Opis Techniczny

OPIS TECHNICZNY
1. DANE WYJŚCIOWE
1.1 Przedmiot inwestycji: Przedmiotem inwestycji jest budowa boiska sportowego piłkarskiego o
nawierzchni z trawy naturalnej w miejscowości Zastawie; dz. nr ewid. 446/9, 450, 452;
1.2 Inwestor: Inwestorem jest Gmina Stanin, powiat Łuków, województwo lubelskie
2. PODSTAWA OPRACOWANIA
2.1 Wizje lokalne.
2.2 Program użytkowy i ustalenia techniczne z Inwestorem.
3. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA I LOKALIZACJA
3.1 Boisko będące przedmiotem projektu budowlanego zlokalizowano na działkach
inwestora o numerach ewidencyjnych 449/6, 450 i 452 położonych w miejscowości
Zastawie.
3.2 Działka 452 zabudowana jest parterowymi budynkami gospodarczymi oraz istniejącym
budynkiem Szkoły Podstawowej o dwóch kondygnacjach nadziemnych, częściowo
podpiwniczonym . Działki 449/6 oraz 450 wolne są od zabudowy. Na granicy działek
istnieje napowietrzna linia elektroenergetyczna, która to zostanie niezwłocznie
przebudowana wg oddzielnego opracowania. W poprzek działki 452 przebiega
wodociąg, który to nie podlega przebudowie.
3.3 Istniejące sąsiadujące parterowe budynki gospodarcze na działce 452 zostaną
rozebrane wg oddzielnego opracowania oraz zgłoszenia.
3.4 Działka zlokalizowana jest na stosunkowo płaskim terenie.
3.5 Działka posiada bezpośredni dostęp do drogi o nawierzchni asfaltowej
3.6 Działka uzbrojona, posiada przyłącza wodociągowe, energetyczne
4. STAN ISTNIEJĄCY ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI
4.1 Obecnie na działce znajduje się budynek szkolny oraz budynki gospodarcze
4.2 Poza wymienionymi wyżej obiektami na działce znajdują się tereny zielone, tereny
utwardzone kostką brukowa oraz płytkami betonowymi
4.3 Na granicy działek 452, 449/6 oraz 450 istnieje napowietrzna linia elektroenergetyczna,
która to zostanie niezwłocznie przebudowana wg oddzielnego opracowania. W poprzek
działki 452 przebiega wodociąg. Który to nie podlega przebudowie.
5. PROJEKTOWANY STAN ZAGOSPODAROWANIA DZIAŁKI
5.1Projektuje się budowę boiska sportowego o nawierzchni naturalnej trawiastej o
wymiarach 106x51m, w tym pole gry 100x47m.
5.2 Projektuje się dostawę i montaż dwóch trybun gotowych stalowych na 50 osób każda o
długości ca. 10m.
11
5.3 Projektuje się dostawę i montaż dwóch kabin dla zawodników rezerwowych 6osobowych o długości 3,0m.
Usytuowanie obiektów oraz dojazdów i dojść na działce ilustruje rys. Projekt
zagospodarowania terenu Z.1.1, skala 1:500
6. WARUNKI GRUNTOWO-WODNE:
Na
podstawie
badań
(odkrywek)
podłoża
gruntowego
stwierdzono
występowanie
następujących warstw gruntowych o zróżnicowanej miąższości:
0,00-0,20 – gleba urodzajna ( humus)
0,20-1,60 – piasek drobny
1,6- glina piaszczysta
Do głębokości 1,50 poniżej istniejącej powierzchni terenu nie stwierdzono występowania
wody gruntowej. Głębokość przemarzania 1,0m.
7. SPOSÓB ZAGOSPODAROWANIA POWSTAŁYCH MAS ZIEMNYCH
7.1 Masy ziemne powstałe podczas wykonywania robót ziemnych zostaną wywiezione poza
teren inwestycji.
8. ODZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO
8.1 Projektowany obiekt ze względu na funkcję nie powoduje negatywnego wpływu na
środowisko w zakresie ochrony powietrza, emisji hałasu, ochrony zieleni, ochrony
gruntów i wód gruntowych. W związku z powyższym nie wymagał sporządzania raportu
o oddziaływaniu na środowisko.
Projektowana inwestycja nie zwiększa ilości produkowanych odpadów.
9. SPOSÓB ODPROWADZENIA WÓD OPADOWYCH
9.1 Wody opadowe będą odprowadzane na nieutwardzony teren.
10. EKSPLOATACJA GÓRNICZA
11.1 Teren przewidywanej inwestycji nie jest objęty wpływami eksploatacji górniczej
11. GEOTECHNICZNE WARUNKI POSADOWIENIA OBIEKTU
Z uwagi na art. 34 ust. 6 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr
89, poz. 414, z 1996 r. Nr 100, poz. 465, Nr 106, poz. 496 i Nr 146, poz. 680, z 1997 r. Nr
88, poz. 554 i Nr 111, poz. 726 oraz z 1998 r. Nr 22, poz. 118) oraz Rozporządzenie
MSWiA z 24 09 1998r Dz.U z dnia 8.10.1998r §6 pkt.1 i pkt.2 dokonano oceny warunków
gruntowych oraz przyjęto kategorię geotechniczną.
Warunki gruntowe przyjęto jako proste warunki gruntowe – ze względu na występujące
warstwy gruntów jednorodnych równoległych do powierzchni terenu, nie obejmujących
gruntów słabonośnych, przy zwierciadle wód gruntowych poniżej projektowanego poziomu
posadowienia oraz braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych.
Przyjęto pierwszą kategorię geotechniczną.
12. WARUNKI W ZAKRESIE DZIEDZICTWA KULTUROWEGO IZABYTKÓW:
Działka i istniejące budynki nie są pod kuratelą właściwego konserwatora zabytków.
12
Miejsce posadowienia budynku nie jest stanowiskiem archeologicznym.
13. PLAN ZAGOSPODAROPWANIA JEST ZGODNY Z & 271 - 273 Z WARUNKAMI
TECHNICZNYMI JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI I ICH USYTUOWANIE Z
DNIA 12 KWIETNIA 2002r WRAZ Z PÓŹNIEJSZYMI ZMIANAMI.
14. INNE WARUKI ZAGOSPODAROWANIA I ZABUDOWY DZIAŁKI
Nie ma zagrożeń dla środowiska oraz higieny i zdrowia użytkowników obiektu oraz jego
otoczenia. Inwestycja nie jest zaliczana do grupy przedsięwzięć mogących znacząco
wpływać na środowisko
i wymagających sporządzenia raportu oddziaływania na
środowisko o którym mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r w
sprawie określania rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko
oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzania raportu oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 287,
poz.2573 z późn. zm.)
