02. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe

Transkrypt

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
Gminy Miejsce Piastowe
Miejsce Piastowe, 2004 r.
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe
Opracowanie:
Agnieszka Mercik – Referat Obsługi Rady Gminy i Informacji Publicznej
Grzegorz Meier – Referat Organizacyjno - Administracyjny
Miejsce Piastowe, 2004 r.
SPIS TREŚCI
WSTĘP
I.
OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKLANEGO .................................................. 4
II.
AKTUALNA
SYTUACJA
SPOŁECZNO
–
GOSPODARCZA
NA
OBSZARZE
OBJĘTYM
WDRAŻANIEM PLANU .....................................................................................................................................4
1.
POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ ........................................................................................ 4
2.
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE .......................................................................................................... 6
3.
KULTURA, TURYSTYKA, SPORT ......................................................................................................... 9
3.1. Kultura ................................................................................................................................................... ...9
3.2. Turystyka ................................................................................................................................................. 12
3.3. Sport .........................................................................................................................................................19
3.4. Zidentyfikowane problemy w zakresie kultury, turystyki i sportu ............................................................21
4.
ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE ..........................................................................................22
4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska ......................................................................................................22
4.2. Infrastruktura techniczna .........................................................................................................................24
4.3. Rolnictwo i leśnictwo ................................................................................................................................31
4.4. Własność nieruchomości ..........................................................................................................................33
4.5. Zidentyfikowane problemy z zakresu zagospodarowania przestrzennego ...............................................35
5.
GOSPODARKA .............................................................................................................................................36
5.1. Główni pracodawcy, branże .....................................................................................................................36
5.2. Zidentyfikowane problemy z zakresu gospodarki .....................................................................................37
6.
SFERA SPOŁECZNA ..................................................................................................................................38
6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna Gminy Miejsce Piastowe ...............................................................38
6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców ........................................................................................................44
6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia ...................................................................................................50
6.4. Rynek pracy ..............................................................................................................................................53
6.5. Pozostałe instytucje użyteczności publicznej ............................................................................................55
6.6. Zidentyfikowane problemy z zakresu sfery społecznej .............................................................................56
III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA OBSZARZE GMINY............................57
1.
CELOWOŚĆ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI .............................................................57
2.
LISTA ZADAŃ ............................................................................................................................................ .60
IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW .......................................................................................................63
1.
PLANOWANE PROJEKTY I INWESTYCJE W LATACH 2004 – 2006 I 2007 – 2013 ...............65
2.
POWIĄZANIE PLANOWANYCH PROJEKTÓW Z DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI
NA TERENIE GMINY MIEJSCE PIASTOWE ............................................................................................68
V.
OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO ...............................69
VI. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004 – 2006 ORAZ 2007 – 2013 .............................................................72
VII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA PLANU ...........................................................................77
VIII. SPOSOBY OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ……........................................................................81
Wstęp.
Reforma systemowa kraju zapoczątkowana w końcu lat 80 – tych stworzyła zupełnie nowe
warunki funkcjonowania i rozwoju społeczności lokalnych. Społeczność lokalna, poprzez
demokratycznie wybranych przedstawicieli, po raz pierwszy od wielu lat uzyskała możliwość
kształtowania własnego rozwoju. Efektem procesu autonomizacji samorządu lokalnego w wyniku
wprowadzenia reformy samorządowej i gospodarczej, było gruntowne przeobrażenie Gminy i jej
samorządności.
Władze samorządowe wychodząc naprzeciw potrzebom społeczeństwa, w celu dalszego
rozwoju Gminy Miejsce Piastowe podjęły się realizacji zadań sprzyjających ochronie
środowiska,
aktywizacji
rozwoju
społeczno
–
gospodarczego
oraz
podnoszących
konkurencyjność dla otoczenia.
W efekcie Gmina Miejsce Piastowe ma szansę stać się coraz bardziej atrakcyjnym partnerem
do współpracy na polu gospodarczym, kulturalnym i społecznym.
Kierując się zapisami wytyczającymi rozwój kraju, regionu, powiatu i gminy z inicjatywy
Wójta Gminy przystąpiono do przygotowania kompleksowego planu rozwoju lokalnego Gminy.
I. Obszar i czas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego.
Obszarem realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe będzie gmina wiejska
Miejsce
Piastowe.
Plan
rozwoju
lokalnego
obejmuje
lata
2004
–
2013,
z uwzględnieniem podziału na dwa okresy: lata 2004 – 2006 oraz lata 2007 – 2013.
II. Aktualna sytuacja społeczno - gospodarcza na obszarze objętym
wdrażaniem Planu.
1. Położenie, powierzchnia i ludność.
Gmina Miejsce Piastowe położona jest w południowo – wschodniej części województwa
podkarpackiego w Kotlinie Krośnieńskiej, stanowiącej środkową część Dołów Jasielsko –
Sanockich. Na południe od Kotliny Krośnieńskiej ciągną się Garby Iwonicko – Rymanowskie,
które wraz z Górami Dukielskimi stanowią strefę przejściową pomiędzy Dołami Jasielsko –
Sanockimi, a środkową częścią Beskidu Niskiego. Jest to gmina typowo podmiejska, oddalona od
Krosna o 6 km. Podobnie jak całe województwo
podkarpackie
położona
jest
w
obszarze
Euroregionu Karpaty.
Na obszarze gminy wyróżnia się nieduże
wzniesienia o wysokości 310 – 420 m.n.p.m.,
występujące
w
postaci
garbów
i
działów.
Głębokie dolinki w rejonie Miejsca Piastowego,
Wrocanki, Rogów, Łężan i Targowisk stanowiły
niegdyś jeziorka, które w chwili obecnej są
torfowiskami. W gminie wyróżnić można cztery
podstawowe rodzaje krajobrazów użytkowych:
leśny, łąkowo – pastwiskowy, pól uprawnych
(rolniczy)
i
osadniczy
(zurbanizowany).
W
Gmina Miejsce
Piastowe na tle
powiatu
krośnieńskiego
centrum gminy – Miejscu Piastowym krzyżują się
szlaki handlowe prowadzące na wschód (droga karpacka Jasło – Krosno – Sanok – Ustrzyki
Dolne) oraz na południe – Traktem Węgierskim, stanowiącym dziś międzynarodową drogę
z Rzeszowa przez Przełęcz Dukielską na południe Europy. W skład gminy wchodzi 9 sołectw:
Miejsce Piastowe, Głowienka, Łężany, Niżna Łąka, Rogi, Widacz, Wrocanka, Targowiska,
Zalesie, które ogólnie zajmują powierzchnię 5146 ha. Gmina graniczy z gminami Krościenko
Wyżne, Haczów, Rymanów, Iwonicz Zdrój, Dukla, Chorkówka oraz Krosno.
Gmina Miejsce Piastowe na tle
województwa podkarpackiego
i powiatu krośnieńskiego
Ludność Gminy Miejsce Piastowe – dane wg stanu na dzień 31.12.2003 r.
Liczba ludności gminy w latach:
2000 r. – 13.281
2001 r. – 13.280
2002 r. – 13.300
2003 r. – 13.305
2. Środowisko przyrodnicze.
Wody powierzchniowe i podziemne.
Gmina Miejsce Piastowe położona jest w obrębie zlewni rzek Sanu i Wisłoki, które
stanowią prawobrzeżne dopływy Wisły. Przez teren gminy przepływają rzeki Jasiołka, Lubatówka,
i potoki Iwonicki oraz Badoń, które zasilane są mniejszymi ciekami odprowadzającymi nadmiar
wód opadowych i wody ze źródeł. Wschodnią część gminy odwadnia rzeka Lubatówka,
a zachodnią – Jasiołka. Obie te rzeki oraz wspomniane cieki tworzą sieć wód powierzchniowych.
Wpadająca w Krośnie do Wisłoka rzeka Lubatówka prowadzi wody pozaklasowe ze względu na
stężenie zanieczyszczeń, natomiast jakość wody w rzece Jasiołka w ocenie fizykochemicznej
zaliczana jest do II klasy, zaś w ocenie wskaźnika bakteriologicznego do III klasy.
Doliny rzeki Wisłoki i Jasiołki tworzą zbiornik wód podziemnych. Zbiornik ten zaliczony został do
głównych zbiorników wód podziemnych jako ten, który w przyszłości stanie się jedynym źródłem
zaopatrzenia
w
wodę
pitną
wysokiej
jakości,
dla
tego
regionu.
W
związku
z powyższym w obrębie dolin Wisłoka i Jasiołki wydzielono obszar wymagający wysokiej
ochrony. Ma to swoje uzasadnienie w fakcie, iż jest to zbiornik płytki, izolowany od powierzchni
otworami słabo przepuszczalnymi. Istnienie w obrębie gminy obszaru o wysokiej ochronie
wymaga ukierunkowanego gospodarowania na jego powierzchni. Podstawowym sposobem jest
tworzenie obszarów chronionych (lasy ochronne, obszary ochrony wód powierzchniowych, parki
krajobrazowe itp.).
Część gminy zaopatrywana jest w wodę z sieci wodociągowej (Miejsce Piastowe, Łężany,
Wrocanka, Głowienka), która wykorzystuje przebiegającą przez Miejsce Piastowe magistralę
wodną Sieniawa – Krosno oraz ujęcie wody w Szczepańcowej. Pozostali mieszkańcy gminy
korzystają jeszcze z wody ze studni kopanych.
Klimat.
Najważniejsze czynniki determinujące klimat gminny to położenie geograficzne
i ukształtowanie powierzchni. Na rozkład przestrzenny temperatury ma wpływ wysokość nad
poziomem morza oraz położenie na obszarze Beskidu Niskiego.
Obszar Gminy Miejsce Piastowe położony jest na terenie pozostającym pod wpływem
zarówno wilgotnych mas powietrza pochodzących z północy kraju, jak i suchych mas z głębi
kontynentu
euroazjatyckiego.
Cała
gmina
znajduje
się
w
strefie
klimatu
górskiego
i podgórskiego. Jednakże klimat ten jest znacznie łagodniejszy niż w rejonie Garbów Iwonicko –
Rymanowskich czy na Pogórzu Strzyżowskim. Temperatury występujące w gminie mają charakter
umiarkowanie ciepły i kształtują się w ciągu roku na poziomie średnio od 7ºC do 7,5ºC. Z kolei
średnia temperatura lipca wynosi 18ºC, a stycznia –2,4ºC. Teren ten należy do obszarów o dobrym
przewietrzaniu. W Gminie Miejsce Piastowe wyróżnić można średnio 51 dni pogodnych, 123 – dni
pochmurnych, 56 – dni z mgłą, 77 – dni z pokrywą śnieżną. Wiosna zaczyna się o kilka tygodni
wcześniej niż w Beskidzie Niskim, zaś zima zaczyna się kilka tygodni później. Przymrozki
wiosenne należą do zjawisk bardzo częstych. Występują głównie w kwietniu i maju. Jesienne
przymrozki rozpoczynają się zazwyczaj w pierwszej dekadzie października, ale niekiedy pojawiają
się już w drugiej połowie września. W ciepłej porze roku są one elementem najbardziej
ograniczającym wegetację roślin. Czas trwania okresu wegetacji kształtuje się średnio w wymiarze
210 – 220 dni. Wielkość opadów związana jest z rzeźbą i ekspozycją terenu. Średnie roczne sumy
opadów kształtują się na poziomie 710 mm. W półroczu letnim częstym zjawiskiem są gwałtowne
burze. W okresie od czerwca do sierpnia notuje się od 70 – 75% burz. Gmina Miejsce Piastowe
znajduje się w zasięgu oddziaływania ciepłych i suchych wiatrów rymanowskich i dukielskich.
Występują one najczęściej w okresie późnej jesieni, zimą, wczesną jesienią. W lecie należą one
raczej do rzadkości. Mają charakter fenowy, ponieważ powodują zmiany termiczne
i wilgotnościowe. Często powodują znaczne szkody w drzewostanie, sieci elektrycznej,
zabudowaniach, w uprawach rolnych, a w zimie tworzą zaspy śnieżne.
Gleby
Wśród gleb Gminy Miejsce Piastowe można wyróżnić zarówno gleby organiczne (należą
do rzadkości), jak i mineralne. Gleby te są jednak w przeważającej mierze ciężkie
i kwaśne. Na terenie gminy występują gleby średniodobre i średnie (III – IVa klasa użytków
rolnych) o głębokim i dobrze wykształconym poziomie ornopróchniczym zasobne w podstawowe
składniki pokarmowe, o właściwym nawilgoceniu. Lokalnie występują gleby słabe i najsłabsze
(V i VI kasa użytków). Gleby brunatne lub bielicowe są zwykle zbyt kwaśne, często ciężkie,
ubogie w składniki pokarmowe, o słabo wykształconym poziomie ornopróchniczym,
o ograniczonym asortymencie upraw – żyto, owies, ziemniaki. W obrębie den dolin znajdują się
gleby brunatne wyługowane oraz mady i czarne ziemie właściwe – jednakże często zbyt wilgotne.
Są one głównie zajęte przez użytki zielone.
Świat roślinny i zwierzęcy.
Tereny gminne należą do jednych z najmniej zalesionych obszarów w powiecie
krośnieńskim. Na szatę roślinną obszarów gminnych składa się nie tylko roślinność naturalna
i wpółnaturalna, ale również tzw. synatropijna związana z wpływem człowieka na naturalne
środowisko. Roślinność ta rozwija się bądź w postaci zbiorowisk towarzyszących roślinnym
uprawom, bądź zbiorowisk towarzyszących osiedlom ludzkim, a także liniom komunikacyjnym
i zakładom przemysłowym. Mała lesistość terenów Gminy Miejsce Piastowe powoduje, że świat
zwierzęcy
nie
jest
licznie
reprezentowany.
Tutejsze
okolice
znajdują
się
w regionie przejściowym pomiędzy fauną południowo – wschodnio – europejską a środkowo –
europejską. Można więc wymienić żyjące tu sarny, lisy i bobry oraz z mniejszych zwierząt:
wiewiórkę, łasicę, kunę. Z płazów należy wyszczególnić: rzekotkę trawną i moczarową, ropuchę
zieloną i zwyczajną; z gadów: jaszczurkę zwinkę, padalca, zaskrońca. Gnieżdżą się tu także liczne
ptaki, np.: dzięcioły, drozdy, kosy, sikory, sowy itp. W zbiornikach wodnych występują pospolite
ryby: płocie, ukleje, leszcze, okonie, liny i inne.
Zasoby środowiska przyrodniczego Gminy Miejsce Piastowe stanowią:
1. rzeki: Jasiołka i Lubatówka,
2. potoki: Badoń i Iwoniczanka, stawy, oczka wodne i drobne cieki wodne,
3. zespół leśny w południowo-wschodniej części gminy (Targowiska, Zalesie, Widacz, Rogi),
4. zarośla wzdłuż rzek i cieków wodnych,
5. zadrzewienia przydrożne i zieleń śródpolna,
6. zieleń parkowa i cmentarna.
Wszystkie zasoby środowiska przyrodniczego podlegają stosownej ochronie. Obowiązuje
zasada działalności na rzecz poprawy tych zasobów.
3. Kultura, turystyka, sport.
3.1. Kultura.
Działalność kulturalna rozwijana jest przez Gminny Ośrodek Kultury, Gminną Bibliotekę
Publiczną oraz jej filie, teatr amatorski i inne. W ramach GOK – u działają liczne zespoły
artystyczne. W Miejscu Piastowym, w budynku GOK – u znajduje się Galeria Rękodzieła
Artystycznego.
W
każdej
wsi
znajdują
się
domy
ludowe,
rozwija
się
też
sport
w ramach klubów i zrzeszeń sportowych.
Instytucje kultury:
Działalnością w zakresie upowszechniania kultury, edukacji artystycznej oraz organizacji imprez
zajmuje się:
Ø Gminny Ośrodek Kultury w Miejscu Piastowym oraz
Ø Gminna Biblioteka Publiczna w Miejscu Piastowym.
Gminny Ośrodek Kultury w Miejscu Piastowym
GOK realizuje zadania w dziedzinie wychowania, edukacji i upowszechniania
kultury. Działalność GOK – u koncentruje się głównie na rozwijaniu działalności zespołów
artystycznych, w tym tworzeniu nowych oraz pozyskiwaniu członków do już funkcjonujących na
terenie gminy grup artystycznych. Obecnie przy GOK – u działa 15 zespołów.
Tabela nr 1 - Zespoły artystyczne w Gminie Miejsce Piastowe
L.p.
Nazwa zespołu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
ZTL POGÓRZANIE
Zespół Obrzędowy ROGOWICE
Gminna Orkiestra Dęta
Zespół Taneczny GWIAZDECZKI
ZTL MALI POGÓRZANIE
Kapela Ludowa PIASTY
Zespół Muzyczny RYTM
Zespół Muzyczny ORION
Zespół Teatralny PRZYJACIELE
Szkółka Orkiestry Dętej
Orkiestra Dęta – Targowiska
Zespół Muzyczny BLUE – STYLE
Zespół Śpiewaczy ROGOWICE
Zespół Muzyczny MASKA
Zespół Muzyczny VA BANK
Razem:
Miejscowość, w której
zespół działa
Głowienka
Rogi
Miejsce Piastowe
Rogi
Głowienka
Miejsce Piastowe
Miejsce Piastowe
Miejsce Piastowe
Niżna Łąka
Miejsce Piastowe
Targowiska
Niżna Łąka
Rogi
Miejsce Piastowe
Miejsce Piastowe
Ilość członków
32
23
37
15
64
7
7
5
15
18
30
7
20
7
7
294
Źródło: opracowanie własne
GOK
zatrudnia
14
osób,
z
których
większość
to
pracownicy
merytoryczni
i artystyczni. Ponadto GOK realizuje swoje zadania za pośrednictwem filii działających w:
-
Głowience
Łężanach
Niżnej Łące
Rogach
Targowiskach
Wrocance
Widaczu
Zalesiu
Każda z filii GOK odpowiedzialna jest za prowadzenie świetlicy dla dzieci. W 2003 r. GOK
zrealizował w sumie 400 imprez o charakterze kulturalno – sportowym, w których wzięło udział
ok. 24 300 osób, w tym ok. 8.000 uczniów szkół gimnazjalnych z terenu południowo – wschodniej
Polski.
Tabela nr 2 - Ilościowy wykaz zorganizowanych przez GOK imprez w 2003 r.
Miejscowość
Imprezy
artystyczne
Imprezy sportowo –
rekreacyjne
Spotkania –
Biesiady
Razem
Łężany
Zalesie
Głowienka
Rogi
Niżna Łąka
Wrocanka
Widacz
Targowiska
Miejsce Piastowe
32
17
21
22
26
13
12
8
33
22
22
20
21
34
22
19
10
7
3
3
5
9
5
1
6
3
4
57
42
46
52
65
36
37
21
44
Ogółem
184
177
39
400
Gminna Biblioteka Publiczna w Miejscu Piastowym
GBP, w której pracuje 7 osób, służy rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb czytelniczych
społeczeństwa oraz upowszechnianiu wiedzy, a także rozwojowi kultury. Działa one przez swoje
filie, które funkcjonują w Głowience, Rogach, Targowiskach i Wrocance. GBP stanowi czynnie
działającą instytucję kultury na terenie gminy.
Tabela nr 3 – Ilość woluminów i ilość wypożyczeń w GBP
Biblioteka
Gminna Biblioteka w Miejscu Piastowym
FILIE:
Głowienka
Rogi
Targowiska
Wrocanka
Razem:
Ilość woluminów
16 630
Ilość wypożyczeń
16 768
9 060
9 418
11 187
12 316
58 611
3 636
4 626
6 488
6 544
38 062
Źródło: GBP w Miejscu Piastowym
Tabela nr 4 - Liczba odwiedzin w wypożyczalni i czytelni w ciągu 2003 r.
Biblioteka
Wypożyczalnia
Czytelnia
GBP
Głowienka
Rogi
Targowiska
Wrocanka
Razem
8.410
1.586
1.686
2.809
2.837
17.328
1.436
151
187
80
461
2.315
Tabela nr 5 - Ilość zarejestrowanych czytelników w 2003 r.
Czytelnicy
Wg wieku
Wg zajęcia
Biblioteka
1
2
3
4
5
6
P
R
218
269
126
167
44
21
45
GBP
137 53
37
27
8
5
13
Głowienka
143
72
44
47
27
8
13
1
Rogi
58
33
70
14
12
5
Targowiska 106
123
61
51
70
30
17
8
Wrocanka
Razem
727
513
291
381
123 63
79
6
Czytelnicy:
1 – do lat 15
2 – 16 – 19 lat
3 – 20 – 24 lat
4 – 25 – 44 lat
5 – 45 – 60 lat
6 – powyżej 60 lat
U
109
17
42
24
48
240
Ogółem
S
M
I
Nz
56
522 13
100
845
18
190 29
267
21
216 4
44
341
9
179 28
48
293
26
191 1
78
352
130 1298 46
299 2098
P – robotnicy
R – rolnicy
U – pracownicy umysłowi
M – niepracująca młodzież ucząca się
S – studenci szkół wyższych, studiujący w trybie stacjonarnym
I – inni zatrudnieni
Nz – niezatrudnieni (w tym emeryci, renciści i bezrobotni)
Z powyższych zestawień wynika, że najczęściej odwiedzano i najwięcej wypożyczeń
dokonano w GBP w Miejscu Piastowym, natomiast zainteresowanie jej filiami było zdecydowanie
mniejsze. Taka sytuacja jest wynikiem położenia GBP w centralnym punkcie gminy
i zdecydowanie największego wyboru oferowanych czytelnikom książek i czasopism. Wśród
czytelników przeważała młodzież ucząca się i niepracująca w wieku do 19 lat. Najmniejsze
zainteresowanie czytelnictwem przejawiali rolnicy i grupa ludzi należąca do klasy robotniczej.
