Spistreści

Transkrypt

Spistreści
Spis tre­ści
Wstęp . ............................................................................................................................................................ 8
POZYTYWIZM
Wstępnie o epoce
Zarys epoki ................................................................................................................................................. 11
Przełom pozytywistyczny ......................................................................................................................... 15
Henryk Sienkiewicz, Legenda żeglarska ...................................................................................................... 15
Deklaracje i manifesty programowe . ...................................................................................................... 18
Adam Asnyk, Do młodych ......................................................................................................................... 20
Zalety krótkiej formy
W imię tolerancji ........................................................................................................................................ 22
Maria Konopnicka, Mendel Gdański ........................................................................................................... 23
Kontynuacje i nawiązania
Julian Stryjkowski, Austeria ....................................................................................................................... 30
Stać się obserwatorem życia
Feliks Ehrenfeucht, O prawdzie w literaturze............................................................................................. 32
Pozytywiści wobec powstania styczniowego
„Nie depczcie przeszłości ołtarzy” . ..........................................................................................................
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem . .............................................................................................................
Eliza Orzeszkowa, Gloria victis . ..................................................................................................................
Bolesław Prus, Omyłka ..............................................................................................................................
Józef Szujski, Obłąkani. Ballada z roku 1863 ..............................................................................................
Idealiści w konfrontacji z rzeczywistością – Lalka Bolesława Prusa
Bolesław Prus, Słówko o krytyce pozytywnej . ...........................................................................................
Społeczeństwo i miasto ............................................................................................................................
Bolesław Prus, Lalka...................................................................................................................................
„Idealiści na tle społecznego rozkładu” ...................................................................................................
Bolesław Prus, Lalka ..................................................................................................................................
Kontynuacje i nawiązania
Jacek Kaczmarski, Lalka, czyli polski pozytywizm (wg B. Prusa) . ................................................................
Romantyczna miłość człowieka interesu . ...............................................................................................
Bolesław Prus, Lalka ..................................................................................................................................
Czytanie ze zrozumieniem
Olga Tokarczuk, Kim jest Izabela? ..............................................................................................................
Spór o Lalkę ................................................................................................................................................
Aleksander Świętochowski, Aleksander Głowacki .......................................................................................
36
36
37
39
45
47
48
48
54
54
56
57
57
58
61
61
Naród a społeczeństwo. Pytania o tożsamość narodową
Henryk Sienkiewicz, Potop......................................................................................................................... 63
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem . ............................................................................................................. 65
Maria Konopnicka, Mendel Gdański ........................................................................................................... 66
3
N6097_Book.indb 3
2016-01-22 13:10:40
Spis treści
Jerzy Szacki, Naród ...................................................................................................................................
Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość ..............................................................................................................
Patrycja Rotuska, Polak czy Europejczyk? .................................................................................................
Bronisław Świderski, Asystent śmierci .......................................................................................................
67
68
69
70
Styl i stylizacja
Mówić stosownie .......................................................................................................................................
Andrzej Markowski, Słówka źle wkomponowane .......................................................................................
Czytanie ze zrozumieniem
Wiesław Kot, Literatura na godziny............................................................................................................
Andrzej Markowski, Modnie, ale bez klasy..................................................................................................
Indywidualizacja i stylizacja języka* . .......................................................................................................
Bolesław Prus, Lalka...................................................................................................................................
Henryk Sienkiewicz, Potop.........................................................................................................................
Bolesław Prus, Placówka............................................................................................................................
Styl epoki pozytywizmu ............................................................................................................................
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem................................................................................................................
Henryk Sienkiewicz, Szkice węglem............................................................................................................
Eliza Orzeszkowa, Gloria victis . ..................................................................................................................
71
71
73
75
76
77
79
80
82
82
83
84
Frazeologia
Innowacja czy błąd? ..................................................................................................................................
Henryk Sienkiewicz, Potop.........................................................................................................................
Stanisław Bąba, Innowacja a błąd frazeologiczny ......................................................................................
Władysław Kopaliński, Wyrwał się jak filip z konopi.....................................................................................
Stanisław Barańczak, Co jest grane ...........................................................................................................
87
87
88
89
90
Powieść jako naukowe studium rzeczywistości
Gustaw Flaubert, Pani Bovary .................................................................................................................. 91
Gustaw Flaubert, Pani Bovary ................................................................................................................... 92
Kontynuacje i nawiązania . ......................................................................................................................... 96
Krzysztof Maria Sieniawski, Pani Bovary....................................................................................................... 96
Honore de Balzac, Ojciec Goriot ................................................................................................................ 98
Honore de Balzac, Ojciec Goriot ................................................................................................................. 98
Poetyka powieści realistycznej . .............................................................................................................. 103
Wizja natury ludzkiej w Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego
Petersburg – Wenecją północy? Obraz miasta w Zbrodni i karze . ....................................................... 106
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara.......................................................................................................... 106
W chaosie idei – prosty rachunek Raskolnikowa .................................................................................. 107
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara . ....................................................................................................... 107
Psychologiczny portret bohatera ........................................................................................................... 110
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara . ....................................................................................................... 110
Wiara i rozum – Sonia i Raskolnikow . .................................................................................................... 111
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara . ....................................................................................................... 111
Lew Szestow, Dostojewski i Nietzsche ..................................................................................................... 113
Kontynuacje i nawiązania
Anna Kamieńska, Śmieszne ..................................................................................................................... 114
Sztuka słowa – sztuka obrazu. Filmowa adaptacja Łagodnej Fiodora Dostojewskiego
w reżyserii Piotra Dumały ........................................................................................................................ 115
Fiodor Dostojewski, Łagodna................................................................................................................... 115
Sprawdź, ile wiesz ................................................................................................................................... 120
4
N6097_Book.indb 4
2016-01-22 13:10:40
Spis treści
MŁODA POLSKA
Wstępnie o epoce
Zarys epoki ............................................................................................................................................... 123
Modernistyczny przełom . .......................................................................................................................
