dokument - Towarzystwo Urbanistów Polskich

TO W AR Z YS TW O U R B AN IS TÓ W P O L S K IC H O D D ZI AŁ K R AK Ó W
P O L I T E C H N I K A K R A K O W S K A, W Y D Z I AŁ A R C H I T E K T U R Y , I N S T Y T U T A- 5
31-155 Kraków, ul. Warszawska 24, tel/fax: (12) 628-20-50, e-mail: [email protected]
Kraków, 5 lutego 2014 r.
Szanowny Pan Prof. Jacek MAJCHROWSKI
Prezydent Miasta Krakowa
Wielce Szanowny Panie Prezydencie,
W związku z toczącą się dyskusją oraz uwarunkowaniami prawnymi dotyczącymi
przyszłości zespołu architektoniczno-urbanistycznego Hotel Cracovia i Kino Kijów na progu Błoń
Krakowskich – Zarząd Krakowskiego Oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich, zaniepokojony
chaosem poglądów i zagrożeniem tych obiektów, zwraca się do Pana Prezydenta w tej sprawie.
Na temat zespołu Hotel Cracovia – Kino Kijów toczy się ożywiona dyskusja od kilku lat,
w różnych gremiach fachowych i społecznych, podkreślająca walory tego zespołu, jego
rozwiązań funkcjonalnych i kompozycyjnych oraz wartości architektury, stanowiącej symbol
pierwszych realizacji polskiego modernizmu początku lat 60-tych, doskonale wpisanej w miejsce,
jego historię i krajobraz.
Dowodem uznania tych wartości (zgodnie z definicją art. 2, pkt 10 obowiązującej Ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym) jest wpisanie przez Urząd Konserwatora
Hotelu Cracovia i Kina Kijów do Ewidencji dóbr kultury współczesnej – tak ważnej dla naszego
Miasta, gdyż potwierdzającej historyczną ciągłość architektury Krakowa od Średniowiecza do
Współczesności.
Natomiast o społecznej ocenie wartości tych obiektów świadczy ich umieszczenie na czołowym
miejscu w internetowej dyskusji w 2007 r. dotyczącej ochrony obiektów współczesnej architektury
Krakowa dla przyszłych pokoleń.
Wyrazem uznania znaczenia omawianej sprawy ze strony Władz Miasta i chęci
zabezpieczenia wartości zespołu Hotel Cracovia – Kino Kijów – Błonia było podjęcie
opracowania Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego tego obszaru, co w świetle
obowiązujących przepisów Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest
podstawowym gwarantem możliwości ustalenia prawidłowych zasad zagospodarowania
i zabudowy objętego planem obszaru i ochrony jego wartości.
Projekt miejscowego planu obszaru „Błonia Krakowskie”, w granicach którego znajduje
się Hotel Cracovia i Kino Kijów, został opracowany w Biurze Planowania Przestrzennego UMK
i zgodnie z procedurą poddany opiniowaniu. Na posiedzeniu w dniu 5 marca 2013 r., Miejska
Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna, po wnikliwej dyskusji merytorycznej zaleciła pełne
zachowanie i objęcie całkowitą ochroną zespołu Hotel Cracovia i Kino Kijów, ze względu na
prezentowane wysokie walory i wartości oraz znaczenie dla tożsamości tego miejsca,
potwierdzone wpisem do Ewidencji dóbr kultury współczesnej.
Efektem tego, w edycji planu „Błonia Krakowskie” z czerwca 2013 r., w projekcie Uchwały, w §9,
pkt 4, ppkt 6, dla Hotelu Cracovia ustalono (cyt:): „…ochronę bryły budynku w zakresie
oznaczonym na rysunku planu, ochronę wystroju elewacji, ochronę mozaiki w recepcji, ochronę
metaloplastyki na wprost wejścia głównego, ochronę podjazdu oraz tarasów i schodów łączących
z Kinem Kijów”, co zgodnie z art. 15, pkt 2, ppkt 4 zapewniało ochronę formy obiektu, bez
ograniczenia możliwości adaptacji wnętrza na cele stosowne dla tego miejsca. Jednakże w edycji
planu ze stycznia 2014 r., przeznaczonego ponownie do wyłożenia, cytowany zapis ochrony
Hotelu Cracovia został całkowicie usunięty, tym samym obiekt nie będzie chroniony przed
całkowitą przebudową, a nawet zburzeniem oraz podawanym przez prasę pomysłem inwestora
na wybudowanie w tym miejscu jakiegokolwiek obiektu komercyjnego, łącznie z marketem !
W związku z zaistniałą sytuacją i całkowitym pominięciem opinii Miejskiej Komisji
Urbanistyczno-Architektonicznej – Towarzystwo Urbanistów Polskich chciałoby się dowiedzieć:
˗ jakie gremia w Krakowie są bardziej kompetentne od wyselekcjonowanego grona
18 Członków MKUA (w tym 9 profesorów w zakresie architektury i urbanistyki) oraz
Urzędu Konserwatora – w ocenie wartości zespołów architektoniczno-urbanistycznych
i wyborze tych zespołów do ochrony?
a także
˗ jakie i czyje racje są ważniejsze w Krakowie od uznanych wartości architektury i jej relacji
przestrzennych, które przesądzają o decyzjach zapisywanych w planach
zagospodarowania przestrzennego?