Podobnie przedstawia się sytuacja dotycząca ilości zgromadzonych w GBP i jej filiach
woluminach. Najwięcej książek znajduje się w GBP. Z kolei wśród filii najlepiej zaopatrzona jest
biblioteka we Wrocance.
3.2. Turystyka.
Tereny gminy stanowią doskonałe miejsce wypadowe do zwiedzania zabytkowego Krosna,
znanych w Polsce uzdrowisk – Iwonicza Zdroju i Rymanowa Zdroju, Odrzykonia, gdzie znajduje
się rezerwat skalny „Prządki” i ruiny zamczyska „Kamieniec”, skansenu w Bóbrce, będącego
kolebką polskiego przemysłu naftowego. Jednakże w samej gminie, z uwagi na charakter jej
położenia mało jest czynników, które sprzyjałyby turystyce. Bliskość większych ośrodków
turystycznych oraz brak własnych konkurencyjnych w stosunku nich atrakcji turystycznych nie
wpływa więc korzystnie na rozwój turystyki – zwłaszcza czynnej związanej z uprawianiem sportu.
W Miejscu Piastowym żywiołowo rozwija się kult Sługi Bożego ks. Bronisława Markiewicza
(obecnie trwa jego proces beatyfikacyjny) oraz kult maryjny Matki Boskiej Fatimskiej. Z tego
powodu Miejsce Piastowe jest corocznie odwiedzane przez dziesiątki tysięcy pielgrzymów.
W 1997 r. modlił się tutaj papież Jan Paweł II podczas swojej piątej pielgrzymki do Polski.
Miejsce Piastowe - Kościół Zgromadzenia św. Michała Archanioła –„Na Górce”
W Rogach, Wrocance oraz Targowiskach zobaczyć można stare, zabytkowe, drewniane
kościółki. W całej gminie licznie występują przydrożne kapliczki oraz pozostałości po kopalniach
ropy naftowej. Są to największe walory turystyczne gminy i zarazem jedyne pozwalające na
chociażby minimalny jej rozwój. Próby uatrakcyjnienia Gminy Miejsce Piastowe pod względem
turystycznym przejawiają się chociażby w tym, że 27 lipca 2003 r. otworzony został tu Rogowski
Szlak Rowerowy. Tereny gminy mogą poszczycić się malowniczym krajobrazem i czystym
środowiskiem, co może zachęcać do odpoczynku z dala od zgiełku miast. O turystycznym
zainteresowaniu gminą świadczą rozwijające się gospodarstwa agroturystyczne, których obecność
na terenie gminy umożliwia korzystanie z czystego i świeżego powietrza poprzez odbywanie
pieszych i rowerowych wycieczek oraz zapoznawanie się z tradycjami i kulturą ludową.
Agroturystyka/Baza noclegowa na terenie Gminy Miejsce Piastowe.
- Gospodarstwo „Teresa Czelny” – oferuje turystom 4 dwuosobowe pokoje, 2 łazienki, salon
w samodzielnym domu dla gości. W sumie turyści mogą skorzystać z 8 miejsc noclegowych
całorocznych i sezonowych. Każdy pokój wyposażony jest w radio i telewizor. Goście mają
możliwość sami sporządzać sobie posiłki w oddzielnej kuchni lub korzystać z oferty gospodarzy,
u których można zakupić produkty z gospodarstwa i którzy zapewniają pełne wyżywienie
(śniadania, obiady i kolacje). Gospodarstwo położone jest w miejscowości Wrocanka, gdzie można
spędzić czas w cichej i spokojnej atmosferze. Największymi atrakcjami w gospodarstwie są
pieczenie barana, spacery i wycieczki połączone z obserwacją przyrody, wędkowanie, boisko, plac
zabaw dla dzieci, basen, rowery.
- Gospodarstwo „Chatka u Tadka” – oferuje 6 miejsc noclegowych całorocznych
i sezonowych. Pokoje gościnne znajdują się w domu letniskowym. Goście samodzielnie mogą
przyrządzać sobie posiłki w oddzielnej kuchni lub korzystać z oferty gospodarzy, którzy
zapewniają pełne wyżywienie (śniadania, obiady, kolacje i obiadokolacje). W gospodarstwie
zakupić można nabiał, warzywa i owoce. Gospodarstwo położone jest w miejscowości Rogi. Dom,
w którym mieści się gospodarstwo pochodzi z 1893 r. Oryginalna zabudowa wnętrz, szereg
tradycyjnych mebli i urządzeń domowych i piękne drewniane rzeźby tworzą niezapomnianą
atmosferę. Dom położony jest na 1,5 ha działce, porośniętej drzewami, przez którą przepływa
rzeczka Lubatówka. Sprzyja to aktywnemu wypoczynkowi (jogging, piesze i rowerowe wycieczki,
wędkarstwo, jazda konna, bryczki, kuligi, boisko). Z gospodarstwa można szlakami turystycznymi
lub polnymi ścieżkami dojść do Iwonicza Zdroju lub Rymanowa Zdroju.
- Gospodarstwo „Pod Kołami” – oferuje wypoczynek w domu rodzinnym gospodarzy. Goście
mają do dyspozycji dwu – lub czteroosobowe pokoje z oddzielnym od gospodarzy wejściem,
łazienką i aneksem kuchennym. Mogą oni sami sporządzać sobie posiłki lub korzystać z oferty
gospodarzy. Gospodarstwo położone jest w miejscowości Głowienka. Na miejscu znajduje się plac
zabaw dla dzieci, boisko do gry w siatkówkę, miejsce na ognisko i grill. Gospodarze prowadzą
mały bar. Pozwala to na stołowanie się, jak również na udział w ludowych zabawach tam
organizowanych. W gospodarstwie można wypożyczyć rowery, odbyć przejażdżki na kucyku
i bryczkami. Gospodarstwo posiada dodatkowo stół do tenisa stołowego i bilarda.
- Gospodarstwo „SPORT CHATA” – położone jest w miejscowości Wrocanka nad rzeką
Jasiołką, w bezpośrednim
sąsiedztwie lasu, na 4 ha działce. Goście mają do dyspozycji
samodzielny drewniany dom składający się z 5 czteroosobowych pokoi, pokoju kominkowego,
obszernego holu, kuchni i 3 łazienek. Dodatkowymi atrakcjami są 2 korty tenisowe, boisko do
siatkówki, ścianka do nauki gry w tenisa oraz sala gimnastyczna w starej stodole (80 m2). Na
terenie gospodarstwa istnieje możliwość organizowania ogniska i grila. Gospodarstwo „SPORT
CHATA” jest wymarzonym miejscem dla amatorów czynnego wypoczynku.
- Stacja Paliw Płynnych „TARGOPAL” – oferuje 8 pokoi noclegowych (w tym
2 jednoosobowe pokoje oraz 6 – dwuosobowych). Każdy pokój posiada łazienkę. W czterech
pokojach znajdują się telewizory. Goście mogą skorzystać także ze znajdującej się na terenie stacji
restauracji, w której mogą się stołować.
- Internat Michalickiego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. ks. B. Markiewicza – mieści
się w zabytkowym murowanym dworze z XVIII w., który położony jest w malowniczym parku.
Oferuje 60 miejsc noclegowych oraz możliwość skorzystania ze stołówki.
Gastronomia.
Turyści, którzy zdecydują się na przyjazd do Gminy Miejsce Piastowe mogą skorzystać
z dość bogatego zaplecza gastronomicznego.
W gminie działają dwie restauracje:
1. „TARGOPAL” funkcjonująca w ramach Stacji Paliw Płynnych w Zalesiu, dysponująca
25 miejscami,
2. „Bar” w Rogach, która dysponuje 15 miejscami.
Obok tego istnieją trzy bary/puby:
1. FPHU „Janter” w Rogach posiadający 24 miejsca
2. Karczma „Pod Kołami” w Głowience posiadająca 16 miejsc
3. Gospoda „U Franka” w Widaczu posiadająca 20 miejsc
Dodatkowo w Miejscu Piastowym działają dwie pizzerie „Lastoria” oraz „Allo Allo”,
z których każda posiada po 20 miejsc.
Parkingi.
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe działa tylko jeden parking zlokalizowany na terenie
należącym
do
Zgromadzenia
Świętego
Michała
Archanioła
w
Miejscu
Piastowym
w sąsiedztwie kościoła „Na Górce” (ul. Ks. B. Markiewicza 25a), który może pomieścić ok. 30
pojazdów. Ponadto funkcjonuje tu wiele miejsc parkingowych usytuowanych głównie przy
obiektach użyteczności oraz obiektach usługowych.
Atrakcje turystyczne Gminy Miejsce Piastowe.
- Obiekty przyrodnicze
Na obszarze gminy występują dwa pomniki przyrody – dęby o obwodzie pni 340 i 330 m, wys.
24 i 23 m, mające ok. 250 lat stanowiące własność Parafii Rzymsko – Katolickiej we Wrocance.
- Aktywny wypoczynek
Do aktywnego spędzenia czasu na terenie gminy przyczynić się mogą:
a) Rogowski
Szlak
Rowerowy,
którego
główną
atrakcją
są
kapliczki
szafkowe
z figurami świętych, drewniane domy ze zdobieniami dolnej krawędzi ścian szczytowych
oraz rozległe panoramy. Trasa prowadzi drogami asfaltowymi i polnymi utwardzonymi.
W sumie szlak ma 12 700 m i w całości mieści się na terenie wsi Rogi.
b) Basen odkryty przy Michalickim Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Miejscu
Piastowym.
Najważniejsze zabytki Gminy Miejsce Piastowe.
W gminie przeważają zabytki o charakterze sakralnym – głównie kościoły, krzyże
i kapliczki przydrożne. Znaleźć tu można zabytki architektury ludowej oraz obiekty małej
architektury oraz nieliczne zabytki techniki – związane z wydobywaniem na terenie gminy
ropy naftowej.
- Miejsce Piastowe
Ø Kościół Zgromadzenia św. Michała Archanioła – Na Górce w stylu neogotycko – romańskim
wzniesiony w latach 1932 – 1935,
Ø budynki Zgromadzenia S.S. Michalitek,
Ø grobowce ks. Markiewicza i A. Kaworek (współzałożycielki sióstr Michalitek),
Ø Kościół parafialny pochodzący z XIX w., wybudowany w stylu neogotyckim
Ø zabytkowy dwór murowany z XVIII w. (obecnie mieszczący internat),
Ø zabytkowe kapliczki.
- Głowienka
Ø zachowały się tu nieliczne stare drewniane chaty, głównie z początku lat międzywojennych
XX w.,
Ø przydrożne kapliczki,
- Łężany
Ø zachowały się tu zabytkowe przydrożne kapliczki i pozostałości po kopalni ropy naftowej
„Szczęść Boże”,
- Rogi
Ø na uwagę zasługują drewniany kościół parafialny p.w. św. Bartłomieja z 1600 r., wybudowany
w stylu gotyckim z dobudowaną do niego wieżycą dzwonną i murowaną zakrystią z XVII w.
w stylu podkarpackiego baroku.
Ø kapliczki z XIX i początku XX w.,
Ø kilka starych domów z przełomu XIX i XX w.
Ø zachowały się tu także ślady po zamku, później dworze, fosy napełnione kiedyś wodą oraz
dworska oficyna,
- Targowiska
Ø warto zobaczyć dwór z XVII w.,
Ø drewniany, modrzewiowy kościół z XV w.,
Ø kaplicę grobową Gołaszewskich z XIX w.,
Ø liczne kapliczki i figury przydrożne z końca XIX i XX w.
Ø pozostałości po destylarnii ropy naftowej,
- Wrocanka
Ø kilka starych chat,
Ø przydrożne kapliczki,
Ø neogotycka kaplica św. Rozalii,
Ø mogiła zastrzelonych przez Niemców: Stanisława Steca i Jana Drubka,
Ø na uwagę zasługuje drewniany, zabytkowy kościół p.w. Wszystkich Świętych z 1770 r.,
Zabytkowy Kościół parafialny we Wrocance
Obiekty kulturowe.
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe jedynym obiektem kulturowym jest Galeria Rękodzieła
Artystycznego, znajdująca się w Miejscu Piastowym w budynku Gminnego Ośrodka Kultury.
Imprezy
Gmina Miejsce Piastowe jest obszarem, na którym cyklicznie organizowane są różnego rodzaju
imprezy – turystyczne, sportowe, folklorystyczne i inne, których głównym organizatorem jest
Gminny Ośrodek Kultury w Miejscu Piastowym. Wiele z nich realizowane jest już od wielu lat,
początkowo gminne zwiększały swój zasiąg stając się imprezami powiatowymi czy wręcz
wojewódzkimi, a nawet międzynarodowymi. Są one z reguły połączone z promowaniem wiedzy na
temat wielu istotnych spraw i problemów. W wielu z organizowanych imprez uczestniczą
partnerzy zagraniczni gminy z Włoch, Słowacji, Ukrainy.
Imprezy turystyczne:
-
Rajd pieszy w Bieszczady,
-
Rajdy piesze i rowerowe po terenie Gminy Miejsce Piastowe i gmin sąsiednich,
Imprezy sportowe:
-
Bieg ziemią krośnieńską im. I. Łukasiewicza,
-
Turniej tenisa stołowego o „Puchar Wójta Gminy”,
-
Gminny Turniej w Unihoka,
-
Turnieje szachowe i piłki nożnej,
Imprezy artystyczne:
-
Przegląd amatorskich zespołów artystycznych „Mini – Art”,
-
Gminny konkurs kolęd i pastorałek,
-
Teatralia (impreza o charakterze ogólnopolskim),
-
Targi satyryczne „Kogel – Mogel”,
-
Gminny Konkurs Piosenki Religijnej,
-
Festiwale piosenek,
-
Konkurs Wiedzy o Wielkich Polakach,
-
„BALMUZ” – Przegląd Amatorskich Zespołów Muzycznych Podkarpacia
Imprezy folklorystyczne:
- Rogowska Biesiada,
- Przegląd Grup Kolędniczych
3.3. Sport
Sport w Gminie Miejsce Piastowe rozwijany jest za pośrednictwem klubów sportowych
działających w poszczególnych wsiach oraz GOK – u jednego z głównych organizatorów imprez
sportowych.
Działające na terenie gminy kluby sportowe mają charakter ludowy, uczniowski i ludowo –
uczniowski.
Tabela nr 6 - Rozkład klubów i zespołów sportowych w poszczególnych miejscowościach gminy.
Miejscowość
Ludowe
Kluby
Sportowe
GŁOWIENKA
ŁĘŻANY
MIEJSCE PIASTOWE
NIŻNA ŁĄKA
ROGI
TARGOWISKA
WIDACZ
WROCANKA
ZALESIE
R a z e m:
1
1
1
3
Ludowo –
Uczniowskie
Uczniowskie
Kluby
Kluby
Sportowe
Sportowe
1
1
1
1
1
1
1
1
3
5
Z powyższego zestawienia wynika, że najlepsze warunki rozwoju sportu znajdują się
w miejscowościach Głowienka, Miejsce Piastowe, Targowiska, gdzie działają po dwa kluby
sportowe – po jednym ludowym i uczniowskim działającym przy szkole. W Łężanach, Niżnej
Łące, Rogach, Widaczu i Wrocance znajduje się po jednym klubie, przy czym są to kluby
uczniowskie, ludowo – uczniowskie oraz ludowe kluby sportowe. Obecnie jedynie we wsi Zalesie,
nie ma żadnego klubu lub zespołu sportowego. W skali całej gminy widoczne jest, że rozwój
sportu następuje zasadniczo poprzez uczniowskie kluby sportowe, które funkcjonują przy szkołach
i występują praktycznie w każdej miejscowości gminy. Szczególnie dobrze rozwija się działalność
LUKS „Burza” Rogi, który zrzesza największą liczbę członków, jest też uczestnikiem
i organizatorem wielu imprez sportowo – rekreacyjnych, np. Biegu Ziemią Krośnieńską im.
Ignacego Łukasiewicza.
Tabela nr 7 - Charakterystyka poszczególnych klubów
Liczba członków
(zawodników)
Sekcje
Ludowy Klub Sportowy w Głowience
Ludowo – Uczniowski Klub Sportowy „Partyzant”
w Targowiskach
50
Piłka nożna
48
Piłka nożna
3.
Ludowy Klub sportowy „TOP” w Niżnej Łące
4.
Ludowo – Uczniowski Klub Sportowy „BURZA” Rogi
32 (w tym 19
zawodników)
160
(w tym 130
zawodników)
5.
Uczniowski Klub Sportowy „LIDER” w Głowience
72
6.
Uczniowski Klub Sportowy „Błyskawica” w Łężanach
22
Tenis stołowy
Piłka nożna
Piłka nożna
Tenis stołowy
Lekkoatletyka
Piłka nożna
Rekreacyjno – sportowa
Tenis stołowy
Piłka nożna
7.
Uczniowski Klub Sportowy „PIASTEK”
w Miejscu Piastowym
40 (uczniowie SP
Miejsce Piastowe)
8.
Uczniowski Klub Sportowy „Orion” Targowiska
50
9.
Uczniowski Klub Sportowy „Tornado” we Wrocance
45
L.p.
Nazwa klubu
1.
2.
10.
11.
Ludowo – Uczniowski Klub Sportowy „Tajfun”
w Widaczu
Ludowy Klub Sportowy „PIAST” w Miejscu Piastowym
Piłka nożna
Piłka nożna
Piłka siatkowa
Piłka siatkowa
Tenis stołowy
Piłka nożna
30
Tenis stołowy
70
Piłka nożna
Obiekt sportowe na terenie Gminy Miejsce Piastowe.
Na terenie gminy znajduje się spora ilość obiektów sportowych. Są to głównie sale
gimnastyczne i boiska sportowe położone przy szkołach oraz stadiony sportowe. W sumie gmina
dysponuje 5 stadionami sportowymi położonymi w Głowience, Miejscu Piastowym, Rogach,
Targowiskach, Wrocance, które posiadają widownię do 3.000 miejsc. Oprócz tego istnieją tu
boiska
do
gier
małych,
a
w
tym
2
przyszkolne
boiska
do
piłki
ręcznej,
2 boiska do siatkówki oraz 1 kort do tenisa ziemnego. Mniejsze przyszkolne boiska sportowe
o wielorakim przeznaczeniu znajdują się praktycznie w każdej miejscowości, jak również
w Niżnej Łące oraz w Zalesiu. Ponadto gmina dysponuje także 5 przyszkolnymi halami
sportowymi o wymiarach od 36 x 18 do 44 x 22 m. Są one położone w Miejscu Piastowym,
Targowiskach, Wrocance, Łężanach (w budowie – sala w Rogach). Skorzystać można tu także
z przyszkolnej pływalni otwartej o wymiarach basenu poniżej 25 x 12,5 m. Istniejąca baza
sportowa stanowi czynnik rozwojowy wewnętrzny sprzyjający zabezpieczaniu na terenie gminy
potrzeb w zakresie sportu i rekreacji.
3.4. Zidentyfikowane problemy – w zakresie kultury, turystyki i sportu:
Ø brak obiektów kulturowych, które mogłyby być wykorzystywane do rozwoju turystyki,
Ø nie występowanie muzeów, skansenów, miejsc martyrologii, podziemnych
tras
turystycznych w postaci kopalni, czy sztolni – mimo obecności na terenie gminy
pozostałości po kopalniach ropy naftowej,
Ø w związku ze słabo rozwiniętą infrastrukturą turystyczną brak jest na terenie gminy
punktów informacji turystycznej czy też innych form obsługi turystyki,
Ø słabo rozwinięta jest promocja turystyczna gminy – nie ma organizacji szeroko promującej
gminę
pod
względem
turystycznym,
jak
również
nie
rozwinięte
są
nawet
w sposób szczątkowy formy promocji turystyki gminnej.,
Ø brak jakichkolwiek propozycji w zakresie inwestycji podnoszących atrakcyjność
turystyczną gminy,
Ø brak lokalnego programu rozwoju turystyki,
Ø gmina nie zrealizowała dotychczas żadnych projektów o charakterze turystycznym, które
finansowane byłyby ze środków UE, organizacji międzynarodowych czy innych, choć ma
doświadczenie w pozyskiwaniu dotacji i procedury pozyskiwania środków finansowych nie
są dla niej skomplikowane,
Ø bariery w korzystaniu ze środków zagranicznej pomocy bezzwrotnej na realizację
powyższych projektów, a głównie:
-
słaby przepływ informacji,
-
niewystarczające środki własne na współfinansowanie projektów,
-
nie identyfikowanie przez programy właściwych potrzeb potencjalnych beneficjentów.
