców”, a poniżej wybrana grupa „Dostawcy” program wyfiltruje spośród wszystkich pozycji kartoteki jedynie te pozycje, które będą spełniały powyższe dwa kryteria (będą należały do grupy kontaktów -dostawcy i jednocześnie zawierały się w odpowiedniej podgrupie). Grupy kontaktów są stałe. Są to grupy: dostawców, odbiorców, akwizytorów i pracowników. Pozycje grupy są definiowane przez użytkownika Należy ustawić sposób zachowania programu jeśli „Po zmianach w kartotece” ma zostać aktualizowana pozycja w planie kont. Aktualizowanie pozycji może następować po: • zapytaniu przed dokonaniem zmian • bez zapytania o dokonanie zmian Jeśli konto ma nie aktualizować danych na podstawie kartoteki należy ustawić opcję „Nie przenoś zmian”. Zmiany z kartotece nie będą miały wpływu na zmiany w planie 8-118 Księgowość i Środki Trwałe kont. Dodanie, poprawianie lub usuwanie nowej pozycji w kartotece nie wpłynie na plan kont. Pozycje z kartoteki aktualizowane są tylko podczas edycji konta. W zależności od ustawionej opcji program dodaje nowe konto z kartoteki pytając wcześniej o potwierdzenie lub dopisuje pozycje z kartoteki nie pytając o potwierdzenie. Jeśli ustawiono opcję „bez zapytania .......” usuwając pozycję z kartoteki, po edycji konta w planie kont, program bez pytania o potwierdzenie usunie ją również z planu kont. To samo dotyczy poprawiania oraz dodawania nowej pozycji w kartotece. „Kartoteka (poziom ....) – Program umożliwia wskazanie kartoteki, która powinna pojawić się jako nowe konto analityczne. Można ustawić cztery poziomy analityk. Na każdym poziomie może być ustawiona inna kartoteka. Kartoteka powinna być ustawiona hierarchicznie, na ostatnim poziomie powinna być kartoteka dodatkowa. Dodanie kolejnego konta analitycznego do konta powiązanego z kartoteką wymaga uprzedniego wprowadzenia tej pozycji do kartoteki i nadania mu numeru konta. Usunięcie pozycji z kartoteki może powodować usunięcie konta analitycznego założonego w planie kont. Podczas edycji konta powiązanego z daną kartoteką program pyta o potwierdzenie usunięcia konta lub usuwa go bez potwierdzenia. Program aktualizuje dane kartoteki z planem kont pod warunkiem że dla konta nie jest ustawiona opcja „Nie przenoś zmian”. Aby dodać konta na podstawie kartoteki: 1. Podświetl konto, do którego chcesz założyć analityki. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Naciśnij klawisz . Zaznacz pozycję „Automatyczne analityki” Przejdź na zakładkę „Automatyczne analityki” Ustaw sposób zachowania programu „Po zmianach w kartotece”. W tym celu wybierz jedną z dwu opcji: • Pytaj przed dokonaniem zmian • Nie pytaj przed dokonaniem zmian Przejdź niżej na poziom „Kartoteki (poziom 1)” i naciśnij na klawisz . Z listy kartotek (środków trwałych, rodzajów księgowych, miejsc użytkowania, kontaktów, grup kontaktów, rachunków bankowych, kas oraz założonych kartotek dodatkowych) wybierz kartotekę, która ma się założyć jako nowa pozycja w planie kont. Przejdź na pozycję „Kartoteki (poziom 2)”jeśli chcesz założyć kolejny poziom analityki i wybierz kartotekę która na się pojawiać jako nowe konto. Jeśli na poziomie pierwszym wybrano kartotekę „Grupy kontaktów” to na drugim poziomie możliwe jest wybranie kartoteki „Kontakty” lub „Kartoteki dodatkowe”. Przejdź na pozycję „Kartoteki (poziom 3)”jeśli chcesz założyć trzeci poziom analityki i wybierz kartotekę, która na się pojawiać jako nowe konto. Jeśli na Księgowość i Środki Trwałe 8-119 drugim poziomie wybrano kartotekę „Kontakty” na trzecim można wybrać jedynie kartotekę dodatkową. 10. Przejdź na pozycję „Kartoteki (poziom 4)”jeśli chcesz założyć czwarty poziom analityki i wybierz kartotekę, która na się pojawiać jako nowe konto. Na tym poziomie można wybrać jedynie jedną z kartotek dodatkowych. 11. Naciśnij przycisk . , do planu kont zostaną dopisane nowe 12. Po uruchomieniu przycisk konta. Ich numery będą odpowiadać numerom w kartotece. Uwaga Długość numeru konta analitycznego zależy od wpisanego numeru w kartotece. Numer analityki może zakładać się automatycznie wg maski ustawionej w parametrach firmy „Administracja/ Parametry”. W parametrach firmy można ustawić numerację kont analitycznych jak numeru NIP. Jeśli do kartoteki zostanie wprowadzona nowa pozycja należy uruchomić przycisk w planie kont. Jeśli kartoteka zostanie poprawiona program podczas edycji konta w planie kont zaproponuje uaktualnienie danych. Jeśli zostanie usunięta po edycji konta zaproponuje usuniecie pozycji z planu kont. Uwaga Aby uaktualnić dane z kartoteki należy nacisnąć klawisz . Powiązane konta z kartoteką Każde konto może zostać powiązane z jedną z kartotek. Powiązanie to może odbywać się w trakcie automatycznego dopisywania kont analitycznych lub ręcznie poprzez edycje konta i wskazanie dowolnej pozycji kartoteki. Każdą pozycję w kartotece kontrahentów (pozycja musi posiadać numer analityki) można automatycznie przypisać do odpowiedniego poziomu konta w planie kont i na tej podstawie dokonuje się automatyczne powiązanie konta z przypisaną kartoteką. Operacja ta odbywa się w planie kont. Aby dodać konta analityczne z kartoteki i dokonać ich powiązania z planem kont należy: 1. Otworzyć okno z planem kont oraz wskazać konto, do którego chcemy założyć analityki. 2. 3. 4. 5. Nacisnąć klawisz Zaznaczyć pozycję „Automatyczne analityki” Przejść na zakładkę o tej samej nazwie. Ustawić sposób zachowania programu „Po zmianach w kartotece”. 8-120 Księgowość i Środki Trwałe 6. 7. 8. 9. Przejść niżej na poziom „Kartoteki (poziom 1)” i nacisnąć na klawisz . Z listy kartotek wybrać kartotekę, która ma się założyć jako nowa pozycja w planie kont (np. Kontakty-dostawcy). Opis dopisywania znajduje się w instrukcji powyżej w punkcje „Dopisywanie kont analitycznych z kartoteki”. Po zapisaniu danych, program dopisze konta z kartoteki oraz automatycznie dokona jego powiązania. Każde konto analityczne zostanie przypisane do kartoteki i jej odpowiedniej pozycji. Po edycji konta dopisanego automatycznie z kartoteki (klawisz ) użytkownik znajdzie informacje z jaką kartoteką oraz z jaką pozycją tej kartoteki dane konto jest powiązane. Pozycja ta jest nieaktywna, nie można jej zmienić. Dla każdego konta będzie informacja z jaką kartoteką oraz pozycją jest powiązane. Pozycje kartoteki aktualiowane są tylko po edycji konta tzn. że jeśli dodano w kartotece nowy kontakt dopisze się on do planu kont po wyedytowaniu konta nadrzędnego np. syntetyki. W zależności od opcji program dodaje nowe konto z kartoteki pytając wcześniej o potwierdzenie lub dopisuje pozycje z kartoteki nie pytając o potwierdzenie. Jeśli ustawiono opcję „nie pytaj .......” usuwając pozycję z kartoteki, po edycji konta w planie kont, program bez pytania o potwierdzenie usunie ją również z planu kont. To samo dotyczy poprawiania oraz dodawania nowej pozycji w kartotece. Można powiązać kartotekę ręcznie. Dokonuje się to podczas zakładania nowego konta analitycznego lub podczas edycji istniejącego już konta w planie kont. Należy: 1. W planie kont wskazać konto, do którego chcemy założyć analityki. 2. Nacisnąć klawisz [DODAJ] lub [EDYTUJ] - jeśli konto już istnieje. 3. W pozycji „Kartoteki” należy zaznaczyć opcję „Ustal ręcznie”. 4. Wskazać kartotekę która ma być powiązana z kontem oraz „Pozycję” tej kartoteki. 5. Po zapisaniu informacji konto zostanie powiązane z kartoteką. Wskaż kartotekę oraz pozycje z którą ma być powiązane konto analityczne. Księgowość i Środki Trwałe 8-121 Import planu kont z innej firmy lub roku Import planu kont z innej firmy lub roku obrachunkowego możliwy jest podczas zakładania nowego roku obrachunkowego oraz z poziomu okna przeglądu planu kont. W oknie „Kartoteki \ Plan kont” znajduje się pozycja w menu podręcznym oraz menu eksportu i importu w pasku narzędziowym obrachunkowego (Shift + Ctrl + M)”: - „Importuj z innej firmy lub roku Użycie tej opcji spowoduje pokazanie się okna z parametrami tego importu: Sekcja „Źródło importu” przypomina opcje z okna zakładania roku obrachunkowego i działa podobnie. Na liście lat obrachunkowych nie pojawi się aktualnie wybrany w programie rok obrachunkowy. Można określić co się ma stać z kontami, które już istnieją w aktualnym roku obrachunkowym. Mogą zostać „Pominięte” lub „Zastąpione” kontami ze źródła importu. Po zatwierdzeniu parametrów przyciskiem [ZATWIERDŹ] nastąpi import danych sygnalizowany paskiem zaawansowania. Obroty i salda dla zaznaczonych kont Po uruchomieniu przycisku można uruchomić okno w którym pokazywane są obroty i salda dla zaznaczonych pozycji w planie kont. Te samą opcje można wywołać z menu kontekstowego uruchomionego po naciśnięciu prawego przycisku myszy. 8-122 Księgowość i Środki Trwałe Zestawienie będzie tworzone jedynie dla zaznaczonych pozycji w planie kont. Aby uruchomić zaznaczanie pozycji, należy kliknąć prawym przyciskiem myszy w nagłówku tabeli i wybrać opcję „ Zaznaczanie wielu pozycji”. Pod przyciskiem znajduje się opcja, która pozwala na podgląd powiązań pozycji kont z Tabelą Bilansu (dla kont bilansowych) i Rachunkiem Wyników (dla kont wynikowych). Opcja dostępna dla wszystkich kont. Pokaż zapisy na koncie W planie kont po uruchomieniu przycisku można uruchomić okno w którym pokazywane są zapisy dla zaznaczonych pozycji w planie kont. Te samą opcje można wywołać z menu kontekstowego uruchomionego po naciśnięciu prawego przycisku myszy. Na podglądzie będą widoczne jedynie zapisy ze statusem "zarejestrowany". Po uruchomieniu przycisku: - uruchamiana jest edycja dokumentu księgowego powiązanego z podświetlonym zapisem. Możliwa jest korekta danych w dokumencie. - po uruchomieniu tego przycisku można wykonać podsumowanie podświetlonych wcześniej zapisów lub też wykonać polecenie podświetlenia dekretów które nie mają pary. Dekrety podświetlane są na kolor: - jasno zielono, gdy zapis pojawia się tylko po jednej ze stron (WN,MA). Po jednej stronie należności, po drugiej zobowiązania, - pomarańczowy, gdy zapis pojawia się wielokrotnie, ale ilość zapisów po stronie WN i MA jest różna. Program szuka takich samych lub podobnych kwot po stronie należności i po stronie zobowiązania. Jeśli znajdzie dokładnie te same kwoty po obydwu stronach to uzna je za parę i nie podświetla ich. Księgowość i Środki Trwałe 8-123 Kwota po stronie WN - 2000 zł. Kwota po stronie MA - 2000 zł. Jeśli znajdzie dekrety na tym koncie o różnych kwotach po stronie należności i zobowiązania np. Kwota po stronie WN - 2000 zł. Kwota po stronie MA - 3000 zł. to zaznacza je na zielono. Jeśli znajdzie ten sam zapis wielokrotnie ale ilość zapisów po stronie WM jest różna niż po MA np. Kwota po stronie WN - 2000 zł. Kwota po stronie WN - 2000 zł. Kwota po stronie MA - 2000 zł. to zaznacza te dekrety na pomarańczowo. Przenieś zapisy na konto analityczne Jeśli na konto były wprowadzone zapisy lub saldo Bilansu Otwarcia, to do tego konta program nie pozwoli dodać ręcznie konta podrzędnego. Takie działanie programu jest celowym zabiegiem, aby wyeliminować pozostawianie zapisów na kontach nadrzędnych oraz ułatwić pracę użytkownikowi. Aby automatycznie dodać konto analityczne i przenieść zapisy na to konto należy: 1. Wyedytować konto do którego będzie dodawana analityka. 2. Zaznaczyć opcję "Blokada". 3. Kliknąć przycisk 8-124 Księgowość i Środki Trwałe aby zapisać wprowadzoną zmianę. 4. 5. Nacisnąć przycisk analityczne" Pojawi się okno: i wybrać opcję "Przenieś zapisy na konto Wpisz numer analityki na który mają być przeniesione dane 6. W polu „Numer analityki” wpisać numer z jakim ma być utworzone nowe konto podrzędne. 7. W polu „Nazwa” wpisać nazwę dla dodawanego konta. 8. Kliknięcie przycisku spowoduje dopisanie konta do planu kont. Przepisane zostaną na nie wszystkie dekrety, rozrachunki i BO. Przenieś zapisy na inne konto Mechanizm pozwala scalić zapisy jednego konta z innym kontem. Zdaża się zalożyć przez przypadek dwa konta dla jednego klienta i odkrywa się to po jakimś czasie. Wtedy trzeba ustalić, które konto jest tym poprawnym i przeklepać wszystkie dekrety z tym drugim kontem, tak aby wskazywaly na to pierwsze (poprawne), a na koniec skasować to drugie bo nie zawiera już zapisów. Taka operacja pozwala mieć znowu klienta na jednym koncie. Praca ta potrafi trwać ładych parę chwil w zależności od ilości księgowań na koncie. Rozwiązaniem jest opcja dostępna w planie kont pod przyciskiem [OPERACJE] "Przenieś zapisy na inne konto"z możliwością wskazania kont do polączenia. Aby przenieść zapisy na inne konto nalezy: 1. Uruchomić opcję "Kartoteki/Plan kont" 2. Wskazać konto z którego będą przepisywane zapisy 3. Uruchomić opcję [OPERACJE] i wybrać "Przenieś zapisy na inne konto" 4. Wskazać konto księgowe na które przenoszone będą zapisy i nacisnąć [WYBIERZ]. Księgowość i Środki Trwałe 8-125 Program przepisuje wszystkie dekrety na konto wynikowe w danym roku obrachunkowym. W przypadku przenoszenia zapisów na inne konto Bilans Otwarcia nie jest modyfikowany. Należy ręcznie poprawić zapisy w Bilansie Otwarcia. Nie można przenieść dekretów, jeśli jeden z dokumentów na tym koncie został zaksięgowany. Dodatkowo, łączone konta muszą mieć jednakowe parametry by zmiana zapisu nie wpływała na sprawdzenia (np. poprawności dekretacji VAT, czy rozrachunków). Załóż konta z kartoteki Do planu kont można dodać konto z kartoteki. Po dodaniu konta z kartoteki zostaje ono powiązanie z daną kartoteką. Powiązanie polega na założeniu kont analitycznych na podstawie wybranych pozycji z kartoteki. Aby dodać konta na podstawie kartoteki: 1. Podświetl okno, do którego chcesz założyć analityki. 