Odpowiedzi na te pytania są ważne nie tylko dla przyszłości zespołu Hotel Cracovia – Kino Kijów,
ale także dla wielu innych miejsc istotnych dla zachowania ponadczasowych wartości Krakowa.
Często, w podobnych sytuacjach są wysuwane argumenty o własności terenów lub obiektów
oraz nadzwyczajnych prawach inwestorów należnych z tego tytułu – co jest daleko idącym
nadużyciem w interpretacji zapisów obowiązującej Ustawy o zagospodarowaniu i planowaniu
przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r., gdzie:
˗ w art. 1 pkt 2 prawo własności jest jednym z 9 wymienianych czynników, którymi należy
się kierować w projektowaniu i zagospodarowaniu przestrzeni,
˗ a z art. 6 pkt 1 i 2 jasno wynika, że to plan decyduje o korzystaniu z prawa własności,
a nie odwrotnie !
Dla rozwoju Krakowa i zaangażowania mieszkańców w ten rozwój istotne znaczenie ma
przywrócenie prawidłowej interpretacji zapisów prawa oraz przestrzeganie powszechnie
uznawanej hierarchii wartości, gdyż:
Inwestor posiada pieniądze (i tylko pieniądze !), które chce pomnażać – i ma do tego prawo – ale
nie kosztem dobra wspólnego, zawłaszczania lub degradacji ponadczasowych wartości
przestrzeni Krakowa.
W związku z powyższym, Zarząd Krakowskiego Oddziału Towarzystwa
Urbanistów Polskich zwraca się z prośbą do Pana Prezydenta, aby swoim
autorytetem zechciał wpłynąć na przywrócenie usuniętych z planu
prawidłowych zapisów ochrony architektury Hotelu Cracovia, który wraz
z Kinem Kijów ma szczególne znaczenie dla zachowania tożsamości tego
miejsca.
Na marginesie podnoszonych trudności adaptacji budynku Cracovii do współczesnych potrzeb
chcemy dodać, że istnieje wiele takich możliwości adaptacji bez przebudowy.
Na przykład, w pracy nad Strategią Rozwoju Krakowa poszukuje się propozycji utworzenia
w Krakowie nowych instytucji o międzynarodowym prestiżu, które wniosłyby w życie miasta
świeżą aktywność o metropolitalnym znaczeniu.
Odpowiedzią na te potrzeby może być powołanie Międzynarodowego Centrum Młodzieży
z siedzibą w dawnym Hotelu Cracovia, które wraz z Kinem Kijów i sąsiedztwem Błoń może
zaistnieć jako miejsce festiwali i wydarzeń kulturalnych o wysokim prestiżu i światowym
znaczeniu dla Krakowa.
Nie zorganizuje tego obecny właściciel Cracovii nastawiony na proste działania komercyjne, ale
dobrze zorganizowana fundacja potrafi zgromadzić środki z różnych źródeł, na takie
przedsięwzięcie o znaczącej roli dla Krakowa.
Występując do Pana Prezydenta w obronie cennej dla Krakowa współczesnej
architektury, Krakowski Oddział Towarzystwa Urbanistów Polskich zgłasza jak zawsze gotowość
uczestnictwa w poszukiwaniu rozwiązań współczesnych problemów przestrzennych Krak owa.
Z wyrazami szacunku
W imieniu Zarządu Krakowskiego Oddziału
Towarzystwa Urbanistów Polskich
Prezes - Prof. dr hab. inż. arch. Barbara Bartkowicz
Do wiadomości:
1. Arch. Elżbieta Koterba – Zastępca Prezydenta ds. Rozwoju Przestrz. M. Krakowa.
2. Arch. Tomasz Bobrowski – Główny Architekt Miasta Krakowa.
3. Prof. arch. Andrzej Wyżykowski – Przewodniczący MKUA.
4. Arch. Jan Janczykowski – Wojewódzki Konserwator Zabytków.
5. Arch. Jerzy Zbiegień – Miejski Konserwator Zabytków.
6. Prof. Arch. Witold Cęckiewicz.
7. Prof. Arch. Jacek Gyurkovich – Dziekan Wydziału Architektury PK.
8. Arch. Bożena Kaczmarska-Michniak – Dyrektor Biura Planowania Przestrzennego UMK.
9. Bogusław Kośmider – Przewodniczący Rady Miasta Krakowa.
10. Grzegorz Stawowy – Przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego i OŚ Rady M. Krakowa.
11. Stowarzyszenie Architektów Polskich o/Kraków.
12. Stowarzyszenie Historyków Sztuki o/Kraków.
13. Małopolska Okręgowa Izba Architektów RP.
14. Południowa Okręgowa Izba Urbanistów z siedzibą w Katowicach.
15. Redakcja Gazety Krakowskiej.
16. Redakcja Dziennika Polskiego.