prognoza oddziaływania na środowisko zmiany miejscowego planu
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko zmiany miejscowego planu
PRACOWNIA PROJEKTOWO-USŁUGOWA „GAMA” s.c. ZBIGNIEW GAŁUSZKA. KRZYSZTOF MULARCZYK 55-120 OBORNIKI ŚLĄSKIE; UL. H. POBOŻNEGO 12 tel/fax (071) 351 52 30 www.ppugama.z.pl e-mail: [email protected] PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Opracowanie: mgr inż. Krzysztof Mularczyk mgr inż. Małgorzata Studenna Leśna 2014 Regon 932279199 • NIP 915-16-04-982 •konto: bank Multibank 45 1140 2017 0000 4802 0281 0315 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA SPIS TREŚCI: 1. INFORMACJE OGÓLNE ............................................................................................. 4 1.1. PODSTAWY PRAWNE .........................................................................................................4 1.2. PRZEDMIOT, ZAWARTOŚĆ I METODA SPORZĄDZANIA PROGNOZY ...................................................4 1.3. POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI ....................................................................................4 2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA .......................................................................... 5 2.1. ŚRODOWISKO .................................................................................................................5 2.1.1. Położenie i rzeźba terenu................................................................................. 5 2.1.2. Gleby .......................................................................................................... 6 2.1.3. Surowce naturalne ......................................................................................... 6 2.1.4. Wody powierzchniowe i podziemne.................................................................... 7 2.1.5. Klimat ......................................................................................................... 7 2.1.6. Lasy ........................................................................................................... 7 2.1.7. Świat roślin i zwierząt...................................................................................... 8 2.2. STAN ŚRODOWISKA I ZAGROŻENIA ........................................................................................9 2.2.1. Stan i zagrożenia powietrza atmosferycznego....................................................... 9 2.2.2. Stan czystości wód powierzchniowych i podziemnych........................................... 10 2.2.3. Zanieczyszczenie gleb .................................................................................. 11 2.2.4. Zagrożenia związane z transportem i poważne awarie.......................................... 11 2.2.5. Zagrożenie hałasem ..................................................................................... 12 2.2.6. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne.............................................. 13 2.2.7. Zagrożenie dla świata roślin i zwierząt .............................................................. 14 2.2.8. Zagrożenia nadzwyczajne.............................................................................. 14 2.3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA .....................................................................14 2.3. WPŁYW DOTYCHCZASOWEGO SPOSOBU ZAGOSPODAROWANIA NA STAN ŚRODOWISKA.....................18 2.4. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI POSTANOWIEŃ ZMIANY PLANU ...............................................................................................................................18 3. USTALENIA ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY................................................................................................................... 19 3.1 KSZTAŁTOWANIE ZABUDOWY I KOMUNIKACJI..........................................................................19 3.2. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA ORAZ SPOSOBY, W JAKICH ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU .............................................................21 3.3. OCHRONA ZABYTKÓW .....................................................................................................22 4. PROGNOZOWANE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO I ICH SKUTKI........................... 22 4.1. ZACHOWANIE ISTNIEJĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ ..........................................................................22 4.2. PROGNOZOWANE NOWE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO.......................................................23 4.2.1. Przewidywane znaczące oddziaływania ustaleń zmiany planu, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, w szczególności na zwierzęta i rośliny. .................................................................................................. 23 4.2.2. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru natura 2000 oraz integralność tego obszaru ......................................................................................................... 30 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA 4.2.3. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy ................................ 31 4.2.4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania................................... 31 4.2.5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko..................... 32 5. PODSUMOWANIE ................................................................................................... 32 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE: - mapy w skali 1:2 000 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA 1. Informacje ogólne 1.1. Podstawy prawne Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie: - Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz. U. 2003 Nr 80 poz. 717, z późniejszymi zmianami) - Ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z dnia 7 listopada 2008 r.). - Uchwały Rady Miejskiej w Leśnej nr XIX/135/2012 z dnia 28 lutego 2012 roku o przystąpieniu do opracowania zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Leśna. 1.2. Przedmiot, zawartość i metoda sporządzania prognozy Niniejsze opracowanie stanowi prognozę oddziaływania na środowisko do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Leśna. Prognozę opracowano na podstawie analizy projektu planu, założeń ekofizjograficznych, założeń ochrony środowiska, informacji o projektowanych inwestycjach oraz materiałów archiwalnych dotyczących charakterystyki i stanu środowiska. Rozpoznanie aktualnego stanu środowiska i jego zagrożeń wynikających z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Leśna uzupełniono na podstawie wizji terenowej. Prognoza została opracowana w celu określenia oceny skutków ewentualnych oddziaływań na środowisko, jakie mogą nastąpić w wyniku realizacji ustaleń zmiany planu. Uwzględnia ona wszystkie najważniejsze komponenty środowiska naturalnego i ich wzajemne powiązania oraz warunki życia mieszkańców. Prognozę oddziaływania omawianego planu przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan wiedzy o środowisku oraz przewidywanym zagospodarowaniu terenu. Zakres merytoryczny prognozy uwzględnia warunki określone w art. 51 ust. 2 z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z dnia 7 listopada 2008 r.) i zawiera trzy zasadnicze punkty: - pierwszy- ogólna analiza aktualnego stanu środowiska na obszarze objętym planu, ze szczególnym uwzględnieniem jego wrażliwości i odporności na degradację, wymogów ochrony przyrody i różnorodności biologicznej oraz dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu i jego wpływu na środowisko, a także na jakość życia i zdrowie ludzi, - drugi - omówienie ustaleń planu, szczególnie tych, które mają wpływ na środowisko, - trzeci – właściwa prognoza, którą poprzedza ocena dotychczasowych skutków wpływu zagospodarowania przestrzennego na środowisko oraz przewidywanych oddziaływań realizacji projektu planu na poszczególne elementy środowiska i ich wzajemne powiązania. W tej części zostały również przedstawione propozycje rozwiązań mogących wyeliminować lub ograniczyć negatywne wpływy na środowisko. Opracowanie składa się z części tekstowej i załączników graficznych w skali 1:2 000. Przyjęta skala map odpowiada skali rysunków planów sporządzonych dla potrzeb procesu uzgadniania i opiniowania projektu planu. 1.3. Powiązania z innymi dokumentami Niniejsze opracowanie zostało sporządzone zgodnie z wytycznymi zawartymi w następujących aktach prawnych: - ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz. U. nr 80 z 2003 r. poz. 717, z późniejszymi zmianami), 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA - ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z dnia 7 listopada 2008 r.), Ponadto ważniejszymi przepisami prawnymi, które należy mieć na uwadze przy sporządzaniu zmiany planu oraz prognozy oddziaływania na środowisko są: - Ustawa z dnia 23 stycznia 2008r. - prawo ochrony środowiska, (Dz. U. Nr 25 poz. 150 z 2008 r. ze zmianami); - Ustawa o wprowadzeniu ustawy - prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz.1085 z dnia 27 lipca 2001 r.); - Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 121 poz. 1266 z 2004 r.); - Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981, z 2011 r.); - Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 0, poz. 145 z 2012 r. - Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227) - Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220 ze zmianami) W prognozie wykorzystano również informacje zawarte w następujących opracowaniach: - Gmina Leśna – Operat projektowanej granicy rolno – leśnej, Wrocław 2012, - Inwentaryzacja przyrodnicza gmin województwa jeleniogórskiego, Fulica, Wrocław 1994, - Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla miasta i gminy Leśna, Regioplan sp. z o.o., Wrocław 2002 r., - Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki Kwisy, WARR na zlec. RZGW we Wrocławiu, - Polityka ekologiczna państwa na lata 2007- 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2006 r., - Prognoza oddziaływania na środowisko zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla miasta i gminy Leśna w granicach obrębów: Bartoszówka, Grabiszyce Średnie, Grabiszyce Górne, Grabiszyce Dolne, Kościelniki Górne, Miłoszów, Pobiedna, Smolnik, Świecie, Zacisze, Wolimierz oraz w mieście Leśna, Regioplan sp. z o.o., Wrocław 2010 r., - Program ochrony środowiska dla miasta i gminy Leśna na lata 2005 – 20012, Ekoekspert, Leśna styczeń 2005 r., - Program ochrony środowiska dla miasta i gminy Leśna na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem okresu 2013 – 2016 – aktualizacja, Ekoekspert, Leśna 2009 r., - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Leśna, Jeleniogórskie Biuro Planowania i Projektowania, 2007/2008 r., - Zagrożenia oraz podejmowane działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego w Gminie Leśna, Leśna październik 2009 r. 2. Charakterystyka środowiska W prognozie oddziaływania zmiany planu miejscowego na stan środowiska, przedstawiono charakter środowiska w sposób poglądowy, dając w ten sposób ogólny wgląd w jego charakter i stan. Ogólną charakterystykę można zebrać w kilku punktach dotyczących położenia i morfologii, budowy geologicznej i złóż, wód powierzchniowych i podziemnych, klimatu i życia biologicznego oraz dotychczasowego przekształcenia i zanieczyszczenia środowiska. 2.1. Środowisko 2.1.1. Położenie i rzeźba terenu Gmina Leśna położona jest w południowo– zachodniej części województwa dolnośląskiego i południowej części powiatu lubańskiego. Graniczy z: § od północy z miastem Lubań § od wschodu z gminą Olszyna oraz gminami Mirsk i Gryfów Śląski w powiecie lwóweckim, 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA § § od południa z gminą Świeradów Zdrój, od południa i południowego-zachodu z Republiką Czeską. Gmina Leśna jest jedną z siedmiu gmin powiatu lubańskiego (obok gminy miejskiej Lubań, gminy wiejskiej Lubań, gminy miejsko-wiejskiej Olszyna, gminy miejskiej Świeradów Zdrój oraz gmin wiejskich Siekierczyn i Platerówka) leżącego w podregionie jeleniogórskim. W skład gminy wchodzi miasto i 14 sołectw, w tym 19 miejscowości. Powierzchnia całkowita wynosi 10 448 ha (104,48 km2), w tym miasto zajmuje 866 ha (8,66 km2). Obszar gminy ma pod względem morfologicznym charakter pagórkowaty. W krajobrazie widocznie dominują nad otoczeniem wzgórza bazaltowe, często przypominając kształtem stożki wulkaniczne. Wzniesienia zbudowane z gnejsów są łagodniejsze. Powierzchnia terenu gminy obniża się z południa od wysokości ok. 492 m n.p.m. w okolicy Grabiszyc Górnych w kierunku południowym do rzędnych ok. 220m n.p.m. w okolicy wsi Kościelniki Średnie. Różnica wysokości między najniżej (dolina Kwisy pod Kościelnikami Średnimi, 217m n.p.m.) i najwyżej (Góra Wojkowa, 502m n.p.m.) położonymi punktami w gminie dochodzi do około 285 m. Według podziału na jednostki fizyczno - geograficzne (J. Kondracki, 1994) gmina Leśnica położona jest w następujących makroregionach: § Przedgórze Izerskie (południowa część gminy), § Wzgórza Zalipiańskie (północno-zachodnia część gminy), § Dolina Kwisy (północno-środkowa część gminy), § Wzniesienia Radoniowskie (północno-wschodnia część gminy). 