Ø niedostateczna liczba miejsc noclegowych oraz dość niski poziom usług świadczonych
w zakresie gastronomii,
Ø niewystarczająca koordynacja działań związanych z rozwojem i promocją rzemiosła
Ø zagrożenie niekorzystnymi przekształceniami funkcjonujących obiektów kulturowych
i ich otoczenia w przypadku konieczności modernizacji czy podniesienia standardu
funkcjonalnego i technicznego,
Ø nadal ograniczone możliwości uprawiania sportu i rekreacji z uwagi na brak obiektów
sportowych i rekreacyjnych w niektórych miejscowościach gminy,
Ø brak szerszego zainteresowania dzieci i młodzieży istniejącą ofertą sportową,
Ø brak kompleksowego planu pozwalającego na pełną realizację potrzeb w zakresie sportu
i rekreacji poprzez propagowanie zdrowego stylu życia,
Ø za małe środki finansowe pozwalające na szybkie ukończenie budowy sali gimnastycznej
oraz na inne inwestycje sportowo – rekreacyjne,
Ø wciąż niski standard techniczny niektórych obiektów sportowych, często pozbawionych
specjalistycznego sprzętu sportowego,
Ø brak ośrodka świadczącego kompleksowe usługi rekreacyjno – sportowe, który stwarzałby
warunki do aktywnego spędzania czasu przez dzieci i młodzież.
4. Zagospodarowanie przestrzenne
4.1. Uwarunkowania ochrony środowiska
Elementami tworzącymi i wpływającymi na stan środowiska, oddziałując na wody
powierzchniowe i gruntowe, powietrze atmosferyczne, gleby oraz otoczenie przyrodnicze, są sieci
wodociągowe i kanalizacji sanitarnej. Składowymi są także gospodarka odpadami stałymi oraz
wykorzystywane źródła energii, szczególnie w zakresie ogrzewnictwa.
Gmina Miejsce Piastowe w zakresie ochrony środowiska posiada już istotne osiągnięcia,
chociaż wiele zadań pozostaje w sferze programowania i niezbędnej realizacji. Gmina Miejsce
Piastowe położona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego, które to położenie
nakłada na nią szereg obowiązków w zakresie ochrony środowiska. Mając powyższe na uwadze
gmina
podjęła
szereg
działań
m.in.
w
zakresie
stworzenia
i urządzeń proekologicznych oraz podniesienia ekoświadomości.
systemów
Uwarunkowania wspierające rozwój:
•
położenie gminy w Obszarze Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego, świadczące
o czystości środowiska przyrodniczego,
•
występowanie niezagospodarowanych złóż zasobów naturalnych (kruszywo naturalne,
gliny zwietrzelinowe, torf, ropa naftowa),
•
naturalny zbiornik wód podziemnych o wysokiej jakości rzek Wisłok i Jasiołka,
•
całkowite skanalizowanie gminy,
•
40 % zwodociągowanie gminy oraz prowadzenie dalszych inwestycji w zakresie budowy
wodociągów,
•
posiadanie programów rozwiązania gospodarki ściekowej oraz gospodarki wodnej oraz
opracowywanie programu ochrony środowiska, jak również gospodarki odpadami,
•
szeroki dostęp do źródeł zaopatrzenia w wodę (ujęcia wody w Szczepańcowej
i Iskrzynii oraz magistrala wodna Sieniawa – Krosno przebiegająca przez teren gminy),
•
zorganizowany
system
zbierania
odpadów
komunalnych
(system
workowy
i kontenerowy),
•
obecność rzeki Lubatówka i Jasiołka wpływających korzystnie na klimat gminy –
stwarzających możliwość rekreacyjnego ich wykorzystania po oczyszczaniu wody
w rzece,
•
obecność lasów uzdrowiskowych stanowiących ok. 10% ogólnego zalesienia gminy,
•
brak wielkich zakładów przemysłowych oraz niewielka ilość zakładów usługowych,
których technologie byłyby źródłem emisji zanieczyszczeń powoduje, że warunki higieny
powietrza atmosferycznego są stosunkowo korzystne i ulegają systematycznej poprawie,
•
rosnąca świadomość ekologiczna lokalnego społeczeństwa.
Uwarunkowania ograniczające rozwój:
•
zła jakość wody pitnej w studniach,
•
brak wodociągów w 5 miejscowościach gminy,
•
okresowe braki wody w studniach (susza),
•
zagrożenia pożarowe i ekologiczne związane z wypalaniem trawy oraz słomy po żniwach,
•
niska skuteczność w zakresie egzekwowania zakazu wypalania traw,
•
silne wiatry szkodliwie oddziaływujące na stan środowiska,
•
nieuregulowane koryta rzek, a w związku z tym niewykorzystywanie walorów
przyrodniczo – krajobrazowych rzek gminnych,
•
nadmierne zanieczyszczenie rzek Lubatówka i Jasiołka wykluczające aktualnie ich
rekreacyjne wykorzystanie,
•
zanieczyszczenia
powietrza
wywoływane
przydomowymi
kotłowniami
(używanie
w celach opałowych węgla i drewna),
•
komunikacja drogowa, ze szczególnym udziałem pojazdów ciężarowych niekorzystnie
wpływająca na klimat akustyczny gminy,
•
niski stan zalesienia gminy (ogółem powierzchnia lasów zajmuje 363 ha, co stanowi
zaledwie 7 % ogólnej powierzchni gminy),
•
występowanie gleb o niskich wartościach produkcyjnych – uniemożliwiających m.in.
rozwój rolnictwa,
•
wciąż niedoskonały system zagospodarowania śmieci i odpadów,
•
wciąż występujące zjawisko przedostawania się ścieków z przydomowych szamb do
gruntów
powodujące
zanieczyszczenie
gleb
oraz
wód
podziemnych
i powierzchniowych (chodzi o mieszkańców nie korzystających z kanalizacji),
•
zwiększająca się powierzchnia odłogów na terenie gminy,
•
niekorzystne warunki higieny powietrza atmosferycznego w związku z dużym natężeniem
ruchu kołowego.
4.2. Infrastruktura techniczna.
Sieć kanalizacyjna.
Obecnie Gmina Miejsce Piastowe jest w 100 % skanalizowana. Ścieki są natomiast
odprowadzane w całości do oczyszczalni w Krośnie. Do kanalizacji sanitarnej odprowadzane są
ścieki bytowo – gospodarcze z gospodarstw domowych o charakterze typowym dla osiedli
wiejskich oraz obiektów użyteczności publicznej (szkoły, przedszkola, sklepy itd.). Nie
odprowadzane są ścieki pochodzenia zwierzęcego i ścieki deszczowe. Działania w zakresie
kanalizowania gminy podjęte zostały w 1992 r. Do 1999 r. skanalizowano zaledwie 20 % gminy
(część Łężan, i Targowisk), wyłącznie przy wykorzystaniu własnych środków budżetowych gminy
i wkładów ludności. W 1999 r. otworzyły się dla Polski nowe możliwości pozwalające na
skorzystanie preferencyjnych kredytów i środków finansowych pochodzących m.in. z UE. Dzięki
temu do końca 2003 r. udało się zakończyć proces kanalizowania gminy, w efekcie czego
wszystkie 9 miejscowości posiada już sieć kanalizacyjną. Proces kanalizowania gminy rozpoczęto
od wybudowania sieci kolektorów głównych (w sumie jest ich 6), przy czym najdłuższy biegnie od
Krosna przez Miejsce Piastowe do granic Gminy Iwonicz Zdrój. Kolektory od miejsca połączenia
ścieków z wszystkich skanalizowanych wsi gminy prowadzone są wzdłuż rzeki Lubatówki do
kolektora kanalizacji sanitarnej miasta Krosna. Układ sieci kanalizacyjnej zlokalizowany został
wzdłuż dróg oraz potoków przepływających przez wsie. Nie budowano ciągów kanalizacyjnych
pod drogami, ponieważ wiązało się to ze wzrostem kosztów budowy. Jedynie gdy było to
niezbędne robiono przebicie pod drogą. Kanalizację wykonano z rur PCV o różnych średnicach od
Φ 600 mm do Φ 160 mm. Uzbrojenie kanalizacji stanowią studzienki wykonane także z rur PCV.
Jeżeli chodzi o przepompownie ścieków to są to podziemne komory z zamontowanymi wewnątrz
dwoma pompami zatapialnymi. Każda pompa zamontowana jest na stopie sprzęgającej rurociągu
tłoczonego.
Całkowite skanalizowanie gminy oznacza, że wszystkie posesje w tych miejscowościach posiadają
dostęp
do
sieci
kanalizacji
sanitarnej.
Nie
podłączone
pozostały
budynki
o nieuregulowanym stanie prawnym terenów przez, które planowana była sieć kanalizacyjna. Ci
mieszkańcy, którzy nie korzystają z sieci kanalizacyjnej gromadzą ścieki w przydomowych
szambach.
* Długość sieci kanalizacyjnej
– 243 km
* Liczba podłączonych obiektów
– 2.854, co stanowi 94,44 %
* Liczba przepompownii ścieków
– 13 kpl
Sieć wodociągowa
Konieczność stworzenia sieci wodociągowej w Gminie Miejsce Piastowe związana jest
niedoborem
i
niską
jakością
wody.
Gmina
Miejsce
Piastowe
posiada
opracowaną
w 1995 r. koncepcję zaopatrzenia w wodę dla całej gminy. Zgodnie z jej założeniami gmina
zaopatrywana ma być w wodę z magistrali wodnej Sieniawa – Krosno o średnicy Φ 500 mm
poprzez komorę redukcyjną oraz z ujęć wody w Szczepańcowej i Iskrzyni. W celu dobrego
zaopatrzenia w wodę wszystkich mieszkańców gminy koncepcja zakłada budowę hydrofornii
w Rogach i Targowiskach, bądź alternatywnie w Widaczu. Obecnie sieć wodociągowa obejmuje
4 miejscowości, tj. Głowienkę, Wrocankę (ok. 80 %), Miejsce Piastowe i Łężany tworząc
jednolity, połączony układ.
* Długość sieci wodociągowej
– 75,3 km
* Liczba podłączonych budynków
– 1288 co stanowi 42,62 %.
Sieć jest w dobrym stanie technicznym wybudowana w latach 1976 – 2003 (Głowienka – oddanie
do użytku nastąpiło w 1977 r.; Miejsce Piastowe – oddanie do użytku w 1998 r.; Łężany – 2000 r.;
Wrocanka – 2003 r.) i do chwili obecnej nie była ona modernizowana. Sieć jest rozbudowywana
na bieżąco – w 2004 r. rozpoczęto prace budowlane w miejscowości Targowiska i Zalesie. Jakość
wody, dostarczanej do sieci odpowiada wymogom sanitarnym i nie budzi zastrzeżeń służb
sanitarnych. Pozostali mieszkańcy gminy korzystają z wody ze studni kopanych, których
wydajność z reguły nie pokrywa w pełni zapotrzebowania na wodę w komfortowych ilościach.
Ponadto na terenie gminy znajduje się kilka studni wierconych, które związane są z obiektami
przemysłowymi lub użyteczności publicznej. W związku z tym, że wciąż są jeszcze mieszkańcy
nie korzystający z sieci kanalizacyjnej, gromadzą oni ścieki w szambach, które często nie spełniają
wymogów
sanitarnych.
Szamba
te
stanowią
zagrożenie
dla
wód
podziemnych
i przypowierzchniowych wpływając na zły stan wody w studniach kopanych, z których część
mieszkańców gminy czerpie wodę. Zauważyć należy ponadto, że wydajność istniejących zakładów
wodociągowych dla miasta Krosna oraz przepustowość magistrali wodnej ze znacznym nadmiarem
pokrywa zapotrzebowanie na wodę dla miasta Krosna i w związku z tym pozwala bez większych
problemów na zasilanie w wodę sąsiednich gmin, w tym m.in. Gminy Miejsce Piastowe.
Gospodarka odpadami.
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe odpady gromadzone są w pojemnikach kontenerowych
zlokalizowanych obok obiektów użyteczności publicznej, a mieszkańcy gromadzą odpady
w workach, które co 2 tygodnie wywożone są na wysypisko śmieci. Gmina Miejsce Piastowe nie
posiada własnego wysypiska śmieci. Odpady komunalne zbierane w systemie "workowym"
wywożone są przez dwie firmy, tj.:
•
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Krośnie, które obsługuje Łężany,
Targowiska, Widacz, Zalesie, Głowienkę,
•
Usługowy Zakład Transportowy w Świerzowej Polskiej, który obsługuje Rogi, Miejsce
Piastowe, Wrocankę i Niżną Łąkę
Miejscem składowania odpadów stałych z terenu wszystkich miejscowości gminy jest wysypisko
odpadów komunalnych w Krośnie. Odpady wywożone z terenu gminy to odpady komunalno –
bytowe (różnego rodzaju opakowania, szkło, śmieci itp.) Realizacja obowiązku zbierania
i pozbywania się w sposób zgodny z prawem odpadów komunalnych przez właścicieli
nieruchomości odbywa się na podstawie indywidualnych umów zawartych z podmiotami
posiadającymi zezwolenie na świadczenie usług w zakresie zbierania i transportu odpadów
komunalnych. Według danych na 2003 r. obowiązek ten realizuje ok. 70 % mieszkańców gminy.
Tak wysoki stopień wywożonych odpadów nie jest wynikiem zwiększonej radykalnie ilości
wytworzonych odpadów, lecz zwiększeniem poziomu obsługi mieszkańców. Prowadzona jest
także selektywna zbiórka stłuczki szklanej (zakupiono 30 sztuk pojemników). Istniejący system
w zakresie wywozu odpadów z terenu gminy jest korzystny z punktu widzenia zachęcenia
mieszkańców do nieskrępowanego pozbycia się odpadów, nie zachęca jednak do zbiórki
selektywnej.
W chwili obecnej w opracowaniu znajduje się program gospodarki odpadami. Najważniejszym
kierunkiem działań gminy w kolejnych latach musi być zwiększenie selektywności zbiórki
odpadów oraz eliminacja niekontrolowanego zbierania i utylizacji odpadów niebezpiecznych.
Konieczne wydaje się również zreformowanie systemu wywożenia odpadów komunalnych
z terenu gminy, w związku z tym, że część mieszkańców nie jest objęta tym systemem i sama we
własnym zakresie pozbywa się odpadów. Część często sama wywozi odpady na wysypisko, inni
natomiast pozbywają się odpadów w sposób niezgodny z prawem.
Energia cieplna i elektryczna
Energia cieplna na terenie gminy wytwarzana jest przede wszystkim w oparciu
o źródła indywidualne. Czynnikiem energetycznym są: gaz ziemny oraz tradycyjnie węgiel
kamienny, który przyczynia się do emisji zanieczyszczającej powietrze atmosferyczne. Dzieje się
tak pomimo zgazyfikowania całej gminy. Z sieci gazowej korzystają na terenie gminy wszystkie
obiekty użyteczności publicznej, natomiast problemem są indywidualne gospodarstwa ogrzewane
najczęściej przy wykorzystaniu kotłowni węglowych. Te źródła ciepła stanowią obok wzmożonego
ruchu kołowego główne źródło zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
Kolejne lata powinny się zaznaczyć przekształcaniem w kierunku tworzenia źródeł energii
cieplnej o charakterze proekologicznym, przede wszystkim poprzez podnoszenie świadomości
ekologicznej mieszkańców gminy.
Bezproblemowo
przebiega
także
zaopatrzenie
mieszkańców,
gospodarczych, w energię elektryczną, z krajowej sieci elektroenergetycznej.
Sieć gazowa.
Gmina Miejsce Piastowe jest w 100 % zgazyfikowana.
jak
i
podmiotów
W Targowiskach zlokalizowana jest rozdzielnia gazu, która wiąże przebiegające przez gminę
gazociągi wysokoprężne:
-
gazociąg wysokoprężny Φ 200 Pnom 4,0 MPa relacji Targowiska – Pustyny,
gazociąg wysokoprężny Φ 250 Pnom 2,5 MPa relacji Targowiska – Strachocina,
gazociąg wysokoprężny Φ150 Pnom 1,6 MPa relacji Targowiska – Miejsce Piastowe,
gazociąg wysokoprężny Φ 150 Pnom 1,6 MPa relacji Miejsce Piastowe – Sulistrowa
z odgałęzieniami w Rogach,
gazociąg wysokoprężny Φ100 Pnom 1,6 MPa – odgałęzienie Rogi – Bóbrka,
gazociąg wysokoprężny Φ 65 Pnom 1,6 MPa – odgałęzienie Niżna Łąka,
gazociąg wysokoprężny Φ 150 Pnom 1,6 MPa – relacji Miejsce Piastowe – Iwonicz.
Ogólny stan urządzeń do przenoszenia wyżej wymienionych mediów należy uznać za
zadowalający. Sieć gazowa na terenie Gminy Miejsce Piastowe, po ostatnio przeprowadzonych
remontach kapitalnych jest w dobrym stanie technicznym i dostawy gazu odbywają się bez
zakłóceń. Nieco gorzej przedstawia się sytuacja ze stanem urządzeń energetycznych.
Telefonizacja.
Miejscowości na terenie Gminy Miejsce Piastowe obsługiwane są w ruchu automatycznym
przez trzy centrale telefoniczne, które znajdują się w Miejscu Piastowym, Wrocance i Głowience.
Operatorem na terenie gminy jest Telekomunikacja Polska S.A.
Ilość abonentów w poszczególnych miejscowościach wynosi:
1. Miejsce Piastowe
2. Targowiska
3. Głowienka
4. Rogi
5. Łężany
6. Wrocanka
7. Niżna Łąka
8. Widacz
9. Zalesie
Razem
350
352
438
440
308
244
77
152
83
2.444
Sieć drogowa.
Tabela nr 8 – Drogi gminne
L.p.
Nazwa drogi
Miejsce Piastowe
1.
ul. Cicha
2.
ul. Cmentarna
3.
ul. Starowiejska
Długość drogi (w mb)
Rodzaj nawierzchni
200
350
350
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
1.
2.
1.
2.
3.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ul. Szkolna
ul. Jaćmierz
ul. Nadrzeczna
ul. Zarzecze
ul. Krawcówka
ul. Niebylec
ul. Łysogórska
Głowienka
ul. Stroma
ul. Zielona
ul. Polna
ul. Słoneczna
ul. Franciszkańska
ul. Pogórze
ul. Nadbrzeżna
ul. Cmentarna
ul. Miodowa
Łężany
ul. Potockiego
ul. Barana
ul. Wspólna
ul. Nawsie
ul. Ogrodowa
ul. Polna
Targowiska
droga do sklepu "pod jeziorem"
droga wokół wsi (obwodnica)
droga na "wygon"
droga do lasu
Wrocanka
ul. Nadrzeczna
ul. Brzozowa
ul. Krzywa
Niżna Łąka
droga przez wieś
droga na Murowaniec
Zalesie
droga przez wieś
droga do Pustyn
droga do lasu
Widacz
droga do szkoły
droga do stacji PKP
droga do Dzielnic I
droga do Dzielnic II (D.L)
Rogi
droga k. Kościoła
droga k. Żebrackiego
droga szkolna
droga dworska
droga k. Zubla
droga na most
450
500
200
400
250
400
300
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
230
1100
1350
1200
1100
3100
500
1950
950
bitumiczna
bitumiczna
tłuczniowa
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
tłuczniowa
bitum./żwir
bitumiczna
1850
400
700
500
500
600
bitumiczna
bitum./żwir.
tłuczniowa
tłuczniowa
tłuczniowa
bitum./tłuczn.
200
3200
500
500
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitum./żwir.
2500
650
1000
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
1300
1000
bitumiczna
bitum./żwir.
2200
300
250
bitumiczna
bitumiczna
tłuczniowa
250
800
1500
400
tłuczniowa
bitumiczna
bitumiczna
tłuczniowa
2100
250
1800
2200
400
350
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
Tabela nr 9 - Drogi powiatowe
L.p.
Określenie drogi
1.
Szczepańcowa – Głowienka
Krosno – Targowiska – Wróblik
2.
Szlachecki
3.
Krosno – Rogi – Iwonicz
4.
Miejsce Piastowe – Wrocanka
5.
Rogi – Lubatowa
6.
Niżna Łąka – Bóbrka
7.
St. PKP Targowiska – Targowiska
2.664
Rodzaj nawierzchni
bitumiczna
5.200
bitumiczna
4.052
5.280
2.000
3.727
1.367
Tabela nr 10 - Drogi krajowe
L.p.
Określenie drogi
Radom – Rzeszów – Domaradz –
1.
Miejsce Piastowe – Barwinek (dr nr 9)
Wadowice – Nowy Sącz – Jasło –
2.
Krosno – Sanok – Przemyśl (dr nr 98)
bitumiczna
bitumiczna
bitumiczna
bitum./żwir.
bitumiczna
Rodzaj nawierzchni
8.171
bitumiczna
2.677
bitumiczna
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe drogi wojewódzkie nie występują.