15.
DANE LICZBOWE ORAZ SZCZEGÓŁOWY OPIS ZADANIA
OBIEKT
BOISKO DO PIŁKI
NOŻNEJ
OPIS
DANE LICZBOWE
2
5406,00m
2
5406,00m
2
4700,00m
47,00 m+2x2m wybiegi = 51m
100,00m+2x3m wybiegi = 106m
Nawierzchnia z trawy naturalnej
Powierzchnia całkowita
Powierzchnia pola gry
Szerokość
Długość
16. OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA
Ukształtowanie terenu
Teren na obszarze całej działki stosunkowo płaski Maksymalne różnice wysokości w obrębie
projektowanych obiektów oscylują ok. 0,30-0,40
m.
Projektowana rzędna 174,95m n.p.m. pozwala uniknąć znacznych nasypów. W miejscu
występowania wyższych rzędnych teren należy zniwelować poprzez usunięcie nadmiaru gruntu
i przemieszczeniem go na pozostałą część działki.
Spadki przewidziane w obszarze boisk zgodne są z wytycznymi dla obiektów sportowych.
Szczegółowe dane pokazano na rzucie poziomym projektowanych obiektów.
Sposób dostosowania do krajobrazu i otoczenia ( zabudowy)
Zaprojektowane obiekty boisk w pełni wpisują się w istniejące konteksty urbanistyczne miejsca,
w którym zostaną usytuowane.
ROZWIĄZANIA TECHNICZNE BOISKA
Boisko do gry w PIŁKĘ NOŻNĄ
Obszar na którym zlokalizowany jest teren przeznaczony pod płytę boiska jest terenem płaskim.
Teren przewidziany pod płytę boiska porasta trawa naturalna. Jest to nawierzchnia nie
spełniająca wymogów trawiastego boiska piłkarskiego. Projekt zakłada rekultywację warstwy
nośnej tj. odtworzenie darni na terenie przeznaczonym pod płytę boiska. Warstwa nośna,
zadarniona, wymaga odspojenia i usunięcia darni oraz innych zanieczyszczeń typu: kamienie,
gruz i korzenie. Po dokonaniu odspojenia i wywiezienia darni należy teren wyrównać
powierzchniowo i dopiero na wyrównany teren konieczne jest nawiezienie wystarczająco dużej
13
ilości podłoża dla wzrostu nowych traw. Łączna ilość przeznaczona do odspojenia terenu płyty
boiska i stref bocznych to 5406 m2. Odległość wywozu darni i innych
zanieczyszczeń to ok. 1,0 km od miejsc prac. Najbardziej pożądanym podłożem dla trawnika
sportowego jest mieszanka ziemi, piasku i torfu ogrodniczego (kwaśnego) w następujących
proporcjach 60% piasku drobnego o przekroju 0,5 – 0,6 mm, 20% torfu ogrodniczego, 20%
ziemi kompostowej. Warstwa nośna musi być zbudowana z takich materiałów, które pozwalają
na utrzymanie prawidłowej struktury glebowej, w tym przepuszczalności i chłonności wodnej.
Całość warstwy nośnej należy wykonać z istniejącej ziemi należy dowieźć torf i ziemię
ogrodniczą w proporcjach podanych wyżej. Po transporcie podłoża, jego odpowiednim
przemieszaniu zgodnie z powyższymi zaleceniami i rozrzuceniu w terenie należy wierzchnią
warstwę uwałować i jednocześnie wyprofilować. Wysiew nasion i pielęgnacja trawnika opisana
jest w dalszych punktach
PODBUDOWA pod boisko - dynamiczna przepuszczalna.
- mechaniczne wykorytowanie terenu i przemieszczeni mas ziemnych
- odchwaszczenie, chemiczne spalenie istniejącego poszycia
- warstwa odsączająca z piasku lub pospółki o gr. 20cm z zagęszczeniem-wykonanie
makroniwelacji (wypoziomowanie terenu),
- wykonanie profilu warstwy nośnej warstwa gr.15cm z następujących komponentów :60%
piasku o średnicy 0,5-0,6mm, 20% torfu ogrodniczego, 20% ziemi kompostowej.
Boisko należy oddzielić od sąsiadujących elementów terenu za pomocą obrzeży betonowych
8x30x100cm układanych na ławie z betonu B15 z oporem. Na powierzchni boiska należy
wyprofilować spadki poprzeczne o wartości min. 0,5%.
Technologia wykonania podbudowy płyty boiska.
- Odspojenie darni na głębokość 20 cm.
- odchwaszczenie, chemiczne spalenie istniejącego poszycia
- warstwa odsączająca z piasku o gr. 20cm z zagęszczeniem-wykonanie makroniwelacji
(wypoziomowanie terenu),
- Wyprofilowanie terenu płyty boiska spycharką z laserowym systemem prowadzącym zgodnie z
ustalonym spadkiem 0,5%.
- Wymieszanie i rozwiezienie: torf ogrodniczy + ziemia urodzajna oraz piasku 0-05mm w
proporcjach -20%-20%-60%. Wymieszać razem poszczególne komponenty.
- Nadać docelowy profil płyty boiska spycharką.
- Wykonać zasiew siewnikiem wgłębnym typu Campbell lub ręcznie mieszanką traw o składzie:
Festuca arundinacea „Asterix” 25% -kostrzewa trzcinowata
Festuca rubra rubra „Bargena” 20% -kostrzewa czerwona rozłogowa
Lolium perenne „Barball” 20% -życica trwała, rajgrass angielski
Lolium perenne „ Barrage” 15% -życica trwała, rajgrass angielski
14
Poa pratensis „ Balin” 20% -wierzchlina łąkowa
w ilości 3.0 kg/100 m2
- wysianie nawozów wieloskładnikowy o składzie:
Azot (N) 15%
Fosfor (P2Os) 9%
Potas (K2O) 15%
Żelazo (Fe) 1%
W ilości 3 kg/100 m2 oraz nawóz azotowy (saletra wapniowo-amonowa) o składzie:
Azot (N) 27%
- w formie azotanowej 13,5%
- w formie amonowej 13,5%
Wapń (CaO) 7%
Magnez (MgO) 4%
w dawce 4 kg/100 m2.
Zalecenia pielęgnacyjne i eksploatacyjne płyty boiska.
Pielęgnowanie powierzchni trawiastych.
Podlewanie
Dzienne zapotrzebowanie darni boiska piłkarskiego na wodę zależy od bardzo wielu czynników.