2.1.2. Gleby Na obszarze gminy Leśna występuje kilka odmian gleb brunatnych, z przewagą gleb brunatnych kwaśnych i gleb brunatnych właściwych. W wyżej położonych rejonach, wyszczególnione gleby zostały wykształcone na litych skałach metamorficznych, natomiast na terenach położonych niżej gleby wykształciły się na czwartorzędowych skałach okruchowych. W dolinach rzek występują wąskie strefy mad rzecznych. Najlepsze gleby po względem bonitacyjnym występują we wsiach: Grabiszyce Dolne (81,34% gleb klasy II i III), Kościelniki Górne, Kościelniki Dolne, Szyszkowa ( 76,05% gleb klasy II i III). Najsłabsze gleby występują wsiach: Świecie (95,48% gleb klasy IV-VI), Pobiedna (91,71% gleb klasy IV-VI), Stankowice, Wolimierz. Pod względem rolniczej przydatności gleb, na terenie gminy występują gleby górnostokowe, o dużej zawartości szkieletu skalnego, zaliczane do górskich kompleksów zbożowo-ziemniaczanego i owsiano-pastewnego. W północnej części gminy spotyka się kompleks zbożowy górski i rzadziej pszenny górski. Wartość bonitacyjna gleb przedstawia się następująco: § gleby klasy II – 1,39% (94,26 ha), § gleby klasy III – 37,19% (2521,58 ha), § gleby klasy IV – 54,53% (3696,96 ha), § gleby klasy V – 6,53% (442,88 ha), § gleby klasy VI – 0,35% (23,91 ha). 2.1.3. Surowce naturalne Gmina Leśna położona jest na terenie charakteryzującym się występowaniem surowców naturalnych, spośród których należy wyróżnić bazalt, bentonit i kruszywa naturalne. Udokumentowane złoża surowców naturalnych występują głównie w środkowej części gminy oraz na granicy z gminą Platerówka. Bazalty występujące w rejonie Lubania i Leśnej należą do największych w Polsce. Występują tu przede wszystkim w postaci pokryw lawowych, rzadziej kominów wulkanicznych i pochodzą z okresu młodego trzeciorzędu. Miąższość pokryw bazaltowych sięga 60m. Eksploatację bazaltów w tym rejonie rozpoczęto w XIX w. 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Występujące na terenie gminy bentonity mogą mieć różne zastosowanie np. do produkcji koagulantów do oczyszczania wód i ścieków. W przeszłości eksploatowane były złoża gnejsów, obecnie kamieniołomy są nieczynne. Jednocześnie brak jest rozpoznania przydatności tych surowców oraz ich zasobów. Występujący w okolicy Świecia i Grabiszyc kwarc żyłowy nie posiada zastosowania przemysłowego ze względu na zanieczyszczenia tlenkami żelaza oraz małą miąższość. Według stanu zasobów na dzień 31.12.2008 r. (na podstawie danych PIG) na terenie gminy prowadzona jest eksploatacja surowców ze złoża Leśna – Brzozy przez INK Sp. z o.o. – obecnie Kruszywa Polskie Sp. z o.o. 2.1.4. Wody powierzchniowe i podziemne Wody powierzchniowe Obszar całej gminy leży w dorzeczu górnego odcinka rzeki Kwisy. Rzeka ta charakteryzuje się dużą zmiennością przepływu wód spowodowaną szybkim topnieniem śniegów wiosną oraz gwałtownymi i długotrwałymi opadami latem. Przebieg Kwisy pomiędzy Złotym Potokiem a Leśną przebiega prawie równoleżnikowo, jest kręta, stosunkowo wąska, dosyć głęboka i o stromych skalistych zboczach. W Leśnej przepływ rzeki zmienia się w kierunku północnym niemal pod kątem prostym. Na Kwisie - w celu zapobiegania powodziom - stworzono w dwóch miejscach zbiorniki retencyjne: Leśniański i Złotnicki. Spełniają przede wszystkim rolę retencyjną, energetyczną i dodatkowo rekreacyjną. Głównymi dopływami Kwisy na terenie gminy są lewobrzeżne: Bruśnik, Miłoszowski Potok i Grabiszówka. Dodatkowo przez południową część gminy przepływa rzeka Łużyca. Łączna długość cieków w gminie wynosi 27,2 km. Długość wałów przeciwpowodziowych wynosi zaledwie 2,1 km. Wody podziemne Na terenie gminy można wydzielić 2 rodzaje wód podziemnych: § wody typu warstwowego występujące w osadach holoceńskich i plejstoceńskich, § wody szczelinowe występujące w obrębie gnejsów, granitów, łupków łyszczykowych i bazaltów. Poziom wód w osadach holoceńskich występuje do głębokości 2 m. Woda w tym poziomie gromadzi się w piaszczysto – madowych osadach den dolinnych. Poziom wód podziemnych w osadach plejsctoceńskich występuje na większych głębokościach. Wody te gromadzą się w utworach piaszczysto – żwirowych pochodzenia rzecznego, lodowcowego i wodnolodowcowego. Wody szczelinowe są częściowo odprowadzane przez liczne wysięki i potoki. W gruntach skalistych przepływają przez liczne szczeliny, natomiast ich ilość, głębokość występowania i kierunek przepływu są zmienne. Brak głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) na terenie gminy. 2.1.5. Klimat Klimat obszaru gminy Leśna kształtuje się pod wpływem mas powietrza napływających znad Atlantyku i Skandynawii, rzadziej znad północnej Afryki i południowej Europy. Jest to klimat o dominujących cechach oceanicznych, umiarkowanie chłodny i wilgotny. · · Charakterystyka warunków klimatycznych na terenie miasta i gminy Leśna: temperatura: - średnia temperatura roczna: 6,4 °C, - najcieplejszym miesiącem jest lipiec, zaś najniższe temperatury obserwowane są w styczniu, przy czym rozkład temperatur pozostaje w związku z wysokością (przeciętnie co 100 m n.p.m. temperatura obniża się o 0,5 °C), - lato termiczne trwa około 75-80 dni, - okres wegetacyjny trwa około 200-210 dni, opady: - roczna suma opadów: 770 - 900 mm (Leśna – 230 m n.p.m. 812 mm), - najwięcej opadów notuje się w lipcu (Leśna 105 mm), a najmniej w styczniu i lutym (Leśna 40 mm), 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA · · pokrywa śnieżna: - pokrywa śnieżna utrzymuje się około 50 dni, - średnia grubość pokrywy śnieżnej wynosi: 20 cm, wiatry: - dominują wiatry zachodnie: zimą z południowego zachodu, latem z północnego zachodu, - średnia prędkość wiatru wynosi 3,0 – 3,5 m/s. 2.1.6. Lasy Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej gmina miejsko-wiejska Leśna należy do VII Sudeckiej Krainy Przyrodniczo – Leśnej, I Dzielnicy Sudetów zachodnich, mezoregionu Gór Izerskich i Karkonoszy. Lasy i grunty leśne stanowią ok. 24,5% powierzchni gminy i zajmują obszar 2497 ha. Ponad 92% powierzchni ogólnej lasów jest administrowana głównie przez Nadleśnictwo Świeradów (obręb Lubań). Wśród typów siedliskowych dominuje las mieszany górski, las mieszany wyżynny, bór górski i bór mieszany górski. Lasy w obrębie gminy są w dużym stopniu lasami ochronnymi: lasy wodochronne, lasy glebochronne, lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, lasy w granicach miasta i lasy nasienne wyłączone. Gospodarka leśna jest powiązana z gospodarką wiejską (funkcjonalnie i obszarowo), dla której często stanowi alternatywną lub uzupełniającą formę aktywności ekonomicznej. W związku z tym, grunty rolne o niskiej jakości, nieprzydatne do użytkowania rolniczego przeznaczane są do zalesienia.. Zalesienia także korzystnie wpływają na strukturę użytkowania ziemi, jak również na warunki produkcji rolniczej i powinny być połączone z wprowadzeniem rolnictwa ekologicznego. Gmina miejsko-wiejska Leśna posiada opracowany projekt granicy rolno- leśnej, w której określono tereny przewidziane do zalesienia. Zgodnie z tymi zapisami łączna powierzchnia przeznaczona do zalesienia wyniosła 1469,21 ha (wg danych z 2000 r.). Docelowo zaprojektowano 37 kompleksów leśnych o łącznej powierzchni 3928,78 ha. Największe planowane kompleksy położone są na terenie wsi Świecie (791,83 ha) i Stankowice (762,93 ha). Duże kompleksy leśne zlokalizowane są we wsi: Grabiszyce Górne, Grabiszyce Dolne, Grabiszyce Średnie, Miłoszów, Szyszkowa i Świecie. Najmniejsze kompleksy mają powierzchnię ok. 5 ha. Zalesienia gruntów rolnych prowadzono w latach 2002 – 2003, na łącznej powierzchni 11,8593 ha (Pobiedna – 8,6893 ha, Stankowice – 2,09 ha, Złoty Potok – 1,08 ha). Istniejące zalesienie na terenie gminy jest stosunkowo wysokie, jednak nie zapewnia spełnienia wymogów Krajowego Programu Zwiększania Lesistości dla 2020 r. W związku z tym, należy dążyć do dalszego zalesiania terenów nieprzydatnych rolniczo zgodnie z opracowanym Operatem projektowanej granicy polno-leśnej, w którym określono tereny do zalesienia. Uwzględniając stan istniejący oraz prognozę wynikającą z planowanych do zalesienia terenów, gmina powinna osiągnąć wskaźnik lesistości ok. 37%, przy planowanym stopniu lesistości powiatu wynoszącym 25%. 2.1.7. Świat roślin i zwierząt Na terenie gminy miejsko – wiejskiej Leśna zgodnie z przeprowadzoną w 1994 r. inwentaryzacją przyrodniczą stwierdzono występowanie 19 gatunków roślin chronionych, występujących łącznie na 135 stanowiskach, w tym 11 gatunków objętych ochroną całkowitą występujących na 47 stanowiskach i 8 gatunków objętych częściową ochroną występujących na 88 stanowiskach. Wśród roślin chronionych są: barwinek pospolity, bluszcz pospolity, cis pospolity, kalina koralowa, konwalia majowa, kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, listera jajowata, marzanka wonna, naparstnica purpurowa, paprotka zwyczajna, pierwiosnka lekarska, podrzeń żebrowiec, sromotnik bezwstydny, storczyk plamisty, śniedek baldaszkowaty, śnieżyca wiosenna, śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko. Ornitofauna składa się głównie z gatunków wodnych oraz łąkowych i polnych. Fauna ptaków wodnych występuje przede wszystkim nad jeziorami Leśniańskim i Złotnickim. Można wyróżnić wśród nich różne gatunki perkozów, kaczek i chruścieli jak np. perkoz dwuczuby, perkoz rdzawy, perkozka, cyraneczka, cyranka, krzyżówka, głowienka, czernica, kokoszka wodna i łyska. Nad jeziorem Złotnickim występuje dodatkowo świstunka górska – gatunek, który w Polsce gnieździ się tylko wyjątkowo. Wśród gatunków związanych z łąkami i polami występują 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA ginące na zachodzie Europy gatunki takie jak: derkacz, przepiórka, ortolon, potrzeszcz, świerszczak i strumieniówka. Nad środkową Kwisą można również znaleźć pluszcza i pliszkę górską. Dorzecze Kwisy to obszar występowania zimorodka, z którym często sąsiaduje sieweczka rzeczna, brodziec piskliwy i remiz. W dorzeczu Kwisy również można spotkać drapieżne ptaki z rodziny jastrzębiowatych i sokołowatych. W okresie lęgowym spotkać można trzmielojada, jastrzębia, krogulca, myszołowa, pustułkę i kobuza. Wśród gatunków zagrożonych występują: brodziec samotny, srokosz, płomykówka, dzięcioł średni, pokrzewka jarzębata. Wśród ssaków należy wyróżnić: § owadożerne: jeż zachodni, kret, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, rzęsorek rzeczek, zębiałek karliczek, § pilchowate: orzesznica, § gryzonie: wiewiórka czarna i ruda, nornikowate i myszowate, § drapieżne: lis, wydra, kuna leśna, kuna domowa, tchórz, gronostaj, łasica, § parzystokopytne: dzik, jeleń, sarna i daniel. Na terenie gminy stwierdzono również kilka gatunków nietoperzy: borowiaczek, borowiec leśny, nocek Bechsteina, karlik malutki, nocek wąsatek, mopek. Wszystkie należą do szczególnie zagrożonej grupy zwierząt, więc objęte są ochroną. Występują w starych sztolniach między Leśna, a Świeciem, ruinach, starych kościołach, oraz w sędziwych, dziuplastych drzewach. Ryby występujące w Kwisie na terenie gminy to ryby łososiowate (głowacica, troć wędrowna). Ryby objęte całkowitą ochroną to: śliz, strzebla potokowa, różanka oraz piskorz. Ponadto w Kwisie występuje minóg strumieniowy. Wśród gatunków cieszących się zainteresowaniem wędkarzy należy wymienić: węgorza, pstrąga potokowego, lipienia, szczupaka, miętusa, karasia, okonia, klenia i inne gatunki pospolite. Jeziora Leśniańskie i Złotnickie są intensywnie zarybiane takimi gatunkami jak: lin, leszcz, karp, sum i sandacz. 2.2. Stan środowiska i zagrożenia 2.2.1. Stan i zagrożenia powietrza atmosferycznego Na terenie gminy Leśna występują zorganizowane i niezorganizowane źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza. Gmina nie posiada już zakładów, które znajdują się na „liście zakładów uciążliwych dla środowiska w skali województwa”, a także w „liście krajowej” („Lista 80”). Pod koniec lat 90-tych Zakład Przemysłu Jedwabniczego „DOLWIS” SA z Leśnej został skreślony z listy wojewódzkiej, ponieważ poczynił znaczne inwestycje w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do środowiska. Oceniając wynik wszystkich pomiarów jakości powietrza dokonanych na terenie miasta i gminy Leśna (wykonanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska) pod kątem zawartości dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM10, tlenku węgla oraz ozonu, stwierdzono, że wartości stężeń zanieczyszczeń na terenie gminy oraz w jej sąsiedztwie, w latach 2000-2003, utrzymywały się w większości poniżej wartości dopuszczalnych. Na omawianym terenie występowały podwyższone stężenia pyłu zawieszonego i ozonu. Dla stężeń pyłu wystąpiły przekroczenia wartości dopuszczalnych, jednak są one niepewne, ponieważ zostały obliczone z niepełnej serii pomiarowej. Głównym źródłem emisji są: - procesy grzewcze, w tym również z tzw. niskich źródeł emisji - procesy technologiczne kilku zakładów, - źródła komunikacji samochodowej - oddziaływania transgraniczne, o czym może świadczyć podwyższona wartość stężeń ozonu w powietrzu. Do głównych źródeł emisji zanieczyszczeń na terenie gminy, zgodnie z decyzjami administracyjnymi należą: § Fabryka Części Do Maszyn Włókienniczych i Odlewni Metali „BAWOROWO”, § „HARPEN POLSKA” Sp. z o.o. Obszar miasta i gminy Leśna znajduje się w strefie międzynarodowego programu regionalnego „Czarny Trójkąt”. Głównym celem tego programu jest doprowadzenie warunków środowiska do norm europejskich. W okolicach Leśnej zlokalizowane są stacje monitoringowe uruchomione w ramach ww. programu. W związku z tym, jakość powietrza uzależniona jest głównie od lokalnych źródeł zanieczyszczeń, jednak nie można całkowicie wykluczyć oddziaływania zanieczyszczeń transgranicznych. 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Źródłem wprowadzania tzw. emisji niskiej są indywidualne przestarzałe układy grzewcze opalane głównie niskowartościowym węglem o dużej zawartości siarki i popiołu, ale także odpadami, co powoduje często emisję specyficznych substancji. Udział emisji niskiej w ogólnej ilości emitowanych do powietrza zanieczyszczeń jest trudny do zbilansowania ze względu na rozproszenie źródeł emisji. Jednak ze względu na lokalizację źródeł niskiej emisji oraz warunki, w jakich zanieczyszczenia wprowadzane są do atmosfery, ich wpływ na lokalny stan czystości powietrza jest z reguły istotny. Badania monitoringowe stężenia dwutlenku siarki na terenie gminy wykazują ośmiokrotnie większe wartości w sezonie grzewczym niż pozagrzewczym. Na obszarach sąsiadujących z gminą stężenia SO2 w sezonie grzewczym są większe 2-7-krotnie od stężeń sezonu pozagrzewczego. Emisja ze źródeł komunikacyjnych jest kolejnym źródłem zanieczyszczenia powietrza. Zwiększająca się na drogach liczba pojazdów samochodowych, prowadzi do wzrostu emisji dwutlenku azotu, tlenku węgla, węglowodorów i ołowiu. Zanieczyszczenie ze źródeł komunikacyjnych wprowadzane są na niskich wysokościach, w związku, z czym w bezpośrednim sąsiedztwie ulic o dużym natężeniu, mogą występować podwyższone ich wartości. 