SZCZEPIENIA OCHRONNE

SZCZEPIENIA OCHRONNE
Szczepienia ochronne to jak do tej pory najbezpieczniejsza oraz najskuteczniejsza metoda
ochrony dziecka przed wieloma groźnymi chorobami zakaźnymi. Dają one dziecku możliwość
wytworzenia odporności wobec chorób bez przechorowania ich. Dzięki szczepieniom ludzie
nie umierają dziś masowo na choroby zakaźne, które jeszcze na początku XX wieku były
śmiertelnym zagrożeniem.
W momencie urodzenia dzieci posiadają pewien poziom odporności przed niektórymi
chorobami dzięki przeciwciałom przekazanym przez pępowinę i łożysko. Jednak zanika ona po
kilku tygodniach lub miesiącach. Organizm niemowlęcia jest więc bezbronny wobec wielu
drobnoustrojów, ponieważ jego układ odpornościowy jest zbyt słaby, by poradził sobie ze
szczególnie groźnymi bakteriami i wirusami. Właśnie dlatego pierwsze szczepienia dzieci
otrzymują tuż po narodzeniu, jeszcze w szpitalu (gruźlica, WZW B), a większość sczepień
rozpoczyna się od 2 miesiąca życia.
W Polsce kwestie doboru szczepionek oraz terminów ich podawania określa PSO - Program
Szczepień Ochronnych. Zawiera on listę szczepień obowiązkowych (niepłatnych) oraz
zalecanych (płatnych).
Szczepieniami obowiązkowymi objęte są wszystkie niemowlęta.
Obecnie do grupy szczepień obowiązkowych należą szczepienia przeciwko:
 gruźlicy,
 błonicy,
 tężcowi,
 krztuścowi
 poliomyelitis,
 wirusowemu zapaleniu wątroby typu B – wzw B,
 zakażeniom Haemophilus influenzae typu b- Hib,
 odrze ,
 śwince ,
 różyczce.
Niektóre szczepienia (np. przeciw pneumokokom, przeciw ospie wietrznej), otrzymują także
bezpłatnie osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie, np. dzieci przedwcześnie
urodzone, dzieci z niektórymi chorobami przewlekłymi, nowotworami, po przeszczepie
narządów.
Niektóre szczepienia są zawarte w Programie Szczepień Ochronnych jako zalecane dla
wszystkich dzieci lub wybranych grup. Jednak ze względu na ograniczone środki finansowe
państwo nie refunduje ich kosztu. Chcąc zapewnić dziecku szerszą ochronę przed
niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi, warto zdecydować się na szczepienia zalecane.
Do grupy szczepień zalecanych należą szczepienia przeciwko:
 zakażeniom rotawirusowym,
 zakażeniom wywołanym przez pneumokoki,
 zakażeniom wywołanym przez meningokoki,
 grypie,
 wzw A,
 ospie wietrznej,
 kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Na pierwszej wizycie szczepiennej dziecko otrzyma wg PSO szczepienia obowiązkowe
przeciwko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib i wzw B. Można otrzymać je bezpłatnie w 3
osobnych zastrzykach, rodzice mogą jednak zdecydować się na wykupienie szczepionki
skojarzonej 6 lub 5 w jednym.
Szczepionki 6 lub 5 w jednym są zalecane ponieważ:
 zawierają acelularny (bezkomórkowy) składnik krztuśca,
 stanowią mniejsze obciążenie dla organizmu, liczba zastrzyków na jednej wizycie
będzie mniejsza,
 dziecko otrzymuje w sumie mniej substancji pomocniczych (konserwantów) niż
wtedy, gdy szczepione jest trzykrotnie.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO ROTAWIRUSOM
Rotawirusy to powszechne i wysoce zakaźne wirusy, kore mogą wywoływać ostrą, wodnistą
biegunkę, wymioty i gorączkę. W ciężkich przypadkach może dojść do gwałtownego
odwodnienia organizmu. W Polsce co roku trafia z tego powodu do szpitala ponad 21,5 tys.
dzieci do 5 roku życia. Rotawirusy są najgroźniejsze dla najmłodszych dzieci i niemowląt.
