dobrze spędzony czas palące potrzeby: ruch i języki

Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|1
Kiedy zaczęłam pracować jako animatorka, a zostałam nią, zanim urodziły się moje dzieci,
każdą rezygnację z zajęć traktowałam w kategoriach osobistej porażki: „Nie spodobałam się”,
„nudzę!”, „coś zaniedbałam.” – takie oto myśli chodziły mi po głowie, gdy odkładałam telefon
z informacją, że kogoś znów ubyło w mojej zajęciowej grupie. Teraz sama jestem mamą i
mam świadomość, jak wiele czynników ma wpływ na wybór zajęć pozalekcyjnych –
kompetentny prowadzący i porywający program zajęć, to tylko jedne z nich. By się
przekonać, co jeszcze warto wziąć pod uwagę, tworząc ofertę zajęć, zapytałam
trzy znajome mamy o to, czym kierują się zapisując swoje dzieci na zajęcia.
Monika, Ola i Renata mają łącznie pod opieką 7 dzieci w wieku od 2 do 15 lat. Wszystkie
korzystają z oferty zajęć dodatkowych w dużym mieście – rodziny Renaty i Oli dojeżdżają do
niego codziennie kilkanaście kilometrów, Monika mieszka niemal w centrum. Ale ta ostatnia
ma też zupełnie inne doświadczenie: przez 3 lata mieszkała na warmijskiej wsi, jej córki
chodziły tam do lokalnej wiejskiej szkoły, a na zajęcia dojeżdżały do gminnego miasteczka
oddalonego o kilkanaście kilometrów.
Oto co mi powiedziały:
DOBRZE SPĘDZONY CZAS
Ola: Wybierając, czy tak jak teraz, kiedy moje córki są już starsze, proponując zajęcia
dodatkowe, mam w głowie dwa główne cele. Po pierwsze – zajęcia mają dawać dzieciom
radość z uczestnictwa tak, aby same chciały na nie chodzić. To zaś zależy zarówno od
prowadzących, ich kompetencji, chęci i możliwości, w tym posiadanych zasobów, jak i od
tego, czy „trafią” w zainteresowania i predyspozycje dzieci. Tu pojawia się drugie kryterium.
Jako rodzic chcę mieć poczucie, że dziecko korzysta z zajęć. Przy czym korzyścią może być
zarówno rozwijanie umiejętności, czas spędzony z rówieśnikami, czy „dobra zabawa”.
PALĄCE POTRZEBY: RUCH I JĘZYKI
Renata: W przypadku dziecka przedszkolnego, „po godzinach” przedszkolnych wybieramy
zajęcia wyłącznie sportowe – basen, piłkę nożną lub koszykówkę – syn nie ma za dużo ruchu
w przedszkolu i potrzebuje się „wybiegać”. Monika widzi potrzebę wspierania dzieci w nauce
języków. Jej dzieci również uczą się to doceniać: „Dzieci też coraz częściej dziękują mi za to,
że zapisałam je na dodatkowy angielski – przydaje się to później w szkole i ułatwia kontakty
międzynarodowe.”
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|2
LOGISTYKA – CZAS I MIEJSCE
Renata: Bardzo ważnym kryterium jest lokalizacja zajęć. W przypadku dziecka
uczęszczającego do szkoły podstawowej idealnie, gdy takie zajęcia odbywają się na terenie
szkoły, w czasie „świetlicowym”. W szkole, do której uczęszcza córka jest bogata oferta zajęć
dodatkowych: języki obce, balet, „szkiełko i oko”, szachy, brydż, zajęcia plastyczne,
ceramiczne, muzyczne, a także szkółka narciarska. Większość rodziców dzieci klas I-III,
uczęszczających do tej szkoły, korzysta właśnie z takich zajęć – dzięki czemu nie musi
poświęcać dodatkowych godzin popołudniowych na dowożenie dzieci i czekanie na nie, a
dzieci – zamiast siedzieć w głośnej świetlicy spędzają czas w mniejszych grupach, bawiąc się i
realizując swoje zainteresowania.
W przypadku dziecka już nieco starszego, powiedzmy od IV kl. szkoły podstawowej, oferta w
szkole często bywa zbyt „wąska” lub przeznaczona dla mniejszych dzieci. Kryterium wyboru
zajęć pozaszkolnych staje się dla mnie lokalizacja zajęć oraz godzina ich odbywania się (choć
oczywiście w pierwszej kolejności to dziecko decyduje, czy chce na dane zajęcia chodzić).