2.2.2. Stan czystości wód powierzchniowych i podziemnych Wody powierzchniowe W latach 2005-2008 jakość wód powierzchniowych na terenie gminy Leśna była badana w dwóch punktach monitoringowych. O jakości wód w gminie może świadczyć także jakość wód rzeki Kwisy, badanej w punktach pomiarowych przed i za gminą, do której uchodzą cieki z gminy Leśna. Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód rzeki Kwisy są: § ścieki bytowe i przemysłowe pochodzące z ośrodów miejskich: Świeradów, Lubań, § ścieki bytowe i przemysłowe pochodzące z gmin miejsko-wiejskich: Mirsk, Lubomierz, Gryfów Śląski, Leśna, Nowogrodziec, § ścieki bytowe pochodzące z wiejskich ośrodków gminnych: Olszyna, Osiecznica. W roku 2005 punkty kontrolne rzeki Kwisy wykazywały IV klasę wody tzn. wodę o niezadowalającej jakości. Jedynie w punkcie poniżej ujścia Czarny Potok, wykazano III klasę jakości tzn. wodę o zadowalającej jakości. Badania w przekroju ujścia Miłoszowski Potok wykazały niezadowalającą jakość wody, o czym decydowała ilość bakterii grupy coli oraz bakterii coli typu kałowego (na poziomie V klasy), a także barwa, zasadowość i indeks fenolowy (na poziomie IV klasy). W 2006 r. na terenie gminy nie było punktów monitoringowych jakości wód powierzchniowych. Woda rzeki Kwisy w punkcie pomiarowym poniżej Świeradowa wykazywała IV klasę tzn. wodę o niezadowalającej jakości, a w następnych dwóch przekrojach kontrolnych – III klasę, czyli wodę o zadowalającej jakości. W 2007 r. ocena wyników monitoringu operacyjnego rzeki Kwisy prowadzonego w przekroju poniżej Świeradzowa wykazała dobrą jakość wód. Wskaźniki fizykochemiczne nie przekraczały wartości granicznych określonych dla II klasy czystości. W przekroju poniżej ujścia Oldzy odnotowano niezadowalającą jakość wód (IV klasa czystości). Ocena wyników badań w przekroju ujścia Miłoszowski Potok wykazała zadowalającą jakość wody o czym decydowała wielkość BZT5, azot Kjeldahla. Ocena wyników badań w przekroju ujścia Miłoszowski Potok wykazała zadowalającą jakość wody o czym decydowała wielkość BZT5 i azotynów na poziomie III klasy. Pozostałe wskaźniki fizykochemiczne nie przekraczały wartości granicznych określonych dla II lub I klasy. W 2008 r. w punktach zlokalizowanych na rzece Kwisie przepływającej przez gminę Leśna i jej dopływach prowadzony był monitoring operacyjny, w ramach którego badane były tylko elementy fizykochemiczne wód, ponieważ badania elementów biologicznych były na etapie wdrażania. Ocena stanu ekologicznego w 2008 r. została ograniczona do klasyfikacji elementów fizykochemicznych (temperatury, tlenu, zakwaszenia, substancji biogennych, szkodliwych substancji specyficznych). Woda Kwisy w punkcie pomiarowo-kontrolnym poniżej ujścia Oldzy wykazała II klasę dla elementów fizykochemicznych. W punkcie dopływu Kwisy – Potok Miłoszowski znajdującym się w gminie Leśna, stwierdzono klasę II (dla elementów fizykochemicznych). Rzeka Kwisy nie jest zagrożona zanieczyszczeniem azotem – maksymalne wartości stężenia azotanów w latach 2005-2008 znajdowały się dużo poniżej poziomu 40 mg/dm³. W latach 2004-2007, zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez WIOŚ, w wodach rzeki Kwisy oraz przepływającego przez gminę Leśna Potoku MIłoszowskiego, nie występowało zjawisko eutrofizacji. Ocena 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA stopnia eutrofizacji została dokonana głównie na podstawie wyników badań wskaźników związków biogennych oraz organicznych. Wody podziemne Na terenie gminy miejsko-wiejskiej Leśna jakość wód podziemnych była badana tylko z jednego stanowiska zlokalizowanego w Leśnej (punkt nr 27 i 39) i tylko w latach 2006 i 2007. W związku z tym, w opracowaniu brane są pod uwagę także badania ze stanowisk zlokalizowanych na terenach przyległych do gminy (Pisarzowice, Lwówek) z 2008 r. Badania wód podziemnych na terenie miasta i gminy Leśna oraz na obszarach przyległych do gminy wykazały, że jakość wód podziemnych w tym rejonie jest zróżnicowana. Wody ujmowane z utworów czwartorzędowych na terenie gminy odpowiadały II i III klasie czystości (dobrej i zadowalającej jakości wód), natomiast na obszarach sąsiednich wody z tych utworów wykazywały I i II klasę czystości (bardzo dobra i dobra jakość wód). Wody podziemne na terenie gminy Leśna nie są zagrożone zanieczyszczeniem azotem – maksymalne wartości stężenia azotanów w latach 2006-2008 wykazywały wartości 15,06-16,83 mg/dm³, a więc znajdowały się dużo poniżej poziomu 30,0 mg/dm³. 2.2.3. Zanieczyszczenie gleb Odczyn gleb jest jednym z czynników decydujących o rolniczej przydatności gleb. Gleby kwaśne charakteryzują się ograniczonym wzrostem i rozwojem roślin. Nadmierne zakwaszenie gleb także niekorzystnie wpływa na środowisko naturalne, ponieważ następuje większe wypłukiwanie pierwiastków i związków chemicznych, które trafiają do wód gruntowych, dalej wgłębnych, a także powierzchniowych, powodując ich zanieczyszczenie. Odczyn gleby w dużym stopniu wpływa na biodostępność metali ciężkich i jonowych zanieczyszczeń organicznych. W powiecie lubańskim, w skład, którego wchodzi gmina Leśna, w ostatnich latach 66% powierzchni gleb użytkowanych rolniczo ma odczyn bardzo kwaśny i kwaśny. Konieczność i potrzeba wapnowania gleb występuje na ok. 72% powierzchni gleb użytkowanych rolniczo, natomiast na 17% powierzchni tych gleb wapnowanie jest wskazane, a na 11% ich powierzchni wapnowanie jest ograniczone lub zbędne. Porównując badania zakwaszenia gleb z okresu 2004-2007 i 2005-2008 można zaobserwować wzrost o 3% powierzchni gleb użytkowanych rolniczo, na których występuje konieczność i potrzeba wapnowania i wynosi 72%. Zasobność gleb w przyswajalne składniki pokarmowe (fosfor, potas, magnez), wskazuje na żyzność gleb i określa potrzeby ich nawożenia. Na terenach powiatu lubańskiego, w skład którego wchodzi gmina Leśna na powierzchni 72% gleb użytkowanych rolniczo występuje bardzo niska i niska zawartość fosforu. Bardzo niską i niską zawartość potasu wykazuje 22% powierzchni gleb użytkowanych rolniczo, a magnezu 31% tych gleb. Mikroelementy (mangan, miedź, cynk, żelazo) zawarte w glebach są niezbędne do wzrostu i rozwoju roślin. Niedobór jak i nadmiar wpływa ujemnie na ich rozwój. Na terenach powiatu lubańskiego (w tym gminy Leśna) wg danych WIOŚ na lata 2004-2007 przeważają gleby o średniej zawartości manganu (82%), cynku (90%) i żelaza (100%). Zasobność gleb w mikroelementy w powiecie lubańskim jest zadowalająca. Zawartość azotu mineralnego wiosną umożliwia określenia ilości azotu dostępnego dla roślin uprawnych i na tej podstawie wyznacza się potrzeby nawożenia tym składnikiem. Jesienią, zawartość azotu pozwala ocenić skutki nawożenia azotowego dla środowiska. Za wysoka zawartość azotu mineralnego może spowodować wymywanie azotanów poza obszar korzeniowy i jego przenikanie do wód gruntowych. W 2007 r. na terenach powiatu lubańskiego zawartość azotu wiosną w warstwie gleby 0-90 cm wynosiła 128 kg/ha, a jesienią 272 kg/ha. Obecnie na terenie gminy nie występują punkty pomiarowo-kontrolne do określenia zawartości w glebach metali ciężkich: kadmu, miedzi, niklu, ołowiu, cynku, chromu oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. 2.2.4. Zagrożenia związane z transportem i poważne awarie Transport jest poważnym źródłem zanieczyszczenia środowiska zarówno w skali lokalnej jak i globalnej. Jest on związany z emisją zanieczyszczeń do powietrza jak i zwiększeniem natężenia hałasu. W ostatnich latach w Polsce nastąpił gwałtowny rozwój transportu drogowego, prawie dwukrotnie wzrosła liczba prywatnych samochodów. 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Wzrost ilości samochodów wiąże się również z powstawaniem ilości odpadów wskutek wycofywania z ruchu pojazdów już wyeksploatowanych. Znaczącym zagrożeniem dla środowiska mogą być również zbiorniki magazynowe substancji znajdujące się na stacjach paliw oraz urządzenia techniczne w zakładach magazynujących lub stosujących w procesie produkcji toksyczne środki przemysłowe (amoniak, chlor, produkty ropopochodne). Zagrożenia powodowane przez wszelkiego typu awarie infrastruktury technicznej stwarzające zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz katastrofy wywołane przez siły natury powodują konieczność prewencji i przeciwdziałania w celu zapewnienia bezpieczeństwa gminy. Zgodnie z definicją „poważna awaria” – to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja powstała w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Na terenie gminy Leśna mogą wystąpić zagrożenia naturalne (powodzie, pożary, wichry, susze, gradobicia). Na obszarze gminy nie występują zakłady o zwiększonym i dużym ryzyku mogące stanowić przyczynę powstania. Brak również dróg, którymi przewożone są materiały niebezpieczne. 2.2.5. Zagrożenie hałasem Ze względu na środowisko występowania, główne źródła hałasu występujące na terenie gminy miejsko-wiejskiej Leśna należy podzielić na: - komunikacyjne, wywoływane przez środki transportu, - przemysłowe, wywoływane wszelkiego rodzaju procesami technologicznymi. Hałas komunikacyjny Źródłem hałasu komunikacyjnego na terenie gminy miejsko-wiejskiej Leśna jest ruch drogowy. Czynnikami wpływającymi na poziom hałasu komunikacyjnego są: - natężenie i płynność ruchu, - prędkość pojazdów i ich stan techniczny, - stan nawierzchni dróg, - nachylenie jezdni, - kultura jazdy kierowców. Wzrost uciążliwości hałasu komunikacyjnego jest spowodowany głównie rosnącą liczbą pojazdów, brakiem modernizacji dróg i wydłużeniem w czasie szczytu komunikacyjnego. Najbardziej narażeni na hałas są mieszkańcy osiedli i budynków zlokalizowanych wzdłuż ruchliwych tras komunikacyjnych, do których należy zaliczyć przebiegające przez miasto i gminę drogi wojewódzkie. Na terenie gminy badania hałasu zostały wykonane przez WIOŚ w mieście Leśna jedynie w 2004 r. Badania hałasu wykonano w dwóch punktach pomiarowych, położonych przy drodze wojewódzkiej nr 358. Średnia prędkość pojazdów wynosiła 45 km/h. Przeprowadzone przez WIOŚ badania wskazują na przekroczenia wartości dopuszczalnej przyjętej dla obszarów zabudowy mieszkaniowej. W stosunku do obowiązujących norm średni poziom równoważny LAeq dla 16 godzin dnia przekraczał dopuszczalny poziom hałasu o ok. 4 dB dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i ok. 9 dB dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W 2008 r. Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu zleciła wykonanie pomiarów poziomów hałasu komunikacyjnego przy drogach wojewódzkich w tym m. in. na terenie Leśnej. Z badań wynika, że w badanym punkcie pomiarowym w Leśnej występowały przekroczenia dopuszczalnych wartości w porze nocnej (o 4,1 dB), natomiast w porze dziennej nie odnotowano przekroczeń wartości dopuszczalnych. Hałas przemysłowy Poziomy hałasów przemysłowych kształtują się w sposób indywidualny dla każdego obiektu i zależą od zbioru maszyn i urządzeń hałasotwórczych, izolacyjności obudowy hal przemysłowych oraz prowadzonego procesu technologicznego. Zakłady przemysłowe i warsztaty usługowe są źródłami hałasu o ograniczonym zasięgu oddziaływania, wpływają one na warunki klimatu akustycznego, jednakże wpływ ten ma charakter lokalny. Takie stacjonarne źródła hałasu 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA mogą jednak powodować uciążliwości dla osób zamieszkujących w ich najbliższym sąsiedztwie i podlegają ciągłej presji tego zjawiska. Przyczynami związanymi z występowaniem niekorzystnych warunków akustycznych powodowanymi działalnością zakładów usługowych i przemysłowych są: § błędne decyzje lokalizacyjne, § brak odpowiednich zabezpieczeń akustycznych źródeł hałasu po zewnętrznej stronie budynków, § nieodpowiednia izolacyjność akustyczna ścian, okien i drzwi, § niewłaściwy dobór środków transportu wewnętrznego i dróg zakładowych, § niewłaściwa organizacja pracy i praca przy otwartych drzwiach. Obecnie na terenie gminy nie stwierdzono problemu związanego z uciążliwością hałasu przemysłowego. Źródła hałasu przemysłowego oddziaływają jedynie lokalnie, ograniczają się głównie do terenu danego zakładu. 2.2.6. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne Pole elektromagnetyczne wpływa negatywnie na przebieg procesów życiowych organizmu oraz zmienia warunki bytowania człowieka. W jego wyniku mogą wystąpić zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego, układów: rozrodczego, hormonalnego i krwionośnego oraz narządów słuchu i wzroku. Obecność pól elektromagnetycznych ma również degenerujący wpływ na rośliny i zwierzęta: u roślin – opóźniony wzrost i zmiany w budowie zewnętrznej, u zwierząt – zaburzenia neurologiczne, zakłócenia wzrostu, żywotności i płodności. Źródłami niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego mającego negatywny wpływ na środowisko są: - linie przesyłowe energii elektrycznej, - stacje elektroenergetyczne, - stacje radiowe i telewizyjne, - stacje telefonii komórkowej, - urządzenia diagnostyczne, - niektóre urządzenia przemysłowe. Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 Nr 192, poz. 1883) pomiary poziomów pól elektromagnetycznych w otoczeniu stacji i linii elektroenergetycznych wykonuje się, jeżeli ich napięcie znamionowe jest równe bądź wyższe niż 110 kV. Stacje i linie elektroenergetyczne oprócz promieniowania elektromagnetycznego wytwarzają również hałas i wibracje, uzewnętrzniające się szczególnie w okresach podwyższonej wilgotności powietrza. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla projektowanej zabudowy należy zachować minimalne odległości od skrajnych przewodów linii oraz podstacji elektroenergetycznej. Do głównych źródeł promieniowania elektromagnetycznego na terenie gminy miejsko-wiejskiej Leśna należy zaliczyć punktowe obiekty i źródła liniowe. Stacje bazowe telefonii komórkowej PTK CENTERTEL Sp. z o.o. będące pojedynczymi obiektami źródłowymi promieniowania elektromagnetycznego zlokalizowane są w miejscowościach Pobiedna i Smolnik. Anteny te znajdują się na wysokości kilkudziesięciu metrów nad poziomem terenu. Pole elektromagnetyczne o wartościach wyższych niż dopuszczalne występuje jedynie na wysokości anten i nie dalej niż kilkadziesiąt metrów od ich zainstalowania, czyli poza strefą przebywania ludzi. Do źródeł punktowych promieniowania elektromagnetycznego zalicza się także przekaźnik TV zlokalizowany w Leśnej. Linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia zaliczają się do źródeł liniowych promieniowania elektromagnetycznego. Przez teren gminy przebiegają następujące linie: linia S-308 – 110 kV, linia S-340 – 110 kV i linia D-211 – 220 kV. Wzdłuż powyższych linii elektroenergetycznych przewidziano ze strefy ochronne, w obrębie których obowiązują ograniczenia w użytkowaniu zgodnie z przepisami szczególnymi o szerokości odpowiednio 47 m (dla 110 kV) i 70 m (dla 220 kV). Obszary te są zabezpieczeniem przed potencjalnym narażeniem na oddziaływanie PEM. Aktualnie prowadzący instalację i użytkownicy urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne mają obowiązek wykonywania pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku bezpośrednio po uruchomieniu instalacji lub urządzenia oraz każdorazowo przy zmianie warunków pracy tych instalacji lub urządzeń. Dotychczasowe badania prowadzone przez WIOŚ na bardziej zurbanizowanych terenach niż obszar miasta i gminy Leśna wykazały, że dopuszczalna wartość promieniowania nie została przekroczona. 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA 2.2.7. Zagrożenie dla świata roślin i zwierząt Na stan zadrzewienia enklaw leśnych negatywnie wpływa przede wszystkim czynnik antropogeniczny. Oprócz tego na kondycję lasów ma także wpływ presja zanieczyszczeń powietrza oraz obniżenie poziomu wód gruntowych, na skutek powtarzających się w ostatnich latach susz. Zanieczyszczenie powietrza oraz susze powodują osłabienie drzewostanów, przez co są one bardziej podatne na ataki szkodników owadzich. Przebudowa drzewostanów, przeprowadzona w wyniku planowej gospodarki leśnej, może skutkować stopniową renaturalizacją lasów w bliskiej przyszłości. Jest to zdecydowanie korzystne zjawisko. Stan zbiorowisk roślinnych w sposób bezpośredni oddziałuje na świat zwierząt opisywanego obszaru. Niestety, obecne zanikanie naturalnych obszarów podmokłych, zadrzewień i zakrzewień ma zdecydowanie negatywny wpływ na różnorodność gatunkową fauny, prowadząc krańcowo do zanikania gatunków związanych ze specyficznymi siedliskami. Równie zły wpływ na faunę ma stosowanie herbicydów i środków ochrony roślin oraz nadużywanie nawozów sztucznych. Wszelkie działania prowadzące do ograniczenia bioróżnorodności środowiska, jak np. uprawy w monokulturach, przynoszą faunie gminy niekorzystne skutki. 2.2.8. Zagrożenia nadzwyczajne Rozpatrując możliwość wystąpienia zagrożeń nadzwyczajnych należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zagrożeń naturalnych (wichur, susz, gradobicia), oraz zagrożeń cywilizacyjnych (awarie podczas transportu materiałów niebezpiecznych, awarie urządzeń infrastruktury technicznej, w szczególności gazociągów i sieci elektroenergetycznych, pożary, katastrofy komunikacyjne, szczególnie na drogach o intensywnym ruchu). Na terenie gminy Leśna nie występują zakłady o zwiększonym i dużym ryzyku mogące stanowić przyczynę powstania. Brak również dróg, którymi przewożone są materiały niebezpieczne. Głównym nadzwyczajnym zagrożeniem dla gminy jest możliwość wystąpienia klęsk żywiołowych, do których należy zaliczyć głównie powodzie. Zdarzenia powodziowe w gminie związane są przede wszystkim z wylewami rzeki Kwisy. Zagrożenie mogą stanowić również wezbrania Potoku Miłoszowskiego i potoku Bruśnik. W 1981 r. zalanych zostało ok. 80% zabudowy w centralnej części miasta Leśna. W 1997 r. pod wodą znalazły się zabudowania północnej i wschodniej części miasta. Jednocześnie zalane zostały wsie: Smolnik, Szyszkowa i Kościelniki Górne. Obecnie system przeciwpowodziowy gminy stanowią rzeczne wały przeciwpowodziowe oraz dwa zbiorniki retencyjne: Leśniański i Złotnicki, o łącznej pojemności 25,5 mln m³, będące głównym systemem ochronnym przed gwałtownymi wezbraniami wód powierzchniowych. Na terenie gminy występują również zbiorniki małej retencji, które stanowią głównie stawy rybne. Zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego odbywa się również poprzez bieżącą konserwację cieków powierzchniowych oraz modernizację i odbudowę wałów przeciwpowodziowych. Na podstawie Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki Kwisy, WARR na zlec. RZGW we Wrocławiu zakłada się przyszłe zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej na terenie gminy poprzez realizację zbiorników suchej retencji na potokach Grabiszówka i Bruśnik. Ich planowaną lokalizację określono na rysunkach planu. 2.3. Istniejące problemy ochrony środowiska Istotnym problemem dotykającym obszary rozwijające się jest ochrona istniejących zasobów środowiskowych i kulturowych. Szczególnie ważne jest zachowanie istniejących form zieleni, w szczególności drzewostanów, zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych i łąk, stanowiących miejsca żerowania, gniazdowania i schronienia wielu gatunków fauny. Drastyczna ingerencja w biogeocenozę może przynieść zmiany w środowisku o skali zdecydowanie szerszej niż sama ingerencja. Aby temu zapobiec w planie wyznacza się strefy ochrony wartości przyrodniczych oraz wprowadza się obowiązek zachowania powierzchni biologicznie czynnych. Do podstawowych form ochrony przyrody w Polsce należy tworzenie rezerwatów przyrody, parków narodowych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Coraz większe znaczenie mają także użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne oraz zespoły przyrodniczo – krajobrazowe. Formami ochrony indywidualnej są: gatunkowa ochrona roślin i zwierząt oraz pomniki przyrody w rodzaju: pojedynczych drzew, alei, głazów narzutowych, skałek itp. Wśród form ochrony na obszarze Miasta i Gminy Leśna ustanowiono: 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA - - - · projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „Łąki Gór i Pogórza Izerskiego” (kod obszaru: PLH020102) o powierzchni 6 433,4 ha. Obszar obejmuje fragment podnóża Gór Izerskich (Kamienickiego Grzbietu) oraz Pogórza Izerskiego - najbardziej na zachód wysuniętej polskiej części Sudetów. Najcenniejszymi elementami są łąki z wszewłogą górską, należące do górskich łąk konietlicowych, oraz górskie formy świeżych łąk niżowych użytkowanych ekstensywnie, i - w mniejszym stopniu - muraw bliźniczkowych. Ponadto występują tu mocno przekształcone (osuszane) łąki wilgotne ze związku Molinion i Calthion. Jest to praktycznie jedyny w miarę zwarty obszar występowania atlantyckiego gatunku, wszewłogi górskiej Meum athamanticum, oraz tworzonego przez nią zespołu roślinnego Meo-Festucetum, w Polsce znanego tylko z Sudetów Zachodnich. Są to również zachowane siedliska bytowania wielu cennych gatunków zwierząt. projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „Sztolnie w Leśnej” (kod obszaru: PLH020013) o powierzchni 8,7 ha. Obszar obejmuje zespół sztolni w miejscowości Leśna, podzielony na dwa kompleksy: Baworowo (3 sztolnie) i Leśna (6 sztolni). Kompleks Baworowo położony jest przy zakładach "Baworowo", natomiast kompleks Leśna - przy drodze z Leśnej do Świecia. Sztolnie są wyrobiskami z czasów II Wojny Światowej - prawdopodobnie miały przeznaczenie militarne. Sztolnie w Leśnej stanowią cenne zimowisko nietoperzy. Zimuje tu łącznie ok. 130 osobników nietoperzy, przy czym gatunkami dominującymi są: nocek rudy, gacek brunatny i nocek duży. Poza okresem zimowym sztolnie wykorzystywane są jako kwatery przejściowe i miejsca godowe mopka i gacka brunatnego. Łącznie stwierdzono tu 8 gatunków nietoperzy, z czego 3 umieszczone są w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Obszar Chronionego Krajobrazu obejmujący najbliższe otoczenie najcenniejszych pod względem krajobrazowym i przyrodniczym terenów przełomu rzeki Kwisy, w rejonie miasta Leśna i wsi Stankowice, Złotniki Lubańskie i Złoty Potok. Obszar o powierzchni 1 050,53 ha, utworzony został na terenie gminy Leśna Uchwałą Nr XXXVII/339/93 Rady Miejskiej Gminy Leśna z dnia 29 czerwca 1993 r. Planowany Leśniańsko-Złotnicki Park Krajobrazowy wokół jezior zaporowych na rzece Kwisie. Całkowita powierzchnia parku ma wynosić niemal 4000 ha. Na terenie gminy Leśnej obszar parku miałby zajmować powierzchnię ok. 800 ha położoną w Kościelniku Górnym, Złotnikach Lubańskich, Złotym Potoku i mieście Leśna. Park krajobrazowy jest obszarem chronionym ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a celem jego utworzenia jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnianie tych wartości w warunkach racjonalnego gospodarowania. Ochroną objąć należy również: - pomniki przyrody, - grunty rolne klas I – III oraz grunty rolne wytworzone z gleb pochodzenia organicznego, których ochrona polega m.in. na ograniczaniu przeznaczenia ich na cele nierolnicze, zapobieganiu procesom ich degradacji i dewastacji oraz konieczności ich rekultywacji, - grunty leśne, których ochrona polega m.in. na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nieleśne lub nierolnicze oraz zapobieganiu procesom ich degradacji i dewastacji, a także przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, - obszary i założenia parkowe ujęte w rejestrze zabytków, których ochrona polega m.in. na zabezpieczeniu ich przed zniszczeniem, uszkodzeniem, dewastacją oraz zapewnieniu im warunków trwałego zachowania, - rośliny i zwierzęta objęte ochroną w celu zabezpieczenia dziko występujących gatunków, zwłaszcza rzadkich lub zagrożonych wyginięciem oraz zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej, - wody powierzchniowe, których ochrona polega na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami, zapobieganiu i przeciwdziałaniu naruszania równowagi przyrodniczej i wywoływania zmian ograniczających lub powodujących ich nieprzydatność zarówno dla ludzi, zwierząt jak i roślin, - wody podziemne, których ochrona polega na niedopuszczeniu do ich zanieczyszczenia oraz zapobieganiu i przeciwdziałaniu szkodliwym wpływom na obszary ich zasilania. Na obszarze gminy dodatkowo występują obszary cenne pod względem przyrodniczym, które zostały wyróżnione w Inwentaryzacji przyrodniczej gmin województwa jeleniogórskiego (Fulica, Wrocław 1994). Należą do nich następujące tereny: 1. Las Miłoszowski i Góra Bobrzycka (380 ha), 2. Kompleks Leśny i Dolina Potoku Bruśnik (210 ha), 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA 3. 4. 5. 6. 7. 8. Przełomowy odcinek Kwisy (175 ha), Wąwóz Kwisy k. Złotnik Lubańskich (102 ha), Wulkany (125 ha), Łąki k. Pobiednej (57 ha), Dolina Grabiszówki (38 ha), Las Bukowy na Górze Liściastej (25 ha). Tabela. Obszary i obiekty objęte ochroną prawną oraz cenne przyrodniczo na terenie miasta i gminy Leśna Lp. Obręb 1. 2. 1. Miasto Leśna 3. Kościelniki Górne Natura 2000 Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) ochrona siedlisk 3. Sztolnie w Leśnej Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Istniejący Projektowany Obszar Park Chronionego krajobrazowy Krajobrazu nazwa nazwa 4. Obszar chronionego krajobrazu obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki 5. Projektowany park krajobrazowy objemujący Zalew leśniańsko złotnicki Pomniki przyrody nieożywionej przyrody ożywionej nazwa 7. Choina kanadyjska (Tsuga canadensis) Cis pospolity (Taxus baccata) Cyprysik groszkowy (Chamaecypar is pisifera ) Sosna wejmutka (Pinus strobus ) Buk pospolity (Fagus sihatica) Dąb czerwony (Quercus rubra) Dąb szypukowy (Quercus robur) Klon jawor (Acer pseudoplatanu s) Obszar Projektowany chronionego park krajobrazu krajobrazowy obejmujący obejmujący Zalew Zalew leśniańsko - leśniańsko - ilość nazwa ilość 8. 8 9. 