Informacja ICD zał 10 - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
Załącznik nr 10 do Procedury CO 12.2 Na czym polega implantacja kardiowertera/defibrylatora?
INFORMACJA DLA PACJENTA
IMPLANTACJA KARDIOWERTERA/DEFIBRYLATORA SERCA
Kardiowerter-defibrylator serca jest urządzeniem, które ma za zadanie chronić
pacjenta przed groźnymi arytmiami (czyli zaburzeniami rytmu serca) powodującymi
zbyt szybką pracę serca oraz zapobiec nagłej śmierci będącej ich wynikiem.
Urządzenie cały czas monitoruje pracę serca (czyli puls) i jeżeli wykryje, że serce bije
zbyt szybko wysyła impuls elektryczny, który przerywa arytmię i przywraca
prawidłowy rytm serca. Impuls elektryczny może być nieprzyjemnie odczuwany przez
pacjenta – jako dość silne, jednak szybko przemijające uderzenie w klatkę piersiową.
Każdy kardiowerter-defibrylator ma także funkcję stymulatora (rozrusznika), tzn.
eliminuje objawy związane ze zbyt wolną pracą serca (takie jak zasłabnięcia, omdlenia, zawroty głowy, nagły zgon).
Przebieg zabiegu: w trakcie zabiegu wszczepienia kardiowertera-defibrylatora
serca poprzez odpowiednie żyły do wnętrza serca wprowadza się jedną lub kilka
elektrod, które łączy się następnie z urządzeniem umieszczanym pod skórą klatki
piersiowej, zwykle po lewej stronie.
Znieczulenie. Większość zabiegów jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym
(pacjent jest przytomny i ma możliwość kontaktu w trakcie zabiegu). Zabieg jest
właściwie bezbolesny. Ból wiąże się z ostrzyknięciem miejsca operacji środkiem
znieczulającym.
W dalszej kolejności podłącza się elektrody do kardiowertera-defibrylatora. Na tym
etapie zabiegu lekarz anestezjolog podaje znieczulenie ogólne, w celu wykonania
testu defibrylacji, który jest konieczny, aby sprawdzić skuteczność wykrywania i
przerywania zaburzeń rytmu serca. Po prawidłowym teście defibrylacji zakładane są
szwy zamykające warstwowo tkankę podskórną i skórę oraz wykonywany jest
opatrunek.
Jak długo trwa zabieg? Implantacja kardiowertera-defibrylatora serca trwa zwykle
od 1,5 do 3 godzin.
Metody alternatywne zapobiegania i leczenia groźnych dla życia zaburzeń rytmu
serca i zapobiegania nagłej śmierci sercowej: kwalifikacja do wszczepienia
kardiowertera/defibrylatora odbywa się na podstawie najnowszych wytycznych
Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Polskiego Towarzystwa
Kardiologicznego. Jeżeli zostały potwierdzone wymagane kryteria kwalifikacji,
to leczenie farmakologiczne, modyfikacja stylu życia mogą być niewystarczające.
Dlatego implantacja urządzenia jest jedyną metodą zapobiegania i leczenia
groźnych dla życia zaburzeń rytmu serca.
1
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
Załącznik nr 10 do Procedury CO 12.2 Na czym polega implantacja kardiowertera/defibrylatora?
Implantowane urządzenie jest dla pacjenta „prywatnym pogotowiem” i szansą na
leczenie, przedłużenie życia i polepszenie jego jakości.
Powikłania związane z zabiegiem. Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora serca
jest jedną z bezpieczniejszych operacji. Niemniej jednak jest to procedura inwazyjna,
w związku z czym może wiązać się z wystąpieniem powikłań. Występują one
stosunkowo rzadko poniżej 1% zabiegów i zwykle mają łagodny charakter. Do
najczęstszych należą: siniak, krwiak i/lub obrzęk w miejscu operacji. Do rzadszych:
odma opłucnowa, wystąpienie napadowej arytmii podczas zabiegu utrudniającej
wykonanie dokładnych badań śródoperacyjnych, reakcja na środek cieniujący.