2. Naciśnij klawisz 3. Pojawi się okno z listą kartotek 4. Wskaż wybraną kartotekę (kliknij jej nazwę) i naciśnij klawisz [ENTER] lub kliknij przycisk i wybierz opcję „Załóż konta z kartoteki”. . Wyświetlona zostanie lista wybranej kartoteki. 5. Zaznacz pozycje które chcesz dodać do planu kont. Zaznaczone pozycje podświetlone są na zielono. Jeśli chcesz dodać pojedyncza pozycję wystarczy wskazać ja przez klikniecie na niej lewym przyciskiem myszy. 6. . Do planu kont Naciśnij klawisz [ENTER] lub kliknij przycisk zostaną dopisane nowe konta. Ich numery będą odpowiadać numerom w kartotece. Wyszukiwanie konta Wyszukiwanie odbywa się po kolumnie, w której został ustawiony kursor (pole jest podświetlone). Szukając numeru konta należy ustawić się w kolumnie z numerem i wpisać numer konta z klawiatury. Szukając konto po nazwie należy ustawić się na kolumnie z nazwą konta i zacząć wpisywanie szukanej nazwy. Wpisane znaki zostaną znalezione tylko jeśli występują jako pierwsze. 8-126 Księgowość i Środki Trwałe Edycja konta Dane każdego konta można w dowolnym momencie wyedytować i poprawić. Wystarczy w tym celu podświetlić odpowiednią pozycję i przycisnąć klawisz [F2] lub . Na ekranie zostanie wyświetlony formularz danych o kliknąć przycisk koncie. Na koncie syntetycznym można poprawić wszystkie dane za wyjątkiem numeru konta. Na koncie analitycznym nie można zmienić rodzaju konta oraz waluty, jeśli została określona dla konta nadrzędnego. Aby program zapisał wprowadzone . Kliknięcie przycisku zmiany należy kliknąć przycisk powoduje rezygnację z wprowadzonych zmian. Usuwanie konta Konto z planu kont można usunąć po wskazaniu odpowiedniej pozycji i naciśnięciu . Zostaną skasowane również wszystkie pozycje podrzędne przycisku (analityczne) wskazanego konta. Uwaga Program nie dopuści do skasowania konta, na które wprowadzono saldo Bilansu Otwarcia lub jakąkolwiek operację. Udziałowcy Wprowadzenie udziałowca, źródła przychodu oraz udziału dostępne jest w jednym oknie. Należy uruchomić opcję „Kartoteki → Źródła przychodów, udziałowcy, udziały”. Aby rozpocząć pracę należy dodać z lewej strony okna LATA KALENDARZOWE.W tym celu uruchomić prawy przycisk myszy. Kartoteka udziałowców oraz źródeł przychodów dostępna jest dla wszystkich lat obrachunkowych. Udziały mogą się zmieniać w zależności od roku. Wprowadzenie udziałowca jest niezbędne do wystawienia deklaracji PIT-5(5L) oraz PIT – 28 w Ewidencji Przychodów. Aby możliwe było wystawienie dla udziałowca deklaracji PIT-5(5L), to wprowadzony udziałowiec, na zakładce „Informacje dodatkowe”, w polu „Rozliczenie podatku dochodowego” musi mieć wybraną opcję: • „miesięcznie, według skali podatkowej (deklaracja PIT 5)” • „miesięcznie, według stawki 19 % (deklaracja PIT5L)” Aby możliwe było wystawienie dla udziałowca deklaracji PIT – 28 udziałowiec musi mieć wybraną opcję: • „miesięcznie, podatek zryczałtowany (deklaracja PIT 28)” • „kwartalnie, podatek zryczałtowany (deklaracja PIT 28)” Księgowość i Środki Trwałe 8-127 W kartotece przechowywane są dane wszystkich udziałowców zarejestrowanych w systemie, bez względu na to czy mają oni udziały w bieżącej firmie, czy też nie. Kartoteka jest dostępna z poziomu każdej firmy. Aby dodać udziałowca do kartoteki należy przejść na zakładkę „Udziałowcy” i kliknąć przycisk . Dane udziałowca można poprawić po naciśnięciu przycisku . . Operacji usunięcia Aby usunąć udziałowca należy kliknąć przycisk danych z kartoteki może dokonać użytkownik, któremu zostały przyznane odpowiednie uprawnienia w module RaksSQL Administrator. Udziałowiec usuwany jest z jednego roku (w którym dokonano usunięcia). Przed usunięciem pozycji, należy upewnić się czy można usunąć udziałowca ponieważ zostaną usunięte automatycznie również wszystkie jego udziały oraz wystawione wcześniej deklaracje. Program poinformuje o tym odpowiednim komunikatem. Uwaga Nie można usunąć udziałowca, jeżeli jest wystawiona dla niego deklaracja. W dolnej części okna przypisywane jest dla udziałowca źródło przychodów oraz jego udział procentowy a także uzupełnienie składek ubezpieczeniowych. Dodawanie nowego udziałowca Dodawanie nowego udziałowca jest możliwe w opcji „Kartoteki → Źródła przychodów, udziałowcy, udziały”. Należy kliknąć przycisk . Pojawi się okno „Dane personalne udziałowca” złożone z trzech zakładek. Wybierz sposób rozliczania podatku aby móc wystawić deklaracje 8-128 Księgowość i Środki Trwałe Okno składa się z trzech zakładek: 1. Dane podstawowe 2. Miejsce zamieszkania 3. Informacje dodatkowe W oknie, które się trzeba uzupełnić dane podatnika (nazwisko, imię, imię ojca, imię matki, data i miejsce urodzenia, NIP, PESEL). Pole „Nazwisko” oraz „Imię (pierwsze)” jest wymagane. Należy wpisać informację o miejscu zamieszkania oraz uzupełnić informacje dodatkowe (Urząd Skarbowy, Rachunek Bankowy) oraz w polu „Rozliczenie podatku dochodowego” wybrać z dostępnej listy, sposób rozliczenia udziałowca. Aby można było wystawić deklarację PIT 5 lub PIT 5L należy wybrać jedną z opcji: • „miesięcznie, według skali podatkowej (deklaracja PIT 5)” • „miesięcznie, według stawki 19 % (deklaracja PIT5L)” Aby możliwe było wystawienie dla udziałowca deklaracji PIT – 28 udziałowiec musi mieć wybraną opcję: • „miesięcznie, podatek zryczałtowany (deklaracja PIT 28)” • „kwartalnie, podatek zryczałtowany (deklaracja PIT 28)” W dolnej części okna wyświetlane są wszystkie źródła przychodów, w których dany właściciel ma udziały. Uzyskana w ten sposób informacja dotyczy nazwy firmy oraz procentowego udziału. Oprócz przeglądania listy udziałów, możliwe jest zdefiniowanie nowego udziału, oraz modyfikacja i usunięcie pozostałych. Możliwe jest również wpisanie składek ubezpieczeniowych za poszczególne miesiące. Więcej informacji ... W momencie otwarcia nowego roku kalendarzowego (z lewej strony kartoteki) program pyta o przepisanie udziałowców, źródeł przychodu oraz udziałów z poprzedniego roku. Źródła przychodu Kartoteka źródeł przychodu dostępna jest razem z kartoteką udziałowców po wybraniu opcji „Kartoteki → Źródła przychodów, udziałowcy, udziały”. W kartotece przechowywane są dane wszystkich źródeł przychodów zarejestrowanych w systemie. Oznacza to, że dany udziałowiec może mieć udziały we wszystkich firmach zarejestrowanych w systemie. Jego zyski obliczane są automatycznie podczas tworzenia deklaracji, na podstawie wprowadzonych dokumentów księgowych. Wprowadzenie źródła przychodów odbywa się na zakładce „Źródła przychodów” po naciśnięciu przycisku . Księgowość i Środki Trwałe 8-129 W oknie wprowadzania źródła przychodu można wprowadzić dane firmy, która nie jest zarejestrowana w systemie lub po kliknięciu przycisku, który znajduje się po prawej stronie na wysokości pola „Nazwa”, wybrać źródło przychodu z zarejestrowanych w systemie. Wszystkie pola w oknie muszą być wypełnione. Kliknięcie przycisku powoduje dodanie źródła do kartoteki. Przycisk opuścić okno wprowadzania źródła przychodów bez zapisywania zmian. pozwala W celu wprowadzenia zmian i poprawek w danych już istniejącej firmy, należy zaznaczyć interesującą nas firmę na liście firm w systemie, po czym nacisnąć przycisk umieszczony pod listą firm. Pojawi się identyczne okno dialogowe, jak w przypadku operacji dodawania nowego źródła przychodów. Jeśli firma, której dane znajdują się w kartotece, zostanie usunięta z systemu, jej dane nadal będą widoczne w globalnej kartotece źródeł przychodów. Nie można edytować danych źródła przychodów, które są zarejestrowane w systemie. Zmiana możliwa jest jedynie poprzez moduł RAKSSQL Administrator. Uwaga Jeśli źródłem przychodów jest firma, której nie ma w systemie to należy określić ile wyniosły przychody i koszty z tego źródła w poszczególnych miesiącach. Kwoty przychodów i kosztów wskazanego źródła widoczne są po uruchomieniu zakładki „Przychody i koszty”. Po uruchomieniu zakładki „Udziałowcy w źródle” istnieje możliwość sprawdzenia udziałów w źródle przychodów. Więcej informacji ... W momencie otwarcia nowego roku kalendarzowego (z lewej strony kartoteki) program pyta o przepisanie źródeł przychodu, udziałowców, oraz udziałów z poprzedniego roku. Przychody i koszty Określanie przychodów i kosztów w poszczególnych miesiącach następuje po uruchomieniu opcji „Kartoteki → Źródła przychodów, udziałowcy, udziały” w dolnej części okna na zakładce „ Przychody i koszty”. 8-130 Księgowość i Środki Trwałe Jest to możliwe jedynie dla firmy, która nie została wprowadzona do systemu. Po uruchomieniu przycisku pojawia się okno „Przychody i koszty dla poszczególnych lat” z kwotami przychodów i kosztów wskazanego źródła. Jeśli źródłem przychodu jest firma ryczałtowa pojawią się tylko przychody. Przyciski znajdujące się obok tabeli pozwalają określić wysokość przychodów i kosztów z danego źródła za poszczególne miesiące. Aby określić przychody i koszty należy nacisnąć przycisk okno: . Pojawi się Naciśnij [DODAJ], aby wprowadzić Należy ustawić się na miesiącu w którym chcemy wprowadzić dane i nacisnąć przycisk . W oknie wybrać datę z właściwego miesiąca, wpisać kwotę przychodu i kosztów. Aby zapisać dane należy nacisnąć klawisz . Udziały w źródle przychodu Określanie udziału w źródle przychodu możliwe jest po uruchomieniu zakładki „Udziałowcy w źródle” w dolnej części okna. W górnej części okna znajdują się pozycje źródeł przychodów. Dolna zawiera dane o . W kartotece udziałach we wskazanej firmie. Należy nacisnąć przycisk przechowywane są udziały zarejestrowane w systemie. Dany właściciel może mieć udziały we wszystkich firmach zarejestrowanych w systemie. Jego zyski obliczane są automatycznie podczas tworzenia deklaracji, na podstawie wprowadzonych dokumentów księgowych. Udziałowiec dla którego jest określana wysokość udziałów w wybranym źródle. Wysokość udziałów w procentach oraz rok obowiązywania udziałów. Księgowość i Środki Trwałe 8-131 Udziałowca należy wybrać po kliknięciu przycisku znajdującego się po prawej stronie pola „Udziałowiec”. Udziały wprowadza się osobno dla każdego roku obrachunkowego. Program sprawdza sumę wprowadzonych udziałów i nie pozwoli na przekroczenie progu 100 %. W przypadku zmiany wysokości udziałów w ciągu roku należy: 1. Dodać nową pozycję z nową wartością udziałów i datą przyznania. W momencie generowania deklaracji PIT – 5(5L) program postąpi następująco: 2. Dla każdej firmy, w której udziałowiec ma udział, wyliczy sumę przychodów i kosztów dla poszczególnych miesięcy kalendarzowych, 3. Dla wybranego udziałowca prześledzi udziały z aktualnego roku i dla każdego udziału wyliczy sumy przychodów i kosztów za okres od miesiąca początkowego obowiązywania udziałów do miesiąca końcowego ich obowiązywania, 4. Dla każdego określonego udziału wypełni rubryki najpierw segmentu 1 i 2 części K deklaracji, a przy większej liczbie udziałów również odpowiednie rubryki załącznika PIT – 5A. Udziałowiec będzie mógł mieć tę samą firmę wpisaną kilka razy do deklaracji. Wpisy te powinny różnić się kwotami przychodów i kosztów (bo są z różnych miesięcy) i wysokością procentową udziału. W celu wprowadzenia zmian i poprawek danych, należy zaznaczyć interesujący nas udział na liście udziałów, po czym nacisnąć przycisk umieszczony pod listą udziałów. Pojawi się identyczne okno dialogowe, jak w przypadku operacji wprowadzania udziałów. Przycisk Uwaga umożliwia usunięcie wskazanego udziału. Nie można usunąć udziału, jeżeli jest wystawiona dla tego udziału deklaracja PIT5(5L). Zapisanie dokonanych zmian odbywa się poprzez naciśnięcie przycisku Przycisk . pozwala opuścić okno edycji bez zapisywania zmian. Więcej informacji ... W momencie otwarcia nowego roku kalendarzowego (z lewej strony kartoteki) program pyta o przepisanie udziałów z poprzedniego roku, które obowiązywały do grudnia. Składki ubezpieczeniowe Określanie składek ubezpieczeniowych dla właściciela możliwe jest po uruchomieniu zakładki „Udziałowcy/ Składki ubezpieczeniowe” w dolnej części okna kartoteki „Źródła przychodów, udziałowcy, udziały”. Każdy z właścicieli w systemie powinien posiadać zdefiniowane własne składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. 8-132 Księgowość i Środki Trwałe W tym celu należy ustawić się na odpowiednim miesiącu i nacisnąć przycisk . Kwota składek pojawia się na deklaracji PIT 5 w poz. 34 „Składki na ubezpieczenie społeczne” oraz poz. 46 „Składki na ubezpieczenie zdrowotne” . Program może również pobierać składki ubezpieczeniowe wprowadzone przez dokument księgowy do kolumny księgi „Pozostałe wydatki”. Księgowość i Środki Trwałe 8-133 8-134 Księgowość i Środki Trwałe Słowniki Słowniki służą do przechowywania informacji. Spełniają podobną rolę do kartotek. Cechą szczególną słowników jest to, że informacja zapisana w jednym miejscu w programie jest wykorzystywana w całym systemie. Słowniki zostały podzielone w taki sposób, aby użytkownik miał do nich łatwy dostęp oraz mógł sprawnie odnaleźć interesującą go pozycję. Kody dokumentów System RAKSSQL został wyposażony w zupełnie nowy, w pełni funkcjonalny system automatycznego numerowania dokumentów: • finansowych tj. dokumentów księgowych, dokumentów likwidacji i przyjęcia środków trwałych, dowodów wewnętrznych, kompensat rozrachunków oraz protokołów zdawczo odbiorczych • bankowych i kasowych tj. poleceń przelewu oraz dokumentów kasowych i raportów kasowych. Stworzono możliwość budowania własnych, dowolnych schematów dokumentów. Wystawienie nowego dokumentu powoduje wygenerowanie numeru oraz sformatowanie go według indywidualnie zdefiniowanej maski numeracji. Niezależnie od wygenerowanego numeru użytkownik może wprowadzić własny numer, ale jego wartość musi być unikalna. W programie zastosowano trzy typy numeracji: 1. Numeracja roczna - numer dokumentu zerowany jest od początku roku 2. Numeracja miesięczna - numer dokumentu zerowany jest 1 dnia każdego miesiąca. 