10. - - - - - 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA złotnicki - złotnicki - - - Skała bazaltowa, stożek wulkaniczn y Perkuna - 1 1 4 Skała bazaltowa, stożek wulkaniczny Światowida - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - drzewa pomnikowe 12 Stożki wulkaniczne 2 4. Miłoszów - 5. Pobiedna - - - - - 6. Smolnik - - - - - 7. Stankowice - Obszar chronionego krajobrazu obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki Projektowany park krajobrazowy obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki 8. Szyszkowa 9. Świecie - - - Cis pospolity (7ora.s feaccafa) Bluszcz pospolity (Hedera helix) Lipa szerokolistna (T ilia platyphyllos) Miłorząb dwuklapowy, m.japoński (G ingko biloba) - - - - Łąki Gór i Pogórza Izerskiego Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - - Wolimierz 10. Złotniki Lubańskie 11. Złoty Potok 12. Gmina ogółem Obszar chronionego krajobrazu obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki Obszar chronionego krajobrazu obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki 2 obszary Obszar planowanej chronionego ochrony krajobrazu siedlisk obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki Projektowany park krajobrazowy obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki Projektowany park krajobrazowy obejmujący Zalew leśniańsko złotnicki Projektowany park krajobrazowy obejmujący Zalew leśniańsko – złotnicki - - 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Źródło: RDOŚ we Wrocławiu, dane Urzędu Miejskiego w Leśnej (styczeń 2013 r.), Inwentaryzacja przyrodnicza gminy i miasta Leśna z 1994r. 2.3. Wpływ dotychczasowego sposobu zagospodarowania na stan środowiska Dotychczasowe zmiany w środowisku na obszarze gminy są w głównej mierze związane ze zmianami użytkowania i zagospodarowania terenu oraz ze stopniem zanieczyszczeń wód, gleb i powietrza atmosferycznego. Najistotniejszym negatywnym skutkiem dotychczasowego sposobu użytkowania jest trwałe zniszczenie gleby, która w miejscach istniejącej zabudowy (w miejscu budynków i terenów utwardzonych) została zdjęta. W wyniku zasiedlania następowało stopniowe przekształcanie obszarów leśnych w pola uprawne. Działalność rolnicza doprowadziła do powstania monotonnego, homogenicznego krajobrazu rolniczego, pozbawionego zadrzewień śródpolnych, oczek wodnych, czy wilgotniejszych obniżeń terenu. Melioracja doprowadziła do znacznego zmniejszenia powierzchni obszarów podmokłych, a istniejące wcześniej naturalne tereny łąkowe zajęły uprawy monokulturowe i pastwiska. Gleby na terenie gminy są zanieczyszczane stosowanymi w uprawach nawozami (naturalnymi i sztucznymi), stosowanymi środkami ochrony roślin (herbicydy), jak i poprzez pyły pochodzące w przewadze spoza jej obszaru. Przeobrażenia w morfologii były związane z zabudową terenów wiejskich, na skutek ich rozwoju. Na terenie gminy w dużym stopniu uległy zmianom stosunki wodne. Polegają one na zwiększeniu tempa odpływu wód głównych cieków na skutek regulacji ich koryt, odwodnieniu terenów dawnych mokradeł i podmokłości w związku z pracami melioracyjnymi, sztucznym obniżeniu lub częściowej likwidacji zwierciadła płytkich wód podziemnych przez melioracyjne odwodnienie drenażowe, zmianie hydrogeologicznych warunków zalegania i krążenia systemów wód podziemnych (szczelinowych i porowych) na skutek ich eksploatacji. Cieki wodne są zanieczyszczane przez zrzuty punktowe oraz na skutek obszarowego dopływu zanieczyszczeń. Płytkie poziomy wód podziemnych ulegają degradacji w rejonach nieprawidłowego składowania odpadów, składowania i dystrybucji paliw płynnych i środków chemicznych i wskutek innych oddziaływań antropogenicznych dochodzących z powierzchni ziemi. Na obszarach zabudowanych pogarsza się jakość górnego poziomu wód podziemnych, a powierzchniowe zbiorniki wodne zagrożone są eutrofizacją. Stan czystości atmosfery, na który główny wpływ mają zanieczyszczenia pochodzące spoza gminy stopniowo poprawia się. Notuje się jednak wzrost presji ze strony środków komunikacji, ponieważ odnotowane zostało zwiększenie natężenia ruchu samochodowego. Jednak i tu notuje się poprawę na skutek postępu technologii, w tym upowszechnienia katalizatorów. Obecna sytuacja przyrodnicza obszaru wydaje się stabilna, nie obserwuje się dalszej degradacji biocenoz. Istotne jest jednak zintensyfikowanie działań w zakresie ekologizacji rolnictwa i leśnictwa, w celu przyspieszenia odbudowy właściwych struktur zadrzewieniowych, łąkowych i polnych biocenoz oraz działania mające ochronić najcenniejsze enklawy przyrodnicze pośród przekształconych, zabudowanych terenów. 2.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji postanowień zmiany planu Zmiana planu miejscowego określa docelowy model zagospodarowania przestrzennego gminy, którego realizacja następuje w oparciu o plany miejscowe. Brak opracowania, jakim jest plan oznacza brak jasno określonej polityki przestrzennej i stwarza tym samym niebezpieczeństwo powstania chaosu przestrzennego oraz konfliktów pomiędzy rozwojem gospodarczym, a ochroną środowiska. W przypadku gminy Leśna sytuacja jest o tyle zadowalająca, że gmina posiada pełne pokrycie planami miejscowymi. Brak jasnych i spójnych zasad kształtowania przestrzeni, które muszą być obligatoryjnie przestrzegane przy sporządzaniu planów miejscowych sprawia, że działania inwestycyjne prowadzone mogą być na podstawie przypadkowych, nieskoordynowanych pojedynczych decyzji, których efektem jest na ogół pogłębiający się chaos przestrzenny, bezładna zabudowa i degradacja krajobrazu, zamiast racjonalnej, uporządkowanej gospodarki przestrzenią. Efektem nieskoordynowanego rozpraszania zabudowy jest postępująca degradacja krajobrazu i obniżanie jego jakości. Chaotyczna zabudowa oraz architektura oderwana od lokalnego kontekstu kulturowego nieodwracalnie zmieniają typowe dla regionów Polski krajobrazy. 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Brak realizacji zapisów projektu planu nie zmieni istniejących uciążliwości takich jak: - emisja pyłów i gazów (głównie SO2, CO, CO2) z indywidualnych gospodarstw czy działalności przemysłowej oraz emisja gazów związanych z komunikacją, - emisja zanieczyszczeń i produkcja odpadów związanych z gospodarką komunalną, przemysłem, - hałas, którego głównym źródłem jest komunikacja oraz działalność przemysłowo-usługowa, - degradacja krajobrazu wywołana wprowadzeniem chaotycznej zabudowy mieszkaniowej oraz lokalizacją linii energetycznych i obiektów usługowych i przemysłowych, - zwiększająca się powierzchnia terenów zabudowanych, - zaśmiecanie terenów, zwłaszcza w pobliżu osiedli ludzkich, powodujące obniżenie walorów fizjonomicznych terenu. 3. Ustalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy 3.1 Kształtowanie zabudowy i komunikacji Zmiana miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Leśna jest instrumentem zarządzania rozwojem przestrzennym miasta i gminy Leśna dla zapewnienia optymalnych warunków życia mieszkańców, w myśl zasad zrównoważonego rozwoju oraz kształtowania ładu przestrzennego i wysokiej jakości funkcjonalnoestetycznej otoczenia. Celem planu jest sformułowanie polityki przestrzennej miasta i gminy Leśna, przez ustalenie zasad rozwoju i kształtowania jej struktury w zakresie: - umożliwienia wielofunkcyjnego rozwoju z zachowaniem zasad ładu przestrzennego i zasady rozwoju zrównoważonego, - stworzenia odpowiednich warunków rozwoju infrastruktury technicznej i komunikacji, - poprawę ładu przestrzennego oraz minimalizację sytuacji kolizyjnych wynikających z przeznaczenia terenów dla różnych funkcji, - poprawa warunków życia mieszkańców gminy, - zwiększenie konkurencyjności obszaru gminy, - ochrony gruntów leśnych, - ochrony środowiska przyrodniczego, - zapewnienie możliwości rozwoju przedsiębiorczości, przy uwzględnieniu uwarunkowań wynikających z potrzeby ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego a także potrzeby zwiększenia efektywności gospodarczej, - polityka przestrzenna wyrażona w niniejszym planie prowadzić ma do wykorzystania zróżnicowanych uwarunkowań i zapewnienia zrównoważonego rozwoju gminy. Najważniejsze ze względu na potencjalne oddziaływania na środowisko są ustalenia dotyczące: - przeznaczenia terenów oraz linii rozgraniczających tereny o różnych funkcjach lub zasadach zagospodarowania, - zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, - zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, - granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów. Na obszarze objętym projektem Zmiany planu występuje różnorodność form zagospodarowania. Wskutek procesów rozwojowych wsi wykształciły się różne sposoby zagospodarowania związane z zasiedlaniem oraz działalnością rolniczą i aktywnością gospodarczą. Występują tu tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny działalności produkcyjnej, usług komercyjnych, zieleni urządzonej oraz tereny upraw rolniczych. Tabela 1. Charakterystyka funkcji jednostek urbanistycznych i elementów obsługi komunikacyjnej wydzielonych w projekcie zmiany planu. 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Symbol wg rysunku planu Przeznaczenie terenu MN Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MU Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami MNU Tereny zabudowy jednorodzinnej z usługami ML Tereny zabudowy letniskowej RM Tereny zabudowy zagrodowej RU Tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych U Tereny usług UK Tereny usług sakralnych i kultury UA Tereny usług administracji KSU Tereny obsługi urządzeń komunikacji samochodowej- stacje paliw SR Tereny strefy Rynku US Tereny usług sportu i rekreacji UO Tereny usług oświaty UZ Tereny usług zdrowia UI Tereny usług innych AG Tereny aktywności gospodarczej Tereny przemysłowe P PG Tereny eksploatacji surowców mineralnych KS Tereny obsługi urządzeń komunikacji samochodowej ZP Tereny zieleni parkowej ZL Tereny lasów ZLd Tereny dolesień ZC Tereny cmentarzy ZD Tereny zieleni działkowej ZN Tereny zieleni nieurządzonej WS Tereny wód R Tereny rolnicze K Tereny urządzeń odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków O Tereny urządzeń odprowadzania i unieszkodliwiania odpadów E Tereny urządzeń elektroenergetycznych G Tereny urządzeń gazownictwa W Tereny urządzeń zaopatrzenia w wodę EEw Tereny urządzeń elektroenergetycznych- elektrownie fotowoltaiczne KDG Tereny dróg klasy głównej G KDZ Tereny dróg klasy zbiorczej Z KDL Tereny dróg klasy głównej L 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA 3.2. KDD Tereny dróg klasy głównej D KDPJ Tereny ciągów pieszo- jezdnych KDPJ KDP Tereny komunikacji samochodowej, pokolejowe Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia niniejszego opracowania oraz sposoby, w jakich zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu Generalnym celem uwzględniającym ochronę środowiska ustanowionym na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, a istotnym również z punktu widzenia opracowywanego planu miejscowego jest zrównoważony rozwój tzn. taki rozwój gospodarczy, techniczny i społeczny, który nie powoduje szkód w środowisku naturalnym i nadmiernie nie wyczerpuje jego zasobów. Zasadę zrównoważonego rozwoju wymienia nadrzędny akt prawa, Konstytucja RP w art. 5 („Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”). Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który jest przedmiotem analizy niniejszej prognozy, jest sporządzany na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zgodnie z którą za podstawę działań w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy przyjmuje się ład przestrzenny i zrównoważony rozwój. Ponadto ustawa wskazuje, aby w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględniać między innymi wymagania ochrony środowiska. W celu zidentyfikowania problemów ochrony środowiska, przeanalizowania rozwiązań planistycznych uwzględniających przepisy ochrony środowiska oraz skutków wpływu ustaleń planu na środowisko sporządzono niniejszą prognozę. Jest ona elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, której podlega projekt planu zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Z uwagi na fakt, że ww. ustawa wdraża dyrektywy Wspólnot Europejskich, stąd przedmiotowy plan wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przyjmuje cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu wspólnotowym, w tym w szczególności w: – dyrektywie Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne, – dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko, - dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli. Jednocześnie ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku (...) częściowo jest wynikiem ustaleń na szczeblu międzynarodowym, zawartych w dokumencie sporządzonym w 1992 r. w Rio de Janeiro, tj. Konwencją o Różnorodności Biologicznej - określającą procedury wymagające wykonania oceny oddziaływania na środowisko projektów, które mogą mieć znaczenie dla różnorodności biologicznej. Przy sporządzaniu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Leśna miały także zastosowanie cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, a odnoszące się do utrzymania określonych w przepisach szczegółowych norm jakości powietrza, dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, czy norm jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Powyższe cele zostały uwzględnione przy opracowaniu projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Leśna poprzez wprowadzenie ustaleń regulujących zasady ochrony środowiska i przyrody 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA (określone w szczególności w par. 5, w par. 8) oraz ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej (określone w par. 11). 3.3. Ochrona zabytków Projekt zmiany planu wprowadza ustalenia dotyczące obszarów i obiektów podlegających ochronie konserwatorskiej. Są to ustalenia, nakazy i zakazy dla stref ochrony konserwatorskiej, stanowisk archeologicznych oraz obiektów zabytkowych. Plan miejscowy wyznacza: · strefę „A” ścisłej ochrony konserwatorskiej obejmującą obszar, na którym elementy układu przestrzennego miejscowości lub jej części, tzn. rozplanowanie, zabudowa oraz związany z nimi teren i krajobraz zachowały się w stanie nienaruszonym lub jedynie nieznacznie zniekształconym, a także teren wpisany do rejestru zabytków. Jest to obszar uznany za szczególnie ważny pod względem przekazu historycznego i kulturowego. W strefie tej obowiązuje bezwzględny priorytet wymagań konserwatorskich nad wszelką prowadzoną współcześnie działalnością inwestycyjną, gospodarczą i usługową oraz konieczność opracowania planu szczegółowego rewaloryzacji. Wobec powyższego pierwszeństwo mają wszelkie działania odtworzeniowe i rewaloryzacyjne, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz zabudowy, · strefę ochrony historycznych układów ruralistycznych, obejmującą obszary historycznych układów urbanistycznych i ruralistycznych, w obrębie których elementy dawnego układu przestrzennego miejscowości tzn. rozplanowanie, kształt zewnętrzny zabudowy, a także jej powiązania z zielenią i krajobrazem zachowały się w stosunkowo dobrym stanie i całość stanowi wartość kulturową w skali lokalnej. Działalność konserwatorska w strefie "B" zmierza do zachowania zasadniczych elementów historycznego rozplanowania, w tym przede wszystkim zabudowy, układu dróg, podziału i sposobu zagospodarowania działek. Zmierza również do restauracji i modernizacji technicznej obiektów o wartościach kulturowych z dostosowaniem współczesnej funkcji do wartości obiektów i obszarów, · strefę „OW” obserwacji archeologicznej wyznaczoną dla miejscowości o wczesnej metryce historycznej w granicach nowożytnego siedliska. W strefie „OW” w zakresie planowanych zamierzeń inwestycyjnych obowiązują właściwe przepisy szczególne, · stanowiska archeologiczne, w obrębie których wszelkie zamierzenia inwestycyjne podlegają wymogom konserwatorskim określonym w przepisach szczególnych. Zakazuje się zalesiania obszarów stanowisk archeologicznych, · obiekty o wartościach zabytkowych ujęte w ewidencji zabytków, w tym wpisane do rejestru zabytków. 