Ma na nie wpływ zarówno pora roku jak i warunki pogodowe (nasłonecznienie, temperatura ) a
także dobór mieszanki traw, grubość darni i rodzaj gruntu. W przybliżeniu można przyjąć, że
średnio boisko piłkarskie potrzebuje około 3,5 litrów wody/1m2. Trawnik świeżo założony do
wschodu nasion tzn. przez ok. 10-14 dni powinien być stale wilgotny – przesuszenie nawet tylko
do głębokości 2 cm jest niedopuszczalne. Dojrzały trawnik należy podlewać gdy gleba jest
wyschnięta do głębokości 3cm. Lepsze efekty daje obfite a częste, podlewanie, rano lub
najlepiej wieczorem. Na dojrzałym trawniku mniej szkód wyrządzi okresowe przesuszenie niż
stałe zalewanie darni.
Nawożenie
Powinno być kompleksowe i odpowiadać faktycznym potrzebom roślin i dlatego też powinno być
poprzedzone analizą podłoża. Najczęściej zabieg ten przeprowadza się trzykrotnie w ciągu
sezonu ( marzec, czerwiec, sierpień ) nawozami o długim okresie działania przy zachowaniu
odczynu gleby pH 5,5 do 6,5.
Koszenie
Pierwsze koszenie. Powinno odbywać się gdy większość liści traw osiągnie 7-10 cm, (ok. 3-5
tyg. od wschodu nasion). Koszenie należy wykonać na wys. 5-7 cm, jednocześnie zbierając
skoszoną trawę. Zabieg ten należy wykonywać wyłącznie kosiarkami bębnowymi
(wrzecionowymi) zbierającymi pokos z minimalną ilością siedmiu noży tnących na wrzecionie.
15
Nie dopuszczalne jest stosowanie innego typu kosiarek np. listwowych, wirnikowych czy
rotacyjnych.
Wysokość koszenia
Zalecana wysokość trawy boiska piłkarskiego to 3 do 4,5cm, a w okresach suszy i zimą 3,5 do
5cm, (zależy od intensywności użytkowania, wilgotności, rodzaju gruntu). Nie należy
dopuszczać aby trawa osiągnęła wysokość większą niż 7,5 cm. Niedopuszczalne jest
doprowadzenie do zawiązania kłosów. Koszenie nie krócej niż na połowę wysokości tzn. max. z
7,5 cm na 3,5. Po każdorazowym koszeniu zaleca się podlanie trawnika.
Częstotliwość
Prawidłowe nawożenie oraz podlewanie powinno spowodować, że trawnik sportowy kosi się
średnio dwa do trzech razy w tygodniu. Koszenie trawy powinno odbywać się wyłącznie, gdy
jest ona sucha (brak rosy) zawsze ostrym narzędziem. Zabieg ten należy wykonywać
prostopadle tzn. na krzyż.
Napowietrzanie
Aeracja ma za zadanie poprawienie właściwości fizycznych wierzchniej warstwy gleby, oraz
usunięcie obumarłych części roślin. Zabieg konieczny szczególnie wiosną (marzec).
Napowietrzanie konieczne jest przed wykonaniem piaskowania.
Piaskowanie
Zabieg ten ma za zadanie zwiększenie przepuszczalności wierzchniej warstwy gleby oraz
usunięcie drobnych nierówności. Najlepszym do tego celu jest piasek o frakcji 0,25 -0,5 mm,
jego zużycie na 100 m2 kształtuje się od 0,1 do 0,2 m3 na 100 m2.
Wałowanie
Wałowanie poprawia właściwości fizyczne gleby, oraz likwiduje drobne nierówności gruntu.
Wagę wału dobieramy biorąc pod uwagę wilgotność i rodzaj podłoża (jego przepuszczalność),
oraz grubość darni. Zabieg ten wykonywać należy wiosną, dociskając kępy trawy wysadzone
przez mróz. Tak jak i koszenie, wałowanie wykonywane jest prostopadle (na krzyż).
Usuwanie lokalnych uszkodzeń
Intensywna eksploatacja powoduje częste i nieuniknione uszkodzenia darni. W miejscach o
których wiadomo, że są często niszczone (pola bramkowe, środek boiska) wskazane byłoby
zastosowanie darni zbrojonej w systemie Fibresand - co zwiększa wytrzymałość nawierzchni.
Lokalne uszkodzenia najszybciej można likwidować stosując fragmenty darni (z poletek
pomocniczych) o jednakowym składzie gatunkowym jak darń boiska. Równie szybkie efekty
daje dosianie mieszanki nasion traw siewnikiem wgłębnym. Zabieg ten jest bardzo skuteczny
(98% nasion zdolnych do kiełkowania wschodzi) i mało czasochłonny (dosianie 8000 m2 trwa
ok. 3 godz.). Można także uzupełnić ubytki darni mieszanką nasion traw o jednakowym składzie
gatunkowym jak darń boiska, zmieszaną z ziemią liściową, torfem i piaskiem w stosunku
objętościowym jak 1:3:1:2.
16
Zabieg ten należy wykonać niezwłocznie po pojawieniu się uszkodzenia ponieważ w miejsce
to natychmiast wejdzie roślinność konkurencyjna.
Harmonogram zabiegów pielęgnacyjnych
Kalendarz prac pielęgnacyjnych na trawnikach sportowych eksploatowanych intensywnie (od 16
do 20 godz./tyg.). Według Rutkowska B. Hempel A.:
Trawniki. PWRiL Warszawa 1986
Rodzaj
I
II
III
IV
zabiegu
Podlewanie
2
(1. wody /m )
Nawożenie
2
(kg./8000m )
V
VI
VII
VIII
IX
15
45
45
20
15
N,
110
P205,
50
K20,
Koszenie
100
1
3
5
5
3
Wałowanie*
1
3
4
3
2
Napowietrzanie
Piaskowanie
Zwalczanie
chwastów
+
+
110
X
110
50
3
4
100
3
3
3
1
XI
XII
1
+
+
+
+
(prewencyjne)
Problemy z młodym trawnikiem
Pola żółknącej trawy
Takie objawy może powodować zarówno zbyt wiele wilgoci (boisko zalane wodą) jak też
boisko za bardzo przesuszone. Trawnik (szczególnie na podłożu nieprzepuszczalnym)
często jest zalewany. Przy wysokiej temperaturze młode siewki trawy ulegają zgorzeli i
zamierają. Należy zastosować oprysk grzybobójczy i natychmiast trawnik uzupełnić
(dosiać). W okresie niedoboru wody, młode siewki traw bardzo łatwo zamierają
powodując powstanie pól żółknącej trawy.