3. Numeracja narastająca – numeracja narastająca od początku roku Domyślnie numeracja zeruje się od początku roku. Aby zmienić sposób zerowania numeracji należy zdefiniować kod dokumentu w słowniku kodów i tam ustawić odpowiednie jego właściwości. Wybrany sposób zerowania numerów zadziała dla dokumentów, do których zostanie przypisany zdefiniowany kod. Księgowość i Środki Trwałe 8-135 Każdy numer dokumentu może być niezależnie formatowany. Do definiowania sposobu formatowania służy specjalna maska, którą użytkownik może dowolnie konfigurować. Można zdefiniować dowolną ilość kodów dokumentów. Podczas wystawiania dokumentu podpowiadany jest domyślny kod i odpowiednia maska numeracji. Użytkownik niezależnie od tego może zmienić kod dokumentu i tym samym maskę numeracji. Dla każdego kodu dokumentu może być prowadzona niezależna numeracja, na przykład można mieć w dzienniku głównym wiele niezależnie numerowanych dokumentów, np. każdy dziennik może mieć własną numerację. Sformatowany numer może mieć maksymalnie 20 znaków. Do formatowania maski służą znaki specjalne. Znaczenie znaków specjalnych zostało omówione w poniższej tabeli. Tabela 1 Znak # $ @ % Inny znak Znaki specjalne służące do sformatowania maski: Opis Numer kolejny dokumentu. Jeżeli liczba znaków jest mniejsza od długości numeru to program wyświetli stosowny komunikat i nie pozwoli wystawić dokumentu. Jeżeli liczba znaków jest większa od długości numeru to program zastępuje znaki zerami z lewej strony. Oznaczenie bieżącego roku. Jeżeli liczba znaków jest mniejsza od długości roku (cztery cyfry), to program ucina rok z lewej strony zerami. Jeżeli liczba znaków jest dłuższa niż długość roku to rok uzupełniany jest zerami z lewej strony. Oznaczenie bieżącego miesiąca. Jeżeli liczba znaków jest mniejsza od długości miesiąca (dwie cyfry), to program ucina cyfry z lewej strony. Jeżeli liczba znaków jest dłuższa niż długość miesiąca, to miesiąc uzupełniany jest zerami z lewej strony. Oznaczenie bieżącego dnia. Jeżeli, liczba znaków jest większa od długości dnia (dwie cyfry), to program ucina cyfry z lewej strony. Jeżeli liczba znaków jest dłuższa niż długość dnia, to dzień uzupełniany jest zerami z lewej strony. Dowolny tekst Wszystkie nie wymienione wyżej znaki nie będą na nic zamieniane i pojawią się wprost w sformatowanym numerze. Przykłady masek: Nr poz.: Maska: Numer sformatowany: 1. 2. 3. $$$$/############### $$/######## @@/%%/#### 2002/000000000000001 02/00000001 10/01/0001 8-136 Księgowość i Środki Trwałe 4. 5. 6. 7. 8. &&&/$$$/######/@@ ####/% - ### PKO $$$$-@@-%%/$$=##### $$$$/MMP/########### $$$$-@@-%% 0001/002/000001/10 0001/1 – 001 PKO 2005-10-01/02=00001 2005//MMP/00000000001 błąd - maska musi zawierać znaki reprezentujące numer dokumentu Finanse Wszystkie występujące w programie dokumenty księgowe, dokumenty likwidacji i przyjęcia środków trwałych, dowody wewnętrzne, kompensaty rozrachunków oraz protokołów zdawczo odbiorczych mogą posiadać własną nazwę dokumentu, kod dokumentu, maskę i sposób numeracji. Każdy z wymienionych wyżej dokumentów może mieć jeden kod np. dla dokumentów księgowych - jest to odpowiednik prowadzenia wyłącznie Dziennika Głównego. Możemy zdefiniować wiele kodów dla każdego rodzaju dokumentu - jest to odpowiednik prowadzenia dzienników szczegółowych. Obowiązują sposoby numeracji określone odrębnie dla każdego kodu dokumentu wprowadzane do dzienników. Aby określić sposób numeracji dokumentów należy uruchomić funkcję „Słowniki → Kody dokumentów”. Z lewej strony okna znajduje się nazwa modułu, z prawej typ dokumentu. W dolnej części pojawi się lista dotychczas zdefiniowanych symboli. Aby dodać kod dokumentu dla dokumentów księgowych należy ustawić się module „Finanse” i pozycji nazwie „Dokumenty księgowe” i nacisnąć przycisk Otworzy się okno „Kod dokumentu”. . Kasa i Bank Każdy z występujących w programie dokumentów kasowych i bankowych może posiadać własną nazwę, kod dokumentu, maskę i sposób numeracji. Każdy z tych dokumentów może mieć wiele kodów. Dla dokumentów kasowych: inny dla dokumentu przyjęcia gotówki (KP), inny dla dokumentu wydania (KW). Sposób numeracji dokumentów jest dostępny po uruchomieniu funkcji „Słowniki → Kody dokumentów”. Z lewej strony okna znajduje się nazwa modułu, z prawej typ dokumentu. W dolnej części okna znajduje się lista dotychczas zdefiniowanych symboli. Aby dodać kod do dokumentu kasowego należy ustawić się na module „Kasa i bank”, pozycji „Dokumenty kasowe” i nacisnąć przycisk „Kod dokumentu”. . Otworzy się okno Księgowość i Środki Trwałe 8-137 Kod dokumentu Tabela 2 Informacje w oknie „Kod dokumentu”: Nazwa Znaczenie Dane podstawowe: Kod Trzyliterowy symbol dokumentu np. Dziennika częściowego. Nazwa Nazwa dokumentu, dziennika księgowego wpisywana przez użytkownika. Parametry numeracji: Parametry umożliwiają ustawienia numeracji z podziałem na lata Rok obrachunkowe oraz bez podziału na lata obrachunkowe. Domyślnie po założeniu roku nie będzie podziału na lata obrachunkowe, ale jeśli ktoś zmieni te ustawienia na podział na lata obrachunkowe to do kolejnego już roku zostanie przepisany rodzaj numeracji, maska oraz numer startowy z poprzedniego roku. Podział numeracji danego kodu dokumentu na lata obrachunkowe oznacza, że każdy rok obrachunkowy może posiadać inne parametry numeracji: maskę, rodzaj dokumentów oraz numer startowy od którego program rozpocznie numerowanie dokumentów księgowych. Może być inny dla roku 2005, inny dla 2006 i jeszcze inny dla 2007 itp. Zdefiniowanie numeracji dla lat obrachunkowych dotyczy jedynie kodów "Dokumentów księgowych". Jeśli nastąpi zmiana w masce numeracji w roku 2007 to zmienią się numery dokumentu tylko dla tego roku. Dla numeracji z podziałem na lata obrachunkowe program umożliwia użycie opcji "Przenumerowanie dokumentu dla aktualnego roku obrachunkowego" lub "Przenumerowanie dokumentów". Opcja możliwa po uruchomieniu przycisku [OPERACJE] na liście kodów dokumentów. "Przenumerowanie dokumentów dla aktualnego roku obrachunkowego" oznacza, że przenumerowane zostaną tylko te dokumenty które znajduja się w aktualnie uruchomionym roku obrachunkowym. "Przenumerowanie dokumentów" oznacza ponowne ponumerowanie dokumentów we wszystkich latach wg. ustawionych masek dla roku. Jeśli ustawiona zostanie numeracja bez podziału na lata obrachunkowe to każdy utworzony w programie rok będzie posiadał te same parametry numeracji: maskę, rodzaj dokumentów oraz numer startowy. Każda zmiana w kodzie dokumentu związana ze zmianą numeru np. zmiana maski, spowoduje przenumerowanie wszystkich dokumentów jakie znajdują się w systemie dla każdego roku obrachunkowego. Pod klawiszem [OPERACJE] na liście kodów dokumentów znajduje sie opcja która umożliwia "Przenumerowanie dokumentów". 8-138 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 2 Informacje w oknie „Kod dokumentu” (ciąg dalszy): Nazwa Znaczenie Duplikowanie numerów dokumentów: Maska Za pomocą znaków specjalnych określa się sposób tworzenia numeru dokumentu: # - do wskazania miejsca na numer dla dokumentu nadawany w tworzonym dzienniku. Można użyć jednego znaku „#” - program automatycznie będzie powiększał długość pola, lub kilku znaków „#####” - numer będzie uzupełniany zerami % - wpisanie tego znaku powoduje pobranie z systemu informacji o dniu. Należy wpisać dwa znaki „%%” @ - wpisanie tego symbolu powoduje pobranie z systemu informacji o miesiącu i musi być podany przy numeracji miesięcznej. Należy wpisać dwa symbole „@@” $ - wpisanie tego symbolu powoduje pobranie z systemu informacji o roku. Należy wpisać minimum dwa symbole „$$” Przykładowa maska: ####/SP/%%/@@/$$$$ Kolejne symbole trzeba rozdzielić, może to być znak „/”, „-”, „\”. Znaki które nie są znakami specjalnymi zostaną wyświetlone przez program w takiej postaci w jakiej były wpisane. Na podstawie powyższej maski program wygeneruj następujący numer: 0001/SP/25/10/2005. Rodzaj Rodzaj numeracji dokumentów: Miesięczna: w każdym miesiącu numeracja rozpoczyna się od Numeru startowego. Jeśli wybieramy numerację miesięczną, to Maska musi zawierać numer miesiąca (@@). Roczna: W każdym roku numeracja rozpoczyna się od Numeru startowego. Narastająca: kolejne numery przez cały rok obrachunkowy. Program sprawdza unikalność numeru. Numer startowy W przypadku numeracji automatycznej będzie to pierwszy nadany numer. Zmiana numerów dokumentu: Zezwalaj na zmianę numeru Zmiana dokumentu jest możliwa jeśli opcja jest zaznaczona. Zezwalaj na duplikowanie numerów dokumentu. Powtórzenie numeru jest możliwe jeśli opcja jest zaznaczona. Wyświetlaj ostrzeżenie o zduplikowanym numerze dokumentu. Program sprawdza unikalność numeru. Jeśli opcja jest zaznaczona zgłasza ostrzeżenie gdy numer dokumentu zostanie powtórzony. Księgowość i Środki Trwałe 8-139 Drukowanie dokumentów: Drukuj po dodaniu dokumentu Jeśli opcja zostanie zaznaczona program wydrukuje dekret po dodaniu dokumentu. Dane dodatkowe: Konto FK Numer konta analitycznego, na jakie mają być księgowane dokumenty z tym kodem. Domyślny opis Dowolny tekst z uwagami przeniesiony ze słownika po uruchomieniu . Program umożliwia "Przenumerowanie dokumentu dla aktualnego roku obrachunkowego" lub "Przenumerowanie dokumentów". • "Przenumerowanie dokumentów dla aktualnego roku obrachunkowego" oznacza, że przenumerowane zostaną tylko te dokumenty które znajduja się w aktualnie uruchomionym roku obrachunkowym. • "Przenumerowanie dokumentów" oznacza ponowne ponumerowanie dokumentów we wszystkich latach wg. ustawionych masek dla każdego roku. Obie opcje są aktywne dla kodu dokumentu, który ma numeracje wg. roku obrachunkowego. Dla kodu dokumentu o numeracji wg. roku kalendarzowego, aktywna jest jedynie opcja "Przenumeruj dokumenty". Dokumenty numerowane wg. takiego kodu przenumerowywane są razem ze wszystkich lat ponieważ posiadają jedną maskę numeracji. Przenumerowanie nie może się odbyć jeśli dokumenty księgowe wystawione w oparciu o wskazany kod zostały zaksięgowane. Program wyświetla stosowny raport z listą dokumentów przez które nie może się odbyć przenumerowanie. UWAGA W przypadku przechodzenia z numeracji bez podziału na lata obrachunkowe na numerację z podziałaem na lata obrachunkowe (w kodzie dla dokumentu księgowego) program sygnalizuje problemy w postaci szczegółowego raportu. Wymienia tam dokumenty, które są zaksięgowane oraz te, które wymagają jeszcze księgowania. Właśnie przez występowanie obu tego typu dokumentów w ramach jednego roku obrachunkowego nie jest możliwe ich przenumerowanie a co za tym idzie zmiana typu numeracji. 8-140 Księgowość i Środki Trwałe W kartotece kodów dokumentów można zdefiniować nowy typ wydruku. Znajduje się tam zakładka „Definicja typów wydruków”. Należy ustawić się na najniższej gałęzi drzewa określającej konkretny typ dokumentu taki jak np. „Raporty kasowe” i nacisnąć przycisk . Pojawia się na zakładce „Typy wydruków” podczas zakładania kodu dokumentu. Wybierz klawisz skrótu Definiując nowy typ wydruku można ustawić klawisze specjalne oraz klawisz skrótu. Zdefiniowany typ wydruku będzie widoczny podczas drukowania, jeśli na zakładce „Typy wydruków” (widoczna podczas wystawiania lub edycji kodu dokumentu) zostanie przypisany odpowiedni wydruk Zdefiniowany typ dokumentu Wybierz lub zmień raport wydruku Księgowość i Środki Trwałe 8-141 Opcja ta może mieć zastosowanie w przypadku, gdy chcemy drukować dwa dokumenty kasowe jednocześnie na drukarce igłowej i laserowej lub polecenie przelewu na oryginalnym formularzu i na zwykłej kartce papieru. Ponieważ przy kodzie dokumentu można ustawić jedynie jeden raport np. „Polecenie przelewu (Wzór I)” podczas wydruku proponowany będzie zawsze ten raport. Jeśli chcemy uzyskać wydruk na oryginalnym formularzu należy zmienić raport na „Polecenie przelewu w kolumnie „Wydruk”. (Wzór II)”. Aby zmienić raport należy nacisnąć przycisk Korzystając z możliwości definiowania typów dokumentów można zdefiniować dwa typy wydruków jeden na zwykłej kartce papieru, drugi na oryginalnym formularzu. Oba raporty będą dostępne podczas wydruku. Dwa zdefiniowane typy wydruków Wybrane raporty Stawki VAT Okno przeglądania stawek VAT można wywołać z menu w głównym oknie programu „Słowniki → Stawki VAT”. Znajduje się tu domyślnie kilka podstawowych stawek podatku VAT najczęściej używanych przez użytkownika. W związku ze zmianami w ustawie o VAT, na skutek traktatów akcesyjnych do UE wprowadzono nowe i zmieniono nazwy starych standardowych stawek VAT. Stawki podatku VAT: • Stawka krajowa podatku 22 % • Stawka krajowa podatku 7 % • Stawka krajowa podatku 5 % dla rolników ryczałtowych • Stawka krajowa podatku 3 % • Stawka podatku 0 % dla sprzedaży krajowej i eksportowej • Stawka VAT zwolniona 8-142 Księgowość i Środki Trwałe • Stawka „nie podlega” używana do opakowań kaucjonowanych Uwaga Nie można kasować, modyfikować ani dodawać stawek podatku VAT. Uwaga Jeśli pojawi się ustawa, wprowadzająca nową stawkę podatkową pojawi się nowa wersja programu, która uaktualni listę stawek podatku VAT Tabela 3 Stawki VAT Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Nazwa Jest wyświetlana w tabeli podczas wprowadzania dokumentu do ewidencji VAT oraz drukowana w tytule kolumny na wydruku Ewidencji Sprzedaży i Zakupu. Opis Opis stawki Wartość Wyrażona w procentach jest używana do obliczenia kwoty VAT podczas wprowadzania do ewidencji VAT. Skrót Skrócona nazwa stawki VAT. Wzorce opisów Słownik zawiera listę stałych wzorcowych opisów, jakie mogą pojawiać się oraz drukować na dokumentach. Domyślny wzorzec opisu jest ustawiany podczas dodawania kodu dokumentu. Z wzorca opisów można korzystać, po uruchomieniu klawisza "Opis". dostępnego w pozycji Aby utworzyć wzorzec opisów należy: 1. Uruchomić opcję „Słowniki" 2. Wybrać pozycję „Wzorce opisów". 