Arthur Rimbaud, Statek pijany ................................................................................................................
Artysta kontra filister* ............................................................................................................................
Friedrich Nietzsche, O człowieku wyższym...............................................................................................
Stanisław Przybyszewski, Confiteor..........................................................................................................
Charles Baudelaire, Albatros . ..................................................................................................................
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Evviva l’arte! ..............................................................................................
Artur Schopenhauer, O tym, czym się jest ..............................................................................................
Kontynuacje i nawiązania
Rafał Wojaczek, Prośba ...........................................................................................................................
Tadeusz Różewicz, Kto jest poetą ...........................................................................................................
Wisława Szymborska, Wieczór autorski . ..................................................................................................
Stanisław Grochowiak, Kanon ..................................................................................................................
Dekadentyzm i antydekadentyzm .........................................................................................................
Artur Schopenhauer, O tym, czym się jest ..............................................................................................
Paul Verlaine, Niemoc .............................................................................................................................
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Koniec wieku XIX ........................................................................................
Nie wierzę w nic... . ...............................................................................................................................
Stanisław Korab-Brzozowski, O przyjdź! ...................................................................................................
Leopold Staff, Kowal ...............................................................................................................................
Modernistyczna femme fatale ...............................................................................................................
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Lubię, kiedy kobieta ...................................................................................
Ja, kiedy usta... .....................................................................................................................................
Jan Kasprowicz, Salome ..........................................................................................................................
127
129
132
132
133
136
137
138
139
139
140
140
141
141
142
143
143
144
145
146
146
147
149
Kierunki i style
Impresjonizm – uchwycić ulotne… .........................................................................................................
Paul Verlaine, Sztuka poetycka . ..............................................................................................................
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Melodia mgieł nocnych (Nad Czarnym Stawem Gąsienicowym) . ...............
Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej ..............................................................................................
W Zatoce Neapolitańskiej ......................................................................................................................
Leopold Staff, Deszcz jesienny ................................................................................................................
…i wyrazić niewyrażalne – symbolizm . .................................................................................................
Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach . ................................................................
Poćwicz przed maturą
Stefan Żeromski, Zmierzch ......................................................................................................................
152
152
154
154
156
156
158
158
162
Od buntu do afirmacji
Wykrzyczeć rozpacz i przerażenie .........................................................................................................
Jan Kasprowicz, Dies irae ........................................................................................................................
W zgodzie ze sobą i ze światem . ...........................................................................................................
Jan Kasprowicz, Nie ma tu nic szczególnego... .......................................................................................
Hymn św. Franciszka z Asyżu..................................................................................................................
Leopold Staff, Sonet szalony . .................................................................................................................
Przedśpiew ...........................................................................................................................................
164
165
174
174
176
178
178
5
N6097_Book.indb 5
2016-01-22 13:10:41
Spis treści
Poćwicz przed maturą
Julian Tuwim, Dziesięciolecie . ................................................................................................................. 179
Bohater na trudne czasy. Ludzie bezdomni Stefana Żeromskiego
Symbolizm powieści Stefana Żeromskiego ...........................................................................................
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni .........................................................................................................
Rodowód bohatera ..................................................................................................................................
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni .........................................................................................................
Etos inteligenta . ......................................................................................................................................
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni .........................................................................................................
Trudne wybory .........................................................................................................................................
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni .........................................................................................................
Andrzej Chwalba, Inteligencja .................................................................................................................
Różne odcienie bezdomności .................................................................................................................
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni .........................................................................................................
Z listu do narzeczonej (21 V 1892) . ......................................................................................................
Józef Tischner, Filozofia dramatu ...........................................................................................................
Kontynuacje i nawiązania
Anna Kamieńska, Klucz ............................................................................................................................
Miron Białoszewski, Podłogo, błogosław! ................................................................................................
183
183
185
185
187
187
189
189
191
193
193
193
193
194
195
Obrachunki z przeszłością. Powstanie styczniowe w twórczości Stefana Żeromskiego
Stefan Żeromski, Wierna rzeka................................................................................................................. 196
Rozdzióbią nas kruki, wrony..................................................................................................................... 199
Echa leśne................................................................................................................................................ 204
„A to Polska właśnie” – Wesele Stanisława Wyspiańskiego
Wielka Reforma w teatrze europejskim ................................................................................................ 210
„Teatr mój widzę ogromny”. Stanisław Wyspiański – człowiek teatru . ..............................................