Ola dodaje: Nawet 500+ nie sprawi, że w 10 minut przejadę na drugi koniec zakorkowanego
Krakowa, aby zdążyć na zajęcia.
Renata: Dobra lokalizacja to dla mnie w niedalekiej odległości od szkoły lub mojej pracy – tak
aby córka sama lub z koleżankami mogła tam dotrzeć tramwajem lub piechotą. Godzina – tuż
po szkole, tak aby powrót do domu nie oznaczał godziny 21-ej.
NAJPIERW LEKCJE, RODZINA I …
SWOBODNA ZABAWA
Ilość zajęć, z których korzystamy jest mocno ograniczona – ze względu na dużą ilość
szkolnych zadań domowych. – na to zwraca mi uwagę Renata. Podobnie wypowiada się
Monika: W tym roku staram się ograniczać zajęcia pozalekcyjne moich dzieci. Przy tak dużej
ilości zadań domowych, jest to jedyny sposób na to, żeby miały trochę czasu na zabawę.
Renata: W naszym przypadku w ogóle nie rozpatrujemy oferty zajęć dodatkowych
weekendowych. I dzieci i my potrzebujemy odpoczynku, często tez wyjeżdżamy poza miasto.
REKOMENDACJE
Renata: Stawiamy na zajęcia polecane przez innych rodziców i znajomych – w ten sposób
wybraliśmy szkołę tańca dla córki i zajęcia na basenie dla obojga dzieci.
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|3
KLIENT PERFEKCYJNIE OBSŁUŻONY
Ola: Zdarza się, że prowadzący lub organizujący zajęcia, dbając o dziecko, zapominają o
jeszcze jednym uczestniku projektu „zajęcia dodatkowe”, czyli o rodzicach. Fakt, nie
jesteśmy najważniejsi, ale warto o nas minimalnie zadbać. Jak? Na czas informować o
zmianach terminów, czy odwołaniu zajęć, jasno i konkretnie ustalić zasady współpracy (na
przykład to, czy rodzice mogą „podglądać” przebieg zajęć), znaleźć czas, aby odpowiedzieć
na pytania. I w razie potrzeby wykazać się cierpliwością i wyrozumiałością. Słowem, zapewnić
dobrą obsługę klienta.
NA WSI JEST TRUDNIEJ, ALE ROZEŚMIANY
TRENER DAJE RADĘ!
Monika: Najbardziej lubiane przez dzieci zajęcia pozalekcyjne obserwowałam, kiedy przez trzy
lata mieszkałam na wsi na Warmii. W małej gminie ponad 60 dzieci (zarówno chłopcy jak i
dziewczynki) trzy razy w tygodniu trenuje piłkę nożną na orliku, w zimie na hali w szkole.
Są to jedyne zajęcia pozalekcyjne, w których bierze udział większość z tych dzieci. Dzieje się
tak ze względu na barierę edukacyjną, ekonomiczną i transportową – dla wielu rodzin dojazd
kilkanaście kilometrów do pobliskiego miasta przy braku samochodu i jednocześnie
sprawnego transportu publicznego nie wchodzi w rachubę.
Przepis na sukces był prosty. Roześmiany trener i ponad 60 dzieci spędzających czas na
świeżym powietrzu, to miły dla rodziców widok. Na marginesie: model biznesowy
przedsięwzięcia był bardzo ciekawy, choć chyba bardzo rzadki w dzisiejszych czasach: koszt
zajęć wynosił 30 zł miesięcznie od dziecka, kto nie mógł – nie płacił, albo płacił w następnym
miesiącu. Mimo, ze trener nie miał listy wpłat, niczego nie odnotowywał – to wszyscy starali
się płacić sumiennie i regularnie.
POROZMAWIAJMY O PIENIĄDZACH…
W ostatnim czasie zrezygnowałam ze znakomitych zajęć plastycznych, prowadzonych przez
Pana Marka w pobliskim domu kultury. – mówi mi Monika. – Powody były dwa – nadmierne
obciążenie czasowe pozostałymi zajęciami i mało zachęcające opłaty – za dwójkę dzieci
musiałam płacić na rzecz Domu Kultury, razem z półgodzinną lekcją pianina raz w tygodniu,
ponad 300 złotych miesięcznie.