3. Z lewej strony okna ustawić się na dokumencie, do którego chcemy przypisać wzorzec. 4. Nacisnąć przycisk [DODAJ] 5. Pojawi się okno: Księgowość i Środki Trwałe 8-143 Tekst, który się pojawia jako opis na dokumencie Naciśnij, aby wstawić dowolny symbol w treści. Rola poszczególnych pól edycyjnych w oknie „Wzorcowy opis” zostanie omówiona w poniższej tabeli Tabela 4 Informacje w oknie „Wzorcowy opis”: Nazwa Znaczenie Wzorcowy opis/ uwaga: Nazwa Wpisujemy dowolną nazwę dokumentu. Nazwa ta będzie widoczna w oknie wzorcowych opisów. Grupa Nazwa grupy może być dowolna np. może identyfikować konkretny moduł programu np. KB oznacza Kasa Bank, FI oznacza Finanse. Istniej możliwość filtrowania wzorców opisów po grupie. Treść Dowolna wpisana przez użytkownika treść. Pojawia się na dokumencie po uruchomieniu klawisza w pozycji „OPIS”. Drukuje się na dokumentach. Program umożliwia przeniesienie do treści dokumentu symbolu (klawisz "Wstaw symbol") pod którym kryje się np. aktualna data lub dzień, miesiąc, rok. Symbole związane są z dokumentem. Typ dokumentu 6. 7. Typ dokumentu, do którego dodajemy wzorzec opisu. Po wpisaniu wszystkich informacji należy je zatwierdzić przyciskiem [ZAPISZ]. Wprowadzona pozycja pojawi się na liście wzorcowych opisów. 8-144 Księgowość i Środki Trwałe Urzędy skarbowe Kartoteka Urzędów Skarbowych zakłada się podczas instalacji programu. Jest dostępna dla wszystkich firm po uruchomieniu opcji „Słowniki → Urzędy skarbowe”. Kartoteka niezbędna jest do prawidłowego wypełnienia deklaracji podatkowych. Pojawi się okno. Z lewej strony znajduje się nazwa definicji, z prawej lista urzędów skarbowych. Sortowanie pozycji w oknie możliwe jest poprzez wybranie jednej z możliwości z menu podręcznego lub poprzez kliknięcie myszą na nazwie kolumny. Sortowanie możliwe jest po każdej kolumnie (pod warunkiem, że włączona jest opcja umożliwiająca sortowanie danych). Po uruchomieniu przycisku umożliwia wprowadzanie do kartoteki nowych urzędów. program Pojawi się okno: Podczas wprowadzania do kartoteki nowego Urzędu, użytkownik ma do wypełnienia następujące pozycje: • Nazwa • Ulica • Dom • Kod (pocztowy) • Miasto • Nazwa banku • Oddział Rachunki bankowe urzędu skarbowego: • Konto CIT -- konto Podatku Dochodowego od Osób Prawnych Księgowość i Środki Trwałe 8-145 • Konto VAT -- konto podatku od towarów i usług (VAT) • Konto PIT -- konto Podatku Dochodowego od Osób Fizycznych • Konto d.j b.-- konto Podatku Dochodowego od Jednostek Budżetowych • Konto in.d -- konto Podatku Dochodowego od pozostałych dochodów Aby móc wprowadzić pozycję do kartoteki użytkownik powinien mieć przyznane odpowiednie uprawnienia (definiowane w module Administrator). Wszelkich zmian można dokonać poprzez edycję danych urzędu w kartotece po uruchomieniu . Dostępne są te same pozycje co w przypadku wprowadzania nowego urzędu. Księgowość Ta część słownika przeznaczona jest do wprowadzania danych stałych dotyczących Księgi Handlowej, Księgi Przychodów i Rozchodów lub Ewidencji Przychodów. Opcja ta jest dostępna po uruchomieniu „Słowniki →Księgowość”. Rejestry VAT Program pozwala prowadzić wiele rejestrów VAT (np. odrębny rejestr dla każdego punktu sprzedaży, rozdzielenie ewidencji zakupu na Towary i Koszty, umieszczenie faktur zakupu środków trwałych w odrębnej ewidencji itp.) Przy wypełnianiu deklaracji VAT-7 program uwzględnia wszystkie ewidencje. Ewidencje można drukować odrębnie lub objąć jednym zestawieniem wszystkie faktury zakupu lub sprzedaży. Są wyodrębnione osobne wydruki dla ewidencji sprzedaży (dostawy) i ewidencji dostaw oraz nabyć wewnątrzwspólnotowych. Osobne wydruki dla rejestru zakupu według rodzajów zakupu oraz stawek VAT. Wydruk rejestrów można dokonać po uruchomieniu opcji „Zestawienia → Zestawienia”. Po kliknięciu przycisku pojawia się okno do którego trzeba wpisać nazwę dodawanego rejestru oraz wybrać typ rejestru. Dla rejestru sprzedaży „należny”. Dla rejestru zakupu „odliczany”. Uwaga Program nie pozwoli usunąć rejestru jeśli posiada on wpisy. 8-146 Księgowość i Środki Trwałe Grupy kont Utworzone grupy kont mają zastosowanie przy określaniu kont nie będących kosztami lub przychodami w sensie podatkowym. Dzięki dowolności dobierania kont do grupy, można stworzyć dowolną taką grupę kont, którą wykorzystuje się do wygenerowania zestawienia obrotów i sald. Nowa grupa Wprowadzanie nowej grupy odbywa się w opcji „Słowniki → Księgowość → Grupy kont”. Okno„Grupy kont” jest podzielona na dwie części. Lewa część zawiera listę grup. Prawa – listę kont należących do wskazanej grupy. Aby dodać nową grupę należy nacisnąć przycisk . W oknie „Właściwości grupy kont” wpisać „Kodową nazwę grupy” oraz „Nazwę grupy” i kliknąć przycisk . Konta w grupie Po dodaniu grupy można przypisać do niej konta, służy do tego przycisk . umieszczony pod prawym oknem. Naciśnięcie tego przycisku powoduje wywołanie planu kont. Należy ustawić się na koncie i nacisnąć przycisk [ENTER]. lub klawisz Aby usunąć błędne przypisania do grupy, trzeba wskazać pozycję i nacisnąć przycisk . Przeglądanie TB i RZiS Aby Bilans, Rachunek Zysków i Strat oraz deklaracja podatkowa były sporządzone poprawnie każde konto bilansowe musi być przypisane do odpowiedniej pozycji w Tabeli Bilansu i każde konto wynikowe musi być przypisane do odpowiedniej pozycji Rachunku Zysków i Strat. Przeglądanie powiązań pomiędzy Planem Kont a Tabelą Bilansu odbywa się w opcji „Słowniki → Księgowość”. Powiązania TB z planem kont Tu przeglądamy i przypisujemy powiązania pomiędzy Planem Kont a Tabelą Bilansu firmy (według wcześniej ustalonej wersji bilansu w parametrach roku obrachunkowego). Widoczne są kolumny: Lp., nazwa, typ, pokazywanie tylko na wydruku skróconym. Księgowość i Środki Trwałe 8-147 Można posortować dane. W kolumnie „Typ” można wybrać Aktywa lub Pasywa. Pozycje bilansu nie podlegają edycji. Nie można ich dodawać ani usuwać. Jeśli w do tej pozycji w bilansie zostały przypisane kolumnie „Lp.” znajduje się przycisk konta. Klikniecie na przycisku wyświetli listę przypisanych kont. • Konta Winien - lista numerów kont, których saldo Winien zostało uwzględnione we wskazanej pozycji Tabeli Bilansu. W Aktywach salda WN są dodawane; w Pasywach - odejmowane. • Konta Ma - lista numerów kont, których saldo Ma zostało uwzględnione we wskazanej pozycji Tabeli Bilansu. W Aktywach salda Ma są odejmowane; w Pasywach - dodawane. Przypisywanie kont do pozycji Tabeli Bilansu odbywa się po uruchomieniu przycisku . Można przypisać pozycje po stronie WN, po stronie MA lub jednocześnie WN i MA. Opcja dostępna również z menu kontekstowego uruchomionego po naciśnięciu prawego przycisku myszy. Po uruchomieniu tej opcji pojawia się okno z wyborem kont do powiązania. Po zatwierdzeniu wyboru następuje analiza poprawności danych. Program sprawdza czy wybrane konto nie zostało przypisane do innej pozycji TB lub RW. Jeśli program wykryje błędy pojawi się raport z informacjami o błędach. Więcej informacji ... Przypisywanie kont do Tabeli Bilansu odbywa się również z poziomu Planu Kont. Informacji na ten temat należy szukać w rozdziale „Kartoteki → Plan kont” niniejszej instrukcji. Powiązania RZiS z planem kont Tu przeglądamy powiązania między Planem Kont a Rachunkiem Wyników firmy. Zdefiniowanie domyślnej tzn. wybranej w „Parametrach roku obrachunkowego” wersji Rachunku Zysków i Strat jest konieczne do sporządzenia deklaracji podatku dochodowego. Widoczne są cztery kolumny: Lp., nazwa, typ, pozwolenie na wiązanie z planem kont. Można posortować dane w kolumnach. W kolumnie „Typ” można wybrać Koszty lub Przychody. Jeśli w kolumnie „Lp.” znajduje się przycisk do tej pozycji zostały przypisane konta. Klikniecie na przycisku wyświetli listę przypisanych kont. 1. Konta Winien - lista numerów kont, których saldo Winien zostało uwzględnione we wskazanej pozycji RW. W Kosztach salda WN są dodawane; w Przychodach odejmowane. 8-148 Księgowość i Środki Trwałe 2. Konta Ma - lista numerów kont, których saldo Ma zostało uwzględnione we wskazanej pozycji RW. W Kosztach salda Ma są odejmowane; w Przychodach dodawane. Pozycje Rachunku Zysków i Strat nie podlegają edycji. Nie można ich dodawać ani usuwać. Uwaga Sposób przypisywania sald do Rachunku Zysków i Strat jest taki sam jak w Bilansie i odbywa się po uruchomieniu przycisku . Można przypisać pozycje po stronie WN, po stronie MA lub jednocześnie WN i MA. Opcja dostępna również z menu kontekstowego uruchomionego po naciśnięciu prawego przycisku myszy. Po uruchomieniu tej opcji pojawia się okno z wyborem kont do powiązania. Po zatwierdzeniu wyboru następuje analiza poprawności danych. Program sprawdza czy wybrane konto nie zostało przypisane do innej pozycji TB lub RW. Jeśli program wykryje błędy pojawi się raport z informacjami o błędach. Więcej informacji ... Przypisywanie kont do Rachunku Zysków i Strat odbywa się również z poziomu Planu Kont. Informacji na ten temat należy szukać w rozdziale „Kartoteki → Plan kont” niniejszej instrukcji. Tabela Bilansu W programie znajdują się trzy wersje Tabeli Bilansu: • Nowa wersja (od początku 2002 roku) • Stara wersja (od końca 2001 roku) • Dla stowarzyszeń Wszystkie wersje dostępne są po uruchomieniu opcji „Słowniki → Księgowość→ Tabela Bilansu”. Księgowość i Środki Trwałe 8-149 Okno „Wersje definicji” składa się z dwóch części. W lewej części znajdują się dostępne wersje Tabeli Bilansu, z prawej aktualnie podświetlona wersja bilansu. Domyślna wersja z której użytkownik korzysta ustawiana jest w parametrach roku obrachunkowego. Rachunek Zysków i Strat W programie znajduje się kilka wersji Rachunku Zysków i Strat: • Kalkulacyjny • Porównawczy • Dla stowarzyszeń • Mieszany (ZHP) w dwóch wersjach • Jednostki budżetowe (wariant porównawczy, wer.2006) Wszystkie wersje dostępne są po uruchomieniu opcji „Słowniki → Księgowość→ Rachunek Zysków i Strat”. Okno „Wersje definicji” składa się z dwóch części. W lewej części znajdują się dostępne wersje Rachunku zysków i strat, z prawej aktualnie podświetlona wersja rachunku. Domyślna wersja z której użytkownik korzysta ustawiana jest w parametrach roku obrachunkowego. Więcej informacji ... 8-150 Księgowość i Środki Trwałe Zestawienia Rachunku Zysków i Strat znajdują się w oknie „Księgowość → Rachunki Zysków i Strat”. Stawki PDOF Kartoteka stawek podatkowych jest oddzielna dla każdego roku obrachunkowego. Wprowadzanie stawek podatku dochodowego od osób fizycznych dostępne jest po uruchomieniu opcji „Słowniki → Księgowość→ Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych”. Uzupełnienie kartoteki stawek podatku dochodowego od osób fizycznych konieczne jest do prawidłowego obliczenia deklaracji PIT-5. W przypadku braku pozycji, podczas obliczania deklaracji, program informuje o konieczności uzupełnienia kartoteki. Tabela 5 Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Wartość stawki Stawka podatku dochodowego od osób fizycznych w procentach. Dolny próg Wartość dolnego progu jest wartością dla progu górnego poprzedniej stawki, przy czym jeśli jest to pierwsza stawka, wartością jest zero. Dolny próg nie może być niższy, niż górny próg dla poprzedniej stawki. Górny próg Wartość górnego progu musi przekraczać wartość dla progu dolnego. Kwota zmniejszająca podatek Kwota dodawana do podatku obliczonego wg danej stawki (jest to podatek od dochodu mieszczącego się w niższych stawkach. W przypadku pierwszej stawki jest to kwota ujemna zwana "kwotą wolną podatku". Wskazówka Wartość ostatniego progu podatkowego musi być maksymalnie duża, program nie zakłada że jest to nieskończoność. Taką wartością może być 999 999 999 999,00 Pozycję z kartoteki stawek podatkowych można poprawiać lub usunąć . Należy jednak pamiętać, że kartoteka stawek podatkowych jest niezbędna do prawidłowego obliczenia deklaracji PIT-5. Stawki zryczałtowanego PDOF Kartoteka stawek ryczałtu jest kartoteką oddzielną dla każdego roku obrachunkowego. Kartoteka stawek zryczałtowanego podatku PDOF pojawia się po uruchomieniu opcji „Słowniki → Księgowość→ Stawki zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych”. Księgowość i Środki Trwałe 8-151 Pojawia się dla firmy, której formą rozliczeń w danym roku obrachunkowym jest Ryczałt. Dla Księgi Przychodów i Rozchodów lub Księgi Handlowej pojawia się w tym miejscu kartoteka stawek podatku dochodowego. Uzupełnienie kartoteki stawek ryczałtu jest niezbędne dla pracy programu. Po kliknięciu przycisku wyświetlone zostaje okno „Stawka podatku”, które należy wypełnić według poniższego wzoru: Przyciski umieszczone w dolnej części okna służą edycji i usuwaniu stawek ryczałtu. Jeśli stawka jest używana nie da się jej usunąć. Istnieje możliwość ustawienia stawki ryczałtu jako domyślnej. Z menu kontekstowego uruchomionego po kliknieciu prawym przyciskiem myszy wybrać opcję „Domyślna”. Stawka domyślna jest oznaczona „ptaszkiem” w kolumnie „D”. Oznacza to, że podczas wprowadzania dokumentu do ewidencji przychodów, program zaproponuje tę właśnie stawkę. Stawki przejazdu pojazdów Kartoteka stawek przebiegu pojazdów jest kartoteką globalną, czyli wspólną dla wszystkich firm zarejestrowanych w systemie. Dostęp do tej funkcji można uzyskać z