Należy dbać o prawidłową wilgotność gleby.
Wolny wzrost bladozielonej trawy
Ten objaw spowodowany może być niedoborem azotu (niewłaściwe, jałowe
podłoże, niewystarczające nawożenie) bądź też zastosowaniem na młody trawnik środków
chwastobójczych.
Zwalczanie roślinności konkurencyjnej
Zwalczanie mechaniczne
Możliwe jedynie gdy chwasty występują sporadycznie na płycie boiska bądź w
bezpośrednim otoczeniu.
Zwalczanie chemiczne
17
Stosowanie selektywnych środków chwastobójczych możliwe jest gdy trawnik ma
przynajmniej 3 miesiące. Środki te zwalczają rośliny dwuliścienne (Bofix 260 EC, Starane
250 EC - stosować wg zaleceń producenta środka).
Pamiętać należy o bezzwłocznym usuwaniu roślinności konkurencyjnej na płycie
boiska jak i w bezpośrednim jej sąsiedztwie. Niedopuszczalne jest doprowadzenie do
wynasienienia się chwastów. Oprysk herbicydami można wykonywać prewencyjnie dwa
razy w sezonie (kwiecień, lipiec).
Choroby
Pleśń śniegowa
Występuje zwykle wiosną lub rzadziej jesienią. Objawem jest biała grzybnia wokół
uszkodzonej powierzchni widoczna w okresach wysokiej wilgotności (np.rankiem). Na
trawach ukazują się okrągłe plamy (zwykle 15-20cm średnicy) srebrzystoszare lub
pomarańczowe, które szybko rozszerzają się. W czasie wilgotnej pogody zarażona darń
gnije.
Niedopuszczalne jest składowanie śniegu na boisku. Powoduje to zaduszenie darni i w
następstwie pleśń śniegową objawiającą się białym nalotem na trawniku a dalszym etapie
brązowieniem i zamieraniem trawy.
Łatwiejsze jest zapobieganie chorobie niż likwidowanie jej skutków. Zwalczanie pleśni
śniegowej jest trudne, pomóc może prawidłowa pielęgnacja - szczególnie nawożenie,
oraz stosowanie fungicydów.
Helmintosporioza traw
To, podobnie jak pleśń śniegowa, choroba grzybowa objawiająca się ciemnymi,
ciemnobrązowymi smugami na liściach lub owalnymi plamami z ciemniejszymi
obrzeżami. Darń żółknie i zamiera a na trawniku pojawia niby-pajęczynka.
Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura, duża wilgotność, niskie koszenie i
zacienienie. Największe nasilenie choroby przypada na lato do wczesnej jesieni.
Tak jak i w poprzednim przypadku zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać, niż zwalczać
chorobę. Zwalczanie fungicydami.
Czarcie kręgi
Grzyby kapeluszowe tzw. czarcie kręgi - wewnątrz kręgów lub pasm grzybów kapeluszowych
trawa zamiera. Związane ze zbyt wilgotnym stanowiskiem. Częstą przyczyną ich występowania
jest użycie ściółki leśnej przy zakładaniu trawnika lub pozostawienie fragmentów pni drzew czy
butwiejących desek. Choroba grzybowa objawiająca się regularnymi kręgami żółknącej trawy
otoczonej wyraźnym pierścieniem trawy o intensywniejszym
wzroście i białymi owocnikami grzybów. Kręgi te corocznie się powiększają.
Choroba atakuje gdy nieprawidłowo prowadzone jest nawożenie, zbyt niskie pH gleby,
nadmierne podlewanie, oraz przy wysokiej temperaturze.
18
Zwalczanie choroby jest bardzo trudne najlepsze efekty daje prawidłowa pielęgnacja,
szczególnie nawożenie, oraz stosowanie fungicydów. Jedynie pewnym sposobem jest
wymiana podłoża.
Glony
Glony stosunkowo łatwo jest zwalczać preparatami do zwalczania mchu, oraz prawidłowymi
zabiegami pielęgnacyjnymi (napowietrzanie, piaskowanie).
Rozwojowi ich sprzyja zacienienie, kwaśny odczyn nieprzepuszczalnej i ciężkiej gleby.
Występowanie glonów łatwo zdiagnozować poprzez obecność ciemnego nalotu
powodowanego obecnością mikroskopijnych roślinek w miejscach pozbawionych trawy.
Mech
Trawa zbyt często podlewana/zbyt kwaśne podłoże. Problem występuje najczęściej wiosną i
często ustępuje samoistnie w miarę wysychania podłoża.
Rdze
Małe plamki na liściach z których wydobywają się rdzawe zarodniki - choroba atakuje trawnik
pod koniec lata.
Zgorzel fuzaryjna
Powoduje placowate zamieranie i czernienie rozłogów i korzeni traw w okresie lata (zwłaszcza
na nowo założonych trawnikach i gdy jest wilgotno). Choroba związana ze zbyt dużą
wilgotnością i nawożeniem azotowym. Chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza i wysoka
temperatura.
Brunatna plamistość
Brązowe szerokie plamy na trawniku, niektóre porażone rośliny zamierają, trawnik brązowieje
zwłaszcza wiosną. Występowaniu choroby sprzyja zacienienie trawnika, i warstwa pilśniowa.
Czerwona i różowa plamistość
Na wilgotnej trawnie pojawiają się nieregularne, słabo wyróżniające się różowe plamy. Z traw
wyrastają czerwone nitki.
Mączniak prawdziwy
Pokrywa liście białym, wyraźnym nalotem. Porażone liście żółkną i zasychają. Trawa
przerzedza się.
Rizoktonioza
Okrągłe, brązowawe plamy lub pierścienie (od kilku centymetrów do metra średnicy) na trawie z
wyraźną krawędzią, wyczuwalny zapach grzybni. Widoczne zwłaszcza w pierwszym roku po
posianiu trawy. Chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza i wysoka temperatura.
Przenawożenie
Trawa zasycha pasmami wkrótce po nawożeniu.
Szkodniki
• Krety
19
Po za terenami ogrodów ten owadożerny ssak jest ustawowo chroniony. Zwalczanie
możliwe jedynie poprzez mechaniczne usuwanie zwierząt z miejsc kopania korytarzy.
Stosować można jednocześnie środki
odstraszające,
lub
drastycznie
-
gazować
nory środkami zawierającymi fosfowodór.
• Dżdżownice
Nie
stanowią
praktycznie
problemu
na
trawnikach
koszonych powyżej 3 cm. Ich
działanie, mimo wątpliwego estetycznego ma duże znaczenie dla poprawy właściwości
fizycznych gleby. Zwalczanie objawów ich działalności najprostsze jest poprzez
prawidłową pielęgnację szczególnie napowietrzanie i piaskowanie gleby.