W zakresie kompetencji Gminy Miejsce Piastowe znajduje się w sumie 47 dróg gminnych
o łącznej długości 43,080 km.
Przedstawione dane wskazują, że gmina dysponuje znaczną ilością dróg gminnych. Jednakże nie
dysponuje wystarczającymi środkami pieniężnymi na ich remont, jak również nie ma sprzętu
niezbędnego do prowadzenia robót drogowych. Taki stan wpływa niekorzystnie na dobre warunki
komunikacyjne jakie występują w gminie.
Pozostała infrastruktura komunikacyjna.
Koleje
–
przez
gminę
przebiega
linia
kolejowa
z
dworcem
w
Targowiskach
i przystankiem PKP w Widaczu.
Lotnisko – ok. 50 % powierzchni lotniska zapasowego Aeroklubu Podkarpackiego
w Krośnie położone jest w obrębie wsi Targowisk i Łężan.
Przejście
graniczne
–
najbliższe
przejście
graniczne
znajduje
w odległości ok. 30 km.
się
w
Barwinku
4.3. Rolnictwo i leśnictwo
Gmina Miejsce Piastowe jest gminą typowo rolniczą, ale mimo to nie posiada dobrych
warunków do produkcji rolniczej. Wpływ na taki stan rzeczy mają ukształtowanie terenu,
agroklimat, warunki wodne i glebowe, bardzo duże rozczłonkowanie działek, brak dobrych
dojazdów do pól uprawnych. Równocześnie przewaga ciężkich, zakwaszonych gleb należących
głównie do IIIa, IIIb, IVa i IVb klasy użytków rolnych oraz często występujące wiosenne
i jesienne przymrozki znacznie ograniczają możliwości produkcyjne gminy.
Ponad 60 % ogólnej powierzchni gruntów ornych zajmują grunty klasy IV, zaś niecałe 30 %
stanowią grunty orne klasy III, na pozostałą ogólną powierzchnię gruntów ornych składają się
grunty należące do klas II, V i VI. Tak samo wygląda sytuacja jeżeli chodzi o sady, łąki
i pastwiska – są one usytuowane w przeważającej mierze na glebach zaliczanych do III i IV klasy
bonitacyjnej.
W stosunku do liczby gospodarstw (ok. 1470) zainteresowanie hodowlą i chowem zwierząt jest
małe. Taka sytuacja wynika z niekorzystnej sytuacji na rynku mleka i mięsa oraz z faktu, iż rolnicy
mają duże kłopoty ze sprzedażą wyhodowanych zwierząt. Na terenie gminy nie ma też
zorganizowanego skupu mleka. Wśród uprawianych roślin przeważają pszenica i ziemniaki, które
w strukturze upraw zajmują największą powierzchnię. W niewielkim zakresie uprawia się żyto,
jęczmień, owies i buraki pastewne. Z uwagi na nie rozwijającą się hodowlę zwierząt zwiększa się
powierzchnia gruntów odłogowanych, a nawet nieużytków. Nieprawidłowe użytkowanie, złe
stosunki wodne oraz nienależyty stan techniczny urządzeń melioracyjnych pogarsza jakość roślin
wartościowych na łąkach.
Jeżeli chodzi o lasy to stanowią one ok. 7 % ogólnej powierzchni gminy i są w części własnością
osób fizycznych, gminy i Skarbu Państwa. Są one uznane za ochronne z uwagi na wodochronność.
Ponadto część lasów (ok. 10 %) to lasy uzdrowiskowe stanowiące strefę ochronną wokół
sanatoriów i uzdrowisk. Większy kompleks leśny znajduje się w północno – wschodniej części
gminy, na terenie wsi Targowiska, w którym występują dęby, olchy, jodły, sosny w wieku 20 –
100 lat oraz w Rogach.
W sumie lasy zajmują powierzchnię 363 ha, z czego
Ø 273 ha stanowi własność Skarbu Państwa,
Ø do gminy należy 23 ha (19 ha w Rogach oraz 4 ha w Targowiskach),
Ø w rękach osób fizycznych znajduje się 62 ha,
Ø a 5 ha stanowi własność kościelną.
Na terenie gminy brak jest jednak instytucji obsługi lasów oraz nie jest skupowane runo leśne.
Brak jest również instytucji turystycznej wykorzystującej walory lasów.
Tabela nr 11 - Zestawienie wykorzystania gruntów na terenie Gminy Miejsce Piastowe
L.p.
Wyszczególnienie
Powierzchnia w ha
%
Użytki rolne, a w tym:
4053
78,76
- grunty orne
3038
59,04
1.
- sady
109
2,12
- łąki
578
11,23
- pastwiska
328
6,37
2.
Lasy i grunty zadrzewione i zakrzewione
391
7,60
3.
Wody i rowy
70
1,36
4.
Drogi
180
3,50
5.
Tereny zabudowane
392
7,62
6.
Tereny kolejowe
46
0,89
7.
Pozostałe
14
0,27
8.
Razem
5146
100
Wykres nr 1 - Zestawienie wykorzystania gruntów na terenie Gminy Miejsce Piastowe
70%
60%
59,04%
50%
40%
rodzaj wykorzystania gruntu
30%
20%
11,23%
6,37% 7,60%
10%
2,12%
7,62%
3,50%
1,36%
0,89% 0,27%
e
st
ał
po
zo
ko
le
jo
w
e
an
e
do
w
te
re
ny
dr
og
i
za
bu
y
te
re
ny
ir
ow
ne
io
od
y
w
dr
ze
w
wi
sk
a
la
sy
ig
ru
nt
y
za
łą
ki
dy
sa
pa
st
gr
un
ty
or
ne
0%
Z powyższego zestawienia wynika, że grunty orne stanowią 3/5 całości terenów Gminy
Miejsce Piastowe. Stanowi to o wiejskim charakterze gminy. Jednak znaczne rozdrobnienie
gospodarstw przyczynia się do nieopłacalności produkcji rolnej.
4.4. Własność nieruchomości.
Tabela nr 12 - Prawo własności i użytkowanie wieczyste gruntów na terenie Gminy Miejsce Piastowe
L.p.
Wyszczególnienie
Powierzchnia w ha
%
1.
Grunty Skarbu Państwa
961
18,67
2.
Grunty gminne
282
5,48
3.
Grunty osób fizycznych
3742
72,72
4.
Grunty spółdzielni
2
0,04
5.
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
137
2,66
6.
Grunty pozostałe
22
0,43
7.
Razem
5146
100
Wykres nr 2 - Prawo własności i użytkowanie wieczyste gruntów na terenie
72,72%
80,0%
grunty Skarbu Państwa 961ha
70,0%
60,0%
grunty gminne 282ha
50,0%
grunty osób fizycznych 3742ha
% 40,0%
30,0%
20,0%
grunty spółdzielni 2ha
18,61%
grunty kościołów i związków
wyznaniowych 137ha
5,48%
0,04%
10,0%
2,66%
0,43%
grunty pozostałe 22ha
0,0%
Rodzaj własności
Prawie ¾ terenów Gminy Miejsce Piastowe to tereny należące do prywatnych właścicieli.
Z drugiej strony, co piąty hektar ziemi jest własnością Skarbu Państwa. Proporcje te wskazują na
właściwy charakter prawa własności gruntów zgodny z unijną tendencją.
Tabela nr 13 - Zestawienie gruntów stanowiących mienie komunalne Gminy Miejsce Piastowe
L.p.
Wyszczególnienie
Powierzchnia w ha
%
Użytki rolne
89
31,56
1.
- grunty orne
60
21,27
- łąki
18
6,38
- pastwiska
11
3,91
2.
Lasy i grunty zadrzewione i zakrzewione
24
8,51
3.
Tereny zabudowane
22
7,80
4.
Drogi
101
35,82
5.
Rowy
39
13,83
6.
Pozostałe
7
2,48
7.
Razem
282
100
Jeżeli chodzi o mienie komunalne to we własności gminy pozostaje najwięcej dróg gminnych
zajmujących powierzchnię ponad 1/3 ogólnej powierzchni terenów stanowiących mienie
komunalne. Podobnie przedstawia się sytuacja w odniesieniu do użytków rolnych, które również
stanowią 1/3 gruntów stanowiących mienie komunalne.
W skład mienia komunalnego Gminy Miejsce Piastowe wchodzą następujące obiekty:
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
Ø
9 szkół,
8 domów ludowych,
6 remiz OSP,
budynek Urzędu Gminy,
budynek, w którym mieści się GOK, GBP, Gminne Centrum Informacji i inne,
1 przedszkole,
4 budynki mieszczące sklepy,
7 boisk sportowych.
Tabela nr 14 - Mieszkania w gminie według podmiotów będących ich właścicielami
Mieszkania stanowiące własność:
ogółem
3339
Osób
fizycznych
Gminy
Zakładów pracy
Pozostałych
podmiotów
3310
7
10
12
Źródło: Podstawowe informacje ze spisu powszechnego Gminy Miejsce Piastowe (2002 r.)
Struktura własnościowa zasobów mieszkaniowych Gminy Miejsce Piastowe została
przedstawiona poniżej:
Ø 99,13 % ogółu mieszkań stanowi własność osób fizycznych,
Ø 0,21 % własność gminy,
Ø 0,30 % własność zakładów pracy,
Ø 0,36 % własność pozostałych podmiotów.
Mieszkania stanowiące własność gminy znajdują się w:
Ø Łężanach – 1 mieszkanie o pow. 45 m2,
Ø Miejscu Piastowym – 1 mieszkanie o pow. 56 m2,
Ø Wrocance – 2 mieszkania o pow. 65 m2 i 22 m2,
Ø Rogach – 3 mieszkania o pow. 52 m2, 52 m2, 55 m2.
4.5. Zidentyfikowane problemy z zakresu zagospodarowania przestrzennego:
Ø konieczność
zachowania
środowiska
walorów
przyrodniczego
oraz
przestrzegania
obowiązujących przepisów w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego,
Ø niezadowalający stan czystości wód rzek: Jasiołki i Lubatówki, powodowany przez dopływ
zanieczyszczeń oraz ścieki deszczowe,
Ø zanieczyszczenie wód oraz jej okresowe niedobory (podwyższona zawartość w wodzie żelaza
i manganu), spływy z powierzchni dróg,
Ø brak wodociągów w 5 miejscowościach gminy,
Ø zanieczyszczenia
powietrza
wywoływane
przydomowymi
kotłowniami
(używanie
w celach opałowych węgla i drewna) oraz wzmożonym ruchem kołowym,
Ø niska lesistość gminy,
Ø zły stan techniczny większości obiektów kulturowych i brak inwestorów dla atrakcyjnego
zabudowania części obiektów zabytkowych położonych na terenie gminy,
Ø zły stan techniczny dróg i zbyt mała ilość parkingów dla samochodów osobowych, brak
ścieżek rowerowych,
Ø brak chodników i poboczy przy większości dróg,
Ø słabo rozwijające się rolnictwo,
Ø brak zorganizowanego wysypiska śmieci oraz wciąż niedoskonały system odbioru śmieci,
Ø występowanie
lokalnych,
dzikich,
małych
wysypisk
znajdujących
się
najczęściej
w korytach rzek lub lasach, co dodatkowo obniża wartości estetyczne krajobrazu.
Ø niewystarczające oświetlenie wzdłuż ciągów komunikacyjnych,
Ø przeciążona infrastruktura drogowa gminy wynikająca z dużego nasilenia ruchu,
Ø niewystarczająca w stosunku do potrzeb nośność niektórych mostów na terenie gminy,
Ø brak
środków
pieniężnych
na
remonty
i
budowy
nowych
dróg,
chodników
i mostów,
Ø brak drogi szybkiego ruchu wraz z obwodnicami, która mogłaby odciążyć centrum gminy ze
wzmożonego ruchu kołowego, a tym samym poprawić stan środowiska naturalnego.
5. Gospodarka.
5.1. Główni pracodawcy, branże.
Gmina Miejsce Piastowe jest gminą wiejską. Znaczne rozdrobnienie gospodarstw rolnych
oraz słaba jakość gleb przyczynia się do nieopłacalności produkcji rolnej. Mieszkańcy Gminy są
zatrudniani głównie w pobliskim Krośnie (m.in. Krośnieńskie Huty Szkła, Delphi Chassis System,
Goodrich, Deco – Glass, Huta Szkła Józefina, Nowy – Styl, ZUNiG). Jednak na terenie gminy
istnieje kilka zakładów pracy, w których zatrudnienie znajdują tutejsi mieszkańcy. Są to m.in.:
Ø Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „HAT – BUD” s.c. – Miejsce Piastowe;
Ø Wyrób Szkła Gospodarczego Import – Eksport Antoni Karaś & Jan Uliasz s.c. – Rogi;
Ø Fabryka Mebli „SANCRO” Sp.z.o.o. – Targowiska;
Ø Zakład Produkcyjno – Usługowy „NORMET” – Targowiska;
Ø Firma Handlowo – Usługowa „LO – STARK” – Miejsce Piastowe.
Na terenie gminy prowadzi działalność 782 podmioty gospodarcze (stan na 01. 05. 2004 r.),
z czego:
Ø działalność usługową prowadzi 232 podmioty,
Ø działalność handlową – 381 podmiotów,
Ø działalność produkcyjną - 136 podmiotów,
Ø działalność pozostała to 33 podmioty.
Wszystkie przedsiębiorstwa z terenu gminy są własnością prywatnych podmiotów. Ponadto
mieszkańcy gminy zaopatrywani są przez 53 sklepy spożywcze i przemysłowe (sklepy są
własnością prywatną) rozmieszczone na terenie poszczególnych miejscowości. Na terenie gminy
funkcjonują także 4 gospodarstwa agroturystyczne oraz 3 tartaki.
Po transformacji systemowej w 1989 roku liczba przedsiębiorstw komunalnych działających na
terenie gminy zaczęła gwałtownie się obniżać. Obecnie na obszarze naszej gminy nie prowadzi
działalności gospodarczej żadne przedsiębiorstwo o charakterze komunalnym. Brak jest także
targowisk zarówno stałych jak i sezonowych.
„Usługi biznesowe” są reprezentowane w naszej gminie przez: Podkarpacki Bank Spółdzielczy
(z Sanoka) – oddział w Miejscu Piastowym oraz filię tegoż banku w Rogach.
Struktura indywidualnych gospodarstw rolnych w Gminie Miejsce Piastowe.
(dane na podstawie rejestru wymiaru podatków na 2004 r.)
W gminie jest ok.1470 gospodarstw rolnych, z czego:
ü 1181 stanowią gospodarstwa 1 – 2 ha, co stanowi blisko 80,3 % wszystkich gospodarstw
rolnych (zaliczono tu 270 gospodarstw, których grunty położone są na terenie kilku gmin,
a powierzchnia gruntów położonych na terenie Gminy Miejsce Piastowe zaliczona została do
grupy gospodarstw 1 – 2 ha),
ü 256 – gospodarstwa 2 – 5 ha (17,4 %),
ü 9 – gospodarstwa 15 ha i więcej (0,6 %).
Taka sytuacja związana jest ze znacznym rozdrobnieniem gospodarstw, co swoje źródło ma
jeszcze w czasach zaborów.
5.2. Zidentyfikowane problemy w zakresie gospodarki:
Ø brak większych zakładów pracy, a tym samym niewystarczająca ilość miejsc pracy,
Ø brak zainteresowania inwestorów zewnętrznych,
Ø ograniczone możliwości zbytu dla produktów gminnych przedsiębiorców,
Ø trudności w rozwijaniu działalności usługowej oraz ich niski poziom – głównie w zakresie
gastronomii,
Ø brak wiedzy o nowoczesnych metodach gospodarowania,
Ø zła infrastruktura handlowa, która wykorzystywałaby korzystne położenie gminy wzdłuż
dużych szlaków komunikacyjnych,
Ø znikome zainteresowanie młodzieży pracą w rolnictwie,
Ø bliskość Krosna hamująca rozwój lokalnego rynku pracy.
6. Sfera społeczna.
6.1. Sytuacja demograficzna i społeczna Gminy Miejsce Piastowe.
Lata 2000 – 2003 to okres niewielkiego wzrostu liczby mieszkańców gminy (ok. 0,2 %).
Sezonowość pobytu mieszkańców gminy na swym terenie jest powodowana przez podejmowanie
studiów przez młodzież w większych miastach (Rzeszów, Kraków, Lublin) oraz migracjami
zarobkowymi mieszkańców gminy do większych ośrodków krajowych oraz do krajów Unii
Europejskiej. Gmina Miejsce Piastowe jest jedną z większych gmin (pod względem liczby
ludności) w powiecie krośnieńskim – spośród 10 gmin tego powiatu Gmina Miejsce Piastowe jest
piątą, co do wielkości gminą. Biorąc pod uwagę powierzchnię gminy wynoszącą jedynie 51,46
km2 i ogólną liczbę mieszkańców 13.300 (w 2002 r.) można określić gęstość zaludnienia dla
gminy, która w tym przypadku wynosi 258 mieszkańców na km2. Jest to jeden z najwyższych
wskaźników w powiecie i jedynie w Gminie Krościenko Wyżne oraz w Gminie Jedlicze gęstość
zaludnienia na km2 jest wyższa. Graficznie przedstawia to poniższy wykres.
Wykres nr 3 - Gęstość zaludnienia w gminach
powiatu krośnieńskiego na 1km2 (bez miasta Krosno)
315
Gmina Krościenko Wyżne
Gmina i Miasto Jedlicze
264
Gmina Miejsce Piastowe
258
233
Gmina i Miasto Iwonicz-Zdrój
167
Gmina Chorkówka
115
Gmina Korczyna
109
Gmina Wojaszówka
94
Gmina i Miasto Rymanów
50
Gmina i Miasto Dukla
118
Powiat krośnieński
0
50
100
150
200
250
300
350
Liczba budynków
Powierzchnia
zamieszkałych
sołectw w ha
499
733
391
319
440
732
92
211
540
1087
489
1175
163
155
300
593
108
141
3022
5146
Tabela nr 15 - Wielkość populacji a miejsce zamieszkania
L.p.
SOŁECTWO
Liczba mieszkańców
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
GŁOWIENKA
ŁĘŻANY
MIEJSCE PIASTOWE
NIŻNA ŁĄKA
ROGI
TARGOWISKA
WIDACZ
WROCANKA
ZALESIE
Ogółem:
2250
1650
2012
324
2444
2246
721
1200
458
13305
Wykres nr 4 - Struktura ludności wg miejsca zamieszkania tabela wg stanu na dzień 31.12.2003 r.
Wrocanka
9%
Zalesie
3%
Głowienka
18%
Widacz
5%
Głowienka
Łężany
Miejsce Piastowe
Łężany
12%
Niżna Łąka
Rogi
Targowiska
Targowiska
17%
Widacz
Wrocanka
Zalesie
Miejsce Piastowe
15%
Rogi
19%
Niżna Łąka
2%
Struktura ludności wg miejsca zamieszkania informuje nas o tym, iż na terenie gminy cztery
największe sołectwa (Rogi, Głowienka, Targowiska, Miejsce Piastowe) zamieszkuje 69 % ogółu
mieszkańców. W pozostałych miejscowościach gminy mieszka 31% mieszkańców.
Tabela nr 16 - Struktura ludności wg wieku za 2003 r.
Przedział wiekowy
Mężczyźni
558
0 – 6 lat
947
7 – 15 lat
545
16 – 20 lat
1143
21 – 30 lat
1016
31-40
910
41-50
665
51-60
651
61 lat i więcej
6435
Razem
Kobiety
527
873
558
1106
1037
916
795
1058
6870
Ogółem
1085
1820
1103
2249
2053
1826
1460
1709
13305
Wykres nr 5 - Struktura ludności: wiek a płeć mieszkańców
(dane za 2003 rok)
61 lat i więcej
651
1058
51-60 lat
665
795
41-50 lat
910
31-40 lat
1016
916
1037
1143
21-30 lat
16-20 lat
545
7-15 lat
1106
558
947
558
0-6 lat
0
873
527
500
1000
mężczyźni
1500
2000
2500
kobiety
Analizując zależność pomiędzy płcią mieszkańców gminy a ich wiekiem zauważyć należy,
że w przedziale wiekowym od 0 – 15 lat przeważają mężczyźni. Stanowią oni 51,8 % ogólnej
liczby ludności tej grupy. Ich przewaga jednak jest tu nieznaczna (kobiety stanowią 48,2 %).
Kobiety zaś przeważają we wszystkich przedziałach wiekowych powyżej 31 roku życia.
Najbardziej jest to widoczne w „najstarszym” przedziale 61 lat i więcej, gdzie kobiety stanowią
prawie 62 % liczebności grupy. Potwierdza to ogólną zasadę, iż średnia długość życia kobiet jest
dłuższa niż średnia długość życia mężczyzn.