menu głównego okna programu „Słowniki → Księgowość → Stawki przejazdu pojazdów”. Kartoteka ta jest niezbędna do obliczenia wartości wykonanych przez pojazdy przejazdów, w związku z czym użytkownik powinien uaktualniać ją na bieżąco po wprowadzanych w życie rozporządzeniach. Przyciski umieszczone na dole okna umożliwiają wprowadzanie nowych stawek, oraz modyfikację i usuwanie stawek już wprowadzonych. Dokonane poprawki widziane są z poziomu każdej firmy założonej w systemie. Aby wprowadzić nową stawkę do kartoteki należy kliknąć przycisk .W oknie wprowadzania użytkownik zobowiązany jest wypełnić następujące pozycje: 8-152 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 6 Okno „Stawki przejazdu pojazdów”: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Data wprowadzenia Dla pojemności poniżej 900 [cm3] Tabela 6 Jest to data, z którą stawki wchodzą w życie na podstawie wydanego rozporządzenia. Pole jest wymagane przez program. Pole jest wymagane przez program. Okno „Stawki przejazdu pojazdów”: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Dla pojemności 900 [cm3] i powyżej Pole jest wymagane przez program. . Modyfikacjom mogą być Dane można poprawić po kliknięciu przycisku poddane takie same pozycje jak przy wprowadzaniu danych. Uwaga Należy pamiętać, że program w oparciu o kartotekę stawek przebiegu pojazdów na bieżąco przelicza wartość wykonanego przejazdu (bazując na „Dacie wprowadzania stawki”), nie wolno więc dokonywać aktualizacji pozycji już istniejących aby wpisać stawki ogłoszone rozporządzeniem. Należy w takim przypadku dopisać nowe pozycje do kartoteki. Dane są usuwane po naciśnięciu przycisku . W oparciu o kartotekę stawek przebiegu pojazdów na bieżąco przeliczana jest wartość wykonanego przejazdu (bazując na "Dacie wprowadzania stawki"), nie wolno więc usuwać stawek już nieaktualnych. Brak odpowiedniej stawki spowoduje nieprawidłowe obliczenie korekty kosztów eksploatacji pojazdu, gdyż wartość przejazdu w takim przypadku wynosić będzie zero. Wszelkie zmiany dokonane w tej kartotece dotyczyć będą wszystkich firm zarejestrowanych w systemie, ponieważ jest to kartoteka globalna. Wzorcowe trasy przejazdu pojazdów Kartoteka wzorcowych tras przejazdu jest kartoteką roku obrachunkowego. W trakcie zakładania nowego roku obrachunkowego jest przepisana z roku poprzedniego. Jej istnienie ma na celu skrócenie czasu wprowadzania przejazdów wykonanych przez dany pojazd. Dostępna jest z menu głównego okna programu „Słowniki → Księgowość → Wzorcowe trasy przejazdów”. Księgowość i Środki Trwałe 8-153 Przyciski umieszczone na dole okna umożliwiają wprowadzenie nowej trasy przejazdu, modyfikację oraz usunięcie tras już wprowadzonych. Aby dodać nową pozycję do kartoteki należy kliknąć przycisk wprowadzania należy wypełnić następujące pozycje: Tabela 7 Informacje o oknie „Wzorcowa trasa przejazdu”: Nazwa pola Identyfikacja: Opis pomocniczy Uwaga . W oknie Znaczenie Wpisana tu wartość pozwala na późniejszy szybki wybór odpowiedniej trasy przejazdu. Trasa przejazdu Trasa przejazdu pojazdu. Długość trasy [km] Ilość przejechanych kilometrów niezbędna jest do obliczenia kwoty poniesionego kosztu. Cel wykonania Cel wykonania przejazdu Program wymaga wypełnienia wszystkich pól w oknie dodawania nowej trasy przejazdów. możliwe jest poprawienie wskazanej pozycji. Po kliknięciu przycisku Zmianom mogą podlegać takie same informacje jak w przypadku wprowadzania danych. Jakiekolwiek zmiany nie mają wpływu na wprowadzone wcześniej przejazdy danego pojazdu. Przycisk umożliwia usunięcie wskazanej pozycji. Usunięcie trasy przejazdu nie ma wpływu na dalszą pracę programu oraz na wprowadzone już przejazdy danego pojazdu. Miejsca powstawania kosztów Definiowanie stanowisk kosztowych odbywa się w opcji „Słowniki/ Księgowość/Miejsca powstawania kosztów”. Aby zdefiniować nowe stanowisko kosztowe należy uruchomić przycisk Pojawi się okno : 8-154 Księgowość i Środki Trwałe . Należy wpisać nazwę stanowiska kosztowego oraz jego numer analityki. Kartoteka stanowisk kosztowych może być powiązana z planem kont dlatego ważne jest wpisanie jej numeru analityki. Każdy środek trwały może być użytkowany na kilku stanowiskach kosztowych. Przypisywanie stanowisk kosztowych dla środka oraz określanie procentowego udziału tego środka na jednym stanowisku kosztowym odbywa się w opcji „Środki trwałe/Środki trwałe” na zakładce „Stanowiska kosztowe”. Stawki przejazdu pojazdów Kartoteka stawek przebiegu pojazdów jest kartoteką globalną, czyli wspólną dla wszystkich firm zarejestrowanych w systemie. Dostęp do tej funkcji można uzyskać z menu głównego okna programu „Słowniki → Księgowość → Stawki przejazdu pojazdów”. Kartoteka ta jest niezbędna do obliczenia wartości wykonanych przez pojazdy przejazdów, w związku z czym użytkownik powinien uaktualniać ją na bieżąco po wprowadzanych w życie rozporządzeniach. Przyciski umieszczone na dole okna umożliwiają wprowadzanie nowych stawek, oraz modyfikację i usuwanie stawek już wprowadzonych. Dokonane poprawki widziane są z poziomu każdej firmy założonej w systemie. Aby wprowadzić nową stawkę do kartoteki należy kliknąć przycisk .W oknie wprowadzania użytkownik zobowiązany jest wypełnić następujące pozycje: Tabela 6 Okno „Stawki przejazdu pojazdów”: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Data wprowadzenia Jest to data, z którą stawki wchodzą w życie na podstawie wydanego rozporządzenia. Pole jest wymagane przez program. Dla pojemności poniżej 900 [cm3] Pole jest wymagane przez program. Dla pojemności 900 [cm3] i powyżej Pole jest wymagane przez program. . Modyfikacjom mogą być Dane można poprawić po kliknięciu przycisku poddane takie same pozycje jak przy wprowadzaniu danych. Księgowość i Środki Trwałe 8-155 Uwaga Należy pamiętać, że program w oparciu o kartotekę stawek przebiegu pojazdów na bieżąco przelicza wartość wykonanego przejazdu (bazując na „Dacie wprowadzania stawki”), nie wolno więc dokonywać aktualizacji pozycji już istniejących aby wpisać stawki ogłoszone rozporządzeniem. Należy w takim przypadku dopisać nowe pozycje do kartoteki. . W oparciu o kartotekę stawek Dane są usuwane po naciśnięciu przycisku przebiegu pojazdów na bieżąco przeliczana jest wartość wykonanego przejazdu (bazując na "Dacie wprowadzania stawki"), nie wolno więc usuwać stawek już nieaktualnych. Brak odpowiedniej stawki spowoduje nieprawidłowe obliczenie korekty kosztów eksploatacji pojazdu, gdyż wartość przejazdu w takim przypadku wynosić będzie zero. Wszelkie zmiany dokonane w tej kartotece dotyczyć będą wszystkich firm zarejestrowanych w systemie, ponieważ jest to kartoteka globalna. Wzorcowe trasy przejazdu pojazdów Kartoteka wzorcowych tras przejazdu jest kartoteką roku obrachunkowego. W trakcie zakładania nowego roku obrachunkowego jest przepisana z roku poprzedniego. Jej istnienie ma na celu skrócenie czasu wprowadzania przejazdów wykonanych przez dany pojazd. Dostępna jest z menu głównego okna programu „Słowniki → Księgowość → Wzorcowe trasy przejazdów”. Przyciski umieszczone na dole okna umożliwiają wprowadzenie nowej trasy przejazdu, modyfikację oraz usunięcie tras już wprowadzonych. Aby dodać nową pozycję do kartoteki należy kliknąć przycisk wprowadzania należy wypełnić następujące pozycje: Tabela 7 Informacje o oknie „Wzorcowa trasa przejazdu”: Nazwa pola Identyfikacja: Opis pomocniczy Uwaga . W oknie Znaczenie Wpisana tu wartość pozwala na późniejszy szybki wybór odpowiedniej trasy przejazdu. Trasa przejazdu Trasa przejazdu pojazdu. Długość trasy [km] Ilość przejechanych kilometrów niezbędna jest do obliczenia kwoty poniesionego kosztu. Cel wykonania Cel wykonania przejazdu Program wymaga wypełnienia wszystkich pól w oknie dodawania nowej trasy przejazdów. 8-156 Księgowość i Środki Trwałe Po kliknięciu przycisku możliwe jest poprawienie wskazanej pozycji. Zmianom mogą podlegać takie same informacje jak w przypadku wprowadzania danych. Jakiekolwiek zmiany nie mają wpływu na wprowadzone wcześniej przejazdy danego pojazdu. Przycisk umożliwia usunięcie wskazanej pozycji. Usunięcie trasy przejazdu nie ma wpływu na dalszą pracę programu oraz na wprowadzone już przejazdy danego pojazdu. Miejsca powstawania kosztów Definiowanie stanowisk kosztowych odbywa się w opcji „Słowniki/ Księgowość/Miejsca powstawania kosztów”. . Aby zdefiniować nowe stanowisko kosztowe należy uruchomić przycisk Pojawi się okno : Należy wpisać nazwę stanowiska kosztowego oraz jego numer analityki. Kartoteka stanowisk kosztowych może być powiązana z planem kont dlatego ważne jest wpisanie jej numeru analityki. Każdy środek trwały może być użytkowany na kilku stanowiskach kosztowych. Przypisywanie stanowisk kosztowych dla środka oraz określanie procentowego udziału tego środka na jednym stanowisku kosztowym odbywa się w opcji „Środki trwałe/Środki trwałe” na zakładce „Stanowiska kosztowe”. Schematy księgowania W systemie RAKSSQL zautomatyzowano księgowanie dokumentów. Wprowadzono możliwość tworzenia schematów księgowań dla stałych powtarzających się zapisów księgowych np. faktura za gaz, co nie tylko ułatwia pracę użytkownikom programu, ale również przyśpiesza wprowadzanie danych. Do schematu można wprowadzać stałe dekrety oraz ich kwoty jak również korzystać ze zmiennych schematu księgowania np. używając wartości liczbowe, logiczne, tekstowe, zmiennoprzecinkowe, data, data czas. Księgowość i Środki Trwałe 8-157 Okno główne „Schematy księgowania” jest podzielone na dwie części. Po lewej stronie widoczne są dane podstawowe schematu: skrót, grupa, nazwa. Do dodawania nowych pozycji, poprawiania oraz usuwania służy dolny rząd przycisków. Po prawej stronie widoczne są elementy schematu wskazanej grupy. Budowa schematu księgowego swoją konstrukcją przypomina budowę zapisu księgowego, składa się z nagłówka oraz pozycji odpowiadającym odpowiadającym poszczególnym dekretom księgowym. Wskazówka Schematy księgowania są wykorzystane przy tworzeniu dokumentu księgowego. Podając skrót schematu księgowania można wprowadzić do dokumentu pozycje z wybranego schematu. Aby dodać nowy schemat księgowania należy: 1. Uruchomić opcję „Słowniki/ Księgowość” 2. Wybrać opcję „Schematy księgowania” Budowa schematu księgowego składa się z dwóch głównych etapów; etap definiowania nagłówka oraz etap wprowadzania elementów schematu (wzorca dekretacji). 3. Podstawą schematu są dane, które użytkownik musi wpisać w główce dokumentu tj. skrót, grupa oraz nazwa schematu księgowania. Informacje te należy wprowadzić obowiązkowo inaczej schemat nie zostanie zapisany. Skrót - wymagane pole na wpisanie skrótu wzorca księgowania, o max długości 3 znaków alfanumerycznych np. "ZAK". Skrót musi być unikalny. Nazwa - wymagane pole na wpisanie nazwy wzorca, o max długości 100 znaków alfanumerycznych np. "Zakup towarów" Skrót i nazwa schematu będzie pojawiała się podczas wyboru schematu w główce dokumentu księgowego. Grupa może służyć do segregowania schematów, o max długości 10 znaków alfanumerycznych np. "ZAKUP" - schematy dla dokumentów zakupu, "SPRZEDAŻ"schematy dla dokumentów sprzedaży. Istnieje możliwość pogrupowania schematów o oknie głównym np. po GRUPIE. 4. Wprowadzanie elementów schematów odbywa się w oknie "Elementy schematu". Okno "Zmienne schematu" służy do definiowania różnego typu zmiennych. Najważniejszym etapem tworzenia schematów księgowań jest definicja elementów tego schematu. 8-158 Księgowość i Środki Trwałe Uruchamiając prawy przycisk myszy w lewej części okna należy wskazać poszczególne składowe schematu które będą się pojawiały na dokumencie księgowym. Operacja ta odbywa się w oknie „Elementy schematów księgowych”. Najważniejszym jej elementem są dekrety i zapisy w rejestrze VAT oraz rozrachunki. W obecnej wersji dostępne są również: • przenieś datę księgowania do zmiennej • przenieś numer dokumentu do zmiennej • przenieś datę dokumentu do zmiennej • przenieś datę operacji gospodarczej do zmiennej • przenieś NIP kontrahenta do zmiennej • przenieś nazwę kontrahenta do zmiennej • przenieść konto rozrachunkowe kontrahenta do zmiennej • dekrety – dodawanie dekretu księgowego • rejestr VAT - dodaj wpis rejestru VAT • rozrachunki – aktualizacja rozrachunków do wskazanego dekretu • Obroty i Salda - przenieś saldo konta do zmiennej Z prawej strony tego okna można utworzyć zmienne liczbowe, logiczne, tekstowe, zmiennoprzecinkowe, data, data czas, które następnie jako wyrażenie wynikowe są przypisywane do wybranych elementów schematu. Istnieją dwa sposoby tworzenia schematów księgowych: I. BEZ UŻYCIA ZMIENNYCH. Dodajemy dekrety, zapisy w rejestrze oraz rozrachunki i wpisujemy wszystkie wartości ręcznie lub wybieramy je z kartoteki np. planu kont. W takim przypadku należy wpisać niezmienną wartość kwotową, liczbową lub numeryczną. Definiując dekret księgowy należy wypełnić pola: • KontoWN – należy wpisać numer konta księgowanego po stronie WN (dwukrotne kliknięcie na tym polu otwiera okno z możliwością wpisania numeru konta. Konto można wybrać z planu kont). • KontoMA – należy wpisać numer konta po stronie MA (dwukrotne kliknięcie otwiera okno z możliwością wpisania numeru konta. Konto można wybrać z planu kont). • KwotaPLN – należy wpisać kwotę jeśli jest w złotówkach. • KwotaWAL – można wpisać kwotę w walucie. Księgowość i Środki Trwałe 8-159 • KodWAL – można wpisać kod waluty jeśli inny niż PLN. Kod waluty może być wybrany ze słownika kodów. • Opis – można wpisać dowolny opis. Fragmenty opisów zapisujemy w cudzysłowiu a używane w opisach zmienne bez cudzysłowia, między tekstem użytkownika a nazwą zmiennej wpisujemy znak "+". np. 