• Larwy
Larwy chrząszczy żerując powodują miejscowe żółknięcie i zamieranie trawy, ponadto
ich obecność wabi krety.
Zwalczanie chemiczne, wczesną jesienią należy obficie opryskać trawnik preparatem
Basudin 25 EC, bądź Dursban 480 EC.
• Mrówki
Budują charakterystyczne
kopczyki
i
ścieżki,
które
skutecznie niszczą trawnik.
Zwalczanie chemiczne, wczesnym rankiem chłodnego dnia należy opryskać trawnik
preparatem Tyfanon 500 EC, lub Reldan 400 EC.
KALENDARZ CHRÓB
W zależności od przeznaczenia trawniki można podzielić na różne rodzaje:
Trawniki dekoracyjne - parkowe (do oglądania)
Mają cieszyć swoim estetycznym wyglądem, barwą i zagęszczeniem darni. Taki trawnik
charakteryzuje się wolniejszym wzrostem, mniejszą odpornością na deptanie oraz powinien
20
znosić umiarkowane zacienienie.
Trawniki rekreacyjne - uniwersalne (do oglądania i zabawy). Są najbardziej popularne.
Trawniki intensywne - sportowe
Charakteryzują się odpornością na deptanie. Na rynku polskim znajduje się wiele mieszanek
traw krajowych i zagranicznych. Są ładnie zapakowane, opatrzone handlową nazwą - co
zachęca do zakupu. Wnętrze opakowania może mieć jednak różną wartość. Nagminnie spotyka
się np. mieszanki zawierające odmiany traw pastewnych - tanich na rynku nasiennym. Zdarza
się, ze mieszanki zawierają nadmierne ilości nasion chwastów. W mieszankach zagranicznych
mogą być odmiany nieprzystosowane do naszych warunków klimatycznych. Z zadowoleniem
należy jednak stwierdzić, ze rynek nasienny w Polsce stabilizuje się i takie przypadki zdarzają
się coraz rzadziej.
Trzeba pamiętać, że koszt nasion to zaledwie 5% nakładów ponoszonych na założenie
trawnika. Wybór odpowiedniej mieszanki to 50% sukcesu. Dobra mieszanka to gwarancja
równych i szybkich wschodów. Naprawienie nieudanego zasiewu kosztuje bardzo dużo pracy.
Na efekt trzeba czekać długo. Dlatego przy zakupie nasion wybierajmy renomowane firmy, nie
kierujmy się "okazyjnymi" cenami i ładnymi opakowaniami.
SKŁADNIKI MIESZANEK TRAW
Rola głównych składników mieszanek.
Ponieważ nie istnieją szczegółowe normy określające typ użytkowy mieszanki wraz z
korespondującymi odmianami, warto przed zakupem zapoznać się z jej składem
odmianowym. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że np. trawa reklamowana przez
producenta jako sportowa rzeczywiście ma takie cechy!
Kostrzewa czerwona (Festuca rubra),
Gatunek obecny w wielu naturalnych zbiorowiskach trawiastych, na różnych podłożach i przy
różnej wilgotności podłoża. Charakteryzuje ją wolne tempo wzrostu, wąskie, delikatne blaszki
liściowe oraz duża gęstość pędów wegetatywnych. Tworzy luźne, niskie kępki i w rezultacie
równomierną, gęstą, umiarkowanie zwartą darń. Kostrzewa czerwona dobrze znosi niskie,
częste koszenie i udeptywanie, wykazuje też tolerancję na mróz i susze. Dekoracyjne liście,
wolne tempo wzrostu i duża odporność na użytkowanie sprawia, że jest podstawowym
składnikiem mieszanek dekoracyjnych, sportowych i uniwersalnych.
Kiełkowanie 12-14dni.
Charakterystyka: Niska, o dość cienkich rozłogach. Wykształca dużą liczbę skróconych
ciemno-zielonych pędów.
Zastosowanie: Wytrzymała na niekorzystne warunki siedliskowe – m.in. gleby suche, lekkie
lecz zasobne w próchnicę. Znosi umiarkowane zacienienie i niezbyt intensywne deptanie. W
mieszankach utrzymuje zieleń w okresach suszy, wypełnia luki w darni po zaschnięciu
21
innych traw.
Polskie odmiany: Leo ,Areta, Adio, Dark, Grobla, Gross
Zagraniczne odmiany: Pernille Bargena Salsa Corail Herald
Życica trwała = rajgras angielski (Lolium perenne),
Gatunek cechujący się szybkim tempem wzrostu, umiarkowanie szeroką blaszką liściową,
bardzo dużą wytrzymałością na częste koszenie i intensywne użytkowanie trawnika. Tworzy
luźne, niskie kępki, i bardzo szybko wypełnia luki w murawie, dlatego jest podstawowym
gatunkiem w mieszankach sportowych, regeneracyjnych i dekoracyjnych. Używana w
większości mieszanek odpornych na deptanie. Szybko rosnąca i nie odporna na suszę. Długi
okres wegetacji.
Kiełkowanie 5-7dni.
Charakterystyka: Niska, luźno-kępowa. Wytwarza dużą liczbę pędów i silnie rozwinięty
system korzeniowy. Wykazuje dużą wrażliwość na pleśń śniegową i przymrozki wiosenne.
Wymaga częstego koszenia. Posiada duże zdolności regeneracyjne.
Zastosowanie: Podstawowy gatunek trawników intensywnie użytkowanych, w szczególności
na boiskach piłkarskich. Bardzo dobrze znosi niskie koszenie.
Ma również znaczenie jako roślina okrywowa. Jej szybki wzrost stwarza dogodne warunki
dla traw wolniej wschodzących.
Polskie odmiany: Stadion Nira, Inka, Niga, Gazon, Stoper, Info, Graffiti, Grilla
Zagraniczne odmiany: Taya, Danilo, Barball, Lisuna, Barrage, Renoir, Plaisi
Wiechlina łąkowa (Poa pratensis),
Gatunek cechujący się wolnym tempem wzrostu, umiarkowanie szeroką blaszką liściową i
bardzo dużą wytrzymałością na intensywne użytkowanie trawnika. Wiechlina łąkowa dzięki
luźnokępkowemu pokrojowi i tworzeniu licznych rozłogów łatwo regeneruje ubytki w murawie
i nadaje jej większą zwartość. Jest gatunkiem bardzo odpornym na zimowe mrozy i susze, jej
intensywnie zielone liście długo zachowują kolor. Jest strukturalnym składnikiem we
wszystkich typach mieszanek dekoracyjnych, uniwersalnych i sportowych. Nadaje się na
trawniki mocno użytkowane. Wcześnie rozpoczyna wegetacje, długowieczna. Nie znosi
cienia i nie lubi gleb podmokłych i wapiennych.