Wykres nr 6 - Udział procentowy poszczególnych grup ludności wg wieku w stosunku
do ogólnej liczby mieszkańców
12,90%
61 lat i więcej
10,90%
51-60 lat
13,80%
41-50 lat
15,50%
31-40 lat
8,20%
16-20 lat
13,70%
7-15 lat
8,10%
0-6 lat
0,00%
ludność
16,90%
21-30 lat
2,00%
4,00%
6,00% 8,00% 10,00% 12,00% 14,00% 16,00% 18,00%
Największą grupę (65,3%) stanowi ludność w wieku produkcyjnym od 16 do 60 lat i to ona
w dużej mierze stanowi o gospodarce gminy. Ponad 2/5 mieszkańców gminy (21,8%) to ludzie
w wieku przedprodukcyjnym.
Tabela nr 17 - Migracje ludności
Wymeldowania
Zameldowania
Zgony
Urodzenia
2000 r.
147
183
112
156
2001 r.
111
100
122
158
2002 r.
146
163
122
147
2003 r.
153
173
122
123
Migracje ludności w Gminie Miejsce Piastowe wykazują ciągłe wahania. Jednakże lata
2002 i 2003 charakteryzuje wzrost dodatniego salda migracji. Czynnikiem decydującym
o rozwoju demograficznym Gminy był od 2000 roku przyrost naturalny. Jedynie 2001 rok
charakteryzował się ujemnym saldem migracji, było ono jednak rekompensowane przez dodatni
przyrost naturalny. Dane za lata 2001 – 2003 pokazują, iż Gminę Miejsce Piastowe charakteryzuje,
podobnie jak całą Polskę malejące z roku na rok saldo przyrostu naturalnego, co przesądza
o starzeniu się mieszkańców gminy.
Wykształcenie ludności.
Wykształcenie
ludności
Gminy Miejsce
Piastowe
(ludność
w
wieku
powyżej
13 lat i więcej) przedstawia się następująco:
1. wyższe – 688 osoby (6,4 % ogólnej liczby ludności),
2. policealne – 427 (3,9 % ogólnej liczby ludności)
3. średnie ogólnokształcące – 563 (5,2 % ogólnej liczby ludności),
4. średnie zawodowe – 2421 (22,4 % ogólnej liczby ludności),
5. zasadnicze zawodowe – 3155 (29,2 % ogólnej liczby ludności),
6. podstawowe ukończone – 3250 (30 % ogólnej liczby ludności),
7. bez wykształcenia – 288 (2,7 % ogólnej liczby ludności),
8. nieustalone – 28 (0,2 % ogólnej liczby ludności).
Aż 37,9 % ogólnej liczby ludności Gminy Miejsce Piastowe ma wykształcenie co najmniej
średnie, w tym tylko 6,4% posiada wykształcenie wyższe. W dobie dużego bezrobocia wysokie
umiejętności i kwalifikacje są niezbędne do zaprezentowania się na rynku pracy, wobec czego
konieczne będzie podwyższenie poziomu wykształcenia mieszkańców gminy.
Wykres nr 7 - Ludność w wieku 13 lat i więcej wg poziomu wykształcenia i płci
1987
1933
2000
1800
1600
1317
1400
1202
1219
1168
w yższe
1200
policealne
średnie ogólnok.
1000
średnie zaw .
zasadnicze zaw .
800
podstaw ow e ukończone
600
400
200
390
298
136
92
427
335
bez w ykształcenia
nieustalony
177
111
12
16
0
mężczyźni
kobiety
płeć
Kobiety zamieszkujące Gminę Miejsce Piastowe są relatywnie lepiej wykształcone od mężczyzn –
mieszkańców gminy. W trzech pierwszych kategoriach wykształcenia (wyższe, policealne, średnie
ogólnokształcące) kobiety dominują, natomiast mężczyźni z wykształceniem zasadniczym
zawodowym stanowią liczniejszą grupę od kobiet o takim samym stopniu edukacyjnym.
Podsumowując analizy przemian zachodzących w ciągu ostatnich 4 lat w obrębie struktur
demograficznych Gminy Miejsce Piastowe należy stwierdzić, że w sferze tej nie występują
zjawiska, które mogłyby stanowić potencjalne problemy dla rozwoju gminy. Nie występują tu
zjawiska zniekształcające struktury płci i wieku, depopulacja oraz znaczne migracje ludności.
W sumie więc można uznać sytuację demograficzną gminy za korzystną.
6.2. Warunki i jakość życia mieszkańców.
Na
terenie
Gminy Miejsce
Piastowe
funkcjonują urządzenia
obsługi
ludności
o charakterze gminnym i lokalnym.
Urządzenia obsługi ludności o zasięgu lokalnym:
1. 1 publiczne gimnazjum, 2 gimnazja niepubliczne, 8 szkół podstawowych i 1 szkoła średnia
prowadzona przez zakonników,
2. 7 ośrodków zdrowia, 5 aptek oraz prywatne praktyki lekarskie,
3. biblioteki, domy kultury, świetlice, stadiony sportowe, OSP, cmentarze, posterunek Policji,
4. urządzenie komercyjne: sklepy, placówki gastronomiczne, zakłady usługowe,
5. kościoły, kaplice.
Warunki mieszkaniowe.
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe występuje przede wszystkim budownictwo
mieszkaniowe jednorodzinne. Brak jest na terenie gminy budownictwa wielorodzinnego oraz
niedostateczna jest ilość uzbrojonych terenów pod budownictwo jednorodzinne. Z uwagi na to, że
Gmina Miejsce Piastowe ma charakter wiejski ilość mieszkań sensu stricto na jej terenie jest
niewielka. Są to głównie mieszkania stanowiące własność komunalną gminy (7 mieszkań) oraz
nieliczne mieszkania należące do innych podmiotów – zakładów pracy.
Na obszarze Gminy Miejsce Piastowe, wg danych na 31.12.2003 r., położonych jest ok.
3022 budynków mieszkalnych składających się z jednego lub kilku mieszkań, w których mieszka
zdecydowana większość mieszkańców gminy.
Warunki życia mieszkańców Gminy Miejsce Piastowe wyznaczane są wprost przez
warunki zamieszkania. Ogólnie rzecz biorąc warunki w zakresie mieszkalnictwa w Gminie
Miejsce Piastowe ulegają od lat znaczącej poprawie. Na podstawie danych uzyskanych
w 2002 r. ze spisu powszechnego – przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań w zasobach
mieszkaniowych na 1 mieszkańca wyniosła, w latach 2001 – 2002 r., 28,6 m2. Zauważyć również
należy,
że
wielkość
powierzchni
użytkowej
przypadającej
na
1
mieszkańca
ma
2
w poszczególnych latach charakter zwyżkowy (lata 1945 – 1970 r. – 19,9 m ; 1971 – 1978 r. –
21,3 m2; 1979 – 1988 r. – 23,1 m2; 1989 – 2002 r. – 27,2 m2).
Przeciętna liczba izb w jednym mieszkaniu wyniosła 4,76, natomiast przeciętna
powierzchnia użytkowa jednego mieszkania wyniosła 89,9 m2. Z kolei w 20022 r. przeciętna liczba
osób w jednym mieszkaniu wyniosła r. 4,12.
Jakość mieszkań oraz ich wyposażenie należy uznać za wystarczające. Praktycznie każde
mieszkanie ma dostęp lub jest już wyposażone w kanalizację, gaz, centralne ogrzewanie.
Natomiast dostęp do wodociągów mają w chwili obecnej mieszkania położone w Łężanach,
Miejscu Piastowym, Wrocance i Głowience. Na podkreślenie zasługuje także to że na terenie
gminy nie ma osób bezdomnych.
Reasumując uznać należy, że warunki i jakość życia mieszkańców gminy są zadowalające
i wciąż ulegają znaczącej poprawie.
Charakterystyka podstawowych urządzeń usługowych.
Edukacja w Gminie Miejsce Piastowe.
(dane z dnia 17.10.2003 r.)
Zarządzaniem oświatą na terenie Gminy Miejsce Piastowe zajmuje się Ośrodek
Administracji Szkolnej w Miejscu Piastowym, sprawujący obsługę finansowo – księgową dla
8 szkół podstawowych oraz Publicznego Gimnazjum w Miejscu Piastowym. W OAS – ie
zatrudnionych jest 7 osób. Pozostałe szkoły (2 gimnazja społeczne oraz Michalicki Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych) pozostają poza zakresem kompetencyjnym OAS – u.
Tabela nr 18 - Liczba oddziałów i uczniów w szkołach podstawowych i gimnazjach w 2003/2004 r.
Szkoły
S.P Głowienka
S.P. Łężany
S.P. Miejsce Piastowe
S.P. Rogi
S.P. Targowiska
S.P. Widacz
S.P. Wrocanka
S.P. Zalesie
Razem:
Publiczne Gimnazjum
Miejsce Piastowe
Razem:
Ogółem:
Gimnazjum
Targowiska
Razem:
Gimnazjum Rogi
Razem:
Liczba
oddz.
12
7
8
12
7
6
6
6
64
4
5
6
15
79
2
2
2
6
2
2
I
II
III
IV
V
VI
Ogółem
30
26
22
34
33
10
13
17
185
90
38
23
26
40
24
10
21
18
200
31
26
18
42
28
12
18
19
194
44
31
38
35
26
11
22
14
221
37
27
25
32
25
12
20
20
198
33
29
31
39
29
11
19
27
218
213
162
160
222
165
66
113
115
1216
117
127
334
1550
50
50
55
34
34
139
35
35
Źródło: Ośrodek Administracji Szkolnej w Miejscu Piastowym
55
35
Tabela nr 19 - Liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych w 2003/2004 r.
Oddziały (szkoły)
S.P. Głowienka
S.P. Łężany
S.P. Miejsce Piastowe
S.P. Rogi
S.P. Targowiska
S.P. Widacz
S.P. Wrocanka
S.P. Zalesie
Razem:
Oddziały
przedszkolne
31
36
23
24
27
141
Liczba
oddziałów
1
2
1
1
1
Liczba
Ogółem
oddziałów
33
2
64
22
1
58
31
2
54
38
2
62
23
1
50
17
1
17
19
1
19
18
1
18
6
201
11
342
Źródło: Ośrodek Administracji Szkolnej w Miejscu Piastowym
Oddziały „0”
Stan zatrudnienia w gminnych szkołach publicznych (wg stanu na dzień 30.06.2004 r.)
Ø nauczyciele szkół podstawowych
– 113 osób (110,24 etaty)
Ø nauczyciele gimnazjum
– 32 osoby (29,25 etatów)
Ø nauczyciele przedszkoli i oddziałów „0”
– 33 (26,21 etatów)
Ø administracja + obsługa
– 59 osób (52,14 etaty)
Edukacja ponadgimnazjalna.
Michalicki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. ks. B. Markiewicza w Miejscu
Piastowym specjalizuje się w kształceniu zawodowym. (poniższe dane pochodzą ze strony
internetowej szkoły: www.mzsp.otd.pl).
W chwili obecnej szkoła liczy 580 uczniów, którzy pobierają naukę w:
Ø Liceum Ogólnokształcącym (3 – letnie),
Ø Technikum Drzewnym (4 – letnie),
Ø Technikum Zawodowym Drzewnym – po szkole zasadniczej (3 – letnie),
Ø Technikum Poligraficznym (4 – letnie),
Ø Szkole Zasadniczej Zawodowej (specjalnej): stolarz, tapicer, kaletnik (3 – letnie).
Kadra szkoły liczy:
Ø 39 nauczycieli teorii,
Ø 14 nauczycieli praktycznej nauki zawodu,
Ø 7 wychowawców internatu,
Ø 19 pracowników administracji i obsługi.
Uczniowie z odległych miejscowości mogą skorzystać z internatu szkolnego. Przy szkole
funkcjonują warsztaty szkolne.
Szkoła prowadzona przez Zgromadzenie jest szkołą publiczną.
Internat Michalickiego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych (ul. Dworska 14 b, 38 – 430
Miejsce Piastowe, tel. (013) 43 530 73) to obiekt zapewniający:
♦ pokoje 1 – osobowe, 2 – osobowe,
♦ kuchnia, świetlica, siłownia, boisko sportowe,
♦ teren wokół internatu to park – dobre miejsce do odpoczynku i rekreacji,
♦ niewielka odległość do szkoły – ok. 300 metrów
♦ wypoczynek w czasie wakacji i ferii zimowych dla grup zorganizowanych i turystów
indywidualnych; grupy wycieczkowe mogą przyjeżdżać przez cały rok.
Ochrona zdrowia.
W Gminie Miejsce Piastowe działa Samodzielny Publiczny Gminny Zakład Opieki
Zdrowotnej w Miejscu Piastowym w ramach którego funkcjonują 4 ośrodki zdrowia w:
Ø Miejscu Piastowym, zatrudniający 2 lekarzy i 2 pielęgniarki, świadczący pomoc
w godz. od 730 – 1800,
Ø Głowience, zatrudniający 2 lekarzy i 3 pielęgniarki, świadczący pomoc w godz. od 700 – 1800,
Ø Łężanach, zatrudniający 1 lekarza i 1 pielęgniarkę, świadczący pomoc w godz. od 700 – 1800,
Ø Widaczu, zatrudniający 1 lekarza i 1 pielęgniarkę, świadczący pomoc w godz. od 730 – 1530.
Ponadto działają tu 2 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej:
♦ „Dębinka” w Targowiskach, zatrudniający 2 lekarzy i 2 pielęgniarki, świadczący pomoc
w godz. od 800 – 1800 oraz
♦ „Vita” w Miejscu Piastowym, mający dodatkowo swój punkt lekarski w Rogach,
zatrudniający: w Miejscu Piastowym – 3 lekarzy i 3 pielęgniarki, świadczący pomoc
w godz. od 800 – 1800; w Rogach – 2 lekarzy i 2 pielęgniarki, świadczący pomoc w godz. od 800
– 1800.
Całodobowy dostęp do podstawowej opieki medycznej, m.in. dla mieszkańców Gminy Miejsce
Piastowe zapewnia Samodzielne Publiczne Pogotowie Ratunkowe w Krośnie.
Ochrona przeciwpożarowa – Ochotnicza Straż Pożarna.
Dla zapewnienia ochrony przeciwpożarowej gmina utrzymuje 8 jednostek ochotniczych
straży pożarnych, tylko w sołectwie Zalesie nie ma jednostki OSP. Wszystkie jednostki
wyposażone są w samochody, a w tym: 5 samochodów gaśniczych bojowych i 4 samochody
gaśnicze lekkie. Wszystkie posiadają radiostacje samochodowe. 2 jednostki OSP – w Miejscu
Piastowym i Rogach – zostały włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego.
Jednostki te wyposażono w radiostacje nasobne. Ogółem na wyposażeniu jednostek pożarniczych
znajduje się 23 motopompy, a w tym: 15 – typu M – 8, 1 – typu spec. – poż., 3 – pływające,
4 – szlamowe. Pozostały sprzęt to: 1 agregat prądotwórczy, 1 zestaw oświetleniowy, 6 pił do
drewna, 1 piła do betonu i stali. Z powyższego zestawienia wynika, że OSP jest dobrze
wyposażona w sprzęt ratowniczo – gaśniczy. Każda jednostka ma własną siedzibę – remizę,
których standard należy uznać za zadowalający, choć niektóre z nich wymagają remontu.
Wspomniane remonty prowadzone są w miarę potrzeby i posiadanych środków finansowych –
w ostatnich latach prowadzone były prace remontowe w remizach OSP w Miejscu Piastowym,
Rogach i Głowience.
Akcje gaśnicze w 2003 r.
Wyjazdy ogółem: 149, a w tym:
Ø Miejsce Piastowe – 28,
Ø Rogi – 28,
Ø Wrocanka – 20,
Ø Łężany – 19,
Ø Głowienka – 17,
Ø Widacz – 16,
Ø Niżna Łąka – 13,
Ø Targowiska – 13.
Ponadto OSP prowadzi także działalność o charakterze edukacyjno – sportowym
przejawiającą się poprzez:
Ø eliminacje gminne do Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej – udział wzięło 13
uczniów ze szkół podstawowych i gimnazjów,
Ø gminne zawody sportowo – pożarnicze – udział wzięły wszystkie drużyny seniorów
(8 jednostek), 4 drużyny młodzieżowe chłopców i dziewcząt działające przy poszczególnych
OSP oraz 2 drużyny ze Słowacji,
Ø udział 3 drużyn w zawodach na Słowacji,
Ø udział jednostki OSP w obchodach „Dni Ziemi” zorganizowanych przez Publiczne Gimnazjum
w Miejscu Piastowym.
Ochrona przeciwpowodziowa.
W Gminie Miejsce Piastowe zagrożenie powodziowe praktycznie nie występuje. Możliwe
awarie zapór wodnych w Sieniawie i Solinie nie dotyczy Gminy Miejsce Piastowe ze względu na
znaczną odległość i inny przewidywany kierunek fali powodziowej. Występują tu lokalne,
okresowe
o
podtopienia
charakterze
i
małe
roztopowym
–
powodzie
wiosną.
o
charakterze
Zagrożenia
te
opadowym
mają
–
charakter
latem
oraz
krótkotrwały
i zabezpieczane są własnymi siłami.
Bezpieczeństwo i porządek publiczny
Na terenie Gminy Miejsce Piastowe sprawami bezpieczeństwa publicznego zajmuje się
Posterunek
Policji
w
Miejscu
Piastowym
podlegający
pod
Komisariat
Policji
w Rymanowie, a ten z kolei pod komendę Miejską Policji w Krośnie. Stan bezpieczeństwa
i porządku publicznego na terenie gminy uznać należy za zadowalający. W 2003 r. ilość
wszczętych postępowań zmniejszyła się o ok. 30 % w stosunku do roku poprzedniego. Najczęściej
występują tu przestępstwa i wykroczenia z udziałem nietrzeźwych kierowców (kolizje i wypadki
drogowe), których największą ilość odnotowuje się w tych miejscowościach gminy, które
usytuowane są wzdłuż międzynarodowej drogi E – 9 (głównie Rogi, Miejsce Piastowe, Łężany).
6.3. Grupy społeczne wymagające wsparcia.
Pomoc społeczna w Gminie Miejsce Piastowe na przełomie ostatnich 4 lat.
Na terenie gminy zadania pomocy społecznej wykonuje Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej w Miejscu Piastowym, współpracując w tym zakresie z organizacjami społecznymi,
Kościołem Katolickim, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi
i prawnymi. Celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób
i rodzin oraz umożliwianie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Świadczeń z pomocy społecznej udziela się na zasadach określonych w ustawie o pomocy
społecznej, uwzględniając potrzeby osób i rodzin oraz możliwości finansowe GOPS. Ośrodek
realizuje zadania zlecone, zadania własne i własne o charakterze obowiązkowym, poprzez
przyznawanie i wypłacanie zasiłków, przyznawanie i organizowanie usług opiekuńczych,
przyznawanie i realizowanie posiłków dla dzieci szkół podstawowych i gimnazjów, sprawianie
pogrzebu, opłacanie składek zdrowotnych i składek emerytalno – rentowych od niektórych
zasiłków oraz poprzez pracę socjalną rozumianą jako szeroką działalność zawodową, skierowaną
na pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu i odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania
w społeczeństwie oraz tworzenie warunków służących temu celowi.
Tabela nr 20 - Powody przyznania pomocy społecznej w Gminie Miejsce Piastowe w latach 2000 - 2003
Powody trudnej sytuacji życiowej
Ubóstwo
Sieroctwo
Bezdomność
Potrzeba ochrony
macierzyństwa
Bezrobocie
Niepełnosprawność
Długotrwała choroba
liczba rodzin
liczba osób w rodzinach
liczba rodzin
liczba rodzin
liczba rodzin
liczba rodzin
liczba rodzin
liczba rodzin
Bezradność w
liczba rodzin
sprawach opiekuńczowychowawczych
i prowadzeniu
gospodarstwa
domowego
2000
2001
2002
2003
85
328
1
2
0
0
46
163
234
957
90
315
138
534
121
488
0
0
0
0
70
271
315
1337
123
467
135
546
132
505
1
2
0
0
41
166
347
1403
121
454
161
633
133
496
1
2
0
0
41
184
351
1415
110
404
152
564
86
162
160
138
439
811
780
705
Alkoholizm
Narkomania
Trudności
w przystosowaniu do
życia po opuszczeniu
zakładu karnego
liczba rodzin
liczba rodzin
9
34
0
0
10
40
0
0
10
34
0
0
6
26
0
0
liczba rodzin
0
0
0
1
0
0
0
4
Źródło: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Miejscu Piastowym
Wykres nr 8 - Główne powody przyznania pomocy społecznej w gminie
w latach 2000 -2003
6
138
152
2003
110
351
41
alkoholizm
133
10
bezradność w prowadzeniu gosp.
dom.
160
161
2002
121
długotrwała choroba
347
41
132
lata
niepełnosprawność
10
162
bezrobocie
135
123
2001
315
potrzeba ochrony macierzyństwa
70
121
ubóstwo
9
86
138
2000
90
234
46
85
0
100
200
300
400
liczba rodzin
Z powyższego zestawienia wynika, że głównymi powodami korzystania z pomocy społecznej jest
bezrobocie, ubóstwo, długotrwała choroba oraz bezradność w sprawach opiekuńczo –
wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Marginalna skala dotyczy problemów
sieroctwa, bezdomności, narkomanii, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu
karnego.
