25 lat „wolnej” biżuterii – rozmowa z Moniką Szpatowicz

25 lat „wolnej” biżuterii – rozmowa z Moniką
Szpatowicz
Monika Szpatowicz przekonuje, że okres po 1989 r. był ciekawym czasem w dziedzinie
biżuterii. Projekt „25 na 25. Biżuteria czasu wolności”, którego jest kuratorką, pozwoli
podsumować ten okres i symbolicznie uhonorować osoby, które najmocniej
zaangażowały się w promowanie współczesnej polskiej sztuki złotniczej.
Jak narodził się pomysł tego projektu?
To inicjatywa organizatorów targów Złoto Srebro Czas. Zwrócili oni uwagę, że rocznica 25lecia wolności to dobra okazja do podsumowania tego, co dokonało się w polskiej biżuterii
artystycznej od 1989 r. Koncepcję projektu zaproponowali Wanda Gontarska i Zbigniew
Kraska, mnie powierzono opiekę kuratorską nad realizacją projektu.
Wybranych zostanie 25 artystów-projektantów biżuterii oraz po trzy osoby w
kategoriach Projektant, Organizator i Popularyzator 25-lecia. Czy w tych liczbach da się
zamknąć dokonania ostatniego ćwierćwiecza na scenie złotniczej?
Liczba 25 artystów ma podkreślić okolicznościowy charakter projektu i symboliczność
podsumowania. Mamy świadomość tego, że w ostatnich 25 latach w dziedzinie biżuterii tak
wiele się wydarzyło, tak wielu znakomitych twórców istotnie zaznaczyło swą obecność, tak
wiele trendów zainicjowano, że nie sposób zamknąć tego czasu jedną wystawą. Dlatego
staraliśmy się stworzyć projekt, który oddawałby możliwie duże spektrum tych zmian i
ukazywał ludzi i instytucje, którzy się do nich przyczynili. Bowiem na kształt, rozwój,
wizerunek i status biżuterii wpływ mają nie tylko twórcy, ale szereg osób i instytucji, które na
różne sposoby przyczyniają się do popularyzacji współczesnej polskiej biżuterii. Nasz projekt
będzie więc nie tylko ciekawym podsumowaniem, ale i formą docenienia zasług tych
najbardziej zaangażowanych osób.
Projekt przewiduje również głosowanie publiczności – dlaczego to takie ważne dla
organizatorów?
Jak już wspomniałam, nie mamy ambicji ukazania i zaprezentowania pełnego spektrum
postaci czy zjawisk współczesnej polskiej sztuki złotniczej ostatnich 25 lat. Zależy nam
jednak na tym, by możliwie zobiektywizować opinie i poglądy na temat twórców, zjawisk i
wszystkiego, co na arenie biżuterii artystycznej wydarzyło się w tym okresie. A nie jest to
możliwe bez współudziału osób, które aktywnie współtworzyły historię sztuki złotniczej tego
okresu, jak również tych, którzy biernie ale bacznie obserwowali ludzi i zjawiska, i chcieliby
się z innymi swoimi wrażeniami podzielić. Dlatego gorąco zachęcamy do wypełnienia
ankiety dostępnej do 25 sierpnia na: zlotosrebroczas.com oraz silver.legnica.pl. Wyniki
plebiscytu weźmie pod uwagę Kapituła składająca się ze znawców „branży”, która podejmie
ostateczną decyzję o przyznaniu tych honorowych wyróżnień. Zdajemy sobie sprawę i
żałujemy, że nie wszystkich zasługujących na medale zdołamy wyróżnić, dlatego
chcielibyśmy podkreślić, że uhonorowanie ma wyłącznie charakter symboliczny i
okolicznościowy.
Jak Ty jako kuratorka nie tylko tej, ale i wielu innych wystaw, podsumowałabyś
ostatnie 25-lecie na polskiej scenie złotniczej?
Przemiana ustrojowa w Polsce w 1989 r. znacząco wpłynęła również na kształt całego rynku
biżuterii współczesnej, zarówno w jego części komercyjnej, jak i edukacyjnej i artystycznej.
Mentalne przewartościowania zaowocowały nowymi zjawiskami, trendami, postawami
artystycznymi; przybyło twórców i firm zajmujących się biżuterią. Dostęp do surowca oraz
otwarcie na inne kraje zdynamizowało twórców, którzy zaczęli być dostrzegani i doceniani
również zagranicą. Pojawili się twórcy konsekwentnie inicjujący nowe trendy, postawiono na
różnorodność w zakresie wzorów i materiałów. Choć nie wszyscy odnaleźli się w rynkowej
rzeczywistości i nie podołali odpowiedzialności, jaką narzuca pełna wolność twórcza i
wolność rynkowa, to trzeba z satysfakcją przyznać, że „starzy mistrzowie” trzymają się
dobrze. Tak, minione 25 lat to zdecydowanie ciekawy biżuteryjnie czas.
Monika Szpatowicz jest kuratorką licznych wystaw organizowanych przez Galerię Sztuki w
Legnicy