'Faktura VAT o numerze' + numerdok (jeśli zmienna tekstowa) + 'kontrahent o numerze NIP' + NIP (jeśli zmienna tekstowa). Zapisując zmienną typu DATA należy wpisać DataToStr, a zmienną typu liczba wpisać IntTostr. Kliknij dwukrotnie na pozycji i wprowadź wartość (konto, kwotę, kod lub opis) W przypadku wystąpienia konta rozrachunkowego należy wprowadzić rozrachunek do bieżącego dekretu Schemat księgowania może się składać z wielu dekretów księgowych, wpisu do rejestru VAT oraz zawierać polecenie uaktualnienia rozrachunku do bieżącego dekretu (w dokumencie księgowym zostanie uaktualniona zakładka "Rozrachunki"). Polecenie uaktualnienia rozrachunku do bieżącego dekretu dotyczy tylko poprzedniego dekretu, dlatego jeśli w schemacie znajdują się dwa dekrety księgowe (na jednym zapis netto, na drugim zapis VAT) to pozycja z uaktualnieniem rozrachunku do bieżącego dekretu powinna być użyta dwa razy, za każdym razem po zapisie dekretu. 8-160 Księgowość i Środki Trwałe Brak zmiennych schematu II. Z UŻYCIEM ZMIENNYCH. Jeśli księgowana kwota dokumentu, waluta, stawka VAT, numer konta rozrachunkowego itp. za każdym razem jest inna to zalecane jest użycie schematu ze zmienną. Podobnie, jeśli wprowadzamy schemat księgowania np. dokumentu zakupu i nie znamy wcześniej nazwy ani numeru konta kontrahenta, można wykorzystać schemat z użyciem zmiennych. Zmienna może być wymagana do wypełnienia w oknie parametrów schematu przy wprowadzaniu dekretu. Przy pomocy zmiennej program automatycznie może przeliczyć i rozksięgować np. wprowadzoną wartość faktury. Przykładowo, po podaniu kwoty netto program może wyliczyć kwotę brutto oraz kwotę VAT. Metoda ta jest zalecana w sytuacji, gdy nie jest wcześniej dokładnie znana kwota dokumentu. Księgujemy co miesiąc fakturę np. za gaz, ale kwota ta jest za każdym razem inna. Aby dodać zmienną schematu należy nacisnąć prawy przycisk myszy oraz wybrać pozycję [DODAJ ZMIENNĄ] lub nacisnąć jednocześnie przyciski [Ctrl+Inst]. Pojawi się okno: Księgowość i Środki Trwałe 8-161 Należy wpisać: • Nazwę zmiennej - pole wymagane, nazwa pola dowolna, wymyślona przez użytkownika, powinna być unikalna. Nawa zmiennej może być wykorzystana przy definiowaniu elementów schematu. W poniższym przykładzie użyta została zmienna o nazwie 'netto'. • Typ - logiczna, liczba, tekst, zmiennoprzecinkowa, data, data czas. Typ zależy od zmiennej np. jeśli zmienna o nazwie np 'dataoperacji' to typ powinien być DATA. Jeśli zmienna o nazwie "nazwakonta' to typ TEKST itp. Od wybranego TYPU zależy TYP PODPOWIEDZI który pojawia się w oknie parametrów schematu w główce dokumentu. Np. dla typu "tekst" typem podpowiedzi może być: plan kont, waluta, rejestr VAT, kontrahent po nazwie, kontrahent po NIP, strona konta, typ rejestru VAT, stawka VAT. • Typ podpowiedzi - w zależności od wybranego wyżej TYP-u, typ podpowiedzi będzie inny. Podpowiada się on w oknie parametrów schematu, w główce dokumentu. • Zmienna wymagana do wypełnienia- jeśli opcja jest zaznaczona to program wymaga wpisania zmiennej która pojawi sie w oknie parametrów. • Pokazuj w oknie parametrów schematu- aby zmienna pokazała się w oknie parametrów schematu nagłówka dokumentu opcja musi być zaznaczona. • Opis w oknie- można wpisać dowolny opis, który będzie się pojawiał po wybraniu schematu księgowego w główce dokumentu. Opis ma być poleceniem dla użytkownika np. 'Wpisz kwotę netto', 'Wybierz kod waluty'. Definiując dekret księgowy: można podać numer konta księgowego na którym będzie księgowana kwota lub wpisać odpowiednią nazwę zmiennej, podobnie dla pozycji „KwotaPLN” można wpisać konkretną kwotę lub zmienną wynikową. Przykładowo, jeśli na koncie kontrahenta ma być księgowana kwota brutto, to dla wyrażenia wynikowego należy wpisać nazwę zmiennej typu zmiennoprzecinkowa lub zmiennej typu liczba razy 1.22” np. "netto * 1.22" Można wyliczyć kwotę brutto Przykładowo, jeśli na koncie VAT ma być księgowana kwota VAT, wyrażenie wynikowe może wyglądać następująco: nazwa zmiennej typu zmiennoprzecinkowa lub zmiennej typu liczba razy 0.22” np. "netto * 0.22" 8-162 Księgowość i Środki Trwałe Podczas dodawania dokumentu księgowego i wybraniu w nagłówku SCHEMATU KSIĘGOWANIA pojawi się okno : Wpisz kwotę księgowanej faktury Po wprowadzeniu żądanej wartości program rozksięguje kwotę wg wybranego schematu księgowania. Księgowość i Środki Trwałe 8-163 Środki Trwałe Ta część słownika przeznaczona jest do wprowadzania danych stałych dotyczących środków trwałych. Opcja ta jest dostępna po uruchomieniu „Słowniki →Środki Trwałe”. Typy środków trwałych Określenie typu środka trwałego jest niezbędne do wprowadzenia środka trwałego do ewidencji. Typy środków trwałych dostępne są po uruchomieniu „Słowniki → Środki Trwałe → Typy środków trwałych”. W programie istnieją podstawowe typy środków trwałych: • Środki trwałe • Pojazdy amortyzowane • Pojazdy nieamortyzowane • Wyposażenie mortyzowane • Wyposażenie nieamortyzowane Dodawanie nowego typu środków trwałych jest możliwe po uruchomieniu przycisku w dolnej części okna. Pojawi się okno: W oknie wprowadzania należy wypełnić następujące pozycje: 8-164 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 8 Informacje o oknie „Typ środków trwałych”: Nazwa pola Identyfikacja: Nazwa: Znaczenie Dowolna nazwa. Będzie widoczna podczas dodawania środka do ewidencji. Opis: Dowolny opis środka trwałego. Domyślny: Istnieje możliwość ustawienia typu środka domyślnego. W tym celu z menu kontekstowego uruchomionego po kliknieciu prawym przyciskiem myszy należy wybrać opcję „Domyślna”. Typ domyślny jest oznaczony „ptaszkiem” w kolumnie „D”. Oznacza to, że podczas wprowadzania środka trwałego do ewidencji środków, program zaproponuje ten właśnie typ. Parametry dodatkowe: Środek jest amortyzowany Jeśli typem środka ma być środek amortyzowany zaznaczamy te opcję. Środek jest pojazdem Zaznaczamy jeśli środek jest pojazdem. Podczas wprowadzania pojazdu do ewidencji pojawi się zakładka „Dane pojazdu”. Środek należy do wyposażenia Zaznaczamy jeśli środek należy do wyposażenia. Podczas wprowadzania do ewidencji środków uaktywni się opcja „Charakterystyka techniczno – użytkowa”. Dla środka trwałego oraz pojazdów opcja będzie nieaktywna. . Dostępne będą te Dane dotyczące typu środka można zmienić, przycisk same pozycje jak przy wprowadzaniu nowego typu. Jeśli do ewidencji środków zostanie wprowadzony choć jeden środek z danym typem to „Parametry dodatkowe” staną się nieaktywne. Przycisk kartotece środków. nie pozwoli usunąć wybranego typu jeśli jest on używany w Klasyfikacja środków trwałych Kartoteka dostępna jest z poziomu każdego roku obrachunkowego w danej firmie. Okno przeglądania można wywołać z górnego menu w głównym oknie programu po wybraniu opcji „Słowniki → Środki trwałe → Klasyfikacja środków trwałych”. Kartoteka zawiera dane grup rodzajowych środków trwałych. Są to: opis grupy rodzajowej (np. budowle), symbol wg KŚT, stawka lub przedział stawek amortyzacji. Dane przedstawione są w postaci hierarchicznej (drzewo). Przyciski umieszczone na dole okna umożliwiają dodanie do kartoteki nowych grup KŚT oraz poprawianie już istniejących. Funkcje te posiadają swoje odpowiedniki w podręcznym menu (pop-up menu). Księgowość i Środki Trwałe 8-165 W przypadku wprowadzania nowej grupy nie ma ograniczeń dotyczących zachowania konsekwencji w nadawaniu symboli nowym grupom. Przy próbie dodania nowej grupy program udostępni do edycji cztery znaki symbolu. Powoduje to, że użytkownik może dokonać dodania grupy na dowolnym poziomie. Aby dodać podgrupę należy poprzez kliknięcie lewym przyciskiem mysz wskazać żądaną grupę i nacisnąć przycisk [DODAJ]. Program wyświetli okno „Grupa KŚT”, w którym należy wypełnić następujące pola: Tabela 9 Informacje o oknie wprowadzania grupy: Nazwa pola Znaczenie Identyfikacja: Symbol Symbol grupy rodzajowej. Nazwa Nazwa grupy rodzajowej. Minimalna stawka amortyzacji Minimalna stawka amortyzacji, nie może być większa niż „Stawka maksymalna”. Maksymalna stawka Maksymalna stawka amortyzacji, nie mniejsza niż „Stawka minimalna”. amortyzacji Uwaga Symbol nowej grupy musi być unikalny. Nie można wprowadzić grupy KŚT o symbolu zawierającym więcej niż cztery znaki. Zatwierdzenie ustawień odbywa się poprzez użycie przycisku . Wszelkich poprawek można dokonać później poprzez naciśnięcie przycisku . Do każdej wprowadzonej do kartoteki grup KŚT pozycji możliwe jest dokonywanie późniejszych poprawek. Tak jak w przypadku wprowadzania nowej grupy, edycji mogą być poddawane symbole i nazwy grup oraz zakres stawek amortyzacyjnych. Tabela aktualizacji środków trwałych Okno przeglądania tabel aktualizacji można wywołać z górnego menu w głównym oknie programu po wybraniu opcji „Słowniki→ Środki trwałe → Tabele aktualizacji środków trwałych”. Wskazówka Tabela aktualizacji dostępna jest z poziomu każdego roku obrachunkowego w danej firmie. Kartoteka zawiera tabele współczynników aktualizacji wydawane przez Ministerstwo Finansów. Okno podzielone jest na dwie części. Górna część zawiera tabele przedziałów czasowych dat nabycia środków, dolna zaś zawiera tabelę symboli KŚT i odpowiadających im współczynników aktualizacji dla danego przedziału dat nabycia. 8-166 Księgowość i Środki Trwałe Opcje [DODAJ] lub [EDYTUJ] z menu kontekstowego (po uruchomieniu prawego klawisza myszy) umożliwia wprowadzanie do kartoteki nowych tabel aktualizacji oraz poprawianie i usuwanie już istniejących. Wprowadzanie nowej tabeli współczynników aktualizacji odbywa się dwuetapowo. Pierwszy etap to wprowadzenie przedziałów dat nabycia środków trwałych objętych aktualizacją. Okno wprowadzania przedziału dat nabycia zawiera następujące pozycje: • Data początku przedziału, • Data końca przedziału. Przedziały dat nabycia dla nowej tabeli nie posiadają zdefiniowanej daty początku i końca przedziału. Program sprawdza czy wprowadzany przedział nie zachodzi na inny. W tym przypadku użytkownik otrzymuje stosowny komunikat. Ostatnim krokiem wprowadzania tabeli aktualizacji jest wprowadzenie współczynników aktualizacji dla każdego ze zdefiniowanych przedziałów dat nabycia i grup symboli KŚT. Okno wprowadzania współczynników zawiera następujące pozycje: • Symbol wg KŚT, • Wartość współczynnika • aktualizacji. Wartość symbolu trzeba wpisać ręcznie. Wartość współczynnika jest podpowiadana . Wszelkich późniejszych poprawek można dokonać poprzez edycję tabeli aktualizacji. Do każdej wprowadzonej do kartoteki tabel aktualizacji możliwe jest dokonywanie późniejszych poprawek. Tak jak w przypadku wprowadzania nowej tabeli aktualizacji, edycji mogą być poddawane przedziały dat nabycia oraz współczynniki. W przypadku edycji przedziałów dat nabycia program pilnuje aby data początku lub końca nie należała do innego przedziału. Usunięcie pozycji z kartoteki tabel aktualizacji może odbywać się, analogicznie do wprowadzania tabel, dwuetapowo. Kasować można same współczynniki aktualizacji lub przedziały wraz z odpowiadającymi im współczynnikami. Kasowania przedziałów i współczynników można dokonywać dla pojedynczych pozycji oraz dla kilku pozycji zaznaczonych po uruchomieniu opcji „ Zaznaczanie wielu pozycji” z menu kontekstowego. Księgowość i Środki Trwałe 8-167 8-168 Księgowość i Środki Trwałe Zestawienia System RAKSSQL Rachunkowość umożliwia wykonanie różnego rodzaju wydruków, zestawień i raportów dla firmy oraz udziałowców. Program umożliwia wydruk zestawień dla księgi handlowej, ewidencji przychodów oraz księgi podatkowej. Zestawienia, zostały podzielone w taki sposób, aby użytkownik miał do nich łatwy dostęp oraz mógł sprawnie odnaleźć interesujący go wydruk. Specyfikacja wydruków Wszystkie wydruki niezbędne do rozliczenia firmy można wykonać z opcji „Zestawienia” w górnym pasku menu. W programie można również uzyskać inne dodatkowe wydruki: 1. Dekrety zaznaczonych dokumentów w opcji „Księgowość → Dokumenty księgowe”. 2. Wydruki dot. rozrachunków z opcji „Finanse → Rozrachunki”, gdzie program zapisuje informacje zarówno o dokumentach rozliczonych jak i nierozliczonych. Tu też są drukowane wiekowanie rozrachunków, wezwania do zapłaty, noty odsetkowe, potwierdzenia sald. 3. Wydruk poleceń przelewu z opcji „Finanse → Polecenia przelewu”. 4. Wydruk dokumentów oraz raportów kasowych z opcji „Finanse → Dokumenty kasowe” lub „Finanse → Raporty kasowe”. 5. Wydruk Planu Kont bezpośrednio z opcji „Kartoteki → Plan Kont”. 