Tabelka nr 21 - realizacja zadań GOPS w latach 1999 – 2003. (Dane w liczbach i złotych)
Liczba
Liczba
Liczba
Liczba
Liczba
Forma pomocy
1999
2000
2001
2002
rodzin
rodzin
rodzin
rodzin
rodzin
2003
I. ZADANIA OBLIGATORYJNE
Zasiłki stałe
38
88.992
38
106.168
26
106.666
26
82.136
21
88.204
Zasiłki stałe
wyrównawcze
10
25.052
12
28.935
9
23.715
8
17.254
12
37.123
Renty socjalne
63
227.359
77
293.028
89
381.990
94
306.970
106
341.915
Zasiłki okresowe
gwarantowane
11
33.587
11
28.218
6
21.792
6
12.250
5
17.222
Dodatki do
zasiłków stałych
1
1.052
1
1.120
1
1.217
-
-
-
-
Ochrona
macierzyńska
55
44.463
53
41.620
65
52.913
35
27.496
37
41.841
Składki na
ubezpieczenie
społeczne
49
78.159
48
84.554
32
80.922
33
24.503
26
34.450
Składki na
ubezpieczenie
zdrowotne
122
27.964
138
34.131
130
41.401
127
13.395
57
15.562
12.840
3
563
II. ZADANIA FAKULTATYWNE
Zasiłki okresowe
163
139.923
169
170.175
69
23.484
64
III. ZADANIA ZLECONE W DRODZE INNYCH USTAW
Zasiłki rodzinne
i pielęgnacyjne
20
22.045
20
22.273
18
20.485
12
12.606
12
14.423
IV. ZADANIA WŁASNE
Zasiłki celowe
i w naturze
431
170.455
396
192.953
407
246.230
449
199.093
456
298.800
Zdarzenia
losowe
5
7.687
6
10.000
2
2.000
1
600
1
1.200
Usługi opiekuńcze
4
14.733
3
22.604
5
36.478
5
16.800
9 osób
35.566
Posiłki dla
uczniów
333
28.628
327
34.737
384
45.134
391
45.753
675
dzieci
87.431 (posiłki
dofinan. zostały
z budżetu
wojewody w
kwocie 42.900 zł.)
Sprawienie
pogrzebu
1
995
-
-
1
2.590
-
-
-
-
Pomoc dla
kombatantów
10
4.000
12
2.480
8
2.200
-
-
-
-
Źródło: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Miejscu Piastowym
W ramach zadań zleconych gminie finansowane są następujące formy świadczenia pomocy
społecznej dla mieszkańców Gminy Miejsce Piastowe:
-
zasiłki stałe,
zasiłki stałe wyrównawcze,
zasiłki okresowe,
zasiłki okresowe gwarantowane,
renta socjalna,
ochrona macierzyństwa,
zasiłki rodzinne,
zasiłki pielęgnacyjne,
pomoc dla kombatantów.
Gmina wykonuje także zadania własne z zakresu pomocy społecznej. Wynika to
bezpośrednio z ustawy o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 roku. W ramach zadań
własnych z zakresu pomocy społecznej gmina udziela obowiązkowo następujących świadczeń:
-
schronienie,
posiłek,
ubranie,
usługi opiekuńcze,
pokrywanie wydatków na świadczenie zdrowotne,
zasiłki celowe refundujące wyniki zdarzeń losowych,
praca socjalna,
zasiłki w naturze,
zasiłki celowe.
6.4. Rynek pracy.
Bezrobocie w Gminie Miejsce Piastowe.
Bezrobocie jest niezmiernie uciążliwym problemem społecznym i gospodarczym
w Polsce. Od wielu lat notuje się wysoką stopę bezrobocia. W województwie podkarpackim stopa
bezrobocia kształtuje się na poziomie ok. 16,1% (listopad 2003 r.). Pociąga to za sobą szereg
problemów natury społecznej. O dotkliwości i powadze bezrobocia świadczy także czas
pozostawania osób bezrobotnych bez pracy.
Tabelka nr 22 - Dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie Miejsce Piastowe
Bezrobotni ogółem
w tym kobiety
2000
965
537
2001
1070
586
2002
972
554
2003
949
553
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Krośnie
Wykre nr 9 - Liczba zarejestrowanych bezrobotnych
w Gminie Miejsce Piastowe w latach 2000-2003
1200
1000
1070
965
800
600
537
586
972
949
554
553
ogółem
kobiety
400
200
0
2000
2001
2002
2003
Bezrobotni mieszkańcy gminy to spora część populacji ludzi w wieku produkcyjnym. Od
roku 2001 do roku 2003 liczba bezrobotnych spadła o 121 osób (ok.11,3%), jednak wciąż
utrzymuje się na wysokim poziomie. W analogicznym czasie liczba bezrobotnych kobiet
zmniejszyła się z 586 osób do 553 (ok. 9,6%).
Tabelka nr 23 - Bezrobotne kobiety
Odsetek bezrobotnych kobiet
w bezrobociu ogółem
2000
2001
2002
2003
55,6 %
54,8 %
57 %
58,3 %
Liczba bezrobotnych kobiet w Gminie Miejsce Piastowe, kształtuje się na wyrównanym
poziomie z tendencją rosnącą. Niestety kobiety przeważają wśród osób pozostających bez pracy.
W roku 2003 prawie 3/5 ogółu bezrobotnych z terenu Gminy Miejsce Piastowe stanowiły kobiety.
Tabelka nr 24 - Liczba bezrobotnych bez prawa do zasi łku
Bezrobotni ogółem
w tym kobiety
2000
781
473
2001
932
536
2002
889
515
2003
871
525
Najwięcej bezrobotnych bez prawa do zasiłku w okresie od 2000 – 2003 roku było
w roku 2001. Pozbawieni świadczeń stanowili aż 87,1 % ogółu ludzi pozostających bez pracy.
Niestety w podanym okresie kobiety stanowiły większość bezrobotnych pozostających bez prawa
do zasiłku (ok. 60 % ogółu bezrobotnych).
Prognozowane zmiany w zatrudnieniu polegać będą głównie na stałym wzroście
zatrudnienia w produkcji i usługach rynkowych. Tworzenie warunków przestrzennych,
ekonomicznych i podejmowanie wszelkich działań na rzecz rozwoju tych działalności powinno
stanowić nadrzędny cel w działaniach samorządu gminy. Istniejące problemy zatrudnienia
potwierdzają pilną konieczność aktywizacji społeczno-gospodarczej mieszkańców gminy.
Redukcja bezrobocia i w jego konsekwencji niekorzystnych zjawisk społecznych zależy nie tylko
od starań samorządu gminy, ale również od polityki ekonomicznej państwa oraz od radykalnej
poprawy sytuacji na rynkach pracy w sąsiednich gminach i mieście Krośnie.
6.5. Pozostałe instytucje użyteczności publicznej.
Gminne Centrum Informacji – utworzone zostało w październiku 2003 r. i działa
w chwili obecnej w ramach struktur Urzędu Gminy. GCI położone jest w Miejscu Piastowym przy
skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych regionu, co wpływa na szerokie zainteresowanie jego
działalnością. W GCI zatrudnione są 3 osoby.
Główne zadania realizowane przez GCI:
Ø Pomoc osobom bezrobotnym w poszukiwaniu pracy i podnoszeniu kwalifikacji,
Ø Bieżąca obsługa osób poszukujących pracy – priorytetowym celem GCI jest pomoc osobom
poszukującym pracy w wyszukiwaniu ofert i sporządzaniu dokumentów kwalifikacyjnych.
Osoby odwiedzające Centrum w celu poszukiwania pracy, mają możliwość przejrzenia ofert
z wszystkich dostępnych źródeł. Są to zarówno bieżące oferty z lokalnych instytucji
(wyeksponowane w pomieszczeniach Centrum), jak również oferty pochodzące z lokalnej
prasy, ale przede wszystkim jest to dostęp do internetowych portali poświęconych pracy. GCI
współpracuje z lokalnymi instytucjami pośrednictwa pracy, które na bieżąco przekazują mu
posiadane oferty pracy a także informują o wymaganiach stawianych przez pracodawców na
dane stanowisko. Na wybrane oferty osoby korzystające z usług GCI mogą na miejscu
odpowiedzieć piszą CV, list motywacyjny, czy wysyłając swoją ofertę pocztą elektroniczną,
korzystając przy tym z pomocy pracowników GCI,
Ø Kursy podnoszące kwalifikacje osób bezrobotnych – GCI realizuje także kursy komputerowe
oraz podnoszące umiejętności w zakresie poszukiwania pracy,
Ø Działania o charakterze edukacyjnym skierowane do młodzieży przejawiające się w:
- spotkaniach z uczniami gimnazjum, dotyczących wyboru właściwej ścieżki kształcenia.
- stworzeniu punktu informacji o szkołach wyższych.
- informacjach o wyjazdach i praktykach zagranicznych,
Ø Pomoc lokalnym przedsiębiorcom i osobom podejmującym działalność gospodarczą – bieżąca
pomoc osobom prowadzącym własną działalność gospodarczą, polegająca na stałej obsłudze
poczty elektronicznej tych osób a także pomagająca sporządzać różnorodne pisma itp.
Natomiast osoby zamierzające podjąć własną działalność uzyskują w Centrum pomoc
w postaci wskazówek dotyczących etapów zakładania przedsiębiorstwa oraz rachunkach
i kredytach.
Ø Dodatkowa działalność Gminnego Centrum Informacji polega na współorganizowaniu
z innymi instytucjami pikników sportowo – rekreacyjnych
6.6 Zidentyfikowane problemy z zakresu sfery społecznej:
Ø stosunkowo niski poziom wykształcenia mieszkańców Gminy Miejsce Piastowe,
Ø możliwy znaczny odpływ młodych ludzi, którzy poszukiwać będą pracy w miejscach
zapewniających lepsze warunki życia,
Ø skutkiem utrzymującego się deficytu miejsc pracy jest wysokie bezrobocie – 949 osób (rok
2003). Gmina wiejska Miejsce Piastowe jest zagrożona skutkami społecznymi bezrobocia,
zaś bezrobocie ma tu charakter długotrwały,
Ø negatywnym zjawiskiem społecznym jest wysoki poziom zubożenia mieszkańców gminy.
Pomocą społeczną zostało objętych ok. 20% ogółu ludności.
Ø zły stan techniczny kilku szkół i przedszkoli, które wymagają remontu i modernizacji.
Polepszenia wymaga również stan zagospodarowania terenów sportowo – rekreacyjnych
przy szkołach,
Ø w zakresie ochrony zdrowia – uboga oferta i mała dostępność do specjalistycznych usług
zdrowotnych,
Ø brak nowoczesnego sprzętu oraz odpowiedniego zaplecza technicznego jednostek Straży
Pożarnej z terenu gminy.
III. Zadania polegające na poprawie sytuacji na obszarze Gminy
Miejsce Piastowe.
1. Celowość zadań planowanych do realizacji.
Wszelkie działania dotyczące rozwoju Gminy Miejsce Piastowe wynikają z zawartej
w Planie Strategicznym Gminy Miejsce Piastowe następującej Misji Gminy: „Miejsce Piastowe to
gmina
atrakcyjnie
położona
na
przecięciu
się
szlaków
komunikacyjnych,
w pobliżu znanych uzdrowisk i przejścia granicznego, z bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturą
techniczną oraz życzliwymi mieszkańcami stwarzającymi sprzyjające warunki dla rozwoju
działalności gospodarczej i usług związanych z dużym nasileniem ruchu komunikacyjnego”.
Dla realizacji powyższej misji konieczne jest więc podjęcie działań zapewniających
mieszkańcom gminy wysoki standard życia we wszystkich dziedzinach życia, tj.:
-
infrastruktura techniczna,
-
działalność gospodarcza i usługi,
-
środowisko naturalne,
-
kultura i sport,
-
ochrona zdrowia,
-
bezpieczeństwo publiczne i socjalne,
-
edukacja i oświata.
Na ogólną misję gminy, wynikającą z Planu Strategicznego (cel ogólny) składają się mniejsze cele
strategiczne, które określają najważniejsze kierunki działania gminy:
1. cel strategiczny I – rozwijanie infrastruktury technicznej, w szczególności poprzez:
a) stworzenie pełnej i sprawnie działającej sieci wodociągowej oraz stała modernizacja
istniejących sieci – kanalizacyjnej, gazowej i energetycznej,
b) zapewnienie dobrego stanu technicznego dróg gminnych i mostów dostosowanego do
natężenia ruchu oraz współpraca w zakresie poprawy stanu pozostałych dróg,
c) zapewnienie dobrego stanu technicznego budynków użyteczności publicznej,
d) zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców dzięki wybudowaniu ciągów pieszo –
rowerowych oraz uzupełnianie i rozbudowywanie oświetlenia ulicznego,
2. cel strategiczny II – stwarzanie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej i usług,
w szczególności poprzez:
a) kształtowanie w społeczności lokalnej aktywnej, przedsiębiorczej postawy,
b) rozwój otoczenia okołobiznesowego,
c) współpracę z Urzędami Pracy i innymi instytucjami rynku pracy,
d) należyte zorganizowanie rynku handlu i usług.
3. cel strategiczny III – poprawa jakości środowiska naturalnego, w szczególności poprzez:
a) stworzenie skutecznego i przyjaznego środowisku systemu zagospodarowania odpadów
stałych,
b) poprawę czystości wód,
c) zmniejszanie stopnia zanieczyszczenia powietrza,
d) zwiększenie lesistości gminy,
e) dbanie o ład przestrzenny gminy i jej funkcjonalność dla mieszkańców.
4. cel strategiczny IV – pielęgnacja kultury i dziedzictwa historycznego oraz rozwój sportu
i rekreacji poprzez:
a) zachowanie stanu dziedzictwa kulturalnego oraz jego promocja w skali ponadlokalnej,
b) stworzenie
kompleksu
sportowo
–
rekreacyjnego
oraz
tworzenie
i rozbudowa starych obiektów sportowych i rekreacyjnych we
nowych
wszystkich
miejscowościach gminy,
c) podjęcie działań na rzecz podniesienia świadomości kulturalnej mieszkańców.
5. cel strategiczny V – ochrona zdrowia,
zapewnienie
bezpieczeństwa
publicznego
i socjalnego, edukacja i oświata, w szczególności poprzez:
a) rozwój funkcji edukacyjno – oświatowej, a w tym modernizacja szkół i przedszkoli,
b) doposażanie ośrodków zdrowia w nowoczesny i niezbędny sprzęt,
c) propagowanie zdrowego stylu życia – powszechna edukacja
d) stworzenie skutecznego systemu pomocy społecznej dla mieszkańców gminy,
Konieczne teraz jest uwzględnienie wewnętrznych czynników oddziaływujących na rozwój
Gminy Miejsce Piastowe, jej mocnych i słabych stron oraz zidentyfikowanie szans
i zagrożeń. Zostanie to przedstawione w oparciu o analizę SWOT. Poniższe zestawienie
przedstawia najistotniejsze czynniki wpływające dodatnio, bądź ujemnie na rozwój gminy.
Tabelka nr 25 – Analiza SWOT – Gminy Miejsce Piastowe.
SŁABE STRONY:
MOCNE STRONY:
• bardzo dobre położenie komunikacyjne gminy – • brak infrastruktury handlowej, która towarzyszyłaby
istniejącym szlakom handlowym,
krzyżują się tu 2 ważne szlaki komunikacyjne
(droga międzynarodowa nr 9 i krajowa nr 98), •duże uzależnienie od krośnieńskiego rynku pracy,
ponadto przez gminę przebiega linia kolejowa oraz • brak współdziałania pracodawców na terenie gminy
częściowo w granicach gminy położone jest
w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy
• niski stopień rozwoju lokalnej przedsiębiorczości,
lotnisko,
•walka z bezrobociem, m.in. poprzez organizowanie • zły stan techniczny dróg gminnych oraz zły stan lub
prac interwencyjnych i robót publicznych,
brak chodników i poboczy wzdłuż dróg,
• wolne tereny pod inwestycje,
•niewystarczające
• dobre otoczenie biznesu,
oświetlenie
wzdłuż
ciągów
komunikacyjnych,
• działania samorządu na rzecz wspierania inwestycji, •
brak
wysokiego
standardu
zaplecza
• środowisko naturalne,
okołobiznesowego, w szczególności noclegowego
• infrastruktura techniczna – pełne skanalizowanie oraz
i gastronomicznego,
wciąż
prowadzone
inwestycje
zakresie • brak informacji gospodarczej,
w
• niedostateczna ilość uzbrojonych terenów pod
zwodociągowania gminy,
• telefonizacja,
budownictwo jednorodzinne,
• dobra infrastruktura energetyczna,
• marazm w budownictwie wielorodzinnym,
• uzbrojone tereny pod budownictwo mieszkaniowe,
• mała ilość miejsc parkingowych,
• społeczeństwo coraz lepiej wykształcone,
• zły stan techniczny budynków i budowli użyteczności
• inwestycje prowadzone z budżetu gminy,
publicznej,
• brak systemu monitoringu środowiska,
• bogactwo kulturowe,
•
oferta
kulturalna
oraz
sportowa • niewystarczająca współpraca samorządu lokalnego
aktywność
z przedsiębiorcami,
i rekreacyjna w gminie,
• liczna i fachowa sportowa kadra szkoleniowa,
•rosnąca
ilość
osób
korzystających
z
pomocy
• dobra współpraca kreatorów życia sportowego,
społecznej, a w związku z tym niewystarczająca
• baza sportowa,
ilość środków finansowych,
• funkcjonowanie Samodzielnego Publicznego Zakładu • starzenie się społeczeństwa,
• brak ścieżek rowerowych,
Opieki Zdrowotnej,
• prywatne gabinety lekarskie,
• brak punktu informacji turystycznej,
• całodobowy Komisariat Policji,
• zbyt niskie nakłady na promocję kultury i sportu,
•dobrze
wyposażone
jednostki
OSP
wszystkich miejscowościach gminy,
w
niemal • niski standard techniczny niektórych obiektów
sportowych
•współpraca z partnerami zagranicznymi.
SZANSE:
ZAGROŻENIA:
• zachowanie walorów środowiska naturalnego,
• zła sytuacja gospodarcza Polski,
• rozwój przedsiębiorczości i aktywności społecznej,
• chaos w finansach publicznych,
•bliskość
Krosna
jako
rozwiniętego
ośrodka • brak instrumentów wpierania przedsiębiorczości
i redukcji bezrobocia,
przemysłowego, kulturalno – oświatowego, z
dobrze rozwiniętą, specjalistyczną opieką lekarską, •bliskość Krosna hamująca rozwój lokalnego rynku
• akcesja do Unii Europejskiej,
pracy,
• środki przedakcesyjne i akcesyjne Unii Europejskiej, • niespójny i niestabilny system prawny,
• otwarcie na rynki zagraniczne, a w związku z tym • zanieczyszczenie środowiska naturalnego (głównie
powietrza),
napływ kapitału zagranicznego,
• korzystne
położenie
w obszarze
Euroregionu •niewystarczające środki finansowe na polepszenie
stanu dróg,
Karpackiego
• poprawa bezpieczeństwa,
• brak poczucia bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa
• współpraca międzygminna i międzynarodowa, w tym
w ramach tzw. związków bliźniaczych,
socjalnego,
• polityka państwa i samorządów wyższych szczebli
• możliwość zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na
wobec
zdrowia,
opieki
społecznej
i edukacji,
tereny pod przemysł i usługi produkcyjne,
• dalsza decentralizacja finansów publicznych.
służby
• spadkowa tendencja demograficzna,
• wzmożony ruch samochodowy w centrum gminy,
•
nieadekwatny
podział
środków
finansowych
w stosunku do ilości zadań przekazanych gminom,
• przeznaczenie środków pomocowych na inwestycje
regionalne lub ponadregionalne, kierowane do
dużych ośrodków.
Źródło: Opracowanie własne
2. Lista zadań.
Gmina Miejsce Piastowe w pierwszych latach członkostwa w Unii Europejskiej 2004 –
2006 zamierza podjąć szereg inwestycji, które zawierają się w priorytetach i działaniach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Inwestycje te, ze względu na
długofalowe efekty, pozwolą na poprawę sytuacji społeczno – gospodarczej na obszarze gminy.
Zostały one ustalone w oparciu o analizę celów rozwoju Gminy Miejsce Piastowe, jej mocnych
i słabych stron, a także szans i zagrożeń. Powyższe zadania wykonywane będą poprzez realizację
konkretnych projektów inwestycyjnych. W stosunku do każdego projektu, który realizowany
będzie w latach 2004 – 2006 określone zostały przedział czasowy jego realizacji, a także źródła
finansowania, przewidywane rezultaty oraz instytucje odpowiedzialne za wprowadzenie projektu
w życie. Projekty, które realizowane będą w latach 2007 – 2013 opisane zostały w podobny
sposób, ale bardziej ogólnie (w szczególności w odniesieniu do źródeł finansowania
poszczególnych projektów). Na podkreślenie zasługuje także to, iż Plan Rozwoju Lokalnego
Gminy Miejsce Piastowe ma charakter otwarty, tj. przewiduje się możliwość uzupełniania
w trakcie jego realizacji.
