Program edukacji ekologicznej uwzględniający wykorzystanie

Program edukacji ekologicznej
uwzględniający wykorzystanie wykonanych nasadzeń
w akcji „Posadź swoje drzewko”, wiosna 2015
ZESPÓŁ SZKÓŁ W KONIECPOLU
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1
GIMNAZJUM NR1
UL. MICKIEWICZA 26
42-230 KONIECPOL
1. WSTĘP
Powodem tworzenia programów i projektów edukacyjnych nastawionych na
przekazywanie treści ekologicznych jest zauważalny brak zainteresowania niektórych ludzi
światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem przyrody. Człowiek od zarania
dziejów korzystając z naturalnych bogactw ziemi, poczynił takie szkody, które stanowią
poważne zagrożenie równowagi biologicznej niezbędnej również dla jego własnego życia.
Dlatego też ochrona przyrody i racjonalne wykorzystanie jej zasobów to problemy, które
stały się sprawą całej ludzkości.
Człowiek nie ma moralnego prawa do niszczenia przyrody – jest przecież jej częścią,
a jednak z wielu zakątków planety uczynił miejsca zagrożeń, a nawet klęsk ekologicznych,
tworząc pustynie i cmentarzyska biologiczne.
Program będzie realizowany w trakcie zajęć edukacyjnych, pozalekcyjnych, wycieczek
szkolnych, tzw. zielonych szkół, uroczystości szkolnych, imprez środowiskowych, w
ramach działalności świetlicy szkolnej. Program będzie realizowany na godzinach
wychowawczych, na zajęciach edukacji przyrodniczej w klasach I-III, na lekcjach
przyrody w klasach IV-VI, biologii, geografii i chemii. Do realizacji programu
postanowiliśmy przygotować pomoc dydaktyczną w postaci mini arboretum które chcemy
zbudować na terenie naszej szkoły. Mini arboretum docelowo zajmie powierzchnię 1400
m2 pierwszy etap planujemy wykonać na powierzchni 100m2, na którym chcemy umieścić
rośliny miododajne. Aby arboretum służyło równiez okolicznym mieszkańcom, wykonamy
tablice informacyjne na których umieścimy zdjęcia oraz najważniejsze wiadomości
dotyczące nazw oraz pochodzenia i właściwości roślin.
2. CELE EDUKACYJNE
 Nadrzędnym celem tego programu jest skuteczne i efektywne
kształtowanie postaw dzieci i młodzieży zgodnych z etyką ekologiczną
przez:
1. rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą,
2. wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna,
3. wpajanie silnego związku ze środowiskiem,
4. wdrażanie do działań mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji
środowiska,
5. rozwijanie poczucia odpowiedzialności i potrzeby szybkiej reakcji na problemy
ekologiczne,
6. zachęcanie do aktywnej obecności we własnym środowisku,
7. naukę ekologicznego życia we własnym domu,
8. rozwijanie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy,
9. rozwijanie umiejętności samodzielnego wyszukiwania informacji dotyczących
środowiska z różnych źródeł (czasopisma, encyklopedie, słowniki) oraz
umiejętne wykorzystywanie ich w praktyce,
10.
wspieranie poczucia własnej wartości i własnych możliwości,
11.
naukę wyciągania właściwych wniosków, perspektywicznego myślenia i
przewidywania skutków określonej działalności człowieka w środowisku,
12.
uzmysławianie uczniom, że troska o przyrodę jest troską o nas samych i
nasze spokojne życie.
13.
uświadamianie uczniom, że sport to forma troski o własne zdrowie,
14.
wpajanie nawyków w zachowaniu codziennej higieny,
15.
kształtowanie postaw prozdrowotnych.
3. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA
Uczniowie powinni znać:
 korzyści i straty wynikających z eksploatacji środowiska naturalnego
 potencjalne zagrożenia naturalne i zagrożenia związane z działalnością człowieka, ze
szczególnym uwzględnieniem zagrożeń regionalnych
 najważniejsze instytucje zajmujące się ochroną środowiska
 zalety i niebezpieczeństwa wynikające z eksploatacji zasobów przyrody
 zachowania antyekologiczne
Uczniowie powinni rozumieć:
 konieczność międzynarodowej współpracy jako warunku działań na rzecz ochrony
środowiska
 potrzebę działania na rzecz lokalnego środowiska
 szkodliwy wpływ zagrożeń naturalnych i związanych z działalnością człowieka na zdrowie i
życie jednostki
 konieczność korzystania z odnawialnych źródeł energii
 konieczność podejmowania działań na rzecz środowiska i podejmowania racjonalnych
działań służących poprawie stanu środowiska
Uczniowie powinni umieć:
 korzystać z różnych źródeł informacji (oprogramowania komputera, Internetu, literatury
popularnonaukowej, mediów)
 zachować się na wypadek zagrożeń naturalnych lub związanych z działalnością człowieka
 przekazywać podstawową wiedzę ekologiczną na temat lokalnego środowiska
 pracować samodzielnie i w zespole
 integrować elementy wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin życia
Uczniowie powinni wykazywać:




wrażliwość na wartość środowiska jako dobra wspólnego
poczucia współodpowiedzialności za stan środowiska naturalnego
wrażliwości na problemy ekologiczne, zwłaszcza swojego regionu
potrzebę dalszego pogłębiania wiedzy i doskonalenia swojej osobowości
4. EDUKACJA EKOLOGICZNA
Hasło programowe
Moje najbliższe środowisko
Tematyka
1. Zieleń w najbliższym
otoczeniu szkoły-mini
arboretum i domu
2. Pielęgnacja roślin
ozdobnych.
3. Czego potrzebują
rośliny do życia.
4. Zieleń jako ochrona
przed hałasem i
spalinami.
5. W jakim środowisku
chciałbyś żyć –
człowiek jako
gospodarz przyrody.
Procedury osiągania Osiągnięcia uczniów
celów
Sporządzenie spisu drzew
i krzewów z otoczenia
szkoły oraz bieżące
uaktualnianie danych.
Przesadzanie roślin
doniczkowych.
Obserwacja roślin w
różnych warunkach oraz
porach roku.
Zaprojektowanie makiety
osiedla mieszkaniowego.
Wykonanie prac
plastycznych na temat
roślin w otoczeniu swojej
szkoły.
1.
Dbam o swoje zdrowie
Ubieranie się
stosownie do
pogody i
okoliczności.
Pogadanka na temat
ubierania się stosownie do
pogody.
Spotkanie z higienistką
Dbałość o higienę szkolną.
ciała.
Rozmowa na temat
wartości odżywczych
3.
Wpływ
spożywanych
odżywiania na
zdrowie człowieka. pokarmów.
Przygotowanie drugiego
śniadania, surówki,
2.
 dostrzega różnice
między drzewami,
krzewami i roślinami
zielnymi;
 wie, że należy dbać o
otoczenie szkoły i
domu;
 rozpoznaje wybrane
rośliny w otoczeniu i na
ilustracji, podaje ich
nazwę;
 wykorzystuje wiedzę o
roślinach do ich
pielęgnacji, wie czego
potrzebuje roślina do
życia;
 dostrzega znaczenie
zieleni jako bariery
ochronnej przed
szkodliwym działaniem
hałasu i spalin;
 wymienia cechy
charakterystyczne
krajobrazu swojej
miejscowości;
 wie, że człowiek może
zmieniać krajobraz;
 potrafi ubrać się
stosownie do pogody;
 dba o czystość i
estetykę garderoby;
 wie jak należy dbać o
higienę ciała i rozumie
potrzebę jej
przestrzegania;
 zna wartości
odżywcze
spożywanych
pokarmów;
 rozumie konieczność
4.
na
Czynny wypoczynek. sałatki, koktajli mleczno –
powietrzu.
owocowych.
Uprawianie sportów
zimowych i letnich.
Organizowanie wycieczek
pieszych i rowerowych.
spożywania drugiego
śniadania;
 przestrzega zasad
bezpieczeństwa podczas
zabaw na świeżym
powietrzu;
 docenia rolę
wypoczynku czynnego
dla zdrowia;
Zabawy ruchowe na
świeżym powietrzu.
Arboretum
Zajęcia lekcyjne w terenie
1.właściwości i odmiany
roślin
Zajęcia pozalekcyjne w
kołach zainteresowań
2. życie owadów i zwierząt w Prowadzenie dziennika
arboretum
obserwacji roślin
Wycieczka w pole i na
łąkę.
Zakładanie zielników.
W polu i na łące
Organizowanie wystawek
z darami pola.
1. Łąka domem roślin i Wykonywanie
kompozycji z nasion.
zwierząt.
2. Życie na polu.