Renata: Cena zajęć jest ważna i porównujemy w tym zakresie oferty różnych firm. Jeśli oferta
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|4
zajęć, które potencjalnie interesują nasze dzieci i nas jest dużo droższa, niż inne podobne
zajęcia – zazwyczaj rezygnujemy. Nie jest to jednak kryterium, które w pierwszej kolejności
decyduje o wyborze zajęć. Jeśli dziecku i nam szczególnie na czymś zależy – jesteśmy w
stanie zapłacić nieco więcej, rezygnując z innych przyjemności. W naszym przypadku taki
wybór jest w przypadku indywidualnych lekcji pianina, na które uczęszcza córka.
CO ZA DUŻO, TO NIEZDROWO!
Monika: wybierając zajęcia pozalekcyjne dla moich dzieci trochę idę pod prąd, zwracając
szczególną uwagę na to, żeby… tych zajęć było jak najmniej. Mieszkamy w Krakowie i wokół
nas obraca się wiele nieszczęśliwych dzieci, które już od najmłodszych lat mają precyzyjnie
wypełniony czas zajęciami pozalekcyjnymi, zwykle do 20-21, w soboty te zajęcia są również
intensywne. Ich rodzice spełniają się w dowożeniu dzieci z zajęć na zajęcia, planowaniu
grafiku czy całkowicie wypełnionych obozami tematycznymi wakacji. Dla mnie to duża presja,
której staram się nie ulegać: widzę w jak pasjonujące aktywności zaangażowani są mali
przyjaciele moich dzieci i jak potrzebne umiejętności posiadają w bardzo młodym wieku.
Mając osiem czy dziewięć lat są już specjalistami w tańcach towarzyskich czy baletowych,
jeździe figurowej na lodzie, sprawnie posługują się trzema językami. Do tego dochodzi
pływanie, jazda konna, tenis, pianino i skrzypce, robotyka, dodatkowe konwersacje z native
speakerami, malarstwo, żeglarstwo, itd. Wszystkie te rzeczy są dobre, ale nie wszystkie na
raz. Efekt tego typu strategii to przemęczone, wyglądające jak cienie dzieci, które święcie
wierzą w to, że bez całkowitego poświęcenia z ich strony i koncentracji na samorozwoju, nie
będą miały szansy na sukces w dorosłym życiu.
P.S. Zostałam poproszona przez moją redakcyjną koleżankę o słowo komentarza. No bo co
właściwie według mnie dla animatora z lektury powyższych wypowiedzi wynika?
Mogę odpowiedzieć za siebie:
Ja biorę dla siebie (i do siebie) uwagę Oli o traktowaniu rodziców, jako klienta. Nawet,
jeśli za zajęcia nie płaci. Nie chodzi tu o handlowy żargon, lecz o specjalny sposób zadbania.
Kluczowa w owym „zadbaniu” jest komunikacja: prowadzący musi ustalić z rodzicem
kanał kontaktu i w ramach tych ustaleń odpowiadać na bieżąco na wszystkie
wiadomości i pytania. Tyko tyle i aż tyle.
Co jeszcze? Kwestie logistyczne – korki, dojazdy, godziny odbywania się zajęć.
Wiadomo, nie da się dogodzić wszystkim. Ale nie każdy prowadzący ustalając godzinę zajęć
ma świadomość, co to znaczy dla rodzica trójki dzieci pracującego do 16.30 zdążyć rozwieść
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|5
wszystkie pociechy na 17.00 na zajęcia, a potem jeszcze punktualnie je odebrać. A może my
prowadzący możemy tu wyjść naprzeciw? Może da się zainspirować, by stworzyć siatkę
rodziców, mieszkających w bliskiej od siebie odległości, w ramach której będą się
wymieniać w odwożeniu i przywożeniu dzieci? Może zabieganym rodzicom, którzy z
potem na czole pędzili, by zdążyć na czas, możemy ofiarować fotel na korytarzu i filiżankę
herbaty? A przynajmniej nie złościć się i nie mieć za złe, że znów się spóźnili, psując nam
dynamikę zajęć? A może godzina zajęć da się po prostu przesunąć?
W głowie echem rozbrzmiewają mi jeszcze słowa Renaty o tym, jak ważny dla dziecka jest
ruch. Mieszkam w mieście, gdzie z uwagi na smog, niemal przez cały okres jesienno-zimowy
dzieci na zewnątrz wychodzą sporadycznie. Co to oznacza? Że przez 7-8 godzin spędzonych
w szkole, czy przedszkolu, tłoczą się w zamkniętym pomieszczeniu, gdzie z uwagi na liczbę
dzieci i charakter zajęć jedynym ruchem, na który mogą sobie pozwolić jest fikanie nogami
pod stołem. Efektem takiej sytuacji była powtarzająca się u nas wiele tygodni sytuacja: moja
córka, po powrocie z przedszkola przez pierwsze pół godziny bezmyślnie biegała wokół
dywanu. Całe 30 minut, aż opadła z sił.