Działania gminy można podzielić na kilka rodzajów według ich wpływu na poszczególne
dziedziny życia społeczno – gospodarczego:
Ø Rozwój infrastruktury technicznej:
Działania związane z rozwojem infrastruktury technicznej są podstawowym rodzajem działań
realizowanych przez gminę. Mają one ogromny związek z ochroną czystości i estetyki
otoczenia życia mieszkańców gminy. Wchodzić tu w grę będą w szczególności: uzbrajanie
terenów gminy w sieci kanalizacyjne, wodociągowe, przebudowa i remonty dróg, mostów,
chodników itp. Z uwagi na fakt, iż tereny Gminy Miejsce Piastowe są już częściowo
wyposażone w powyższe urządzenia, przeważająca część działań podejmowanych w ramach
realizacji PRL ukierunkowana będzie na wybudowanie sieci wodociągowej na terenach
pozbawionych obecnie dostępu do wodociągu. Ponadto ważnym działaniem gminy będzie
także podniesienie jakości dróg na swoim terenie, których stan w chwili obecnej jest
niezadowalający. Z tego powodu ważnym projektem będzie też projekt przebudowy dróg
gminnych połączony z wyposażaniem ich w pobocza lub chodniki i oświetlenie uliczne.
Konieczne też stanie się wyposażenie gminy w nowe miejsca parkingowe. W ramach
rozwijania infrastruktury technicznej gmina zamierza także podjąć działania zmierzające do
wyremontowania obiektów użyteczności publicznej, tj. domów ludowych, remiz OSP
i innych.
Ø Poprawa jakości środowiska naturalnego:
Działania te mają na celu poprawienie stanu środowiska przyrodniczego na terenie gminy,
m.in. stanu wód, gleby, powietrza itp. Działania te będą przejawiały się głównie w stworzeniu
skutecznego i przyjaznego środowisku systemu zagospodarowania odpadów stałych. Ponadto
kontynuowana
będzie
budowa
wodociągów.
Konieczne
będzie
zapewnienie
ładu
przestrzennego gminy, który będzie spełniał wymogi funkcjonalne dla mieszkańców gminy.
Są to działania priorytetowe, które po zrealizowaniu będą miały wpływ niemalże na wszystkie
dziedziny życia społeczno – gospodarczego.
Ø Pielęgnacja kultury i dziedzictwa historycznego oraz rozwój sportu i rekreacji:
Działania przewidziane do realizacji w ramach tej kategorii sprzyjać będą rozwojowi gminy
pod względem kulturowym (m.in. poprzez organizację imprez o charakterze kulturowym),
a także przyczynią się do rozwoju turystyki oraz aktywnych form wypoczynku, w tym wzrostu
zainteresowania sportem. W perspektywie planowane jest wybudowanie kompleksu sportowo
– rekreacyjnego oraz budowa/rozbudowa obiektów sportowych i rekreacyjnych w całej gminie
(boiska sportowe). Konieczne będzie w dalszej przyszłości zwiększanie powierzchni terenów
zielonych, a w tym tworzenie ciągów rekreacyjnych (m.in. budowa ścieżek rowerowych).
Działania przewidziane do realizacji w tej kategorii zazębiają się w dużej mierze z działaniami
w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej – głównie w odniesieniu do zapewniania
dobrego stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej, w tym przypadku chodzi
o renowację i odnowę obiektów kulturalnych.
Ø Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców:
Jest to szeroki wachlarz działań, które bardzo często wiążą się bezpośrednio z działaniami
wspierającymi rozwój działalności gospodarczej i usług oraz wpływającymi na rozwój
infrastruktury technicznej. W kategorii tej mieszczą się też działania gminy dotyczące ochrony
zdrowia, bezpieczeństwa publicznego i socjalnego, edukacji, stwarzania korzystnych warunków
mieszkaniowych. Celem Gminy Miejsce Piastowe jest przede wszystkim zapewnienie
mieszkańcom gminy szans na wysoki standard życia. Dlatego też gmina sukcesywnie będzie
dążyć do pełnego wyposażenia gminy w infrastrukturę techniczną, która poprawiłaby warunki
i jakość życia mieszkańców gminy, a z drugiej strony przyczyniłaby się do uatrakcyjnienia tego
terenu pod względem inwestycyjnym (przyciąganie nowych inwestorów, co stworzyłoby
warunki
do
rozwoju
działalności
gospodarczej
i
usług
oraz
zapewniłoby
mniej
przedsiębiorczym mieszkańcom gminy nowe miejsca pracy – przeznaczanie nowych terenów
pod działalność gospodarczą), turystycznym, m.in. poprzez rozwój agroturystyki i otoczenia
okołobiznesowego (gastronomia i noclegi). Gmina będzie też realizować działania mające na
celu poprawę infrastruktury szkolnej poprzez m.in. remonty szkół i przedszkoli oraz ośrodków
zdrowia.
Uszeregowanie podstawowych kierunków działań według ich ważności dla rozwoju Gminy
Miejsce Piastowe przedstawia się następująco:
1. rozbudowa sieci wodociągowej w miejscowościach gminy nie posiadających obecnie dostępu do
sieci,
2. usprawnienie komunikacji w gminie poprzez modernizację dróg, budowę chodników, mostów,
parkingów i oświetlenia ulicznego,
3. rozbudowa i modernizacja istniejącej infrastruktury technicznej,
4. modernizacja obiektów użyteczności publicznej,
5. stworzenie nowej i rozbudowa istniejącej bazy sportowo – rekreacyjnej,
IV. Realizacja zadań i projektów.
Lista zadań, zestawiona w rozdziale III, przekłada się na poszczególne działania. Te
z kolei podlegają etapowaniu. W poniższej tabeli zestawiono przewidywany harmonogram
realizacji projektów Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe. Tabela ta pozwala na
określenie stopnia zapotrzebowania na środki budżetowe i pozabudżetowe w latach 2004 – 2006.
Zakłada się, że projekty nie zrealizowane w założonym do realizacji roku przechodzą na
rok następny.
Ponadto zadania mające pomóc w rozwoju lokalnym Gminy Miejsce Piastowe można
podzielić na będące w gestii władz samorządowych oraz te, których wdrożenie nie zależy od
kompetencji organów Gminy.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Tabela nr 26 - HARMONOGRAM REALIZACJI PROJEKTÓW W LATACH 2004 – 2006
w kwartałach
Termin
2004
2005
Projekty
realizacji
I
II
III IV
I
II
III IV
Budowa Sali Gimnastycznej w Rogach
2004-2005
Remont drogi w Łężanach (ul. Potockiego)
2005
Przebudowa drogi w Targowiskach („Szewskiej”)
2005
Budowa Stadionu i Sali Gimnastycznej w Głowience
2005-2006
Budowa Wodociągu we Wrocance – II Etap
2005
Odnowa Domu Ludowego i Remizy OSP w Głowience
2005
Budowa drogi do szkoły w Widaczu
2005
Budowa oświetlenia w miejscowościach:
a) Niżna Łąka – II Etap
2005
b) Miejsce Piastowe – ul. Dworska
c) Targowiska – droga „do Krzyża”
Projekt wodociągu w Rogach
2004 – 2005
Budowa wodociągu w Rogach
2006
Budowa drogi Wrocanka – Głowienka
2006
Remont drogi Miejsce Piastowe (ul. Szkolna)
2006
Projekt wodociągu w Targowiskach – II Etap
2005
Budowa chodnika w Łężanach
2006
(ul. Jana Pawła II i ul.Kościuszki)
Remont Domu Ludowego w Widaczu
2006
Projekt budowy Domu Ludowego w Niżnej Łące
2006
I
2006
II
III
IV
1. Planowane projekty i inwestycje w latach 2004 – 2006 i 2007 – 2013.
Przedsięwzięcia podzielono na 2 etapy (bazując na okresach programowania obowiązujących
w Unii Europejskiej) obejmujące lata:
I etap: 2004 – 2006,
II etap: 2007 – 2013.
Tabela nr 27 – Działania przewidziane do realizacji w latach 2004 – 2006.
Planowane inwestycje
Termin realizacji
Nakład ogółem
(w tys. zł)
1.Budowa Sali Gimnastycznej w Rogach
1550
2.Remont drogi w Łężanach (ul.Potockiego)
600
3. Przebudowa drogi w Targowiskach („Szewskiej”)
460
4. Budowa Stadionu i Sali Gimnastycznej w Głowience
2600
5. Budowa Wodociągu we Wrocance – II Etap
500
6. Odnowa Domu Ludowego i Remizy OSP w Głowience
400
7.Budowa drogi do szkoły w Widaczu
150
8. Budowa oświetlenia w miejscowościach:
b) Miejsce Piastowe – ul. Dworska
c) Targowiska droga – „do Krzyża”
15
18
12
9. Projekt wodociągu w Rogach
LATA
2004 – 2006
120
10. Budowa wodociągu w Rogach
1800
11. Budowa drogi Wrocanka – Głowienka
600
12. Remont drogi Miejsce Piastowe (ul. Szkolna)
150
13. Projekt wodociągu w Targowiskach
60
14. Budowa chodnika w Łężanach, (ul. Jana Pawła II i ul.Kościuszki)
200
15. Remont Domu Ludowego w Widaczu
150
16. Projekt budowy Domu Ludowego w Niżnej Łące
40
RAZEM
9425
Tabela nr 28 -Działania przewidziane do realizacji w latach 2007– 2013.
Termin
realizacji
Nakład
ogółem
(w tys. zł)
1. Budowa sieci wodociągowej w Targowiskach
800
2. Budowa sieci wodociągowej w Niżnej Łące
660
3. Budowa chodników w miejscowościach:
a) Targowiska – „Szewska”
b) Łężany – ul. Kościuszki
c) Miejsce Piastowe – ul. Dworska
d) Głowienka – ul. Św. Jana
e) Rogi – koło Domu Ludowego
300
200
200
500
150
4. Budowa Domu Ludowego w Niżnej Łące
1580
5. Budowa sieci wodociągowej w Widaczu
660
6. Budowa Ośrodka Zdrowia w Łężanach
1500
7. Budowa Stadionu przy Szkole Podstawowej
w Targowiskach
600
8. Remont i kapitalna przebudowa dróg gminnych
2000
9. Budowa Parkingów:
a) koło cmentarza w Miejscu Piastowym
b) koło Kościoła w Głowience
c) przy Szkole Podstawowej w Targowiskach
d) przy cmentarzu w Łężanach
10. Budowa Sali Gimnastycznej w Zalesiu
1000
LATA
2007 – 2013
1000
11. Budowa Kładki pieszo – jezdnej w Rogach
300
12. Remont budynku GOK w Miejscu Piastowym
500
13. Remont Ośrodka Zdrowia w Głowience
600
14. Budowa Kompleksu Rekreacyjno – Sportowego
w Miejscu Piastowym
2000
15. Rozbudowa i modernizacja Domu Ludowego w
Targowiskach
150
16. Rozbudowa i modernizacja Domu Ludowego w Łężanach
150
17. Rozbudowa i modernizacja Domu Ludowego we
Wrocance
150
18. Budowa i modernizacja oświetlenia ulicznego całej gminy
200
19. Budowa cmentarza w Niżnej Łące (kaplica i ogrodzenie)
150
20. Budowa mostu w Targowiskach („Szewska”)
50
21. Remont Remizy OSP w Miejscu Piastowym
100
22. Budowa trasy rowerowej Miejsce Piastowe – Rogi
150
RAZEM
15650
Oprócz zestawionych powyżej zadań, które planowane są do realizacji w latach 2004 –
2013 przez władze gminy, rozwój lokalny wspomagać będą także inicjatywy społeczne. Ich
podejmowanie, realizowanie oraz kontynuowanie zależy w dużej mierze nie tylko od
mieszkańców gminy, ale również od inwestorów zewnętrznych, chcących realizować swoje
przedsięwzięcia na terenie Gminy Miejsce Piastowe.
Z uwagi na to inicjatywy społeczne nie stanowią całkowicie odrębnej materii od
kompetencji władz gminy. Takie sprawy jak określenie miejsc, w których zlokalizowane będą
potencjalne inwestycje, ustalenie różnego rodzaju wsparcia dla inwestorów, przyjazny stosunek
władz gminy do inwestorów zewnętrznych, podniesienie jakości życia w gminie poprzez
sukcesywną modernizację infrastruktury technicznej spowoduje, że stanie się ona bardziej
atrakcyjna.
W dalszej części niniejszego opracowania zostaną określone procedury wdrażania,
finansowania, monitoringu i oceny realizacji Planu Rozwoju Lokalnego. Głównymi
jednostkami odpowiedzialnymi za to będą Rada Gminy, Wójt i jednostki wydzielone specjalnie
w tym celu wśród struktur Urzędu Gminy Miejsce Piastowe. Będą one kontrolować i oceniać
stopień realizacji ustaleń Planu w zakresie działań leżących w gestii władz samorządowych.
2. Powiązanie planowanych projektów z działaniami realizowanymi na terenie Gminy Miejsce Piastowe.
Narodowy
Plan
Rozwoju
Strategia Rozwoju
Województwa
Podkarpackiego
Plan Strategiczny
Gminy
Miejsce Piastowe
Podstawy Wsparcia Wspólnoty
Plan Rozwoju
Lokalnego Gminy
Miejsce Piastowe
Zakres działania
Sektorowe Programy
Operacyjne
Zintegrowany Program
Operacyjny Rozwoju
Regionalnego
1.
2.
3.
4.
5.
Infrastruktura
techniczna.
Środowisko
naturalne.
Kultura, turystyka,
sport.
Ochrona zdrowia.
Infrastruktura
społeczna.
Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego
V. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego.
Realizacja
Planu
Rozwoju
Lokalnego
będzie
poddawana
sprawdzeniu
na
poszczególnych etapach, na koniec każdego okresu programowania (2004 – 2006, 2007 – 2013)
oraz na koniec okresu objętego niniejszym Planem. Kontroli podlegać będzie stopień realizacji
poszczególnych celów, monitorowanie postępu wdrażania zaplanowanych działań, ich zgodności
z harmonogramem, sposób finansowania oraz rezultaty.
W wyniku wdrożenia działań zaplanowanych w Planie Rozwoju Lokalnego na lata
2004 – 2006 przewiduje się osiągnięcie następujących wskaźników ogólnych:
• wzrost ilości terenów zurbanizowanych i wyposażonych w infrastrukturę techniczną,
• polepszenie stanu dróg gminnych,
• zwiększenie długości dróg o nawierzchni ulepszonej,
• poprawa dostępności i jakości obiektów oświatowo – kulturalnych,
• zwiększenie ilości obiektów sportowo – rekreacyjnych,
• liczba utworzonych nowych miejsc pracy,
• poprawę stanu środowiska przyrodniczego (efekty skanalizowania gminy),
Ponadto na koniec okresu programowania 2007 – 2013 przewiduje się również:
• zmniejszenie obciążenia dróg gminnych poprzez budowę nowych rozwiązań komunikacyjnych,
• podwyższenie ilości i powierzchni terenów wyposażonych w infrastrukturę techniczną,
• wzrost poziomu wykształcenia ludności,
• poprawę estetyki wyglądu zewnętrznego Gminy Miejsce Piastowe poprzez rewitalizację
terenów zielonych w gminie,
Ponadto każde działanie będzie podlegać kontroli i ocenie. Stopień realizacji
poszczególnych działań zostanie określony przy pomocy:
Ø wskaźników produktu – wskazują jakie będą bezpośrednie osiągniecia podejmowanych
działań,
Ø wskaźników rezultatu – określają bezpośrednie i natychmiastowe rezultaty wdrożenia,
Ø wskaźników oddziaływania – wskazują na skutki realizacji zadań w przyszłości. Mogą one
mieć charakter zarówno bezpośredni (bezpośrednie oddziaływanie na sfery życia społeczno –
gospodarczego w dłuższym czasokresie), jak i pośredni (długofalowy wpływ przedsięwzięcia
na życie społeczno – gospodarcze, które nie jest bezpośrednio związane z realizowanymi
działaniami).
W poniższej tabeli zestawiono proponowane rodzaje wskaźników dla różnych rodzajów zadań,
jednostki miary oraz sposób ich pomiaru. Jednostki miary są wyrażone w: metrach bieżących,
metrach kwadratowych, procentach, sztukach, metrach sześciennych.
Tabela nr 29 – Wskaźniki osiągnięć dla Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe
Wskaźniki
Jednostka miary
Sposób pomiaru
Wskaźniki produktu
1. Długość dróg gminnych o
zmodernizowanej powierzchni
2. Długość sieci wodociągowej – nowej
i zmodernizowanej
3. Powierzchnia terenów
zurbanizowanych
mb
Monitoring w miejscu realizacji
projektów
mb
j.w.
m2
j.w.
4. Powierzchnia zmodernizowanych
budynków oświatowych
m2
Monitoring na miejscu realizacji
inwestycji, dane techniczne
z oddania obiektów do użytku
5. Powierzchnia zbudowanych
placówek oświatowych
6. Powierzchnia zbudowanych
placówek rekreacyjno – sportowych
m2
j.w.
m2
j.w.
Wskaźniki rezultatu
1. Ilość nowopodłączonych
gospodarstw domowych do wodociągu
i sieci kanalizacyjnej
2. Stosunek ilości budynków
podłączonych do wodociągu i sieci
kanalizacyjnej do wszystkich
budynków
3. Zmniejszenie obłożenia oddziałów
szkolnych na skutek zwiększenia ilości
pomieszczeń do nauki
4. Ilość imprez kulturalno – sportowych
organizowanych w nowych obiektach
5. Zwiększenie ilości zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych
6. Wskaźnik powierzchni dróg
objętych modernizacją i ulepszeniem
nawierzchni
szt.
Statystyka gminna
%
Statystyka gminna
%
Statystyka szkolna
szt.
j.w.
godz./miesiąc
j.w.
%
Statystyka gminna i powiatowa
7. Powierzchnia nowoutworzonych
pomieszczeń oświatowych
m2
8. Ilość ścieków oczyszczonych
w wyniku modernizacji sieci
m3
Monitoring na miejscu realizacji
inwestycji, dane techniczne z
oddania obiektów do użytku
Statystyka prowadzona przez
MPGK w Krośnie
Wskaźniki oddziaływania
1. Ilość osób korzystających z sieci
wodociągowej i kanalizacyjnej,
szt.
2. Wielkość migracji
szt.
3. Wzrost poziomu życia mieszkańców
4. Zmniejszenie zachorowalności dzieci
w placówkach kulturalno –
oświatowych w wyniku poprawy
warunków nauczania
5. Zwiększenie aktywności
pozalekcyjnej uczniów w postaci ilości
kółek zainteresowań
6. Zwiększenie aktywności
rekreacyjnej mieszkańców
%
Statystyka gminna,
US w Krośnie
Badania ankietowe
%
Statystyka szkolna i gminna
%
Statystyka szkolna
%
Statystyka gminna
7. Wzrost zdrowotności mieszkańców
%
Statystyka gminna
Statystyka ZOZ – ów
8. Polepszenie stanu środowiska
naturalnego
%
Badania WIOŚ w Rzeszowie
Statystyka gminna
Źródło:Opracowanie własne
VI. Plan finansowy na lata 2004 – 2006 oraz 2007 – 2013.
Tabela nr 30
DOCHODY GMINY MIEJSCE PIASTOWE W PODZIALE NA POSZCZEGÓLNE GRUPY W LATACH 2000 – 2003 /w zł/
Rolnictwo i Transport Gospodarka
łowiectwo i łączność mieszkaniowa
2000
2001
2002
2003
Razem
502.991
1.291.483
1.852.902
1.385.453
5.032.829
6.178
17.095
14.000
-37.273
193.482
235.841
240.464
260.819
930.606
Administracja
publiczna
153.794
202.167
122.221
156.545
634.727
Urzędy
naczelnych
organów
władzy
państwowej
16.661
20.468
38.874
30.228
106.231
Bezpieczeństwo
publiczne i
ochrona
przeciwpoż.
Dochody
z podatków
i opłat
lokalnych
Różne
rozliczenia
Oświata i
wychowanie
Opieka
społeczna
7.700
2.008
30.000
39.708
3.392.828
3.460.906
4.131.173
4.075.176
15.060.083
6.991.563
9.064.551
9.874.552
10.168.490
36.099.156
772.153
544.678
261.438
86.999
1.665.268
926.552
931.206
980.707
804.686
3.643.151
Edukacyjna
Gospodarka Kultura
opieka
komunalna i sztuka
wychowawcza
2.449.982
182.661
100.383
110.602
2.843.628
63.117
75.217
79.484
217.818
14.330
14.330
Razem
15.406.184
16.021.873
17.708.269
17.188.482
66.324.808
Tabela nr 31
WYDATKI GMINY MIEJSCE PIASTOWE W PODZIALE NA POSZCZEGÓLNE GRUPY W LATACH 2000 – 2003 /w zł/
2000
2001
2002
2003
Razem
Rolnictwo
i łowiectwo
Transport
i łączność
Gosp.
mieszk.