Stanisław Wyspiański, Wesele akt I...........................................................................................................
Wesele w Bronowicach ...........................................................................................................................
Tadeusz Boy-Żeleński, „Plotka o Weselu” ................................................................................................
„Sami swoi, polska szopa” . .....................................................................................................................
Stanisław Wyspiański, Wesele ..................................................................................................................
„Bałamuctwa w wielkim stylu” ...............................................................................................................
Stanisław Wyspiański, Wesele ..................................................................................................................
„Co się w duszy komu gra” .....................................................................................................................
Stanisław Wyspiański, Wesele ..................................................................................................................
„Miałeś, chamie, złoty róg…” . ................................................................................................................
Stanisław Wyspiański, Wesele ..................................................................................................................
Kontynuacje i nawiązania
Józef Tischner, Chochoł sarmackiej melancholii.......................................................................................
Andrzej Bursa, Wernyhora . .....................................................................................................................
Czytanie ze zrozumieniem
Tymon Terlecki, Stanisław Wyspiański i poetyka dramatu symbolistycznego ...........................................
Wesele na ekranie ....................................................................................................................................
Andrzej Wajda, O dramacie Wyspiańskiego..............................................................................................
Wesele w dzisiejszej Polsce .....................................................................................................................
212
214
216
216
222
222
224
224
225
225
227
227
232
232
233
236
236
238
Jednostka w zmaganiach z historią ....................................................................................................... 239
Andrzej Ścibor-Rylski, Człowiek z żelaza (fragment scenariusza)............................................................... 240
6
N6097_Book.indb 6
2016-01-22 13:10:41
Spis treści
Sposoby bogacenia polszczyzny
Tworzenie wyrazów . ............................................................................................................................... 243
Neosemantyzmy i zapożyczenia – ubożenie czy wzbogacanie polszczyzny?......................................
Bartek Chaciński, Wyczesany słownik najmłodszej polszczyzny.................................................................
„Dobry zwyczaj – nie pożyczaj”? O zapożyczeniach...............................................................................
Wiesław Kot, Czystka etniczna . ...............................................................................................................
Polski się angliczy ....................................................................................................................................
244
245
247
247
248
Człowiek wobec rytmu natury. Chłopi Władysława Reymonta
Obraz społeczności chłopskiej ................................................................................................................
Władysław Reymont, Chłopi ....................................................................................................................
Rytm życia, rytm natury . ........................................................................................................................
Władysław Reymont, Chłopi ....................................................................................................................
Świat chłopskich wartości – między naturą a kulturą ..........................................................................
Władysław Reymont, Chłopi ....................................................................................................................
Realizm i mitologizacja ...........................................................................................................................
Władysław Reymont, Chłopi ....................................................................................................................
Styl epoki modernizmu ...........................................................................................................................
Władysław Reymont, Chłopi ....................................................................................................................
Bolesław Prus, Placówka .........................................................................................................................
Franciszek Mirandola, Tysiąc sześćset dwudziesty trzeci sonet o Giewoncie . ..........................................
250
250
251
251
252
252
253
253
258
258
259
260
Czas żeglugi, czas próby – Lord Jim Josepha Conrada
„Był jednym z nas” ...................................................................................................................................
Joseph Conrad, Lord Jim ........................................................................................................................
„Tak trzeba” . ............................................................................................................................................
Joseph Conrad, Lord Jim ........................................................................................................................
Na krańcu świata .....................................................................................................................................
Joseph Conrad, Lord Jim ........................................................................................................................
Refleksje nad ludzką naturą ...................................................................................................................
Joseph Conrad, Lord Jim ........................................................................................................................
Kontynuacje i nawiązania
Jan Józef Szczepański, W służbie Wielkiego Armatora..............................................................................
262
262
263
263
267
267
268
268
270
Podróż w głąb ludzkiej natury – Jądro ciemności Josepha Conrada
Kurtz – upadek idealisty ..........................................................................................................................
Joseph Conrad, Jądro ciemności.............................................................................................................
Wobec natury i kultury . ..........................................................................................................................
Joseph Conrad, Jądro ciemności.............................................................................................................
Misja białego człowieka ..........................................................................................................................
Joseph Conrad, Jądro ciemności.............................................................................................................
Czas Apokalipsy – współczesna wersja Jądra ciemności . ....................................................................
277
277
278
278
279
279
279
Kontynuacje i nawiązania
Maria Dąbrowska ..................................................................................................................................... 280
Sprawdź, ile wiesz .................................................................................................................................... 284
Tablica chronologiczna ............................................................................................................................ 286
Indeks rzeczowy ...................................................................................................................................... 291
Indeks osób i utworów . .......................................................................................................................... 293
7
N6097_Book.indb 7
2016-01-22 13:10:41

Podobne dokumenty