Kiełkowanie 18-20dni.
Charakterystyka: Niska, luźno-kępowa z krótkimi podziemnymi rozłogami. Tworzy równą,
bardzo mocna darń, wytrzymałą na deptanie i niskie koszenie.
Zastosowanie: Wykorzystywana w mieszankach na trawniki intensywnie użytkowane.
Jest również jedną z najlepszych traw służących do zakładania terenów zielonych. Najlepiej
rozwija się na glebach lekkich, próchnicznych i żyznych, średnio wilgotnych.
Polskie odmiany: Alicja , Bila
Zagraniczne odmiany: Conni, Limousine, Miracle, Compact, Baron, Balin
22
Kostrzewa owcza (Festuca ovina),
Trawa o mocnych, wąskich liściach i wolnym tempie wzrostu. Bardzo odporna na
niekorzystne warunki siedliskowe (niskie pH, ubogą glebę, susze i mrozy), dzięki
rozbudowanemu i głębokiemu systemowi korzeniowemu i mocnym liściom. Ze względu na
niskie wymagania siedliskowe i dużą odporność stosowana w mieszankach przeznaczonych
na tereny suche, silnie nasłonecznione, narażone na zasolenie/zanieczyszczenie trawniki
zakładane przy drogach. Doskonała do skarp, szczególnie miejsc suchych. Może być nisko
koszona. Preferuje gleby piaszczyste i suche.
Kiełkowanie 14-16dni.
Charakterystyka: Bardzo niska, drobno-kępowa. System korzeniowy ma płytki i słabo
rozwinięty. Blaszki liściowe nitkowate lub wąskie. Odmiany posiadają różne zabarwienia: od
ciemnej zieleni poprzez soczystą do szarej.
Zastosowanie: Rośnie na glebach piaszczystych, suchych. Odpowiednio pielęgnowana i
niezbyt często koszona tworzy atrakcyjną darń. Nie jest odporna na deptanie.
Wykorzystywana w mieszankach ozdobnych.
Polskie odmiany: Sima Espro Niko Witra Mini Natalka
Zagraniczne odmiany: Barok Bareppo Ridu Biljard Bardur Eureco Livina Valdina
Kostrzewa trzcinowata (Festuca arudinacea)
Trawa o ciemnozielonych, szerokich i mocnych liściach, nadaje szorstką fakturę trawnikowi.
Jest gatunkiem bardzo odpornym na susze i wysokie temperatury latem, tworzy kępki o
rozbudowanym systemie korzeniowym. Cechuje ją wolne tempo wzrostu. Ze względu na dużą
odporność na koszenie, udeptywanie i niekorzystne warunki środowiskowe stosowana w
mieszankach sportowych i dekoracyjnych. Trawa wieloletnia, posiada bardzo silnie rozwinięty
system korzeniowy, sięgający do 1,5 metra w głąb gleby. Długi okres wegetacji, gatunek
odporny na wszelkie stresy np. Termiczne, wilgotnościowe, nadaje się na słabsze gleby, nadaje
się również na tereny okresowo podtapiane (gleby torfowe i murszowe). Bardzo szybko odrasta
po skoszeniu. Bardzo agresywna, potrafi wypierać z runi inne trawy. Znajduje zastosowanie
jako komponent w mieszankach na łąki kośne, niekiedy też na pastwiska, ponieważ wykazuje
dość dużą odporność na udeptywanie przez zwierzęta. Wyróżnia się bardzo wysokimi plonami
masy zielonej, ale o średniej wartości pokarmowej (zawiera dość dużo krzemionki)
Norma wysiewu:10 kg/ha plantacja nasienne ; 30-35 kg/ha użytek zielony
Mietlica pospolita (Agrostis capillaris, A. tenuis)
Trawa o wąskich, delikatnych liściach, tworzy równomierną darń o bardzo dużym
zagęszczeniu pędów wegetatywnych. Ma małe wymagania siedliskowe, dobrze rośnie także
na ubogich, suchych glebach. Odporna na bardzo niskie koszenie, znajduje zastosowanie w
mieszankach sportowych, zwłaszcza przeznaczonych na pola golfowe oraz dekoracyjnych.
23
Nadaje się na trawniki ozdobne, mało użytkowane, wolno rozwija się po skiełkowaniu,
odporna na suszę i wolniej rośnie od innych gatunków.
Kiełkowanie 12-14dni.
Charakterystyka: Niska drobno-kępowa o krótkich podziemnych rozłogach. Liście drobne
lancetowate o lśniącym lub matowym zabarwieniu.
Zastosowanie: Rośnie na glebach ubogich i okresowo suchych. Na glebach mokrych po 2-3
sezonach może opanować cały trawnik, zagłuszając inne gatunki traw. Szczególne
znaczenie ma na trawnikach bardzo nisko koszonych.
Polskie odmiany: Igeka Niwa Boni
Zagraniczne odmiany: Bardot Boreal Highland Litenta
WYPOSAŻENIE SPORTOWE.
Jako wyposażenie boiska piłkarskiego projektuje się dwie profesjonalne bramki piłkarskie.
Bramki aluminiowe (7,32x2,44m), montowane w tulejach, siatki do bramek. Ilość: 2 szt.
•
Wykonane z aluminiowego specjalnego owalnego profilu 120/100 mm z podwójnymi
żebrami wzmacniającymi.
•
Rama główna bramki jest malowana metodą proszkową na kolor biały.
•
W konstrukcji bramek zastosowano innowacyjny system połączenia profili, zwiększający
sztywność ramy głównej.
•
Wszystkie obciążenia naroża są przenoszone z profilu aluminiowego bezpośrednio na
element narożny, bez obciążenia śrub mocujących.
•
Zapewnia to wieloletnią sztywność bramki i stanowi gwarancję długotrwałego
użytkowania.
W skład kompletu wchodzą:
•
rama główna bramki,
•
tuleje mocujące wraz z deklami zaślepiającymi,
•
słupki odciągowe do naprężania siatki, osadzane w tulejach,
•
ramka dolna do zamocowania dolnego brzegu siatki, składana do góry.
Wymiary bramki 7,32 x 2,44 m.
Sposób mocowania bramki:
•
Słupki bramki wsuwane są w tuleje, osadzone na stałe w podłożu.
•
Konstrukcja bramek i sposób ich mocowania umożliwia ich szybki demontaż.