Działal.
Usług.
513.602
3.387.078
7.991.268
4.174.269
16.066.217
286.688
190.688
293.786
301.195
1.072.357
25.391
42.422
267.680
367.790
703.283
31.050
21.435
25.855
78.340
Admin.
publicz.
i samorz.
1.482.546
1.603.604
1.706.232
1.805.085
6.597.467
Urzędy
naczel.
organ.
władzy
państw.
16.661
20.468
38.874
35.184
111.187
Bezpiecz.
publiczne
i ochrona
p.poż.
Ochr.
zdrowia
137.771
140.559
142.963
190.394
611.687
70.760
64.983
92.456
100.180
328.379
Obsługa
długu
Różne
rozliczenia
Oświata i
wychowanie
Opieka
społeczna
6.889
101.920
108.809
54.495
516.826
658.851
535.471
1.765.643
7.489.918
8.458.943
8.062.241
8.336.495
32.347.597
1.251.702
1.301.908
1.400.822
1.244.097
5.198.529
Edukac.
opieka
wychow.
596.583
616.130
729.047
1.941.760
Gosp.
komun.
Kultura
i sztuka
Kultura
fizyczna Razem
i sport
3.730.215
393.325
315.734
384.852
4.824.126
552.955
546.543
596.812
657.029
2.353.339
84.753
69.427
91.689
101.694
347.563
15.697.457
17.364.407
22.303.862
19.090.557
74.456.283
Źródło: Opr
Na przedstawione powyżej dochody gminy składają się podatki i opłaty, dochody z majątku, subwencja ogólna, dotacje celowe na
realizację zadań własnych i zleconych, wpływy z usług, spadki, zapisy, darowizny i inne dochody. Średnie roczne dochody budżetu Gminy
Miejsce Piastowe (w oparciu o dane za lata 2000 – 2003) kształtują się w granicach ok. 16.580.000 zł. W latach 2000 – 2003 uzyskane przez
gminę dochody wyniosły 66.324.808 zł., zaś poniesione wydatki stanowiły kwotę 74.456.283 zł. Zaistniały deficyt pokrywany był zaciągniętymi
pożyczkami.
Tabela nr 32 –Obecna i planowana sytuacja finansowa Gminy MiejscePiastowe w okresie realizacji Planu Rozwoju Lokalnego.
L.p.
A
B
C
D
E
F
Rodzaj
2000
Dochody
15.406.184
ogółem,
w tym:
Dochody
4.491.987
własne
Subwencje
6.874.254
Dotacje celowe
na zadania
1.118.947
z zakresu
administracji
rządowej
Dotacje celowe
2.920.996
na zadania
własne
Wydatki
15.697.457
ogółem,
w tym:
Wydatki
11.444..194
bieżące
Wydatki
4.253.263
majątkowe
Wynik
-291.273
finansowy
/a-b/
Źródła
finansowania
437.472
deficytu
budżetowego
Pożyczki
--i kredyty
Spłata
--pożyczek
udzielonych
Inne
437.472
Spłata
pożyczek
-i kredytów
Zaciągniętych
w latach
-ubiegłych
Stan
nadwyżki
budżetowej na
146.199
dzień 31
grudnia
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
16.021.873
17.708.269
17.188.482
19.240.588
18.540.000
18.750.000
19.200.000
19.550.000
19.810.000
19.950.000
20.000.000
20.100.000
20.200.000
5.568.638
5.792.280
5.934.633
6.186.132
5.600.000
5.700.000
5.800.000
5.910.000
6.000.000
6.100.000
6.150.000
6.200.000
6.280.000
8.667.571
9.797.938
10.145.577
10.366.849
10.470.000
10.575.000
10.600.000
10.805.000
11.000.000
11.550.000
12.000.000
12.200.000
12.550.000
1.169.519
1.200.189
988.811
1.128.346
1.100.000
1.075.000
1.350.000
1.385.000
1.310.000
1.350.000
1.000.000
1.000.000
800.000
616.145
917.862
119.461
1.559.261
1.370.000
1.400.000
1.450.000
1.450.000
1.500.000
1.000.000
850.000
700.000
570.000
17.364.407
22.303.862
19.090.557
18.913.784
17.380.000
17.288.000
17.707.000
18.058.000
18.845.200
18.750.000
19.964.000
19.900.000
20.600.000
11.692.262
13.002.553
13.652.478
14.867.299
13.380.000
13.398.000
14.207.000
17.258.200
15.845.200
15.250.000
15.964.000
15.700.000
15.600.000
5.672.145
9.301.309
5.438.079
4.046.485
4.000.000
3.890.000
3.500.000
2.800.000
3.000.000
3.500.000
4.000.000
4.200.000
5.000.000
-1.342.534
-4.595.593
-1.902.075
+326.804
+1.160.000
+1.462.000
+1.493.000
+1.492.000
+964.800
+1.200.000
+36.000
+200.000
-400.000
1.702.963
5.237.429
2.277.653
723.196
40.000
40.000
40.000
40.000
35.200
200.000
200.000
400.000
1.556.764
4.874.000
2.102.711
400.000
---
3.000
36.200
40.000
40.000
40.000
40.000
40.000
35.200
146.199
360.429
138.742
283.196
200.000
200.000
400.000
---
503.094
92.382
1.050.000
1.200.000
1.502.000
1.532.000
1.532.000
1.000.000
1.000.000
36.000
---
503.094
92.382
1.050.000
1.200.000
1.502.000
1.532.000
1.532.000
1.000.000
1.000.000
36.000
360.429
138.742
283.196
--
---
---
---
---
---
200.000
200.000
400.000
---
Obecna i planowana sytuacja finansowa Gminy Miejsce Piastowe w okresie realizacji
Planu Rozwoju Lokalnego, tj. w latach 2004 – 2006 oraz w latach 2007 – 2013 przedstawiona
została w tabeli nr 32. Dane w niej zawarte od 2000 do 2003 r. ustalone zostały w oparciu
o roczne sprawozdania finansowe z wykonania budżetu, natomiast lata pozostałe (od 2004 do
2013) stanowią prognozę dochodów i wydatków gminy.
Źródła finansowania Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2004 – 2006.
Zgodnie z ustalonymi w dokumentach programów operacyjnych Unii Europejskiej
wytycznymi Gmina jest zobligowana zapewnić część środków koniecznych do realizacji
zaplanowanych inwestycji. Na podstawie przeprowadzonego ogólnego oszacowania kosztów,
jakie są konieczne do prawidłowej realizacji poszczególnych projektów, dokonano ich podziału
na źródła finansowania zgodnie z posiadanymi w chwili obecnej informacjami o ZPORR.
Poniżej znajdują się tabele z poszczególnymi projektami, sposobem ich finansowania
i czasokresem realizacji. Szczególną uwagę zwrócono na działania przewidziane do realizacji
w latach 2004 – 2006. W odniesieniu też do nich najbardziej szczegółowo określono wskaźniki
osiągnięć oraz monitoring.
Tabela nr 33 - Harmonogram wydatków gminy na planowane w latach 2004 – 2006 inwestycje.
Źródła finansowania
Termin
realizacji
1.Budowa Sali Gimnastycznej
2004 – 2005
w Rogach
Podmioty
zaangażowane
Nakład
ogółem
w tysiącach
złotych
Budżet
Gminy
Budżet
Państwa
ERDF
Budżet Gminy,
ERDF
1550
235
152
1163
2.Remont drogi
w Łężanach (ul. Potockiego)
2005
Budżet Gminy,
ERDF
600
90
60
450
3. Przebudowa drogi
w Targowiskach
(„Szewskiej”)
2005
Budżet Gminy,
ERDF
460
67
48
345
4. Budowa Stadionu i Sali
Gimnastycznej
w Głowience
2005 – 2006
Budżet Gminy,
ERDF
2600
390
260
1950
5. Budowa Wodociągu
we Wrocance – II Etap
2005
Budżet Gminy,
ERDF
500
75
50
375
6. Odnowa Domu Ludowego
i Remizy OSP w Głowience
2005
Budżet Gminy,
ERDF
400
60
40
300
7.Budowa drogi do szkoły
w Widaczu
2005
Budżet Gminy,
ERDF
150
22,5
15
112,5
8. Budowa oświetlenia
w miejscowościach:
b) Miejsce Piastowe – ul.
Dworska
c) Targowiska droga – „do
Krzyża”
2005
2005
Budżet Gminy
Budżet Gminy
15
18
15
18
-
-
2005
Budżet Gminy
12
12
-
-
9. Projekt wodociągu
w Rogach
2004 – 2005
120
120
-
-
10. Budowa wodociągu w
Rogach
2006
Budżet Gminy,
ERDF
1800
270
180
1350
11. Budowa drogi Wrocanka –
Głowienka
2006
Budżet Gminy,
ERDF
600
90
60
450
12. Remont drogi Miejsce
Piastowe (ul. Szkolna)
2006
Budżet Gminy,
ERDF
150
22,5
15
172,5
13. Projekt wodociągu
w Targowiskach – II etap
2005
60
60
-
-
14. Budowa chodnika
w Łężanach (ul. Jana Pawła II
i ul.Kościuszki)
2006
Budżet Gminy,
ERDF
200
30
20
150
15. Remont Domu Ludowego
w Widaczu
2006
Budżet Gminy,
ERDF
150
22,5
15
112,5
16. Projekt budowy Domu
Ludowego w Niżnej Łące
2006
40
40
-
-
RAZEM
Budżet Gminy
Budżet Gminy
Budżet Gminy
9425
Przedstawione w powyższej tabelce nakłady na poszczególne inwestycje stanowią:
Ø 15 % środków pochodzących z budżetu gminy,
Ø 10 % środków z budżetu państwa,
Ø 75 % środków ze ZPORR – u.
Nadmienić w tym miejscu należy, iż przewidywane z budżetu gminy bezpośrednie wydatki na
realizację powyższych inwestycji mogą ulec zmniejszeniu o środki finansowe uzyskane ze
źródeł prywatnych (np. sponsoring), czy z zaciągniętych pożyczek.
Jeżeli chodzi o źrodła finansowania zadań, które planowane są do realizacji w latach
2007 – 2013 to w chwili obecnej planuje się, iż podział środków finansowych na te zadania
będzie się przedstawiał analogicznie do lat 2004 – 2006, czyli:
Ø 15 % środków pochodzących z budżetu gminy (z możliwością uzyskania środków
pieniężnych ze źródeł prywatnych, czy pożyczek),
Ø 10 % środków z budżetu państwa,
Ø 75 % środków ze ZPORR - u.
Inwestycje przewidziane do realizacji na okres 2007 – 2013 przedstawione zostały
w niniejszym opracowaniu bardziej ogólnie. Jest to wynikiem znacznej odległości czasowej
ich realizacji, a co za tym idzie możliwości wprowadzenia zmian w zasadach partycypacji
w finansowaniu tych zadań z różnych źródeł. Uszczegółowieniu poddane będą wówczas
harmonogram, finansowanie oraz szczegółowy opis projektów. Zbędna jest więc w tym
momencie szczegółowa analiza finansowo – rzeczowa tych zadań.
VII. System wdrażania i monitorowania Planu.
Plan
Rozwoju
Lokalnego
jest
dokumentem
będącym
kontynuacją
i uszczegółowieniem Planu Strategicznego Gminy Miejsce Piastowe. Określa on cele i plany
działań na kilka lat. Konieczne jest czuwanie nad jego realizacją, jak również kontrolowanie
przebiegu. Wdrażanie Planu ma charakter złożony, który dla swego powodzenia wymaga
dobrego przygotowania informacyjnego i komunikacji społecznej.
W związku z długim czasem realizacji Planu, wdrażanie jego założeń będzie miało
charakter ciągły, wymagający permanentnego śledzenia zmian w obowiązującym systemie
prawnym, gospodarce, a także zmian politycznych. Konieczne więc będzie zachowanie
elastyczności w dostosowaniu się do reguł obowiązujących w odniesieniu do możliwości
uzyskania zewnętrznych środków finansowych.
Aby system wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe spełniał
powyższe
założenia,
konieczne
jest
łączne
spełnienie
następujących
postulatów:
finansowanie, zarządzanie, partnerstwo.
Finansowanie.
Szybkość i efektywność realizacji Planu Rozwoju Lokalnego jest w przeważającej
mierze uzależniona od wysokości uzyskanych środków finansowych – zarówno krajowych
jak i pochodzących z funduszy strukturalnych. Biorąc pod uwagę analizę możliwości
finansowych gminy, które wynikają z przedstawionej w niniejszym opracowaniu struktury
dochodów i wydatków gminy wynika, że na realizację
stawianych sobie celów Gmina
Miejsce Piastowe jest w stanie zabezpieczyć od 15% do 25% wkładu w stosunku do
uzyskanych unijnych środków pieniężnych.
Przyjmuje się, że w przypadku niezrealizowania wszystkich planowanych zadań
w latach 2004 – 2006 nastąpi przesunięcie ich realizacji na lata następne.
Zarządzanie.
Z ustawy o samorządzie gminy wynikają zadania, przypisane do realizacji przez
gminę, które mają na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności. Takie uregulowanie
spowodowało, że cała struktura organizacyjna Urzędu Gminy dostosowana jest do spełniania
wspomnianych ustawowych zadań. Mając to na uwadze oraz uwzględniając fakt, że wszystkie
zadania przewidziane do realizacji w ramach Planu Rozwoju Lokalnego mieszczą się
w zakresie ustawowych obowiązków, w zarządzanie Planem Rozwoju Lokalnego
zaangażowane będą poszczególne komórki organizacyjne Urzędu Gminy. Koordynacja
proponowanych działań pozostanie w kompetencjach Wójta Gminy. Ponadto konieczne
będzie powołanie specjalnej komisji Rady Gminy, która będzie spełniać funkcję
opiniodawczą. Kolejnym ważnym ciałem zaangażowanym w realizację PRL – u będą referaty
Urzędu Gminy. Kluczową rolę odgrywać tu będą przede wszystkim – Referat Finansowo –
Podatkowy (FP) oraz Referat Gospodarki Przestrzennej, Komunalnej, Ochrony
Środowiska i Rolnictwa (GP). Oprócz tego spośród pracowników Referatu GP i FP
wyznaczone zostaną konkretne osoby odpowiedzialne za redagowanie wniosków do ZPORR
wraz z wszystkimi niezbędnymi dokumentami. Tak ścisłe określenie zasad zarządzania
Planem odróżnia w zasadniczy sposób ten dokument od strategii rozwoju. Określone do
zrealizowania
w
ciągu
tych
kilku
lat
zadania
zostały
uzgodnione
i zaakceptowane przez władze gminy i skonsultowane z przedstawicielami społeczności
lokalnej. Najważniejsze wydaje się więc bieżące kontrolowanie możliwości finansowych
Gminy Miejsce Piastowe, umiejętności uzyskiwania zewnętrznych środków finansowych oraz
zapewniania wkładu własnego, jak również zdolności kredytowych gminy.
Wydaje się, że z uwagi na charakter planowanych działań bieżący nadzór nad
realizacją większości z nich powinien należeć do Wójta Gminy. Ważną rolę we wdrożeniu
Planu odgrywać będzie, w przypadku jej powołania, Komisja ds. Planu Rozwoju
Lokalnego. Główne jej zadania obejmowałyby:
Ø bieżącą analizę stanu realizacji Planu, a w tym zwłaszcza określanie ważności
poszczególnych zadań,
Ø obserwację otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego oddziaływującego na realizację
Planu,
Ø opiniowanie źródeł finansowania w postaci odpowiedniej zmiany w uchwale budżetowej
gminy,
Ø opiniowanie podpisywanych umów partnerskich.
Jak już wyżej była mowa w zarządzanie, koordynowanie i wdrażanie Planu Rozwoju
Lokalnego zaangażowany będzie Urząd Gminy działający za pośrednictwem swoich
pracowników. Do zakresu ich zadań należeć będzie, m.in.:
♦ przygotowywanie, zgodnie z Planem, poszczególnych projektów wraz z niezbędną
dokumentacją,
♦ bezpośrednia realizacja działań przewidzianych w Planie, w zakresie przygotowania
przetargów, gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawcą pod kątem
terminowości i jakości wywiązania się ze zobowiązania,
♦ zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów,
♦ opracowywanie danych statystycznych i finansowych na temat wdrażania oraz przebiegu
realizacji projektów w ramach Planu.
Na zakończenie należy podkreślić, że Plan Rozwoju
Lokalnego stanowi
uszczegółowienie celów zawartych w Planie Strategicznym Gminy Miejsce Piastowe, jest
jego swoistym dokumentem operacyjnym. Powoduje to, że w każdym etapie realizacji musi
następować jego weryfikacja i aktualizacja wspólnie z Planem Strategicznym.
Poniższy schemat przestawia koordynację poszczególnych podmiotów w zakresie realizacji
działań zawartych w Planie Rozwoju Lokalnego
Wójt Gminy
Miejsce Piastowe
Zespół osób
odpowiedzialny za
przygotowanie
wniosków do
ZPORR
Referat Gospodarki
Przestrzennej,
Komunalnej, Ochrony
Środowiska i Rolnictwa
Komisja ds. Planu
Rozwoju Lokalnego
Referat Finansowo –
Podatkowy
Partnerstwo.
Partnerstwo, jakie ma wystąpić podczas realizacji Planu Rozwoju Lokalnego, opierać
się będzie głównie na włączeniu do wykonywania jego założeń instytucji, które w zakresie
swojego działania odpowiedzialne są za realizację zadań własnych gminy, a więc zadań, które
szczegółowo określa ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Niezwykle ważną
rolę odgrywać tu będzie współpraca o charakterze ponadlokalnym, która powinna polegać na
udziale gmin sąsiednich oraz instytucji powiatowych i wojewódzkich przy realizacji PRL – u.
Zakłada się, że partnerami podczas realizacji założeń Planu będą również lokalni liderzy –
przedsiębiorcy, sołtysi i inni działacze społeczni, jednakże ich rola będzie tu dużo mniejsza,
choć nie mniej ważna.
VIII. Sposoby oceny i komunikacji społecznej.
Monitoring i ocena sposobu realizacji PRL – u.
Skuteczność realizacji Planu Rozwoju Lokalnego będzie poddawana bieżącej ocenie
przez Radę Gminy. Za monitoring realizacji PRL – u odpowiedzialny będzie Wójt Gminy
Miejsce Piastowe na podstawie zaproponowanych wskaźników. Monitoring spełniać będzie
istotną i bardzo ważną rolę w systemie wczesnego ostrzegania o ewentualnych
nieprawidłowościach.
Oprócz podmiotów odpowiedzialnych w procesie monitorowania brać będą udział
wszystkie podmioty zaangażowane w jego wdrożenie. Narzędziem wykonawczym oceny
realizacji PRL – u powinny być półroczne sprawozdania dotyczące stopnia realizacji
podstawowych zadań Planu. Sprawozdania te byłby dla Wójta i Rady Gminy podstawą do
okresowej oceny i ewentualnej modyfikacji założonych projektów i ich celów.
Promocja i sposoby komunikacji społecznej.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe zakłada jego współfinansowanie ze
środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, który finansowany będzie z tych funduszy i będzie
musiał spełnić wymogi Unii Europejskiej.
Jedną z instytucji odpowiedzialnych za prowadzenie działań informacyjnych
i promocyjnych na szczeblu regionalnym będą beneficjenci końcowi ZPORR– u zdefiniowani
ogólnie jako samorząd gminny.
Zadaniem działań informacyjnych i promocyjnych jest:
Ø zapewnienie rzetelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz
obowiązujących w tym zakresie procedurach,
Ø zapewnienie bieżącego informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy
unijnej dla poszczególnych projektów i wynikach działań na poziomie Gminy,
Ø zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach ubiegania się o środki
pomocowe na realizację projektów służących rozwojowi Gminy,
Ø wykorzystywanie nowoczesnych źródeł przekazu (internet, poczta e–mail) w celu
usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami realizującymi Plan Rozwoju Lokalnego.
Najważniejszym
jednak
działaniem
promocyjnym
powinno
być
kształtowanie
pozytywnego wizerunku Planu Rozwoju Lokalnego wśród mieszkańców Gminy Miejsce
Piastowe.
Aby osiągnąć cele zadań promocyjnych będą stosowane następujące działania:
v wydawanie publikacji, broszur, plakatów, ulotek, reklam dotyczących Planu
Rozwoju Lokalnego,
v artykuły w lokalnej prasie, radio i telewizji,
v organizowanie konferencji, warsztatów, seminariów promujących realizowane
projekty,
v wizytacje w miejscu realizacji projektów oraz odpowiednie ich oznakowanie.

02. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Miejsce Piastowe

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zezwolenie na prowadzenie hodowli lub utrzymanie psa rasy

Ogłoszenie o naborze

zobacz prezentację

Obóz 21 1991-1992 - Studium Europy Wschodniej

dobry handlowiec

Wykaz nieruchomości - Krośnieński

Sieć Internet w samokształceniu nauczycieli

Instalacja wod-kan , coi wentylacji - Szpital dob