4. Prognozowane oddziaływania na środowisko i ich skutki 4.1. Zachowanie istniejących oddziaływań Dotychczasowe zagospodarowanie gminy doprowadziło do wystąpienia konfliktów pomiędzy stanem środowiska a charakterem zagospodarowania. Ma to miejsce szczególnie na obszarze zainwestowanym, gdzie najważniejszym problemem są emisje zanieczyszczeń do atmosfery oraz do wód. Efektem podejmowanych od wielu lat działań proekologicznych jest jednak ograniczenie uciążliwości związanej z emisją spalin i pyłów. Poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego może wpływać w sposób szczególny na zdolność do regeneracji środowiska naturalnego. Niestety, problemem pozostaje nadal tzw. emisja „niska", czyli pochodząca z ogrzewania w indywidualnych systemach grzewczych, które charakteryzuje niska sprawność wykorzystania paliwa oraz emisja dioksyn. Ponadto wzrasta presja ze strony środków komunikacji, ze względu na wzrost natężenia ruchu samochodowego. Analizy obecnego stanu środowiska, a także przyszłych zmian dają możliwość prognozowania, dalszego postępowania degradacji środowiska, co daje możliwość załagodzenia lub likwidacji zniszczeń, które może spowodować intensywny rozwój gospodarczy. 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Realizacja planu nie rozwiąże w pełni problemu zanieczyszczenia środowiska, w tym zanieczyszczenia wód powierzchniowych, powierzchni ziemi czy powietrza. Możliwe jest natomiast przeciwdziałanie tym zagrożeniom poprzez: · uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej i odpadowej poprzez: skanalizowanie wsi, wprowadzenie systemu oczyszczania ścieków burzowych, organizację kompleksowego systemu zbierania, wywozu i unieszkodliwiania odpadów, ograniczenie stosowania środków ochrony roślin i nawozów oraz odpowiednie ich składowanie, zabudowa biologiczna rzek oraz terenów wokół zbiorników wodnych, likwidację „dzikich” wysypisk śmieci, · zmianę modelu intensywnej gospodarki rolnej: ograniczenie stosowania środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, proekologiczne przekształcenie rolnictwa (rolnictwo ekologiczne) – dostosowanie kierunków produkcji i stosowanych agrotechnik do warunków siedliskowych i wrażliwości środowiska gruntowo-wodnego, utrzymanie istniejących oczek wodnych, zadrzewień i zakrzaczeń ochronę śródpolnych, likwidację monokultur rolnych , ochronę cieków przed zanieczyszczeniami spływającymi z pól uprawnych, · ochronę powietrza poprzez: likwidację źródeł małej emisji – modernizacja lokalnych kotłowni i wprowadzenie zamiast węgla, paliw – gaz ziemny, olej opałowy zabudowa ciągów komunikacyjnych pasami zieleni, jako ochrony przed spalinami, · ochronę wód powierzchniowych poprzez: odbudowę obudowy biologicznej rzek, w celu ograniczenia spływu powierzchniowego, zmianę struktury użytkowania gruntów rolnych na obszarach zagrożonych powodzią –wprowadzenie użytków zielonych, ograniczenie regulacji cieków, renaturyzację ich dolin rozbudowę istniejących i budowę nowych zbiorników retencyjnych, optymalizację zagospodarowania i użytkowani terenu poprzez dostosowanie ich do stopnia narażenia na niebezpieczeństwo powodzi, podniesienie sprawności istniejących oczyszczalni ścieków, popularyzację małych oczyszczalni przydomowych na terenach o zabudowie rozproszonej. 4.2. Prognozowane nowe oddziaływania na środowisko 4.2.1. Przewidywane znaczące oddziaływania ustaleń zmiany planu, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, w szczególności na zwierzęta i rośliny. Omawiając prognozowane oddziaływanie ustaleń planu na środowisko należy rozpatrywać ich wpływ na takie elementy jak rzeźba terenu, warunki gruntowo- wodne, gleba, atmosfera, warunki bytowania roślin oraz warunki życia ludzi. W ocenie przewidywanych rozwiązań należy brać pod uwagę kryteria dotyczące: - intensywności przekształceń (nieistotne, nieznaczne, zauważalne, duże, zupełne), - czasowości trwania oddziaływania (stałe, okresowe, epizodyczne), - zasięgu przestrzennego oddziaływań (miejscowe, lokalne, ponadlokalne, regionalne, ponadregionalne), - trwałości oddziaływania i przekształceń (nieodwracalne, częściowo odwracalne, przejściowe, możliwe do rewaloryzacji). Realizacja ustaleń planu może spowodować powstanie nowych źródeł oddziaływań na środowisko. Będą to głównie oddziaływania na terenach przyległych do już istniejących terenów zurbanizowanych wsi, związane z 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA wprowadzeniem nowej zabudowy oraz na terenach rolnych, ze względu na wzrost zanieczyszczeń i degradacji środowiska związanych z intensyfikacją rolnictwa. Wpływ ustaleń planu na środowisko będzie zależeć zarówno od rodzaju, charakteru i wielkości inwestycji, czasu ich trwania, jak również od odporności terenu na degradację. W związku z uruchomieniem nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową, usługową czy przemysłową zniszczeniu ulegnie biologicznie czynna warstwa gleby. Rozwój bazy mieszkaniowej spowoduje zwiększenie zapotrzebowania na energię cieplną, co wiązać się będzie ze zwiększeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery oraz zwiększonym zapotrzebowaniem na wodę. Jednocześnie wraz ze wzrostem ilości mieszkańców powiększa się ilość ścieków i odpadów powstających w gospodarstwach, dlatego niezbędne jest podłączenie terenów do sieci infrastruktury technicznej. Negatywny wpływ na środowisko mogą mieć również wszystkie większe zakłady produkcji rolnej, zakłady produkcji przemysłowej oraz większe zakłady usługowo-rzemieślnicze zlokalizowane w zabudowie mieszkaniowej (np: lakiernictwo, blacharstwo, mechanika pojazdowa itp.). Precyzyjne określenie tego wpływu jest jednak ograniczone, gdyż zasięg i zakres oddziaływania na środowisko poszczególnych zakładów będzie zależny od charakteru przemysłu. Ogromnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego oraz uciążliwością dla mieszkańców może być również hałas oraz spaliny wytwarzane przez samochody obsługujące nowo powstałe tereny zainwestowane. Zwiększona emisja spalin o wysokiej zawartości ołowiu oraz samego paliwa (nadmierne obciążenie silników), może być źródłem skażenia nie tylko atmosfery, ale również gleb i roślinności położonych w bezpośrednim sąsiedztwie głównych ciągów komunikacyjnych. W celu zachowania funkcjonalności przydrożnych zadrzewień, konieczne jest uzupełnienie szpalerów gatunkami odpornymi na zanieczyszczenia. W granicach opracowania planu nie występują, ani nie są przewidziane do realizacji, przedsięwzięcia zaliczane do kategorii przedsięwzięć znacząco oddziaływujących na środowisko. Wpływ realizacji ustaleń zmiany planu na poszczególne elementy środowiska: Różnorodność biologiczna, fauna i flora Realizacja zapisów zawartych w projekcie planu spowoduje przekształcenie znacznych powierzchni biologicznie czynnych pod inwestycje związane z wprowadzaniem nowej zabudowy, realizację dróg i dojazdów. Na terenach przeznaczonych pod zabudowę brak jest zbiorowisk szczególnie cennych, z tego względu powstałe oddziaływania nie powinny być szczególnie uciążliwe dla środowiska. Problemem jest jednak znaczna powierzchnia terenów przeznaczonych pod nowe inwestycje. Na obszarach przeznaczonych do zainwestowania zanikać będą półnaturalne zbiorowiska roślinne. Zmniejszy się różnorodność gatunkowa występującej tam fauny i flory. Szata roślinna w granicach objętych opracowaniem planu jest znacznie zróżnicowana pod względem charakteru siedlisk ich wartości przyrodniczych oraz stopnia przekształceń, w zależności od funkcji i użytkowania terenu oraz charakteru powierzchni biologicznie czynnych. Tereny już zurbanizowane charakteryzują się występowaniem stosunkowo ubogiej fauny i flory. Występują tu głównie gatunki, które przystosowały się do zmienionego, zurbanizowanego środowiska. Plan miejscowy zasadniczo zachowuje wszystkie najwartościowsze enklawy zieleni. Zapisy zawarte w planie w sposób optymalny chronią system ekologiczny obrębu oraz lokalną bioróżnorodność. W planie kładzie się nacisk na kształtowanie walorów krajobrazowych oraz ograniczenie niekorzystnego, charakteru i intensywności zmian w środowisku. Projekt zmiany planu zakłada przeznaczenie znacznych powierzchni terenu pod dolesienia. Wskazane do zalesienia grunty to na ogół obszary rolne, nie użytkowane rolniczo, o słabych glebach klasy V i VI, narażone na erozję bądź zdegradowane. Zgodnie z potrzebami zachowania ładu przestrzennego przyjmuje się, że lokalizacja zalesień powinna zapewniać zmniejszenie istniejącego rozdrobnienia i rozproszenia kompleksów leśnych. 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Wprowadzanie zalesień umożliwi powiększenie powierzchni i regulację kształtu istniejących dużych kompleksów leśnych, doprowadzając do wzmocnienia i ochrony wartościowych przyrodniczo obszarów. Projektowane dolesienia wzmocnią również ekologiczne funkcje obszarów przez odtworzenie starych i tworzenie nowych połączeń między istniejącymi kompleksami leśnymi w celu utrzymania ciągów migracyjnych zwierząt i korytarzy ekologicznych. Zalesienia powinny być dostosowane do lokalnych warunków siedliskowych i krajobrazowych. W celu wzmocnienia różnorodności biologicznej całego obszaru, osłony gatunków drzew wrażliwych na znaczne wahania temperatury i wilgotności powietrza (właściwe dla obszarów otwartych) lub w celu ochrony przeciwpożarowej, przy realizacji zalesień szczególną uwagę powinno się poświęcać wykorzystaniu istniejących zadrzewień i zakrzaczeń, pozostawieniu oczek wodnych i bagienek oraz wykorzystaniu wszelkich zróżnicowań siedliskowych w celu urozmaicenia składu gatunkowego zakładanych upraw leśnych. Tak ukształtowane zalesienia spełniać będą szczególną rolę w ochronie różnorodności biologicznej, ponieważ lasy pomimo znaczących przekształceń nadal zachowują duży stopień naturalności, cechują się znacznym zróżnicowaniem siedlisk i są ostoją wielu gatunków roślin i zwierząt, a także stanowią ważne ogniwo spajające inne ekosystemy. W wyniku przeprowadzonych analiz nie stwierdza się zasadniczego negatywnego wpływu ustaleń planu na środowisko biotyczne jak i abiotyczne w tym na tereny o najwyższych walorach przyrodniczych. Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, długoterminowe, stałe. Ludzie Zapisy zawarte w studium zapewniają ochronę i kształtowanie ładu przestrzennego oraz ponadlokalnych i lokalnych interesów publicznych w zakresie komunikacji, inżynierii i ochrony środowiska. Ustalenia z zakresu kształtowania terenów publicznych umożliwią jak najlepszą organizację tych obszarów, co wpłynie pozytywnie na możliwość ich wykorzystania przez ludność. Realizacja zapisów z zakresu ochrony krajobrazu pozytywnie wpłynie na walory estetyczne terenu, co również przyczyni się do poprawy warunków życia ludności. W projekcie studium przewiduje się dodatkowo ochronę najcenniejszych przyrodniczo i kulturowo obszarów oraz wprowadzenie dużych terenów przeznaczonych pod dolesienia, co również korzystnie wpłynie na jakość życia na tych terenach. Zalesienie gruntów wyłączonych z produkcji rolnej, doprowadzi do zwiększenia produkcji drewna, stworzenia nowych miejsc pracy i dodatkowego źródła dochodu dla gospodarstw rolnych. Wśród negatywnych następstw realizacji ustaleń zapisanych w planie należy natomiast wymienić uciążliwości związane ze zwiększeniem hałasu komunikacyjnego i zanieczyszczenia powietrza, wywołanego przez samochody obsługujące nowopowstałe tereny zainwestowane. Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, długoterminowe, stałe. Woda Realizacja ustaleń zawartych w planie nie spowoduje bezpośredniego zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych. Ścieki wytwarzane na terenie objętym opracowaniem odprowadzane będą do kanalizacji sanitarnej, a zapisy dotyczące: - zakazu odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód: powierzchniowych, podziemnych i do gruntu, - zakazu lokalizacji bezodpływowych zbiorników na nieczystości płynne (szamb) w zabudowie mieszkalnej, produkcyjnej i usługowej dla terenów przewidzianych do skanalizowania, zagwarantują dalszą ochronę wód przed zanieczyszczeniami. Na terenach przeznaczonych pod działalność inwestycyjną wystąpią ograniczenia infiltracyjnego zasilania warstwy wodonośnej w wyniku uszczelniania części powierzchni terenu oraz zmniejszenie parowania z warstwy wodonośnej wywołane pokryciem powierzchni warstwą nieprzepuszczalną. Zjawiska te najprawdopodobniej jednak będą się równoważyć i ich wpływ na bilans wodny będzie niewielki. Utwardzenie podłoża na terenach inwestycyjnych wywołają również przyspieszony spływ wód opadowych oraz ewentualną możliwość zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych, dlatego bardzo istotne będzie prowadzenie surowej gospodarki wodno-ściekowej. Podczas realizacji prac budowlanych może nastąpić lokalne obniżenie zwierciadła wody gruntowej na skutek prowadzonego pompowania odwadniającego. Zakres i wielkość tego zjawiska będzie uzależniona od zastosowanych technik podczas wykonywania prac a także od wielkości zagłębień. Tak szczegółowe rozwiązania realizacyjne na etapie sporządzanie planie nie są znane. 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Zalesienie dużej powierzchni gruntów wyłączonych z produkcji rolnej dodatkowo przyczyni się do zwiększenia retencyjnych zdolności krajobrazu i zmniejszenie deficytu wody dla rolnictwa. Projekt planu nie przewiduje na terenie opracowania działalności w wyniku, której występowałoby znaczne zagrożenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych. Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, krótkoterminowe, chwilowe. Powietrze Realizacja ustaleń zawartych w planie spowoduje zwiększoną emisję zanieczyszczeń do atmosfery, związaną z uruchomieniem nowych terenów inwestycyjnych. Będą to: - tzw. “niska emisja” z indywidualnych źródeł ogrzewania, - zanieczyszczenia komunikacyjne, spowodowane wzrostem ruchu samochodowego obsługującego nowe tereny inwestycyjne. Wielkość emisji zależna będzie od faktycznej liczby powstałych emitorów oraz od wzrostu natężenia ruchu, w związku z czym całkowita wartość emisji na etapie sporządzania planu i prognozy jest trudna do określenia. Ponadto może być odczuwalny lokalny wzrost zanieczyszczeń w trakcie realizacji inwestycji, kiedy stosowany będzie sprzęt ciężki, samochody ciężarowe. Wielkości te są trudne do oszacowania na etapie sporządzania planu, gdyż realizacja poszczególnych inwestycji nie jest określona w czasie. Realizacja może odbywać się jednocześnie lub poszczególne przedsięwzięcia mogą być realizowane pojedynczo w nieokreślonym przedziale czasowym. Pozytywny wpływ na jakość powietrza będzie miało natomiast zalesienie dużej powierzchni gruntów wyłączonych z produkcji rolnej. Projektowane dolesienia przyczynią się do poprawy bilansu węglowego poprzez wiązanie dwutlenku węgla (składnik gazów szklarniowych przyczyniających się do globalnych zmian klimatu). Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, krótkoterminowe i długoterminowe. Powierzchnia ziemi Przekształcenia powierzchni ziemi będą występować na terenach przeznaczonych pod inwestycje związane z wprowadzaniem nowej zabudowy, realizacją dróg, dojazdów oraz infrastruktury technicznej. Będą to głównie oddziaływania na terenach przyległych do już istniejących terenów zurbanizowanych wsi, związane z wprowadzeniem nowej zabudowy. Działania te spowodują: - bezpowrotne zniszczenie biologicznie czynnej warstwy gleby i jej walorów produkcyjnych, - dalszą niwelację, plantowanie oraz utwardzenie powierzchni terenu, - trwałe przekształcenie struktury gruntu do głębokości wykonania wykopów pod budynki i infrastrukturę techniczną, - zniszczenia warunków funkcjonowania dotychczasowej fauny i flory. Projekt planu nie przewiduje na terenie opracowania działalności w wyniku, której występowałoby zagrożenie zanieczyszczenia powierzchni ziemi. Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, długoterminowe, stałe. Krajobraz Realizacja ustaleń zawartych w planie uporządkuje funkcjonalnie teren, zachowa wartości historyczno kulturowe, wyeksponuje w krajobrazie wsi wartościowe elementy, wzbogaci tereny zieleni wkomponowując je w strukturę przestrzenną. Szczegółowe wymagania zapisane w ustaleniach planu przyczynią się do zachowania ładu przestrzennego. W wyniku realizacji ustaleń projektu planu nastąpi trwałe przekształcenie krajobrazu terenów przeznaczonych pod nową działalność inwestycyjną. Będą to oddziaływania na terenach przyległych do już istniejących terenów zurbanizowanych wsi, związane z wprowadzeniem nowej zabudowy. Tereny otwarte zostaną przekształcone w obszary zabudowane. Znaczące zmiany krajobrazowe nastąpią również na terenach przeznaczonych pod dolesienia. 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Na krajobraz będzie miała wpływ forma powstającej zabudowy oraz towarzysząca jej zieleń. Dzięki szczegółowym zapisom zawartym w planie z zakresu wymagań architektonicznych i ochrony krajobrazu nowe budynki i budowle powinny harmonijnie wpisywać się w otaczający krajobraz. Pozytywny wpływ na zróżnicowanie krajobrazu będą miały natomiast tereny przeznaczone pod dolesienia, które przyczynią się do zarówno do podniesienia estetyki krajobrazu jak i wyglądu środowiska naturalnego. Ocena skutków oddziaływania: bezpośrednie, długoterminowe, stałe. Klimat W wyniku realizacji ustaleń zawartych w projekcie planu nastąpią zmiany w wielkości powierzchni utwardzonych i zabudowanych, a także zwiększenie ilości źródeł ciepła w wyniku wprowadzenia nowej zabudowy. Lokalnie teren zabudowany będzie charakteryzował się podwyższona temperaturą powierza, większymi dobowymi wahaniami temperatury powietrza, zwiększonym zacienieniem niektórych terenów oraz powstawaniem dużych prędkości wiatru przy narożnikach budynków, silnymi podmuchami wiatru i unoszeniem się kurzu. Jednak ze względu na fakt, iż plan miejscowy obejmuje tereny już zurbanizowane, zmiany spowodowane wprowadzeniem ustaleń planu nie będą istotne. Z kolei tereny przeznaczone pod projektowane dolesienia przyczyniać się będą do lokalnego złagodzenia klimatu, czyli zmniejszenia wahań temperatury oraz lokalnych zwyżek wilgotności względnej powietrza i zmniejszeniu szybkość wiatru. Hałas Na omawianym terenie głównym źródłem hałasu jest i będzie ruch samochodowy związany z istniejącym układem komunikacyjnym oraz obsługujący nowo powstałe tereny zainwestowane. Nastąpi wzrost poziomu hałasu komunikacyjnego, spowodowany zwiększeniem liczby mieszkańców. Potencjalnym źródłem hałasu mogą być także usługi i przemysł. Problem ten starano się jednak rozwiązać poprzez ograniczenia dla lokalizacji działalności generującej hałas. Na terenach mieszkaniowych oraz mieszkaniowo - usługowych wprowadzono zakaz lokalizowania obiektów uciążliwych. Poziom hałasu na terenach działalności gospodarczej natomiast będzie się różnie kształtować w zależności od rodzaju działalności gospodarczej, ale uciążliwość nie powinna przekraczać granic działki. Promieniowanie niejonizujące Źródłami niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego mającego negatywny wpływ na środowisko mogą być: - linie przesyłowe energii elektrycznej, - stacje elektroenergetyczne, - stacje radiowe i telewizyjne, - stacje telefonii komórkowej, - urządzenia diagnostyczne, - niektóre urządzenia przemysłowe. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ustalono obowiązek zachowania normatywnych odległości zabudowy od istniejących i projektowanych linii elektroenergetycznych. w obrębie których obowiązują ograniczenia w użytkowaniu terenów określone w przepisach odrębnych. Stacje i linie elektroenergetyczne oprócz promieniowania elektromagnetycznego wytwarzają również hałas i wibracje, uzewnętrzniające się szczególnie w okresach podwyższonej wilgotności powietrza. Dobra materialne Nie przewiduje się negatywnych oddziaływań ustaleń zawartych w planie na istniejące formy ochrony środowiska kulturowego. Na rysunkach planu oraz w ustaleniach planu wskazano obiekty zabytkowe i historyczne układy urbanistyczne, które zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi poddane zostają ochronie. Tereny sąsiednie Z uwagi na lokalny, miejscowy, charakter oddziaływań wynikających z realizacji ustaleń planu, nie przewiduje się znaczącego oddziaływania ustaleń projektu planu na środowisko terenów sąsiednich. 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA Obszary Natura 2000 Obszar proponowanego Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000 PLH020013 „Sztolnie w Leśnej” obejmuje zespół sztolni w miejscowości Leśna, stanowiący cenne zimowisko i miejsce godowe nietoperzy. Obszar ten podzielony jest na dwa kompleksy: Baworowo (3 sztolnie) i Leśna (6 sztolni). W kompleksie Baworowo, położonym przy zakładach "Baworowo", projekt studium nie wprowadza istotnych zmian istniejącego zagospodarowania, w związku z czym nie dojdzie tam do zmian mogących mieć wpływ na funkcjonowanie obszaru. W granicach kompleksu Leśna, zlokalizowanego przy drodze z Leśnej do Świecia, również nie wprowadza się istotnych zmian istniejącego zagospodarowania, jednakże zgodnie ze „Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki Kwisy”, wykonanego na zlecenie RZGW we Wrocławiu, w jego bezpośrednim sąsiedztwie planuje się realizację suchego zbiornika przeciwpowodziowego „Świecie” na potoku Bruśnik. Dla projektowanego zbiornika założono funkcję suchego zbiornika przeciwpowodziowego, nie przewidziano tam jednak funkcji rekreacyjnej, gdyż takie możliwości istnieją w pobliżu zespołu zbiorników Złotniki – Leśna na Kwisie. Możliwości topograficzne doliny pozwalają na budowę zbiornika kilkumilionowego, jednak zlewnia i kubatury fal powodziowych powodują, iż wstępnie rozpatrywany był zbiornik o pojemności maksymalnej do 1 mln m3, jednak po wstępnych analizach gospodarki wodnej okazało się, iż taki zbiornik byłby przewymiarowany, więc skorygowano jego pojemność maksymalną do 0,41 mln m3. W ramach realizacji projektu suchego zbiornika przeciwpowodziowego niezbędna jest budowa zapory oraz przełożenie odcinka drogi wojewódzkiej nr 358 w kierunku Świecia. W prawej skarpie doliny potoku Bruśnik występują cztery wyloty sztolni, objętych ochroną w ramach Natury 2000. Ze względu na ochronę sztolni zdecydowano więc o konieczności usytuowania zapory powyżej tych wylotów. Zaburzenie środowiska naturalnego spowodowane działaniem suchego zbiornika przeciwpowodziowego będzie minimalne i nie będzie mieć większego wpływu na funkcjonowanie obszaru Natura 2000. Z uwagi na realizację w/w projektu, na terenie tym dojdzie jedynie do: - okresowego wzrostu oddziaływań związanych z hałasem przy realizacji zapory i przełożenia odcinka drogi wojewódzkiej, - trwałego przekształcenia części krajobrazu i powierzchni ziemi na terenach przeznaczonych pod budowę zapory, - zapora tworząca suchy zbiornik posiadać będzie urządzenia upustowe bez zamknięć. Rzeka swobodnie przepływać będzie przez czaszę zbiornika i urządzenia upustowe, nie stanowiąc przeszkody dla ryb i innych organizmów, - nieznacznego, krótkoterminowego, lokalnego wpływu negatywnego może dojść podczas budowy zapory, przekładania drogi i kształtowania czaszy zbiornika (wzrost emisji zanieczyszczeń, zniszczenie, co najmniej w zasięgu placu budowy istniejącej roślinności oraz drobnej fauny, ponadnormatywny hałas i wibracje), - do okresowego zniszczenia biologicznie czynnej warstwy gleby i jej walorów produkcyjnych będzie dochodzić podczas wyjątkowych wezbrań i magazynowania wody w zbiorniku. Po przejściu fali powodziowej i opróżnieniu zbiornika czasza zbiornika (tak jak obecnie) użytkowana będzie głównie jako pastwiska, W obszarze proponowanego Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk Natura 2000 PLH 020102 „Łąki Gór i Pogórza Izerskiego” położonego we wschodniej części obrębu geodezyjnego Wolimierz przy granicy gminy nie planuje się istotnej zmiany sposobu zagospodarowania. W granicach obszaru dojdzie jedynie do pojedynczego uzupełnienia zabudowy mieszkaniowej oraz do uzupełnienia zabudowy na obszarze stycznie położonym do granic obszaru Natura 2000. Z uwagi na przeznaczenie tych terenów pod zabudowę mieszkaniową nieuciążliwą, bez możliwości lokalizowania inwestycji powodujących ponadnormatywne oddziaływania, na tym terenie dojdzie jedynie do: · okresowego wzrostu oddziaływań związanych z hałasem przy ewentualnej realizacji zabudowy, · trwałe przekształcenie części krajobrazu na terenach przeznaczonych pod nową zabudowę. Będą to także oddziaływania na terenach przyległych do już istniejących terenów zurbanizowanych wsi, związane z wprowadzeniem nowej zabudowy. · częściowego przekształcenia powierzchni ziemi i zniszczenia biologicznie czynnej warstwy gleby i jej walorów produkcyjnych, · nieznacznego, krótkoterminowego, lokalnego wpływu negatywnego może dojść podczas budowy infrastruktury i zabudowy mieszkaniowej, w uzupełnieniu istniejącej zabudowy (wzrost emisji 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA zanieczyszczeń, zniszczenie, co najmniej w zasięgu placu budowy istniejącej roślinności oraz drobnej fauny, ponadnormatywny hałas i wibracje). Realizacja ustaleń zapisanych w projekcie planu nie będzie wywierać negatywnego wpływu na faunę i florę związaną z występującymi na terenie miasta i gminy obszarami sieci Natura 2000. Nie będzie również zaburzać funkcjonowania istniejących korytarzy ekologicznych istotnych dla tej sieci. Kluczowe procesy funkcjonujące w siedliskach objętych systemem Natura 2000 nie ulegną istotnym przekształceniom. Realizacja inwestycji zapisanych w planie w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na integralność funkcjonujących tu siedlisk. Ekosystemy funkcjonować będą w podobny sposób jak ma to miejsce aktualnie, bowiem wszelkie tereny przeznaczone do realizacji inwestycji zlokalizowane są w obrębie istniejących terenów zurbanizowanych. W niezmienionej postaci zostaną zachowane połączenia ekologiczne pomiędzy ekosystemami umożliwiające swobodną migrację zwierząt. Ze względu na nieznaczną wysokość projektowanej zabudowy jej realizacja nie powinna spowodować również negatywnych, trwałych skutków w szlakach migracji ptaków. Ustalenia planu w żaden sposób nie przyczynią się do pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których obszary Natury 2000 zostały wyznaczone. Obszar Chronionego Krajobrazu (bez nazwy) Obszar Chronionego Krajobrazu obejmujący najbliższe otoczenie najcenniejszych pod względem krajobrazowym i przyrodniczym terenów przełomu rzeki Kwisy, położony jest w rejonie miasta Leśna i wsi Stankowice, Złotniki Lubańskie i Złoty Potok. Obszar o powierzchni 1 050,53 ha, utworzony został na terenie gminy Leśna Uchwałą Nr XXXVII/339/93 Rady Miejskiej Gminy Leśna z dnia 29 czerwca 1993 r. W w/w obszarze proponuje się, w ramach zmiany planu, rozwój i uzupełnienie następujących funkcji: usług turystyki (UT), zabudowy mieszkaniowej (MN) oraz teren pod ogniwa fotowoltaiczne (EEF), a także pod dolesienia (ZLd). Wielkość nowoprojektowanych terenów położonych w granicach OChK, w stosunku do obowiązującego planu miejscowego przedstawia się następująco: · Stankowice: funkcje MN- 5,9ha, UT- 4,2ha, ML- 0,25ha, zmiana z ZLd (dolesienia) na R- 22,5ha, zmiana z UT na R- 2,4ha, · Złotniki Lubańskie: funkcja EEF-14,6ha, MN- 4,4ha, UT, 3,6 ha, · Leśna: funkcja MN-0,8ha, MNU- 7,1 ha,, UT- 1,ha. W/w tereny stanowią jedynie uzupełnienia istniejącego zainwestowania, jedynie teren EEF w Złotnikach Lubańskich jest nowym, zwarty obszarem przewidzianym pod ogniwa fotowltaiczne. Jest on jednak zlokalizowany z dala od najbardziej wartościowych elementów środowiska przyrodniczego, na granicy