Rozpoznawanie rodzajów
3. Dary naszych pól.
gleb i ocena ich wartości.
Obserwacja wypalonej
łąki – opis skutków
wypalania.
 zna rośliny posadzone
w arboretum oraz ich
właściwości
 potrafi wykonać analizę
wydarzeń z dziennika
obserwacji roślin
 potrafi wyjaśnić jakie
szczególne właściwości
posiadają rośliny w
arboretum
 zna sposoby
ekologicznej uprawy
roślin;
 rozpoznaje napotkane
na łące rośliny i
zwierzęta;
 potrafi określić różnice
między polem i łąką;
 wie, że wypalanie łąk
jest szkodliwe dla
środowiska;
 potrafi wyjaśnić
zależności między
zwierzętami, a
roślinami łąkowymi;
 podpatruje przyrodę bez
zakłócania jej spokoju;
 docenia znaczenie lasu,
wie, że las należy
chronić przed
zniszczeniem;
 dostrzega i ocenia
sytuacje niebezpieczne
dla życia zwierząt i
Ekosystemy bliższe i
dalsze
W lesie
1. Znaczenie
przyrodnicze i
gospodarcze lasów.
2. Las jako miejsce
wypoczynku.
3. Zagrożenia i sposoby
ochrony lasów.
Wycieczka do lasu –
obserwacja środowiska
leśnego.
Oglądanie filmów
przyrodniczych
poświęconych lasom.
Ekspozycja darów lasu.
Wykonanie plakatu
„Chrońmy lasy”.
Wykonanie albumu o
lesie.
Woda – skarb bezcenny
1. Woda ważnym
składnikiem
życia.
Badanie czystości wód w
najbliższym otoczeniu –
doświadczenia.
2. Sposoby oszczędzania Wykonanie plakatów na
wody.
temat oszczędzania wody.
3. Zanieczyszczenie
wód.
Obserwacja wody w
roślin w lesie;
 zna warstwy roślinności
lasu i potrafi podać
przykłady roślin każdej
z warstw;
 rozumie znaczenie
wody dla życia ludzi,
zwierząt i roślin;
 chętnie wykonuje
doświadczenia i jest
 zainteresowany
doświadczeniami;
 rozumie konieczność
oszczędzania wody w
życiu codziennym;
 umie ocenić czystość
wód w najbliższej
okolicy;
 dostrzega zależności
między warunkami
życia w wodzie, ą
żyjącymi w niej
roślinami i zwierzętami;
 wie na czym polega
uzdatnianie
wody;
różnych stanach
skupienia.
Wycieczka nad staw –
obserwacja roślin
wodnych i zwierząt.
Wycieczka do
oczyszczalni ścieków
5.EWALUACJA
Przez cały okres realizacji programu prowadzone będzie monitorowanie i ocenianie wysiłków
ucznia, stopnia opanowania wiedzy i umiejętności posługiwania się nią w praktyce. Doceniane
będzie dodatkowo wykonywane zadania, np. plakat lub udział w konkursie.
Skuteczność programu będzie sprawdzana po realizacji wszystkich tematów. Metody ewaluacji:
ankieta ewaluacyjna, metoda zadań niedokończonych, obserwacja zachowań uczniów.
6. UWAGI KOŃCOWE
Edukacja ekologiczna jest niezwykle ważnym elementem wiedzy ogólnej każdego człowieka.
Staje się ona koniecznością wobec narastającej degradacji środowiska przyrodniczego przez
człowieka. Podnoszenie świadomości ekologicznej najlepiej rozpocząć od najmłodszych dzieci i
kontynuować na wszystkich szczeblach kształcenia. Takie postępowanie w przyszłości zaowocuje
przyjmowaniem postaw proekologicznych przez dorosłych.
Realizacja przedstawionego programu ma szerokie walory dydaktyczno-wychowawcze dzięki
postawionym celom. Za celowe autorka uznała nieznaczne poszerzenie tematyki ekologiczne
uważając, że tematyka ta jest bardzo ważna ze względu na dobro ogółu. Poza tym zagadnienia
dbałości o stan środowiska powinny być wzbogacane z uwagi na katastrofalny stan natury.
Program rozbudza i rozwija zainteresowania uczniów oraz stanowi ciekawe uzupełnienie lekcji.
Jest formą pracy zarówno z uczniem zdolnym, jak i mającym trudności w nauce. Wpływa więc na
podniesienie jakości pracy szkoły.