Spokojnie, piszę te słowa ze świadomością, komu je adresuję: animatorom kultury. Wiem, że
Waszą domeną jest bardziej teatr i rękodzieło, niż sport. Nie macie zwykle przestrzeni,
niekiedy i kompetencji, by poprzez ruch rozwijać dzieci. Jednak jako mama, tak jak Renata,
stojąca przed dylematem, czy zapisać dziecko na piłkę nożną, czy na plastykę, zastanawiam
się, czy elementów ruchu nie da się wpleść w typowo artystyczne, czy kulturalne
zajęcia? Czy po prostu część z nich nie może odbywać się na zewnątrz, a to już byłoby
bardzo wiele? Czy dzieci muszą koniecznie siedzieć przy stołach? Czy w ogóle muszą
siedzieć? Czy może w letnim okresie nie dałoby się kończyć zajęć spontanicznym meczem
rodzice contra dzieci na skwerze przed domem kultury? Przytoczę tu budujący przykład: w
krakowskim kościele O. Kapucynów co niedzielę po Mszy Świętej dla dzieci ojcowie Kapucyni
otwierają szeroko drzwi swojej klasztornej sali gimnastycznej. Zgromadzeni: dzieci, ich
rodzice, a także odprawiający Mszę Ojcowie, prosto z nabożeństwa idą razem pobiegać,
zagrać w berka czy zbijaka. Dlaczego? Bo duchowni ci (specjaliści bądź co bądź z innej
„branży”) wiedzą, że w przypadku ich odbiorców, godzinka skupienia podczas Mszy wymaga
następstwa trzech kwadransów ruchu. Da się? Da się.
Wreszcie charakter zajęć. To prawda, co mówią Ola, Monika i Renata: nastały takie czasy,
kiedy dorośli wzięli sprawę mocno w swoje ręce i organizują dzieciom większość czasu. Nawet
szkolna świetlica – wiem to od mojej córki, to nie jest już czas odpoczynku od lekcji i
swobodnej zabawy, ale ciąg niekończących się zajęć, kółek i warsztatów. W domu –
odrabianie lekcji i pęd na zajęcia. Z tego wszystkiego dzieci nie mają czasu się bawić. Ba!
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl
Czy wiesz, na co rodzice zwracają uwagę, zapisując dzieci na zajęcia?
|6
Część z nich wcale się już bawić nie potrafi. Co z tym zrobić? Ja, pod wpływem tej lektury,
dałabym dzieciom więcej swobody. Nawet, jeśli początkowo nie będą potrafiły z niej
skorzystać. Jeśli przynosisz na zajęcia piłki, zanim rozpoczniesz realizować scenariuszowe
ćwiczenie numer jeden, pozwól dzieciom wziąć je do ręki, oglądnąć, zaproponować zabawę.
Albo zostaw kwadrans na koniec zajęć, by dzieci mogły pobawić się po swojemu.
A i tak najważniejsza dla mnie rzecz (dlatego pozwoliłam sobie umieścić ją w tytule
niniejszego artykułu) zawiera się w wypowiedzi Moniki o uśmiechniętym trenerze. To dla
mnie zachęta do refleksji, by w trosce o doskonały program, wszystkie te niełatwe finansowe
i logistyczne aspekty nie zapomnieć, że oprócz „oferty” tworzymy też coś o wiele
ważniejszego: miejsce, gdzie czeka na dzieci ktoś im życzliwy, wrażliwy na ich
potrzeby i po ludzku – uśmiechnięty.
Maja Dobkowska – pedagożka, animatorka, trenerka i nauczycielka. Zajmuje się
rozwijaniem kreatywności dzieci i młodzieży, a także osób dorosłych. Prowadzi treningi
kreatywności oraz szkolenia z innowacyjności i kreatywnego rozwiązywania problemów.
Szkoli nauczycieli, dzieli się pomysłami podczas warsztatów pokazujących, jak wplatać
trening twórczości w rzeczywistość szkolną i przedszkolną. Jest certyfikowanym trenerem
programu Odyseja Umysłu i jego entuzjastką. W wolnym czasie pisze książki i antykolorowanki dla dzieci. Jest mamą 6-letniej Basi i 9-letniej Zośki, z którymi lubi się włóczyć,
wymyślając niestworzone historie.
Odwiedź portal SYNAPSY: http://synapsy.malopolska.pl