W odległym czasie po zabiegu może wystąpić: interwencja (wyładowanie)
kardiowertera-defibrylatora niezwiązana z groźną arytmią, przemieszczenie lub
złamanie elektrody, stymulacja przepony lub mięśnia piersiowego, zapalenie
wsierdzia.
Ze względu na częste wykonywanie zabiegów w trybie planowym warto zadbać
o wyeliminowanie możliwych ognisk infekcji (na przykład sprawdzić u stomatologa
stan zębów), oraz zaszczepić się przeciwko WZW typ B.
Wskazania do wszczepienia defibrylatora-kardiowertera: u osób, które przebyły
epizod nagłego zatrzymania krążenia w mechanizmie migotania komór lub
częstoskurczu komorowego i zostały skutecznie reanimowane. W takich przypadkach
ryzyko powtórzenia takiego zdarzenia jest bardzo duże. Wszczepienie defibrylatora
jest wskazane także u pacjentów, którzy są jedynie zagrożeni wystąpieniem
tachyarytmii komorowej. Najczęściej do grup podwyższonego ryzyka zaliczamy
chorych:
• Z niewydolnością oraz krótkimi, ustępującymi samoistnie napadami
częstoskurczu komorowego;
• Z zaawansowaną niewydolnością serca, nawet jeżeli nie występują napady
częstoskurczu komorowego;
• Którzy tracą przytomność z niewyjaśnionych przyczyn;
• Ze znacznym obciążeniem rodzinnym.
W czasie pobytu w szpitalu kontroluje się stan pacjenta, sprawdza rytm jego serca,
puls, ciśnienie krwi, obserwuje się również miejsce, przez które wprowadzono
defibrylator. Przez 1-2 tygodnie pacjent może odczuwać ból w miejscu wszczepienia
urządzenia.
2
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
Załącznik nr 10 do Procedury CO 12.2 Na czym polega implantacja kardiowertera/defibrylatora?
Po wypisaniu do domu można najczęściej wrócić do swojej poprzedniej aktywności.
Początkowo jednak pacjenci proszeni są o unikanie nadmiernie obciążających
ćwiczeń, podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Kiedy serce bije prawidłowo, defibrylator nie jest aktywny. Jeśli pojawią się objawy
tachykardii, pacjent powinien usiąść lub się położyć, a defibrylator za pomocą
impulsów elektrycznych wyrówna rytm serca. Gdy pojawi się częstoskurcz
komorowy, pacjent może stracić przytomność. Defibrylator wysyła wtedy silny
impuls, by przywrócić prawidłowy rytm serca. Po nim powraca także przytomność.
Jeśli pacjent jest nieprzytomny dłużej niż 30 sekund, należy wezwać pogotowie.
Zalecenia pooperacyjne dla pacjenta po wszczepieniu defibrylatora
• Każdy pacjent po wszczepieniu defibrylatora otrzymuje kartę identyfikacji
kardiowertera-defibrylatora. Może ona być przydatna w sytuacjach nagłej
konieczności skorzystania z pomocy medycznej czy nawet codziennych
działaniach (na przykład kontroli z użyciem wykrywacza metalu na lotniskach).
Karta zawiera podstawowe dane na temat pacjenta i wszczepionego urządzenia.
• Chorzy z wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem zyskują poczucie
bezpieczeństwa dzięki temu, że rytm ich serca jest stale monitorowany i w razie
potrzeby urządzenie interweniuje w celu przerwania zagrażającej życiu arytmii.
• Jeżeli po zabiegu ponownie pojawią się dolegliwości, należy natychmiast
skontaktować się z lekarzem, gdyż istnieje podejrzenie niewłaściwego działania
lub uszkodzenia urządzenia.
• Po zabiegu należy unikać silnych pól magnetycznych i elektrycznych. Również
niektóre zabiegi medyczne mogą uszkodzić urządzenie. Zaliczamy do nich
radioterapię, rezonans magnetyczny. Zawsze należy informować lekarza
o wszczepionym defibrylatorze.
3