Szczepienie jest skuteczną metodą zabezpieczenia dziecka przed ciężkim przebiegiem
zakażenia rotawirusami. Szczepionki są podawane doustnie, można je podać po ukończeniu
przez dziecko 6 tygodnia życia, a cały cykl szczepień należy zakończyć do 24 tygodnia życia.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO PNEUMOKOKOM
Pneumokoki to powszechnie występując bakterie, które mogą wywołać groźne dla zdrowia i
życia choroby takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy sepsa. Mogą też wywołać
łagodniejsze, lecz znacznie częstsze zakażenia dróg oddechowych: zapalenie ucha
środkowego, zapalenie zatok przynosowych, zapalenie płuc.
Inwazyjną chorobą pneumokokową szczególnie zagrożone są małe dzieci poniżej 2 roku życia,
u których choroba ta występuje dużo częściej niż w innych grupach wiekowych. Szczepienia
są skutecznym sposobem zapobiegania tej chorobie. Eksperci zalecają szczepienia przeciwko
pneumokokom już w pierwszym kwartale życia. Można szczepić dzieci do
5 roku życia.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO MENINGOKOKOM
Spośród wielu typów meningokoków (Neisseria meningitidis), te wywołujące zakażenia
inwazyjne należą do grup A,B,C,Y,W. W Polsce podobnie jak w pozostałych krajach Europy,
ponad 90% zachorowań wywołanych jest przez meningokoki z grup B i C. Wywołują one
choroby o ciężkim przebiegu jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, czy posocznicę
(sepsa). Inne rzadziej występujące postaci kliniczne zakażeń meningokokowych to zapalenia
płuc, zatok, spojówek, osierdzia czy stawów. W Polsce dostępne są szczepionki przeciw
meningokokom typu C,A,W,Y.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO OSPIE WIETRZNEJ
Ospa wietrzna to powszechna choroba zakaźna. Jej głównym objawem to wykwity skórne
wypełnione płynem surowiczym. Może im towarzyszyć gorączka i złe samopoczucie. Ospa
wietrzna nie zawsze jest chorobą o łagodnym przebiegu, którą dziecko powinno
przechorować. Istnieje realne ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań – zapalenia mózgu,
wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia płuc, czy wtórego zapalenia
skóry, które może prowadzić do postania blizn. Ospa wietrzna jest bardzo groźna dla kobiet w
ciąży. Nawet niepowikłana ospa wietrzna może być bardzo uciążliwa dziecka i jego rodziców.
Szczepionka skutecznie chroni przed tą chorobą. Schemat szczepienia to dwie dawki podane
w odstępie co najmniej 6 tygodni u osób powyżej 9 miesiąca życia. Szczepienie przeciwko ospie
wietrznej można podawać także do 72 godzin po kontakcie z osobą chorą. Szczepić można
także dorosłych.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO GRYPIE
Grypa to bardzo zakaźna choroba wywołana przez wirusa grypy, szerząca się drogą
kropelkową. Objawia się złym samopoczuciem, bólami mięśniowymi, kilkudniową gorączką i
różnie nasilonymi objawami ze strony układu oddechowego jak katar czy suchy kaszel. Grypa
może prowadzić do poważnych powikłań jak: zapalenie płuc, ucha środkowego, zapalenie
mięśnia sercowego i innych powikłań ze strony tego narządu. Szczepić można dzieci powyżej
6 roku życia i osoby dorosłe.
SZCZEPIENIE PRZECIWKO WZW A
Wirus wzw A wywołuje zapalenie wątroby, którego główne objawy to: gorączka, zażółcenie
skóry, wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, odbarwienie stolca. Do zakażenia dochodzi
głównie drogą pokarmową w wyniku spożycia zakażonego pożywienia czy wody.
Uodpornienie polega na podaniu dwóch dawek szczepionki optymalnie w odstępie 6-12
miesięcy. Szczepienie może być podane dzieciom po ukończeniu 1 roku życia.
Źródło: http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2012/78/akt.pdf - strona 3