•
Rama dolna mocująca siatkę o głębokości 1,5m.
•
Siatka mocowana jest do ramy bramki za pomocą bezpiecznych i wygodnych w użyciu
uchwytów tworzywowych.
Norma F.I.F.A., Certyfikat bezpieczeństwa B.
Do bramek mają zastosowanie siatki o głębokości 150 cm dołem i 80cm górą.
OGRODZENIE BOISK I TERENU O WYS. H-4,0M
24
Ogrodzenie terenu boiska wykonać zgodnie z rzutem poziomym, na słupkach stalowych
mocowanych bezpośrednio do betonowych fundamentów 40x40x90cm z betonu B-20.
Wypełnienie z siatki stalowej ocynkowanej powlekanej. Wysokość ponad poziom kostki 4m.
Rozstaw słupków 2,5m.
Ogrodzenie wykonane z siatki stalowej z drutu ocynkowanego Ø 2.5mm RAL 6005 o oczku
50x50mm, malowanej proszkowo lub elastycznej specjalistycznej powlekanej PCV do tych
zastosowań mocowanej na słupach głównych Ø60x2,0mm i pośrednich (rozpory górne)
Ø42,4x2,0mm rys.1, odpornej na zewnętrzne warunki atmosferyczne, wytrzymałe mechanicznie
na rozdarcia, rozcięcia itp. o wysokości 4m.
Rys. 1 Schemat powłok słupka ogrodzeniowego.
Ogrodzenie dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań systemowych (np. Plast-Met z
Trzebnicy, Demarko, Siatmar z Katowic) a w tym przelotek (rys. 2), napinaczy (rys.3) oraz
systemowych kapturków (rys. 4) pozwalających łączyć dowolne długości rur i elementów
pozwalających zamontować kapturki do słupków (rys. 5), jest łatwe w montażu i pozwala na
rozstaw przęseł w różnych odległościach. Charakteryzuje się wysoką trwałością oraz estetyką
wyglądu.
Rys. 2 Przelotka systemowa do montażu linki naciągowej.
25
Rys. 3 Napinacz systemowy do naciągu linki stalowej naciągowej.
Rys.4 Kapturki systemowe do łączenia rur.
Rys. 5 Systemowy element do zamocowania kapturków do słupków.
1-kapturek
6-siatka
2-pręt sprężający
7-słupek
3-napinacz
8-śruba z oczkiem
4-opaska
9-nakładka łącząca
5-drut napinający
10-słupek narożny
Rys. 6 Widok poglądowy rozmieszczenie poszczególnych elementów ogrodzenia.
Uwaga: Powyższy rysunek nie służy celom wykonawczym ogrodzenia, lecz jedynie celom poglądowym.
26
PIŁKOCHWYTY ZABRAMKOWE H-6,0M O WYM. 30,0x6,0m – 2 KPL.
Projektuje się piłkochywty o wysokości 6m i długości 2x30,0m , które umiejscowione będą za
bramkami, liny naciągowe co 1m.
Słupki piłkochwytów wykonać z profili zamkniętych o przekroju kwadratowym 80x80x3mm bądź
okrągłym ze słupka Ф100mmx3mm. Długość całkowita słupka L-6,90m
Słupki należy osadzić w fundamencie o wymiarach 0,4x0,4x0,9m z betonu B-20.
Słupki wyposażone w dodatkowe ożebrowanie pozwalające na zastosowanie haczyków
łączących siatkę ze słupem jednocześnie wzmacniając system.
Słupy powlekane PCV w kolorze zielonym RAL 6005. Rozstaw osiowy słupków 3,00 i 6,0m.
Pomiędzy ostatnim a przed ostatnim słupkiem należy stosować trawersy (stężenia) pozwalające
zachować stabilność systemu. Siatki ochronne typu bezwęzłowego wykonane z polipropylenu o
wysokiej wytrzymałości o średnicy linki ø 2,3mm, oczka o wym. 12x12cm. Kolor siatki zielony.
Siatka mocowana do słupków za pomocą haczyków teflonowych (karabińczyki ocynkowane w
ilości 3szt/mb) oraz linek stalowych ocynkowanych o średnicy 3mm.
Kabina dla zawodników rezerwowych - 6 osobowa
Projektuje się dostawę i montaż dwóch kompletów kabin dla zawodników. Każda kabina
przeznaczona dla co najmniej sześciu osób.
Kabina dla zawodników rezerwowych 6 -osobowa, długość 3 m, siedziska plastikowe z
oparciem, wykończenie elementów aluminiowe, pokrycie szkło akrylowe o grubości 3 mm,
podest z ramy stalowej cynkowanej ogniowo z blachą ryflowaną i sztuczną trawą,
27
Trybuna stała 3-rzędowa
Projektuje się dostawę i montaż dwóch kompletów gotowych trybun stalowych przeznaczonych
dla 50 osób każda.
Trybuna stała 3-rzędowa na boisko zewnętrzne z siedziskami plastikowymi, podesty z blachy
ryflowanej aluminiowej, konstrukcja stalowa cynkowana ogniowo.
Ogólne zasady wyznaczania linii boisk oraz podstawowe przepisy i zasady gry
PODSTAWOWE PRZEPISY GRY
Boisko piłkarskie musi mieć kształt prostokąta, ale nie może być kwadratem.
Długość boiska do piłki nożnej nie może przekraczać 120 metrów, ani być mniejsza niż 90 m.
Musi też być w każdym przypadku dłuższa od szerokości boiska, która ma mieścić się w
przedziale 45-90 m.
Boisko powinno być oznaczone według wzoru liniami o szerokości do 12 cm. Linie na długości
boiska to linie boczne, a na szerokości - bramkowe. W każdym z narożników umieszcza się
chorągiewkę o wysokości minimum 1,5 m. Z punktu jej umieszczenia wyznacza się na boisku
łuk o promieniu 1 m - jest to tak zwane pole rożne. Linia środkowa boiska piłkarskiego ma być
równoległa do linii bramkowych. Punkt środkowy boiska musi być wyraźnie oznaczony i być
środkiem okręgu o promieniu 9,15 m.Na środku linii bramkowych ustawia się bramki. Składają
się one z dwóch pionowych słupków i prostopadłej do nich poprzeczki umieszczonej na
wysokości 2,44 m. Odległość między słupkami wynosi 7,32 m. Grubość i szerokość elementów
bramki nie może przekraczać 12 cm. Bramka powinna być wkopana w ziemię, a jej elementy
połączone tak, by nie ograniczać ruchów bramkarza.
