Nauka na rzecz bezpieczeństwa - Polska Platforma Bezpieczeństwa

Nauka na rzecz bezpieczeństwa
Tegoroczna konferencja Polskiej Platformy Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
organizowana wspólnie z Krajowym Punktem Kontaktowym Programów
Badawczych Unii Europejskiej, która odbyła się w dniach 10–12 maja br., nosiła
tytuł „Badania i innowacje w obszarze bezpieczeństwa – wymiana
międzynarodowych doświadczeń”.
Powinniśmy dyskutować nie o tym, „czy”, tylko o tym, „jak” prowadzić kontrolę
operacyjną
Spotkanie objęte było patronatem ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz dyrektora
Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Celem dwudniowej konferencji było m.in.
wypracowanie optymalnych sposobów współpracy w ramach prac rozwojowo-badawczych
między przedstawicielami nauki, przedsiębiorcami oraz służbami odpowiedzialnymi za
bezpieczeństwo. Po raz pierwszy w konferencji PPBW uczestniczyli przedstawiciele Komisji
Europejskiej i Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych REA. Zachęcając do
nawiązywania kontaktów i budowania europejskich konsorcjów, zaprezentowali możliwości
ubiegania się o granty w ramach programu „Horyzont 2020”.
PREZENTACJE
Przedstawiono wyniki wybranych projektów, finansowanych przez NCBR. Jeden
z ciekawszych, naukowców Politechniki Śląskiej, dotyczył systemowych rozwiązań, które
mają pomagać przy zabezpieczeniu miejsc zdarzenia. Zaprezentowane zostały możliwości
skanerów laserowych dalekiego i bliskiego zasięgu, które pozwalają w ciągu paru minut
z wielką precyzją utrwalić miejsce zdarzenia do celów procesowych. Na skanach było widać:
szczegółowy obraz miejsca zdarzenia, kolorystykę, odległości między obiektami, a nawet
różnice temperatur między nimi. Błąd pomiaru skanera dalekiego zasięgu przy odległości 100
m wynosi 8 mm. Skanery bliskiego zasięgu, używane stacjonarnie w laboratoriach, pozwalają
uszczegółowić obraz. Przedstawiciele Politechniki Śląskiej ocenili, że do końca 2017 r.
urządzenia zostaną przekazane służbom. Ich zastosowanie do oględzin miejsca wypadku
drogowego jest nie do przecenienia.
Przedstawiciel Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie zaprezentował wirtualny system
doskonalenia treningu strzeleckiego oraz taktyki działań interwencyjnych. System zawiera 50
scenariuszy i wariantów działania, moduł pomiaru parametrów psychofizycznych itp. WSPol.
przedstawiła też procedury techniczno-prawne związane z
zabezpieczeniem
i przechowywaniem tzw. trudnych dowodów procesowych. Instytut Technologii
Bezpieczeństwa „Moratex” zaprezentował konstrukcje wielofunkcyjnych kamizelek
balistycznych skrytego noszenia, a przedstawiciel Akademii Górniczo-Hutniczej system
informacyjno-analityczny wspomagający planowanie działań Biura Ochrony Rządu.
DYSKUSJA
Kilka godzin poświęcono dyskusji nad zachowaniem równowagi między prawem do
prywatności a koniecznością działań inwigilacyjnych prowadzonych przez służby mundurowe
i specjalne. W dyskusji wzięli udział przedstawiciele służb odpowiedzialnych
za bezpieczeństwo, środowisk prawniczych, rzecznika praw obywatelskich oraz NIK.
Komendant główny Policji nadinsp. dr Jarosław Szymczyk przypominał akty prawne, które
definiują prawa obywatela do prywatności, i akty prawne rozszerzające uprawnienia Policji do
kontroli operacyjnej.
– Dziś zagrożenia są takie, że powinniśmy dyskutować nie o tym, czy kontrola operacyjna może
być stosowana, tylko jak powinna się odbywać – powiedział komendant.
Krzysztof Olkowicz, zastępca RPO stwierdził, że żadna ingerencja w podstawowe prawa
i wolności obywatelskie nie może odbywać się bez uzasadnienia i bez kontroli. Profesor Lech
Paprzycki, sędzia Sądu Najwyższego, powołując się na wyrok trybunału w Strasburgu,
powiedział, że naruszenie wolności osobistych w imię bezpieczeństwa państwa niesie ryzyko
naruszenia demokracji. Dlatego każda taka ingerencja musi być objęta rzetelną kontrolą przez
cały czas trwania.
Generał Marek Bieńkowski przedstawił wyniki kontroli NIK dotyczące korzystania
z operacyjnego pozyskiwania danych przez wszystkie służby. NIK stwierdziła w tym zakresie
wiele nieprawidłowości, m.in.: wymiar sprawiedliwości sięgał po dane telekomunikacyjne
także w sprawach cywilnych, np. rozwodowych. Wadliwa jest metodyka pozyskiwania danych
telekomunikacyjnych, gdzie nie odróżnia się liczby danych dotyczących osób poddanych
kontroli od liczby zapytań o dane billingowe. Tych ostatnich było w ubiegłym roku ponad dwa
miliony, co może sprawiać wrażenie, że Polska jest państwem policyjnym.
Przedstawicielka GIODO Monika Kamińska zwróciła uwagę, że Polska jest jednym
z nielicznych krajów europejskich, który nie ma kompleksowej regulacji dotyczącej
pozyskiwania i ochrony danych osobowych. W kwietniu 2016 roku UE wydała rozporządzenie
na temat przepływu danych osobowych, które będzie obowiązywało także wszystkie służby.
Pod kątem tego rozporządzenia będą one musiały dokonać przeglądu swoich przepisów
i dostosować je do dyrektywy unijnej. Prokurator krajowy Bogdan Święczkowski
zapowiedział, że zwiększy się realna możliwość kontroli czynności operacyjnorozpoznawczych, ponieważ w Prokuraturze Krajowej powstaje specjalny wydział, który będzie
się tym zajmował.
O zagrożeniach cyberprzestępczością oraz o pracy pionu do walki z nią mówił mł. insp. Marcin
Golizda-Bliziński. Cyberprzestępczość dotyka i codziennego życia, i funkcjonowania państwa.
Niezbędne jest stworzenie kompleksowego programu do walki z tą przestępczością,
zawierającego podział kompetencji między poszczególne podmioty i zasady koordynacji.
Bezpieczeństwo państwa w cyberprzestrzeni musi być zbudowane we współpracy
z podmiotami prywatnymi. W Policji zwalczaniem cyberprzestępczości zajmuje się
19 komórek, wydziały takie funkcjonują we wszystkich komendach wojewódzkich, a także
w KGP i CBŚP. Polska policja jest pod tym względem traktowana jako przykład dobrej
praktyki dla innych policji europejskich. W Komendzie Głównej Policji stworzone zostało
także stanowisko dyżurnego ds. cyberprzestępczości, pełniącego służbę całodobowo,
planowane jest stworzenie technicznego centrum zwalczania tej przestępczości oraz mobilnego
laboratorium do szybkiego podejmowania działań w terenie.
ELŻBIETA SITEK
zdj. Andrzej Mitura