prezentacja
Transkrypt
prezentacja
Krzysztof Martyniak Instytut Socjologii Uniwersytet Warszawski ...Życie miejskie przyciąga i odstrasza. Jest pełne uroków i strachów. Obiecuje i grozi. Podnieca i męczy. Upaja wolnością nigdzie indziej nie doświadczaną i przeraża perspektywą ubezwłasnowolnienia i bezsiły... Z. Bauman Miasto - arena nieuniknionych konfliktów i koniecznych kooperacji „Miasto do życia” 24 kwietnia 2014 r. Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. •PODSTAWOWE PYTANIA- na dziś, na jutro…… 1. Dla kogo jest miasto? 2. 3. Normy czy przyzwoitość? 4. Jutrzejsze warsztaty- Konflikt, aktorzy, interesy: A. wymiar społeczny B. wymiar polityczny C. wymiar etyczny D. wymiar ekonomiczny Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Kogo jest miasto? Dokąd idziemy? Miasto- scena potrzebnych konfliktów… Szkoła Chicagowska. XIX i XX wiek. •Darwinizm społeczny – podstawą życia społecznego ludzi jest walka o byt. •Badania w kontekście przestrzennym nad różnego rodzaju zachowaniami ludzkimi: •„choroby przestrzeni miejskiej” ( segregacja przestrzenna, tworzenie się gett.) •adaptacje i przyswajanie przestrzeni przez grupy i jednostki •Ekologia społeczna jest próbą zastosowania odkryć i terminologii nauk przyrodniczych w badaniach nad zachowaniami ludzi, zarówno na poziomie jednostkowym jak i grupowym Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Główne zasady ekologii społecznej. Oczywiste uproszczenia. Zmienną wyjaśniającą zachowania ludzkie ( tak samo jak innych organizmów żywych) jest środowisko. Celem aktywności organizmów żywych jest przystosowanie się do niego. Każdy organizm jest ograniczany przez środowisko i działanie innych organizmów Tym co charakteryzuje wielkie miasta jest wielość różnych grup zamieszkujących środowisko , co powoduje że nie istnieje jeden określony porządek moralny –jest on wytwarzany na określonych obszarach zamieszkałych przez względnie podobne kulturowo grupy i jednostki tworzące obszary kulturowe. Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. WOJNA. PRAWO DZUNGLI? …. Aby jednak zachować spójność powstałych grup społecznych (składających się z podobnych jednostek) ,a także umożliwić kooperacje miedzy grupową potrzebne jest ograniczenie naturalnej rywalizacji. W tym celu ustanawiany jest porządek moralny –zespół norm, wartości i sankcji. Powstają reguły gry które ograniczają „wojnę wszystkich ze wszystkimi”. Czym jest ład społeczny? –„ swoistym equilibrium pomiędzy normami i wzorami zachowań opartymi na wartościach a skutecznością lokalnej kontroli społecznej”. ( J.Wódz) Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. W ramach ekosystemu miejskiego możliwe są 4 typy wzajemnych relacji pomiędzy jednostkami i grupami: 1. rywalizacja - typowa dla wszystkich żywych organizmów , w przypadku ludzi dotyczy poziomu przed społecznego , jednostki nie uświadamiaj sobie rywalizacji. 2. konflikt- świadoma próba zajęcia pewnej niszy ekologicznej ,obszaru naturalnego lub ustanowienia innego ładu moralnego. 3. akomodacja- przystosowanie się do systemu relacji pomiędzy jednostkami i grupami w ramach konkretnego środowiska , „zawieszenie broni”, zajęcie niszy ekologicznej. 4. asymilacja –zawiązanie silnych więzów symbiotycznych z innymi , akceptacja i internalizacja ładu kulturowego istniejącego na danym terytorium. Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Teoria konwencjonalna- Louis Wirth („Urbanism as Way of life) spotkanie z tkanką miasta jest rodzajem testu na prawo naszej przynależności Miasto jako zamknięty system stwarzający specyficzny sposób życia. Kluczowe czynniki wpływające na kształt miasta: liczba ludności, zagęszczenie, zróżnicowanie społeczne mieszkańców. 1. im większa liczba ludzi w mieście tym większa i bardziej prawdopodobna jest liczba zindywidualizowanych zachowań. 2. indywidualizacja zachowań stanowi podstawę segregacji przestrzenno-społecznej wedle różnorakich cech ( statusu ekonomicznego, stylów życia etc.) 3. wzrastająca liczba kontaktów doprowadza do zmiany ich charakteru na bardziej bezosobowy. 4. im więcej ludzi bierze udział w interakcjach tym bardziej mają one utylitarny charakter (zmniejsza się ich spontaniczność) Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. Autoocena miejsca i zajmowanej pozycji ekologicznej prowadzi nie tylko do powstawania stereotypów dzielnic dobrych i złych, lecz także do wzmocnienia poczucia relatywnego uprzywilejowania lub upośledzenia. Dość powszechne jest wtedy mitologizowanie pewnych miejsc i przestrzeni ze względu na zajmujące je jednostki i grupy społeczne” Szczepański, Jałowiecki Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. GETTOIZACJA. WYSPOWOŚĆ PRZESTRZENI MIASTA Miasto, w którym możemy dziś obserwować powstawanie gett, zaczyna charakteryzować struktura wyspowa. Nie są to niestety tylko i wyłącznie wyspy szczęśliwe. Zjawisko dzielenia przestrzeni miejskiej na różne enklawy życia społecznego – względnie izolowane społeczne światy. •różnice poziomu ekonomicznego mieszkańców danych obszarów (bogactwo – bieda), •kryteria demograficzne (starość – młodość) •kryteria medyczne (zdrowie – choroba) •kryteria czas wolny, estetyka, zawód Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Krzysztof Martyniak 501-531-802 [email protected] Projekt realizowany w ramach Programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.