6. Wydruk Bilansu Otwarcia z opcji „Księgowość → Bilans otwarcia”. W każdym miejscu w programie, gdzie znajduje się klawisz można wykonać wydruk interesującego nas zestawienia związanego z aktualnie otwartym oknem. W programie stworzona jest dodatkowo możliwość podglądu wydruku oraz podglądu danych. Przed wydrukiem dokumentu mogą pojawić się parametry funkcji. Parametry funkcji dotyczą ustawień konkretnego wydruku i mogą się od siebie różnić. Jeśli parametry funkcji się nie pojawiają, dokument wydrukuje się zgodnie z domyślnymi parametrami. Księgowość i Środki Trwałe 8-169 Istnieje możliwość określenia drukarki, na którą zostanie skierowany wydruk. Program automatycznie proponuje drukarkę, która zdefiniowana jest w systemie jako domyślna. Jeśli pracujemy w sieci, gdzie podłączonych jest kilka drukarek, do każdego dokumentu można ustawić inna drukarkę domyślną Drukarkę domyślną zawsze można zmienić przed zatwierdzeniem parametrów funkcji każdego wydruku. W przypadku, gdy wydruk kierowany jest na ekran (podgląd wydruku), istnieje możliwość wyboru drukarki również z okna podglądu. Parametry każdej funkcji są zapamiętywane, a program przywołuje je w przypadku kolejnego jej użycia. Wydruk może być wykonany w trybie tekstowym. Można wyznaczyć przedział czasowy: rok obrachunkowy oraz miesiąc (na liście wyboru pojawią się tylko te daty, które związane są z wymaganym wydrukiem). Jeśli chcemy wykonać wydruk ewidencji przychodów pojawią się tylko te lata, w których została prowadzona ta forma działalności. Można użyć własnych zdefiniowanych przedziałów czasowych. Wyznaczamy początek oraz koniec daty z kalendarza. Niektóre wydruki mogą być wykonane dla kontrahenta. Wydruk księgi podatkowej może być wykonany dla wybranej kolumny księgi. Dla ewidencji VAT można wybrać powód opodatkowania np. „Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów” , „Nabycie towarów i usług bez prawa odliczenia VAT”. Jeśli zestawienie ma być wykonane narastająco należy zaznaczyć opcję „Zestawienie narastająco”. Wydruk może być wykonany w odcieniach szarości. Można wyznaczyć numer startowy strony oraz numer startowy pozycji drukowanych dokumentów. Pozycje w rejestrze VAT mogą być porządkowane wg. dat VAT, dat wystawienia, numeru dowodu. Użytkownik ma też możliwość zdefiniowania nowego wydruku za pomocą generatora raportów, na podstawie gotowego wzorca. Sposób tworzenia nowych wydruków opisany jest w części „Generator raportów” niniejszej instrukcji lub w instrukcji do generatora raportów. Rola przycisków, znajdujących się z lewej strony okna „Podgląd”, została omówiona w poniższych tabelach. 8-170 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 1 Przycisk Przyciski pomocnicze w oknie „Podgląd”: Opis Powiększenie Po uruchomieniu tego przycisku można powiększyć lub zmniejszyć rozmiar raportu, ustawić na szerokość strony, ustawić całą stronę, ustawić dwie strony raportu. Otwórz raport Pozwala otworzyć zapisany wcześniej raport bez zamykania okna. Zapisz Raport W programie możliwe jest zapisywanie do pliku wygenerowanych zestawień. Pliki z rozszerzeniem .*.TXT i *.XLS mogą być otwierane w Excelu i tam dalej opracowywane. Można zapisać również do pliku: frp,.csv, prn (dla drukarek igłowych), pdf, html, rtf. Drukuj raport Naciśniecie tego przycisku powoduje wysłanie wszystkich bądź wskazanych stron do wydruku na drukarce. Znajdź tekst Po uruchomieniu tego przycisku pojawia się okno „Znajdź tekst”, w którym należy wpisać fragment szukanego tekstu. Program pozwala wybrać opcję przeszukiwania zakresu stron od pierwszej lub bieżącej strony oraz może uwzględniać wielkość liter. Pomoc kontekstowa Kliknięcie prawym przyciskiem myszy w dowolnym miejscu na podglądzie raportu przywołuje menu podręczne. Podwójne klikniecie pozwala na edycję strony (jeśli aktualnie jest to możliwe). Pojawi się okno „Projektant”, w którym można dopisać lub zmienić informacje na raporcie. „Projektant” umożliwia: poprzesuwanie kolumn lub tekstu dokumentu, zmianę nazwy lub rozmiaru czcionki dokumentu, pogrubienie lub podkreślenie tekstu w raporcie, zmianę koloru czcionki, rysowanie ramek lub krawędzi ramek, wczytywanie lub wyczyszczenie rysunku z pliku (podwójne kliknięcie na polu z rysunkiem): *.bmp; *.ico; *.wmf; *. emf. Rysunkiem może być logo firmy. Szczegółowy opis typu obiektów w raporcie oraz tworzenie raportów został zamieszczony w tekście pomocy uruchomianym po naciśnięciu przycisku F1. Zamknij podgląd Uruchomienie przycisku zamyka raport. Uwaga W programie RAKSSQL Księgowość nie można zainstalować drukarki. Instalacja odbywa się w systemie Windows i stamtąd też pobierane są ustawienia drukarki. Księgowość i Środki Trwałe 8-171 Ewidencja Przychodów Wywołanie funkcji wydruku zestawienia dla ewidencji możliwe jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia → Ewidencja przychodów”. Program umożliwia drukowanie ewidencji za dowolny okres czasu. Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej strony zestawienia. Numery dla kolejnych stron będą nadawane narastająco. W przypadku wydruku tabeli z okna przeglądania dokumentów w ewidencji, wydruk będzie obejmował dokumenty widoczne w oknie. Kwota z poprzedniej strony zostanie obliczona przez program i jest to kwota za okres od początku roku do daty początkowej na bieżącym zestawieniu. Księga Podatkowa Wywołanie funkcji wydruku zestawienia dla księgi możliwe jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia → Księga Przychodów i Rozchodów”. Program umożliwia drukowanie księgi za dowolny okres czasu, dla dowolnego kontrahenta oraz kolumny księgi. Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej strony zestawienia. Numery dla kolejnych stron będą nadawane narastająco. W przypadku wydruku tabeli z okna podglądu danych w księdze, wydruk będzie obejmował dokumenty widoczne w oknie. Wszystkie wydruki w programie wykonywane są na kartkach formatu A4. Jeśli wydruk będzie na kilku stronach, kwota z poprzedniej strony zostanie obliczona przez program i jest to kwota za okres od początku roku do daty początkowej na bieżącym zestawieniu. Rejestr sprzedaży Wydruk rejestru sprzedaży możliwy jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia → Zestawienia”. Rejestr sprzedaży VAT można wydrukować: według stawek VAT, dostaw wewnątrzwspólnotowych i nabyć wewnątrzwspólnotowych. Przed wykonaniem wydruku pojawiają się parametry funkcji, gdzie należy wybrać opcje wydruku. 8-172 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 2 Parametry funkcji dla rejestru sprzedaży: Grupa Parametry Drukarka Znaczenie Istnieje możliwość określenia drukarki, na którą zostanie skierowany wydruk. Program automatycznie proponuje drukarkę, która zdefiniowana jest w systemie jako domyślna. Przedział czasowy: Rok obrachunkowy Można poinstruować program, aby podczas tworzenia zestawienia brał pod uwagę dowolny okres. Pojawia się lista lat obrachunkowych. Będąc w roku 2005 można zażądać tworzenie zestawienia za rok 2006. Początek / Koniec W danym roku obrachunkowym można ustawić dowolny zakres dat Powód opodatkowania: Powód opodatkowania Powodem opodatkowania może być: • • • • • • • • • • Dostawa towarów i usług na terytorium kraju Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna Eksport towarów Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna (nabycie) Import usług Dostawa nie podlegająca VAT z prawem odliczenia podatku Dostawa nie podlegająca VAT bez prawa odliczenia podatku Dostawa towarów, dla którego podatnikiem jest nabywca Kontrahent: Kontrahent Kontrahent wybrany po kliknięciu przycisku kontaktów. z kartoteki Opcje: Zestawienie narastające Zestawienie narastająco zbiera dane za poprzedni okres w pozycji „Przeniesienie z poprzedniej strony”. Wydruk w odcieniach szarości Jeśli zostanie zaznaczona opcja zestawienie wydrukuje się w odcieniach szarości. Numeracja stron od Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej strony zestawienia. Numery dla kolejnych stron będą nadawane narastająco. Numeracja pozycji od Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej pozycji zestawienia. Numery dla kolejnych pozycji będą nadawane narastająco. Księgowość i Środki Trwałe 8-173 Rejestr zakupu Wydruk rejestru zakupu możliwy jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia → Zestawienia”. Rejestr zakupów VAT można wydrukować: według rodzajów zakupów oraz według stawek VAT. Przed wykonaniem wydruku pojawiają się parametry funkcji, gdzie należy wybrać opcje wydruku Tabela 3 Parametry funkcji dla rejestru zakupu: Grupa Znaczenie Parametry Drukarka Istnieje możliwość określenia drukarki, na którą zostanie skierowany wydruk. Program automatycznie proponuje drukarkę, która zdefiniowana jest w systemie jako domyślna. Przedział czasowy: Rok obrachunkowy Można poinstruować program, aby podczas tworzenia zestawienia brał pod uwagę dowolny okres. Pojawia się lista lat obrachunkowych. Będąc w roku 2005 można zażądać tworzenie zestawienia za rok 2006. Początek / Koniec W danym roku obrachunkowym można ustawić dowolny zakres dat Powód opodatkowania: Powód opodatkowania Powodem opodatkowania może być: • • • • • Nabycie pozostałych towarów i usług – odliczenie VAT w całości Nabycie pozostałych towarów i usług – częściowe odliczenie VAT Nabycie środka trwałego na własne potrzeby – odliczenie VAT w całości Nabycie środka trwałego na własne potrzeby – częściowe odliczenie VAT Nabycie towarów i usług bez prawa odliczenie VAT Kontrahent: Kontrahent Kontrahent wybrany po kliknięciu przycisku kontaktów. z kartoteki Opcje: Zestawienie narastające Zestawienie narastająco zbiera dane za poprzedni okres w pozycji „Przeniesienie z poprzedniej strony”. Wydruk w odcieniach szarości Jeśli zostanie zaznaczona opcja zestawienie wydrukuje się w odcieniach szarości. 8-174 Księgowość i Środki Trwałe Tabela 3 Parametry funkcji dla rejestru zakupu (ciąg dalszy): Grupa Parametry Numeracja stron od Numeracja pozycji od Znaczenie Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej strony zestawienia. Numery dla kolejnych stron będą nadawane narastająco. Istnieje możliwość ręcznego wpisania numeru dla pierwszej pozycji zestawienia. Numery dla kolejnych pozycji będą nadawane narastająco. Zestawienie sald Wydruk zestawienia sald możliwy jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia →Zestawienia →Księga Handlowa →Salda kont księgowych”, „Salda kont” lub „Salda kont analitycznych”. W tej opcji można uzyskać wydruk zestawienia sald za wybrany rok oraz miesiąc. Jest to jedno z zestawień wymaganych przez Ustawę o Rachunkowości. Po wybraniu opcji pokazuje się okno, w którym należy ustawić parametry zestawienia. W polu „Od dnia” „Do dnia” trzeba wybrać zakres dat, z którego program ma pobrać dane. Można wybrać konkretny dziennik oraz walutę, w której wprowadzane były zapisy. Zaznaczenie opcji „Tylko zaksięgowane” spowoduje wyświetlenie wyłącznie zapisów ostatecznie zaksięgowanych. Odznaczenie spowoduje wyświetlenie wszystkich zapisów - niezależnie od tego czy są zaksięgowane. Zaznaczenie ostatnich pól spowoduje wygenerowanie zestawienia dla kont z saldami oraz obrotami większymi od zera. Zestawienie może zawierać wybrany zakres kont. Konta wybierane są z planu kont po uruchomieniu . Do filtrowania kont służy wpisana w parametrach maska. W zestawieniu pojawią się tylko konta pasujące do podanej maski. Można to pole zostawić puste – oznacza to wszystkie konta (które spełniają pozostałe warunki). Znak [?] oznacza dowolną cyfrę lub literę. Znak [*] oznacza dowolny ciąg znaków. (Np.:[*] oznacza wszystkie konta, [4*] oznacza wszystkie "czwórki", [2??-0003] oznacza konta analityczne nr 0003 ze wszystkich syntetyk grupy "2"). Można wydrukować zestawienie do grupy kont. Wybieramy grupę kont, do której mają należeć konta wchodzące do zestawienia (Grupy kont są opisane w rozdziale „Słowniki → Grupy kont”). Można wydrukować zestawienie tylko dla kont syntetycznych. Można ograniczyć dane do zestawienia zaznaczając rodzaj kont branych do zestawienia (bilansowe, wynikowe, pozabilansowe, rozrachunkowe). Uwaga Wartość dokumentu wymaganego przez Ustawę ma dopiero zestawienie za zamknięty okres. Księgowość i Środki Trwałe 8-175 Zestawienie obrotów i sald Wydruk zestawienia obrotów i sald możliwy jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia →Zestawienia→ Księga Handlowa→ Zestawienie obrotów i sald”. Funkcja służy do przeglądania oraz drukowania obrotów i sald kont wybranych przez użytkownika. W trakcie wywoływania zestawienia podajemy parametry, które ograniczają dane wchodzące do zestawienia. Wszystkie warunki muszą być spełnione łącznie. Po uruchomieniu opcji wyświetlane jest okno „Parametry funkcji”. Według podanych parametrów program wygeneruje zestawienie. Poniżej znajduje się opis parametrów wyboru kont do zestawienia.. Tabela 4 Okno „Parametry funkcji”: Nazwa pola Znaczenie Parametry funkcji: Drukarka Istnieje możliwość określenia drukarki, na którą zostanie skierowany wydruk. Program automatycznie proponuje drukarkę, która zdefiniowana jest w systemie jako domyślna. Przedział czasowy: Rok Można poinstruować program, aby podczas tworzenia zestawienia brał pod uwagę dowolny rok. Pojawia się lista lat obrachunkowych. Będąc w roku 2005 można zażądać tworzenia zestawienia za rok 2004 – jeśli formą działalności była Księga Handlowa. Zakres dokumentów: Symbol dziennika Zestawienie będzie wykonane na podstawie zapisów, które zostały przyporządkowane do odpowiedniego Symbolu dziennika. Od dnia do dnia Zakres dat ujęcia w księgach operacji, które mają być sumowane. Jeśli nie podamy daty program przyjmie odpowiednio początek i koniec roku obrachunkowego. Waluta Jeśli podamy symbol waluty to zestawienie zostanie sporządzone w wybranej walucie i do zestawienia wejdą wyłącznie konta z zapisami w tej walucie. Można to pole zostawić puste - jest to równoznaczne z wpisaniem [PLN], a zestawienie zostanie sporządzone w złotych. Do zestawienia wejdą wszystkie konta (które spełniają pozostałe warunki). Tylko zaksięgowane Zaznaczenie tej opcji spowoduje wyświetlenie wyłącznie zapisów ostatecznie zaksięgowanych. Odznaczenie spowoduje wyświetlenie wszystkich zapisów niezależnie od tego czy są zaksięgowane. Filtracja kont: Od numeru do numeru 8-176 Księgowość i Środki Trwałe Zakres kont, które mają wejść do zestawienia. Można te pola zostawić puste oznacza to wszystkie konta (które spełniają pozostałe warunki). Tabela 4 Okno „Parametry funkcji” (ciąg dalszy): Nazwa pola Filtracja kont: Maska konta Znaczenie Inny sposób ograniczenia listy kont, które mają wejść do zestawienia. W zestawieniu pojawią się tylko konta pasujące do podanej maski. Można to pole zostawić puste – oznacza to wszystkie konta (które spełniają pozostałe warunki). Znak [?] oznacza dowolną cyfrę lub literę. Znak [*] oznacza dowolny ciąg znaków. (Np.:[*] oznacza wszystkie konta, [4*] oznacza wszystkie "czwórki", [2??