Na liniach bramkowych, w odległości 5,5 m od słupków, w stronę narożników boiska, wyznacza
się dwie, prostopadłe do lini bramkowej, linie długości 5,5 m, których końce łączy się linią
równoległą do bramkowej. Tak utworzony obszar nazywa się polem bramkowym.
28
Na liniach bramkowych w odległości 16,5 m od słupków, w kierunku narożników, wyznacza się
dwie linie prostopadłe do bramkowej. Następnie linie te łączy się, w odległości 16,5 m od linii
bramkowej, przy pomocy linii równoległej do bramkowej. W ten sposób powstaje pole karne. W
odległości 11 m od środka linii bramkowej wyznacza się punkt karny. Z punktu tego, na
zewnątrz pola karnego wykreśla się łuk o promieniu 9,15 m.
Czas gry to 2x45 minut z przerwą trwającą kwadrans. Jeśli jest to mecz mistrzowski, to możliwa
jest dogrywka 2x15 min, a po niej seria rzutów karnych. Drużyny liczą 11 zawodników, w tym
bramkarza. W rezerwie pozostaje siedmiu zawodników. Wymienić można w oficjalnych
meczach trzech. Raz zmieniony zawodnik nie może wrócić do gry.
Piłkę można uderzać głową, nogą i każdą inną częścią ciała z wyjątkiem rąk. Zakaz ten nie
dotyczy bramkarza w obrębie pola karnego po uderzeniu piłki przez zawodnika drużyny
przeciwnej. Bramka piłkarska ma wymiary: 7,32 m szerokość i 2,44 m wysokość.
WYMIARY
Pas nawierzchni za linią bramkową co najmniej 3m
Pas nawierzchni za liniami bocznymi co najmniej 1,5m
Minimalne granice terenu bez wszelkiej zabudowy to:
2m za linią końcową
1m za linią końcową
WYSOKOŚĆ PRZYCIĘCIA TRAWY
Nawierzchnia sportowa powinna być przycinana, gdy nie pada. W przypadku absolutnej
konieczności można skosić ją w warunkach wilgotnych. np. w przypadku nieustającego deszczu
i sporym wzroście trawy, oczywiście przy zachowaniu największej ostrożności oraz przy użyciu
ręcznej podkaszarki jeśli zajdzie taka potrzeba.
29
Trawa powinna mieć wysokość:
- 28 mm w dniu meczu
- 25 mm jest dopuszczalna latem
Sugerowana wysokość trawy to 35 mm, gdy nie ma meczów (przerwa letnia oraz zimowa) w
celu regeneracji po przebytych chorobach. Kierunek cięcia powinien być zmieniany podczas
sezonu.
WZORZEC TRAWY
Obecnie w licencjonowanym futbolu nie ma wzorca trawy. Nawierzchnia powinna być przycięta
tak by wzór szedł równolegle do linii końcowych, pomagając w ten sposób sędziemu
asystentowi podczas oceny spalonych.
Trawa powinna być przycinana pod kątem prostym do linii bocznej boiska. Paski powinny być
jednakowej szerokości na całym boisku.
Szerokość pasów powinna być podzielona:
- od linii końcowej boiska do końca pola karnego na 3 pasy po 5,50 m
- od pola karnego do koła środkowego na 5 pasów po 5,37 m
- od środka boiska do koła środkowego na 1 pas 4,57 m a drugi 4,58 m
GĘSTOŚĆ NAWIERZCHNI
Gęstość nawierzchni jest uzależniona od procentowego pokrycia ziemi trawą. Boiska powinny
mieć najwyższy możliwy procent, absolutne minimum to 60%. By utrzymać odpowiedni procent
gęstości można przesadzać trawę, wymieniać obszar zniszczony lub wymieniać całą
nawierzchnię.
NAWADNIANIE
Przy nawadnianiu powinno się brać pod uwagę pogodę a także mikroklimat panują czy na
stadionie. Nawodnienie płyty boiska powinno odbywać się 30 minut przed pierwszym gwizdkiem
sędziego.
STREFA ROZGRZEWKI REZERWOWYCH
Jednakowa strefa rozgrzewki rezerwowych powinna być określona dla wszystkich stadionów.
Nie ma znaczenia czy rozgrzewka odbywa się na sztucznej trawie czy naturalnej, jednakże
podłoże musi być odpowiednie dla korków i posiadać minimalną wartość absorpcji wstrząsów
równej 45%. Rozgrzewka powinna odbywać się na wąskim obszarze, ale teren ten może zostać
rozciągnięty jeśli brakuje miejsca.
Strefa rozgrzewki rozgrzewkowa powinna brać pod uwagę potrzeby mediów.
Optymalne wymiary strefy rozgrzewki to 4m x 30m.
PODSTAWOWE PRZEPISY GRY
Gra faul karana jest rzutami wolnymi lub karnym (strzelany z 11. metra od bramki), jeśli
przewinienie nastąpiło w obrębie „16” drużyny broniącej. Sędzia może ukarać zawodnika żółtą
bądź czerwoną kartką. Ta ostatnia skutkuje wykluczeniem z dalszej gry.
30
Przy rzutach wolnych można ustawić mur, ale w odległości nie mniejszej niż 9,15 m od piłki. Z
rzutu wolnego bezpośredniego można strzelać na bramkę, a przy rzucie pośrednim, np. po
spalonym, czyli gdy zawodnik w momencie podania jest za linią obrony, nie można
bezpośrednio uderzać na bramkę. Spalonego nie ma przy autach, rogach i gdy zawodnik
wychodzi do akcji z własnej połowy. Rzut z autu następuje oburącz zza głowy, po tym jak piłka
przekroczy linię boczną. Natomiast rzuty rożne wykonuje się z narożnika boiska, gdy drużyna
broniąca wybije piłkę poza boisko. Gdy wybije ją drużyna atakująca, gra wznawiana jest z linii
bramkowej (5 metrów od linii końcowej).
SPRZĘT
Piłka powinna mieć obwód nie mniejszy niż 68 cm i i nie większy niż 70 cm, waga od 410 do
450 gramów, ciśnienie od 0,6 do 1,1 atmosfery. Jest wykonana ze skóry, bądź tworzyw
sztucznych, a wewnątrz skrywa
gumowy pęcherz wypełniony powietrzem.
STRÓJ
Ubiór piłkarza (koszulki, spodenki, getry) nie może powodować zagrożenia uszczerbku na
zdrowiu u pozostałych graczy. Zabronione jest używanie butów z metalowymi wkrętami w
podeszwach, zegarków, biżuterii itp. Podczas meczu nie wolno ściągać koszulki. Pod getry
trzeba założyć ochraniacze.
Projektował:
31