OChK, przy drodze powiatowej, w otwartych terenach rolniczych. Na wymienionych powyżej, nowoprojektowanych terenach nie przewiduje się możliwości realizowania inwestycji powodujących ponadnormatywne oddziaływania, wykraczające poza teren, na którym będą realizowane, w związku z powyższym, na tym terenie dojdzie jedynie do: · okresowego wzrostu oddziaływań związanych z hałasem przy ewentualnej realizacji zabudowy, · w przypadku wybranych terenów ZLd i UT w Stankowicach dojdzie do przywrócenia funkcji rolniczej, · trwałe przekształcenie części krajobrazu na terenach przeznaczonych pod nową zabudowę. Będą to także oddziaływania na terenach przyległych do już istniejących terenów zurbanizowanych, związane z wprowadzeniem nowej zabudowy. · częściowego przekształcenia powierzchni ziemi i zniszczenia biologicznie czynnej warstwy gleby i jej walorów produkcyjnych, · nieznacznego, krótkoterminowego, lokalnego wpływu negatywnego może dojść podczas budowy infrastruktury i zabudowy mieszkaniowej, w uzupełnieniu istniejącej zabudowy (wzrost emisji zanieczyszczeń, zniszczenie, co najmniej w zasięgu placu budowy istniejącej roślinności oraz drobnej fauny, ponadnormatywny hałas i wibracje). Analiza wpływu planowanego w obszarze OChK zainwestowania na istniejące stanowiska i siedliska roślin objętych ochroną prawną wykazała następujące wnioski: 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA · · · · · · miasto Leśna- istniejące 3 stanowiska roślin chronionych, położone na terenach funkcji ZL- istniejących lasów, bez zmiany funkcji- brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, obręb Stankowice: - grupa 4 stanowiska roślin chronionych, północno-zachodnia część obrębu w rejonie zapory na jez. Leśniańskim- położone na terenach funkcji ZL- istniejących lasów, bez zmiany funkcji- brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, - grupa 3 stanowisk pomników przyrody (dz. nr 1/3), w tym: 2 na terenie ZL na wschód od zamku Czochabez zmiany funkcji- brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, 1 na terenie UT- zamek Czocha- bez zmiany funkcji, brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, -grupa 6 stanowisk roślin chronionych- na wschód od zamku Czocha, bez zmiany funkcji, brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, - 4 stanowiska roślin chronionych- położone we wschodniej części obrębu, na terenach ZL (dz. nr 325/291 i 632/290) bez zmiany funkcji, brak ingerencji i oddziaływań bezpośrednich, Złotniki Lubańskie- brak stwierdzonych stanowisk i pomników przyrody, Złoty Potok- 3 stanowiska roślin chronionych- bez zmiany funkcji- położone na terenach leśnych ZL (dz. nr 128/287 i 129/ 287), Kościelniki Górne- brak stwierdzonych stanowisk i pomników przyrody. Na w/w terenie nie stwierdzono istnienia stanowisk zwierząt chronionych. Realizacja ustaleń zapisanych w projekcie zmiany planu nie będzie wywierać negatywnego wpływu na faunę i florę związaną z występującymi na terenie gminy Obszarem Chronionego Krajobrazu. Realizacja inwestycji zapisanych w planie w żaden sposób nie wpłynie negatywnie na integralność funkcjonujących tu siedlisk. Ekosystemy funkcjonować będą w podobny sposób jak ma to miejsce aktualnie, bowiem wszelkie tereny przeznaczone do realizacji inwestycji zlokalizowane są w obrębie istniejących terenów zurbanizowanych. W niezmienionej postaci zostaną zachowane połączenia ekologiczne pomiędzy ekosystemami umożliwiające swobodną migrację zwierząt. Ze względu na nieznaczną wysokość projektowanej zabudowy oraz brak ingerencji w istniejące formy ochrony przyrody, jej realizacja nie powinna spowodować również negatywnych, trwałych skutków w szlakach migracji ptaków. 4.2.2. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru natura 2000 oraz integralność tego obszaru Projekt planu wprowadza dla wydzielonych jednostek urbanistycznych dodatkowe ustalenia i ograniczenia, które mają na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko. Za najważniejsze w tym względzie należy uznać następujące zapisy: - zachowanie ciągłości przestrzennej i funkcjonalnej wewnątrz systemu obszarów chronionych, - zachowanie różnorodności ekologicznej, - wzmożona ochrona zasobów środowiska (gleby, lasy i zadrzewienia, wody otwarte, torfowiska, bagna itp.) oraz naturalnej konfiguracji terenu (skarpy, krawędzie tarasów, formy wydmowe i inne), - oparcie miejscowego rolnictwa na kryteriach ekologicznych, - zwiększenie obszarów leśnych i zadrzewionych zwłaszcza w obrębie gruntów słabych i zawodnych w uprawie rolniczej, - utrzymanie wód w najwyższych obowiązujących klasach czystości oraz podnoszenia retencji wodnej w każdej postaci (zbiorniki wodne, zabiegi fitomelioracyjne itp.). - rekultywacja terenów o obniżonych walorach przyrodniczych, - wzbogacenie i naturyzacja oraz przestrzenna integracja małych form krajobrazowych (zadrzewienia śródpolne i przydrożne, małe oczka wodne itp. elementy wytwarzające lokalne kanały ekotonowe) na obszarach monokultur rolnych, gdzie zalesienia ze względu na jakość gleb są raczej niemożliwe, 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA - - - ochrona i odtwarzanie możliwie jak najszerszych korytarzy ekologicznych i roślinnych pasów ochronnych spełniających funkcję izolacyjną wzdłuż cieków aby zmniejszyć możliwość spływu powierzchniowego zanieczyszczeń do wód powierzchniowych, pozostawienie wzdłuż cieków, wolne od zabudowy pasy terenów o szerokości 5 m (licząc od górnej krawędzi koryt potoków) w celu umożliwienia administratorom cieków wykonywania prac remontowych, realizacja projektów zmierzających do ochrony zbiorników wód podziemnych położonych na terenie gminy, na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią obowiązują wymagana wynikające z art. 40 oraz art. 82 ust.2 Ustawy z dnia 18.07.2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. Z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z póź zm.) zakazujące m.in.: lokalizowania inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, gromadzenia ścieków, odchodów zwierzęcych, środków chemicznych, a także innych materiałów, które mogą zanieczyszczać wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególności ich składowania, wykonywania urządzeń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych, sadzenia drzew i krzewów, zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów wykonywania innych robót i czynności, które mogłyby utrudnić ochronę przed powodzią oraz wpłynąć na pogorszenie jakości wód, strefa ochronna dla terenu stacji redukcyjno – pomiarowej, takiej jak dla gazociągu ją zasilającego (mierzona od urządzeń technologicznych stacji), strefa ochronna wzdłuż gazociągu wysokiego ciśnienia, zgodnie z przepisami szczególnymi, obowiązek zachowania normatywnych odległości zabudowy od istniejących i projektowanych linii elektroenergetycznych, wyznaczenie obszaru szkodliwego oddziaływania pola elektromagnetycznego wzdłuż linii elektroenergetycznej o napięciu 220kV (o szerokości 70m po 35m od osi linii w obu kierunkach), w obrębie których obowiązują ograniczenia w ich użytkowaniu. wyznaczenie obszaru szkodliwego oddziaływania pola elektromagnetycznego wzdłuż linii elektroenergetycznej o napięciu 110kV (o szerokości 30m po 15m od osi linii w obu kierunkach), w obrębie których obowiązują ograniczenia w ich użytkowaniu. zaleca się w przypadku sąsiedztwa funkcji RU, AG, P z innymi formami zabudowy mieszkaniowej realizację wzdłuż granic w/w terenów, jako minimalizację negatywnego oddziaływania, pasów zieleni izolacyjnej wielopoziomowej. Wprowadzone rozwiązania ograniczają negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi, zostały dostosowane do planowanej funkcji i potrzeb wynikających z uwarunkowań ekofizjograficznych. 4.2.3. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy W trakcie prac nad wyznaczaniem terenów o poszczególnym przeznaczeniu analizowano wnioski złożone do planu, zapisy w dokumentach wyższego rzędu oraz wyniki innych opracowań planistycznych dla gminy Leśna. W rezultacie przeprowadzonych analiz przyjęto wariant optymalny, odrzucając część złożonych wniosków, planując zagospodarowanie zwarte, będące w głównej mierze uzupełnieniem zabudowy istniejącej, ograniczając w ten sposób znaczącą ingerencję w środowisko. Z uwagi na dużą ilość wnioskowanych zmian do sposobu zagospodarowania przestrzennego, podjęcie wariantu odrzucającego większość wniosków wiązałoby się ze wzrostem niekontrolowanego zainwestowania różnymi formami zabudowy oraz ograniczyłoby to rozwój gospodarczy gminy. W trakcie sporządzania projektu zmiany planu nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Rozwiązania zastosowane w projekcie zmiany planu są w pełni zasadne z 31 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA ekologicznego oraz ekonomicznego punktu widzenia. Zaproponowane rozwiązania w zakresie przeznaczenia terenów, sposobu ich zagospodarowania, warunków dla projektowanej zabudowy oraz zasad obsługi technicznej i komunikacyjnej, gwarantują prawidłowe funkcjonowanie omawianego obszaru. Projekt zawiera sformułowania zapewniające ochronę w zakresie środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego oraz kształtowania ładu przestrzennego, a w szczególności ma na uwadze ochronę Obszarów Natura 2000 oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu. Przyjęte w projekcie zmiany planu ustalenia nie naruszają również zasady zrównoważonego rozwoju. Nie istnieje zatem potrzeba wskazania alternatywnego, w stosunku do przedstawionego w projekcie zmiany planu, rozwiązania w zakresie zagospodarowania obszaru gminy. 4.2.4. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwość jej przeprowadzania Metody analizy skutków realizacji planu można podzielić na zapobiegawcze i kontrolne. Do pierwszych należy nadzór budowlany, prowadzony na miejscu w ramach uprawnień kierownika nadzoru oraz przez służby nadzoru budowlanego szczebla powiatowego. Winny one systematycznie monitorować proces inwestycyjny co do zgodności zapisów planu oraz techniczno-technologicznych założeń wykonawczych. Podobną rolę pełnić będą etapowe i końcowe odbiory prac, przeprowadzane przez specjalistyczne służby do tego uprawnione (straż pożarna, służby sanitarne, służby ochrony środowiska). Na etapie proinwestycyjnego funkcjonowania obiektów, muszą być przeprowadzane analizy kontrole, wynikające z uprawnień i rozstrzygnięć ustawowych, przez organy państwowe do tego powołane (WIOŚ, straż pożarna) oraz instytucje zawiadujące infrastrukturą. Kontrole powinny obejmować między innymi: - monitoring systemów unieszkodliwiania ścieków, w tym okresowa (raz w roku) kontrola szczelności i systematycznego opróżniania zbiorników bezodpływowych (szamb) na ścieki sanitarne oraz ich likwidacja po zakończeniu budowy kanalizacji sanitarnej, - kontrolę podczyszczania wód opadowych (raz w roku), - ciągłą kontrola systemu gospodarki odpadami, - kontrolne pomiary jakości powietrza atmosferycznego, - kontrolne pomiary imisji hałasu na granicy terenu lokalizacji przedsięwzięcia (o ile hałas wystąpi). 4.2.5. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Dla planowanych przedsięwzięć wynikających z realizacji ustaleń planu z uwagi na lokalny zasięg wyklucza się możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko zgodnie z art. 104 ustawy „O udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie" z dnia 3 października 2008 roku. 5. Podsumowanie Stopień potencjalnych oddziaływań na środowisko, jakie zostaną wprowadzone w wyniku realizacji ustaleń projektu planu, jest zróżnicowany. Efektem wdrażania ustaleń określonych w zapisach projektu planu jest wystąpienie zarówno korzystnych zmian w środowisku, prowadzących do odbudowy jego walorów jak i zmian negatywnych - prowadzących do degradacji środowiska. Do korzystnych oddziaływań na środowisko należą działania: - zmierzające do utworzenia spójnego systemu obszarów chronionych poprzez wzmocnienie ochrony obszarów unikatowych. Podtrzymanie spójnego systemu obszarów chronionych pozwoli na wzmocnienie istniejących powiązań przyrodniczych, stymulacje procesów decydujących o równowadze ekologicznej oraz zwiększenie odporności środowiska na antropopresję, - związane z realizacją inwestycji w zakresie oczyszczania i odprowadzenia ścieków, utylizacją odpadów oraz innymi związanymi ze zmniejszeniem presji wywieranej przez tereny zurbanizowane (emisje zanieczyszczeń) prowadzące do poprawy standardów jakości środowiska (czystość wód, powietrza oraz walory krajobrazowe), - obejmujące ochroną i wykorzystanie wartości kulturowych dla zachowania indywidualnych cech regionu, 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LEŚNA - poprawiające efektywność struktur przestrzennych dla poprawy standardów życia mieszkańców i jakości środowiska, w tym działania związane z przebudową i budową systemów komunikacyjnych i infrastruktury technicznej przy występujących konfliktach z sieciami ekologicznymi. Z minimalnym wpływem na komponenty środowiska związane są działania skierowane na: - poprawę struktury obszarowej i modernizację gospodarstw rolnych, - przebudowę i rozbudowę obiektów sportowych, kultury, wypoczynku i zieleni. Negatywne oddziaływania na środowisko związane są głownie z realizacją ponadlokalnych liniowych systemów infrastruktury technicznej i komunikacji, a w szczególności, w transporcie drogowym - budowa i przebudowa dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych stanowi potencjalne zagrożenie dla ciągłości przestrzennej systemów ekologicznych w miejscach, w których układy drogowe krzyżują się z elementami sieci przyrodniczej. W efekcie może dojść do fragmentacji systemów przyrodniczych i zaburzeń w funkcjonowaniu ekosystemów (pogorszenie drożności dolinnych i leśnych korytarzy ekologicznych). Zakres negatywnych oddziaływań uzależniony jest w dużym stopniu od sposobu realizacji inwestycji, zastosowanie w trakcie budowy i eksploatacji proekologicznych metod może w znakomity sposób zmniejszyć niekorzystne skutki. 33