-0003] oznacza konta analityczne nr 0003 ze wszystkich syntetyk grupy "2"). Grupa kont Wybieramy grupę kont, do której mają należeć konta wchodzące do zestawienia (Grupy kont są opisane w rozdziale „Dokumenty → Grupy kont”). Rodzaj kont Możemy wybrać konta ze względu na rodzaj ich powiązania z Tabelą Bilansu i Rachunkiem Zysków i Strat. Pomiń konta o Włączenie tej opcji spowoduje pominięcie w zestawieniu kont o zerowym zerowych saldach saldzie na koniec wybranego okresu. narastających Pomiń konta o zerowych obrotach okresu. Włączenie tej opcji spowoduje pominięcie w zestawieniu kont o zerowych obrotach na koniec wybranego okresu. Zapisy dzienników Zapis dzienników oraz zapis kont księgowych dostępny jest z menu w głównym oknie programu „Zestawienia →Zestawienia→ Księga Handlowa”. Księgowość i Środki Trwałe 8-177 8-178 Księgowość i Środki Trwałe Informacje ogólne W niniejszym rozdziale znajduje się opis zbiorów modułu RAKS SQL Finanse i Księgowość. Zostało również omówione przystosowanie programu do wymagań ustawy o rachunkowości. Opis zbiorów danych RAKSSQL FK Opis zbiorów danych został przedstawiony w poniższej tabeli: Nagłówki dokumentów: Tabela: R3_ACCOUNT_DOCUMENTS : Typ pola Opis ID INTEGER NOT NULL Identyfikator rekordu DOC_KIND_ID INTEGER NOT NULL Identyfikator typu dokumentu DOC_ID INTEGER Identyfikator dokumentu źródłowego w innych tabelach systemu DOCUMENT_NUMBER VARCHAR(30) Numer dokumentu źródłowego DOCUMENT_DATE DATE NOT NULL Data dokumentu źródłowego INTERNAL_DOCUMENT SMALLINT 0-dokument zewnętrzny, 1-dokument wewnętrzny C_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który utworzył dokument M_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który zmodyfikował dokument C_DATE TIMESTAMP Data systemowa w momencie utworzenia M_DATE TIMESTAMP Data systemowa ostatniej modyfikacji ACCOUNT_CODE VARCHAR(3) ACCOUNT_CODE_ID INTEGER ACCOUNT_DATE DATE Symbol dziennika księgowań Identyfikator dziennika księgowań w innej tabeli systemu Data ksiegowania Księgowość i Środki Trwałe 8-179 Tabela: R3_ACCOUNT_DOCUMENTS : Typ pola Opis ACCOUNT_NUM INTEGER ACCOUNT_NUM_FULL VARCHAR(30) ACCOUNT_DOC_STATE CHAR(1) DEFAULT 'B' Numer liczbowy ACCOUNT_DOC_CLOSED SMALLINT CONTACT_ID INTEGER CONTACT_NAME VARCHAR(50) CONTACT_EUCODE VARCHAR(2) CONTACT_NIP VARCHAR(20) CONTACT_ZIPCODE VARCHAR(10) CONTACT_PLACE VARCHAR(40) CONTACT_ADDRESS VARCHAR(60) CONTACT_BUILDING_NU MBER VARCHAR(10), CONTACT_APARTMENT_ NUMBER VARCHAR(10) DOC_GROUP_ID INTEGER Możliwe wartości to: 0, 1 -dokument zaksięgowany ZAPIS_KH SMALLINT Możliwe wartości to: 0, 1 - dokument posiada zapisy księgi handlowej ZAPIS_KR SMALLINT Możliwe wartości to: 0, 1 - dokument posiada zapisy księgi podatkowej ZAPIS_RC SMALLINT Możliwe wartości to: 0, 1 - dokument posiada zapisy rejestru przychodów ZAPIS_RS SMALLINT ZAPIS_RZ SMALLINT Możliwe wartości to: 0, 1 - dokument posiada zapisy rejestru VAT sprzedaży Możliwe wartości to: 0, 1 - dokument posiada zapisy rejestru VAT zakupu CHK_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator operatora który dokonał sprawdzenia A_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator operatora który dokonał księgowania IMPORTED SMALLINT Możliwe wartości to: 0, 1 - jeżeli dokument został zaimportowany EDIT_TIME INTEGER Możliwe wartości to: 0. Czas edycji dokumentu w sekundach Numer tekstowy Identyfikator stanu dokumentu ('B' – niewprowadzony, 'N' – w buforze, 'W' – wprowadzony, 'X'-usunięty) Identyfikator kontrahenta Nazwa kontrahenta Identyfikator kraju kontrahenta Nip kontrahenta Kod pocztowy kontrahenta Miejscowość kontrahenta Adres kontrahenta Numer domu kontrahenta Numer mieszkania kontrahenta Identyfikator grupy dokumentów 8-180 Księgowość i Środki Trwałe Tabela: R3_ACCOUNT_DOCUMENTS : Typ pola Opis D_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator operatora, który usunął dokument do kosza D_DATE DATE Data usunięcia dokumentu do kosza DESCRIPTION BLOB Opis tekstowy do dokumentu GUID Unikalny, tekstowy identyfikator dokumentu SOURCE_M_DATE DATETIME Data i czas modyfikacji dokumentu źródłowego (zawartego w innych tabelach systemu) SUGGESTED_CODE_NR INTEGER SUGGESTED_NR_USED SMALLINT Numer w kodzie dokumentu używany do podpowiadania (pierwsza propozycja numeru w przypadku dokumentów importowanych np. z systemu Raks 2000) Możliwe wartości to: 0 - dokument nie używa numeru podpowiadanego (patrz wyżej), 1 - dokument używa numeru podpowiadanego ID_POCHODZENIA INTEGER Możliwe wartości to: 0 - dokument systemowy, lub o nieznanym pochodzeniu, 1 - dokument importowany z systemu ALMOS DOCUMENT_OP_DATE DATE Data operacji gospodarczej dokumentu Dekrety Tabela: FI_DEKRETY: Typ pola Opis ID INTEGER Identyfikator dekretu ACCOUNT_DOC_ID INTEGER Identyfikator wskazujący na dokument CURR_CODE CHAR(3) Kod waluty księgowania ACCOUNT_NR_WN VARCHAR(30) Numer konta po stronie WN ACCOUNT_NR_MA VARCHAR(30) Numer konta po stronie MA AMOUNT_PLN NUMERIC(18,2) Kwota w złotówkach AMOUNT_CURR NUMERIC(18,2) Kwota w walucie DESCRIPTION VARCHAR(100) Opis dekretu Księgowość i Środki Trwałe 8-181 Tabela: FI_DEKRETY: Typ pola Opis M_DATE TIMESTAMP Data systemowa ostatniej zmiany Numer pozycji dziennika głównego MAIN_DAYBOOK_NR INTEGER ID_NR_WN INTEGER Identyfikator konta po stronie WN ID_NR_MA INTEGER Identyfikator konta po stronie MA IMPORTED SMALLINT Czy dokument został zaimportowany EDIT_TIME INTEGER Czas edycji w sekundach C_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który utworzył dekret M_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który zmieniał dekret C_DATE TIMESTAMP Data systemowa w momencie utworzenia Nagłówki wpisów do rejestru VAT Tabela: FI_REJESTR_VAT: Typ pola Opis ID INTEGER Identyfikator nagłówka VAT ACCOUNT_DOC_ID INTEGER Identyfikator dokumentu księgowego VAT_TYPE VARCHAR(1) Typ rejestru: N-należny, O-odliczany VAT_DATE DATE Data ujęcia w rejestrze VAT VAT_REGISTER VARCHAR(45) Nazwa rejestru VAT VAT_COLUMN INTEGER Rodzaj zakupu lub sprzedaży VAT_REASON INTEGER Powód niepodlegania w przypadku zakupu IMPORTED SMALLINT Czy wpis został zaimportowany EDIT_TIME INTEGER Czas edycji w sekundach C_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który utworzył wpis M_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który zmieniał wpis C_DATE TIMESTAMP Data systemowa w momencie utworzenia M_DATE TIMESTAMP Data systemowa ostatniej zmiany VAT_REGISTER_ID INTEGER Identyfikator nazwy rejestru VAT 8-182 Księgowość i Środki Trwałe Pozycje rejestru VAT Tabela: FI_REJESTR_VAT: Typ pola Opis ID INTEGER Identyfikator wpisu VAT_ID INTEGER Identyfikator nagłówka VAT VAT_RATE_ID INTEGER Identyfikator stawki VAT Tabela: FI_REJESTR_VAT: Typ pola Opis VAT_RATE_VALUE NUMERIC(15,4) Wartość procentowa stawki VAT AMOUNT_NETTO NUMERIC(18,2) Kwota wpisu netto AMOUNT_VAT NUMERIC(18,2) Kwota wpisu VAT AMOUNT_BRUTTO NUMERIC(18,2) Kwota wpisu Brutto IMPORTED SMALLINT Czy wpis został zaimportowany EDIT_TIME INTEGER Czas edycji w sekundach C_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który utworzył wpis M_IDENT VARCHAR(8) Identyfikator użytkownika który zmieniał wpis C_DATE TIMESTAMP Data systemowa w momencie utworzenia M_DATE TIMESTAMP Data systemowa ostatniej zmiany Księgowość i Środki Trwałe 8-183 Zgodność programu z wymogami ustawy o rachunkowości Poniżej zostaną omówione numery artykułów i ustępów Ustawy dotyczące prowadzenia ksiąg przy użyciu komputera oraz opisy, w jaki sposób program spełnia zawarte w tych przepisach wymagania. Art. 13 ust.1 Program RAKSSQL FK umożliwia utworzenie następujących ksiąg rachunkowych: 1 dziennik główny w dowolnym, założonym przez użytkownika układzie, 2 dzienniki tematyczne, 3 zestawienia operacji zaksięgowanych na dowolnym koncie syntetycznym (konta księgi głównej) i analitycznym (konta ksiąg pomocniczych), w wybranym przez operatora przedziale czasowym, wraz z podsumowaniem obrotów i sald, 4 zestawienia obrotów i sald wszystkich kont oraz wyłącznie kont syntetycznych, 5 wykaz składników aktywów i pasywów . Art. 13 ust.2 Dane księgowe są przechowywane w zbiorze baz danych opisanych w punkcie „Opis zbiorów danych programu RAKSSQL FK. Art. 13 ust.3 Zapewnione jest uzyskiwanie czytelnych informacji w odniesieniu do zapisów dokonanych w księgach rachunkowych poprzez ich wyświetlanie na ekranie, drukowanie i zapisywanie na zewnętrznych komputerowych nośnikach danych. Art. 13 ust. 4 Na każdej stronie wydruku ksiąg rachunkowych są umieszczane: • oznaczenie roku obrachunkowego, • data sporządzenia wydruku, • nazwa i adres firmy, • nazwa zestawienia (księgi rachunkowej), • daty ograniczające okres, za który jest sporządzone zestawienie, • numer strony, 8-184 Księgowość i Środki Trwałe • napisy „pierwsza” i „ostatnia” na stronach otwierających i zamykających zestawienie, • nazwa programu finansowo-księgowego RAKSSQL. Każda strona zestawienia jest sumowana u dołu, a suma jest przenoszona na stronę następną jako wartość „z przeniesienia”. Art. 13 ust.5 Program RAKSSQL FK zapewnia ciągłość zapisów i przenoszenie obrotów i sald, ponieważ dane księgowe z całego roku obrotowego są przechowywane w jednym zbiorze, a bilans otwarcia roku następnego można importować z bilansu zamknięcia roku poprzedniego. Wszelkie zestawienia są generowane na podstawie danych księgowych z całego okresu sprawozdawczego. Art. 13 ust.6 Możliwe jest zapisanie danych księgowych całego roku obrotowego poprzez archiwizację na zewnętrznych nośnikach. Art. 14 ust. 1 Zapisy w księgach są porządkowane w kolejności chronologicznej, według dat ujęcia. Obroty dzienników można w każdej chwili podsumowywać i porównywać z zestawieniem obrotów i sald kont. Art. 14 ust. 2 Program został wyposażony w automatyczną numerację kolejnych pozycji zaksięgowanych we wszystkich dziennikach. W każdej chwili możliwe jest uzyskanie podsumowania obrotów dzienników za dowolny okres roku obrachunkowego. Każdy zapis w dzienniku zawiera określenie numeru dowodu księgowego, na podstawie którego został wprowadzony. Art. 14 ust. 3 Wszystkie zapisy wprowadzane do częściowych dzienników systematycznych mogą być w dowolnej chwili podsumowywane. Program generuje również zestawienie obrotów dzienników częściowych za dany okres sprawozdawczy. Księgowość i Środki Trwałe 8-185 Art. 14 ust. 4 Program został wyposażony w automatyczną numerację kolejnych pozycji zaksięgowanych we wszystkich dziennikach. Możliwe jest wyświetlenie informacji o użytkowniku odpowiedzialnym za wprowadzenie dokumentów oraz informacje o ostatniej modyfikacji. Na podstawie identyfikatora przy pomocy którego użytkownik loguje się do programu, program zapamiętywane nazwisko operatora, który wprowadził dokument do zbiorów danych. Art. 15 ust. 1 Zapis umieszczony w dzienniku znajduje się automatycznie równocześnie na zestawieniach dokumentów wprowadzonych na konta księgi głównej i konta pomocnicze, o ile są prowadzone. Art. 15 ust. 2 Wszystkie zapisy na kontach są porządkowane i wykazywane w kolejności chronologicznej. Art. 18 W każdej chwili możliwe jest sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz pomocniczych za dowolne okresy czasu. Każda pozycja zestawienia zawiera: • numer konta przyjęty w zakładowym planie kont, • nazwę konta, • salda bilansu otwarcia, • obroty za okres i narastająco na koniec okresu, • salda okresu i narastająco od początku roku wraz z bilansem otwarcia Art. 20 ust. 5 Program przewiduje możliwość importu danych spoza programu. W trakcie tej procedury operacje są transformowane, kontrolowane i przyjmują postać pozycji księgowych. Art. 23 ust. 1 1. Metody kontroli poprawności i bilansowania zapisów zostały szczegółowo opisane w rozdziałach omawiających działanie opcji „Księgowość → Dokumenty 8-186 Księgowość i Środki Trwałe 2. 3. księgowe”. Po zaksięgowaniu pozycje stają się niedostępne dla jakichkolwiek modyfikacji. Wszystkie obroty po zaksięgowaniu są automatycznie przenoszone na konta analityczne i syntetyczne. Nie ma potrzeby dokonywania dwukrotnego zapisu na kontach: raz na analityce i drugi raz na syntetyce. Możliwe jest drukowanie dzienników za dowolny okres czasu. Program wyposażony jest w procedurę archiwizacji danych na innych nośnikach danych podłączonych do komputera. Art. 23 ust. 2 W rozdziale dotyczącym opisu zbiorów danych wymieniono, jakie informacje są wprowadzane w zapisie księgowym. Art. 23 ust. 3 Możliwe jest równoległe zaksięgowanie kwoty w złotych i równowartości w walucie obcej. Zestawienie operacji i obrotów pojedynczego konta może być drukowane w złotych i w wartościach walutowych. Art. 23 ust. 4 Zapis umieszczony w dzienniku znajduje się automatycznie równocześnie na zestawieniach dokumentów wprowadzonych na konta księgi głównej i konta pomocnicze, o ile są prowadzone. Nie są prowadzone osobne zbiory obrotów kont księgi głównej i nie ma potrzeby dokonywania dwukrotnego zapisu danych. Art. 24 ust. 4 W każdej chwili możliwe jest dokonanie wydruku zapisów dokonanych w księgach za dowolny przedział czasowy. Każdy wydruk jest opatrzony informacją o parametrach, dla których został wygenerowany. Art. 25 ust. 2 Po zaksięgowaniu zapisy stają się niedostępne dla jakichkolwiek modyfikacji. Księgowość i Środki Trwałe 8-187 Karta dopuszczenia do stosowania przez jednostkę nowych wersji programu RAKSSQL FK Numer wersji Data emisji Data dopuszczenia do stosowania 8-188 Księgowość i Środki Trwałe Podpis osoby odpowiedzialnej za dopuszczenie programu Uwagi